-
1 pūrgō
pūrgō āvī, ātus, āre [purus+1 AG-], to free from what is superfluous, make clean, make pure, clean, cleanse, purify: piscīs ceteros purga, bone, T.: falcibus locum, cleared the ground: domum muribus, Ph.: educ omnīs tuos, purga urbem: miror morbi purgatum te illius, H.— To clear the body, purge: quid radix ad purgandum possit<*> Qui purgor bilem, purge myself of, H.— To clear away, remove: ligonibus herbas, O.: scindit se nubes et in aethera purgat apertum, melts away, V.: Cultello unguīs, trim, H.—Fig., of persons, to clear from accusation, excuse, exculpate, justify: Sullam ipsius virtus purgavit: me tibi: Caesarem de interitu Marcelli: si sibi purgati esse vellent, Cs.: civitatem facti hostilis, L.— To remove, refute, repel, justify: Aut ea refellendo aut purgando vobis corrigemus, T.: factum, O.: facinus, Cu.: purgandis criminibus, by disproving: suspicionem, remove, L.: ea, quae ipsis obicerentur, refute, L. — To establish, vindicate, plead: innocentiam suam, L.: viri factum (esse) purgantes cupiditate atque amore, pleading in excuse, L.: purgantibus iis multitudinis concursu factum, L.—In religion, to make atonement for, expiate, purify, atone for, lustrate: populos, O.: nefas, O.* * *purgare, purgavi, purgatus Vmake clean, cleanse; excuse -
2 purgo
purgo, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. for purigo, from purum ago], to make clean or pure, to clean, cleanse, purify (class.).I.Lit.:2.oleam a foliis et stercore purgato,
Cato, R. R. 65, 1: cum falcibus purgarunt locum, cleared the place, freed it from bushes, etc., Cic. Tusc. 5, 23, 65; Liv. 24, 19:arva longis ligonibus,
Ov. P. 1, 8, 59:domum muribus,
Phaedr. 1, 22, 3:fossas,
Plin. 18, 26, 64, § 236:proprios leniter ungues cultello,
Hor. Ep. 1, 7, 51: cana labra, i. e. to clear or free from beard, Mart. 9, 28, 5:pisces,
Ter. Ad. 3, 3, 22:segetes,
Plin. 18, 26, 65, § 241.— Absol.:levi sarculo purgare,
Plin. 18, 26, 65, § 241.—Mid.:purgor in amni,
wash, Sil. 8, 125.—In partic., in medic. lang., to cleanse by stool, vomiting, etc., to purge:B.quid scammoneae radix ad purgandum possit,
Cic. Div. 1, 10, 16; Cato, R. R. 157, 3:si is, qui saepe purgatus est, subito habet alvum suppressam,
Cels. 2, 12:qui purgor bilem sub verni temporis horam,
Hor. A. P. 302:se helleboro,
Val. Max. 8, 7, 5 fin.:se per inferna aut vomitione,
Plin. 25, 5, 21, § 51.—Transf.1.To make even by clearing away, to level, Inscr. Murat. 582 fin.; cf.:2.purgare viam proprie dicitur ad libramentum proprium redigere, sublato eo quod supra eam esset,
Dig. 43, 11, 1, § 1.—To clear away, remove:b.rudera,
Suet. Vesp. 8:vermes clavo aëneo,
Pall. 4, 10, 4:lapides,
id. 3, 6:sordes,
Claud. in Eutr. 1, 383; cf.:scindit se nubes et in aethera purgat apertum,
melts away, Verg. A. 1, 587.—In partic., in medicine, to remove or expel by purging, rinsing, etc., to heal, cure:II.purgatum te illius morbi,
Hor. S. 2, 3, 27:pituitas,
Plin. 20, 17, 73, § 188:fastidium lauri folio,
id. 8, 27, 41, § 101:suppurationes,
id. 23, 1, 16, § 24:tarditatem aurium,
id. 23, 2, 28, § 59:succus purgat cicatrices et nubeculas (oculorum),
id. 27, 12, 85, § 109.—Trop., to cleanse, purify (syn. lustro).A.In gen.:B. C.pectora,
Lucr. 6, 24:urbem,
Cic. Cat. 1, 5, 10:amplissimos ordines contaminatos veteri neglegentiā purgavit,
Suet. Vesp. 9:rationes,
to clear up, settle, pay, id. Calig. 29.—In partic.1.To clear from accusation, to excuse, exculpate, justify (syn. excuso):2.ut me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28:QVIBVS DE REBVS VOS PVRGAVISTIS... QVOMQVE DE EIEIS REBVS SENATVEI PVRGATI ESTIS, S. C. de Tiburt. lin. 3 and 12 (ap. Grut. 499, 12): quod te mihi de Sempronio purgas, accipio excusationem,
Cic. Fam. 12, 25, 3:cui se purgat,
id. Or. 29, 230:ego me tibi purgo,
id. Fam. 15, 17, 1; so,Caesarem de interitu Marcelli,
id. Att. 13, 10, 3:si quis tibi se purgare volet, quod, etc.,
Q. Cic. Petit. Cons. 9, 35:si parum vobis essem purgatus,
Cic. Phil. 14, 6, 17:velle Pompeium se Caesari purgatum, ne, etc.,
Caes. B. C. 1, 8; cf. id. B. G. 1, 28:ea pars epistulae tuae, per quam te ac mores tuos mihi purgatos ac probatos esse voluisti,
Cic. Att. 1, 17, 7; Ter. Hec. 2, 2, 12:accedebant blanditiae virorum factum purgantium cupiditate atque amore,
Liv. 1, 9 fin.:factum,
Ov. P. 3, 2, 24:facinus,
Curt. 7, 5, 39; 5, 12, 8:crimina,
to disprove, Cic. Clu. 1, 3; Liv. 38, 48, 14; cf.probra,
Tac. A. 4, 42:adulescentem crimine civilis belli,
to acquit, id. ib. 3, 17:innocentiam suam,
to vindicate, Liv. 9, 26:suspicionem,
to remove, id. 28, 43:ea, quae ipsis obicerentur,
to refute, id. 8, 23:purget miles, quod vicerit hostem,
Sil. 7, 510:aliquem alicujus rei,
Liv. 37, 28:se adversus alicujus criminationes purgare,
Suet. Caes. 55:illi lacrimantes nunc purgare se,
Curt. 5, 10, 11.—With acc. and inf.:laborare regem, ut purganti se nihil hostile dixisse aut fecisse, fides habeatur,
Liv. 42, 14:qui purgarent nec accitos ab eo Bastarnas nec auctore eo quidquam facere,
id. 41, 19.—To cleanse or purge from a crime or sin with religious rites, to make expiation or atonement for, to expiate, purify, atone for, lustrate, = expiare, lustrare ( poet. and in post-Aug. prose):A.di patrii, purgamus agros, purgamus agrestes,
Tib. 2, 1, 17:populos,
Ov. F. 4, 640:myrtea verbena Romanos Sabinosque,
Plin. 15, 29, 36, § 119:pontifices purgantes moenia,
Luc. 1, 593:domus purgantur lustranturque,
Plin. 25, 9, 59, § 105. —With the crime or act as an object: nefas, Ov. M. 13, 952:crimen gladio,
Luc. 8, 518; Vulg. Ecclus. 47, 13.—Hence, purgā-tus, a, um, P. a.Cleansed, purified, pure ( poet.):B.auris,
Hor. Ep. 1, 1, 7:somnia pituitā purgatissima,
Pers. 2, 57:purgatioris auri vena,
Mart. Cap. 1, § 7 (cf. Plaut. Mil. 3, 1, 179).—Excused, exculpated: ita fiducia quam argumentis purgatiores dimittuntur, Sall. Fragm. ap. Non. 310, 22, and ap. Don. Ter. Phorm. 1, 4, 28.—C.Pure, freed from sin (eccl. Lat.):vota purgatiora, Aug. Civ. Dei, 6, 2: purgatissima ecclesia,
id. Doctr. Christ. 2, 16:pietas,
id. Ver. Rel. 1. —Hence, adv.: purgātē, purely:enucleate dicitur purgate, exquisite,
Non. 60, 5. -
3 dētrāctiō
dētrāctiō ōnis, f [detraho], a taking away, wresting, withdrawal, removal: (Praxitelia capita) efficiuntur detractione, cutting away: alieni: cibi, a purging.* * *removal, withdrawal; omission (words); blood-letting; purge; slander (Plater) -
4 ex-piō
ex-piō āvī, ātus, āre.—In religion, to make amends for, atone for, purify, expiate, purge by sacrifice: tua scelera in nostros milites, i. e. avenge: filium pecuniā publicā, L.: quae violata sunt, expiabuntur: arma Nondum expiatis uncta cruoribus, H.—To avert, destroy the force of (an omen or curse): quem ad modum ea expientur: prodigium, L.: dira detestatio Nullā expiatur victimā, H.—To make amends for, repair, make good, compensate: superioris aetatis exempla Gracchorum casibus, Cs.: legatorum iniurias, L. -
5 ex-pūrgō
ex-pūrgō āvī, ātus, āre, to purge, cleanse, purify: me, i. e. cure of poetic ecstasy, H. — Fig.: expurgandus est sermo.—To clear from censure, exculpate, vindicate, justify, excuse: me, T.: sese parum, fail to vindicate, S.: expurgaturum (obiecta) adseverans, Ta.—Supin. abl.: non facilest expurgatu, T. -
6 per-pūrgō (old perpūrigō)
per-pūrgō (old perpūrigō) āvī, ātus, āre, to cleanse thoroughly, purge: se quādam herbulā.— Fig., to clear up, explain: locus orationis perpurgatus ab iis: de dote tanto magis, arrange. -
7 re-pūrgō
re-pūrgō āvī, ātus, āre, to clean anew, cleanse off, clear again: iter, L.: humum, O.: hortum, Cu.: repurgato caelo, O.—To purge away, take away, remove: Quicquid in Aeneā fuerat mortale, O. -
8 clysterizo
clysterizare, clysterizavi, clysterizatus V TRANSapply a syringe/clyster; give an injection/enema; purge -
9 deicio
deicere, dejeci, dejectus V TRANSthrow/pour/jump/send/put/push/force/knock/bring down; cause to fall/drop; hang; overthrow, bring down, depose; kill, destroy; shoot/strike down; fell (victim); unhorse; let fall; shed; purge/evacuate bowel; dislodge/rout; drive/throw out -
10 dejicio
dejicere, dejeci, dejectus V TRANSthrow/pour/jump/send/put/push/force/knock/bring down; cause to fall/drop; hang; overthrow, bring down, depose; kill, destroy; shoot/strike down; fell (victim); unhorse; let fall; shed; purge/evacuate (bowel); dislodge/rout; drive/throw ou -
11 depurgo
depurgare, depurgavi, depurgatus V TRANSclean out/away (impurities), remove dirt/offal from; rid (things of); purge -
12 detrectio
removal, withdrawal; omission (words); blood-letting; purge; slander (Plater) -
13 evacuo
evacuare, evacuavi, evacuatus V TRANSempty (vessel); purge, evacuate (bowels) -
14 defaeco
to cleanse, purify, purge. -
15 deicio
dē-ĭcĭo or dejicio, jēci, jectum, 3, v. a. [jacio], to throw or cast down; to hurl down, precipitate (very freq., and class.).I.Lit.A.In gen.:B.araneas de foribus et de pariete,
Plaut. Stich. 2, 2, 31:aliquem de ponte in Tiberim,
Cic. Rosc. Am. 35, 100; cf.:aliquem e ponte,
Suet. Caes. 80:aliquem de saxo (Tarpeio),
Liv. 5, 47; 6, 20; Hor. S. 1, 6, 39; cf.aliquem saxo Tarpeio,
Tac. A. 6, 19:aliquem equo,
Caes. B. G. 4, 12, 5; Liv. 4, 19:jugum servile a cervicibus,
Cic. Phil. 1, 2, 6:togam ab umeris,
Suet. Aug. 52; cf.:togam de umero,
id. Caes. 9 al.; esp. reflex. with pron.:se de muro,
Caes. B. C. 1, 18, 3; cf.:se de superiore parte aedium,
Nep. Dion, 4 fin.:se per munitiones,
Caes. B. G. 3, 26, 5:se a praealtis montibus (venti),
Liv. 28, 6:librum in mare,
Cic. Q. Fr. 2, 14; cf.:aliquem in locum inferiorem,
Caes. B. G. 5, 44, 12:aliquem e summo in Tartara,
Lucr. 5, 1124:elatam securim in caput (regis),
Liv. 1, 40; cf. id. 7, 10:equum e campo in cavam hanc viam,
force to leap down, id. 23, 47:bustum aut monumentum, aut columnam,
Cic. Leg. 2, 26; so,statuas veterum hominum (c. c. depellere simulacra deorum),
id. Cat. 3, 8, 19:monumenta regis templaque Vestae,
Hor. Od. 1, 2, 15:signa aenea in Capitolio (tempestas),
Liv. 40, 2:omnes Hermas,
Nep. Alcib. 3:turrim,
Caes. B. C. 2, 22; cf.arces,
Hor. Od. 4, 14, 13 et saep.:arbores,
to fell, Liv. 21, 37, 2; Vitr. 2, 9, 4:caput uno ictu,
to cut off, Verg. A. 9, 770; id. ib. 10, 546:libellos,
to tear down, Cic. Quint. 6, 27; Sen. Ben. 4, 12 (but Caes. B. G. 3, 15, antemnis disjectis is the true reading): comam, Afran. ap. Non. 514, 2; cf.:crinibus dejectis,
loose, dishevelled, Tac. A. 14, 30:sortes,
to cast into the urn, Caes. B. C. 1, 6, 5:dejectam aerea sortem accepit galea,
Verg. A. 5, 490 sq.:cum dejecta sors esset,
Liv. 21, 42; cf.:pernam, glandium,
to throw into the pot, Plaut. Stich. 2, 2, 36:alvum,
to purge, Cato R. R. 158; cf.:casei caprini, qui facillimi deiciantur,
i. e. are most easily digested, Varr. R. R. 2, 11, 3;opp. alvum superiorem,
i. e. to vomit, Cato R. R. 156, 2.—Esp.1.Milit. t. t., to drive out, dislodge an enemy from his position: hostes muro turribusque dejecti, Caes. B. G. 7, 28; cf.:2.nostri dejecti sunt loco,
id. ib. 7, 51:praesidium ex saltu,
id. B. C. 1, 37 fin.; cf.:agmen Gallorum ex rupe Tarpeia,
Liv. 7, 10:ex tot castellis,
id. 44, 35:praesidium Claternā,
Cic. Phil. 8, 2, 6; cf.:praesidium loco summe munito,
Hor. Ep. 2, 2, 30: praesidium (without abl.), Caes. B. G. 7, 36, 7; id. B. C. 3, 23, 2; Liv. 4, 53 al.:castra hostium,
to destroy, id. 25, 14:praetorium,
id. 41, 2 et saep.—Jurid. t. t., to drive out, turn out of possession, eject, dispossess (cf. deduco):3.unde vi prohibitus sis... unde dejectus?
Cic. Caecin. 13; cf. id. ib. 17, 50:nisi ex eo loco ubi vestigium impresserit, deici neminem posse,
id. ib. 27, 76 fin.:aliquem de possessione imperii,
Liv. 45, 22.—Naut. t. t., pass.: deici, to be driven out of one's course:4.naves ad inferiorem partem insulae,
Caes. B. G. 4, 28, 2:classis tempestate vexata ad Balearīs insulas deicitur,
Liv. 23, 34, 16; id. 23, 40, 6.—Pregn. (cf.: cado, concĭdo, decĭdo; caedo, concīdo, decīdo, etc.), to fell with a mortal wound, to bring down dead to the ground; to kill, slay:5.his dejectis et coacervatis cadaveribus,
Caes. B. G. 2, 27, 4; 4, 12; id. B. C. 1, 46; 3, 51; cf.:quem telo primum, quem postremum aspera virgo Deicis?
Verg. A. 11, 665:avem ab alto caelo,
id. ib. 5, 542; cf. id. ib. 11, 580:Glaucoque bovem Thetidique juvencam Deicit Ancaeus,
i. e. slaughters as a sacrifice, Val. Fl. 1, 191:super juvencum stabat dejectum leo,
Phaedr. 2, 1, 1:(Hercules) aves sagittis dejecit,
Lact. 1, 9, 2:gruem,
Verg. A. 11, 580.—To lower, let down, hang down, depress, of the head, etc. (cf. II. A. infra):II.dejecto capite (opp. supino capite),
Quint. 11, 3, 69.—Of a nod (opp. relato capite), Apul. Met. 10.—Of a wild beast:id (caput) dejectum semper in terram,
Plin. 8, 21, 32, § 77:in pectora mentum,
Ov. M. 12, 255:euntes dejecta cervice Getae,
Claud. VI. Cons. Hon. 180.—Trop.A.In gen.:B.pueri Sisennae oculos de isto numquam deicere,
never took their eyes off him, Cic. Verr. 2, 4, 15; cf. id. ib. 2, 5, 71:oculos a republica,
id. Phil. 1, 1:dejecit vultum et demissa voce locuta est,
cast down her eyes, Verg. A. 3, 320; cf.:oculos in terram,
Quint. 1, 11, 9 al.;and in Gr. construction, dejectus oculos,
with downcast eyes, Verg. A. 11, 480:dejectus vultum,
Stat. Th. 3, 367:ecquid ergo intellegis quantum mali de humana condicione dejeceris?
thou hast removed, averted, Cic. Tusc. 1, 8; cf.:quantum de doloris terrore,
id. ib. 2, 5, 14:vitia a se ratione,
id. ib. 4, 37, 80; cf.:cruciatum a corpore (with depellere omnia verbera),
id. Verr. 2, 5, 62:hunc metum Siciliae,
id. ib. 2, 5, 49 fin.:quae replenda vel deicienda sunt,
Quint. 10, 4, 1:eum de sententia dejecistis,
hast diverted from his opinion, Cic. Phil. 9, 4, 8:fortis et constantis est, non tumultuantem de gradu deici, ut dicitur,
id. Off. 1, 23, 80; cf. id. Att. 16, 15, 3.—In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to cast one down from the prospect of a thing; to prevent from obtaining, to deprive, rob of:C.de honore deici,
Cic. Verr. 1, 9, 25:de possessione imperii,
Liv. 45, 22, 7;for which, ad deiciendum honore eum,
Liv. 39, 41;and, dejecti honore,
id. 3, 35; so with simple abl.:aliquem aedilitate,
Cic. Verr. 1, 8, 23:aedilitate,
id. Verr. 2, 1, 8, § 23:praeturā,
id. Mur. 36, 76:principatu,
Caes. B. G. 7, 63, 8:certo consulatu,
Liv. 40, 46, 14:spe,
id. 44, 28, 1:ea spe,
Caes. B. G. 1, 8, 4; cf.:opinione trium legionum (i. e. spe trium legionum colligendarum),
id. ib. 5, 48:conjuge tanto,
Verg. A. 3, 317. —Without abl.: M. Caelium mentio illa fatua... subito dejecit, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 3:cum inimicum eo quoque anno petentem dejecisset,
Liv. 38, 35:uxorem (sc. conjugio),
Tac. A. 11, 29 fin.:hoc dejecto,
after his fall, Nep. Thras. 3, 1; cf. Tac. A. 2, 3; Luc. 8, 27:ex alto dejectus culmine regni,
Sil. 17, 143.—To humble:I.deicimur, sed non perimus,
Vulg. 2 Cor. 4, 9:deiciendi hominis causa,
Lact. 4, 27, 17.—Hence, dejectus, a, um, P. a. (very rare).Sunk down, low:II.equitatus noster etsi dejectis atque inferioribus locis constiterat,
Caes. B. C. 1, 46, 3:dejectius,
Tert. adv. Marc. 1, 6 fin. —(Acc. to no. II. B., deprived of hope; hence) Cast down, dejected, dispirited:haud dejectus equum duci jubet,
Verg. A. 10, 858; cf.: [p. 535] haud sic dejecta, Stat. Th. 3, 315:in epilogis plerumque dejecti et infracti sumus,
Quint. 9. 4, 138.— Sup. does not occur.— -
16 depurgo
dē-purgo, no perf., ātum, 1, v. a., to clean out, cleanse (rare):II.prata,
Cato R. R. 50, 1:acina,
id. ib. 112, 2:terram ab herba,
id. 151:caules lactucae,
Col. 12, 9, 1:sordes,
id. 9, 14, 13:pisces,
Plaut. Stich. 2, 2, 35.—Esp. as med. t. t., to cleanse, clear, purge:eas partes ex quibus sputa feruntur,
Cael. Aur. Acut. 2, 18, 110; so absol.:aquae genus, quod potionibus depurgat,
Vitr. 8, 3, 5. -
17 detergeo
dē-tergĕo, si, sum, 2 (also post-class.:I.detergis,
Claud. Cons. Mall. Theod. 191: detergunt, id. ap. Eutr. 2, 375:detergantur,
Dig. 33, 7, 12, § 21; Ap. Mag. 59, p. 312, 26; Sen. Ep. 47, 4, v. tergeo), v. a.To wipe off, wipe away (class.).A.Lit.:2.sudorem frontis brachio,
Suet. Ner. 23; cf.:lacrimas pollice,
Ov. M. 13, 746; cf.:teneros fletus stamine,
Claud. in Eutr. 2, 375:araneas,
Dig. 33, 7, 12, § 21.— Poet.:nubila,
i. e. to drive away, remove, Hor. Od. 1, 7, 15; cf. sidera, to drive or chase away, Cic. Arat. 246.—Transf., to cleanse by wiping, to wipe off, wipe clean, to clean out:B.caput pallio,
Plaut. Cas. 2, 3, 20:labra spongiā,
Col. 6, 9, 2; cf.:se linguā,
id. 6, 6, 1:frontem unguento,
Petr. 47, 1:falces fibrina pelle,
Plin. 17, 28, 47, § 265:cloacas,
Liv. 39, 44; cf. Suet. Aug. 18.—Comic:mensam,
i. e. to clear, to empty, Plaut. Men. 1, 1, 2.—Trop.1.To take away, remove:2.fastidia,
Col. 8, 10, 5: somnum, Claud. Epith. Pall. et Cel. 27.—To cleanse, purge:3.animum helleboro,
Petr. 88, 4;secula foedo victu,
Claud. Cons. Mall. Theod. 1, 191.—In colloq. lang., of money:II.primo anno LXXX. detersimus,
have swept off, got, Cic. Att. 14, 10, 6.—To strip off, break off; to break to pieces:remos,
Caes. B. C. 1, 58; Liv. 28, 30 fin.:pinnas asseribus falcatis,
id. 38, 5:palmites,
Col. 4, 27 fin. -
18 detraho
dē-trăho, xi, ctum, 3 ( inf. perf. sync. detraxe, Plaut. Trin. 3, 3, 15), v. a., to draw or take off, draw away, draw or take down; to pull down; to take away, remove, withdraw (class. and very freq.).I.Lit.A.In gen.(α).With acc. and de or ex with abl.:(β).crumenam sibi de collo,
Plaut. Truc. 3, 1, 7:anulum de digito,
Ter. Heaut. 4, 1, 38:aliquem de curru,
Cic. Cael. 14 fin. et saep.:aliquem ex cruce,
Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; so,stramenta e mulis,
Caes. B. G. 7, 45, 2:homines ex provinciis,
Cic. Prov. Cons. 1; cf.:inimicum ex Gallia,
id. ib. 8, 19:Hannibalem ex Italia,
Liv. 29, 20;aliquem pedibus e tribunali,
Suet. Rhet. 6 et saep.—With acc. and dat.:(γ).nudo vestimenta detrahere me jubes,
Plaut. As. 1, 1, 79:alicui anulum,
Ter. Hec. 5, 3, 31:vestem alicui,
id. Eun. 4, 4, 40:amiculum alicui,
Cic. N. D. 3, 34, 83:torquem alicui,
id. Fin. 1, 7, 23:loricam alicui,
Verg. A. 5, 260 et saep.: tegumenta scutis, Caes. B. G. 2, 21, 5:frenos equis,
Liv. 4, 33 et saep.:virum equo,
Liv. 22, 47; cf.:aliquem in transvehendo,
Suet. Aug. 38.With acc. alone: vestimenta, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:(δ).veste detracta,
Cic. Brut. 75, 262:soccos detrahunt (servi),
Ter. Heaut. 1, 1, 72:detractis insignibus imperatoris,
Caes. B. C. 3, 96, 3:vestem,
Cic. Brut. 75, 262;statuas,
Just. 38, 8, 12.—With ad, in, or trans:B.castella trans Euphraten,
Tac. A. 15, 17 et saep.:aliquem in judicium,
Cic. Mil. 8, 38; cf.:aliquem ad accusationem,
id. Clu. 68, 179:aliquem ad aequum certamen,
Liv. 22, 13:tauros ad terram cornibus,
Suet. Claud. 21; cf.: naves ad terram, Auct. B. Alex. 10 fin.:dominationem in carcerem et catenas,
Flor. 1, 24, 3.—In partic.1.In medic. lang., to purge, Cels. 2, 10 fin.; Plin. 27, 7, 28, § 48 et saep.—2.With the accessory idea of depriving or diminishing, to remove, withdraw, take away a thing from any one; to draw off, remove, take away from any thing.(α).With acc. and de or ex with abl.:(β).multa de suis commodis,
Cic. Lael. 16, 57:aliquid de summa,
Lucr. 3, 513; cf. Cic. Verr. 2, 3, 78, § 181:aliquid ex ea summa,
id. Att. 10, 5; and:nihil de vivo,
id. Fl. 37:ex tertia acie singulas cohortes,
Caes. B. C. 3, 89, 3; cf.:detractis cohortibus duabus,
id. B. G. 3, 2, 3.—With acc. and dat.:(γ).cum ei eidem detraxisset Armeniam,
Cic. Div. 2, 37 fin.:scuto militi detracto,
Caes. B. G. 2, 25:coronam capiti,
Liv. 38, 47; cf. Hor. S. 1, 10, 48:auxilia illi,
Caes. B. G. 6, 5, 5:fasces indigno (opp. deferre),
Hor. Ep. 1, 16, 34 et saep.:pellem hostiae,
to flay, Vulg. Levit. 1, 6.—With acc. and ab with abl.:II.aliquid ab homine,
Cic. Off. 3, 6, 30.—Trop.A.In gen., to pull down, to lower (very rarely):B.regum majestatem ab summo fastigio ad medium,
Liv. 37, 45, 18:superbiam,
Vulg. Isa. 23, 9.—Far more freq.,In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to withdraw, take away, take; to lower in estimation, disparage, detract from.(α).With de or ex:(β).detractis de homine sensibus,
Cic. Fin. 1, 9, 30; cf.:quicquam de nostra benevolentia,
id. Fam. 5, 2 fin.:tantum sibi de facultate,
id. Brut. 70 fin.; cf.:studiose de absentibus detrahendi causa, severe dicitur,
id. Off. 1, 37, 134:de ipso, qui scripsit, detrahi nihil volo,
Cic. Pis. 29, 71: aliquid de aliquo, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7:de hoc senatu detrahere,
Cic. Rab. Perd. 7, 20; so,de aliquo,
id. Att. 11, 11 fin.; Nep. Chabr. 3, 3:de se,
Cic. Ac. 2, 5, 15; cf.:de rebus gestis alicujus,
Nep. Timol. 5, 3:quantum detraxit ex studio, tantum amisit ex gloria,
Cic. Brut. 67, 236; cf. id. Div. ap. Caecil. 15, 49; id. Fam. 1, 5, a.—With dat.:(γ).nihil tibi detraxit senatus nisi, etc. (opp. dare),
id. ib. 1, 5, b; cf.opp. concedere,
id. de Or. 2, 71; Quint. 11, 1, 71:honorem debitum ordini,
Cic. Verr. 2, 4, 11:illam opinionem maerenti,
id. Tusc. 3, 31, 76:auctoritatem Cottae,
Quint. 6, 5, 10:fidem sibi,
id. 2, 17, 15; 5, 7, 4 al.:errorem animis,
Ov. M. 2, 39:multum alicui,
Nep. Eum. 1, 2:regi,
Vulg. Eccles. 10, 20.—Absol.:C.aliquid dicere detrahendae spoliandaeque dignitatis alicujus gratia,
Cic. Cael. 2 et saep.:laudis simulatione detrahitur,
Quint. 8, 6, 55; id. 12, 9, 7.—To withhold:ususfructus in mancipanda proprietate detrahi potest,
Gai. Inst. 2, 33. -
19 evolvo
ē-volvo, volvi, vŏlūtum, 3 ( per diaeresin ēvŏlŭam, Cat. 66, 74:I.ēvŏlŭisse,
Ov. H. 12, 4), v. a., to roll out, roll forth; to unroll, unfold (class.).Lit.:b.(vis venti) Arbusta evolvens radicibus haurit ab imis,
Lucr. 6, 141; cf.silvas,
Ov. M. 12, 519:cadavera turribus,
Luc. 6, 171:montes corpore,
Ov. M. 5, 355:saxa nudis lacertis,
Luc. 3, 481:intestina,
Cels. 7, 16 et saep.:vestes,
to open, unfold, Ov. M. 6, 581:volumen epistolarum,
to open, Cic. Att. 9, 10, 4:panicum furfure,
i. e. to cleanse, purge, Col. 2, 9 fin.:quae postquam evolvit,
unfolds, evolves, Ov. M. 1, 24 et saep.:amnis prorutam in mare evolvendo terram praealtas voragines facit,
Liv. 44, 8; cf.aquas (Araxes),
Curt. 5, 4, 7.—Evolvere se, or mid. evolvi, to roll out, roll forth, glide away:B.evolvere posset in mare se Xanthus,
discharge itself, Verg. A. 5, 807; cf.:Danubius in Pontum vastis sex fluminibus evolvitur,
empties, Plin. 4, 12, 24, § 79:species (anguis) evoluta repente,
Liv. 26, 19, 7:per humum evolvuntur,
roll themselves along, Tac. G. 39.—Transf.1.To unroll and read a book:2.evolve diligenter ejus eum librum qui est de animo,
Cic. Tusc. 1, 11, 24:volumina,
Quint. 2, 15, 24:fastos,
Hor. S. 1, 3, 112; Ov. F. 1, 657:versus,
id. Tr. 2, 307:jocos,
id. ib. 2, 238; cf.transf.: poëtas,
Cic. Fin. 1, 21, 72; cf.auctores,
Suet. Aug. 89:auctores penitus,
Quint. 12, 2, 8:antiquitatem,
Tac. Or. 29 fin. —To draw out a thread, i. e. to spin, said of the Fates:3.quae seriem fatorum pollice ducunt Longaque ferratis evolvunt saecula pensis,
Claud. Rapt. Pros. 1, 53; and pregn., to spin out, i. e. to spin to an end, said of the Fates:tunc, quae dispensant mortalia fata, sorores Debuerant fusos evoluisse meos,
Ov. H. 12, 4.—To obtain, raise:II.in hoc triduo Aut terra aut mari alicunde aliqua evolvam argentum tibi,
Plaut. Ps. 1, 3, 83.—Trop.A.In gen.: si qui voluerit animi sui complicatam notionem evolvere, to unroll, i. e. to clear up (the figure being taken from a book), Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:B.exitum criminis,
id. Cael. 23:promissa evolvit somni,
i. e. turns over, revolves, Sil. 3, 216; cf.:secum femineos dolos,
Sen. Agam. 116:evolutus integumentis dissimulationis (with nudatus),
unwrapped, stripped, Cic. de Or. 2, 86, 350:evolutus bonis,
robbed, Sen. Ep. 74; cf.:sede patria rebusque summis,
Tac. A. 13, 15:ex praeda clandestina,
driven away, Liv. 6, 15:nullo possum remedio me evolvere ex his turbis,
Ter. Ph. 5, 4, 5:se omni turba,
id. Eun. 4, 4, 56.—In partic., to unfold, disclose, narrate:C.naturam rerum omnium,
Cic. Ac. 2, 36: oras belli, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 178 ed. Vahl.):totam deliberationem accuratius,
Cic. Att. 9, 10, 7:rem propositam,
Quint. 1, 1, 20:condita pectoris,
Cat. 66, 74:seriem fati,
Ov. M. 15, 152:haec,
Verg. G. 4, 509 et saep.; cf. with a rel.-clause, Lucr. 1, 954.—To roll away, of time, i. e. to pass, elapse:evolutis multis diebus,
Vulg. Gen. 38, 12:cum evolutus esset annus,
id. 2 Par. 24, 23:evoluto tempore,
id. Esth. 2, 15. -
20 expio
ex-pĭo, āvi, ātum, 1, v. a., to make satisfaction, amends, atonement for a crime or a criminal; to purify any thing defiled with crime; to atone for, to expiate, purge by sacrifice (freq. and class.; syn.: pio, lustro, placo, paco).I.Relig. t. t.A.Lit.:B.SACRVM COMMISSVM QVOD NEQVE EXPIARI POTERIT, IMPIE COMMISSVM ESTO: QVOD EXPIARI POTERIT, PVBLICI SACERDOTES EXPIANTO,
Cic. Leg. 2, 9, 21:scelus,
Hor. C. 1, 2, 29; cf.:tua scelera di immortales in nostros milites expiaverunt,
i. e. have avenged, Cic. Pis. 35, 85:in iis sine illius suffimentis expiati sumus,
id. Leg. 1, 14, 40; cf.:imperatum patri, ut filium expiaret pecunia publica,
Liv. 1, 26, 12:aliquem,
Plaut. Most. 2, 2, 34:puerum lustralibus salivis,
Pers. 2, 33:quae violata sunt, expiabuntur,
Cic. Att. 1, 17, 7; cf.:expiandum forum Romanum a nefarii sceleris vestigiis,
id. Rab. Perd. 4, 11; id. Phil. 1, 12, 30.—To avert an omen or sign, i. e. to prevent the evil indicated by it:II.quae di significent, quemadmodum ea procurentur atque expientur,
Cic. Div. 2, 63, 139:prodigia quae neque hostiis neque votis piare fas habet gens superstitioni obnoxia,
Tac. H. 5, 13 init.:arma nondum expiatis uncta cruoribus,
Hor. C. 2, 1, 5:dira detestatio nulla expiatur victima,
id. Epod. 5, 90 et saep.—Transf., beyond the relig. sphere.A.To atone for, make amends for, repair, make good:B.haec superioris aetatis exempla expiata Saturnini atque Gracchorum casibus docet,
Caes. B. C. 1, 7, 5:malam potentiam servili supplicio,
Tac. H. 4, 11:legatorum injurias regisque caedem,
Liv. 1, 14, 3:errorem,
Plin. Ep. 8, 10, 1 et saep.:incommodum virtute,
Caes. B. G. 5, 52 fin.:cladem victoriis,
Flor. 1, 12.—To appease (very rare):a me etiam poenas expetistis, quibus conjuratorum manes mortuorum expiaretis,
Cic. Pis. 7, 16:tutelam navis,
Petr. 105:iram,
Sen. Oet. 857.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
purge — [ pyrʒ ] n. f. • 1538; « justification » XIVe; de purger 1 ♦ Action de purger; remède purgatif. ⇒ purgation. Prendre une purge. 2 ♦ (1752) Vx Désinfection. ♢ (1860) Mod. Techn. Nettoyage des fils textiles (qu on débarrasse de … Encyclopédie Universelle
purge — [pɜːdʒ ǁ pɜːrdʒ] verb [transitive] to get rid of information that is no longer needed, especially when combining lists of information * * * Ⅰ. purge UK US /pɜːdʒ/ verb [T] ► to remove people from an organization because you do not want them:… … Financial and business terms
Purge — Purge, v. t. [imp. & p. p. {Purged}; p. pr. & vb. n. {Purging}.] [F. purger, L. purgare; purus pure + agere to make, to do. See {Pure}, and {Agent}.] 1. To cleanse, clear, or purify by separating and carrying off whatever is impure, heterogeneous … The Collaborative International Dictionary of English
purge — / pərj/ vt purged, purg·ing 1: to clear (as oneself or another) of guilt purged himself of contempt 2: to become no longer guilty of purge the contempt Merriam Webster’s Dictionary of Law. Mer … Law dictionary
Purge — Purge, n. [Cf. F. purge. See {Purge}, v. t.] 1. The act of purging. [1913 Webster] The preparative for the purge of paganism of the kingdom of Northumberland. Fuller. [1913 Webster] 2. That which purges; especially, a medicine that evacuates the… … The Collaborative International Dictionary of English
purgé — purgé, ée (pur jé, jée) part. passé de purger. 1° Débarrassé de ce qui est grossier. Des métaux purgés par le feu. Fig. • Purgée, par ses désastres, des restes de l idolâtrie, elle [Rome] ne subsiste plus que par le christianisme qu elle… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Purge — Purge, v. i. 1. To become pure, as by clarification. [1913 Webster] 2. To have or produce frequent evacuations from the intestines, as by means of a cathartic. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
purge — [n] elimination, removal abolition, abstersion, catharsis, clarification, cleaning, cleanup, coup, crushing, disposal, disposition, ejection, eradication, evacuation, excretion,expulsion, expurgation, extermination, extirpation, liquidation,… … New thesaurus
purge — [engl.], löschen … Universal-Lexikon
purge — épurge … Dictionnaire des rimes
purge — (v.) late 13c., from O.Fr. purgier (12c.), from L. purgare cleanse, purify, from Old L. purigare, from purus pure (see PURE (Cf. pure)) + root of agere to drive, make (see ACT (Cf. act)). The noun is recorded from 1560s … Etymology dictionary