-
21 praefero
prae-fero, tulī, lātum, ferre1) носить впереди ( aliquid alicui)p. fasces praetoribus C — нести фасции впереди преторов2) выставлять вперёд, держать впереди ( manūs cautas O)alicujus rei speciem или titulum alicui rei p. QC — скрывать что-л. под видом чего-л.5) предпочитать (aliquid alicui rei J; p. antiques novis M)p. aliquem alicui O etc. — отдать кому-л. предпочтение перед кем-л.6) проявлять, выказывать ( avaritiam C); явно показывать, выражать, обнаруживать (dolorem animi vultu QC; raotum animi oculis QC); высказывать ( judicium L)se p. alicui Cs — проявить себя (отличиться) перед кем-л.virtute belli omnibus praeferri Cs — превзойти всех воинской доблестью7) оказывать ( nullam opem St)8) упреждать, преждевременно пользоваться (diem triumphi p. L)9) pass. praeferri ехать мимо, проезжать (praelatus equo T; praeter castra praelati L) -
22 praejudicatus
praejūdicātus, a, um1) предрешённый ( eventus belli L)2) предвзятый ( opinio C)3) не внушающий никаких сомнений, надёжный ( vir praejudicatissimus Sid) -
23 praejudico
prae-jūdico, āvī, ātum, āre1) предварительно судить, заранее решать, предрешать ( aliquid de aliquā re C)opinio praejudicata C — заранее усвоенное мнение, предубеждение, тж. предрассудок2) причинять ущерб ( alicui Dig) -
24 praesumo
prae-sūmo, sūmpsī, sūmptum, ere1) брать вперёд ( dapes O); принимать наперёд или заранее ( remedia T)p. patientiam Q — заранее запастись терпением2) заранее предвкушать (gaudium PJ; fortunam principatūs T); наперёд представлять себе, заранее воображать, предвосхищать (futura Sen; aliquid cogitatione PJ); предугадывать, предвидеть, предчувствовать, ожидать ( aliquid animo VM)opinio praesumpta Q — предвзятое мнение, предубеждениеaliquid praesumptum habere T — предполагать что-л.3) быть самонадеянным, зазнаваться ( praesumentes de se et de sua virtute gloriantes Vlg) -
25 prout
pro-ut conj.смотря по, в зависимости от (p. res postulat C)p. mea opinio est Ap — по моему (личному) мнению -
26 vetustus
a, um [ vetus ]1) старый, древний (templum V; scriptores L); старинный ( mos O)2) старый, многолетний, выдержанный ( vinum Pl)3) долговечный ( saecla cornicum Lcr); длительный, долгий ( spatium aetatis Lcr)4) старообразный, старомодный, старого покроя5) прежний, прошлый ( claritas QC)6) застарелый, укоренившийся ( opinio C) -
27 vulgaris
vulgāris, e [ vulgus ]1) обычный, обыкновенный, привычный, общепринятый ( opinio C); повседневный, обыденный, общеизвестный (ars C; nomen C, Ph); распространяющийся на всех, всеобщий ( liberalitas C)v. coetus H — стечение народа2) общедоступный, публичный ( puella O)3) простой, дешёвыйjejunus stomachus raro vulgaria temnit H — голодный желудок редко пренебрегает простыми блюдами4) (просто)народный (vox C; vocabula Q) -
28 Ipse dixit
тж. Magister dixitСам сказал.Выражение, характеризующее позицию бездумного преклонения перед чьим-либо авторитетом.Цицерон, "О природе богов", I, 5, 10:Nec vero probare soleo id quod de Pythagoreis accepimus, quos ferunt, si quid affirmarent in disputando, cum ex iis quaereretur, quare ita esset, respondere solitos: Ipse dixit; ipse autem erat Pythagoras. Tantum opinio praejudicata poterat, ut etiam sine ratione valeret auctoritas. "Не одобряю я того, что нам известно о пифагорейцах. Как передают, когда они что-либо утверждали в спорах, то на вопрос, почему это так, обычно отвечали: сам сказал. "Сам" - это был Пифагор. Такова была предубежденность, что авторитет имел силу и без разумного основания".Шеллинг - поэт высокий, он понял требование века и создал не бездушный эклектизм, но живую философию, основанную на одном начале, из коего она стройно развертывается. Фихте и Спиноза - вот крайности, соединенные Шеллингом. Но нашему брату надлежит идти далее, модифицировать его учение, отбрасывать ipse dixit. (А. И. Герцен - Н. П. Огареву, 1-2.VIII 1833.)В прежние времена в деле критики играл огромную роль "авторитет" (ipse dixit - jurare in verba magistri); в наше время во всем, что относится до способности "познавательной" - роль авторитета равняется "нулю". (А. Н. Серов, Музыка.)Участником в варварском смывании фона [ На портрете В. Я. Брюсова работы М. А. Врубеля. - авт. ] был молодой художник, часто навеивавший Врубеля в больнице. - Для него слова Врубеля были ipse dixit. По приказанию Врубеля он, не задумываясь, смыл бы всего "Демона". (В. Я. Брюсов, Последняя работа Врубеля.)Его [ Вячеслава Иванова ] " среды" шумят так, как никогда в свое время не шумели вечера у Державина или пятницы Полонского. О нем говорят: ipse dixit. (А. А. Измайлов, Литературные размышления.)Вокруг него [ Льва Толстого ] стоят крохотные людишки, порождения эпохи восьмидесятых годов, и трепетно прислушиваются к тому, что сегодня скажет учитель. Ipse dixit - и им больше ничего не нужно: они торопятся подчинить свою убогую индивидуальность чужой мысли, чужой воле, чужому решению. (Р. В. Иванов-Разумник, Толстой и Достоевский.)Надеюсь, вы убедитесь, что я образумился - и нахожусь в обстоятельствах, не позволяющих мне действовать в соответствии с чьим-нибудь ipse dixit, если сам не буду уверен в том, что это правильно. (Вальтер Скотт, Вудсток.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ipse dixit
-
29 Nervus belli
"Нерв войны", движущая сила войны - о деньгах.Цицерон, "Филиппики", V, 2: Est opinio decreturum aliquem Antonio illam ultimam Galliam, quam Plancus obtinet. Quid est aliud omnia ad bellum civile hosti arma largiri, primum nervos belli, pecuniam infinitam, qua nunc eget, deinde equitatum, quantum velit? "Существует мнение, что кое-кто готов предоставить Антонию дальнюю Галлию, провинцию Планка. Не означает ли это вооружить противника всем необходимым для ведения гражданской войны, дать ему прежде всего нерв войны - неограниченные денежные средства, которых у него теперь нет, а затем и столько конницы, сколько ему понадобится?"Несмотря на угрозу войны и настоятельную нужду, ни французскому, ни австрийскому правительству до сих пор не удалось укрепить nervus belli, т. е. свое финансовое положение. (К. Маркс, Банкротство Австрии.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nervus belli
-
30 affligere
1) = afficere g. 1., damno affl. aliquem (1. 2. C. 3, 35);afflictus verberibus, tormentis (1. 6 D. 48, 6);
2) касаться, относиться к, persecutio heredem quoque affligit (1. 11 § 3. D. 39, 4). 3) унижать, уменьшать, pretium afflictum (1. 30. D. 3, 5).infamia afflicta opinio (1. 25. C. 9, 9).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > affligere
-
31 bonus
1) добрый, bonus vir, честный человек, который поступает справедливо и добросовестно и мнение (arbitratus, arbitrium) которого считается справедливым, отсюда: bono viro s. boni v. arbitrio convenit (1. 80 D. 17, 2. 1. 5 § 8 D. 26, 7);boni v. officio fungi (1. 4 § 1 D. 10, 2);
bono v. committere (1. 75 pr. D. 30): in bonum v. remittere, предоставить на благоусмотрение честного человека (1. 137 § 2 D. 45, 1); в том смысле b. judex (1. 3 § 3 D. 13,6);
b. paterfamilias, порядочный, осторожный отец семейства (1. 9 § 2 D. 7, 1. 1. 15 § 1 D. 7, 8. 1. 22 D. 40, 4);
b. fides (см. s. 5);
b. mores (см. mos s. l. b.);
b. causa (см. s. 3);
bonum (et) aequum, оценка, решение дела по справедливости: quanti bonum aequum videbitur judici (1. 42 D. 21, 1);
in quantum ex bono et aequo res patitur (1. 1. D. 14, 5); (1. 18 pr. D. 47, 10);
bono et aequo non convenit (1. 6 § 2 D. 23, 3);
nec melius (nec) aequius (1. 66 § 7 D. 24, 3);
bonum иногда просто в смысле: справедливый: pro bono aestimare (1. 13 § 1 D. 33, 1);
actio in bonum et aequum concepta, иск, даваемый претором вместе с формулою, которая обязывала судью разбирать все дело по совести (bona fides) и по справедливости (aequitas), применяя все особенности каждого отдельного случая = actio bonae fidei (l. 8 D. 4, 5. 1. 10 D. 47, 10); в старой формулярной системе intentio начинается словами: "quidquid N. N. ex bono et aequo (= ex fide bona) dare fac. oportet". - Ex bono et aequo обознач. юридич. порядок, основанный на высшей справедливости, которым отличалось новейшее римское право, выработанное во время классических юристов, ex b. et aeq. est injur. actio (1. 11 § 1 D. 47, 10);
ex b. et a. oritur actio de effusis, funeraria (1. 5 § 5 D. 9, 3. 1. 14 § 6 D. 11, 7);
ex b. et a. introducta indebiti condictio (1. 66 D. 12, 6);
quod ob rem datur, ex b. et a. habet repetitionem (1. 65 § 4 eod.);
2) беспорочный, b. opinio, доброе имя (1. 6 C. 5, 43). 3) достойный похвалы, b. ratione (1. 3 § 5 D. 43, 29);ex b. et a. exceptio accommodanda (1. 2 § 8 D. 2, 11).
4) дельный, храбрый, b. miles (1. 5 § 6 D. 49, 16). 5) хороший, годный, о стоимости, ценности, aeque bonum reddere = eadem bonitate solvere (1. 3 pr. D. 12, 1);dolus b., хитрость (в отношении к врагам) (1. 1 § 3 D. 4, 3).
6) целительный, b. venenum (1. 236 D. 50, 16), тк. выгодный, полезный, quo bonum est? (1. 3 § 11. 1. 10 § 4. D. 37, 3);b. nomen (1. 1 pr. D. 14, 6. 1. 26 § 2. D. 17, 1).
occasio b. (1. 13 D. 1, 3);
bonis conditionibus emere, vendere (§ 2 J. 1, 8. 1. 54 D. 21, 1);
meliorem conditionem facere, afferre, offerre (см. melior). - Bonum (subst.) выгода, польза, bono alicujus cedere, приносить кому пользу (1. 3 § 6 D. 15, 3);
b. publicum, общественное благо (1. 1 D. 41, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > bonus
-
32 communis
1) общий, то, что есть предметом общей собственности, общности имущественных прав, на основании договора товарищества или других соглашений, nihil interest, cum societate, an sine societ. res inter aliquos communis sit (1. 2 D. 10, 3);comm. pro diviso - pro indiviso (1. 5 § 16 D. 27, 9. l. 5 D. 45, 3);
communi dividundo judicium s. actio (tit. D. 10, 3. C. 3, 37);
in commune conferre, redigere, вносить, возвращать в состав общей наследственной массы, подлежащей разделу, все то, что было получено наследниками от умершего ранее (1. 1 § 11. 16 D. 37, 6);
in commune (= communiter) rem emere (1. 33. 52 § 13 D. 17, 2);
fundus mihi tecum comm. (1. 8 D. 6, 1);
comm. ager meus et tuus (l. 6 § 4 B. 39, 3);
comm. aedes (1. 11 D. 10, 3. 1. 18 § 5 D. 39, 2);
c. hereditas (I. 35 D. 2, 14);
c. servus (1. 5 D. 45, 3);
c. servitus (1. 19 D. 8, 5);
communi dividundo judicium s. actio (tit. D. 10, 3. C. 3, 37);
communiter (adv.) обще, вместе, comm. rem agere, negotium gerere (l. 31. 32 D. 17, 2);
comm. (прот. separatim) uti frui (1. 14 D. 33, 2);
comm. sibi et Titio stipulari, comm. duobus legare (1. 56 pr. D. 45, 1);
comm. rem habere (1. 84 § 13 D. 30);
2) в особ. общий, всеобщий, quaedam naturali jure communia sunt omnium (1. 2 D. 1, 8), comm. usus fluminum public., maris, aeris etc. (1. 24 pr. D. 39, 2. 1. 3 § 1 D. 43, 8);comm. deberi (1. 36 pr. D. 29, 1).
jus omnibus animalibus comm. - jus naturale;
jus comm. omnium hominum-jus gentium (1. 1 § 4. 1. 9 D. 1, 1);
jus comm. (civium Rom.), противоп. privilegium (I. 15 D. 28, 6. 1. 20 pr. D. 29, 1);
jure comm. прот. jur. militari) testamentum facere, heredem scribere posse etc. (1. 11 pr. 1. 25. 34 § 1. 1. 36 § 4. 1. 38 § 1. eod. 1. 7 D. 28, 3. 1. 8 § 4 D. 29, 7);
comm. jus universae cognationis, прот. proprium jus (1. 195 § 2 D. 50, 16);
comm. nomen, прот. proprium n. (1. 233 § 2 eod. 1. 2 § 5 D. 1, 2);
comm. delictum прот. militare d. (I. 1 D. 38, 12);
c. consilium plurium, прот. proprium c. (1. 15 § 2 D. 43, 24);
c. consensus (1. 7 § 19 D. 2, 14), opinio (1. 6 C. 7, 21), utilitas (1. 51 § 2 D. 9, 2), culpa (1. 9 § 1 D. 45, 2), periculum (1. 13 D. 50, 1);
qui comm. causam omnis sui numeri persequitur, прот. procurator in rem suam datus (l. 8 § 2 D. 3, 3); (1. 10 § 4 D, 49, 1): (1. 7 D. 2, 11);
comm. debitores (1. 14 D. 20, 5);
c. pater (1. 9. 12. 13. C. 6, 20), frater (I. 34 § 2 D. 23, 2), filius (1. 25 pr. D. 35, 2);
communiter (adv.) вообще (1. 33 pr. D. 9, 2);
3) иметь что с кем-нибудь общее, быть в связи, plures controversiae nihil sibi communes (I. 21 pr. D. 4, 8);comm. accipiendum, dicendum esse (1. 1 § 5 D. 15, 1. 1. 12 § 1 D. 16, 3), comm. appellari (1. 163 D. 50, 16).
nihil commune habet proprietas cum possessione (1. 12 § 1 D. 41, 2);
4) обыкновенные, comm. аuxilium, прот. extraordinarium aux. (1. 16 pr. D. 4, 4);communiter (adv.) вместе: una communiterve nati (1. 4 § 1 D. 38, 10).
comm. d ies, прот. fasti (1. 2 C. 1, 24);
comm. usurae, прот. nauticum foenus (1. 1 C. 4, 33).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > communis
-
33 constitlltio
1) устройство, suarum rerum constitutionem facere (1. 203 D. 50, 16). 2) постановление, определение: opinio nostra et constit. (1. 60 pr. eod.);3) правило, норма, constit. civilis (1. 1 pr. D. 47, 1), juris gentium (1. 4 § 1 D. 1, 5); (Gai. III. 32);ex domini constitutione pendere (1. 7 § 3 D. 15, 1).
4) указ импераmopa (§ 6 J. 1, 2. tit. D. 1, 4. C. 1, 14); (Gai. I, 2. 5);suspensi juris constit. (1. 15 D. 38, 16).
principales const. (Gai. I. 57. 62. II, 109). Constitutionarius, переписчик и хранитель императорских указов.
Латинско-русский словарь к источникам римского права > constitlltio
-
34 gravare
обременять, gravari fideicommisso (1. 1 C. 6, 43. 1. un. § 4. C. 6, 51), onere tutelae (1. un. C. 5, 69);condemnatione grav. reum (1. 11 D. 47, 7); подозревать кого в чем, falsis argumentis apud Praesidem gravari (1. 17 § 6 D. 48, 5. 1. 1 § 19 D. 48, 18);
gravata opinio (1. 25 C. 9, 9. cf. 1. 13 C. 2, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > gravare
-
35 integer
1) находящийся в прежнем состоянии, ненарушенный, re integra;dum s. si res integra est (§ 9 J. 3, 26. cf. 1. 27 § 3 D. 17, 1. - 1. 2 D. 18, 5. - cf. 1. 1. 2. C. 4, 45. - I. 9 D. 27, 10. 1. 6 § 1 D. 36, 4. 1. 13 C. 2, 13. 1. 15 C. 4, 35. 1. 1 C. 7, 45. 1. 21 C. 8, 45);
integris omnibus (1. 57 D. 2, 14. 1. 65 § 10 D. 17, 2. 1. 15 § 4 D. 42, 1. 1. 24 § 2 D. 4, 4. 1. 24 § 4 D. 19, 2);
in integrum restituere, restitutio;
2) нетронутый, неиспорченный, целый, re integra, прот. post ruinam aedium (1. 9 pr. D. 39, 2);integri restitutio (см.).
rivus int. прот. qui refectione indiget (1. 1 § 7 D. 43, 21. 1. 27. 54 § 1 D. 19, 1. cf. 1. 33 pr. D. 21, 1);
nomina integra, прот. deperdita et male contracta (1. 16 D. 26, 7. 1. 12 § 1 D. 28, 2);
qui integer fuit (Gai. III. 214);
integrum ius (1. 24 §4 D. 4. 4. 1. 57 pr. D. 1, 1. 1. 10 § 1 D. 38, 17. 1. 15 § 35 D. 39, 2);
int. obligatio (1. 5 § 2 D. 20, 6);
actio (1. 2 § 1 D. 24, 3. 1. 1 § 5 D. 27, 4. 1. 89 pr. D. 46, 3);
petitio (1. 21 § 2 D. 5, 2. 1. 29 D. 44, 7); честный, бескорыстный: int. fama, dignitas, opinio, existimatio (I. 7 pr. D. 4, 8. 1. 21 D. 6, 1. 1. 14 § 1 D. 11, 3. 1. 4 pr. D. 26, 10);
fides (1. 38 D. 3, 5. 1. 1 § 11 D. 37, 10);
persona (1. 4 D. 47, 23);
3) подлый, совершенный, напр. integrum прот. роrtio (1. 60 pr. D. 50, 16);integre (adv.) честно: int. peracta administratio (1. 9 D. 2, 7).
ex integro, прот. ex parte (1. 13 C. 1, 2. I. 9 § 1 D. 2, 11);
teneri in integrum, прот. in id. quod facere possunt (1. 25 D. 42, 1. 1. 75. 86 D. 35, 2. 1. 1 § 6 D. 35. 3. 1. 22 pr. D. 45, 1. 1. 76 pr. 1. 77 § 27 D. 31. 1. 3 C. 5, 14);
tempus int., прот. reliquum (1. 15 D. 45, 1);
4) ex integro, снова, ex int. locare = redintegrare locationem (1. 14 D. 19, 2);integra aetas, совершеннолетие (1. 8 pr. C. 6, 61).
ex int. causam agere = retractare causam (1. 31 D. 12, 2);
ex int. petere (1. 25 § 2 D. 44, 2. 1. 3 § 1. 4 D. 48, 2. 1. 6 § 1 D. 48, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > integer
-
36 maculare
осквернять, обесславить, sceleribus se macul. (1. 12 C. 12, 1);maculata opinio (1. 3 C. 9, 35);
ne patris nota filius maculetur (1. 2 § 2 D. 50, 2).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > maculare
-
37 sententia
1) мнение, мысль, in unam sent, decurrere (1. 1 § 3 D. 2, 14. 1. 115 § 2 D. 45, 1. 1. 64 eod. 1. 39 pr. 85 D. 32. 1. 44 § 9 D. 35, 1. I. 29 D. 1, 3. 1. 44 § 5. 1. 48 pr. 60 pr. § 1. 1. 64 § 1 D. 23, 2. 1. 32 § 16. 22 D. 24, 1). 2) opinio, мнение, напр. юриста (1. 7 § 1 D. 1, 9. 1. 16 D. 5, 1. 1. 3 § 4. 6 D. 28, 2. 1. 38 D. 41, 3. 1. 115 § 2 D. 45, 1); голос (1. 2 § 2 D. 1, 2. 1. 12 § 1 D. 1, 9). 3) выражение, определение (1. 1 D. 28, 1. 1. 4 § 14 D. 44, 4. 1. 6 C. 6, 21);Catoniana sent = regula (1. 86 D. 35, 1); особ. приговор, sent. arbitri (1. 21 § 1. 1. 27 § 2. 1. 32 § 14 D. 4, 8);
iudicis (1. 19 pr. D. 2, 1. 1 97 D. 50, 17. 1. 1 § 3 D. 40, 15);
sent. definitiva (см. definire s. 3);
sententiam dicere (см. s. f.);
dare (см. s. 1. a);
ferre (см. s. 3.);
proferre (см. s. 2,);
exsequi (см. s. 1. c.);
retractare (см. s. 1.); тк. = decretum (1. 1 C. 1, 21).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > sententia
-
38 veritas
истинность, действительность, напр. прот. opinio (1. 15 D. 29, 2. 1. 8 D. 49, 17. 1. 6 pr. D. 50, 1);res iudicata pro veritate accipitur (1. 207 D. 50, 17); особ. действительная цена, стоимость предмета, напр. quod in veritate est, прот. quanti res est ab actore aestimata (1. 5 § 1 D. 2, 7. 1. 42. 62 § 1 D. 35, 2).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > veritas
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Opinio — (von Esperanto. opinio: Meinung) war eine niederländische politische Wochenzeitschrift, die in den Jahren 2007 und 2008 herausgegeben wurde. Sie erschien freitags, der Redaktionssitz befand sich in Amsterdam. Geschichte Opinio wurde von Jaffe… … Deutsch Wikipedia
OPINIO — inter Veter. Numina, vide supra ubide Diis. Apud Sueton. Nerone c. 53. Exiit opinio: idem quod fama est, ut alias saepe. Sic fama exiit, apud Corn. Nepotem Agesilao c. 2. et Annibale c. 9. Graece λόγοςω ἐξέπεσε. Nempe Opinio proprie λόγος est ὂν… … Hofmann J. Lexicon universale
Opinio — was a Dutch weekly magazine, first appearing on January 18, 2007. The magazine ceased operations and declared bankruptcy on June 3 2008[1]. The number of subscribers at that point were 5000, which was not economically sustainable. The magazine… … Wikipedia
Opinio — est/était un hebdomadaire de débats néerlandais revendiquant l étiquette de « gauche conservatrice » (??). Son rédacteur en chef est Jaffe Wink. Ses concurrents sont/était Elsevier et Vrij Nederland. Portail de la presse écrite … Wikipédia en Français
opinio — index belief (state of mind), character (reputation), conviction (persuasion), expectation, faith … Law dictionary
Opinio juris sive necessitatis — ( an opinion of law or necessity ) or simply opinio juris ( an opinion of law ) is the belief that an action was carried out because it was a legal obligation. This is in contrast to an action being the result of different cognitive reaction, or… … Wikipedia
Opinio communis — [lateinisch] die, , bildungssprachlich für: allgemeine Meinung. * * * Opi|nio com|mu|nis, die; [lat. opinio communis] (bildungsspr.): allgemeine Meinung … Universal-Lexikon
opinio iuris — (izg. opínio jȗris) DEFINICIJA pravn. pravna svijest; shvaćanje da neka norma nije samo običaj, već odraz postojeće pravne obveze ETIMOLOGIJA lat … Hrvatski jezični portal
opinio praeiudicata — index prejudice (preconception) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Opinio tolerata — In Roman Catholic theology, Opinio tolerata refers to pious beliefs with a low degree of theological certainty, but which are tolerated by the Church.[1] These are below the Sententia probabilis level and hold the least degree of certainty in the … Wikipedia
Opinio communis — Opi|nio com|mu|nis [ k...] die; <aus gleichbed. lat. opinio communis> allgemeine Meinung … Das große Fremdwörterbuch