Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

homo+homini+monstrum

  • 1 Homo homini monstrum

    Человек человеку чудовище.
    Парафраза, см. Homo homini lupus est
    Как поразительна разница между нынешним береговым торговым судоходством, честным и товарищеским, и прежним бродяжничеством неуклюжих пиратских судов, взявших девизом: "Homo homini monstrum". (Виктор Гюго, Труженики моря.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Homo homini monstrum

  • 2 Homo homini lupus est

    Человек человеку - волк.
    Плавт, "Ослы", 493-95:
    Numqu(am) hódi(e) induces út tibi cred(am) hóc argent(um) ignóto.
    Lupus ést hom(o) homini, nón homo, quom quális sit non nóvit.
    ...Но ты меня никак не убедишь
    отдать тебе, незнакомому, деньги.
    Человек человеку волк, если он его не знает.
    □ В парафразе см. Homo homini monstrum
    Апрель был ужасен. [ Салтыков-Щедрин изображает разгул правительственного террора после покушения студента Соловьева 2 апреля 1879 года на Александра II. - авт. ] Это был месяц какой-то неизобразимой паники. Все вокруг замутилось, замешалось, не верилось ни ушам, ни глазам. И сквозь всю эту смуту явственно проходила одна струя: homo homini lupus. Говорилось, выкрикивалось и даже печаталось нечто невероятное, неслыханное. (М. Е. Салтыков-Щедрин, Круглый год. Первое мая.)
    Какой-то латинский писатель в каком-то сочинении употребил замечательное выражение: "homo homini lupus" (человек человеку волк), то есть человек обращается с человеком как волк или как с волком. Эти три слова "homo homini lupus" - превосходно характеризуют ту болезнь, от которой погибла классическая цивилизация. (Д. И. Писарев, Историческое развитие европейской мысли.)
    Вот я за вас сегодня поручусь, а вы меня завтра ко дну спустите... Ведь спустите и не поморщитесь. Ха-ха! Нисколько не обижусь, поскольку homo homini lupus est. (Д. Н. Мамин-Сибиряк, Приваловские миллионы.)
    Несчастен Яго, человек изумительной активности и тонкого ума, человек несомненно крупный и даровитый, который мог бы быть для людей источником поучения, помощи, но, воспитанный в обществе, где homo homini lupus est, он мстит миру за мелкие обиды, за то, что он не первый, и его дружба, которой все хотят в которую все верят, становится ядом. (А. В. Луначарский, Театральные впечатления.)
    Он раскрыл дневник и записал: "Солнце русской поэзии закатилось. Нашего северного барда Пушкина не стало. Вместе с ним не стало и поэзии. Да она и не нужна в наше меркантильное время. "Homo homini lupus est". (Б. М. Эйхенбаум, Маршрут в бессмертие.)
    - Добивай топором по башке! - не обратив внимания на врача, решительно распорядился Кузьмич. - Расступись! - грозно сказал кто-то, и Варакин услышал в каком-то зло-веще распухшем молчании тяжелый удар с коротким надсадным выдохом дровосека. Вот и споры покончены! - буднично окая, произнес Иван. - Давай, ребята, оттащим его к стороне, - добавил он совершенно спокойно. Варакин опустился в повозке на место. "Homo homini lupus est", - пришла ему в голову латинская поговорка. (С. П. Злобин, Пропавшие без вести.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Homo homini lupus est

  • 3 homo

    hŏmo, ĭnis (archaic form hemonem hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. humanus init., and nēmo, from nĕ-hĕmo: homōnem, Enn. ap. Prisc. p. 683 P. = [p. 860] Ann. v. 141 Vahl.:

    hŏmōnes,

    Naev. 1, 1), comm. [root in humus, Gr. chamai; cf. Germ. -gam in Bräutigam; O. H. Germ. gomo; Goth. guma; Old Engl. goom; Engl. groom; cf. also Gr. epichthonioi; Hebr. Adam], a human being, man.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii quem vocamus hominem, praeclara quadam condicione generatum esse a summo deo, etc.,

    Cic. Leg. 1, 7, 22; cf.

    , on the natural history of man,

    Plin. 7 praef. sq.; § 5 sq.: decem hominibus vitam eripis, indictā causā, Cato ap. Gell. 13, 25 (24), 12: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.); cf.: unus homo nobis cunctando restituit rem, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 313 ib.): navus repertus homo Graio patre Graius homo rex, id. ap. Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183 ib.):

    homo jam grandior,

    Ter. Phorm. 2, 3, 15:

    homo amicus nobis... homo antiqua virtute ac fide,

    id. Ad. 3, 3, 86 sq.; cf.:

    bonus homo et nobis amicus,

    Cic. Fam. 16, 18 fin.: quid est, quod homo masculus lubentius videre debeat bella uxore? Varr. ap. Non. 248, 16:

    infelix,

    Plaut. Am. 1, 1, 169:

    homo omni doctrina eruditus,

    Cic. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    homo summā prudentiā, multā etiam doctrinā,

    id. Fam. 3, 7, 5:

    de hujus hominis (i. e. Pompei) felicitate, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 16, 47:

    iners atque inutilis,

    id. Off. 3, 6, 31; cf.:

    contemptus et abjectus,

    id. Agr. 2, 34, 93:

    insulsus,

    id. Tusc. 1, 8, 15; cf.

    also: hominum homo stultissime,

    Ter. Ad. 2, 2, 10:

    quid hoc homine faciatis?

    Cic. Verr. 2, 1, 16, § 42:

    consulere generi hominum,

    the human race, mankind, id. Rep. 3, 12:

    genus hominum,

    id. ib. 2, 26; id. de Or. 1, 9, 36; Hor. Ep. 2, 1, 7 et saep. (more freq., genus humanum; v. humanus and genus); cf.:

    natura hominem conciliat homini... hominum coetus et celebrationes,

    Cic. Off. 1, 4, 12:

    placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari, homines autem hominum causa esse generatos,

    id. ib. 1, 7, 22:

    homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt,

    id. ib. 2, 5, 17: is dictus popularibus olim, Qui tum vivebant homines, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 308 Vahl.):

    homines Romani,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    lege conciliati homines cum dis putandi sunt,

    id. Leg. 1, 7, 23:

    pro deum atque hominum fidem!

    Plaut. Curc. 5, 3, 16 et saep.: divumque hominumque pater, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 65 Müll. (Ann. v. 566 Vahl.); so, id. ap. Cic. N. D. 2, 2, 4 (Ann. v. 567) and ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 254); but homo, sing., is used of the human race, mankind (= homines, genus humanum), when it has no predicate joined with it:

    qua haud scio an quidquam melius sit homini datum,

    Cic. Lael. 6, 20; 3, 11:

    taces, Monstrum hominis?

    Ter. Eun. 4, 4, 29; cf.:

    odium illud hominis impuri,

    Cic. Fam. 12, 1, 1:

    quid hoc sit hominis?

    Plaut. Am. 2, 1, 26; cf.:

    quid illuc hominus est?

    Ter. Eun. 5, 1, 17;

    in addresses: nisi caves tu homo, etc.,

    id. Heaut. 5, 3, 1:

    tu homo adigis me ad insaniam,

    id. Ad. 1, 2, 31.—In apposition:

    mares homines,

    Plaut. Poen. 5, 5, 32:

    amanti homini adulescenti,

    id. Trin. 1, 2, 94; cf.:

    filius homo adulescens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 52;

    v. adulescens: verberare hominem senem,

    id. Ad. 4, 2, 23:

    servom hominem,

    id. Phorm. 2, 1, 62:

    oculi hominis histrionis,

    Cic. de Or. 2, 46, 193:

    nemo homo,

    Plaut. Pers. 2, 2, 29; cf.:

    ut homo nemo velit nisi hominis similis esse,

    Cic. N. D. 1, 28, 78;

    v. nemo. —Of females: mater, cujus ea stultitia est, ut eam nemo hominem appellare possit,

    Cic. Clu. 70, 199:

    quae (Io) bos ex homine est,

    Ov. F. 5, 620; Juv. 6, 284:

    dulcissimum ab hominis camelinum lac,

    Plin. 28, 9, 33, § 123: homines feminae (opp. mares homines), Aug. Civ. Dei, 3, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    Quot homines, tot sententiae, many men, many minds, i. e. every one has his own opinion, Ter. Phorm. 2, 4, 14; Cic. Fin. 1, 5, 15.—
    b.
    Ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 3, 3, 77 (but in Plaut. Most. 3, 2, 36 spurious, v. Ritschl ad h. l.).—
    c.
    Homines, dum docent, discunt, Sen. Ep. 7, 8 fin.
    d.
    Aiunt homines plus in alieno negotio videre quam in suo, the lookers-on see farther in the game than the players, id. ib. 109, 16. —
    e.
    Homo nulli coloris, neither fish nor flesh, Plaut. Ps. 4, 7, 99.—
    f.
    Homo sum; humani nihil a me alienum puto, Ter. Heaut. 1, 1, 25; cf.:

    homo ego sum, homo tu es,

    Plaut. Trin. 2, 4, 46.—
    g.
    Lupus homo homini, non homo, quom qualis sit non novit, Plaut. As. 2, 4, 88.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., in a good or a bad sense.
    a.
    In a good sense (cf. vir), a man, as a reasonable or moral being:

    homo es, qui me emunxisti mucidum,

    Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    si homo esset, eum potius legeret,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    nox te expolivit hominemque reddidit,

    id. de Or. 2, 10, 40:

    si vis homo esse,

    id. Att. 4, 15, 2:

    homines visi sumus,

    id. ib. 13, 52, 2:

    nos quod simus, quod habeamus, quod homines existimemur, id omne abs te habere,

    id. Fam. 7, 29, 1:

    si tu sis homo,

    Ter. Ad. 5, 8, 11:

    et tu illum tuom, si esses homo, sineres, etc.,

    if you had a man's sense, id. ib. 1, 2, 27:

    exuens hominem ex homine,

    Cic. Fin. 5, 12, 35: cum Socrates Alcibiadi persuasisset, eum nihil hominis esse, that he was nothing of a man (i. e. in no respect such as a man should be), id. Tusc. 3, 32, 77:

    (Nero) dicebat se quasi hominem tandem habitare coepisse,

    like a human being, Suet. Ner. 31:

    me hominem inter homines voluit esse,

    Petr. 39. —
    b.
    In a bad sense, a man, as a weak, mortal being, subject to error, of low condition (rare):

    fateor me saepe peccasse, nam et homo sum et adhuc juvenis,

    Petr. 130: cf.

    homines sumus, non dei,

    id. 75:

    (Demosthenes, Homerus) summi sunt, homines tamen,

    Quint. 10, 1, 25.—In fem.: quae si hoc tempore non diem suum obiisset, paucis post annis tamen ei moriendum fuit, quoniam homo nata fuerat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4.—Also of servants (as distinguished from a free Roman): homo P. Quinti, Quintus's man, i. e. his slave, servant, Cic. Quint. 19, 61:

    vinum familiae... Saturnalibus et Compitalibus in singulos homines congios,

    Cato, R. R. 57, 2; Cat. 10, 16.—
    2.
    In opp. to a woman, a man (anteand post-class., and very rare):

    mi homo et mea mulier, vos saluto,

    Plaut. Cist. 4, 2, 57; Lact. 2, 12; Dig. 48, 19, 38.—
    * 3.
    In milit. lang., homines, opp. to cavalry, foot-soldiers, infantry:

    capti homines equitesque producebantur,

    Caes. B. C. 2, 39, 5; cf. vir. —
    4.
    Homo novus, v. novus.—
    5.
    Bodies, corpses:

    jam pigritia singulos sepeliendi promisce acervatos cumulos hominum urebant,

    Liv. 5, 48, 3.—
    6.
    Particular phrases.
    a.
    Paucorum hominum esse, to have but few intimates, be choice in one's company: (Maecenas) paucorum hominum et mentis bene sanae. Hor. S. 1, 9, 44:

    homo est Perpaucorum hominum,

    Ter. Eun. 3, 1, 19.— Hence, comically, of the favorite but rare fish, acipenser: Scipio vide, quid agas: acipenser iste paucorum hominum est, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12 (see the anecdote in connection).—
    b.
    Inter homines esse (agere).
    (α).
    To be among the living, to be alive, to live (very rare):

    Hercules numquam abiisset ad deos, nisi cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset,

    Cic. Tusc. 1, 14, 32:

    inter homines esse desinere,

    i. e. to die, Dig. 31, 1, 59; so,

    agere inter homines desinere,

    Tac. A. 15, 74 fin.:

    ab hominibus ereptus est,

    Dig. 31, 1, 58.—
    (β).
    To see the world, be among men:

    iste homo qui numquam inter homines fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76.—
    II.
    Transf., esp. in familiar lang., the man, the fellow, instead of the pron. he, his, him:

    haben argentum ab homine?

    Plaut. Ps. 4, 7, 65:

    ibi homo coepit me obsecrare, ut, etc.,

    Ter. Eun. 2, 2, 30:

    itast homo,

    id. Ad. 1, 2, 63:

    dixit, se senatui roganti de Marcello ne hominis quidem causa negaturum,

    Cic. Fam. 4, 4, 3:

    ei medico imperasti, ut venas hominis incideret,

    id. Pis. 34, 83:

    tantum esse in homine sceleris,

    id. Sest. 9, 22 Halm.; 41, 89; id. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    persuasit homini,

    Nep. Dat. 10, 3:

    aut insanit homo aut versus facit,

    Hor. S. 2, 7, 117:

    agnoscit hominem Caesar,

    Phaedr. 2, 5, 19 Burm. ad loc.; al.—
    B.
    Hic homo, this man, = I, myself (ante-class. and poet.):

    hunc hominem velles si tradere,

    Hor. S. 1, 9, 47:

    solus hic homo est, qui sciat, etc.,

    Plaut. Curc. 2, 1, 33:

    tibi verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 2, 114 (cf. hic, G.).

    Lewis & Short latin dictionary > homo

  • 4 homō

        homō inis, m and f    a human being, man, person: Monstrum hominis, T.: grandior, T.: doctrinā eruditus: hominum homo stultissime, T.: genus hominum: more hominum evenit, ut, etc., as usual, T.: homo'st Perpaucorum hominum, associates, T.: cum inter homines esset, was alive: qui numquam inter homines fuerit, saw the world: nec vox hominem sonat, i. e. mortal, V.: ut eam nemo hominem appellare possit: Quae (Io) bos ex homine est, O.: dic ipsa, ‘homo sum,’ Iu.— Collect., man, the human race, mankind: quā haud scio ad quidquam melius sit homini datum.— Pleonast., in addresses: nisi caves tu homo, etc., fellow, T.: tu homo adigis me ad insaniam, T.— In apposition: filius homo adulescens, T.: servom hominem, T.: oculi hominis histrionis.—Prov.: Quot homines, tot sententiae, many men, many minds, T.: Homo sum; humani nil a me alienum puto, T.—A man, reasonable creature, lord of creation: si homo esset, eum potius legeret: nox te expolivit hominemque reddidit: homines visi sumus: si esses homo, if you had a man's sense, T.: nihil hominis esse, nothing of a man.—A man, servant: homo P. Quincti, Quintus's man.—Plur., foot-soldiers, infantry (opp. cavalry): homines equitesque, Cs.— Plur, bodies, corpses: cumulos hominum urebant, L.—The man, fellow, creature, he, this one (colloq. for a pron dem.): ibi homo coepit me obsecrare, Ut, etc., T.: itast homo, T.: venas hominis incidere: persuasit homini, N.
    * * *
    man, human being, person, fellow

    Latin-English dictionary > homō

  • 5 Человек человеку чудовище

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Человек человеку чудовище

  • 6 Inde

    Оттуда.
    Теперь гвоздем, оселком становится (стало) увеличение продуктов (cf. программа РКП). Inde: "ставка на середняка в земледелии". (В. И. Ленин, План брошюры "О продовольственном налоге".)
    Сегодня погода превосходная, но вообще сезон ужасный, холодный и сырой; inde - болезни. (А. И. Герцен - Н. П. Огареву, 17.-19.I 1869.)
    То тут, то там выделялась какая-нибудь из - надписей, блистая словно знамя среди леса копий. Чаще всего это были краткие латинские или греческие изречения, которые так хорошо умели формулировать в средние века: Unde? [ Откуда? - авт. ] Inde? - Homo homini monstrum... и проч. (Виктор Гюго, Собор Парижской богоматери.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Inde

  • 7 foedus [1]

    1. foedus, a, um (vgl. griech. πίθηκος für *φίθηκος, der Affe, der Häßliche), garstig, widrig, ekelhaft, häßlich, scheußlich, abscheulich, greulich, grauenhaft, gräßlich, schimpflich, verächtlich, entsetzlich, a) physisch: α) v. Lebl.: sapor, Lucr.: odor, Plin.: locus, Sall.: f. et olidus venter, Sen.: f. oculi, stiere Augen, Sall.: tempestas, Verg. u. Liv.: strages (Gemetzel), Liv.: foeda omnia ac deformia visa (sunt), lauter gräßliche und häßliche Mißgestalten, Liv.: m. Dat. für wen? pestilentia foeda homini, gräßlich, verderblich für den M., Liv. – m. 2. Supin.: foeda aspectu, Liv.: o rem non modo visu foedam sed etiam auditu! Cic.: cetera visu quam dictu foediora, Liv. – m. Infin. st. des 2. Supin., horrida cernique foedaque contingi, Lucan. 3, 348: u. m. folg. Acc. u. Infin., nec foedum alii nec turpe putarent praecones fieri, Iuven. 7, 5: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72. – β) v. leb. Wesen: tibi videtur foedus, Ter.: hic corpore deformis est, aspectu foedus, Sen.: monstrum foedissimum, Cic.: cum ipse foedissimus esset, Quint. – volucres foedae, Tac.: cimices, foedissimum animal, Plin. – b) moralisch: α) v. Lebl.: facinus, Ter.: bellum foedissimum, Cic.: luxuria senectuti foedissima, Cic.: epularum foeda et inexplebilis libido, Tac. – Compar. m. Infin., ludos vero non facere, quid foedius? Cic. ad Att. 15, 10. – m. 2. Supin., foedum inceptu, foedum exitu, Liv.: foedum relatu, grausig zu erzählen, Ov. – β) v. Pers.: homo, Sall.: Capito avaritiā et libidine foedus ac maculosus, Tac.: an ille... foedior atque inquinatior in Cn. Pompeio accusando quam in universo senatu vituperando fuit? Cic.: foedissimus quisque, der Ärgste, Verworfenste, Tac.

    lateinisch-deutsches > foedus [1]

  • 8 foedus

    1. foedus, a, um (vgl. griech. πίθηκος für *φίθηκος, der Affe, der Häßliche), garstig, widrig, ekelhaft, häßlich, scheußlich, abscheulich, greulich, grauenhaft, gräßlich, schimpflich, verächtlich, entsetzlich, a) physisch: α) v. Lebl.: sapor, Lucr.: odor, Plin.: locus, Sall.: f. et olidus venter, Sen.: f. oculi, stiere Augen, Sall.: tempestas, Verg. u. Liv.: strages (Gemetzel), Liv.: foeda omnia ac deformia visa (sunt), lauter gräßliche und häßliche Mißgestalten, Liv.: m. Dat. für wen? pestilentia foeda homini, gräßlich, verderblich für den M., Liv. – m. 2. Supin.: foeda aspectu, Liv.: o rem non modo visu foedam sed etiam auditu! Cic.: cetera visu quam dictu foediora, Liv. – m. Infin. st. des 2. Supin., horrida cernique foedaque contingi, Lucan. 3, 348: u. m. folg. Acc. u. Infin., nec foedum alii nec turpe putarent praecones fieri, Iuven. 7, 5: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72. – β) v. leb. Wesen: tibi videtur foedus, Ter.: hic corpore deformis est, aspectu foedus, Sen.: monstrum foedissimum, Cic.: cum ipse foedissimus esset, Quint. – volucres foedae, Tac.: cimices, foedissimum animal, Plin. – b) moralisch: α) v. Lebl.: facinus, Ter.: bellum foedissimum, Cic.: luxuria senectuti foedissima, Cic.: epularum foeda et inexplebilis libido, Tac. – Compar. m. Infin., ludos vero non facere, quid foedius? Cic. ad Att. 15, 10. – m. 2.
    ————
    Supin., foedum inceptu, foedum exitu, Liv.: foedum relatu, grausig zu erzählen, Ov. – β) v. Pers.: homo, Sall.: Capito avaritiā et libidine foedus ac maculosus, Tac.: an ille... foedior atque inquinatior in Cn. Pompeio accusando quam in universo senatu vituperando fuit? Cic.: foedissimus quisque, der Ärgste, Verworfenste, Tac.
    ————————
    2. foedus, eris, n. (fīdo), das Bündnis, I) eig.: a) zwischen Fürsten u. freien Staaten, Friedensvertrag, Bundesvertrag, Bündnis, foedus pacis, Vell.: tabulae foederis, Petron.: foederis pactum, Flor.: foedus facere cum alqo od. icere od. ferire, Cic., od. componere od. pangere, Verg.: foedus et amicitiam dare, Sall.: mittere se in foedera, eingehen, Verg.: foedus frangere, rumpere, violare, Cic., od. solvere, Verg. – non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv. – b) zwischen einzelnen, der Bund, Vertrag, die Bestimmung, die Verbindung, f. civile et humanum, Liv.: f. amicitiae, Freundschaftsbündnis, Ov.; u. so bl. foedus, Cic. de fin. 2, 83: f. hospitii, Iustin.: amorum, Liebesverbindung, Cic.: scelerum, Cic.: thalami, Ehe, Ov.: caelestia foedera, Ehen der Götter, Ov.: dare foedera per divos, Treue geloben (schwören), Tibull.: contra data foedera, gegen das gegebene (verpfändete) Wort, Ov. – II) poet. übtr., die Anordnung, das Gesetz, Verg. u.a. – arch. Genet. Plur. foedesum, nach Varro LL. 7, 27. – arch. Nbf. foidus, Tab. Heracl. ap. Mazochi p. 410.
    ————————
    3. foedus, ī, m., altlat. = hoedus, Paul. ex Fest. 84, 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > foedus

  • 9 foedus

        foedus adj. with comp. and sup.    [FAV-], foul, filthy, loathsome, repulsive, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible: foedissimum monstrum: volucris, O.: caput Impexā porrigine, H.: volnus, O.: tergum vestigiis verberum, L.: pestilentia homini, destructive, L.: foediora iis, quae subiciebantur oculis, nuntiare, L.: res visu: foedum relatu, O.—Fig., disgraceful, base, dishonorable, vile, shameful, infamous, foul: facinus, T.: ille foedior in Pompeio accusando, etc.: homo, S.: carmen, H.: fuga, S.: mors: genus interitūs: ministeria, V.: inceptu, L.
    * * *
    I
    foeda -um, foedior -or -us, foedissimus -a -um ADJ
    filthy, foul, disgusting, loathsome, beastly; disgraceful, vile, low, obscene
    II
    treaty, agreement, contract; league; alliance

    Latin-English dictionary > foedus

  • 10 foedus

    1.
    foedus, a, um, adj. [Sanscr. dhūmas, smoke; cf.: fumus, fīmus, feteo], foul, filthy, loathsome, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible (class.; cf.: deformis, turpis).
    I.
    Physically:

    cimices foedissimum animal,

    Plin. 29, 4, 17, § 61:

    herba odoris foedi,

    id. 20, 16, 63, § 171:

    odor,

    Cels. 2, 8; 5, 28, 3:

    facies,

    id. 6, 6, 9:

    sapor,

    Lucr. 2, 401:

    species,

    id. 2, 421:

    nunc eo tibi videtur foedus, quia illam (vestem) non habet,

    Ter. Eun. 4, 4, 17; cf. Quint. 6, 3, 32:

    immanissimum et foedissimum monstrum,

    Cic. Pis. 14, 31:

    foeda fit volucris (sc. bubo),

    Ov. M. 5, 549:

    caput impexa foedum porrigine,

    Hor. S. 2, 3, 126:

    foeda nigro simulacra fumo,

    id. C. 3, 6, 4:

    foeda cicatrix,

    id. S. 1, 5, 60:

    vulnus,

    Ov. M. 12, 366:

    tergum recentibus vestigiis vulnerum,

    Liv. 2, 23, 7; cf. id. 9, 31, 2:

    victus,

    Hor. A. P. 392:

    loca tetra, inculta, foeda, formidolosa,

    Sall. C. 52, 13:

    tempestates,

    Liv. 25, 7, 7; Verg. G. 1, 323:

    foedissima tempestas,

    Liv. 29, 18, 5:

    incendium,

    id. 24, 47, 15.—With dat.:

    pestilentia foeda homini, foeda pecori,

    destructive, Liv. 3, 32, 2.—In the neutr. absol.:

    foedum relatu,

    Ov. M. 9, 167; cf.

    foediora,

    Liv. 3, 69, 2.—
    II.
    Mentally, disgraceful, base, dishonorable, vile, shameful, infamous, foul, etc.:

    quo (tyranno) neque tetrius, neque foedius, nec diis hominibusque invisius animal ullum cogitari potest,

    Cic. Rep. 2, 26:

    nihil fieri potest miserius, nihil perditius, nihil foedius,

    id. Att. 8, 11, 4:

    luxuria senectuti foedissima,

    id. Off. 1, 34, 123:

    homo,

    Sall. C. 19, 2:

    scriptores carmine foedo Splendida facta linunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 236; cf.:

    foedissima ludibria,

    Quint. 1, 6, 32:

    bellum foedissimum,

    Cic. Att. 7, 26, 3:

    genus interitus,

    id. ib. 15, 20, 2:

    foedus et perniciosus exitus judicii,

    id. Q. Fr. 3, 9, 1:

    consilium,

    Liv. 26, 38, 4:

    facinus,

    Ter. Eun. 5, 5, 1:

    amor,

    Lucr. 4, 1158:

    ministeria,

    Verg. A. 7, 619:

    condiciones,

    Hor. C. 3, 5, 15:

    fuga ducum,

    Val. Fl. 6, 723:

    exprobratio,

    Plin. 18, 26, 66, § 249:

    inconsequentia rerum foedissima,

    Quint. 8, 6, 50.—In the neutr. with a subject-clause: ludos vero non facere, quid foedius? (shortly before: quid turpius?) Cic. Att. 15, 10:

    versum in oratione fieri multo foedissimum est,

    Quint. 9, 4, 72.— Hence, adv.: foede, foully, cruelly, basely, horribly: foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106 (Trag. Rel. p. 84 Rib.):

    aram turparunt sanguine foede,

    Lucr. 1, 85:

    foede aliquem distrahere,

    Plaut. Trin. 4, 1, 14:

    laniare crura brachiaque,

    Tac. H. 1, 41:

    caesa manus juvenum,

    Verg. A. 10, 498:

    ob admissum foede dictumve superbe,

    Lucr. 5, 1224:

    servire,

    Plaut. Pers. 2, 2, 48: perire Sall. J. 31, 2:

    pugnatum est,

    Liv. 6, 1, 11:

    foedius inde pulsus quam, etc.,

    id. 2, 51, 8:

    causa agetur foedissime,

    Cic. Att. 9, 7, 4.
    2.
    foedus, ĕris (for foedus, Ennius wrote fidus, acc. to Varr. L. L. 5, § 86 Müll. Archaic form of the gen. plur. foedesum, acc. to Varr. L. L. 7, § 27; v. the letter R), n. [from the root FID; Sanscr. bandh, ligare; v. fido], a league, treaty, compact (cf.: sponsio, pactio).
    I.
    Polit.:

    FOEDERVM, PACIS, BELLI, INDVCIARVM ORATORES FETIALES IVDICESVE SVNTO,

    Cic. Leg. 2, 9, 21; cf. id. Rep. 1, 32:

    esse autem tria genera foederum, quibus inter se paciscerentur amicitias civitates regesque,

    Liv. 34, 57, 7:

    pacem foedusque facere,

    Cic. de Sen. 6, 16; cf.:

    oratrices pacis et foederis,

    id. Rep. 2, 8:

    Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt,

    Caes. B. G. 6, 2, 2:

    ne societates, ne foedera nova acciperemus,

    Sall. J. 14, 18:

    societatem foedere confirmare,

    Cic. Phil. 2, 35, 89:

    quibus (foederibus) etiam cum hoste devincitur fides,

    id. Off. 3, 31, 111:

    amicitiam et foedus petere, Sall J. 104, 4: foedus facere cum aliquibus,

    Cic. Inv. 2, 30, 91; so,

    foedus facere,

    id. Rep. 3, 18; Caes. B. C. 3, 108, 3; Sall. J. 38, 9 al.: ferire, icere, pangere, percutere, v. h. vv.: de foedere decedere, Cato ap. Gell. 10, 1, 10:

    foedera negligere, violare, rumpere,

    Cic. Balb. 5, 13; cf.:

    sociorum nominisque Latini jura negligere ac foedera,

    id. Rep. 3, 29:

    rumpere,

    Auct. Her. 4, 14, 20; Liv. 9, 1; 21, 10:

    violare,

    Cic. Rep. 1, 19; Liv. 28, 44, 7:

    rescindere,

    Vell. 2, 90, 3:

    solvere,

    Verg. A. 10, 91:

    turbare,

    id. ib. 12, 633:

    contra foedus facere,

    Cic. Balb. 4, 10; Gell. 10, 1, 10:

    foedus aequum dare,

    Liv. 23, 5, 9 (for which:

    ex aequo venire in amicitiam,

    id. 7, 30, 2); cf.:

    foedere iniquo alligari,

    id. 35, 46, 10:

    ex foedere,

    according to agreement, id. 1, 23, 7; 8, 39, 13. —
    II.
    Transf., beyond the polit. sphere, in gen., a compact, covenant, agreement, stipulation, bargain:

    foedus fecerunt cum tribuno plebis palam, ut ab eo provincias acciperent, quas ipsi vellent, etc.,

    Cic. Sest. 10, 24; cf.:

    foedus frangere,

    id. Pis. 12, 28:

    inter se facere,

    id. Fin. 2, 26, 83:

    amorum turpissimorum foedera ferire,

    id. Cael. 14, 34:

    amicitiae,

    Ov. Tr. 3, 6, 1:

    hospitii,

    Just. 7, 3:

    thalami,

    i. e. marriage contract, marriage, Ov. M. 7, 403; so,

    vitae,

    Stat. Th. 2, 112:

    communia studii,

    Ov. P. 4, 13, 43.—
    B.
    Poet., of inanim. and abstr. things, a law:

    continuo has leges aeternaque foedera certis Inposuit natura locis,

    Verg. G. 1, 60:

    omnes Foedere naturae certo discrimina servant,

    Lucr. 5, 924; 5, 57; 6, 906:

    foedere certo et premere et laxas dare habenas,

    Verg. A. 1, 62:

    neve potentis naturae pollue foedus,

    Ov. M. 10, 353: caeli foedera, Col. Poët. 10, 219.

    Lewis & Short latin dictionary > foedus

См. также в других словарях:

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • Dekadenz — Thomas Couture: Les Romains de la décadence, 1847 Dekadenz (frz. décadence, über mlat. decadentia, von lat. cadere „fallen“, „sinken“) ist ein ursprünglich …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»