Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

pŭtātĭo

  • 1 putātiō

        putātiō ōnis, f    [puto], a pruning, lopping.
    * * *

    Latin-English dictionary > putātiō

  • 2 putatio

    pŭtātĭo, ōnis, f. [puto].
    I.
    A pruning or lopping of trees, Varr. R. R. 1, 6; Cic. de Or. 1, 58, 49; Col. 4, 9, 1; 4, 10, 1; Plin. 17, 20, 32, § 142 al.—
    II.
    A reckoning, computation (post-class.):

    universam putationem imparem fecit,

    Macr. S. 1, 13.—
    B.
    A counting, esteeming, considering (post - class.): personae, a taking one for a certain other person, e. g. a father for his son, Dig. 47, 10, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > putatio

  • 3 cicatricosus

    cĭcātrīcōsus, a, um, adj. [id.], full of scars, covered with scars:

    tergum,

    Plaut. Am. 1, 1, 290:

    facies,

    Quint. 4, 1, 61:

    Ira (personified),

    Sen. Ira, 2, 35, 5:

    vitis,

    Col. Arb. 11, 1:

    putatio,

    id. ib. 4, 27, 3.—
    II.
    Trop., of a writing, amended or polished here and there, Quint. 10, 4, 3; v. the context.

    Lewis & Short latin dictionary > cicatricosus

  • 4 expedio

    ex-pĕdĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 (archaic fut. expedibo, Enn., Pac., Att., and Pompon. ap. Non. 505, 15 sq.; 477, 2; Plaut. Truc. 1, 2, 36), v. a. [pes], orig., to free the feet, i. e. from a snare; hence, in gen., to extricate, disengage, let loose, set free, liberate any thing entangled, involved (class.; esp. freq. in the trop. signif.; syn.: extrico, enodo, enucleo, explico, expono, interpretor, etc.).
    I.
    Lit.:

    videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 102; cf. id. ib. 43, §

    106: mortis laqueis caput,

    Hor. C. 3, 24, 8; cf.

    also: vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    id. ib. 1, 27, 24:

    flammam inter et hostes Expedior,

    make my way through, Verg. A. 2, 633:

    errantem nemori,

    Ov. F. 4, 669 et saep.—With inanim. and abstr. objects:

    aditus expediunt,

    open a passage, Caes. B. G. 7, 86 fin.:

    sibi locum,

    id. B. C. 2, 9, 6:

    iter fugae per invias rupes,

    Liv. 38, 2, 14:

    agrum saxosum lectione lapidum,

    Col. 2, 2, 12: capillus pectine quotidie expediendus est, disentangled, Fronto de Eloqu. init.
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare any thing folded up, put away, etc.: funes expediunt, Sisenn. ap. Non. 297, 1:

    vela,

    Ov. H. 17, 200:

    hominem nudari et virgas expediri jubet,

    Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    cererem canistris,

    Verg. A. 1, 702:

    convivia mediis tectis (famulae),

    Val. Fl. 2, 341; cf.:

    cibaria pastoribus,

    to provide, Varr. R. R. 2, 10, 6:

    merces suas (institor),

    Ov. A. A. 1, 422: pecuniam, to procure, Cic. Fragm. ap. Non. 298, 22; Suet. Caes. 4:

    arma,

    to hold in readiness, Caes. B. G. 7, 18 fin.; Tac. A. 2, 79; Verg. A. 4, 592:

    tela equosque,

    Liv. 38, 25, 14:

    ferrum,

    id. 24, 26, 10:

    naves,

    Caes. B. C. 2, 4 fin.:

    vineas in occulto,

    id. B. G 7, 27, 2:

    copias,

    Tac. A. 13, 7:

    se celeriter (Galli equites),

    Caes. B. C. 1, 51, 4:

    se,

    Plaut. Am. 1, 1, 52; Liv. 38, 21, 2; cf.

    mid.: exercitum expediri ad bellum jubet,

    Tac. H. 2, 99. —
    2.
    to send away, despatch ( poet.):

    me ex suis locis pulcre ornatum expedivit,

    Plaut. Rud. 4, 2, 3: saepe disco, Saepe trans finem jaculo nobilis expedito, despatched, i. e. hurled, Hor. C. 1, 8, 12.—
    3.
    Absol., for expedire se, to arm one's self for battle (only in Tac.), Tac. H. 1, 10:

    multos secum expedire jubet,

    id. ib. 1, 88; 2, 99.
    II.
    Trop., to bring out, extricate, release, free from any evil, obstacle, etc.:

    impeditum animum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitiā suā impeditus sit, quoquo modo possit, se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    haererem, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    ex servitute filium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 94; cf.:

    se ex turba,

    Ter. Ad. 4, 4, 5:

    se ab omni occupatione,

    Cic. Att. 3, 20, 2:

    aliquem omni molestiā,

    id. ib. 2, 25, 2; so,

    se aerumnis,

    Ter. Hec. 3, 1, 8:

    se crimine,

    id. ib. 5, 1, 28:

    se cura,

    id. Phorm. 5, 4, 4:

    civitatem malis obsidionalibus,

    Amm. 16, 4, 3: amor Lycisci me tenet, Unde expedire non queant amicorum consilia, Hor. Epod. 11, 25: curae sagaces Expediunt (Claudiae manus) per acuta belli, bring or help through, id. C. 4, 4, 76; cf.:

    per quot discrimina rerum Expedior?

    escape, Val. Fl. 1, 217:

    me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt,

    Cic. Fam. 14, 19:

    si vita nostra in aliquas insidias incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis,

    of obtaining safety, id. Mil. 4, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    To put in order, arrange, set right:

    cum Antonio loquare velim, et rem, ut poteris, expedias,

    Cic. Att. 11, 18, 2:

    expedire et conficere res,

    id. Brut. 42, 154:

    rem frumentariam,

    Caes. B. G. 7, 36, 1; id. B. C. 1, 54 fin.:

    negotia (with explicare),

    Cic. Fam. 13, 26, 2; cf. id. ib. 1, 3, 1:

    nomina mea, per deos, expedi, exsolve,

    settle, pay, id. Att. 16, 6, 3:

    nomen,

    id. ib. 13, 29, 3:

    Faberianum,

    id. ib. 12, 29, 2; cf. in a pun respecting a scholar unable to pay his debts: omnes solvere posse quaestiones, Unum difficile expedire nomen, Bibacul. ap. Suet. Gram. 11:

    quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio,

    settle, arrange, Cic. Fam. 3, 12, 2; cf.:

    expediri quae restant vix poterunt. si hoc relinqueris,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    consilia sua,

    Tac. H. 3, 73:

    docte hanc fallaciam,

    put into operation, Plaut. Capt. prol. 40.—
    2.
    Of speech, to disclose, unfold, explain, relate, narrate (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    not in Cic., Cæs., or Quint.): qui tu misera's? mi expedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 50 (639 Ritschl): id ego aequum ac jus fecisse expedibo atque eloquar, will show, Enn. ap. Non. 505, 19;

    Pac., Att.,

    Pompon. ib. 15 sq.:

    agedum, hoc mihi expedi,

    Ter. Eun. 4, 4, 27:

    altius omnem Expediam prima repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286:

    pauca tibi e multis... expediam dictis,

    id. A. 3, 379:

    priusquam hujuscemodi rei initium expedio,

    Sall. J. 5, 2:

    nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit, expediam,

    Tac. A. 4, 1:

    me non tantum praevisa, sed subita expedire docuisti,

    id. ib. 14, 55:

    ea de caede quam verissime expediam,

    id. H. 4, 48:

    promptius expediam quot, etc.,

    i. e. it will take me a shorter time to recount, Juv. 10, 220.—
    3.
    Reflex. of events, to develop, run their course, proceed:

    amoris arteis eloquar quem ad modum se expediant,

    Plaut. Trin. 2, 1, 10; cf.:

    ut res vostrorum omnium bene expedire voltis,

    to make favorable progress, id. Am. prol. 5 (Lorenz ad Plaut. Trin. 2, 36; but Ussing reads me expedire, benefit me).—
    4.
    Absol., res expedit, or impers., expedit (alicui—lit., it helps out, furthers, promotes; hence), it is serviceable, profitable, advantageous, useful, expedient (class.):

    nequiter paene expedivit prima parasitatio,

    Plaut. Am. 1, 3, 23:

    non igitur faciat, dixerit quis, quod utile sit, quod expediat? Immo intelligat, nihil nec expedire nec utile esse, quod sit injustum,

    Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:

    quid intersit sua, quid expediat,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    ex utilitatis varietatibus, cum aliis aliud expediat, nasci discordias,

    id. Rep. 1, 32; cf.:

    ut non idem expediret, incidere saepe,

    id. Lael. 10, 33:

    quidquam Caesari ad diuturnitatem victoriae et dominationis,

    id. Att. 7, 22, 1:

    non idem ipsis expedire et multitudini,

    Nep. Milt. 3, 5 al. —With an inf. clause as subject:

    expedit bonas esse vobis,

    Ter. Heaut. 2, 4, 8; cf.:

    omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam,

    Cic. Phil. 13, 8, 16:

    cui (reo) damnari expediret,

    id. Verr. 2, 1, 3 fin.:

    cum eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expediret,

    id. Caecin. 6, 16:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; Hor. C. 2, 8, 9 et saep.—With subj. clause as subject after ut or ne (post-class.):

    expedire omnibus dicunt, ut singulae civitates suas leges habeant,

    Just. 34, 1, 7 Benecke ad loc.:

    expedit rei publicae, ne sua re quis male utatur,

    Just. Inst. 1, 8, 2:

    neque expedire ut ambitione aliena trahatur,

    Tac. A. 3, 69.— Absol.:

    tu si ita expedit, velim quamprimum conscendas,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    sic magis expedit,

    Quint. 4, 2, 67:

    ut expediat causae,

    id. 7, 3, 18.—Hence, ex-pĕdītus, a, um, P. a., unimpeded, unincumbered, disengaged, free, easy, ready, at hand.
    A.
    Of persons:

    cum ceteris quae habebat vadimonia differt, ut expeditus in Galliam proficisci posset,

    Cic. Quint. 6, 23: incrmos armati, impeditos expediti interficiunt, i. e. without baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    eo circiter hominum numero XVI. milia expedita cum omni equitatu Ariovistus misit,

    Caes. B. G. 1, 49, 3:

    legiones expeditae,

    id. B. C. 1, 42, 1;

    so of soldiers without baggage,

    id. ib. 2, 19, 2; 6, 25, 1; 1, 27 fin. et saep.—As subst.: expĕdī-tus, i, m., a soldier lightly burdened, a swiftly marching soldier:

    latitudo (silvae) novem dierum iter expedito patet,

    Caes. B. G. 6, 25, 1:

    obviam fit ei Clodius expeditus in equo,

    Cic. Mil. 10, 28; cf.

    Sagana,

    tucked up, Hor. Epod. 5, 25:

    expedito nobis homine et parato opus est,

    ready, at hand, prompt, Cic. Phil. 11, 10, 26; cf.:

    expeditus ad caedem,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    ad pronuntiandum,

    id. de Or. 2, 30, 131; cf.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    id. Brut. 48 fin.
    B.
    Of inanim. or abstr. things, convenient, at hand:

    iis expedito loco actuaria navigia relinquit,

    commodious, Caes. B. C. 1, 27; cf.:

    via expeditior ad honores,

    Cic. Fl. 41, 104:

    reditum in caelum patere optimo et justissimo cuique expeditissimum,

    id. Lael. 4, 13:

    pecunia expeditissima quae erat, tibi decreta est,

    the readiest, the nearest at hand, id. Fam. 11, 24, 2; cf.

    rationes,

    id. ib. 10, 25, 2:

    cena (with parca),

    Plin. Ep. 3, 12, 1:

    expeditissimum unguentorum,

    Plin. 13, 1, 2, § 8:

    probabili expedito, soluto, libero, nullā re implicato,

    Cic. Ac. 2, 33, 105:

    expedita erat et perfacile currens oratio,

    id. Brut. 63, 227; cf.:

    expedita ac profluens dicendi celeritas,

    id. ib. 61, 220:

    inops ad ornandum, sed ad inveniendum expedita Hermagorae disciplina,

    id. ib. 76, 263:

    prope jam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt,

    achieved, Caes. B. C. 3, 70 fin.
    b.
    In the neutr. absol.: in expedito esse, habere, etc., to be or have in readiness or at hand:

    quaedam sunt quidem in animo, sed parum prompta: quae incipiunt in expedito esse, quum dicta sunt,

    Sen. Ep. 94 med.; cf.:

    promptum hoc et in expedito positum,

    Quint. 10, 7, 24:

    in expedito haberent integras copias ad opem ferendam,

    ready for action, Liv. 36, 16, 10.—Hence, adv.: ex-pĕdīte, without impediment, without difficulty, readily, promptly, quickly:

    in iis rebus celeriter expediteque percipiendis, quae, etc.,

    Cic. Fin. 5, 12 fin.:

    expedite explicans quod proposuerat,

    id. Brut. 67, 237:

    fabulatu's,

    Plaut. Men. 1, 2, 63:

    loqui,

    Suet. Aug. 89.— Comp.:

    non implicite et abscondite, sed patentius et expeditius,

    Cic. Inv 2, 23, 69:

    navigare,

    id. Att. 6, 8, 4:

    fit putatio,

    Col. Arb. 11, 1.— Sup.:

    ex quo te, quocumque opus erit, facillime et expeditissime conferas,

    Cic. Fam. 6, 20, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > expedio

  • 5 reformido

    (α).
    With acc.:

    si qui imbecillius horrent dolorem et reformidant,

    Cic. Tusc. 5, 30, 85:

    ea fugiat et reformidet oratio,

    id. ib. 1, 45, 108; cf. Quint. 8, 5, 32:

    homines maritimos,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69; so,

    aliquem,

    Quint. 1, 2, 18; 10, 7, 16:

    bellum,

    Cic. Phil. 7, 6, 19:

    crimen amicitiae,

    id. Cael. 6, 14:

    reprehensionem vulgi,

    id. Fin. 3, 2, § 7:

    hunc locum,

    id. Caecin. 29, 84:

    ferrum,

    Quint. 2, 4, 11:

    arbitros,

    id. 10, 7, 16:

    communem loquendi morem,

    id. 8, 2, 17:

    posteritatis memoriam,

    Plin. Ep. 5, 8, 2:

    occursum,

    id. ib. 1, 10, 7:

    quorum mentionem,

    Curt. 6, 9, 3:

    sapientiae studium et praecepta prudentium penitus,

    Tac. Or. 32 al. —
    (β).
    With inf.:

    ea dicere reformidat,

    Cic. Phil. 14, 3, 9:

    ominari,

    Liv. 9, 34:

    comparari tibi,

    Plin. Pan. 44, 4. —
    * (γ).
    With rel.-clause:

    nec, quid tibi de alio audienti, de se ipso occurrat, reformidat,

    Cic. Lig. 2, 6.—
    * (δ).
    With quod:

    neque se reformidare, quod in senatu Pompeius dixisset, ad quos legati mitterentur, iis auctoritatem attribui,

    Caes. B. C. 1, 32 fin.
    (ε).
    Absol.:

    vide, quam non reformidem,

    Cic. Lig. 3, 6; Hor. S. 2, 7, 2.—
    b.
    Of things:

    etenim fides mea custodem repudiat, diligentia speculatorem reformidat,

    Cic. Div. in Caecil. 16, 51:

    tum bracchia (vitium) tonde: Ante reformidant ferrum,

    Verg. G. 2, 369:

    reformidant insuetum lumina solem,

    Ov. P. 3, 4, 49:

    mens reformidat tempus,

    id. Tr. 3, 6, 29:

    reformidat vulnus humus,

    id. F. 1, 666:

    membra mollem quoque saucia tactum,

    id. ib. 2, 7, 13:

    medentium manus crudum adhuc vulnus,

    Plin. Ep. 5, 16, 11; Col. 3, 10, 20.— Absol.:

    putatio non debet secundum articulum fieri, ne reformidet oculus,

    i. e. be checked in its growth, cease growing, Col. 4, 9, 1; 4, 11, 1; 4, 24, 15; 4, 33, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > reformido

  • 6 sementis

    sēmentis, is (acc. sementim, Cic. N. D. 3, 30, 75 B. and K.; Cato, R. R. 17, 2; 17, 27; 17, 30; 17, 61 fin. al.; Col. 11, 2, 81, with the var. lect. sementem, a form which appears also in Plaut. Men. 5, 7, 23; Varr. L. L. 5, § 37; Cic. Att. 9, 8, 1; id. de Or. 2, 65, 281; Liv. 23, 48; Col. 2, 15, 1; 11, 2, 90; abl. semente, Cic. Verr. 2, 3, 54, § 125; Ov. F. 1, 667; Pall. Nov. 1, 1:

    sementi,

    Col. 2, 9, 15; 2, 10, 8; 2, 11, 1; 11, 2, 82; gen. plur. sementium, Plaut. Poen. 5, 5, 33 dub.), f. [semen].
    I.
    A seeding, sowing (freq. aud class.;

    syn. satio): nemo tam sine mente vivit, ut, quid sit sementis ac messis, quid arborum putatio ac vitium, omnino nesciat,

    Cic. de Or. 1, 58, 249; so (opp. messis) id. Verr. 2, 3, 54, § 125:

    sementim facito,

    Cato, R. R. 27; so,

    facere,

    id. ib. 30; Col. 2, 16, 1; 11, 2, 81 sq.; Liv. 23, 48:

    sementis tempus,

    Flor. 1, 11, 13. — Plur.:

    sementes quam maximas facere,

    Caes. B. G. 1, 3; Plin. 18, 25, 59, § 223.—

    Prov.: ut sementem feceris, ita metes,

    as you sow, so will you reap, Cic. de Or. 2, 65, 261.—
    B.
    Trop., a sowing:

    a dis inmortalibus malorum sementem esse factam,

    Cic. N. D. 3, 30, 75; so,

    proscriptionis,

    id. Att. 9, 8, 1.—Comically:

    hisce ego jam sementem in ore faciam pugnosque obseram,

    i. e. will plant blows, Plaut. Men. 5, 7, 23.—
    II.
    Transf.
    A.
    Seed-time:

    agro sicco per sementim,

    Cato, R. R. 61 fin.; 17, 2:

    mediā sementi,

    Col. 2, 10, 8; cf.:

    prima, novissima, ultima,

    id. 2, 9, 2.—
    B.
    Seed-corn, seed sown (very rare):

    ubi venit imber, multorum dierum sementis uno die surgit,

    Col. 2, 8, 4:

    aqua perfuderit sementem,

    Vulg. Lev. 11, 38; id. Marc. 4, 26.—Of the seed or semen of animals, Arn. 5, 163.—
    C.
    Sementes, the growing crops, the young crops, young corn:

    vos date perpetuos teneris sementibus auctus,

    Ov. F. 1, 679:

    tempestiviores sementes,

    Gell. 2, 29, 5; Vulg. Job, 39, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > sementis

  • 7 serus

    sērus, a, um, adj. [cf. series; Sanscr. sărat, thread; that which is long drawn out], late (freq. and class.; cf.: tardus, lentus): nescis quid vesper serus vehat (the title of a work by Varro), Varr. ap. Gell. 1, 22, 4; 13, 11, 1:

    sero a vespere,

    Ov. M. 4, 415:

    serā nocte,

    Liv. 1, 57, 9; Col. 1 praef.; Prop. 1, 3, 10; Val. Fl. 7, 400:

    crepuscula,

    Ov. M. 1, 219:

    lux,

    id. ib. 15, 651:

    dies,

    Tac. H. 3, 82 (cf. infra, B.):

    hiems,

    Liv. 32, 28, 6:

    anni,

    i. e. ripe years, age, Ov. M. 6, 29; 9, 434; id. F. 5, 63; cf.

    aetas,

    id. A. A. 1, 65; Plaut. Aul. 4, 1, 4:

    gratulatio,

    Cic. Fam. 2, 7, 1:

    portenta deūm Tarda et sera nimis, id. poët. Div. 2, 30, 64: nepotes,

    Ov. M. 6, 138:

    posteritas,

    id. P. 1, 4, 24: sera eruditio, quam Graeci opsimathian appellant, Gell. 11, 7, 3; cf. poet., of persons, with gen.: o seri studiorum! ye late-learned, opsimatheis (i. e. backward, ignorant), Hor. S. 1, 10, 21 (v. infra, b. a): ulmus, late - or slowly-growing (acc. to others, old), Verg. G. 4, 144; so,

    ficus,

    late in bearing, Col. 5, 10, 10; cf. serotinus, and v. the foll. under sup.—Comp. (rare; not in Cic. or Cæs.; cf. adv. infra fin.):

    serior mors (opp. maturior),

    Cels. 2, 6 med.:

    senectus,

    Mart. 5, 6, 3:

    spe omnium serius bellum,

    Liv. 2, 3, 1:

    serior putatio,

    Col. 4, 23, 1; 2, 10, 15.— Poet., for posterior:

    serior aetas,

    Ov. Tr. 5, 9, 7; Tib. 1, 4, 33:

    hora,

    Ov. H. 19, 14.— Sup.:

    successores quam serissimi,

    Vell. 2, 131, 2:

    serissima omnium (pirorum) Amerina, etc.,

    ripening the latest, Plin. 15, 15, 16, § 55; cf. supra.—
    b.
    Poet.
    (α).
    For the adv. sero, of one who does any thing late:

    serus in caelum redeas,

    Hor. C. 1, 2, 45:

    serus Graecis admovit acumina chartis,

    id. Ep. 2, 1, 161:

    jusserit ad se Maecenas serum sub lumina prima venire Convivam,

    late in the day, id. S. 2, 7, 33:

    nec nisi serus abi,

    Ov. A. A. 2, 224:

    poena tamen tacitis sera venit pedibus,

    Tib. 1, 10, 3:

    (me) Arguit incepto serum accessisse labori,

    Ov. M. 13, 297.—So with things as subjects:

    sera rubens accendit lumina Vesper,

    Verg. G. 1, 251:

    imposita est sero tandem manus ultima bello,

    Ov. M. 13, 403:

    seros pedes assumere,

    id. ib. 15, 384:

    Cantaber serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 22:

    serum ut veniamus ad amnem Phasidos,

    Val. Fl. 4, 708.—With gen.:

    o seri studiorum!

    Hor. S. 1, 10, 21 (v. supra); so,

    belli serus,

    Sil. 3, 255.—With inf.:

    cur serus versare boves et plaustra Bootes?

    Prop. 3, 5 (4, 4), 35.—
    (β).
    For adverb. use of sera and serum, v. adv. infra.—
    B.
    Substt.
    1.
    sēra, ae, f. (sc. hora), a late hour, the evening hour, hespera, sera, vespra, crepusculum, Gloss. Vet.—
    2.
    sērum, i, n., late time, late hour (of the day or night; first in Liv.;

    esp. in the historians): serum erat diei,

    Liv. 7, 8, 4:

    quia serum diei fuerit,

    id. 26, 3, 1:

    jamque sero diei subducit ex acie legionem,

    Tac. A. 2, 21 fin.:

    extrahebatur in quam maxime serum diei certamen,

    Liv. 10, 28, 2 Drak. N. cr.:

    in serum noctis convivium productum,

    id. 33, 48; cf.: ad serum [p. 1682] usque diem, Tac. H. 3, 82.— Absol., in Sueton., of a late hour of the day:

    in serum dimicatione protractā,

    Suet. Aug. 17; id. Ner. 22:

    in serum usque patente cubiculo,

    id. Oth. 11.—
    II.
    Pregn., too late (class.):

    ut magis exoptatae Kalendae Januariae quam serae esse videantur,

    Cic. Phil. 5, 1:

    neque rectae voluntati serum est tempus ullum, etc.,

    Quint. 12, 1, 31:

    tempus cavendi,

    Sen. Thyest. 487: bellum, Sall. Fragm. ap. Philarg. Verg. G. 4, 144:

    Antiates serum auxilium post proelium venerant,

    Liv. 3, 5 fin.; 31, 24:

    auxilia,

    Val. Fl. 3, 562:

    improbum consilium serum, ut debuit, fuit: et jam profectus Virginius erat, etc.,

    Liv. 3, 46 fin.:

    redit Alcidae jam sera cupido,

    Val. Fl. 4, 247:

    seras conditiones pacis tentare,

    Suet. Aug. 17:

    cum tandem ex somno surrexissent, in quod serum erat, aliquot horas remis in naves collocandis absumpserunt,

    which was too late, Liv. 33, 48, 8:

    hoc serum est,

    Mart. 8, 44, 1; and with a subj.-clause:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    Quint. 12, 6, 3; so,

    serum est, advocare iis rebus affectum, etc.,

    id. 4, 2, 115.—
    b.
    Poet. for the adverb (cf. supra, I. b. a):

    tum decuit metuisse tuis: nunc sera querelis Haud justis assurgis,

    too late, Verg. A. 10, 94:

    ad possessa venis praeceptaque gaudia serus,

    Ov. H. 17, 107:

    Herculeas jam serus opes spretique vocabis Arma viri,

    Val. Fl. 3, 713:

    serā ope vincere fata Nititur,

    Ov. M. 2, 617:

    auxilia ciere,

    Val. Fl. 3, 562.—Hence, adv., in three forms.
    1.
    sēră, late ( poet. and very rare):

    sera comans Narcissus,

    late in flowering, Verg. G. 4, 122.—
    2.
    sērum, late at night ( poet. and very rare):

    quae nocte sedens serum canit,

    Verg. A. 12, 864.—
    3.
    sērō̆.
    A.
    (Acc. to I.) Late.
    a.
    Late, at a late hour of the day or night (rare but class.):

    eo die Lentulus venit sero,

    Cic. Att. 7, 21, 1 (cf. infra, B.):

    domum sero redire,

    id. Fam. 7, 22.—
    b.
    Late, at a late period of time, in gen. (freq. and class.):

    res rustica sic est: si unam rem sero feceris omnia opera sero facies,

    Cato, R. R. 5, 7; Cic. Brut. 10, 39; Quint. 6, 3, 103:

    doctores artis sero repertos,

    id. 2, 17, 7; 2, 5, 3.— Comp.:

    modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,

    Ov. M. 4, 198; Liv. 31, 11, 10:

    serius, quam ratio postulat,

    Quint. 2, 1, 1:

    scripsi ad Pompeium serius quam oportuit,

    Cic. Fam. 14, 10; 15, 1, 4; id. Sest. 31, 67; Liv. 37, 45, 18; 42, 28, 1:

    itaque serius aliquanto notatus et cognitus (numerus),

    Cic. Or. 56, 186:

    serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere,

    Ov. M. 4, 105:

    ipse salutabo decimā vel serius horā,

    Mart. 1, 109, 9: omnium Versatur urna serius ocius Sors exitura, later or earlier (or, as we say, inverting the order, sooner or later), Hor. C. 2, 3, 26; so,

    serius aut citius sedem properamus ad unam,

    Ov. M. 10, 33:

    serius ei triumphandi causa fuit, ne, etc.,

    Liv. 39, 6, 4; 38, 27, 4:

    in acutis morbis serius aeger alendus est,

    Cels. 3, 2.— Sup.:

    ut quam serissime ejus profectio cognosceretur,

    Caes. B. C. 3, 75 (Scaliger ex conj.); so,

    legi pira Tarentina,

    Plin. 15, 17, 18, § 61 (al. serissima).—
    B.
    (Acc to II.) Too late (freq. and class.):

    abi stultus, sero post tempus venis,

    Plaut. Capt. 4, 2, 90:

    idem, quando illaec occasio periit, post sero cupit,

    id. Aul. 2, 2, 71; id. Am. 2, 2, 34; id. Men. 5, 6, 31; id. Pers. 5, 1, 16 (Opp. temperi); id. Trin. 2, 4, 14; 2, 4, 167; 4, 2, 147; Ter. Heaut. 2, 3, 103; id. Ad. 2, 4, 8. (Scipio) factus est consul bis:

    primum ante tempus: iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,

    Cic. Lael. 3, 11; id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9:

    sero resistimus ei, quem per annos decem aluimus contra nos,

    id. Att. 7, 5, 5; id. Verr. 2, 5, 63, § 164 et saep.:

    ne nimis sero ad extrema veniamus,

    far too late, id. Phil. 2, 19, 47; Liv. 21, 3, 5.—Hence, in a double sense, alluding to the signif. A. a.:

    cum interrogaret (accusator), quo tempore Clodius occisus esset? respondit (Milo), Sero,

    Quint. 6, 3, 49.—Prov.: sero sapiunt Phryges, are wise too late, are troubled with after-wit; v. sapio.— Comp., in the same sense:

    possumus audire aliquid, an serius venimus?

    Cic. Rep. 1, 13, 20:

    ad quae (mysteria) biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    doleo me in vitam paulo serius tamquam in viam ingressum,

    id. Brut. 96, 330: erit verendum mihi, ne non hoc potius omnes boni serius a me, quam quisquam crudelius factum esse dicat, id. Cat. 1, 2, 5:

    serius a terrā provectae naves,

    Caes. B. C. 3, 8; Suet. Tib. 52.

    Lewis & Short latin dictionary > serus

  • 8 vernacula

    vernācŭlus, a, um, adj. [verna].
    I.
    (Acc. to verna, I.) Of or belonging to homeborn slaves.
    A.
    Adj.:

    multitudo,

    the rabble of slaves, Tac. A. 1, 31; so,

    plebs,

    Tert. Apol. 35.—
    B.
    Substt.: vernācŭli, ōrum, m. (acc. to verna, I.), buffoons, jesters (postAug. and rare), Mart. 10, 3, 1; Suet. Vit. 14.—
    2.
    vernācŭla, ae, f., a female household slave (late Lat.), Mart. Cap. 8, § 804:

    filius quem susceperat ex vernaculā,

    Ambros. Abrah. 1, 7, 65.—
    II.
    (Acc. to verna, II.) Native, domestic, indigenous, vernacular, i. e. Roman (the class. signif. of the word):

    aquatilium vocabula partim sunt vernacula partim peregrina,

    Varr. L. L. 5, § 77 Müll.:

    volucres,

    id. R. R. 3, 5, 7:

    equi,

    Plin. 37, 13, 77, § 202:

    vites (with peculiares),

    id. 14, 2, 4, § 24:

    putatio,

    id. 17, 23, 35, § 208:

    gallinae,

    Col. 8, 2, 5:

    pecus,

    id. 7, 3, 13:

    imago antiquae et vernaculae festivitatis,

    Cic. Fam. 9, 15, 2:

    sapor,

    inborn, innate, id. Brut. 46, 172:

    crimen domesticum ac vernaculum,

    invented by the accuser himself, id. Verr. 2, 3, 61, § 141; cf.

    consilium,

    Plaut. Poen. 4, 2, 105.—
    B.
    Natural, common (late Lat.):

    paupertas olim philosophiae vernacula est,

    App. Mag. 18, p. 285, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > vernacula

  • 9 vernaculi

    vernācŭlus, a, um, adj. [verna].
    I.
    (Acc. to verna, I.) Of or belonging to homeborn slaves.
    A.
    Adj.:

    multitudo,

    the rabble of slaves, Tac. A. 1, 31; so,

    plebs,

    Tert. Apol. 35.—
    B.
    Substt.: vernācŭli, ōrum, m. (acc. to verna, I.), buffoons, jesters (postAug. and rare), Mart. 10, 3, 1; Suet. Vit. 14.—
    2.
    vernācŭla, ae, f., a female household slave (late Lat.), Mart. Cap. 8, § 804:

    filius quem susceperat ex vernaculā,

    Ambros. Abrah. 1, 7, 65.—
    II.
    (Acc. to verna, II.) Native, domestic, indigenous, vernacular, i. e. Roman (the class. signif. of the word):

    aquatilium vocabula partim sunt vernacula partim peregrina,

    Varr. L. L. 5, § 77 Müll.:

    volucres,

    id. R. R. 3, 5, 7:

    equi,

    Plin. 37, 13, 77, § 202:

    vites (with peculiares),

    id. 14, 2, 4, § 24:

    putatio,

    id. 17, 23, 35, § 208:

    gallinae,

    Col. 8, 2, 5:

    pecus,

    id. 7, 3, 13:

    imago antiquae et vernaculae festivitatis,

    Cic. Fam. 9, 15, 2:

    sapor,

    inborn, innate, id. Brut. 46, 172:

    crimen domesticum ac vernaculum,

    invented by the accuser himself, id. Verr. 2, 3, 61, § 141; cf.

    consilium,

    Plaut. Poen. 4, 2, 105.—
    B.
    Natural, common (late Lat.):

    paupertas olim philosophiae vernacula est,

    App. Mag. 18, p. 285, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > vernaculi

  • 10 vernaculus

    vernācŭlus, a, um, adj. [verna].
    I.
    (Acc. to verna, I.) Of or belonging to homeborn slaves.
    A.
    Adj.:

    multitudo,

    the rabble of slaves, Tac. A. 1, 31; so,

    plebs,

    Tert. Apol. 35.—
    B.
    Substt.: vernācŭli, ōrum, m. (acc. to verna, I.), buffoons, jesters (postAug. and rare), Mart. 10, 3, 1; Suet. Vit. 14.—
    2.
    vernācŭla, ae, f., a female household slave (late Lat.), Mart. Cap. 8, § 804:

    filius quem susceperat ex vernaculā,

    Ambros. Abrah. 1, 7, 65.—
    II.
    (Acc. to verna, II.) Native, domestic, indigenous, vernacular, i. e. Roman (the class. signif. of the word):

    aquatilium vocabula partim sunt vernacula partim peregrina,

    Varr. L. L. 5, § 77 Müll.:

    volucres,

    id. R. R. 3, 5, 7:

    equi,

    Plin. 37, 13, 77, § 202:

    vites (with peculiares),

    id. 14, 2, 4, § 24:

    putatio,

    id. 17, 23, 35, § 208:

    gallinae,

    Col. 8, 2, 5:

    pecus,

    id. 7, 3, 13:

    imago antiquae et vernaculae festivitatis,

    Cic. Fam. 9, 15, 2:

    sapor,

    inborn, innate, id. Brut. 46, 172:

    crimen domesticum ac vernaculum,

    invented by the accuser himself, id. Verr. 2, 3, 61, § 141; cf.

    consilium,

    Plaut. Poen. 4, 2, 105.—
    B.
    Natural, common (late Lat.):

    paupertas olim philosophiae vernacula est,

    App. Mag. 18, p. 285, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > vernaculus

См. также в других словарях:

  • podazón — ► sustantivo femenino AGRICULTURA Tiempo en que se podan los árboles. * * * podazón (del lat. «putatĭo, ōnis») 1 (ant.) f. Poda. 2 Tiempo de realizar la poda. * * * podazón. (Del lat. putatĭo, ōnis). f. Tiempo o sazón de podar los árboles. || 2.… …   Enciclopedia Universal

  • FEBRUARIUS — mensis a Numa additus, cum Romulus eum praeteriisset, a Februo Lustrationum potente cui a Numa dicatus est, nomen accepit. Lustrari autem eo mense civitatem mos erat, et iusta Diis manibus solvi, Macrob. Sat. l. 1. c. 13. Doeo sic Festus:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PUTARE lanam — ξαίνειν Graecis. Tunc autem dicuntur putari purgarique lanae, quum ipsaeper se purgantur, priusquam in fila deducantur et in tela texantur. Vide supra ubi de Purgamento lanae. In arboribus putatio, Graece κάθαρσις seu διακάθαρσις, cum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • РЕПУТАЦИЯ — (фр. reputation лат. ге putatio обдумывание, размышление) создавшееся общее мнение о достоинствах или недостатках кого , чего л., общественная оценка …   Политология: словарь-справочник

  • esmondement — d arbres et taillement de vignes, Putatio, Expurgatio …   Thresor de la langue françoyse

  • facon — Facon, f. acut. Est une diction fort commune à diverses choses, car on dit la façon de l artisan, pour manufacture de l ouvrier, Opera artificis. Et un homme de belle façon, Gestu decoro, et de bonne façon, Vir moribus honestis praeditus. Et la… …   Thresor de la langue françoyse

  • taille — Taille, f. penac. Signifie tantost une coupeure faite avec fer, ou pierre trenchant, Sectura, Incisio. Et selon ce est le verbe Tailler, Incidere, Secare. En laquelle signification l Italien aussi dit, Tagliare. Ainsi dit on un coup de taille,… …   Thresor de la langue françoyse

  • taillement — I. Taillement de vigne, Obtruncatio, Putatio vitis. II. Taillement, Opsodaedalus. B …   Thresor de la langue françoyse

  • podazón — (Del lat. putatĭo, ōnis). 1. f. Tiempo o sazón de podar los árboles. 2. ant. Acción y efecto de podar …   Diccionario de la lengua española

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»