Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

incipere

  • 1 incipere

    начинать, dies a media nocte incipit (1. 8 D. 2, 12);

    inc. deberi, cedere (1. 28 D. 20, 1. 1. 13 § 2 D. 38, 1. 1. 213 pr. D. 50, 16. 1. un. C. 4, 11).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > incipere

  • 2 Начать

    - incipere; inchoare; coepisse; sumere (operam; bellum);

    • начать бой - invadere (Martem);

    • начать разговор - pellere initium sermonis;

    • начать с чего-л. - capere exordium ab aliqua re; capere initium ex aliqua re;

    • стоит тебе только начать - fac tantum incipias;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Начать

  • 3 Предпринимать

    - incipere; suscipere (negotium); coepisse; conari; adoriri (majus nefas; oppugnare urbem); invadere (aliquid magnum; proelium); sumere (operam; bellum); adire; aggredi; moliri; habere (negotium, disputationem, censum);

    • то, что нужно предпринять и выполнить - adeunda agendaque;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Предпринимать

  • 4 начинаться

    incipere [io, cepi, ceptum]; exoriri; oriri [ior, orsus sum]; initium sumere [facere] ab aliqua re; nasci [or, natus sum]; consurgere [o, rexi, rectum]; ordiri [ior, orsus sum]

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > начинаться

  • 5 incipio

    incĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [in + capio] - tr. - [st2]1 [-] commencer (une chose). [st2]2 [-] entreprendre, faire, tenter, essayer. [st2]3 - intr. - commencer, être à son commencement.    - incipere bellum: commencer à faire la guerre.    - proelium incipitur, Sall. J. 57, 3: le combat s'engage.    - optime incipitur a longis, Quint. 9, 4, 92: on commence très bien par des (syllabes) longues.    - nec sic incipies, Hor. A. P. 136: et tu ne débuteras pas ainsi.    - incipit (s.-ent. loqui): il commence à parler.    - ac statim sic rex incipit, Sall. J. 109: et aussitôt le roi commence à parler ainsi.    - incipere + inf.: commencer à.    - incipere bellum gerere: commencer à faire la guerre.    - jam Hanno timere incipiebat: déjà Hannon commençait à avoir peur.    - unde incipiam: par où dois-je commencer?    - a Punicis bellis incipiam: quot classes, quot duces, quot exercitus priore bello amissi sunt? Liv. 26.: je commencerai par les guerres puniques: que de flottes, que de généraux, que d'armées n'avons-nous pas perdus dans la première!    - tantummodo incepto opus est, Sall.: il ne s'agit que de commencer.    - priusquam incipias, consulto opus est, Sall. C. 1, 6: avant de commencer, il faut réfléchir.    - incipe, tu; tu, sequere, Liv.: commence, toi; et toi, continue.
    * * *
    incĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [in + capio] - tr. - [st2]1 [-] commencer (une chose). [st2]2 [-] entreprendre, faire, tenter, essayer. [st2]3 - intr. - commencer, être à son commencement.    - incipere bellum: commencer à faire la guerre.    - proelium incipitur, Sall. J. 57, 3: le combat s'engage.    - optime incipitur a longis, Quint. 9, 4, 92: on commence très bien par des (syllabes) longues.    - nec sic incipies, Hor. A. P. 136: et tu ne débuteras pas ainsi.    - incipit (s.-ent. loqui): il commence à parler.    - ac statim sic rex incipit, Sall. J. 109: et aussitôt le roi commence à parler ainsi.    - incipere + inf.: commencer à.    - incipere bellum gerere: commencer à faire la guerre.    - jam Hanno timere incipiebat: déjà Hannon commençait à avoir peur.    - unde incipiam: par où dois-je commencer?    - a Punicis bellis incipiam: quot classes, quot duces, quot exercitus priore bello amissi sunt? Liv. 26.: je commencerai par les guerres puniques: que de flottes, que de généraux, que d'armées n'avons-nous pas perdus dans la première!    - tantummodo incepto opus est, Sall.: il ne s'agit que de commencer.    - priusquam incipias, consulto opus est, Sall. C. 1, 6: avant de commencer, il faut réfléchir.    - incipe, tu; tu, sequere, Liv.: commence, toi; et toi, continue.
    * * *
        Incipio, incipis, pen. cor. incoepi, incoeptum per diphthongum oe, si a coepi defectiuo deriuetur: aut sine diphthongo, si a capio, incipere. Terent. Encommencer, Commencer.
    \
        - magnum Facinus incipit. Plaut. Tu entreprens un grand cas.

    Dictionarium latinogallicum > incipio

  • 6 anfangen

    anfangen, I) v. tr.: 1) den Anfang mit etwas machen: incipere. inchoare. ordiri od. exordiri (mit dem Untersch., daß inc. bezeichnet das Anfangen, Beginnen, im Gegensatz zum Unterlassen, Nichtstun, Ggstz. cessare, desinere etc.: inch. das Anfangen, einen Grund Legen, im Gegensatz zum Vollenden, Ggstz. perficere, peragere etc.: ord. od. exord. das Anfangen im Gegensatz zum Fortgang, Ggstz. continuare, pergere etc.), von jmd. od. etw., ab alqo od. ab alqa re. – aggredi alqd od. ad alqd faciendum. ingredi alqd (sich an etw. machen, zu etwas anschicken, in etwas einlassen). – instituere alqd (anfangen etw. zu betreiben, zu bauen etc.). – coepisse (übh. eine Handlung beginnen, m. folg. Infin., zeigt bloß an, daß das dabeistehende Verbum in Tätigkeit tritt, Ggstz. desinere mit Infin.). – initium facere, capere, sumere, ducere, ponere (den Anfang machen mit etwas, was andere nachmachen, od. mit jmd., so daß dann auch andere an die Reihe kommen), etwas (etwas zu tun); alcis rei (faciendae), von od. mit od. bei jmd. od. etw., ab alqo od. ab alqa re u. init. cap. auch ex alqa re. – principium od. exordium ducere od. capere od. sumere. primordia capere (den Anfang machen mit etw., alcis rei faciendae, z. B. scribendi, dicendi, von od. mit od. bei jmd. od. etw., ab alqo od. ab alqa re). – es wird mit etw. von jmd. angefangen (der Anfang gemacht), es fängt jmd. etw. an, ab alqo fit od. oritur od. nascitur initium m. Genet. Subst. od. Gerund. (z. B. fugae, inferendi belli). – er hat mit nichts angefangen, de nihilo crevit. – man fängt an, coeptum est. coeptus sum (beide mit folg. Infin. des Passivs: letzteres bezieht [105] sich auf die Person od. Sache, in bezug auf die ein Anfang gemacht wird, z. B. man fängt an, uns um Rat zu fragen, consuli coepti sumus: man fängt an, die Gefäße zu werfen, vasa conici coepta sunt). – ich fange ein Buch (zu lesen, zuschreiben) an, *legere od. scribere librum incipio. – ich fange an (zu reden), initium dicendi facio. dicere exordior, incipio, coepi, auch bl. exordior, incipio, coepi, absol. od. bei (von) jmd. od etw., ab alqo od. ab alqa re, über jmd. od. etw., de alqo od. de alqare (wenn man wirklich den Anfang macht); aggredior ad dicendum (ich schicke mich zum Reden an, ich bin erst im Begriff zu reden). – nach jmd. anf. zu reden, excipere alqm: er fängt also an zu reden, sic od. ita od. ad (in) hunc modum incipit. coepit: er fing also an zu reden, ingressus est sie loqui; abermals, sie rursus exorsus est. – 2) bewerkstelligen, unternehmen etc.: incipere. – instituere (sich zu tun vornehmen, etw. in Angriff nehmen, z. B. turrim). – facere (machen). – conari. moliri (unternehmen, zu bewerkstelligen suchen, u. zwar con., sofern das Unternehmen ein wagender Versuch, mol., sofern es etwas Großes u. Schwieriges ist). – was soll man mit dem Menschen a.? quid hoc homine od. huic tu homini facias?: was soll ich a.? quid incipiam od. faciam?: ich weiß nicht, was ich anfangen soll, incertum est, quidagam: haereo, quid faciam; in incerto habeo, quidnam consilii capiam: was fängst du an? quid incipis? quid paras? (was beginnst du da? näml. Unnützes, Unbesonnenes): quo ruis? (wohin, in welches Unglück stürzest du dich?). – II) v. intr.: incipere (von Pers. u. Dingen, Ggstz. desinere). – initium facere od. inchoare, mit etwas, alcis rei, bei jmd. od. etwas, ab alqo u. ab alqa re (v. Pers., Ggstz. finem facere). – initium capere ab od. ex alqa re. initium sumere od. ducere ab alqa re (v. Pers. u. Lebl.). – nasci, oriri ab od. ex alqa re (anheben, entstehen von od. bei etw.). – wo die Rede angefangen hat, mag sie auch enden, unde est orsa, in eo terminetur oratio: die Rede fängt oft mit demselben Worte an, ab eodem verbo ducitur saepius oratio: in diesem Jahre fing auch die Zensur an, idem hic annus censurae initium fuit. – das Treffen fängt an (beginnt); proelium incipitur od. committitur: der Tag, der Abend, die Nacht fängt (bricht) an, es fängt an Tag (Abend, Nacht) zu werden, s. anbrechen no. II. – Häufig haben die Lateiner für anfangen mit einem Infinitiv und dem Wörtchen zu eigene verba inchoativa, z. B. anfangen weh zu tun, condolescere: anfangen zu brennen, ardescere. sich anfangen, incipere, z. B. das neue Jahr fängt sich mit Kälte an, frigoribus novus incipit annus: der Name fängt sich mit C. an, C est principium nomini. Anfangen, das, inceptio; vgl. »Anfang«.

    deutsch-lateinisches > anfangen

  • 7 desino

    dē-sino, siī, situm, ere, I) tr. ablassen von etw., es unterlassen, verlassen, mit etw. aufhören, telam, Ter.: artem, aufgeben, nicht mehr betreiben, Cic.: artem athleticam, Gell.: bellum, Sall. fr.: oppugnationem, Gell.: versus, Verg.: amicitiam cum alqo, Fronto: bei Dichtern nicht selten für deserere, wie dominam, Ov. – mit Infin., aufhören zu usw. (deutsch auch oft durch nicht mehr, nicht weiter mit dem bestimmten Tempus des im Lateinischen im Infinitiv dabeistehenden Verbums), desiit defendere, verteidigte nicht mehr, nicht weiter, Cic.: alere morbum desinere, die Kr. nicht weiter nähren, Nep.: illud timere desino, fürchte ich nicht mehr, Cic.: vivere des., nicht mehr leben, Sen.: so auch esse des., nicht mehr (am Leben) sein, Sen.: morari inter homines desisse (doppelsinnig, s. 1. moror), Suet.: desinit moveri (sich zu bewegen), Cic.: vocari est desitus, Cic.: ab totiens victore hoste vinci desisse, Liv.: desinit ferri, consumi, Sen. rhet.: orationes legi sunt desitae, wurden nicht mehr gelesen, Cic.: u. unpers., desitum est disputari, man hat aufgehört usw., Cic.: cum Philippo non ante desitum (est) bellari, Liv. – m. Abl., desine, quaeso, communibus locis, Cic. Acad. 2, 80. – m. Genet., desine blanditiae, Caecil. com. 66: desine tandem mollium querelarum, Hor. carm. 2, 9, 17: consul non desinit irae, Sil. 10, 84. – m. ab u. Abl., a currendo multa spatia non des., Capit. Maxim. duor. 3. § 3: des. a militia, ibid. 4. § 4. – absol. (Ggstz. incipere), Mi. Ah! pergisne? De. Iam iam desino, Ter.: ut incipiendi fuerit ratio, ita sit desinendi modus, Cic.: unde initium fecit et ubi desiit (vox), Vitr.: u. bes. = aufhören (zu klagen, sprechen), endigen, desine, Ov. met. 6, 215: desinit in lacrimas, weinend beschließt sie die Rede, Ov. fast. 2, 755: u. = aufhören (zu handeln usw.), es gut sein lassen, optimus virtutis finis est, antequam deficias desinere, Sen. contr. 1, 8, 3: u. v. Schauspieler u. Redner = nicht mehr auftreten, Cic. ep. 7, 1, 2. Quint. 12, 11, 3: v. Soldaten = nicht weiter dienen, Sen. contr. 1, 8, 8. – u. in der Umgangssprache, desine zuw. wie παῦε), laß ab! laß gut sein! halt still u. dgl., Komik (vgl. Spengel Ter. Andr. 972). – Passiv unpers., tunc bene desinitur, Ov.: si esset factitatum, non esset desitum, Cic.: coeptum igitur per eos, qui agi volebant, desitum est per hunc, qui discessit, Cic. fr. – II) intr. aufhören, enden, ein Ende nehmen, vergehen, schließen (Ggstz. incipere, coepisse), Sall., Verg. u.a.: occĭdere desinereque, Plin. ep.: in piscem, Ov.: gemma in violam desinit, spielt ins Violette, Plin.: hirsuta barba in acutum desinens, Amm.: aestas in autumnum desinit, schlägt um, Sen.: cauda praelonga in tenuitatem desinens, am Ende spitz zulaufend, Plin.: Pyrenaeus desinens, der ausmündende P., das äußerste Ende des P., Flor.: desinit (läuft aus) Draco (mons) in Tmolo, Tmolus in Cadmo, Plin.: Danubius alio, quam desinit (ausmündet), nomine exoritur, Mela: alphos et melas (zwei Formen der Krankheit vitiligo) in aliis celerius in aliis tardius et oriuntur et desinunt (vergehen), Cels. – als rhet. t. t., schließen, endigen, v. Schluß einer Periode usw., similiter desinens est, cum, tametsi casus non insunt in verbis, tamen similes exitus habent, Cornif. rhet.: quae similiter desinunt aut quae cadunt similiter (vgl. cado no. I, A, a, λ. S. 890), Cic.: in iisdem verbis des. (Ggstz. ab iisdem incipere), Quint.: apud Ciceronem omnia desinunt (verläuft sich ruhig), apud Pollionem cadunt (stürzt alles zum Schluß), Sen. – v. Schluß der Rede, unde coepit oratio mea, ibi desinet, Liv. – vom die Rede schließenden Redner, non semper eodem modo des., Cic.: in hoc desisse versu, Suet.: ut quo ex genere coeperis translationis, hoc desinas, Quint. – / Perf. regelm. desii, doch auch desivit, Solin. 35, 4: desiverit, Gell. 20, 1, 22. – Synkop. Perf. desi, Carm. epigr. 1091. 1092. 1095: desit, Manil. 5, 563. Mart. 6, 26, 3 u.a. (s. Lachm. Lucr. p. 208): desissem, Catull. 36, 5: desisset, Gell. 15, 16, 2. Capit. Maxim. duor. 3. § 3: Infin. desisse, Cic. ep. 9, 24, 2. Liv. 4, 35, 10. Suet. Ner. 33, 1 u. 46, 3: vulg. Perf. desinui, wov. desinuit, Commodian. apol. 201: desini, Pastor Herm. vis. 3. § 8.

    lateinisch-deutsches > desino

  • 8 incipio

    in-cipio, cēpī, ceptum, ere (in u. capio), eig. anfassen, angreifen; dah. etw. anfangen, beginnen, mit etw. den Anfang machen (Ggstz. desinere, relinquere, desistere), I) tr.: A) im allg.: α) mit Acc.: iter, Plaut.: bellum (Ggstz. bellum deponere), Sall.: proelium, Sall.: pugnam, Liv.: opus, Liv.: facinus, Sall.: quid incipiam? Ter. – Passiv, proelium incipitur, Sall.: saxis glandibusque proelium incipitur, Tac.: satis cito incipi victoriam, Tac.: inceptam oppugnationem relinquere, Caes.: per ver incipiendus erat (annus), Ov. fast. 1, 150: quod finitur inceptum est, Lact. – β) absol. (Ggstz. desinere, deponi), sapere aude, incipe, Hor.: puto illum pridie incipere, postero die finire (aufhört), Petron.: ut (epistula) saepe incipere, saepe desinere videatur, Plin. ep.: ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus, Cic. – m. ab u. Abl., a fine, Sen., ab ultimo, Sen. rhet.: ab iisdem verbis plura acriter et instanter incipiunt et in iisdem desinunt, Quint.: si non ab eo, quo modo desitum erit, deinceps incipietur, Cic.: optime manus a sinistra parte incipit, in dextra deponitur, Quint. – m. bl. Abl. womit? verbum petant, quo incipiant, Quint. 10, 7, 21. – B) prägn., zu reden, zu singen beginnen, anfangen, absol.: sic statim rex incipit, Sall.: incipe, Damoeta; tu deinde sequere, Menalca, Verg.: incipit ›mi Pamphile etc.‹, Ter. – m. ab u. Abl., incipiam ab honore publico, Varro LL.: a Iove incipiendum, Cic.: unde igitur potius incipiam quam ab ea civitate, quae tibi una in amore atque deliciis fuit, aut ex quo potius numero quam ex ipsis laudatoribus tuis? Cic. II. Verr. 4, 3. – II) intr. anfangen, den Anfang nehmen, beginnen (Ggstz. desinere), tum incipere ver arbitrabatur, Cic.: incipiente febriculā, Cic.: die incipiente (Ggstz. die iam in vesperum declinante), Colum.: mox Idumaea incipit, Plin. – m. Abl. womit? wo? frigoribus incipit annus, Ov. fast. 1, 149.: tertius Europae sinus Acroceraunicis montibus incipit, finitur Hellesponto, Plin. 4, 1: mit Abl. wann? quamquam censuissent patres, ut principium anni inciperet mense Decembri, Tac. ann. 13, 10. – mit cum (zugleich mit) u. Abl., cum hoc (aequinoctio) corus incipit, Plin. 2, 126. – m. Adv. wo? si explorandum est, ubi controversia incipiat, Quint. 7, 1, 8. – m. Infin.: iter ingredi, Enn. fr.: iter facere, Caes.: aegrotare, Varro fr.: inc. bella gerere, Cic.: loqui, das Wort ergreifen, Cic.: diaetā curare, Cic.: maturescere, v. Getreide, Caes.: ictus erat, quā crus esse incipit, Ov.: ut homines mortem vel optare incipiant vel certe timere desistant, Cic.: antequam incipiat marcescere, Veget. mul. – / Archaist. Konj. Perf. incepsit, Paul. ex Fest. 107, 20.

    lateinisch-deutsches > incipio

  • 9 desino

    dē-sino, siī, situm, ere, I) tr. ablassen von etw., es unterlassen, verlassen, mit etw. aufhören, telam, Ter.: artem, aufgeben, nicht mehr betreiben, Cic.: artem athleticam, Gell.: bellum, Sall. fr.: oppugnationem, Gell.: versus, Verg.: amicitiam cum alqo, Fronto: bei Dichtern nicht selten für deserere, wie dominam, Ov. – mit Infin., aufhören zu usw. (deutsch auch oft durch nicht mehr, nicht weiter mit dem bestimmten Tempus des im Lateinischen im Infinitiv dabeistehenden Verbums), desiit defendere, verteidigte nicht mehr, nicht weiter, Cic.: alere morbum desinere, die Kr. nicht weiter nähren, Nep.: illud timere desino, fürchte ich nicht mehr, Cic.: vivere des., nicht mehr leben, Sen.: so auch esse des., nicht mehr (am Leben) sein, Sen.: morari inter homines desisse (doppelsinnig, s. moror), Suet.: desinit moveri (sich zu bewegen), Cic.: vocari est desitus, Cic.: ab totiens victore hoste vinci desisse, Liv.: desinit ferri, consumi, Sen. rhet.: orationes legi sunt desitae, wurden nicht mehr gelesen, Cic.: u. unpers., desitum est disputari, man hat aufgehört usw., Cic.: cum Philippo non ante desitum (est) bellari, Liv. – m. Abl., desine, quaeso, communibus locis, Cic. Acad. 2, 80. – m. Genet., desine blanditiae, Caecil. com. 66: desine tandem mollium querelarum, Hor. carm. 2, 9, 17: consul non desinit irae, Sil. 10, 84. – m. ab u. Abl., a curren-
    ————
    do multa spatia non des., Capit. Maxim. duor. 3. § 3: des. a militia, ibid. 4. § 4. – absol. (Ggstz. incipere), Mi. Ah! pergisne? De. Iam iam desino, Ter.: ut incipiendi fuerit ratio, ita sit desinendi modus, Cic.: unde initium fecit et ubi desiit (vox), Vitr.: u. bes. = aufhören (zu klagen, sprechen), endigen, desine, Ov. met. 6, 215: desinit in lacrimas, weinend beschließt sie die Rede, Ov. fast. 2, 755: u. = aufhören (zu handeln usw.), es gut sein lassen, optimus virtutis finis est, antequam deficias desinere, Sen. contr. 1, 8, 3: u. v. Schauspieler u. Redner = nicht mehr auftreten, Cic. ep. 7, 1, 2. Quint. 12, 11, 3: v. Soldaten = nicht weiter dienen, Sen. contr. 1, 8, 8. – u. in der Umgangssprache, desine zuw. wie παῦε), laß ab! laß gut sein! halt still u. dgl., Komik (vgl. Spengel Ter. Andr. 972). – Passiv unpers., tunc bene desinitur, Ov.: si esset factitatum, non esset desitum, Cic.: coeptum igitur per eos, qui agi volebant, desitum est per hunc, qui discessit, Cic. fr. – II) intr. aufhören, enden, ein Ende nehmen, vergehen, schließen (Ggstz. incipere, coepisse), Sall., Verg. u.a.: occĭdere desinereque, Plin. ep.: in piscem, Ov.: gemma in violam desinit, spielt ins Violette, Plin.: hirsuta barba in acutum desinens, Amm.: aestas in autumnum desinit, schlägt um, Sen.: cauda praelonga in tenuitatem desinens, am Ende spitz zulaufend, Plin.: Pyrenaeus desinens, der ausmündende P., das äußerste Ende des
    ————
    P., Flor.: desinit (läuft aus) Draco (mons) in Tmolo, Tmolus in Cadmo, Plin.: Danubius alio, quam desinit (ausmündet), nomine exoritur, Mela: alphos et melas (zwei Formen der Krankheit vitiligo) in aliis celerius in aliis tardius et oriuntur et desinunt (vergehen), Cels. – als rhet. t. t., schließen, endigen, v. Schluß einer Periode usw., similiter desinens est, cum, tametsi casus non insunt in verbis, tamen similes exitus habent, Cornif. rhet.: quae similiter desinunt aut quae cadunt similiter (vgl. cado no. I, A, a, λ. S. 890), Cic.: in iisdem verbis des. (Ggstz. ab iisdem incipere), Quint.: apud Ciceronem omnia desinunt (verläuft sich ruhig), apud Pollionem cadunt (stürzt alles zum Schluß), Sen. – v. Schluß der Rede, unde coepit oratio mea, ibi desinet, Liv. – vom die Rede schließenden Redner, non semper eodem modo des., Cic.: in hoc desisse versu, Suet.: ut quo ex genere coeperis translationis, hoc desinas, Quint. – Perf. regelm. desii, doch auch desivit, Solin. 35, 4: desiverit, Gell. 20, 1, 22. – Synkop. Perf. desi, Carm. epigr. 1091. 1092. 1095: desit, Manil. 5, 563. Mart. 6, 26, 3 u.a. (s. Lachm. Lucr. p. 208): desissem, Catull. 36, 5: desisset, Gell. 15, 16, 2. Capit. Maxim. duor. 3. § 3: Infin. desisse, Cic. ep. 9, 24, 2. Liv. 4, 35, 10. Suet. Ner. 33, 1 u. 46, 3: vulg. Perf. desinui, wov. desinuit, Commodian. apol. 201: desini, Pastor Herm. vis. 3. § 8.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > desino

  • 10 incipio

    in-cipio, cēpī, ceptum, ere (in u. capio), eig. anfassen, angreifen; dah. etw. anfangen, beginnen, mit etw. den Anfang machen (Ggstz. desinere, relinquere, desistere), I) tr.: A) im allg.: α) mit Acc.: iter, Plaut.: bellum (Ggstz. bellum deponere), Sall.: proelium, Sall.: pugnam, Liv.: opus, Liv.: facinus, Sall.: quid incipiam? Ter. – Passiv, proelium incipitur, Sall.: saxis glandibusque proelium incipitur, Tac.: satis cito incipi victoriam, Tac.: inceptam oppugnationem relinquere, Caes.: per ver incipiendus erat (annus), Ov. fast. 1, 150: quod finitur inceptum est, Lact. – β) absol. (Ggstz. desinere, deponi), sapere aude, incipe, Hor.: puto illum pridie incipere, postero die finire (aufhört), Petron.: ut (epistula) saepe incipere, saepe desinere videatur, Plin. ep.: ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus, Cic. – m. ab u. Abl., a fine, Sen., ab ultimo, Sen. rhet.: ab iisdem verbis plura acriter et instanter incipiunt et in iisdem desinunt, Quint.: si non ab eo, quo modo desitum erit, deinceps incipietur, Cic.: optime manus a sinistra parte incipit, in dextra deponitur, Quint. – m. bl. Abl. womit? verbum petant, quo incipiant, Quint. 10, 7, 21. – B) prägn., zu reden, zu singen beginnen, anfangen, absol.: sic statim rex incipit, Sall.: incipe, Damoeta; tu deinde sequere, Menalca, Verg.: incipit ›mi Pamphile etc.‹, Ter. – m. ab u. Abl., incipiam ab
    ————
    honore publico, Varro LL.: a Iove incipiendum, Cic.: unde igitur potius incipiam quam ab ea civitate, quae tibi una in amore atque deliciis fuit, aut ex quo potius numero quam ex ipsis laudatoribus tuis? Cic. II. Verr. 4, 3. – II) intr. anfangen, den Anfang nehmen, beginnen (Ggstz. desinere), tum incipere ver arbitrabatur, Cic.: incipiente febriculā, Cic.: die incipiente (Ggstz. die iam in vesperum declinante), Colum.: mox Idumaea incipit, Plin. – m. Abl. womit? wo? frigoribus incipit annus, Ov. fast. 1, 149.: tertius Europae sinus Acroceraunicis montibus incipit, finitur Hellesponto, Plin. 4, 1: mit Abl. wann? quamquam censuissent patres, ut principium anni inciperet mense Decembri, Tac. ann. 13, 10. – mit cum (zugleich mit) u. Abl., cum hoc (aequinoctio) corus incipit, Plin. 2, 126. – m. Adv. wo? si explorandum est, ubi controversia incipiat, Quint. 7, 1, 8. – m. Infin.: iter ingredi, Enn. fr.: iter facere, Caes.: aegrotare, Varro fr.: inc. bella gerere, Cic.: loqui, das Wort ergreifen, Cic.: diaetā curare, Cic.: maturescere, v. Getreide, Caes.: ictus erat, quā crus esse incipit, Ov.: ut homines mortem vel optare incipiant vel certe timere desistant, Cic.: antequam incipiat marcescere, Veget. mul. – Archaist. Konj. Perf. incepsit, Paul. ex Fest. 107, 20.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > incipio

  • 11 angeben

    angeben, I) anzeigen: a) übh.: significare (durch Zeichen od. Worte andeuten, zu verstehen geben, z. B. vultu, verbis). – monstrare. demonstrare (auf sinnliche Art weisen, an die Hand geben, z. B. digito viam: u. durch Worte, z. B. monstr. crimina). – indicare (anzeigen, entdecken, verraten). – edere (eine Mitteilung von sich geben, etwas veröffentlichen, verraten, öffentlich angeben, -festsetzen etc.). – profiteri alqd. professionem alcis rei edere od. conficere (öffentlich und geradeheraus erklären, der Wahrheit gemäß sagen, bes. bei einer Behörde, z. B. prof. apud publicanos, apud praetorem).deferre, bei jmd., ad alqm (mündlich od. schriftlich hinterbringen, berichten, anzeigen, bes. offiziell, amtlich). – afferre. proferre (erzählend etc. bei-, vorbringen). – referre (meldend, [110] berichtend anführen). – tradere (berichtend überliefern). – ponere (schriftlich hersetzen). – perhibere (herbringen = nennen, sagen). – memorare, bei Cic. gew. commemorare (erwähnen, von Schriftstellern etc). – narrare (erzählen, auch v. Schriften, z. B. quid istaec tabellae narrant?). – dicere (sagen, z. B. est, ut dicis). – scribere (schreiben, schriftlich angeben, z. B. ut Africanum scribit Cato solitum esse dicere). – docere. edocere (unterweisend angeben, z. B. ut mox docebimus: u. quid fieri velit, edocet). – exponere (darlegen, z. B. rem pluribus verbis). – ostendere (zeigen, bemerkbar machen, vor Augen legen, z. B. quid fieri velit, ostendit). – praecipere (vorschreiben, z. B. quid fieri velit, praecipit). – auctorem esse alcis rei (für etwas der Gewährsmann sein, bes. auch von Schriftstellern). – sein Vermögen zu gering a., censum extenuare: jmd. als Urheber a., alqm auctorem facere: sich als Soldat a., nomen dare, edere, profiteri; freiwillig, voluntariam militiam profiteri: eine Zahl a., numerum adicere: keine Zahl a., numero abstinere: die Zahl genau a., numerum subtiliter exsequi: alles genau a., omnia diligenter persequi. – b) vor Gericht jmd. verklagend-, als Kläger anzeigen: indicare alqm. – nomen alcis deferre (jmds. Namen beim Richterangeben). – accusare alqm (jmd. förmlich anklagen). – dare de alqo libellum (eine Klagschrift über jmd. einreichen). – etwas bei jmd: a., deferre alqd ad alqm: jmd. fälschlich a., calumniari alqm: sich selbst untereinander a., deferre interse nomina. – II) entwerfen: designare; describere (z. B. einen Bau, rationem aedificii). – Dah.: a) etw. angeben, d. i. zu etw. raten: alci auctorem od. suasorem alcis rei esse; suadere alci alqd. – b) machen, tun: agere. facere. – incipere (beginnen). – etwas Neues a., novi negotii aliquid incipere. – III) in der Angabe einer Sache vorausgehen, in der Redensart »den Ton angeben«, s. Ton no. I u. no. II, b.

    deutsch-lateinisches > angeben

  • 12 aufhören

    aufhören, I) nachlassen, etwas zu tun oder zu sein: desinere alqd od. mit Infin. (von etwas ablassen, aufhören, etwas zu tun, zu betreiben od. zu sein; absol. auch prägn. vom Redner = nicht weiterreden). – desistere alqā re od. mit folg. Infin. (von etwas ablassen, Ggstz. incipere). – mittere mit Infin. (fahren lassen, aufgeben). – finem facere alqd faciendi u. bl. alcis rei od. alci rei (ein Ende machen). – conquiescere ab alqa re (Ruhe halten). – omittere, intermittere alqd od. mit Infin. (unterlassen, ersteres ganz, letzteres auf eine Zeit). – hör doch auf! omitte me! (laß mich gehen! laß mich zufrieden!); potin ut desinas! (hör doch auf zu reden!): au. zu sein (zu leben), esse desinere; desinere vivere: au. zu zahlen (bankerott werden), s. Bankerott (der): wissen, nicht wissen, wo man in einer Sache aufzuhören hat, alcis rei finem modumque scire, nescire. – Zuw. drücken die Lateiner unser »aufhören« mit Infin. durch besondere, mit de zusammengesetzte Verba aus, wie: au. Krieg zu führen, debellare: au. zu wüten, desaevire. – ohne aufzuhören, s. beständig no. I, b. – II) ein Ende nehmen: desinere (Ggstz. incipere). – terminari (abgegrenzt werden im Raume. z. B. der Brustknochen hört an der Herzgrube auf, os pectoris a praecordiis terminatur: u. = beschlossen, beendigt werden in der Zeit, z. B. vom Oberbefehl, v. Geschäft). – finem habere od. capere (ein Ende haben, -nehmen). – finiri [205]( ein Ende finden, v. einer Krankheit). – abire. decedere (weggehen). – quiescere, conquiescere (ruhen; diese vier von einer Krankheit, dem Fieber etc.). – intermittere (einen Zwischenraum lassen, sowohl im Raume, eine Strecke lang aufhören, absetzen, als in der Zeit, eine Zeitlang oder von Zeit zu Zeit nachlassen, z. B. vom Fieber). – remittere (ganz nach lassen, v. Wind, Regen, Schmerz, Pestilenz). – respirare (gleichs. verschnaufen. z. B. die Belagerung hörte nicht einen Augenblick auf, ne punctum quidem temporis oppugnatio respiravit). – desaevire (zu wüten aufhören, v. Sturme). – mit jmdm. au. (von einem Geschlechte), deficere in alqo: etwas aufhören machen, finem facere alcis rei; finem imponere alci rei. – Oft wird das deutsche Subst. im Latein. bei desinere durch den Infin. ausgedrückt, z. B. meine Verwunderung darüber hört auf, illud mirari desino: seine Furcht hörte auf, timere desiit. – Auch wird im Latein. zu desinere noch ein näher bestimmender Infin. gesetzt, wo wir im Deutschen bloß »aufhören« sagen, z. B. die Feuchtigkeit hört auf, umor manare desinit (hört auf zu fließen). – Aufhören, das, finis (Ende, gänzliches Au.). – intermissio (das Nachlassen auf einige Zeit oder von Zeit zu Zeit, z. B. des Fiebers). – ich fürchtete das Au. deiner Liebe zu mir, metui, ne tu ipse me amare desineres. – ohne Au., s. beständig no. I, b.

    deutsch-lateinisches > aufhören

  • 13 eröffnen

    eröffnen, I) eig.: a) offen machen (vgl. »öffnen, aufbrechen«): aperire. – resignare (entsiegeln; beide z.B. ein Testament). – b) zugänglich machen: aperire (z.B. asylum: und ludum [eine Schule]. – II) uneig.: 1) den ersten Anfang einer Sache machen: initium alcis rei facere, capere, ducere, sumere, ponere, mit etwas, ab alqa re (den Anfang machen mit etwas, was andere nachmachen). – incipere alqd (etwas anfangen, z.B. oppugnationem). – coepisse od. incipere mit Infin. (anfangen etwas zu tun, z.B. urbem obsidere oder oppugnare = die Belagerungen e.: ita ab duobus consulibus Casilinum oppugnari coepit, wurde die Belagerung von K. eröffnet). – alqd exordiri (den Eingang machen zu etwas, etwas einleiten). – auspicari alqd (mit etwas zu guter Vorbedeutung den Anfang machen, nachaug.). – es eröffnet jmd. etwas, ab alqo fit od. nascitur od. oritur initium alcis rei (z.B. belli inferendi); auch oritur alqd (z.B. sermo) ab alqo. – 2) bekannt machen: aperire. patefacere (offen an den Tag legen, -z.B. ap. sententiam suam: u. patef. cogitata). – significare (zu verstehen geben, andeuten, äußern). – proponere (vorlegen, z.B. Vorschläge, Bedingungen). – ostendere (zeigen). – dicere mit Akk. u. Infin. (übh. sagen, daß etc.). – eröffnen, daß nicht, negare coepisse od. bl. negare m. Akk. u. Infin. – jmdm. etwas e., communi care alqd cum alqo (ihm mitteilen übh.); alqm certiorem facere alcis rei od. de alqa re (über etwas Gewißheit geben, davon benachrichtigen): er eröffnetemir seine Absicht, seinen Plan, quid [813] sui consilii esset od. quid fieri vellet ostendit; denudavit mihi consilium suum.

    deutsch-lateinisches > eröffnen

  • 14 incipiō

        incipiō cēpī, ceptus, ere    [1 in+capio], to take hold, take in hand, begin: ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus: Incipe, et consere dextram (i. e. the fight), V.: unde incipiam?: sic rex incipit (i. e. to speak), S.: Incipe, Mopse, prior, V.: sic incipit (with direct quotation), H.: Incipit huic, in answer to, O.: sapere aude, Incipe, H.: priusquam incipias, consulto opus est, S.: novi Negoti (alqd), T.: tam prava, S.: bellum, L.: Maenalios versūs, V.: Nuptiarum gratiā haec sunt facta atque incepta, T.: duobus inceptis verbis: incepta oppugnatio, Cs.: proelium incipitur, S.: iter inceptum celerant, V.: Inceptos iambos Ad umbilicum adducere, H.: In re incipiundā, T.: a tantis princeps incipiendus erat, O.: a Iove incipiendum putat: ab illis incipit uxor, Iu.: unde potius incipiam, quam ab eā civitate?: ante quam dicere incipio: rem frumentariam expedire, Cs.: cum primum pabuli copia esse inciperet, Cs.: effari, V.: dormire, fall asleep, Iu.—To have a beginning, begin, originate, arise: tum incipere ver arbitrabatur: Narrationis incipit mihi initium, T.: incipiente febriculā.
    * * *
    incipere, incepi, inceptus V
    begin; start, undertake

    Latin-English dictionary > incipiō

  • 15 claudo

    1.
    claudo ( * clōdo:

    clodunt ita (oculos),

    Plin. 18, 33, 76, § 330 fin.; but some refer clodo to claudeo; and more freq., although not in Cic., clūdo, as always in the compounds; v. infra), si, sum, 3, v. a. [root sklu-, klu-, to shut; cf. kleiô, kleis, clavis; O. H. Germ. scliuzu; M. H. Germ. schliessen; also claudus, clavus], to shut.
    I.
    To shut something that is open, to close, shut up (opp. aperire; freq. in prose and poetry).
    (α).
    Claudo:

    forem cubiculi,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59; cf. Quint. 10, 3, 25;

    and, clausae fores,

    Tib. 1, 9, 44; Suet. Ner. 47:

    conventus portus Varroni clausit,

    Caes. B. C. 2, 19:

    januam serā,

    Tib. 1, 2, 6:

    domum,

    Ov. P. 1, 7, 36 sq.:

    ostia,

    Cat. 6, 231:

    portas,

    Cic. Fl. 25, 61; Hor. C. 3, 5, 23; cf. Cic. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    omnes aditus,

    id. Phil. 1, 10, 25; Tac. A. 12, 68; Stat. Th. 6, 752:

    rivos,

    to dam up, Verg. E. 3, 111:

    ad claudendas pupulas, ne quid incideret, et ad aperiendas, etc.,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    ocellos (in dying),

    Prop. 2 (3), 13, 17; so,

    oculos,

    Luc. 5, 28:

    lumina,

    Verg. A. 10, 746; Ov. M. 3, 503:

    clausis foribus,

    Lucr. 4, 598.—
    (β).
    Cludo:

    domum,

    Tac. H. 1, 33:

    Janum Quirinum ter clusit,

    Suet. Aug. 22; Flor. 4, 12, 64:

    animam clusit dolor,

    Luc. 8, 59.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 55:

    domus clausa contra cupiditatem,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 39:

    habere domum clausam pudori et sanctimoniae, patentem cupiditati et voluptatibus,

    id. Quint. 30, 93; cf. id. Fam. 4, 13, 6:

    aures ad doctissimas voces,

    id. Tusc. 4, 1, 2; cf. Liv. 40, 8, 20:

    cludendae sunt aures malis vocibus,

    Sen. Ep. 123, 9:

    horum ferocia vocem Euandri clausit,

    Liv. 44, 45, 11: fugam hostibus, q. s. to block up, to cut off, prevent, id. 27, 18, 20; so Ov. M. 6, 572:

    alicui iter,

    id. F. 1, 272; id. M. 8, 548:

    alios incessus,

    Tac. A. 6, 33:

    sideritis sanguinem claudit,

    i. e. stops, stanches, Plin. 26, 13, 83, § 135:

    cluso corpore adversum vim veneni,

    Tac. A. 15, 64:

    clausa consilia habere,

    i. e. to conceal, Cic. Verr. 2, 3, 25, § 63; cf. Sall. C. 10, 5; Ov. M. 2, 641; id. F. 4, 846; Sil. 1, 140.— Poet.: animam laqueo, i. e. to end one ' s life, Ov. M. 7, 604 (cf.:

    vitalesque vias et respiramina clausit,

    id. ib. 2, 828).—
    B.
    To close, end, conclude (so, except the milit. expression, agmen, only poet. or in post-Aug. prose; most freq. in Quint.).
    (α).
    Claudo:

    cujus octavum trepidavit aetas Claudere lustrum,

    Hor. C. 2, 4, 24:

    opus,

    Ov. F. 3, 384:

    jus,

    Luc. 5, 44:

    labores ingentis belli,

    Sil. 15, 655:

    epistulam,

    Ov. H. 13, 165; 20, 242:

    cenas lactucā,

    Mart. 13, 14; Quint. 9, 4, 13:

    cum ventum est ad ipsum illud, quo veteres tragoediae comoediaeque clauduntur, Plaudite,

    id. 6, 1, 52; cf. id. 1, 8, 1; 2, 15, 27.—
    (β).
    Cludo:

    cludere bella,

    Stat. Th. 11, 58:

    cludendi incohandique sententias ratio,

    Quint. 9, 4, 18; cf.

    opp. incipere,

    id. 9, 4, 67 (as claudere, opp. incipere, id. 1, 8, 1):

    cum versus cluditur,

    id. 9, 4, 65; cf. id. 9, 4, 26; 9, 4, 71; 9, 4, 73; 9, 4, 93; 9, 4, 102; 9, 4, 104; 9, 4, 105; 12, 10, 31.—
    2.
    Agmen, in milit. lang., to close the procession or train, to bring up the rear, Caes. B. G. 1, 25; Curt. 3, 3, 21; 4, 12, 4; so,

    aciem,

    Sil. 7, 590; cf. cogo, I. B. 3.—
    II.
    (For the compounds includo, concludo.) Claudere aliquid aliquā re, to shut up or in something by something, to enclose, encompass, surround, imprison, hide, confine (class., esp. freq. in poetry and in the historians).
    (α).
    Claudo, with abl.:

    locum aquā,

    Varr. R. R. 3, 14, 1:

    quae (Syracusarum urbs) loci naturā terrā marique clauderetur,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    (animae) clausae tenebris et carcere caeco,

    Verg. A. 6, 734:

    stabulis armenta,

    id. G. 3, 352:

    claudens textis cratibus pecus,

    Hor. Epod. 2, 45; cf. Ov. M. 2, 554; 4, 646:

    ensem vaginā,

    Luc. 5, 245:

    aliquem Gyaro,

    Tac. A. 4, 30; 14, 63:

    clausus domo,

    id. ib. 15, 53; cf.:

    intra domum,

    id. H. 4, 49:

    rivus praealtis utrimque clausus ripis,

    Liv. 21, 54, 1; cf. id. 21, 43, 4; 41, 27, 12; Quint. 1, 10, 45:

    clauditur cubiculo aliquis,

    Tac. A. 15, 69; cf.: in atras et profundas tenebras eum claudebant, Tubero ap. Gell. 7 (6), 4, 3:

    in arcā,

    Hor. S. 2, 7, 59:

    claudam in curiā vos,

    Liv. 23, 2, 9:

    in tectis,

    Ov. M. 3, 697:

    (apes) in arbore inani,

    id. F. 3, 743:

    aquilonem in antris,

    id. M. 1, 262.—Without abl.:

    nihil se tam clausum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 42:

    insula ea sinum ab alto claudit,

    Liv. 30, 24, 9; cf. Tac. G. 34; Quint. 1, 10, 42; Ov. M. 1, 568 al.—In milit. lang., of a hostile encompassing, to encompass, invest, besiege, blockade, etc.:

    praestare arbitrabatur, unum locum... quam omnia litora ac portus custodiā clausos teneri,

    Caes. B. C. 3, 23:

    urbem operibus,

    Nep. Milt. 7, 2; Liv. 25, 22, 12 al.; cf.:

    urbem obsidione,

    Nep. Epam. 8, 5:

    adversarios locorum angustiis,

    id. Dat. 8, 4; cf. id. Epam. 7, 1; id. Ham. 2, 4:

    multitudine,

    id. Milt. 5, 3:

    hinc Tusco claudimur amni,

    are hemmed in, Verg. A. 8, 473.—So of hunting:

    nemorum saltus,

    Verg. E. 6, 56:

    indagine collis,

    Tib. 4, 3, 7:

    silvas vastasque feras indagine,

    Luc. 6, 42; Stat. Th. 2, 553:

    insidiis altas valles,

    Tib. 1, 4, 49:

    cur tibi clauduntur rete Imbelles capr eae,

    Ov. F. 5, 371.—
    (β).
    Cludo, Varr. R. R. 3, 3, 5:

    venti clusi Nubibus,

    Lucr. 6, 197; Flor. 3, 20, 13.—
    B.
    Trop.:

    numcubi meam Benignitatem sensisti in te claudier?

    Ter. Eun. 1, 2, 84:

    nolo tibi ullum commodum in me claudier,

    id. And. 3, 3, 41; cf.

    I. A. 2. supra.—Esp. of speech and rhythm: qui non claudunt numeris sententias,

    Cic. Or. 68, 229; 58, 198:

    pedibus verba,

    i. e. to compose verses, Hor. S. 2, 1, 28; cf. id. ib. 1, 10, 59:

    quod clausae hieme Alpes essent,

    Liv. 27, 36, 4; cf. Verg. G. 2, 317: rura gelu tum claudit hiems (and id. A. 2, 111: illos aspera ponti interclusit hiems).—Hence, P.a. as subst.: clausum ( clūsum), i, n., an enclosed place (for confining or keeping any thing):

    clausa effringere,

    Sall. J. 12, 5:

    in clauso linquere,

    in confinement, Verg. G. 4, 303:

    fructus clauso custodire,

    Col. 12, praef. §

    3: sub uno clauso,

    id. 7, 6, 5:

    clausa domorum,

    Lucr. 1, 354:

    clausa viarum,

    id. 4, 612.
    2.
    claudo, ĕre, v. claudeo.

    Lewis & Short latin dictionary > claudo

  • 16 clusum

    1.
    claudo ( * clōdo:

    clodunt ita (oculos),

    Plin. 18, 33, 76, § 330 fin.; but some refer clodo to claudeo; and more freq., although not in Cic., clūdo, as always in the compounds; v. infra), si, sum, 3, v. a. [root sklu-, klu-, to shut; cf. kleiô, kleis, clavis; O. H. Germ. scliuzu; M. H. Germ. schliessen; also claudus, clavus], to shut.
    I.
    To shut something that is open, to close, shut up (opp. aperire; freq. in prose and poetry).
    (α).
    Claudo:

    forem cubiculi,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59; cf. Quint. 10, 3, 25;

    and, clausae fores,

    Tib. 1, 9, 44; Suet. Ner. 47:

    conventus portus Varroni clausit,

    Caes. B. C. 2, 19:

    januam serā,

    Tib. 1, 2, 6:

    domum,

    Ov. P. 1, 7, 36 sq.:

    ostia,

    Cat. 6, 231:

    portas,

    Cic. Fl. 25, 61; Hor. C. 3, 5, 23; cf. Cic. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    omnes aditus,

    id. Phil. 1, 10, 25; Tac. A. 12, 68; Stat. Th. 6, 752:

    rivos,

    to dam up, Verg. E. 3, 111:

    ad claudendas pupulas, ne quid incideret, et ad aperiendas, etc.,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    ocellos (in dying),

    Prop. 2 (3), 13, 17; so,

    oculos,

    Luc. 5, 28:

    lumina,

    Verg. A. 10, 746; Ov. M. 3, 503:

    clausis foribus,

    Lucr. 4, 598.—
    (β).
    Cludo:

    domum,

    Tac. H. 1, 33:

    Janum Quirinum ter clusit,

    Suet. Aug. 22; Flor. 4, 12, 64:

    animam clusit dolor,

    Luc. 8, 59.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 55:

    domus clausa contra cupiditatem,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 39:

    habere domum clausam pudori et sanctimoniae, patentem cupiditati et voluptatibus,

    id. Quint. 30, 93; cf. id. Fam. 4, 13, 6:

    aures ad doctissimas voces,

    id. Tusc. 4, 1, 2; cf. Liv. 40, 8, 20:

    cludendae sunt aures malis vocibus,

    Sen. Ep. 123, 9:

    horum ferocia vocem Euandri clausit,

    Liv. 44, 45, 11: fugam hostibus, q. s. to block up, to cut off, prevent, id. 27, 18, 20; so Ov. M. 6, 572:

    alicui iter,

    id. F. 1, 272; id. M. 8, 548:

    alios incessus,

    Tac. A. 6, 33:

    sideritis sanguinem claudit,

    i. e. stops, stanches, Plin. 26, 13, 83, § 135:

    cluso corpore adversum vim veneni,

    Tac. A. 15, 64:

    clausa consilia habere,

    i. e. to conceal, Cic. Verr. 2, 3, 25, § 63; cf. Sall. C. 10, 5; Ov. M. 2, 641; id. F. 4, 846; Sil. 1, 140.— Poet.: animam laqueo, i. e. to end one ' s life, Ov. M. 7, 604 (cf.:

    vitalesque vias et respiramina clausit,

    id. ib. 2, 828).—
    B.
    To close, end, conclude (so, except the milit. expression, agmen, only poet. or in post-Aug. prose; most freq. in Quint.).
    (α).
    Claudo:

    cujus octavum trepidavit aetas Claudere lustrum,

    Hor. C. 2, 4, 24:

    opus,

    Ov. F. 3, 384:

    jus,

    Luc. 5, 44:

    labores ingentis belli,

    Sil. 15, 655:

    epistulam,

    Ov. H. 13, 165; 20, 242:

    cenas lactucā,

    Mart. 13, 14; Quint. 9, 4, 13:

    cum ventum est ad ipsum illud, quo veteres tragoediae comoediaeque clauduntur, Plaudite,

    id. 6, 1, 52; cf. id. 1, 8, 1; 2, 15, 27.—
    (β).
    Cludo:

    cludere bella,

    Stat. Th. 11, 58:

    cludendi incohandique sententias ratio,

    Quint. 9, 4, 18; cf.

    opp. incipere,

    id. 9, 4, 67 (as claudere, opp. incipere, id. 1, 8, 1):

    cum versus cluditur,

    id. 9, 4, 65; cf. id. 9, 4, 26; 9, 4, 71; 9, 4, 73; 9, 4, 93; 9, 4, 102; 9, 4, 104; 9, 4, 105; 12, 10, 31.—
    2.
    Agmen, in milit. lang., to close the procession or train, to bring up the rear, Caes. B. G. 1, 25; Curt. 3, 3, 21; 4, 12, 4; so,

    aciem,

    Sil. 7, 590; cf. cogo, I. B. 3.—
    II.
    (For the compounds includo, concludo.) Claudere aliquid aliquā re, to shut up or in something by something, to enclose, encompass, surround, imprison, hide, confine (class., esp. freq. in poetry and in the historians).
    (α).
    Claudo, with abl.:

    locum aquā,

    Varr. R. R. 3, 14, 1:

    quae (Syracusarum urbs) loci naturā terrā marique clauderetur,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    (animae) clausae tenebris et carcere caeco,

    Verg. A. 6, 734:

    stabulis armenta,

    id. G. 3, 352:

    claudens textis cratibus pecus,

    Hor. Epod. 2, 45; cf. Ov. M. 2, 554; 4, 646:

    ensem vaginā,

    Luc. 5, 245:

    aliquem Gyaro,

    Tac. A. 4, 30; 14, 63:

    clausus domo,

    id. ib. 15, 53; cf.:

    intra domum,

    id. H. 4, 49:

    rivus praealtis utrimque clausus ripis,

    Liv. 21, 54, 1; cf. id. 21, 43, 4; 41, 27, 12; Quint. 1, 10, 45:

    clauditur cubiculo aliquis,

    Tac. A. 15, 69; cf.: in atras et profundas tenebras eum claudebant, Tubero ap. Gell. 7 (6), 4, 3:

    in arcā,

    Hor. S. 2, 7, 59:

    claudam in curiā vos,

    Liv. 23, 2, 9:

    in tectis,

    Ov. M. 3, 697:

    (apes) in arbore inani,

    id. F. 3, 743:

    aquilonem in antris,

    id. M. 1, 262.—Without abl.:

    nihil se tam clausum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 42:

    insula ea sinum ab alto claudit,

    Liv. 30, 24, 9; cf. Tac. G. 34; Quint. 1, 10, 42; Ov. M. 1, 568 al.—In milit. lang., of a hostile encompassing, to encompass, invest, besiege, blockade, etc.:

    praestare arbitrabatur, unum locum... quam omnia litora ac portus custodiā clausos teneri,

    Caes. B. C. 3, 23:

    urbem operibus,

    Nep. Milt. 7, 2; Liv. 25, 22, 12 al.; cf.:

    urbem obsidione,

    Nep. Epam. 8, 5:

    adversarios locorum angustiis,

    id. Dat. 8, 4; cf. id. Epam. 7, 1; id. Ham. 2, 4:

    multitudine,

    id. Milt. 5, 3:

    hinc Tusco claudimur amni,

    are hemmed in, Verg. A. 8, 473.—So of hunting:

    nemorum saltus,

    Verg. E. 6, 56:

    indagine collis,

    Tib. 4, 3, 7:

    silvas vastasque feras indagine,

    Luc. 6, 42; Stat. Th. 2, 553:

    insidiis altas valles,

    Tib. 1, 4, 49:

    cur tibi clauduntur rete Imbelles capr eae,

    Ov. F. 5, 371.—
    (β).
    Cludo, Varr. R. R. 3, 3, 5:

    venti clusi Nubibus,

    Lucr. 6, 197; Flor. 3, 20, 13.—
    B.
    Trop.:

    numcubi meam Benignitatem sensisti in te claudier?

    Ter. Eun. 1, 2, 84:

    nolo tibi ullum commodum in me claudier,

    id. And. 3, 3, 41; cf.

    I. A. 2. supra.—Esp. of speech and rhythm: qui non claudunt numeris sententias,

    Cic. Or. 68, 229; 58, 198:

    pedibus verba,

    i. e. to compose verses, Hor. S. 2, 1, 28; cf. id. ib. 1, 10, 59:

    quod clausae hieme Alpes essent,

    Liv. 27, 36, 4; cf. Verg. G. 2, 317: rura gelu tum claudit hiems (and id. A. 2, 111: illos aspera ponti interclusit hiems).—Hence, P.a. as subst.: clausum ( clūsum), i, n., an enclosed place (for confining or keeping any thing):

    clausa effringere,

    Sall. J. 12, 5:

    in clauso linquere,

    in confinement, Verg. G. 4, 303:

    fructus clauso custodire,

    Col. 12, praef. §

    3: sub uno clauso,

    id. 7, 6, 5:

    clausa domorum,

    Lucr. 1, 354:

    clausa viarum,

    id. 4, 612.
    2.
    claudo, ĕre, v. claudeo.

    Lewis & Short latin dictionary > clusum

  • 17 incipio

    incĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 (archaic incepsit inceperit, Paul. ex Fest. p. 107 Müll.), v. a. and n. [in-capio; lit., to seize upon, lay hold of; opp. to desinere; hence, with the accessory idea of action), to begin to do something, to take in hand (syn. incoho; in class. prose, viz. in Cic., only in the tempp. press., while coepi is used in the tempp. perff.); constr. usually with the inf., less freq. absol., with the acc., ab, or adv. of place or time.
    I.
    Act.
    (α).
    With inf.:

    ut homines mortem vel optare incipiant vel certe timere desistant,

    Cic. Tusc. 1, 49, 117:

    huic incipio sententiae diffidere,

    id. ib. 5, 1, 3:

    prius quam incipit tinnire,

    Plaut. As. 2, 4, 42:

    bella gerere,

    Cic. N. D. 2, 3, 9:

    leges neglegere,

    id. Rep. 1, 43 fin.:

    queri cum multis incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    nimis cito diligere,

    id. Lael. 21, 78:

    amare aliquem,

    id. ib. 16, 60:

    fossas complere,

    Caes. B. G. 5, 51, 4:

    rem frumentariam expedire,

    id. B. C. 1, 54, 4:

    triplicem aciem ducere,

    id. ib. 1, 64, 7;

    2, 30, 1: cum maturescere frumenta inciperent,

    id. ib. 6, 29, 4; cf. id. ib. 3, 49, 1:

    cum primum pabuli copia esse inciperet,

    id. B. G. 2, 2, 2; cf.:

    ictus erat, qua crus esse incipit,

    Ov. M. 6, 255; 8, 474; 15, 256:

    opes pellere dominatione,

    Sall. H. 3, 61, 3:

    si res explicare incipiam,

    Nep. Pelop. 1:

    Bessus agere gratias incipit,

    Curt. 5, 12, 1:

    cenare,

    Suet. Aug. 74:

    promovere scalas,

    Tac. A. 15, 4 fin.:

    si dormire incipis ortu luciferi,

    Juv. 8, 11:

    male quod mulier facere incepit, nisi id efficere perpetrat, etc.... Si bene facere incepit, etc. (shortly afterward, occeperunt),

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 and 14:

    satis nequam sum, utpote qui hodie inceperim Amare,

    id. Rud. 2, 5, 5.—
    (β).
    Absol.:

    ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus,

    Cic. Off. 1, 37, 135; cf. Plin. Ep. 9, 4, 1; Sen. Ep. 116:

    dum incipimus,

    Quint. 11, 3, 144:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    id. 12, 6, 3:

    in incipiendo, etc.,

    id. 11, 1, 6: ac statim sic rex incipit, thus begins (to speak), Sall. J. 109 fin.; cf.:

    nec sic incipies, ut scriptor cyclicus olim: Fortunam Priami, etc.,

    Hor. A. P. 136:

    sic incipit, with a foll. direct quotation,

    id. S. 2, 6, 79; Ov. M. 9, 281;

    and simply incipit,

    Hor. S. 1, 9, 21:

    sapere aude, Incipe,

    make a beginning, begin, id. Ep. 1, 2, 41; Juv. 4, 34:

    priusquam incipias, consulto opus est,

    Sall. C. 1, 6:

    turpe inceptu est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16:

    incipientes atque adhuc teneri (pueri),

    who are beginning to learn, beginners, Quint. 1, 2, 26:

    incipiens,

    id. 2, 5, 18; 2, 6, 5; 8 prooem. § 1; 3;

    10, 7, 18: quoties madidum ver incipit,

    Juv. 9, 52 al. —
    (γ).
    With acc. (once in Cic., once in Cæs., v. infra):

    facinus audax incipit,

    Plaut. Aul. 3, 4, 1:

    facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    pugilatum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 13:

    iter,

    id. Cas. 4, 4, 2:

    aliquid novi negotii,

    Ter. Phorm. 4, 4, 29:

    bellum (opp. deponere),

    Sall. J. 83, 1:

    tam prava,

    id. ib. 64, 2:

    indigna nobis,

    id. H. 2, 41, 8:

    opus,

    Liv. 7, 34, 13:

    bellum,

    id. 21, 21, 6; 26, 37, 9; 42, 43, 3:

    sementem,

    Verg. G. 1, 230:

    Maenalios versus,

    id. E. 8, 21:

    si id facere non potueris, quod, ut opinio mea fert, ne incipies quidem,

    Cic. Planc. 19, 48; Quint. 1, 12, 5:

    iter mihi incepi,

    Plaut. Cas. 2, 1, 16:

    tantum incepi operis,

    id. Men. 2, 3, 80:

    mandata,

    Tac. A. 12, 10; 4, 46:

    auspicia a parricidio,

    Just. 26, 2 init.: multa, Cat. ap. Gell. 16, 14, 2.— Pass.:

    tanta incepta res est,

    Plaut. Capt. 2, 1, 31:

    nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta,

    Ter. And. 5, 1, 17; 3, 3, 7:

    si inceptam oppugnationem reliquissent,

    Caes. B. G. 7, 17, 6:

    quia dici extremum erat, proelium non inceptum,

    Sall. J. 21, 2:

    proelium incipitur,

    id. ib. 57, 3;

    74, 2: saxis proelium incipitur,

    Tac. H. 5, 17:

    satis cito incipi victoriam,

    id. ib. 2, 25; id. A. 2, 5; 2, 76; 12, 67 fin.:

    iter inceptum celerant,

    Verg. A. 8, 90:

    inceptumque decurre laborem,

    id. G. 2, 39:

    inceptum frustra summitte furorem,

    id. A. 12, 832:

    deus me vetat Inceptos iambos Ad umbilicum adducere,

    Hor. Epod. 14, 7:

    in re incipiunda ad defendendam noxiam,

    Ter. Phorm. 1, 4, 48:

    in contentionibus aut incipiendis aut finiendis,

    Quint. 11, 3, 128:

    a tantis princeps incipiendus erat,

    Ov. F. 5, 570.—
    (δ).
    With ab or an adv. of place or time:

    a Jove incipiendum putat,

    Cic. Rep. 1, 36 (acc. to the Gr. of Aratus, ek Dios archômestha):

    ab illis incipit uxor,

    Juv. 6, 348; Quint. 10, 1, 46:

    incipiamus ab iis,

    id. 9, 2, 6:

    semper ab excusatione aetatis incipientem,

    id. 6, 3, 76:

    potissimum incipiam ab ea parte,

    id. 3, 7, 1:

    optime manus a sinistra parte incipit, in dextra deponitur,

    id. 11, 3, 106:

    amicitia incepta a parvis cum aetate accrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7.— Pass. impers.:

    optime incipitur a longis, recte aliquando a brevibus,

    Quint. 9, 4, 92.
    II.
    Neutr., to begin to be, to begin, commence (rare but class.); constr. with abl. instrum., or absol.
    (α).
    With abl.:

    tertius sinus Acrocerauniis incipit montibus,

    Plin. 4, 1, 1, § 1:

    censere ut principium anni inciperet mense Decembri,

    Tac. A. 13, 10:

    verbum petere quo incipiant,

    Quint. 10, 7, 21.—
    (β).
    Absol.:

    cum ver esse coeperat... cum rosam viderat, tum incipere ver arbitrabatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    quoties incipit sensus aut desinit,

    Quint. 9, 4, 67:

    hic annus incipit vicesimus,

    Plaut. Capt. 5, 3, 3:

    narrationis incipit mihi initium,

    Ter. And. 4, 2, 26:

    jam tum inceperat turba inter eos,

    id. Eun. 4, 4, 58:

    tempus erat quo prima quies mortalibus aegris Incipit,

    Verg. A. 2, 269:

    mox Idumaea incipit et Palaestina,

    Plin. 5, 13, 14, § 68:

    epistula, quam incipiente febricula scripseras,

    Cic. Att. 7, 8, 2:

    incipientes curas principis onerari,

    Tac. A. 1, 19:

    incipiens adhuc et nondum adulta seditio,

    id. H. 1, 31:

    incipiens omnia sentit amor,

    Ov. A. A. 2, 648:

    Menander Syracusanus incipientis juventae,

    Plin. 8, 5, 5, § 14:

    incipiente aestate,

    id. 27, 13, 109, § 133:

    trixago incipientibus hydropicis efficax,

    id. 24, 15, 80, § 131:

    quem (honorem) et incipientes principes et desinentes adeo concupis cunt ut auferant,

    Plin. Pan. 57.—Hence, in-ceptum, i, n., a beginning, attempt, undertaking (freq. in historians and poets, but not in Cæs.;

    also rare in Cic.): cujus ego non modo factum, sed inceptum ullum conatumve contra patriam deprehendero,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    servetur ad imum, Qualis ab incepto processerit (persona),

    from the beginning onwards, Hor. A. P. 127: permanere in incepto, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14 fin.:

    a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

    Sall. C. 4, 2:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    id. J. 7, 6; cf.:

    ni ea res longius nos ab incepto traheret,

    the subject, id. ib. 7 fin.:

    absistere incepto,

    Liv. 31, 26, 5:

    desistere incepto,

    Verg. A. 1, 37:

    haerere in incepto,

    id. ib. 2, 654:

    peragere inceptum,

    id. ib. 4, 452; cf.:

    perficere inceptum,

    Sall. J. 11 fin.:

    piget incepti,

    Verg. A. 5, 678:

    nunc ad inceptum redeo,

    Sall. J. 4, 9; 42, 5:

    turpe inceptum est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16.— In plur.:

    cupidus incepta patrandi,

    Sall. J. 70, 5:

    juventus Catilinae inceptis favebat,

    id. C. 17, 6:

    incepta mea inpedivit,

    id. H. 4, 61, 12; cf.:

    inceptis annue, diva, meis,

    Ov. Am. 3, 2, 56; and:

    di nostra incepta secundent,

    Verg. A. 7, 259:

    gravia et magna professa,

    Hor. A. P. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > incipio

  • 18 abrupte

    abruptē [ abruptus ]
    1) внезапно, вдруг, сразу ( incipere Q)
    2) стремительно, необдуманно, наобум ( agere Just)

    Латинско-русский словарь > abrupte

  • 19 auspicium

    ī n. [ auspex ]
    1) ауспиций, наблюдение за полётом вещих птиц ( или за их криком, клёвом и т. д.)
    in auspicio esse C (auspicio adesse L) — исполнять обязанности ауспика (авгура)
    3) верховное руководство, предводительство
    alia ductu meo, alia imperio auspicioque perdomui QC — я (Александр) покорил одни (страны) под своим (личным) начальством, другие — под (общим) командованием и водительством
    4) власть, воля, усмотрение
    5) знамение, предзнаменование, примета, знак (vanum Prp; felix Just)
    a. facere L — давать знамение, вещать ( о птицах)
    6) pl. начало ( belli Just)

    Латинско-русский словарь > auspicium

  • 20 praecido

    praecīdo, cīdī, cīsum, ere [ prae + caedo ]
    1)
    а) отрезывать, обрезывать, обрубать (alicui nasum Just, manūs C, Hirt); отрубать, отсекать (caput alicujus C, Pt)
    б) обстригать ( barbam PM); перерезать, преграждать ( iter PM); срезать, т. е. объезжать, миновать ( omnes sinūs maris Sen)
    3) ограничивать ( libertatem vivendi C); лишать, отнимать (p. alicui spem, sibi reditum C); исключать
    5) отказывать, отклонять (plane aliquid C)
    6) вкратце излагать, быть кратким
    7) разрезать, разрубать ( cotem novaculā C)
    8) прерывать (incipere aliquid dicere, deinde p. rhH.); рвать, порывать ( amicitias C)
    10) портить, приводить в негодность ( naves C). — см. тж. praecisus

    Латинско-русский словарь > praecido

См. также в других словарях:

  • incipere — index commence, engage (involve), initiate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • începe — ÎNCÉPE, încép, vb. III. 1. tranz. A realiza prima parte dintr o lucrare, dintr o acţiune, dintr o serie de lucrări sau de acţiuni. ♦ A lua, a scoate, a consuma prima porţiune din ceva. A început o pâine. 2. intranz. (Despre stări, fenomene) A se… …   Dicționar Român

  • incipit — [ ɛ̃sipit ] n. m. • 1840; mot lat., 3e pers. sing. indic. prés. de incipere « commencer » ♦ Didact. Premiers mots d un manuscrit, d un livre. Catalogue citant les incipit (ou les incipits) des ouvrages répertoriés. ● incipit nom masculin… …   Encyclopédie Universelle

  • Defective verb — In linguistics, a defective verb is a verb which is missing e.g. a past tense, or cannot be used in some other way that normal verbs come. Formally, it is a verb with an incomplete conjugation. Defective verbs cannot be conjugated in certain… …   Wikipedia

  • Adam — 1. Adam hat das Obst gegessen und wir haben das Fieber davon. *2. Adam hat genascht verbotne Bissen und wir müssen dafür büssen. 3. Adam iss. – Agricola, 746. Von der Verführungsgewalt, welche das schwache Geschlecht seit Eva s Zeit über das… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Inception — In*cep tion, n. [L. inceptio, fr. incipere to begin; pref. in in + capere to take. See {Capable}.] [1913 Webster] 1. Beginning; commencement; initiation. Bacon. [1913 Webster] Marked with vivacity of inception, apathy of progress, and… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Incipient — In*cip i*ent, a. [L. incipiens, p. pr. of incipere to begin. See {Inception}.] Beginning to be, or to show itself; commencing; initial; as, the incipient stage of a fever; incipient light of day. {In*cip i*ent*ly}, adv. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Incipiently — Incipient In*cip i*ent, a. [L. incipiens, p. pr. of incipere to begin. See {Inception}.] Beginning to be, or to show itself; commencing; initial; as, the incipient stage of a fever; incipient light of day. {In*cip i*ent*ly}, adv. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • inception — noun Etymology: Middle English incepcion, from Latin inception , inceptio, from incipere to begin, from in + capere to take Date: 15th century an act, process, or instance of beginning ; commencement Synonyms: see origin …   New Collegiate Dictionary

  • incipient — adjective Etymology: Latin incipient , incipiens, present participle of incipere to begin more at inception Date: 1669 beginning to come into being or to become apparent < an incipient solar system > < evidence of incipient racial tension > •… …   New Collegiate Dictionary

  • incipit — noun Etymology: Latin, it begins, from incipere Date: 1897 the first part ; beginning; specifically the opening words of a text of a medieval manuscript or early printed book …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»