-
1 materfamilias
māterfămĭlĭās (māter fămĭlĭās), f. [st2]1 [-] mère de famille, maîtresse de maison. [st2]2 [-] femme (mariée on non, indépendante de l'autorité paternelle. [st2]3 [-] femme, mère.* * *māterfămĭlĭās (māter fămĭlĭās), f. [st2]1 [-] mère de famille, maîtresse de maison. [st2]2 [-] femme (mariée on non, indépendante de l'autorité paternelle. [st2]3 [-] femme, mère.* * *Materfamilias, genitiuo matrisfamilias, casus genitiui est familias, ad imitationem Graecorum, qui foemininorum in a purum desinentium genitiuos in as mittunt. Dicimus tamen et materfamiliae, et materfamiliarum. Gell. Femme mariee estant en la puissance de son mari, Mere de famille. -
2 materfamilias
māterfamiliās, s. familiano. II, A.
-
3 materfamilias
māterfamiliās, s. familia no. II, A.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > materfamilias
-
4 materfamilias
māterfămĭlĭas and māter fămĭ-lĭas, v. familia. -
5 materfamilias
[ materfamilias], mater familias, 1 T. 5:14.* -
6 materfamilias
['meɪtə(r)fə'mɪlɪəs]◙ n. אם-בית, אם המשפחה* * *◙ החפשמה םא,תיב-םא◄ -
7 materfamilias
subst. \/ˌmeɪtəfəˈmɪlɪæs\/( latin) kvinnelig familieoverhode -
8 materfamilias
n. aile reisi kadın -
9 materfamilias
n. aile reisi kadın -
10 materfamilias
n. 모친, 주부 -
11 materfamilias
мать семейства a) = uxor (1. 44 D. 1, 7. 1. 41 § 1 D. 23, 2. 1. 1 pr. D. 25, 7. 1. 5 C. 5, 3. 1. 18 C. 9, 9);b) = matrona (1. 3 § 6 D. 43, 20. 1. 15 § 15 D. 47, 10. 1. 46 § 1 D. 50, 16. 1. 29 C. 9, 9);
c) = femina suae potestatis, прот. filiafam. (1. 4 D. 1, 6. 1. 25 pr. D. 1, 7. 1. 34 D. 24, 3. 1. 41 § 7 D. 32. 1. 1 § 1 D. 38, 17).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > materfamilias
-
12 materfamilias
بانوي خانه ، كدبانو ، مادر خانواده ، زن خانه -
13 materfamilias
n. huismoeder -
14 materfamilias
n. husmor, modern i familjen -
15 Materfamilias
-
16 materfamilias
/'meitəfə'miliæs/ * danh từ - bà chủ gia đình -
17 אם המשפחה
materfamilias -
18 mater familias
māterfămĭlĭas and māter fămĭ-lĭas, v. familia. -
19 familia
fămĭlĭa, ae (with pater, mater, filius, and filia, the class. gen. sing. is usually in the archaic form familias; familiae also occurs, v. infra; gen.:II.familiai,
Plaut. Am. 1, 1, 203; with the plur. of these words both the sing. and plur. of familia are used:patres familias, etc.,
Cic. Rosc. Am. 15, 43; id. Verr. 2, 3, 51, § 120 al.:patres familiarum,
Cic. Att. 7, 14, 2; Sall. C. 43, 2; 51, 9, v. infra II. A. b.—On the form patribus familiis for familiae, patrum familiarum, etc., Cic. Verr. 2, 3, 79, § 183; id. Rosc. Am. 16, 48, v. Neue, Formenl. 1, p. 7), f. [famulus], the slaves in a household, a household establishment, family servants, domestics (not = family, i. e. wife and children, domus, or mei, tui, sui, etc., but v. II. A. 3 infra):nescio quid male factum a nostra hic familia est... ita senex talos elidi jussit conservis meis,
Plaut. Mil. 2, 2, 11; 17; id. Trin. 2, 1, 28; id. Am. 4, 3, 10:neque enim dubium est, quin, si ad rem judicandum verbo ducimur, non re, familiam intelligamus, quae constet ex servis pluribus, quin unus homo familia non sit: verbum certe hoc non modo postulat, sed etiam cogit,
Cic. Caecin. 19, 55; cf. Dig. 50, 16, 40, § 3; App. Mag. p. 304:vilicus familiam exerceat,
Cato, R. R. 5, 2:familiae male ne sit,
id. ib.:te familiae interdicere, ut uni dicto audiens esset,
Cic. Rep. 1, 39:qui emeret eam familiam a Catone,
id. Q. Fr. 2, 6, 5:cum insimularetur familia societatis ejus,
id. Brut. 22, 85:conjugum et liberorum et familiarum suarum causa,
id. N. D. 2, 63, 157:Petreius armat familiam,
Caes. B. C. 1, 75, 2: alienae se familiae venali immiscuisse, Quint. 7, 2, 26:Aesopus domino solus cum esset familia,
formed the entire establishment, Phaedr. 3, 19, 1.—Of the serfs belonging to a temple:illi Larini in Martis familia numerantur,
Cic. Clu. 15, 43; cf. of the serfs, vassals of Orgetorix:die constituta causae dictionis Orgetorix ad judicium omnem suam familiam, ad hominum milia decem undique coëgit,
Caes. B. G. 1, 4, 2.Transf.A.With the idea of house predominating.1.In gen., a house and all belonging to it, a family estate, family property, fortune: familiae appellatio varie accepta est: nam et in res et in personas deducitur;b.in res, ut puta in lege XII. tab. his verbis: AGNATVS PROXIMVS FAMILIAM HABETO,
Dig. 50, 16, 195; so,SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, Fragm. XII. Tab. in Collat. Legg. Mosaic. et Roman. tit. 16, § 4 (cf. agnatus): idcirco qui, quibus verbis erctum cieri oporteat, nesciat, idem erciscundae familiae causam agere non possit,
Cic. de Or. 1, 56, 237; so,arbitrum familiae erciscundae postulavit,
id. Caecin. 7, 19; cf.:familiae erciscundae,
Dig. 10, tit. 2:decem dierum vix mihi est familia,
means of support, Ter. Heaut. 5, 1, 36 Ruhnk.—Paterfamilias, materfamilias, etc., or paterfamiliae, materfamiliae, filiusfamilias, etc. (also written separately: pater familiae, mater familiae, etc.), the master of a house in respect to ownership, the proprietor of an estate, head of a family; the mistress of a house, matron; a son or daughter under the father's power, a minor: paterfamilias appellatur, qui in domo dominium habet, recteque hoc nomine appellatur, quamvis filium non habeat;(α).non enim solam personam ejus, sed et jus demonstramus. Denique et pupillum patremfamilias appellamus,
Dig. 50, 16, 195; cf. Sandars ad Just. Inst. 1, 8 prooem.—Form familias:(β).paterfamilias ubi ad villam venit,
Cato, R. R. 2, 1:paterfamilias,
Cic. Quint. 3, 11; id. Fragm. ap. Non. 497, 19 (Rep. 5, 3 ed. Mos.); Sen. Ben. 4, 27 fin.; Nep. Att. 4; 13 al.; cf., in gen., of a plain, ordinary citizen:sicut unus paterfamilias his de rebus loquor,
id. de Or. 1, 29, 132; 1, 34, 159.—In plur.:patresfamilias, qui liberos habent, etc.,
Cic. Rosc. Am. 15, 43; 16, 48; id. Verr. 2, 3, 79, § 183 al.:(Demaratus) cum de matrefamilias Tarquiniensi duo filios procreavisset,
Cic. Rep. 2, 19:materfamilias,
id. Cael. 13, 32: id. Top. 3, 14; Dig. 50, 16, 46 al.—In plur.:uxoris duae formae: una matrumfamilias, etc.,
Cic. Top. 3, 14; id. Fam. 5, 10, 1; id. Verr. 2, 1, 24, § 62 al.—In an inverted order: familias matres,
Arn. 4, 152:illum filium familias patre parco ac tenaci habere tuis copiis devinctum non potes,
Cic. Cael. 15, 36:filiusfamilias,
Dig. 14, 6, 1 sq. al.:tu filiafamilias locupletibus filiis ultro contulisti,
Sen. Cons. ad Helv. 14.—Form familiae:(γ).ex Amerina disciplina patrisfamiliae rusticani,
Cic. Rosc. Am. 41, 120; so,pater familiae,
Caes. B. G. 6, 19, 3; Liv. 1, 45, 4; Sen. Ep. 47 med.; Tac. Or. 22 al.: familiae mater, Enn. ap. Fest. p. 258 Müll.—In plur.:pauci milites patresque familiae,
Caes. B. C. 2, 44, 1; Gracch. ap. Charis. p. 83 P.: Liv. 5, 30 fin.:matrem familiae tuam purpureum amiculum habere non sines?
Liv. 34, 7, 3:mater familiae,
id. 39, 53, 3; Tert. Verg. Vel. 11.— In plur.: matresfamiliae, Varr. ap. Charis. p. 83 P.; Caes. B. G. 1, 50, 4; 7, 26, 3; 7, 47, 5; id. B. C. 2, 4, 3.—In gen. plur.: civium Romanorum quidam sunt patresfamiliarum, alii filiifamiliarum, quaedam matresfamiliarum, quaedam filiaefamiliarum. Patresfamiliarum sunt, qui sunt suae potestatis, sive puberes sive impuberes;2.simili modo matresfamiliarum, filii vero et filiaefamiliarum, qui sunt in aliena potestate,
Dig. 1, 6, 4: patresfamiliarum, Sisenn. ap. Varr. L. L. 8, § 73 Müll.; Suet. Calig. 26 fin.:matresfamiliarum,
Sall. C. 51, 9:filiifamiliarum,
id. ib. 43, 2; Tac. A. 3, 8; 11, 13:filiaefamiliarum,
Dig. 14, 6, 9, § 2:patrumfamiliarum,
ib. 50, 16, 195.—In respect to relationship, a family, as part of a gens:b.addere nostrae lepidam famam familiae,
Plaut. Trin. 2, 2, 98:sororem despondere in fortem familiam,
id. ib. 5, 2, 9: item appellatur familia plurium personarum, quae ab ejusdem ultimi genitoris sanguine proficiscuntur, sicuti dicimus familiam Juliam. Mulier autem familiae [p. 724] suae et caput et finis est, Dig. 50, 16, 195 fin.:qua in familia laus aliqua forte floruerit, hanc fere, qui sunt ejusdem stirpis, cupidissime persequuntur,
Cic. Rab. Post. 1, 2: EX EA FAMILIA... IN EAM FAMILIAM, Fragm. XII. Tab. ap. Dig. 50, 16, 195:commune dedecus familiae, cognationis, nominis,
Cic. Clu. 6, 16:Laeliorum et Muciorum familiae,
id. Brut. 72, 252; id. Off. 2, 12 fin.:nobilissima in familia natus,
id. Rep. 1, 19:ex familia vetere et illustri,
id. Mur. 8, 17:primus in eam familiam attulit consulatum,
id. Phil. 9, 2, 4:hospes familiae vestrae,
id. Lael. 11, 37:Sulla gentis patriciae nobilis fuit, familia prope jam exstincta majorum ignavia,
Sall. J. 95, 3 et saep.—Transf.:3.libros, qui falso viderentur inscripti, tamquam subditicios, summovere familiā, permiserunt sibi,
Quint. 1, 4, 3.—In gen., a family, the members of a household, = domus (rare):B.salutem dicit Toxilo Timarchides et familiae omni,
Plaut. Pers. 4, 3, 32:si haec non nubat, fame familia pereat,
id. Cist. 1, 1, 46:ne pateretur Philippi domus et familiae inimicissimos stirpem interimere,
Nep. Eum. 6, 3.—A company, sect, school, troop (rare but class.):2.cum universi in te impetum fecissent, tum singulae familiae litem tibi intenderent,
Cic. de Or. 1, 10 42:familia tota Peripateticorum,
id. Div. 2, 1, 3; cf.:Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia,
id. Fin. 4, 18, 49:familiae dissentientes inter se,
id. de Or. 3, 16, 21:familia gladiatorum... familia Fausti,
id. Sull. 19, 54:lanistarum,
Suet. Aug. 42: tironum, a company of young soldiers, Cod. Th. 10, 1; Amm. 20, 4 med.—A troop or company of players, Plaut. Men. prol. 74.—Ducere familiam, in gen., to lead a company, i. e. to be at the head, be the first:Lucius quidem, frater ejus, familiam ducit,
Cic. Phil. 5, 11, 30; cf.:accedit etiam, quod familiam ducit in jure civili, singularis memoria summa scientia,
id. Fam. 7, 5, 3:gravissima illa vestra sententia, quae familiam ducit,
id. Fin. 4, 16, 45. -
20 pelex
pēlex (paelex), icis, f. (πάλλαξ), I) die Beischläferin eines Ehemannes im Gegensatz zur Ehefrau als ihrer Nebenbuhlerin, das Kebsweib, die Geliebte usw. (Ggstz. uxor, materfamilias; vgl. Paul. ex Fest. 222, 3), Cic., Liv. u.a.: Oebalia = Helena, Tyria, = Europa, barbara = Medea, Ov.: Attica, Philomela, Mart. – subditus et ex pelice genitus, Liv.: hunc iustā matre familiae, illum pelice ortum esse, Liv. – mit Genet. der Ehegattin, deren Nebenbuhlerin das Kebsweib ist, p. filiae, Cic.: matris, sororis, Ov. – u. m. Genet. des Mannes, dessen Kebsweib sie ist, p. Cyri, Iustin. – II) übtr., der Buhle, Buhlknabe eines Mannes (s. Paul. ex Fest. 222, 3), Macr. sat. 5, 16, 10. Arnob. 5, 7: m. Genet. der Ehegattin, pel. reginae, v. Cäsar, als Buhlen des Königs Nikomedes, Suet. Caes. 49, 1. – scherzh. pelex culcita facta est, der Pfühl (das Bett) ist mein Nachtbecken geworden, Mart. 14, 119, 2. – / Über die Schreibung vgl. Fleckeisen Fünfzig Artikel usw. S. 23, der die Schreibweise pellex sicher nur aus einer sehr späten Inschr. im Corp. inscr. Lat. 9, 5771 nachweisen kann; doch findet sich Not. Tir. 35, 70 auch pellex u. Mommsen hat Paul. dig. 50, 16, 144 pellicem (wohl wegen des folgenden παλλακήν) beibehalten.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
materfamilias — [māt′ərfə mil′ē əs, mät′ərfə mil′ē əs] n. [L] the mother of a family; woman head of a household … English World dictionary
materfamilias — noun Etymology: Latin, from mater + familias, archaic genitive of familia household more at family Date: 1756 a woman who is head of a household … New Collegiate Dictionary
materfamilias — /may teuhr feuh mil ee euhs/, n. the mother of a family. [1750 60; < L; cf. PATERFAMILIAS] * * * … Universalium
materfamilias — noun The female head of a household Syn: matriarch See Also: paterfamilias … Wiktionary
materfamilias — meɪtÉ™(r)fÉ™ mɪlɪəs n. mother of the house, mother of a family (Latin) … English contemporary dictionary
materfamilias — [ˌmeɪtəfə mɪlɪas] noun (plural matresfamilias ˌmeɪti:z ) the female head of a family or household. Origin L., from mater mother + familias, old genitive form of familia family … English new terms dictionary
materfamilias — ma·ter·fa·mil·i·as … English syllables
materfamilias — ma•ter•fa•mil•i•as [[t]ˌmeɪ tər fəˈmɪl i əs[/t]] n. the mother of a family • Etymology: 1750–60; < L … From formal English to slang
materfamilias — /meɪtəfəˈmɪliæs/ (say maytuhfuh mileeas) noun the mother of a family. {Latin} …
materfamilias — n. (pl. ♦ matresfamilias ) mother or female head of family … Dictionary of difficult words
materfamilias — (Civil law.) The mother of a family; a woman in the position of head of the household … Ballentine's law dictionary