Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

in+front+of

  • 21 prae

        prae adv.    [PRO-], before, in front: i prae, sequor, go on before, T.
    * * *
    I
    before, in front of; forward (prae sequor = go on before)
    II
    before, in front; in view of, because of

    Latin-English dictionary > prae

  • 22 prae

        prae praep. with abl.    [1 prae], before, in front of, in advance of: si huic aliquid paulum prae manu Dederis, at hand, i. e. ready money, T.: singulos prae se inermos mittere, S.: stillantem prae se pugionem tulit: prae se armentum agens, L.—Fig., in the phrase, prae se ferre, to make a display of, show, display, manifest, parade, exhibit, profess: ego semper me didicisse prae me tuli: scelus et facinus prae se ferens: beata vita glorianda et prae se ferenda est.— In comparison with, compared with, in view of: omnia prae meo commodo, T.: omnia prae divitiis spernunt, L.: veros illos Atticos prae se paene agrestes putat: Cunctane prae Campo sordeat? H.—Of a hinderance, for, through, because of, by reason of, on account of: animus incertus prae aegritudine, irresolute for sorrow, T.: prae gaudio ubi sim nescio, T.: neque prae lacrimis iam loqui possum: nec iuris quicquam prae impotenti irā est servatum, L.
    * * *
    I
    before, in front of; forward (prae sequor = go on before)
    II
    before, in front; in view of, because of

    Latin-English dictionary > prae

  • 23 prō

        prō praep. with abl.    [PRO-].—Of place, before, in front of, in face of: sedens pro aede Castoris: pro castris dimicare, Cs.: castra pro moenibus locata, L.: pro castris suas copias produxit, before the camp, Cs.: pro tectis aedificiorum, from the roofs, S.—Of conspicuous appearance or publicity, before, in the presence of, on, in, in front of: hac re pro suggestu pronuntiatā, coming forward on the tribune, Cs.: me significasse... idque pro tribunali, in open court: laudatus pro contione Iugurtha, before the assembled army, S.: pro contione litteras recitare, to the assembly, Cu.: uti pro consilio imperatum erat, in the council, S.: pro collegio pronuntiare, L.—Of defence or protection, for, in behalf of, in favor of, for the benefit of, in the service of, on the side of: contra omnia dici et pro omnibus: hoc non modo non pro me, sed contra me est potius: haec contra legem proque lege dicta, L.: labores dolorem pro patriā suscipere: pro patriā mori, H.: urbes pro hostibus et advorsum se opportunissumae, S.: et locus pro vobis et nox erit, L.—Of replacement or substitution, in the place of, instead of, for: ego pro te molam, T.: saepe et exin pro deinde et exinde dicimus: pro bene sano fictum vocamus, H.—Esp., in titles: pro consule in Ciliciam proficiscens, vice-consul: pro consulibus alqm mittere, non pro consule, instead of the consuls, not as proconsul: cum Alexandriae pro quaestore essem: pro magistro: ut, qui pro dictatore fuisset, dictator crederetur, L.—Of compensation, for, in exchange for, in return for: pro huius peccatis ego supplicium sufferam, T.: dimidium eius quod pactus esset, pro carmine daturum: id pro immolatis Romanis poenae hostibus redditum, L.: dedit pro corpore nummos, as a ransom, H.—Of equivalence, for, the same as, just as, as: hunc amavi pro meo, as my own, T.: qui mihi unus est pro centum milibus, of as much weight with me: quos pro nihilo putavit: pro occiso relictus, for dead: cum pro damnato esset, as good as condemned: neque recte neque pro bono facere (i. e. ita, ut pro bono habeatur), S.: pro vano nuntius audiri, as a boaster, L.—Esp., in phrases. —Pro eo, as an equivalent, just the same: sin minus, pro eo tamen id habeamus.—Pro eo atque, just the same as, even as: pro eo ac mereor, just as I deserve: pro eo ac debui, just as was my duty. —Pro eo quod, for the reason that, because: pro eo quod eius nomen erat magnā apud omnīs gloriā. —Of relation or proportion, for, in proportion, in comparison with, in accordance with, according to, conformably to, by virtue of: pro multitudine hominum angusti fines, Cs.: exercitum pro loco atque copiis instruit, S.: agere pro viribus: quia pro imperio palam interfici non poterat, in consideration of, L.: illum submovere pro imperio more maiorum, summarily, L.: satis pro imperio, dictatorially enough, T.: pro tuā prudentiā: pro tempore et pro re, according to time and circumstances, Cs.: pro facultatibus, N.—In phrases, with parte: quibus aliquid opis fortasse, pro suā quisque parte ferre potuisset, each according to his own measure of influence: pro meā tenui parte id defendere, to the best of my poor ability: pro virili parte, manfully: rerum gestarum memoriae pro virili parte consuluisse, i. e. to have done my share towards preserving, L.: beneficio plus quam pro virili parte obligatus, i. e. under more than personal obligations. —For pro ratā parte, see ratus.—With eo: pro magnitudine iniuriae, proque eo quod res p. temptatur, vindicare, as required by the fact that, etc.: pro antiquitate generis sui, pro eo, quod, etc., in view of the fact: ea pro eo, quantum in quoque sit ponderis, esse aestimanda, according to the weight of each.—Pro se quisque, each for himself, each in his measure, individually: pro se quisque quod ceperat adferebat: cum pro se quisque operam navare cuperet, Cs.: pro se quisque viri nituntur, V.
    * * *
    on behalf of; before; in front/instead of; for; about; according to; as, like

    Latin-English dictionary > prō

  • 24 dilabor

    dī-lābor, lapsus, 3, v. dep. n., to fall asunder, go to pieces, melt away, dissolve (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    glacies liquefacta et dilapsa,

    Cic. N. D. 2, 10, 26; cf.

    nix,

    Liv. 21, 36, 6:

    nebula,

    id. 41, 2, 4:

    calor,

    Verg. A. 4, 705:

    Vulcanus (i. e. ignis),

    Hor. S. 1, 5, 73:

    aestus,

    Tac. A. 14, 32 et saep.—Of a river, to flow apart, flow away, hoc quasi rostro finditur Fibrenus, et divisus aequaliter... rapideque dilapsus cito in unum confluit, Cic. Leg. 2, 3, 6:

    amnis presso in solum alveo dilabitur,

    Curt. 5, 4, 8; cf. Mütz. ad h. 1.— Poet.:

    ungula in quinos dilapsa ungues,

    divided, Ov. M. 1, 742:

    (Proteus) in aquas tenues dilapsus abibit,

    melting, Verg. G. 4, 410.—
    B.
    In partic.
    1.
    In the historians, of persons, esp. of soldiers, to move away in different directions, to flee, escape, scatter, disperse:

    exercitus amisso duce brevi dilabitur,

    Sall. J. 18, 3;

    so,

    absol., id. C. 57, 1; Nep. Eum. 3, 4; Liv. 9, 45; Front. Strat. 2, 1, 18 al.— With ab:

    ab signis,

    Liv. 23, 18; cf. id. 37, 20.—With ex or e, Liv. 6, 17; 24, 46, 4.— With in:

    in oppida,

    Liv. 8, 29; cf. id. 21, 32; 40, 33; Front. Strat. 3, 8, 3.—With ad, Suet. Calig. 48; Front. Strat. 3, 6, 3:

    domum,

    id. ib. 2, 12 fin.:

    ab eo,

    desert, Vulg. 1 Reg. 13, 8.—
    2.
    Pregn., to tumble down, i. e. to fall to pieces, go to decay:

    monumenta virum dilapsa,

    Lucr. 5, 312;

    so of buildings,

    Liv. 4, 20 Drak.; Tac. A. 4, 43; id. H. 1, 68; 86 fin. al.:

    navis putris vetustate,

    Liv. 35, 26:

    supellex,

    Col. 12, 3, 5:

    cadavera tabo,

    Verg. G. 3, 557; cf.:

    corpora foeda,

    Ov. M. 7, 550:

    fax in cineres,

    Hor. C. 4, 13, 28 et saep.
    II.
    Trop. (acc. to I. B. 2.), to go to decay, go to ruin, perish, be lost: male parta male dilabuntur, like our light come, light go, Poëta ap. Cic. Phil. 2, 27 (for which, disperire, Plaut. Poen. 4, 2, 22):

    ne omnia dilabantur, si unum aliquod effugerit,

    Cic. Tusc. 4, 5, 10:

    praeclarissime constituta, respublica,

    id. Off. 2, 23, 80:

    res familiaris,

    id. ib. 2, 18, 64:

    divitiae, vis corporis, etc.,

    Sall. J. 2, 2:

    res maxumae (opp. crescere),

    id. ib. 10, 6:

    omnis invidia,

    id. ib. 27, 2:

    tempus,

    i. e. to slip away, id. ib. 36, 4:

    vectigalia publica negligentiā,

    i. e. to fall into confusion, Liv. 33, 46 fin.:

    curae inter nova gaudia,

    to vanish, Ov. P. 4, 4, 21 et saep.:

    sunt alii plures fortasse, sed meā memoriā dilabuntur,

    vanish, Cic. Phil. 13, 5, 11.—
    2.
    Of time, to glide away, pass:

    dilapso tempore,

    Sall. J. 36, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > dilabor

  • 25 dispono

    dis-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum (contr. dispostum, Lucr. 1, 52; 2, 644), 3, v. a., to place here and there, to set in different places, to distribute regularly, to dispose, arrange (cf. dispenso, II.—freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to set in order, arrange, dispose:

    libros confusos antea,

    Cic. Att. 4, 8, a; cf.:

    Homeri libros,

    id. de Or. 3, 34, 137:

    oculos (harundinum),

    Cato R. R. 47; cf.

    brassicam,

    Col. 11, 3, 27:

    arbores,

    Plin. 17, 11, 15, § 78:

    quidque suo loco,

    Col. 12, 2, 3; cf.:

    pennas in ordine,

    Ov. A. A. 2, 45;

    for which: disjecta membra in ordinem,

    Sen. Hippol. 1257:

    obliquos ordines in quincuncem,

    Caes. B. G. 7, 73, 5:

    aciem,

    Tac. H. 2, 41; Plin. 9, 8, 9, § 31:

    male capillos,

    Ov. Am. 1, 14, 35; cf.

    comas,

    id. Pont. 3, 3, 16; Mart. 12, 83:

    tectos enses per herbam,

    Verg. A. 3, 237:

    ceras per atria,

    Ov. F. 1, 591;

    for which: expressi cera voltus singulis disponebantur armariis,

    Plin. 35, 2, 2, § 6:

    tabernas deversorias per litora et ripas,

    Suet. Ner. 27:

    cubicula plurifariam,

    id. Tib. 43 et saep.— Poet.:

    (Prometheus) corpora disponens, etc., qs. arranging the parts, limbs,

    i. e. fashioning, forming, Prop. 3, 5, 9 (4, 4, 9 M.):

    moenia versu,

    i. e. to describe, id. 4 (5), 1, 57; cf. Ov. Am. 3, 7, 64.—
    B.
    In partic., milit. t. t., to set in order, arrange, to draw up, array a body of men, a guard, military engines, etc.:

    praesidia disponit, castella communit,

    Caes. B. G. 1, 8, 2; so,

    praesidia,

    id. B. C. 3, 15, 2:

    stationes,

    id. B. G. 5, 15 fin.; id. B. C. 1, 73, 3:

    custodias,

    id. ib. 3, 8, 4:

    cohortes,

    id. B. G. 5, 33, 1:

    equites,

    id. ib. 7, 56, 4; id. B. C. 3, 101, 3:

    exploratores,

    id. B. G. 7, 35, 1:

    insidias,

    Front. Strat. 2, 5, 29; 2, 9, 7 al.:

    equos,

    to station in relays, Liv. 37, 7:

    ballistas machinasque,

    Suet. Calig. 46 et saep.:

    custodias in muro,

    Caes. B. G. 7, 27, 1; 7, 34, 1:

    expeditos,

    id. B. C. 1, 27 fin. et saep.; cf.:

    legiones in Apulia hibernorum causa,

    id. ib. 1, 14, 3:

    tormenta in muris,

    id. ib. 1, 17, 3:

    sudes in opere,

    id. B. G. 7, 81, 4 et saep.:

    milites iis operibus quae, etc.,

    id. B. C. 1, 21, 3:

    exploratores omni fluminis parte,

    id. B. G. 7, 61, 1:

    classem omni ora maritima,

    id. B. C. 3, 5, 2:

    naves in litore pluribus locis separatim,

    id. ib. 3, 24, 1:

    cohortes castris praesidio,

    id. ib. 3, 88, 4 et saep.:

    praesidia custodiasque ad ripas Ligeris,

    id. B. G. 7, 55, 9; cf. id. ib. 7, 65, 3; id. B. C. 1, 50:

    praesidia cis Rhenum,

    id. B. G. 4, 4, 3; cf.:

    legiones Narbone circumque ea loca hiemandi causa,

    id. B. C. 1, 37, 1:

    equites per oram maritimam,

    id. ib. 3, 24, 4; cf. id. ib. 3, 111, 1; Suet. Aug. 32; Front. Strat. 2, 5, 1 et saep.
    II.
    Trop.:

    verba ita disponunt ut pictores varietatem colorum, paria paribus referunt,

    Cic. Or. 19 fin.;

    so of the regular arrangement of the parts of a discourse,

    id. de Or. 2, 42, 179; 3, 25, 96 al.; Quint. 2, 12, 10; 3, 3, 10 et saep.; cf. also Tac. Or. 3:

    fac ut plane iis omnibus, quos devinctos tenes, descriptum ac dispositum suum cuique munus sit,

    Q. Cic. Pet. Cons. 5 fin.; cf.

    ministeria principatus in equites Romanos,

    Tac. H. 1, 58:

    imperii curas,

    id. A. 16, 8:

    consilia in omnem fortunam ita disposita habebat (the fig. being borrowed from milit. lang.),

    Liv. 42, 29:

    in disponendo die,

    in arranging the business of the day, Suet. Tib. 11:

    diem,

    Sen. Cons. ad Polyb. 25 fin.; Tac. G. 30; Plin. Ep. 9, 36; cf.

    otium,

    id. ib. 4, 23:

    tempus otiosum,

    Mart. 5, 20:

    opus et requiem pariter,

    Pers. 5, 43 et saep.—
    B.
    In post-class. lang., with acc. and inf. or rel. clause, like the Gr. diatassô, to settle, determine:

    non alienum erit disponi, apud quem puer interim educetur,

    Dig. 43, 30, 3, § 4:

    Thebani apparere paucos disposuerunt,

    Front. Strat. 3, 2, 10, 2 (dub.):

    excursatores quingentos sensim praeire disposuit,

    Amm. 24, 1; 24, 6, 4.—With ut, Dig. 10, 3, 18.—Hence, dispŏsĭtus, a, um, P. a., regularly distributed; hence properly ordered, arranged (very rare):

    studia ad honorem disposita,

    Cic. Mur. 14:

    vita hominum,

    Plin. Ep. 3, 1, 2;

    also transf.: vir dispositus,

    an orderly speaker, id. ib. 2, 11, 17.—As subst.:

    lumina ex disposito relucentia,

    Sen. de Prov. 1, 2.— Comp.: dispositius, Sen. Q. N. praef. fin.; cf. Lact. Ira D. 10 med.—Sup. Boëth. Cons. Phil. 4, pros. 2.— Adv.: dispŏsĭte, orderly, methodically:

    accusare istum,

    Cic. Verr. 2, 4, 40, § 87:

    dicere,

    Quint. 10, 7, 12:

    exponere,

    Vitr. 7 praef. §

    18: mundus effectus est (with ordinate),

    Lact. 3, 17.— Sup.:

    aedificare,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > dispono

  • 26 disposite

    dis-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum (contr. dispostum, Lucr. 1, 52; 2, 644), 3, v. a., to place here and there, to set in different places, to distribute regularly, to dispose, arrange (cf. dispenso, II.—freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to set in order, arrange, dispose:

    libros confusos antea,

    Cic. Att. 4, 8, a; cf.:

    Homeri libros,

    id. de Or. 3, 34, 137:

    oculos (harundinum),

    Cato R. R. 47; cf.

    brassicam,

    Col. 11, 3, 27:

    arbores,

    Plin. 17, 11, 15, § 78:

    quidque suo loco,

    Col. 12, 2, 3; cf.:

    pennas in ordine,

    Ov. A. A. 2, 45;

    for which: disjecta membra in ordinem,

    Sen. Hippol. 1257:

    obliquos ordines in quincuncem,

    Caes. B. G. 7, 73, 5:

    aciem,

    Tac. H. 2, 41; Plin. 9, 8, 9, § 31:

    male capillos,

    Ov. Am. 1, 14, 35; cf.

    comas,

    id. Pont. 3, 3, 16; Mart. 12, 83:

    tectos enses per herbam,

    Verg. A. 3, 237:

    ceras per atria,

    Ov. F. 1, 591;

    for which: expressi cera voltus singulis disponebantur armariis,

    Plin. 35, 2, 2, § 6:

    tabernas deversorias per litora et ripas,

    Suet. Ner. 27:

    cubicula plurifariam,

    id. Tib. 43 et saep.— Poet.:

    (Prometheus) corpora disponens, etc., qs. arranging the parts, limbs,

    i. e. fashioning, forming, Prop. 3, 5, 9 (4, 4, 9 M.):

    moenia versu,

    i. e. to describe, id. 4 (5), 1, 57; cf. Ov. Am. 3, 7, 64.—
    B.
    In partic., milit. t. t., to set in order, arrange, to draw up, array a body of men, a guard, military engines, etc.:

    praesidia disponit, castella communit,

    Caes. B. G. 1, 8, 2; so,

    praesidia,

    id. B. C. 3, 15, 2:

    stationes,

    id. B. G. 5, 15 fin.; id. B. C. 1, 73, 3:

    custodias,

    id. ib. 3, 8, 4:

    cohortes,

    id. B. G. 5, 33, 1:

    equites,

    id. ib. 7, 56, 4; id. B. C. 3, 101, 3:

    exploratores,

    id. B. G. 7, 35, 1:

    insidias,

    Front. Strat. 2, 5, 29; 2, 9, 7 al.:

    equos,

    to station in relays, Liv. 37, 7:

    ballistas machinasque,

    Suet. Calig. 46 et saep.:

    custodias in muro,

    Caes. B. G. 7, 27, 1; 7, 34, 1:

    expeditos,

    id. B. C. 1, 27 fin. et saep.; cf.:

    legiones in Apulia hibernorum causa,

    id. ib. 1, 14, 3:

    tormenta in muris,

    id. ib. 1, 17, 3:

    sudes in opere,

    id. B. G. 7, 81, 4 et saep.:

    milites iis operibus quae, etc.,

    id. B. C. 1, 21, 3:

    exploratores omni fluminis parte,

    id. B. G. 7, 61, 1:

    classem omni ora maritima,

    id. B. C. 3, 5, 2:

    naves in litore pluribus locis separatim,

    id. ib. 3, 24, 1:

    cohortes castris praesidio,

    id. ib. 3, 88, 4 et saep.:

    praesidia custodiasque ad ripas Ligeris,

    id. B. G. 7, 55, 9; cf. id. ib. 7, 65, 3; id. B. C. 1, 50:

    praesidia cis Rhenum,

    id. B. G. 4, 4, 3; cf.:

    legiones Narbone circumque ea loca hiemandi causa,

    id. B. C. 1, 37, 1:

    equites per oram maritimam,

    id. ib. 3, 24, 4; cf. id. ib. 3, 111, 1; Suet. Aug. 32; Front. Strat. 2, 5, 1 et saep.
    II.
    Trop.:

    verba ita disponunt ut pictores varietatem colorum, paria paribus referunt,

    Cic. Or. 19 fin.;

    so of the regular arrangement of the parts of a discourse,

    id. de Or. 2, 42, 179; 3, 25, 96 al.; Quint. 2, 12, 10; 3, 3, 10 et saep.; cf. also Tac. Or. 3:

    fac ut plane iis omnibus, quos devinctos tenes, descriptum ac dispositum suum cuique munus sit,

    Q. Cic. Pet. Cons. 5 fin.; cf.

    ministeria principatus in equites Romanos,

    Tac. H. 1, 58:

    imperii curas,

    id. A. 16, 8:

    consilia in omnem fortunam ita disposita habebat (the fig. being borrowed from milit. lang.),

    Liv. 42, 29:

    in disponendo die,

    in arranging the business of the day, Suet. Tib. 11:

    diem,

    Sen. Cons. ad Polyb. 25 fin.; Tac. G. 30; Plin. Ep. 9, 36; cf.

    otium,

    id. ib. 4, 23:

    tempus otiosum,

    Mart. 5, 20:

    opus et requiem pariter,

    Pers. 5, 43 et saep.—
    B.
    In post-class. lang., with acc. and inf. or rel. clause, like the Gr. diatassô, to settle, determine:

    non alienum erit disponi, apud quem puer interim educetur,

    Dig. 43, 30, 3, § 4:

    Thebani apparere paucos disposuerunt,

    Front. Strat. 3, 2, 10, 2 (dub.):

    excursatores quingentos sensim praeire disposuit,

    Amm. 24, 1; 24, 6, 4.—With ut, Dig. 10, 3, 18.—Hence, dispŏsĭtus, a, um, P. a., regularly distributed; hence properly ordered, arranged (very rare):

    studia ad honorem disposita,

    Cic. Mur. 14:

    vita hominum,

    Plin. Ep. 3, 1, 2;

    also transf.: vir dispositus,

    an orderly speaker, id. ib. 2, 11, 17.—As subst.:

    lumina ex disposito relucentia,

    Sen. de Prov. 1, 2.— Comp.: dispositius, Sen. Q. N. praef. fin.; cf. Lact. Ira D. 10 med.—Sup. Boëth. Cons. Phil. 4, pros. 2.— Adv.: dispŏsĭte, orderly, methodically:

    accusare istum,

    Cic. Verr. 2, 4, 40, § 87:

    dicere,

    Quint. 10, 7, 12:

    exponere,

    Vitr. 7 praef. §

    18: mundus effectus est (with ordinate),

    Lact. 3, 17.— Sup.:

    aedificare,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > disposite

  • 27 educo

    1.
    ē-dūco, xi, ctum, 3 ( imper., educe, Plaut. Pers. 4, 1, 11; id. Stich. 5, 6, 1:

    educ,

    Cic. Cat. 1, 5, 10; Alcim. 5, 248 al.— Inf. pass. parag., educier, Plaut. Truc. 5, 16), v. a., to lead forth, draw out, bring away (very freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    novam nuptam foras,

    Plaut. Cas. 4, 3, 1;

    so with personal objects, fidicinam,

    id. Ep. 3, 4, 36 (opp. introducere):

    eram,

    id. Mil. 4, 6, 53:

    virginem,

    id. Pers. 4, 1, 11; Cic. Q. Fr. 3, 3 fin. al.; cf.

    also: populum e comitio,

    Varr. R. R. 1, 2, 9:

    mulierem ab domo secum,

    Caes. B. G. 1, 53, 4:

    rete foras,

    Plaut. Truc. 1, 1, 18; cf.:

    pisces everriculo in litus,

    Varr. R. R. 3, 17, 7:

    radicem e terra,

    id. ib. 3, 10, 5:

    gladium,

    Caes. B. G. 5, 44, 8; Sall. C. 51, 36; cf.:

    gladium e vagina,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    gladium,

    Vulg. Marc. 14, 47 al.:

    sortem,

    Cic. Verr. 2, 2, 51 fin.; cf.:

    aliquos ex urna,

    id. ib. 2, 2, 17:

    tribus,

    id. Agr. 2, 8, 21:

    telum corpore,

    Verg. A. 10, 744; cf. Plin. 7, 20, 19, § 83 et saep.:

    lacum (with emittere),

    Cic. Div. 1, 44, 100; cf.

    fistulam,

    Varr. R. R. 3, 14, 2:

    aquam in fossas,

    Plin. 18, 19, 49, § 179; Dig. 8, 3, 29:

    se foras,

    to go out, Ter. Hec. 3, 3, 4 Ruhnk. ad loc.; cf.:

    se multitudini,

    to withdraw one's self from the multitude, Sen. Vit. Beat. 2 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    In all periods.
    1.
    Pub. law t. t.
    a.
    To bring, summon before court (cf. duco, I. B. 1.):

    cum in jus ipsum eduxi,

    Cic. Verr. 2, 3, 47; cf.:

    ex domo in jus,

    Quint. 7, 8, 6: SI. QVIS. EORVM. AD. ME. EDVCTVS. FVERIT., Edict. Praet. ap. Gell. 11, 17, 2:

    aliquem ad consules,

    Cic. Planc. 23;

    and simply aliquem,

    id. Verr. 2, 2, 26 Zumpt N. cr.; 2, 2, 37; 2, 3, 65.—Once also, to bring up or lead away for punishment (for which more commonly duco; v. Cic. Verr. 2, 2, 26):

    ad tintinnaculos educi viros,

    Plaut. Truc. 4, 3, 8.—
    b.
    Of persons in office, to take out with one to one's province: quos educere invitos in provinciam non potuit, eos retinere qui potuit? Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 10, 76; so,

    medicum secum,

    id. Pis. 34.—
    2.
    Milit. t. t., to lead forth, march out troops (very freq. in Caes.):

    Teleboae ex oppido Legiones educunt suas,

    Plaut. Am. 1, 1, 63:

    praesidium ex oppido (opp introducere),

    Caes. B. C. 1, 13, 2:

    cohortes ex urbe,

    id. ib. 1, 12, 2:

    exercitum ab urbe,

    Liv. 3, 21:

    copias e castris,

    Caes. B. G. 1, 50, 1; 2, 8 fin.; 7, 13, 1; 7, 80, 1; id. B. C. 1, 43, 3 et saep.; Liv. 31, 37 al.;

    for which also: copias castris,

    Caes. B. G. 1, 51, 2; 4, 13 fin.; id. B. C. 1, 68, 1; Verg. A. 11, 20;

    legiones ex hibernis,

    Caes. B. G. 1, 10, 3; 5, 27, 9; 7, 10, 1; Liv. 40, 39:

    ex finibus,

    Caes. B. G. 4, 1, 4 et saep.; cf.

    also: impedimenta ex castris,

    id. ib. 7, 68, 1.—Without designating the term. a quo:

    cohortes,

    Caes. B. G. 3, 26, 2; id. B. C. 1, 41, 2; 1, 64, 6; Sall. J. 68, 2; Liv. 39, 15; Front. Strat. 1, 5, 22 et saep.; cf.: exercitum foras, Cato ap. Gell. 15, 13, 5:

    exercitum in expeditionem,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    copias adversus Afranium,

    Front. Strat. 1, 5, 9; 2, 2, 5 et saep.—And absol. of the general himself, to move out, march out (so mostly in Liv.; cf.

    duco): ex hibernis,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    ex oppido,

    id. ib. 7, 81, 3; cf.:

    tribus simul portis,

    Liv. 41, 26:

    ad legionem Pompeii duplici acie eduxit,

    Caes. B. G. 3, 67, 3:

    in aciem,

    Liv. 1, 23; 8, 9; 21, 39; Front. Strat. 2, 1, 5, al. —
    3.
    Naut. t. t., to bring out a ship from the harbor, to put to sea:

    naves ex portu,

    Caes. B. C. 1, 57, 2; 2, 22, 5; 3, 26, 2;

    also: classem portu,

    Plin. 2, 12, 9, § 55.—Hence,
    b.
    Transf., of goods, to export:

    equos ex Italia,

    Liv. 43, 5, 9 (cf.:

    extra provinciam ducere,

    Dig. 49, 16, 12, § 1).—
    4.
    In midwifery, t. t., to assist at birth:

    attractus infantem educit,

    Cels. 7, 29 med.:

    per ipsas manus (infans) commode educitur,

    id. ib. — So of birds, to bring out of the egg, to hatch:

    pullos suos,

    Plaut. Poen. 1, 2, 143; so,

    fetum,

    Plin. 10, 54, 75, § 152 (with excludere); 9, 10, 12, § 37.—Hence,
    b.
    Transf.
    (α).
    To bring up, rear, a child (usually with reference to bodily nurture and support; while 2. educo refers usually to the mind; but the distinction is not strictly observed; cf. Krebs, Antibarb. p. 395), to educate:

    non possunt militares pueri setanio educier,

    Plaut. Truc. 5, 16:

    bene ego istam eduxi meae domi et pudice,

    id. Curc. 4, 2, 32; id. Most. 1, 3, 29; id. Rud. 1, 3, 38; Ter. And. 5, 4, 8; id. Heaut. 2, 1, 14 al.; Cic. de Or. 2, 28, 124; Liv. 1, 39 fin.; 21, 43 Drak.; Tac. A. 1, 4; 41; Prop. 3, 9, 51 (4, 8, 51 M.); Verg. A. 7, 763; 8, 413; Col. 3, 10, 16; Curt. 3, 12, 16 al.— Trop.:

    senex plane eductus in nutricatu Venerio,

    Plaut. Mil. 3, 1, 55.—
    (β).
    In gen., to bear, to produce = edere, Verg. A. 6, 765; 779: aura educit colores, * Cat. 64, 90.—
    5.
    In vulg. lang., to drink off, toss off, Plaut. Stich. 5, 5, 18; 5, 6, 1.—With a punning allusion to the signif. 4. b. a, Plaut. Am. 1, 1, 274.—
    B.
    Since the Aug. period.
    1.
    Of motion in an upward direction (cf. effero and erigo), to draw up, to raise:

    (Ortygia me) superas eduxit sub auras,

    Ov. M. 5, 641; 3, 113; cf.

    trop.: (Pindarus) vires animumque moresque aureos educit in astra,

    Hor. C. 4, 2, 23 (cf.:

    sustulit in astra,

    Cic. Att. 2, 25).—
    b.
    With the accessory idea of making, to rear, erect, build up:

    turrim summis sub astra Eductam tectis,

    Verg. A. 2, 461; cf.:

    aram sepulcri caelo,

    id. ib. 6, 178; imitated by Sil. 15, 388:

    molem caelo,

    Verg. A. 2, 186:

    turres altius,

    Tac. A. 12, 16; id. H. 4, 30:

    pyramides instar montium,

    id. A. 2, 61:

    moenia caminis Cyclopum,

    Verg. A. 6, 630; cf.:

    moles quam eductam in Rhenum retulimus,

    Tac. H. 5, 18.—
    2.
    Of time, to pass, spend (cf. duco, II. B. 3. b.):

    pios annos,

    Prop. 2, 9, 47:

    insomnem noctem ludo,

    Stat. Th. 2, 74:

    somnos sub hiberno caelo,

    Sil. 11, 405:

    nimbos luxu,

    Val. Fl. 2, 371.
    2.
    ēdŭco, āvi, ātum, 1, v. a. [1. educo, II. A. 4. b.], to bring up a child physically or mentally, to rear, to educate (very freq. and class.): educit obstetrix, educat nutrix, instituit paedagogus, docet magister, Varr. ap. Non. 447, 33 (but this distinction is not strictly observed; see the foll. and 1. educo, II. A. 4. b.).
    I.
    Prop.:

    hera educavit (puellam) magna industria,

    Plaut. Cas. prol. 44 sq.:

    Athenis natus altusque educatusque Atticis,

    id. Rud. 3, 4, 36:

    bene pudiceque educatu'st usque ad adolescentiam,

    id. Capt. 5, 3, 16 et saep.; cf. id. Men. 5, 5, 7; id. Trin. 2, 4, 111 al.; Att. ap. Non. 422, 14; Ter. Eun. 1, 2, 37; id. Ad. 3, 4, 49; Cic. Lael. 20, 75; id. Rep. 2, 21; id. de Or. 1, 31; Ov. F. 6, 487; id. M. 3, 314; Vulg. Psa. 22, 2. —
    II.
    Transf., to bring up, rear, foster, train, educate:

    neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 4; id. Or. 13 fin.; cf.:

    ars dicendi ea, quae sunt orta jam in nobis et procreata, educat atque confirmat,

    id. de Or. 2, 87, 356:

    in his (scholis) educatur orator,

    Quint. 9, 2, 81:

    oratorem, id. prooem. § 5: illos in disciplina,

    Vulg. Ephes. 6, 4.—
    B.
    Poet. and in post-Aug. prose, of plants or animals, to nourish, support, produce:

    quod pontus, quod terra, quod educat aër Poscit,

    Ov. M. 8, 832; cf. id. Pont. 1, 10, 9:

    vitis mitem uvam,

    Cat. 62, 50:

    pomum, non uvas (ager),

    Ov. Pont. 1, 3, 51:

    herbas (humus),

    id. M. 15, 97:

    Caecuba,

    Plin. 16, 37, 67, § 173:

    florem (imber),

    Cat. 62, 41 al.:

    lepores, apros,

    Hor. Ep. 1, 15, 22.—
    C.
    To possess, hold (cf. nutrire = trephein), Verg. Cul. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > educo

  • 28 prae

    prae, adv., and prep. with abl. [for prai, kindred with Sanscr. prefix pra-, before; Gr. pro, prin, prosô; cf.: pro, prior, porro, primus].
    I.
    Adv., before, in front.
    A.
    Lit. (ante-class.):

    abi prae, Sosia, Jam ego sequar,

    go before, go in advance, Plaut. Am. 1, 3, 45:

    i prae, sequar,

    Ter. And. 1, 1, 144; id. Eun. 5, 2, 69: i tu prae, virgo;

    non queo, quod pone me est, servare,

    Plaut. Curc. 4, 2, 1:

    age, age nunc tu, i prae,

    id. Pers. 4, 4, 56.—
    B.
    Trop., as a particle of comparison, with ut, quam, or quod (also written in one word, praeut and praequam; cf. Wagner ad Plaut. Aul. 503), in comparison with, compared with (ante- and post-class. and colloq.):

    parum etiam, praeut futurum est praedicas,

    Plaut. Am. 1, 1, 218; id. Bacch. 4, 9, 5:

    immo noster nunc quidem est de verbis, prae ut dudum fuit,

    id. Men. 5, 5, 33; 2, 3, 25:

    nihil hercle quidem hoc, Prae ut alia dicam,

    id. Mil. 1, 1, 20; id. Merc. 2, 4, 2:

    ludum dices fuisse, praeut hujus rabies quae dabit,

    Ter. Eun. 2, 3, 9:

    satin' parva res est voluptatum in vitā atque in aetate agundā, praequam quod molestum'st?

    in comparison with the trouble, Plaut. Am. 2, 2, 2:

    nihil hoc est, triginta minae, prae quam alios dapsilis sumptus facit,

    id. Most. 4, 2, 62 Lorenz ad loc.:

    jam minoris omnia facio prae quam quibus modis Me ludificatus est,

    id. ib. 5, 2, 25:

    sed hoc etiam pulcrum'st praequam sumptus ubi petunt,

    id. Aul. 3, 5, 33; id. Merc. prol. 23:

    quae etsi longioribus verbis comprehensa est praequam illud Graecum, etc.,

    Gell. 16, 1, 3:

    immo res omnis relictas habeo prae quod tu velis,

    Plaut. Stich. 2, 2, 38.—
    II.
    Prep. with abl. (with acc.:

    prae cornua, prae litteras,

    Petr. 39, 12; 46, 1), before, in front of, in advance of.
    A.
    Lit.:

    cavendum erit, ut (villa) a tergo potius quam prae se flumen habeat,

    before it, Col. 1, 5, 4: limina alia prae aliis erant, App. de Mundo, p. 69, 22.—Esp. freq.: prae se ferre, agere, mittere, to bear, carry, drive, or send before one's self:

    ille qui stillantem prae se pugionem tulit,

    Cic. Phil. 2, 12, 30:

    argenti prae se in aerarium tulit quattuordecim milia pondo,

    Liv. 28, 38, 5:

    prae se ferens Darium puerum,

    Suet. Calig. 19:

    prae se armentum agens,

    Liv. 1, 7, 4:

    singulos prae se inermes mittere,

    Sall. J. 94, 2: prae manu, and, less freq., prae manibus, at hand, on hand (ante- and postclass.):

    patri reddidi omne aurum, quod fuit prae manu,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 9; Ter. Ad. 5, 9, 23:

    cum prae manu debitor (pecuniam) non haberet,

    Dig. 13, 7, 27:

    si Caesaris liber prae manibus est, promi jubeas,

    Gell. 19, 8, 6:

    aes si forte prae manu non fuerit,

    App. M. 6, p. 180, 30.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: prae se ferre, less freq., prae se gerere, declarare, etc., prop. to carry before one's self. as if to show it; hence, to show, exhibit, manifest, reveal, make known, betray, discover, indicate (freq. and class.), Cic. Agr. 2, 2, 4:

    fortasse ceteri tectiores: ego semper me didicisse, prae me tuli,

    id. Or. 42, 146:

    nec vero cum venit, prae se fert, aut qui sit aut unde veniat,

    id. Rep. 2, 3, 6:

    scelus et facinus prae se ferens et confitens,

    id. Mil. 16, 43:

    ceteris prae se fert et ostentat,

    id. Att. 2, 23, 3:

    beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est: nihil est enim aliud quod praedicandum et prae se ferendum sit,

    id. Tusc. 5, 17, 50: conjecturam prae se gerere. id. Inv. 2, 9, 30:

    animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10: prae se declarant gaudia vultu,

    Cat. 64, 34:

    prae se maximam speciem ostentare,

    App. Flor. p. 342, 10.—
    2.
    In partic., in comparisons, in comparison with, compared with (mostly in comparisons which imply a contrast of kind; while praeter refers to a contrast of degree only: dives prae ceteris, in contrast with the others, who are poor: dives praeter ceteros, richer than the other rich ones; cf. Krebs, Antibarb. p. 894).
    (α).
    With positive adj. (class.; v. infra):

    omnia prae meo commodo,

    Ter. Ad. 2, 3, 9: omnium unguentum odor prae tuo nautea est, Plaut. Curc. 1, 2, 5; id. Men. 1, 2, 67:

    Gallis prae magnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est,

    Caes. B. G. 2, 30:

    prae divitiis,

    Liv. 3, 26:

    videbant omnes prae illo parvi futuros,

    Nep. Eum. 10, 4; Cic. Agr. 2, 35, 96:

    veros illos Atticos prae se paene agrestes putat,

    id. Brut. 83, 286:

    ab isto prae lucro praedāque nec vectigalium nec posteritatis habitam esse rationem,

    id. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    non tu quidem vacuus molestiis, sed prae nobis beatus,

    id. Fam. 4, 4, 2; Hor. Ep. 1, 11, 4:

    (stultitia) prae ceteris parit immensas cupiditates,

    Auct. Her. 2, 22, 34.—
    (β).
    So with comp. for quam (ante- and post-class.):

    atque me minoris facio prae illo,

    Plaut. Ep. 3, 4, 85:

    id prae illo, quod honestum nobis est, fit plenius,

    Gell. 1, 3, 25; Front. Ep. ad M. Caes. 1, 2; Hier. in Psa. 44, 3; Aug. c. Acad. 1, 22.—
    3.
    In giving the cause, which, as it were, goes before, for, because of, by reason of, on account of (class. only of a hinderance; with an express or implied negation; or with vix, v. Zumpt, § 310): Ulixi cor frixit prae pavore, Liv. Andron. ap. Serv. Verg. A. 1, 92:

    prae laetitiā lacrumae praesiliunt mihi,

    Plaut. Stich. 3, 2, 13:

    prae lassitudine opus est ut lavem,

    id. Truc. 2, 3, 7; Ter. Heaut. 1, 1, 71:

    prae gaudio ubi sim nescio,

    id. ib. 2, 3, 67:

    vivere non quit Prae macie,

    Lucr. 4, 1167:

    nec loqui prae maerore potuit,

    Cic. Planc. 41, 99:

    quorum ille nomen prae metu ferre non poterat,

    id. Phil. 13, 9, 20:

    solem prae jaculorum multitudine non videbitis,

    id. Tusc. 1, 42, 101:

    prae irā,

    Liv. 31, 24 fin.:

    vix sibimet ipsi prae nec opinato gaudio credentes,

    id. 39, 49.—In composition, prae usually denotes,
    a.
    Before: praedico, praebibo, praecaveo, etc.; so too, praeceps, headforemost, headlong. —In time: praecanus, gray before one's time.
    b.
    Enhancing the main idea, qs. in advance of others: praealtus, extremely high: praeclarus, very celebrated; praevalidus, very strong, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > prae

  • 29 praefectura

    praefectūra, ae ( dat. plur. PRAEFECTVREIS, Inscr. Corp. Lat. 206, 83), f. [id.], the office of a president or overseer, a presidency, superintendence, prefecture.
    I.
    In gen.:

    villae,

    Varr. R. R. 1, 17 fin.; cf. Plaut. Cas. 1, 11 (infra, B. 2. b.): morum, the superintendence of the public morals (a part of the duty of the censor), Suet. Caes. 76:

    hanc de se praefecturam servo dare,

    Plin. 28, 5, 14, § 56:

    equitum Gallorum,

    the command of the cavalry, Hirt. B. G. 8, 12:

    alarum,

    Suet. Aug. 38:

    urbis,

    Plin. 7, 14, 12, § 62; Suet. Aug. 37; id. Tib. 42; id. Vesp. 1; Dig. 1, 12, 1 (al. Urbi):

    praetorio,

    Aur. Vict. Caes. 9, 11:

    praefectura domūs Siculā non mitior aulā,

    Juv. 6, 486.—
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang., the office of commander or governor in the provinces, the government of a country or town (which was conferred by the proconsuls and proprætors), a prefectship, prefecture:

    praefecturas sumere,

    Cic. Att. 6, 1, 4; cf.:

    praefecturam petivit: negavi me cuiquam negotianti dare,

    id. ib. 5, 21, 10:

    multorum consulum praetorumque praefecturas delatas sic accepit, ut, etc.,

    Nep. Att. 6, 4.—
    B.
    The administration of a province: aliquem ad praefecturam Aegypti provehere, Suet. Aug. 66:

    Aegypti,

    id. Ner. 47.—Hence,
    2.
    Transf.
    a.
    An Italian city governed by Roman authorities (praefecti) and according to their edicts, a prefecture:

    praefecturae eae appellabantur in Italiā, in quibus et jus dicebatur et nundinae agebantur, et erat quaedam earum res publica, neque tamen magistratus suos habebant, in quas legibus praefecti mittebantur quotannis qui jus dicerent, etc.,

    Fest. p. 233 Müll.; Cic. Sest. 14, 32; id. Pis. 22, 51; id. Phil. 2, 24, 58:

    Capua in formam praefecturae redacta,

    Vell. 2, 44, 4; cf. Liv. 26, 16; Inscr. Orell. 3699.—
    b.
    The territory of a prefecture, a district, province, government (anteclass. and post-Aug.):

    quin ruri es in praefecturā tuā?... abi rus, abi directus tuam in provinciam,

    Plaut. Cas. 1, 11 and 15:

    nunc ibo in meam praefecturam, ut jus dicam lardo,

    id. Capt. 4, 3, 7:

    Aegyptus dividitur in praefecturas oppidorum, quas nomos vocant,

    Plin. 5, 9, 9, § 49:

    proximae praefecturae,

    Tac. A. 11, 8: praefecturae magis quam imperia, Front. Princ. Hist. med.
    C.
    In the agrimensores, the land allotted to a colony, Sicul. Flacc. Condit. Agr. p. 21 Goes.; Front. Limit. p. 43 ib.; Aggen. ap. Front. p. 56 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > praefectura

  • 30 praetexo

    prae-texo, xŭi, xtum, 3, v. a., to weave before or in front, to fringe, edge, border.
    I.
    Lit. (mostly poet.):

    purpura saepe tuos fulgens praetexit amictus,

    Ov. P. 3, 8, 7:

    glaucas comis praetexere frondes,

    weave around, Val. Fl. 3, 436; Plin. 16, 1, 1, § 4:

    praetexit arundine ripas Mincius,

    Verg. E. 7, 12:

    litora curvae Praetexunt puppes,

    id. A. 6, 5:

    fontem violis, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 249: limina ramis, Rapt. Pros. 2, 320: ripam ulvis,

    Aus. Idyll. 10, 45:

    sicubi odoratas praetexit amaracus umbras,

    spreads over, Col. 10, 297.—In mid. force:

    utraeque nationes Rheno praetexuntur,

    border on the Rhine, Tac. G. 34.—
    B.
    Transf.
    1.
    To place before or in front (syn.:

    praetendo, praepono): in his voluminibus auctorum nomina praetexui, Plin. praef. § 21: auctores quos praetexuimus volumini huic,

    id. 18, 25, 57, § 212:

    tibi maximus honor excubare pro templis, postibusque praetexi,

    i. e. that your statues stand before the temples, Plin. Pan. 52.—
    2.
    To border, to furnish, provide, or adorn with any thing: ex primo versu cujusque sententiae primis litteris illius sententiae carmen omne praetexitur, the whole poem is bordered (like an acrostic) with the initial letters from the first verse of every sentence (oracle), Cic. Div. 2, 54, 112: omnia quae aguntur acerrime, lenioribus principiis natura praetexuit, has provided with, etc., id. de Or. 2, 78, 317:

    praetexta quercu domus,

    Ov. F. 4, 953; 5, 567:

    summaque praetexat tenuis fastigia chartae, Indicet ut nomen, littera facta, meum,

    let my name be inscribed upon it, Tib. 3, 1, 11.—
    II.
    Trop.
    A.
    To allege as an excuse, to pretend, to assign as a pretext (syn. causor):

    cupiditatem triumphi,

    Cic. Pis. 24, 56:

    nomina speciosa,

    Tac. H. 1, 72.—With acc. and inf.:

    ubicumque ipsi essent, praetexentes esse rempublicam,

    Vell. 2, 62, 3:

    Tigellinus T. Vinii potentia defensus, praetexentis, servatam ab eo filiam,

    Tac. H. 1, 72.—
    B.
    To cover, cloak, conceal, disguise with any thing:

    hoc praetexit nomine culpam,

    Verg. A. 4, 172:

    funera sacris,

    id. ib. 4, 500:

    fraudem blando risu,

    Claud. Ruf. 1, 99.—Hence, praetextus, a, um, P. a., clothed with or wearing the toga praetexta:

    praetextus senatus (for praetextā in dutus),

    Prop. 4 (5), 1, 11:

    pubes,

    Aus. Prof. 18, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    Toga praetexta, and (post-Aug.) absol.: praetexta, ae, f., the outer garment, bordered with purple, worn at Rome by the higher magistrates and by free-born children till they assumed the toga virilis, Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36; 2, 1, 44, § 113; id. Q. Fr. 2, 12, 2; Liv. 27, 37; 33, 42; Plin. 9, 39, 63, § 136; 33, 1, 4, § 10 et saep.: praetextā pullā nulli alii licebat uti, quam ei, qui funus faciebat, Paul. ex Fest. p. 236 Müll.—Hence,
    b.
    praetexta, ae, f. (sc. fabula), a tragedy, because celebrated Romans (like Brutus, Decius, Marcellus) were represented in it:

    nostri vestigia Graeca Ausi deserere, et celebrare domestica facta, Vel qui praetextas vel qui docuere togatas,

    Hor. A. P. 286; Pollio ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    praetextam legere,

    id. ib. 10, 32, 5.—
    2.
    praetextum, i, n.
    a.
    An ornament, as something wrought or fastened in front (post - Aug.):

    pulcherrimum reipublicae praetextum,

    Sen. Ep. 71, 9.—
    b.
    A pretence, [p. 1436] pretext, excuse (post-Aug.; cf.:

    species, simulatio): et praetextum quidem illi civilium armorum hoc fuit: causas autem alias fuisse opinantur,

    Suet. Caes. 30: ad praetextum mutatae voluntatis, under pretext or color of, id. Aug. 12:

    ipse Ravennam devertit praetexto classem alloquendi,

    under pretext, Tac. H. 2, 100:

    praetexto reipublicae,

    id. ib. 3, 80; Sen. Contr. 4, 25, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > praetexo

  • 31 quadrupedus

    quā̆drŭpĕdus ( quā̆drĭpĕdus, Front. ad M. Anton. Or. 1), a, um, adj. [quadrupes], going on four feet, galloping (postAug.):

    quadrupedo gradu repentes,

    on all fours, Amm. 14, 2, 2:

    quadripedo cursu,

    on a gallop, Front. 1, 1.— Absol.:

    quadrupedo currere,

    to gallop, Front. Ep. ad M. Caes. 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > quadrupedus

  • 32 reduco

    rĕ-dūco, xi, ctum, 3 (rēduco or redduco, Lucr. 1, 228; 4, 992; 5, 133; old imp. redduce, Ter. Hec. 4, 2, 29), v. a.
    I.
    To lead or bring back, to conduct back (very freq. and class.; syn. redigo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.
    a.
    Of living objects:

    reducam te ubi fuisti,

    Plaut. Capt. 3, 5, 106:

    hunc ex Alide huc reducimus,

    id. ib. 5, 4, 17; cf.:

    aliquem ex errore in viam,

    id. Ps. 2, 3, 2:

    aliquem de exsilio,

    Cic. Phil. 2, 4, 9; id. Att. 9, 14, 2; cf.:

    ab exsilio,

    Quint. 5, 11, 9:

    socios a morte,

    Verg. A. 4, 375:

    Silenium ad parentes,

    Plaut. Cist. 2, 3, 86; so,

    ad aliquem,

    Cic. Off. 3, 22, 86; Caes. B. G. 6, 32; id. B. C. 1, 24; 2, 38 fin.; cf.:

    a pastu vitulos ad tecta,

    Verg. G. 4, 434:

    reduci in carcerem,

    Cic. Att. 4, 6, 2:

    in Italiam,

    Caes. B. C. 3, 18:

    reducere uxorem,

    to take again to wife, marry again, Ter. Hec. 3, 3, 31; 43; 3, 5, 51; 4, 4, 12 sq. al.; Nep. Dion, 6, 2; Suet. Dom. 3; 13; cf.:

    uxorem in matrimonium,

    id. ib. 8:

    regem,

    to restore to the throne, to reinstate, Cic. Rab. Post. 8, 19; id. Fam. 1, 2, 1; 1, 7, 4; id. Q. Fr. 2, 2, 3 (v. reductio):

    possum excitare multos reductos testes liberalitatis tuae,

    i. e. who have been brought back by your generosity, id. Rab. Post. 17, 47; cf.: cum in Italiam reductus existimabor, Pomp. ap. Caes. B. C. 3, 18, 4. —
    b.
    With inanimate objects, to draw back, bring back:

    (falces) tormentis introrsus reducebant,

    Caes. B. G. 7, 22:

    reliquas munitiones ab eā fossā pedes CCCC. reduxit,

    id. ib. 7, 22; cf.

    turres,

    id. ib. 7, 24 fin.: calculum, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30:

    in jaculando bracchia,

    Quint. 10, 3, 6:

    sinum dextrā usque ad lumbos,

    id. 11, 3, 131:

    ad pectora remos,

    Ov. M. 11, 461; Verg. A. 8, 689:

    clipeum,

    to draw back, Ov. M. 12, 132:

    gladium (opp. eduxit),

    Gell. 5, 9, 3:

    auras naribus,

    Lucr. 4, 990 al.:

    furcillas hibernatum in tecta,

    Varr. R. R. 1, 8, 6. — Poet.:

    solem reducit,

    Verg. A. 1, 143; so,

    diem (Aurora),

    id. G. 1, 249:

    lucem (Aurora),

    Ov. M. 3, 150:

    noctem die labente (Phoebus),

    Verg. A. 11, 914:

    aestatem,

    id. G. 3, 296:

    hiemes,

    Hor. C. 2, 10, 15:

    febrim,

    id. S. 2, 3, 294:

    somnum (cantus),

    id. C. 3, 1, 21 al.:

    umbram,

    to make the shadow move backwards, Vulg. 4 Reg. 20, 11.—
    2.
    In partic.
    a.
    Reducere aliquem domum (opp. deducere), to conduct or accompany one home, Plaut. Merc. 5, 4, 19:

    (P. Scipio) cum senatu dimisso domum reductus ad vesperum est a patribus conscriptis,

    Cic. Lael. 3, 12; cf. Liv. 4, 24; cf.:

    quos Elea domum reducit Palma,

    Hor. C. 4, 2, 17.—So, without domum:

    in ludum (puellulam) ducere et reducere,

    Ter. Phorm. 1, 2, 36:

    aliquem ad suam villam,

    Cic. Ac. 1, 1, 1:

    bene comitati per forum reducuntur,

    Quint. 12, 8, 3:

    quantā reduci Regulus solet turbā,

    Mart. 2, 74, 2: assurgi, deduci, reduci, Cic. Sen. 18, 63.—
    b.
    In milit. lang., to draw off, withdraw troops:

    vastatis omnibus eorum agris Caesar exercitum reduxit,

    Caes. B. G. 3, 29 fin.:

    legiones reduci jussit,

    id. B. C. 3, 46; so,

    exercitum (copias, legiones suas, etc.),

    id. B. G. 6, 29; 7, 68; id. B. C. 2, 28 fin.; Liv. 5, 5; Front. Strat. 2, 3, 1; 5; 2, 5, 13 sq.:

    suos incolumes,

    Caes. B. G. 5, 22; Front. Strat. 1, 1, 11; 5, 13:

    legiones ex Britanniā,

    Caes. B. G. 4, 38:

    a munitionibus,

    id. ib. 7, 88:

    ab oppugnatione,

    id. ib. 5, 26 fin.:

    in castra,

    id. ib. 1, 49 fin.; 1, 50; 2, 9;

    4, 34 et saep.: in hiberna,

    id. ib. 6, 3:

    in Treviros, etc.,

    id. ib. 5, 53; 7, 9 fin.; Liv. 43, 20:

    intra fossam,

    Caes. B. C. 1, 42; cf.:

    ab radicibus collis intra munitiones,

    id. B. G. 7, 51 fin.Absol. (like duco and educo):

    instituit reducere,

    to march back, Front. Strat. 1, 4, 5 and 8.—
    c.
    To recall to the stage a player:

    a magno Pompeio magni theatri dedicatione anus pro miraculo deducta,

    Plin. 7, 48, 49, § 158.—
    B.
    Trop., to bring back, restore, replace:

    ad divitias,

    Plaut. Cist. 2, 3, 17:

    animum aegrotum ad misericordiam,

    Ter. And. 3, 3, 27:

    aliquem in gratiam,

    id. ib. 5, 4, 45; Cic. Clu. 36, 101:

    in gratiam cum aliquo,

    id. Rab. Post. 8, 19; Liv. 10, 5 fin.; Quint. 5, 11, 19; cf.: ut Caesarem et Pompeium perfidiā hominum distractos rursus in pristinam concordiam reducas, Balbus ap. Cic. Att. 8, 15, A, 1:

    aliquem ad officium sanitatemque,

    Cic. Verr. 2, 2, 40, § 98:

    propinquum ad officium,

    Nep. Dat. 2, 3:

    judices ad justitiam,

    Quint. 6, 1, 46:

    legiones veterem ad morem,

    Tac. A. 11, 18:

    meque ipse reduco A contemplatu,

    withdraw myself, Ov. Tr. 5, 7, 65:

    verba paulum declinata ad veritatem,

    Quint. 1, 6, 32:

    judicatio est ad eum statum reducenda,

    id. 7, 3, 35:

    reducere in memoriam quibus rationibus unam quamque partem confirmāris,

    Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:

    in memoriam gravissimi luctūs,

    Plin. Ep. 3, 10, 2:

    dolorem in animum judicantium,

    Quint. 11, 1, 54:

    vocem in quendam sonum aequabilem,

    Auct. Her. 3, 12, 21:

    verborum facilitatem in altum,

    Quint. 10, 7, 28:

    haec benignā in sedem vice,

    Hor. Epod. 13, 7 sq.:

    tu spem reducis mentibus anxiis Viresque,

    id. C. 3, 21, 17:

    diem et convivia mente re duxit,

    has recalled to mind, Sil. 8, 136:

    vel instituere vel reducere ejusmodi exemplum, etc.,

    to introduce again, restore, Plin. Ep. 4, 29, 3; so,

    habitum vestitumque pristinum,

    Suet. Aug. 40:

    morem transvectionis post longam intercapedinem,

    id. ib. 38. — To bring back, restore to the right path:

    scire est liberum Ingenium et animum, quo vis illos tu die Redducas,

    Ter. Ad. 5, 3, 44.—
    II.
    After the Aug. period, sometimes with the idea of ducere predominating, for the usual redigere (q. v. II.).
    * A.
    To bring or get out, to produce a certain quantity:

    LX. pondo panis e modio (milii) reducunt,

    Plin. 18, 7, 10, § 54.—
    B.
    To bring, make, reduce to some shape, quality, condition, etc. (rare;

    usually redigere): aliquid in formam,

    Ov. M. 15, 381:

    faecem in summum,

    to bring up, raise, Col. 12, 19, 4:

    excrescentes carnes in ulceribus ad aequalitatem efficacissime reducunt (just before, redigit),

    Plin. 30, 13, 39, § 113:

    cicatrices ad colorem,

    id. 27, 12, 82, § 106:

    corpus sensim ad maciem,

    id. 24, 8, 30, § 46:

    ulcera ac scabiem jumentorum ad pilum,

    id. 22, 22, 32, § 72.— Hence, rĕ-ductus, a, um, P. a., drawn back, withdrawn; of place, retired, remote, distant, lonely.
    A.
    Lit.:

    inque sinus scindit sese unda reductos,

    Verg. G. 4, 420; id. A. 1, 161; so,

    vallis,

    id. ib. 6, 703; Hor. C. 1, 17, 17; id. Epod. 2, 11.—
    B.
    Trop.:

    virtus est medium vitiorum et utrimque reductum,

    from either extreme, Hor. Ep. 1, 18, 9.—

    In painting: alia eminentiora, alia reductiora fecerunt,

    less prominent, Quint. 11, 3, 46: producta et reducta (bona), a transl. of the Gr. proêgmena kai apoproêgmena of the Stoics, things to be preferred and those to be deferred, Cic. Fin. 5, 30, 90.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > reduco

  • 33 semis

    sēmis, issis (in Vitr., Front., and Pall. indecl., e.g. duo semis pedes, Pall. Febr. 9, 10:

    duobus semis pedibus,

    id. Jan. 10, 3; 13, 7:

    diametros octo semis,

    Vitr. 4, 1:

    passuum milium et semis,

    Front. Aquaed. 7; cf.:

    habere duos et semis cubitos,

    Vulg. Exod. 25, 10 al.), m. [cf. semi-; Gr. hêmi-, hêmisu], a half, half-unity, a semi-unit (v. as, I.).
    I.
    In gen. (very rare for the usual dimidium):

    sex domini semissem Africae possidebant,

    Plin. 18, 6, 7, § 35:

    patrimonii,

    Dig. 36, 1, 78, § 7:

    e libertorum defunctorum bonis,

    Suet. Ner. 32:

    cum alter semissem, alter universa fratre excluso (sibi vindicaret),

    Quint. 7, 1, 62:

    panem semissem ponebat supra torum,

    Petr. 64, 6.—
    II.
    In partic. (freq. and class.).
    A.
    As a coin,
    1.
    Half an as, a semi -as, Varr. L. L. 5, § 171 Müll.; cf. Prisc. p. 708 P.; Plin. 33, 3, 13, § 44:

    lex frumentaria de semissibus et trientibus,

    Auct. Her. 1, 12, 21; Cic. Sest. 25, 55; Liv. Epit. 60; Ascon. ap. Cic. Pis. 4, p. 9 Orell.; hence, non semissis homo, not worth a groat, i. e. good for nothing, worthless, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 a, 1:

    quid fit! Semis,

    Hor. A. P. 330.—
    2.
    In the times of the later emperors, as a gold coin, a half aureus (containing 59.8 grains of gold, or the present value of 10 s. 6 3/4 d. sterling), Lampr. Alex. Sev. 39.—
    B.
    As a rate of interest, one half per cent. a month, or, acc. to our mode of computation, six per cent. a year (cf.:

    bes, triens, etc.): semissibus magna copia (pecuniae) est,

    Cic. Fam. 5, 6, 2:

    usura multiplicata semissibus,

    Plin. 14, 4, 6, § 56:

    usura semissium,

    Col. 3, 3, 9 sq.;

    for which also, reversely: semisses usurarum,

    id. 3, 3, 9;

    and in apposition: semisses usuras promisit,

    Dig. 22, 1, 13; 22, 45, 134; 46, 3, 102 fin.
    C.
    As a measure of dimension.
    1.
    Half a juger of land:

    bina jugera et semisses agri assignati,

    Liv. 6, 16 fin.; cf. Col. 5, 1, 11; Plin. 18, 19, 49, § 178.—
    2.
    A half-foot, half a foot:

    interesse sesquipedes inter bina semina in latitudinem, in longitudinem semisses,

    Plin. 17, 21, 35, § 160:

    campestris locus alte duos pedes et semissem infodiendus est,

    Col. 3, 13, 8; Vitr. 4, 1; Front. Aquaed. 7; Pall. Jan. 10, 2; 10, 4; 13, 7; id. Febr. 9, 10 et saep.; Veg. 5, 40, 3; 3, 11, 4.—
    3.
    Half a cubit:

    cubitum ac semissem,

    Vulg. Exod. 25, 17.—
    D.
    Among mathematicians, the number three, Vitr. 3, 1, 6; cf. as fin.

    Lewis & Short latin dictionary > semis

  • 34 antīcus

        antīcus adj.    [ANT-], in front, foremost: pars; see also antiquus.
    * * *
    I
    antica -um, anticior -or -us, anticissimus -a -um ADJ
    old, ancient; aged; time-honored; primeval; simple, classic, venerable; senior
    II
    antica, anticum ADJ
    foremost, that is in front
    III
    men (pl.) of old, ancients, early authorities/writers; ancestors

    Latin-English dictionary > antīcus

  • 35 praecīdō

        praecīdō cīdī, cīsus, ere    [prae+caedo], to cut off in front, cut off: caput praecisum ducis, L.: resistenti manum gladio: collegae sui praecidi caput iussit: ancoras, cut the cables.—To cut through, cut up: cotem novaculā: navīs, disable. —Fig., to cut short, abridge, break off, finish abruptly: maximam partem defensionis: sibi reditum: brevi praecidam, briefly: praecide, inquit, cut it short.—To break off suddenly, cut off, end, destroy: omnīs causas omnibus, T.: praecisa consulatūs spes erit, L.: spem iudici conrumpendi.— To deny flatly, refuse, decline: mihi plane nullā exceptione.
    * * *
    praecidere, praecidi, praecisus V
    cut off in front; cut back, cut short

    Latin-English dictionary > praecīdō

  • 36 praeter

        praeter praep. with acc.    [1 praeter], of place, past, by, before, in front of, along: praeter casam, T.: praeter castra copias transduxit, Cs.: oculos Lollii, before the eyes of: oram maris, L.: tela volant praeter et lumen et aurīs, O.: praeter maiorum cineres rapitur, Iu.—Fig., over, beyond, against, contrary to, inconsistently with, aside from: praeter civium Morem, T.: naturam: cum lacus praeter modum crevisset.—In comparison, beyond, above, more than: nil egregie praeter cetera Studebat, T.: quod mihi consuli praecipuum fuit praeter alios: praeter omnīs mirata est ducem, H.: alqd praeter ceteros metuere.— Besides, together with, in addition to: praeter imperatas pecunias, Cs.: praeter haec (i. e. praeterea), T.— Besides, except, apart from: hoc nemini praeter me videtur: neque vestitūs praeter pellīs habeant, Cs.: praeter quae mihi binae simul redditae sunt (i. e. praeter eas litteras, quae).
    * * *
    besides, except, contrary to; beyond (rank), in front of, before; more than

    Latin-English dictionary > praeter

  • 37 prīnceps

        prīnceps cipis, adj.    [primus+CAP-], first in order, foremost: se principes ex omnibus bellum facturos pollicentur, Cs.: in fugā postremus, in periculo princeps: princeps Horatius ibat, in front, L.: principes pecuniae pollicendae fuerunt, took the lead in: princeps in haec verba iurat, Cs.: ut principes talem nuntium attulisse viderentur, might be the first, Cs.: matri Qui dederit princeps oscula, O.: Princeps ante omnīs agebat Agmen, first of all, V.: qualitatum aliae sunt principes, original: addere principi Limo particulam, H.— The first, chief, most eminent, most noble: longe omnium gravitate princeps Plato: terrarum populus, L.— Prov.: Principibus placuisse viris non ultima laus est, H.—As subst m., the first man, first person: senatūs, first on the roll, S.: principes sententiarum consulares, who were first asked for their opinion, L.— The first, chief, leader, foremost man: in re p. principes esse: iuventutis, one of the noblest of the Roman knights: trecenti principes iuventutis Romanae, i. e. patrician youths, L.: (pueri) aequalium principes, first among their fellows. —A chief, head, author, founder, originator, leader, contriver: Zeno eorum (Stoicorum): Argonautarum, i. e. Jason: principes inferendi belli, Cs.: sententiae in senatu: eius consili principes, Cs.: equitum, at the head of, Iu.: familiae suae, founder, L.— A prince, ruler, sovereign, emperor: hic ames dici pater atque princeps, H.: principis uxor, Iu.—In the army, plur., orig., the foremost line ; hence, the heavy-armed, second line of soldiers ; cf. totidem princeps habebat Corpora (poet. for principes), O.— A company of the principes: primi principis signum, of the first company of the heavyarmed, L.: octavum principem duxit, was centurion of the eighth maniple.—A centurion of the principes: princeps prior, first captain of the principes, Cs.: tertiae legionis, L.— The office of centurion of the principes, captaincy of the principes: mihi primus princeps prioris centuriae est adsignatus, i. e. centurion of the first century of the first maniple, L.
    * * *
    I
    (gen.), principis ADJ
    first, foremost, leading, chief, front; earliest, original; most necessary
    II
    leader/chief, first/leading member/citizen/man; master/expert; founder/proposer; Princeps (non-military title of Roman Emperor); senior Senator; leader of pack

    Latin-English dictionary > prīnceps

  • 38 prīncipium

        prīncipium ī, n    [princeps], a beginning, commencement, origin: origo principi nulla est: motūs: principio orationis hoc pono, in beginning my speech: omnium rerum magnarum ab dis inmortalibus principia ducuntur: Scribendi recte sapere est principium, H.: Ab Iove principium, V.: imperi, L.: a sanguine Teucri Ducere principium, O.— Abl adverb., at the beginning, in the beginning, at first, in the first place: Principio vementer velim, etc., T.: principio ausus est dicere: Principio... tum, V.—In the phrase, a principio (rarely de principio), from the beginning, from the first: ut a principio dixi: de principio studuit occurrere, etc.— Plur, beginnings, foundations, principles, elements: diligenter explorata principia ponantur: naturalia: principia rerum, e quibus omnia constant, elements.—Prov.: obsta principiis, O.— That which begins, a leader, founder: Faucia curia fuit principium, i. e. was the first to vote, L.: Graecia principium moris fuit, O.—In the army, plur, the foremost ranks, front lines of soldiers, front, van: ero post principia, in the rear, T.: Marium post principia habere, S.: post principia tutus receptus fuit, to the rear, L.—In a camp, the headquarters, principal place, general's quarters (an open space, for councils and assemblies): iura reddere in principiis, L.: in principiis statuit tabernaculum, N.
    * * *

    Latin-English dictionary > prīncipium

  • 39 rēctus

        rēctus adj. with comp. and sup.    [P. of rego], in a straight line, straight, upright, direct, undeviating: rectā regione iter instituere, L.: India, rectā regione spatiosa, Cu.: hinc in pistrinum rectā proficisci viā, T.: huc ex Africā cursus, L.: lineae, perpendicular: saxa quae rectis lineis suos ordines servant, horizontal, Cs.: recto litore, directly along the shore, V.: ad Iberum iter, Cs.: ne qua forent pedibus vestigia rectis, V.: recto grassetur limite miles, O.: velut rectae acies concurrissent, i. e. front to front, L.: pugna, regular, L.: saxa, steep, L.: rectae prope rupes, L.: truncus, O.: puella, H.: senectus, Iu.: iterque Non agit in rectum, directly forward, O.: crus Rectius, H.: longā trabe rectior exstet, O.—Fig., direct, right, correct, proper, appropriate, befitting: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. C.: ut rectā viā rem narret, T.: quae sint in artibus recta ac prava diiudicare: est lex nihil aliud nisi recta ratio: rectum est gravitatem retinere: nominibus rectis expendere nummos, i. e. on good securities, H.: si quid novisti rectius istis, H.: rectissima studia.— Morally right, just, conscientious, virtuous, upright: a rectā conscientiā discedere: animus secundis Temporibus dubiisque rectus, H.: Caesar: quid rectius fuerit, dicere non est necesse: ob rectissimum facinus.
    * * *
    recta -um, rectior -or -us, rectissimus -a -um ADJ
    right, proper; straight; honest

    Latin-English dictionary > rēctus

  • 40 abante

    I
    in front (of); before
    II
    from before/in front of

    Latin-English dictionary > abante

См. также в других словарях:

  • front — [ frɔ̃ ] n. m. • 1080; lat. frons I ♦ 1 ♦ Partie supérieure de la face humaine, comprise entre les sourcils et la racine des cheveux, et s étendant d une tempe à l autre. Un front haut, élevé, large, bombé, fuyant. Les rides du front. Cheveux sur …   Encyclopédie Universelle

  • Front (Großverband) — Front (russisch Фронт) bezeichnet in der russischen und sowjetischen Militärwissenschaft die höchste operative Vereinigung mehrerer Großverbände verschiedener Teilstreitkräfte und gleichzeitig die höchste Gliederungsform der Streitkräfte in… …   Deutsch Wikipedia

  • Front-National — (parti français) Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

  • Front National (Parti Français) — Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

  • Front National (parti français) — Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

  • Front National pour l'unité française — Front national (parti français) Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

  • Front de Gauche — pour changer d Europe Front de gauche   Élections concernées par l alliance Élections européennes de …   Wikipédia en Français

  • Front de gauche pour changer d'Europe — Front de gauche   Élections concernées par l alliance Élections européennes de …   Wikipédia en Français

  • Front large (Uruguay) — Front large Frente Amplio Logo officiel Présentation Président Jorge Brovetto Fondation 5  …   Wikipédia en Français

  • Front national (France) — Front national (parti français) Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

  • Front national (parti francais) — Front national (parti français) Pour les articles homonymes, voir Front national et FN. Front national …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»