-
1 humanitas
hūmānĭtas, ātis, f. [humanus], human nature, humanity, in a good sense; the qualities, feelings, and inclinations of mankind.I.In gen. (for the most part only in Cic.):B.magna est vis humanitatis, multum valet communio sanguinis,
Cic. Rosc. Am. 22, 63:naturas hominum vimque omnem humanitatis penitus perspicere,
id. de Or. 1, 12, 53:humanitatis societas,
id. Rep. 2, 26:communis humanitatis jus,
id. Fl. 11, 24; cf.:communis humanitatis causa,
id. Quint. 16, 51:peterem errato veniam ex humanitate communi,
id. Sull. 23, 64:humanitatis prima species,
id. Tusc. 4, 14, 32:at natura certe dedit, ut humanitatis non parum haberes,
id. Rosc. Am. 16, 46:humanitatem tuam amoremque in tuos reditus celeritas declarabit,
id. Att. 4, 15, 2:nec potuisse (te) non commoveri (viri amicissimi morte) nec fuisse id humanitatis tuae,
id. Lael. 2, 8:fac, id quod est humanitatis tuae, ne quid aliud cures hoc tempore, nisi ut quam commodissime convalescas,
which you owe to yourself as a man, id. Fam. 16, 11, 1:assiduitate molestiarum sensum omnem humanitatis ex animis amittimus,
id. Rosc. Am. 53, 154 fin.; cf.:jam ad ista obduruimus et humanitatem omnem exuimus,
id. Att. 13, 2, 1; id. Lig. 5, 14:nisi ex ejus animo exstirpatam humanitatem arbitramur,
id. Lael. 13, 48:age vero, quid esse potest in otio aut jucundius aut magis proprium humanitatis quam sermo facetus ac nulla in re rudis?
id. de Or. 1, 8, 32:homines quidem pereunt: ipsa humanitas, ad quam homo effingitur, permanet,
Sen. Ep. 65.—Transf., concr., i. q. humanum genus, the human race, mankind (very rare;II.mostly post-class.): ista in figura hominis feritas a communi tamquam humanitatis corpore segreganda est,
Cic. Off. 3, 6, 32:humanitatem hoc loco dicimus omne hominum genus,
Hier. Ep. 147:timorem omnem, quo humanitas regitur, sustulerunt,
Min. Fel. Oct. 8; App. Dogm. Plat. 1, p. 11; id. Trism. p. 288.In partic.A.Humane or gentle conduct towards others, humanity, philanthropy, gentleness, kindness, politeness (syn.: comitas, facilitas, mansuetudo, clementia, opp. severitas;B.very freq. and class.): quemquamne existimas Catone proavo tuo commodiorem, communiorem, moderatiorem fuisse ad omnem rationem humanitatis?... Sed si illius comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris, etc.,
Cic. Mur. 31, 66; cf.:pro tua facilitate et humanitate,
id. Fam. 13, 24, 2:difficillimam illam societatem gravitatis cum humanitate,
id. Leg. 3, 1, 1:ut summa severitas summa cum humanitate jungatur,
id. Fam. 12, 27:ad humanitatem atque mansuetudinem revocavit animos hominum, studiis bellandi jam immanes ac feros,
id. Rep. 2, 14; cf. id. Sull. 33, 92; id. de Imp. Pomp. 14, 42; cf.also: omnia plena clementiae, mansuetudinis, humanitatis,
id. Q. Fr. 1, 1, 8 fin.; and: pro sua clementia atque humanitate, Hirt. B. G. 8, 21, 2; Caes. B. C. 3, 20, 2:tantaque poena (eos) afficiamus, quantam aequitas humanitasque patitur,
Cic. Off. 2, 5, 18:singularis humanitas suavissimique mores,
id. Att. 16, 16, A, 6:Caesaris summa erga nos humanitas,
id. Fam. 4, 13, 2; cf.:amorem erga me, humanitatem suavitatemque desidero,
id. Att. 15, 1, A, 1:humanitas vetat superbum esse adversus socios,
Sen. Ep. 88 med.:humanitatis praecipua pars est, honestissimum quemque complecti, etc.,
Plin. Ep. 9, 5, 1:illa vero vitiosissima, quae jam humanitas vocatur, invicem qualiacumque laudandi,
Quint. 2, 2, 10.—Mental cultivation befitting a man, liberal education, good breeding, elegance of manners or language, refinement (cf. on this signif. Gell. 13, 16; syn.: doctrina, litterae, eruditio;freq. and class.): homo non communium litterarum et politioris humanitatis expers,
Cic. de Or. 2, 17, 72:esse politum propriis humanitatis artibus,
id. Rep. 1, 17; cf.:humanitate politiores,
id. de Or. 2, 37, 154:in omni recto studio atque humanitate versari,
id. ib. 1, 60, 256:sine ulla bona arte, sine humanitate, sine ingenio, sine litteris,
id. Verr. 2, 4, 44, § 98:doctrinae studium atque humanitatis,
id. Cael. 10, 24; cf.:propter humanitatem atque doctrinam Anco regi familiaris,
id. Rep. 2, 20:in omni genere sermonis, in omni parte humanitatis dixerim oratorem perfectum esse debere,
id. de Or. 1, 16, 71; cf. id. ib. 1, 9, 35 (Ellendt ad loc.):orator inops quidam humanitatis atque inurbanus,
id. ib. 2, 10, 40:ea quae multum ab humanitate discrepant, ut si quis in foro cantet,
good manners, id. Off. 1, 40, 145:Socratem opinor in hac ironia dissimulantiaque longe lepore et humanitate omnibus praestisse,
polished language, id. de Or. 2, 67, 270:(epistulae) humanitatis sparsae sale,
id. Att. 1, 13, 1:alicujus litteras aut humanitatem adamare,
id. Rosc. Am. 41, 121:litteris, et humanitate alicujus delectari,
id. Verr. 2, 3, 4, § 8. -
2 humanitas
hūmānĭtās, ātis, f. [st2]1 [-] humanité, nature humaine; l'esprit humain; l'espèce humaine. [st2]2 [-] humanité, bienveillance, douceur, bonté, obligeance. [st2]3 [-] culture (de l'esprit), instruction, éducation, études, belles-lettres, arts libéraux. [st2]4 [-] délicatesse, politesse, courtoisie, bonne éducation, savoir-vivre, bonnes manières, élégance, grâce. [st2]5 [-] esprit, finesse.* * *hūmānĭtās, ātis, f. [st2]1 [-] humanité, nature humaine; l'esprit humain; l'espèce humaine. [st2]2 [-] humanité, bienveillance, douceur, bonté, obligeance. [st2]3 [-] culture (de l'esprit), instruction, éducation, études, belles-lettres, arts libéraux. [st2]4 [-] délicatesse, politesse, courtoisie, bonne éducation, savoir-vivre, bonnes manières, élégance, grâce. [st2]5 [-] esprit, finesse.* * *Humanitas, pen. corr. huius humanitatis. Cic. Le debvoir qu'un homme doibt à l'autre. C'est aussi l'esguillon que nature a mis en nous d'aimer et secourir l'un l'autre, Nature humaine.\Humanitas. Cic. Debonnaireté, Doulceur, Courtoisie, Humanité.\Humanitatis intuitu obnoxius esse debet, etc. Papinianus. Il est d'equité et de raison naturelle que, etc. B.\Obtinemus ipsius Caesaris summam erga nos humanitatem. Cic. Il nous est doulx et debonnaire.\Humanitas, etiam pro eruditione. Gell. Enseignement et institution des sciences liberales, Science des arts liberaulx. -
3 humanitas
humanitas humanitas, atis f человеколюбие -
4 humanitas
humanitas humanitas, atis f образование, образованность -
5 humanitas
humanitas humanitas, atis f гуманность -
6 humanitas
humanitas humanitas, atis f человеческая природа -
7 humanitas
hūmānitās, ātis, f. (humanus), I) die Menschennatur, Menschlichkeit, die menschliche Würde, das menschliche Gefühl (im Ggstz. zur wilden Natur des Tieres), 1) eig.: humanitas, ad quam homo effingitur, Sen.: omnem humanitatem exuere, Cic.: commune humanitatis corpus, der moralische Gemeinkörper, Cic.: natura tibi dedit, ut humanitatis non parum haberes, menschliches Gefühl, Cic.: fac id quod est humanitatis tuae (was du dir als Mensch schuldig bist), ne quid aliud cures hoc tempore, nisi ut quam commodissime convalescas, Cic. – 2) meton., die Menschheit = menschliche Gesellschaft, das menschliche Geschlecht, Apul. de dogm. Plat. 1, 16. Min. Fel. 8, 2. Arnob. 2, 46 extr. – II) insbes.: A) = φιλανθρωπία, die Menschenliebe, Menschenfreundlichkeit, Leutseligkeit, das liebreiche Wesen, die Freundlichkeit im Umgange mit andern (Ggstz. inhumanitas, superbia), Cic. u.a.: edictorum (in den Ed.), Cic.: adversus minores h., Sen nat. qu. 4. praef. § 18. – B) = παιδεία, a) die feinere-, höhere Bildung (Ggstz. immanitas), die bes. aus einer vertrauten Bekanntschaft mit Dichtern, Rednern, Geschichtschreibern u. den zu ihrem Verständnis nötigen Kenntnissen entsteht (vgl. Ellendt Cic. de or. 1, 35), propterea quod (Belgae) a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, Caes.: quid esse potest magis proprium humanitatis, quam sermo facetus ac nulla in re rudis, Cic.: communium litterarum ac politioris humanitatis expers, Cic.: de studiis humanitatis ac litterarum loqui, Cic. – b) (als Folge der höheren Bildung) der feine Geschmack, das feinere Gefühl für Anstand und Schicklichkeit, die feine Lebensart, (orator) inops quidam humanitatis atque inurbanus, Cic.: ea, quae multum ab humanitate discrepant, grobe Verstöße gegen Anstand u. Schicklichkeit, Cic.
-
8 humanitas
hūmānitās, ātis, f. (humanus), I) die Menschennatur, Menschlichkeit, die menschliche Würde, das menschliche Gefühl (im Ggstz. zur wilden Natur des Tieres), 1) eig.: humanitas, ad quam homo effingitur, Sen.: omnem humanitatem exuere, Cic.: commune humanitatis corpus, der moralische Gemeinkörper, Cic.: natura tibi dedit, ut humanitatis non parum haberes, menschliches Gefühl, Cic.: fac id quod est humanitatis tuae (was du dir als Mensch schuldig bist), ne quid aliud cures hoc tempore, nisi ut quam commodissime convalescas, Cic. – 2) meton., die Menschheit = menschliche Gesellschaft, das menschliche Geschlecht, Apul. de dogm. Plat. 1, 16. Min. Fel. 8, 2. Arnob. 2, 46 extr. – II) insbes.: A) = φιλανθρωπία, die Menschenliebe, Menschenfreundlichkeit, Leutseligkeit, das liebreiche Wesen, die Freundlichkeit im Umgange mit andern (Ggstz. inhumanitas, superbia), Cic. u.a.: edictorum (in den Ed.), Cic.: adversus minores h., Sen nat. qu. 4. praef. § 18. – B) = παιδεία, a) die feinere-, höhere Bildung (Ggstz. immanitas), die bes. aus einer vertrauten Bekanntschaft mit Dichtern, Rednern, Geschichtschreibern u. den zu ihrem Verständnis nötigen Kenntnissen entsteht (vgl. Ellendt Cic. de or. 1, 35), propterea quod (Belgae) a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, Caes.: quid esse potest————magis proprium humanitatis, quam sermo facetus ac nulla in re rudis, Cic.: communium litterarum ac politioris humanitatis expers, Cic.: de studiis humanitatis ac litterarum loqui, Cic. – b) (als Folge der höheren Bildung) der feine Geschmack, das feinere Gefühl für Anstand und Schicklichkeit, die feine Lebensart, (orator) inops quidam humanitatis atque inurbanus, Cic.: ea, quae multum ab humanitate discrepant, grobe Verstöße gegen Anstand u. Schicklichkeit, Cic.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > humanitas
-
9 humanitas
hūmānitās, ātis f. [ humanus ]1) человеческая природа, человеческое достоинствоfac id, quod est humanitatis tuae C — поступай так, как велит тебе долг человека2) человеколюбие, гуманность, доброта, обходительность (adversus minores Sen)3) образованность, духовная культураcultus atque h. Cs — материальная и духовная культура4) утончённый вкус, тонкость обращения, изящество манер, изысканность речи, учтивость, воспитанность ( pro tuā facilitate et humanitate C)5) ( редко) человеческий род, человечество Ap, MF, Eccl -
10 hūmānitās
hūmānitās ātis, f [humanus], human nature, humanity: magna est vis humanitatis: humanisatis societas: iura humanitatis: erratum ex humanitate communi.— The human race, mankind: commune humanitatis corpus.— Humanity, philanthropy, kindliness, kindness, sympathy, good nature, politeness: humanitatis parum habere: sensus humanitatis: ex animo exstirpata: pro tuā humanitate: summa erga nos.— Civilization, cultivation, good-breeding, elegance, refinement: provinciae, Cs.: politioris humanitatis expers: vita perpolita humanitate: ea quae multum ab humanitate discrepant, ut, etc., good manners: humanitate omnibus praestitisse, polished language: alicuius humanitatem adamare.* * *human nature/character/feeling; kindness/courtesy; culture/civilization -
11 humanitas
1) слабость человеческая (1. 38 § 1 D. 4, 6). 2) человеколюбие, вежливость (1. 14 § 7 D. 11, 7. 1. 1 § 4 D. 3, 1. 1. 31 D. 48, 10). 3) гуманность, высшая справедливость, прот. strictum s. subtile ius, subtilitas (1. 13 pr. D. 28, 2. 1. 86 pr. D. 29, 2. 1. 4 § 2 D. 40, 4. 1. 12 § 5 D. 49, 15).Латинско-русский словарь к источникам римского права > humanitas
-
12 humanitas
kindness, culture, refinement. -
13 humanitas
, atis fчеловеколюбие; образованность, духовная культура; просвещение -
14 Idque apud imperītos humanitas vocabātur, oum pars servitūtis esset
Неискушенные, они называли культурностью то, что было началом порабощения.Тацит, "Агрикола", XXI - об усвоении полудикими британцами римского уклада жизни.Слишком много восхищались теми веками, когда наблюдался расцвет литературы и искусства, не проникая в сокрытые цели культуры этих веков, не принимая в соображение ее пагубные результаты: idque apud imperitos humanitas vocabatur, cum pars servitutis esset. Неужели мы никогда не научимся видеть в принципах, которые находим мы в книгах, грубую корысть, говорящую устами авторов. (Жан-Жак Руссо, Об общественном договоре.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Idque apud imperītos humanitas vocabātur, oum pars servitūtis esset
-
15 cultus
I 1. a, umpart. pf. к colo II2. adj.1) возделанный, обработанный (ager cultissimus C; cultiora loca QC)hortus odoratis cultissimus herbis O — сад, в котором выращено множество душистых трав2) разодетый, нарядный (matrona culta purpura Su); украшенный (lacertus armillā aureā c. Pt); красивый, изящный (carmina O; non bene culta puella O)3) образованный, утончённый, облагороженный, культурный, тонкий (ingenium QC; vita Just)II cultus, ūs m.1) возделывание, обработка, уход, культура (agrorum L; hortorum Col)2) насаждения, возделанные поля ( omnes cultus fructusque C)3) попечение, забота (c. et curatio corporis C)c. capitis VM — уход за причёской4) образ жизни (c. victusque Cs, C, Nep); роскошный образ жизни (c. imperatoris L)c. magnae fortunae L — жизнь на широкую ногуc. aedicularum Pt — жилищный комфорт-c. delicatus VM, Su — комфортабельная жизньc. atque humanitas Cs — материальная и духовная культура6) убранство, пышность, великолепие ( triumphi VP); красота, изящество ( scribere non sine cultu Q)7) образование, развитие, воспитание (ingenii AG; animorum L; malo cultu corrumpi C)8) занятие, изучение (philosophiae, litterarum AG)9) почитание, поклонение, культ ( deorum C); почёт, уважение ( alicui cultum tribuere C)c. meus T — оказываемое мне почтение10) (веро)исповедание (religionis Aug; cultui Christiano adhaerere Amm)III cultus, a, um (редко) Vop = occultus -
16 facilitas
facilitās, ātis f. [ facilis ]1) лёгкость, способность ( rei alicujus PM)2)а) податливостьf. aetatis puerilis Q — понятливость (восприимчивость) детского возрастаб) мягкость, рыхлость ( soli PM)f. campi T — удобопроходимость поля3) склонность, готовность, расположенностьf. corporis Sen — физическая предрасположенностьaudendi f. Q — решительность, дерзаниеf. oris Q — беглость речи, ораторские навыкиf. et lenitudo C — мягкая снисходительность5) любезность, обходительность, ласковость (f. et humanitas C)6) легкомыслие, беспечность Su -
17 inhumanitas
in-hūmānitās, ātis f.1) бесчеловечность, жестокость, варварство C2) невежество, некультурность, необразованность, грубость C; неприветливость, угрюмость C3) скряжничество, скаредность C -
18 theatralis
theātrālis, e [ theatrum ]1) театральный (spectaculum CTh, Amm)2) притворный, деланный ( humanitas Q) -
19 Vivere memento
см. Memento vivereВчера получил весть о кончине Михаила Федоровича Орлова. Горе и пуще бездейственная косность подъедает геркулесовские силы, он, верно, прожил бы еще лет 25 при других обстоятельствах. Жаль его - Memento mori в одном отношении и vivere memento в другом. (А. И. Герцен, Дневник, 26.111 1842.)"Humanitas, humaniora" [ человеческие интересы, культурность (лат.) - авт. ] раздавалось со всех сторон, и человек чувствовал, что в этих словах, взятых от земли, звучит vivere memento, идущее на замену memento mori, что ими он живыми узами соединяется с природой. (Он же, Письма об изучении природы.)Только жизнью может быть оправдана смерть. Пусть же жизнь каждого из нас будет таким оправданием, пусть будет наша жизнь яркой, красочной, широкой - и тогда вопрос о смысле жизни будет решен в самой жизни, в вечно текучей действительности. Для этого надо каждую минуту, каждый миг отвечать на призыв жизни, на тот ее призыв, который Герцен выразил словами: vivere memento. (Р. В. Иванов-Разумник, А. И. Герцен.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vivere memento
-
20 Неискушенные, они называли культурностью то, что было началом порабощения
Idque apud imperitos humanitas vocabatur, cum pars servitutis essetЛатинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Неискушенные, они называли культурностью то, что было началом порабощения
См. также в других словарях:
Humanitas — (лат.) человечность, гуманность, культура. Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983 … Философская энциклопедия
Humanĭtas — (lat., »Menschlichkeit«), in den Kollegien der Jesuiten Name der vierten (von unten auf gezählten) Klasse der studia inferiora, d. h. des Gymnasiums, die auch Poetica heißt; auch gegenüber der Grammatica, welche die drei untern Klassen umfaßt,… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Humanitas — Humanitas,die:⇨Menschlichkeit … Das Wörterbuch der Synonyme
Humanitas — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Humanitas, mot latin[1], peut évoquer : les Éditions Humanitas, éditeur roumain, à Bucarest ; les Éditions Humanitas , éditeur canadien[ … Wikipédia en Français
Humanitas — The word humanitas was created by Cicero to describe a good human. In Cicero s opinion it was a necessity for the education in the Classical studies. Pliny the Younger defined it as the capacity to win the affections of lesser folk without… … Wikipedia
Humanitas — Der antike lateinische Begriff humanitas bezeichnet allgemein das Menschsein sowie die Normen und Verhaltensweisen, die den Menschen überhaupt erst ausmachen. Er wurde oft in enge Verwandtschaft zur paideia gesetzt. Für Marcus Tullius Cicero… … Deutsch Wikipedia
Humanitas — Hu|ma|ni|tas 〈f.; ; unz.〉 Menschlichkeit [lat.] * * * Hu|ma|ni|tas, die; [lat. humanitas] (bildungsspr.): Menschlichkeit, Menschenliebe (als Grundlage des Denkens u. Handelns). * * * Hu|ma|ni|tas, die; [lat. humanitas] (bildungsspr.):… … Universal-Lexikon
Humanitas — Hu|ma|ni|tas die; <aus gleichbed. lat. humanitas> Menschlichkeit, Menschenliebe (als Grundlage des Denkens u. Handelns) … Das große Fremdwörterbuch
Humanitas (editions) — Humanitas (éditions) Humanitas (en Roumanie: Editura Humanitas) est une édition indépendante roumaine, fondée le 1er février 1990 (après la révolution roumaine) à Bucarest par le philosophe Gabriel Liiceanu. Son slogan est… … Wikipédia en Français
Humanitas publishing house — Humanitas ( ro. Editura Humanitas) is an independent Romanian publishing house, founded on February 1, 1990 (after the Romanian Revolution) in Bucharest by the philosopher Gabriel Liiceanu. Its slogan is Humanitas, bunul gust al libertăţii (… … Wikipedia
Humanitas (Großloge) — Humanitas (auch: Freimaurergroßloge Humanitas für Männer und Frauen) ist eine liberale freimaurerische Großloge. Die nach dem Zweiten Weltkrieg wiederbegründeten Logen „Goethe zum flammenden Stern“, Frankfurt, „Pythagoras“, Darmstadt und „Mozart… … Deutsch Wikipedia