-
1 προς-τάσσω
προς-τάσσω, att. - ττω, 1) dazu anordnen, stellen, bes. von Aufstellung der Soldaten, πέμπταισι προςταχϑέντα πύλαις, Aesch. Spt. 509, wie Soph. Ant. 666; χωρεῖτε ἕκαστος οἷ προςτάσσομεν, Eur. Or. 1678; dah. wozu rechnen, zu einer Klasse oder Partei zählen, τινὰ πρός τινα, Her. 3, 89, τινά τινι, 7, 65; Ἰνδοὶ προςετετάχατο Φαρναζάϑρῃ; auch μοίρῃ τινὶ προςτάσσειν ἑωυτόν, sich zu einer Partei schlagen, 1, 94; auch ἄρχοντα, dazu einsetzen, vorsetzen, Thuc. 8, 23. 87; vgl. auch Plat. Legg. VI, 784 a. – 2) dazu anordnen, gebieten, befehlen; ἔστιν ἡμῖν τοῠτο προςτεταγμένον, Aesch. Eum. 208; χὤτι δεῖ πρόςτασσε δρᾶν, Soph. O. C. 495, vgl. 1022; ὃς οὐδὲν ᾔδη πλὴν τὸ προςταχϑὲν ποιεῖν, Phil. 998, σοὶ προςτάσσω μένειν, Eur. Suppl. 589; τί προςτετάχϑαι δρᾶν; Phoen. 738; u. in Prosa: τινί τι, Her. u. Folgde; mit folgdm inf., Her. 7, 39. 9, 99; auch mit acc. c. inf., Xen. Mem. 1, 7, 4; bes. wie imperare, Einem Etwas auflegen zu leisten, τοῖσι προςετέτακτο ἵππος, es war ihnen Reiterei zu stellen aufgelegt, Her. 7, 21; τὸ προςτεταγμένον, τὰ προςταχϑέντα, Befehle, Aufträge, 2, 121. 4, 9. 104; προςταχϑέν, da es befohlen worden, Xen. Hell. 2, 5, 35; vgl. οὕτως ἐξ Ἀλεξάνδρου προςτεταγμένον, Arr. An. 7, 3, 6; πολὺ ἔργον προςτάττεις ὡς τηλικῷδε, Plat. Parm. 136 d; εἰ ἄρα προςτάττοι τὸ ἐνύπνιον ταύτην τὴν δημώδη μουσικὴν ποιεῖν, Phaed. 61 a, u. oft; ἡ ἀποδημία ἡ νῦν ἐμοὶ προςτεταγμένη, 67 c; τὰ προςταχϑέντα δρᾶν, Polit. 305 d; τῷ πρεσβυτέρῳ νεωτέρων πάντων ἄρχειν προςτετάξεται, Rep. V, 465 a; Xen. u. Folgde.
-
2 ἐπ-αγγέλλω
ἐπ-αγγέλλω, ankündigen, 1) anzeigen, bekannt machen; εἴσω Od. 4, 775; Her. 3, 36 u. A.; bes. von Staatswegen öffentlich bekannt machen, μὴ ἐπηγγέλϑαι πω τὰς σπονδὰς ἐς Λακεδαίμονα Thuc. 5, 49, vgl. 8, 10; πόλεμον, Krieg ankündigen, Plat. Legg. III, 702 d. – 2) eine Leistung bekannt machen, den Befehl wozu ergehen lassen; στρατιὰν ἐς τοὺς συμμάχους, ein Heer zu stellen, Thuc. 7, 17; κατὰ πόλεις τεσσαράκοντα νεῶν πλῆϑος 3, 16, wie imperare; λέγειν Lys. 2, 1; mit acc. c. inf., ἐπαγγείλας τοὺς Λακεδαιμονίους παρεῖναι Her. 1, 77; τινὶ στρατεύειν Xen. Cyr. 4, 4, 11; Dem. 59, 101; ἐπαγγελλέτω ὁ δήμαρχος τοῖς προςήκουσιν (αὐτοὺς) ἀναιρεῖν 43, 57. So auch Sp., bes. Hdn. Auch im med., ᾔδη σ' ἀποῤῥίψουσαν ἃ 'πηγγελλόμην Soph. El. 1018; ἐπηγγέλλετο ἑτοιμάζειν στρατιήν Her. 7, 1; ὅπως, 5, 98; ὅτι χρὴ δρᾶν Plat. Legg. XI, 915 a, vgl. Gorg. 458 d. – Dah. fordern, Ar. Lys. 1049, τινί, von Einem, Xen. Cyr. 8, 4, 33. Auch erbitten, Dion. Hal. 5, 65, wie das med. bei Dem. 19, 193. – 31 in attischer Gerichtssprache, eine δοκιμασία ankündigen (s. ἐπαγγελία), τῇ βουλῇ Andoc. 1, 15; auch = den Beklagten auffordern, sich einen neuen Termin anberaumen zu lassen, Dem. 58, 43. – 4) ankündigen, verheißen, versprechen; ξείνοις δεῖπνα Pind. P. 4, 31; ϑεοῖς εὐχάς Aesch. Ch. 211. Gew. im med. (Thom. Mag. bemerkt ἐπαγγέλλω ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μὲν τὸ αἰτῶ, σπανίως δὲ τὸ ὑπισχνοῦμαι· ἐπαγγέλλομαι δὲ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μὲν τὸ ὑπισχνοῠμαι, σπανίως δὲ καὶ τὸ αἰτῶ), eigtl. von sich aussagen, daß man Etwas thun könne od. wolle, Eur. Med. 721; πόλεων ἐπαγγελλομένων καὶ αὐτῶν συμπολεμεῖν Thuc. 6, 88; ὥστε βοηϑεῖν 8, 86; τεϑνάναι Xen. An. 7, 1, 33; διδάσκειν Isocr. 1, 19; οἷοί τε εἶναι ποιῆσαι καλόν Plat. Lach. 186 c; bes. von Sophisten, die Etwas zu lehren versprechen, wie profiteri, Etwas als sein Fach, das, worin man unterrichtet, angeben, z. B. ἀρετήν Xen. Mem. 1, 2, 7; τί ἐστιν ὃ ἐπαγγέλλεται καὶ διδάσκει Plat. Gorg. 447 c; Arist. Eth. 10, 10 u. Sp. Im Ggstz von ὑπισχνέομαι ist es = unaufgefordert versprechen, sich zu einer Leistung anheischig machen. – Bei Sp. erst von leblosen Dingen, wie Alciphr. 1, 10 ἄνεμοι τὸ πέλαγος κινήσειν ἐπαγγελλόμενοι.
-
3 ἐπαγγέλλω
ἐπ-αγγέλλω, ankündigen, (1) anzeigen, bekannt machen; bes. von Staatswegen öffentlich bekannt machen; πόλεμον, Krieg ankündigen. (2) eine Leistung bekannt machen, den Befehl wozu ergehen lassen; στρατιὰν ἐς τοὺς συμμάχους, ein Heer zu stellen; κατὰ πόλεις τεσσαράκοντα νεῶν πλῆϑος, wie imperare. Dah. fordern, τινί, von einem. Auch erbitten. (3) in attischer Gerichtssprache, eine δοκιμασία ankündigen ( ἐπαγγελία), τῇ βουλῇ, den Beklagten auffordern, sich einen neuen Termin anberaumen zu lassen. (4) ankündigen, verheißen, versprechen. Gew. eigtl. von sich aussagen, daß man etwas tun könne od. wolle; bes. von Sophisten, die etwas zu lehren versprechen, wie profiteri, etwas als sein Fach, das, worin man unterrichtet, angeben. Im Ggstz von ὑπισχνέομαι ist es = unaufgefordert versprechen, sich zu einer Leistung anheischig machen -
4 προςτάσσω
προς-τάσσω, (1) dazu anordnen, stellen, bes. von Aufstellung der Soldaten; dah. wozu rechnen, zu einer Klasse oder Partei zählen; μοίρῃ τινὶ προςτάσσειν ἑωυτόν, sich zu einer Partei schlagen; ἄρχοντα, dazu einsetzen, vorsetzen; (2) dazu anordnen, gebieten, befehlen; bes. wie imperare, einem etwas auflegen zu leisten; τοῖσι προςετέτακτο ἵππος, es war ihnen Reiterei zu stellen aufgelegt; τὸ προςτεταγμένον, τὰ προςταχϑέντα, Befehle, Aufträge; προςταχϑέν, da es befohlen worden
См. также в других словарях:
imperare — v. tr. [dal lat. imperare, propr. fare dei preparativi, prendere disposizioni, perché una cosa si faccia ] (io impèro, ecc.). 1. (non com.) [detenere il potere su qualcosa o qualcuno: la flotta inglese imperò a lungo sui mari ] ▶◀ dominare,… … Enciclopedia Italiana
imperare — index order Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
imperare — im·pe·rà·re v.intr. (io impèro; avere) CO 1. detenere ed esercitare l autorità imperiale 2. estens., esercitare un dominio assoluto: la marina inglese un tempo imperava sui mari Sinonimi: dominare, regnare. 3. fig., dominare, predominare: il… … Dizionario italiano
imperare — {{hw}}{{imperare}}{{/hw}}v. intr. (io impero ; aus. avere ) Dominare, regnare, avere il comando assoluto (anche fig.): Genova imperò sui mari; qui impera l anarchia … Enciclopedia di italiano
imperare — v. intr. 1. dominare, regnare, comandare, avere la supremazia CONTR. ubbidire, soggiacere, sottostare 2. (fig.) predominare, preponderare □ imperversare, essere in voga, essere di moda … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
Imperare sibi maximum imperium est. — См. Самообладание превыше всякого владычества … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
homini imperare — index command Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
AUGUSTI duo simul imperare coeperunt primi — Marcus Philosophus et Verus Commodus. Ael. Spartian. in Aelio Vero: c. 5. Verus certe cum Marco aequale gessit Imperium. Nam ipsi sunt qui primi duo Augusti appellati sunt: et quorum Fastis Consularibus sic nomina praescribuntur, ut dicantur non… … Hofmann J. Lexicon universale
Animo ventrique imperare debet, qui frugi esse volet. — См. Хорошего по немногу … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
LEGIS VIRTUS HAEC EST: IMPERARE, VETARE, PERMITTERE, PUNIER — – сила закона состоит в том, чтобы приказывать, запрещать, разрешать, наказывать … Советский юридический словарь
impératif — impératif, ive [ ɛ̃peratif, iv ] n. m. et adj. • 1220 subst.; lat. imp. imperativus, de imperare « commander » I ♦ N. m. 1 ♦ Mode du verbe qui exprime le commandement, l exhortation, le conseil, la prière et la défense. Les trois personnes de l… … Encyclopédie Universelle