-
1 выпад
hamle; saldırı* * *м1) спорт. hamle2) ( враждебное выступление) çıkış; saldırı ( нападки)гру́бые вы́пады — kaba çıkışlar
-
2 бросок
atış,hamle; atılım,hamle* * *мброски́ с да́льней диста́нции — uzak şutlar
броски́ из-под кольца́ — sepet altı atışları
судья́ не засчита́л его́ бросо́к — hakem onun basketini saymadı
фи́нишный бросо́к — finişte yapılan hamle / atak
2) hamle, atılım, atılışбросо́к вперёд — atılım, ileriye doğru atılma
одни́м броско́м — bir hamlede
-
3 ход
yürüyüş,yürüme; hareket; gidiş,akış,seyir; manevra; hamle; geçit; yol* * *м1) yürüme, yürüyüş; hareketход ло́шади — atın yürüyüşü
туда́ два часа́ хо́ду — orası buraya iki saattir
оста́лось пять киломе́тров хо́ду — beş kilometre yol kaldı
по́езд заме́длил ход — tren yavaşladı; tren hızını kesti
машини́ст сба́вил ход — makinist treni yavaşlattı
мы сиде́ли по хо́ду по́езда — yerimiz trenin gittiği yöne dönüktü
за́дним хо́дом (об автомашине, тракторе) — geri vitesle
идти́ за́дним ходом (судне) — tornistan etmek
ход се́льди — ringa corumu
стрельба́ с хо́ду — воен. hareket halinde atış
2) перен. akış, gidiş, seyir (- yri)ход собы́тий — olayların akışı / seyri
ход исто́рии останови́ть невозмо́жно — tarihin akışı durdurulamaz
в хо́де обсужде́ния прое́кта — tasarının tartışılması sırasında, tasarı tartışılırken
мы недово́льны таки́м хо́дом дел — işlerin gidişinden memnun değiliz
рассма́тривать пробле́му в хо́де её истори́ческого разви́тия — sorunu, tarihsel gelişimi içinde ele almak
ход боле́зни — hastalığın seyri
3) тех. kurs, strokход по́ршня — piston kursu
рабо́чий ход (двигателя) — iş stroku
4) в соч.на гу́сеничном ходу́ — tırtıllı, paletli
на рези́новом ходу́ — lastik tekerlekli
мат в три хо́да — üç hamlede mat
ход слоно́м — fil hamlesi
сде́лать пе́рвый ход — ilk hamleyi yapmak
6) перен. (приём, манёвр) manevraхи́трый ход — kurnazca bir manevra
7) ( вход) kapıход со двора́ — avludan girilir
8) ( проход) yol; geçit (-di)ходы́ сообще́ния — воен. irtibat hendekleri
подзе́мный ход — yeraltı yolu
потайно́й ход — gizli geçit
••приба́вить / дать хо́ду — adımlarını açmak
быть в большо́м ход у́ (о товаре) — büyük rağbet görmek, çok aranmak
сейча́с э́тот това́р не в ходу́ — bu mala rağbet yok bugün
он на ход у́ подмётки рвёт (о ловком воре) — gözden sürmeyi çalar / çeker
- на ходу -
4 ходить
yürümek; gezmek,dolaşmak; işlemek; giymek,takmak* * *1) врз gitmek; yürümek; gezmek; dolaşmak; devam etmek; (ziyaretine) gitmekребёнок ра́но на́чал ходи́ть — çocuk erken yürüdü
малы́ш то́лько у́чится ходи́ть — bebek emekliyor / sıralıyor
больно́й на́чал ходи́ть — hasta gezmeye başladı
ходи́ть пешко́м — yürümek
ходи́ть по́ лесу — ormanı dolaşmak
ходи́ть из угла́ в у́гол — köşeden köşeye gidip gelmek
наверху́ кто́-то хо́дит — yukarıda biri geziyor
ходи́ть вокру́г чего-л. — bir şeyin çevresinde dolanmak
ходи́ть на охо́ту — ava gitmek / çıkmak
ходи́ть по магази́нам — çarşı pazar dolaşmak
ходи́ть в шко́лу — okula gitmek / devam etmek
ходи́ть на ле́кции — konferanslara devam etmek / gitmek
ходи́ть в теа́тр — tiyatroya gitmek
ходи́ть по музе́ям — müzeleri dolaşmak
раз в неде́лю он хо́дит к врачу́ — haftada bir doktora gidiyor
ходи́ть в го́сти — konuk / misafir gitmek
он бо́льше к нам не хо́дит — bize gelmez / uğramaz oldu
2) ( о транспорте) işlemekтуда́ хо́дит авто́бус? — oraya otobüs işler mi?
авто́бус хо́дит туда́ три ра́за в день — otobüs oraya günde üç posta yapar
3) ( о часах) işlemek4) (в чем-л.) giymek; gezmek, dolaşmak; takmakходи́ть в пальто́ — palto giymek
ходи́ть без пальто́ — paltosuz gezmek
ходи́ть в чёрном — karalar giymek
ходи́ть в очка́х — gözlük takmak
здесь в ве́рхней оде́жде не хо́дят — burada palto ile dolaşılmaz
5) ( в игре) oynamak; oynatmak; hamle yapmak шахм.ходи́ть с да́мы — kızı oynamak
ходи́ть королём — şahı oynatmak
конь так не хо́дит — at böyle yürümez
вам ходи́ть — hamle sırası sizde (в шахматах, шашках); el sizde ( в картах)
6) разг. ( быть в обращении) geçmekэ́ти де́ньги уже́ не хо́дят — bu para artık geçmiyor
э́ти де́ньги в их стране́ не хо́дят — bu para onların ülkesinde geçersizdir
7) разг. olmak,...lık etmek / yapmakс утра́ хожу́ голо́дный — sabahtan beri aç duruyorum
когда́ он ходи́л в председа́телях... — başkanlık ettiği sıralarda...
8) bakmakходи́ть за больны́м — hastaya bakmak
ходи́ть за ребёнком — çocuğa bakmak
••э́та дета́ль станка́ хо́дит вверх-вниз — tezgahın bu parçası bir yukarı bir aşağı gider gelir
-
5 вырываться
kurtulmak; fışkırmak; öne geçmek* * *несов.; сов. - вырва́ться1) тк. несов. ( пытаться освободиться) kurtulmaya çalışmak2) ( высвобождаться) kurtulmakвы́рваться из рук кого-л. — birinin elinden kurtulmak
вы́рваться из пле́на — esaretten kurtulmak
3) (о пламени и т. п.) fışkırmak4) ( уходить вперёд) öne geçmek; öne fırlamakго́нщик вы́рвался вперёд — yarışçı (hamle yaparak) öne fırladı
-
6 первый
1) врз birinci, birincil, ilk; turfanda (об овощах, фруктах)пе́рвое ма́рта — Martın biri, bir mart
в пе́рвых чи́слах ма́рта — Mart başında / başlarında
полови́на пе́рвого — saat yarım
я предпочита́ю пе́рвый — birincisini tercih ederim
пе́рвая раке́тка ми́ра — dünyanın bir numaralı raketi
соверши́ть свой пе́рвый полёт — ilk uçuşunu yapmak
э́то не пе́рвая и не после́дняя неуда́ча — başarısızlığın ne ilki ne de sonuncusudur bu
он не пе́рвый, кто... —...an ilk kişi değildir
я вошёл пе́рвым — önden girdim
пе́рвый разде́л статьи́ — yazının ilk bölümü
на пе́рвых полоса́х газе́т — gazetelerin baş sayfalarında
завоева́ть / получи́ть пе́рвую пре́мию на ко́нкурсе — yarışmada birincilik ödülünü kazanmak / almak
он был пе́рвым в кла́ссе — sınıfın birincisiydi
стать пе́рвой жи́зненной необходи́мостью — birincil hayati ihtiyaç haline gelmek
пе́рвое усло́вие успе́ха — başarının birincil koşulu
пе́рвые помидо́ры (сезо́на) — turfanda domates
2) önпе́рвый ряд — ilk / ön sıra
на пе́рвом пла́не — ön planda
быть в пе́рвых ряда́х борцо́в за мир — barış için (yakılar) savaşımın ön saflarında olmak
••пе́рвое вре́мя — ilk zamanlar
пе́рвым де́лом / до́лгом — evvel emirde, ilk ağızda, ilk iş olarak
при пе́рвой возмо́жности — ilk fırsatta
вы́двинуть что-л. на пе́рвый план — ön plana çıkarmak
из пе́рвых рук — ilk elden
э́тот вопро́с бу́дет решён в пе́рвую о́чередь — bu sorun öncelikle çözülecek
-
7 повторение
сtekrar (etme), tekrarlama, yineleme; tekerrür (etme), tekrarlanma, yinelenmeповторе́ние допу́щенных оши́бок — yapılan hataların tekrar edilmesi / tekrarlanması
повторе́ние ходо́в — шахм. hamle tekrarı
в слу́чае повторе́ния чего-л. — bir şeyin tekrarı / tekerrürü halinde
-
8 правило
с1) врз kuralграммати́ческое пра́вило — gramer kuralı
пра́вила у́личного движе́ния — trafik kuralları
пра́вила поведе́ния за столо́м — sofra başı adabı
соблюда́ть пра́вила игры́ — тж. перен. oyunun kurallarına uymak
нару́шить пра́вила (игры́) (в футболе) — fa(v)ul yapmak
ход не по пра́вилам — шахм. kuraldışı bir hamle
2) düstur; adet ( обыкновение)взять себе́ за пра́вило что-л. де́лать — bir şey yapmayı bir düstur ittihaz etmek / adet edinmek
••как пра́вило — kural olarak, genellikle
-
9 проигрыш
му него́ про́игрыш в сто рубле́й — yüz ruble kaybetti
2) спорт. yenilgi, mağlubiyet; kaybetmeэ́тот ход привел бы к про́игрышу па́ртии — шахм. bu hamle oyunu kaybettirirdi
-
10 рывок
м1) hızlı çekiş; hamle, fırlayış, atakне помо́г ему́ и рыво́к за сто ме́тров до фи́ниша — finişe yüz metre kala yaptığı atak da para etmedi
рыво́к вперёд — öne fırlayış
2) спорт. koparma -
11 спасительный
См. также в других словарях:
hamle — is., Ar. ḥamle 1) İleri atılma, atılım, saldırış Karımı diz çöktüğü yerden bir hamlede kaldırarak kucağıma aldım, dışarıya fırlattım. R. H. Karay 2) Saldırış, savlet 3) Satrançta ve damada taş sürme işi 4) sp. Atak (II) Birleşik Sözler bir… … Çağatay Osmanlı Sözlük
hamle — ham|le vb., r, de, t; hamle op med (måle sig med) … Dansk ordbog
Hamle Hotel — (Акьяка,Турция) Категория отеля: Адрес: Azmak Yani Gulgun Sok. Ula, 48100 Акьяка, Турци … Каталог отелей
hamle etmek (veya yapmak) — 1) atılmak, saldırmak Sinir içindeki kadına o anda hamle etme aptallığını da yapmış ve tokadı yemiş. R. Erduran 2) önemli bir işe girişmek, bir işte başarı sağlamak için çaba harcamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
hamle — (A.) [ ﻪﻠﻤﺣ ] 1. saldırı. 2. atak. ♦ hamletmek yüklemek … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
HAMLE — Hücum etme. Atılış, saldırış. Savlet … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
Kristan von Hamle — Kristan von Hamle, Minnesinger aus dem 13. Jahrh., Nachahmer Heinrichs von Morungen (s. d.), stammte wahrscheinlich aus Thüringen. Die von ihm in der großen Heidelberger Handschrift erhaltenen Lieder sind herausgegeben inv. d. Hagens… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
ehsum — hamle, sarhoş, mest … Çağatay Osmanlı Sözlük
ehsumlamak — hamle ve sovlet etmek, sarhoş olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
HAMELAT — (Hamle. C.) Saldırışlar, saldırmalar. * Atılmalar, atılışlar … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
HECM — Hamle etmek. Saldırmak. * Büyük kadeh … Yeni Lügat Türkçe Sözlük