-
1 genitiv
genitiv [-nɪtɪː-] m (6. -u/-ě) Genitiv m -
2 genitiv
genitiv [-nɪtɪː-] m (6. -u/-ě) Genitiv m -
3 genitiv
Genitiv (Geniti'v) m (-s, -e), Wesfall m (-s, "-e) -
4 Genitiv
-
5 Genitiv
m Gr. родительный падеж -
6 родителен падеж м <род.п.>
Bългарски-немски речник ново > родителен падеж м <род.п.>
-
7 аның
(Genitiv zu: ул) seiner, seines; ihrer, ihres -
8 шуның
-
9 genitive
1.(Ling.)adjective Genitiv-; genitivisch2. nounGenitiv, der* * *['‹enitiv]((the case or form of) a noun, pronoun etc which shows possession: In John's hat, `John's' is in the genitive / is a genitive; ( also adjective) the genitive case.) der Genitiv* * *geni·tive[ˈʤenɪtɪv, AM -ət̬ɪv]\genitive case Genitiv mII. n Genitiv mto be in the \genitive im Genitiv stehen* * *['dZenItɪv]1. n (GRAM)Genitiv min the genitive — im Genitiv
2. adjGenitiv-genitive case — Genitiv m
* * *A adj genitivisch, Genitiv…:genitive case → BB s Genitiv m, zweiter Fallgen. abk1. gender2. general (generally)* * *1.(Ling.)adjective Genitiv-; genitivisch2. noungenitive case — Genitiv, der
Genitiv, der* * *adj.genitiv adj. n.Genitiv -e n. -
10 διά
διά, durch, zwischen. Zu Grunde liegt der Begriff der Trennung, »in zwei Theile«; Wurzel ΔFι, verwandt δύο, δίς, Latein. duo, bis, viginti, dis-, Sanskrit. vi, s. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 39. 204.
Als Adverb. kann διά gebraucht zu sein scheinen in dem Ausdrucke διὰ πρό, was aber wohl besser als ein Wort geschrieben wird, διαπρό.
Als Praeposit. wird διά verbunden:
A. Mit dem genitiv.: Durch; – 1) vom Raume, und zwar – a) durch einen Raum hindurch u. wieder heraus, z. B. δι' ὤμου, δι' ἀσπίδος u. ä., ἦλϑεν ἔγχος, drang durch die Schulter, durch den Schild hindurch, oft bei Hom.; ἔπαξε διὰ φρενῶν ξίφος Pind. N. 7, 26; vgl. P. 3, 57; τιτρώσκειν διὰ ϑώρακος, durch den Panzer hindurch verwunden, Xen. An. 1, 8, 26; φαίνεται πῦρ διὰ τοῦ ὀρόφου, das Feuer schlägt durch das Dach heraus, 7, 4, 16. Aehnl. διὰ τοῠ ὕδατος ὁρῶν ἥλιον, durch das Wasser hindurch die Sonne sehen, Plat. Phaed. 109 c. – Διὰ τέλους, bis zum Ende hindurch, vollständig, Aesch. Prom. 270; διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), durch alle Saiten, Töne hin, gänzlich, Plat. Rep. IV, 432 n; bes. von der Oktave. – b)ohne die Bezeichnung des Wiederherauskommens, mitten durch, durch etwas hin; bes. bei Verbis der Bewegung: διὰ νήσου ἰὸν Od. 12, 335, u. öfter; διὰ ϑαλάσσας πέταται Pind. N. 6, 50; ἐλῶσι διὰ ἠπείρου μακρᾶς Aesch. Eum. 75; οἴκτου δι' οἴκων ὁρμωμένου Soph. Tr. 861; ῥέων δι' Εὐρώπης Her. 2, 33; διὰ τῶν νεκρῶν διεξήϊε 7, 238; δι' οὐρανοῦ πορεύεσϑαι, Plat. Tim. 39 d; διὰ πυρὸς ἰέναι, Xen. Symp. 4, 16 u. öfter; vgl. διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι An. 5, 5, 8; – διὰ πάντων ἐλϑεῖν, alles durchmachen, Xen. Cyr. 1, 2, 15; ἀπὸ τῆς ἀρχῆς διὰ πάντων ἄχρι τῆς τελευτῆς διεξῆλϑον Dem. 18, 179. – Homer setzt bei mehreren Verbis der Bewegung den genitiv. πεδίοιο ohne Präposition, wo in Attischer Prosa der genitiv. mit διά stehn würde; Iliad. 4, 244 αἵ τ' ἐπεὶ οὖν ἔκαμον πολέος πεδίοιο ϑέουσαι. Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ διὰ τὸ ἐλλείπειν τὴν διά πρόϑεσιν, ἵν' ᾖ διὰ πεδίου; Iliad. 23, 372 οἱ δ' ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ πεδίοιο; Iliad. 5, 222. 6, 2. 38. 507. 8, 106. 13, 820. 14, 147. 18, 7. 21, 247. 22, 23. 23, 364. 518. 521, Scholl. Aristonic. zu allen diesen Stellen; eben so ist gebraucht der genitiv. νειοῖο Iliad. 10, 353 ἑλκέμεναι νειοῖο βαϑείης πηκτὸν ἄροτρον, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ νειοῖο. – Seltener c) nebenhin, längs, παρήκει διὰ τῆςδε τῆς ϑαλάσσης ἡ ἀκτή Her. 4, 39; vgl. Od. 10, 391; παρὰ τὴν χηλὴν διὰ τῆς ϑαλάσσης Thuc. 1, 63. Oefter Sp., παριέναι διὰ μειρακίου, Aristaenet. 1, 13. Bei Her. 3, 103, διὰ τῶν ὀπισϑίων σκελέων, ist es = durch beide Schenkel mitten hindurch. – An b) schließt sich d), ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d. i. vor allen, Il. 12, 104; so τετίμακε δι' ἀνϑρώπων Pind. I. 3, 55; εὐδοκιμέων διὰ πάντων βασιλέων Her. 6, 63; u. allgemein, διὰ πάντων ϑέης ἄξιον, vor allen, 1, 25: vgl. 8, 37; ähnlich ὑμῖν διὰ πάντων ἥκιστα 8, 142; womit δι' οὐδενὸς ποιεῖσϑαι, Soph. O. C. 590, zu vergleichen, was B. A. 35 = οὐδενὸς π. gesetzt wird. – e) Wie διὰ μάχης ἐλϑεῖν τινι, Eur. I. A. 1415, ἰέναι, Her. 6, 9 Thuc. 4, 92, ἀπικέατο τῷ Ἁρπάγῳ Her. 1, 169, eigtl. »durch den Kampf hindurchgehen«, d. i. »kämpfen« bedeutet, so dient διά zunächst bei ἰέναι u. ä. Verben, dann auch mit ἔχειν, εἶναι, bes. bei Dichtern u. Sp., zur Bezeichnung des Beharrlichen, Ausdauerns u. Festhaltens eines Thuns oder Zustandes, und wird dann eine Umschreibung für ein einfaches Verbum, mit dem Nebenbegriff der Dauer, kann auch oft durch ein Adv. gegeben werden, vgl. Villois. Anecd. II, 79: διὰ ἀγάπης, ἀμελείας, ἐπαίνου, ψόγου, μνήμης ἔχειν, = ἀγαπᾶν, ἀμελεῖν u. s. w.; δι' αἰδοῦς ὄμμα ἔχειν Eur. I. A. 1000; Bacch. 441; δι' αἰτίας ἔχειν, = αἰτιᾶσϑαι, Thuc. 2, 60, wie δι' αἰτίας ἄγειν, Ael. V. H. 9, 32; δι' ἀκριβείας εἰρῆσϑαι, ἐπίστασϑαι, = ἀκριβῶς, Plat. Rep. III, 404 a, u. öfter; δι' ἀπεχϑείας γίγνεσϑαι, = ἀπεχϑάνεσϑαι, Xen. Hier. 9, 1; vgl. Aesch. Prom. 122; διὰ γλώσσης ἰέναι, reden, Eur. Suppl. 114; διὰ μιᾶς γνώμης γενέσϑαι, einmüthig sein, Isocr. 4, 188; διὰ δικαιοσύνης ἰέναι, auf dem Wege der Gerechtigkeit wandeln, Plat. Prot. 323 a; διὰ δίκης ἰέναι τινί, Soph. Ant. 738 Thuc. 6, 60; δι' ἐλπίδος ἔχειν, Herodn. 2, 1, 16; δι' ἐπιϑυμίας εἶναι, Plat. Phaed. 82 e; δι' ἐχϑρᾶς γενέσϑαι, Ar. Ran. 1112; δι'ἡδονῆς ἔχειν, Herodn. 4, 6, 4; διὰ μάχης ἔρχεσϑαι, Her. 6, 9; Thuc. 2, 11; διὰ πολλῶν μαϑημάτων γενόμενος Luc. Macrob. 22; διὰ μνήμης ἔχειν, Catapl. 9; auch εἶναι, φέρειν, Herodn. 2, 2, 19; δι' οἴκτου ἔχειν, λαβεῖν, Eur. Hec. 851 Suppl. 206; δι' ὀργῆς ἥκειν, ἔχειν, = ὀργίζεσϑαι, Soph. O. C. 909; Thuc. 2, 37. 5, 29; δι' ἡσυχίας εἶναι, Her. 1, 206; διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχειν, 2, 91; vgl. δι' ὀργῆς παίειν, im Zorn, O. R. 807; δι' ὄχλου εἶναι, = ὀχληρόν, Thuc. 1, 73; διὰ πολέμου, διὰ φιλίας ἰέναι, Xen. An. 3, 2, 8; διὰ φιλημάτων ἰέναι, unter Küssen, Eur. Andr. 416; διὰ στόματος ἔχειν, Cyr. 1, 4, 25, wie Plut. Lucull. 1, stets im Munde führen; διὰ τιμῆς ἔχειν, ἄγειν, = τιμᾶν, Plut. Demetr. et Ant. 4; Hdn. 2, 2, 17; Luc. Merc. cond. 33; διὰ τύχης τοιᾶςδ' ἰών Soph. O. R. 775; δι' ὑποψίας, φροντίδος ἔχειν, Plut. Rom. 15; Herod. 3, 2, 9; διὰ φόβου ἔρχεσϑαι, εἶναι, Eur. Or. 747; Thuc. 6, 59; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in Gewahrsam halten, Thuc. 7, 8; aufbewahren, D. Hal. 4, 15. So διὰ βραχέων, in kurzem, διὰ βραχυτάτων, Lys. 16, 9; διὰ πάντων, in allen Stücken, Plut. C. Graech. 6; διὰ κεφαλαίων (summarisch) ἀναμνήσω ὑμᾶς Aesch. 2, 25; διὰ τάχους, Thuc. 2, 18 u. öfter, wie διὰ ταχέων, = ταχέως, Xen. An. I, 5, 9. Man vgl. noch διὰ χειρὸς ἔχειν, in der Hand haben, Soph. Ant. 1243, s. unten; handhaben, ἡνίας, Plut. Num. 6; öfter Luc. πρᾶγμα; ähnl. διὰ στέρνων ἔχειν, so gesinnt sein, Plut. Ant. 635. – f) διὰ τοσούτου, in einem großen Zwischenraum, Thuc. 2, 29, u. öfter, διὰ πολλοῠ, διὰ ὀλίγου, z. B. 3, 94. 6, 11, wo man διαστήματος ergänzt; δι' ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἐστι, in einem Zwischenraum von 20 Stadien, Her. 7, 198; δι' ἐλάσσονος, näher, Thuc. 3, 51; οἱ ἄπωϑεν καὶ μάλιστα οἱ διὰ πλείστου 3, 115; δι' ἐγγυτάτου, 8, 96; διὰ δέκα ἐπάλξεων πύργοι ἦσαν, immer nach zehn, 3, 21. Vgl. noch ἐν τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, Her. 8, 127. – 2) Von der Zeit, von Her. an, bes. bei Attikern; – a) die Dauer bezeichnend, eine Zeit hindurch, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die Nacht hindurch, z. B. δικάζειν, Her. 1, 97 u. öfter; auch mit dem Zusatz ὅλης, Xen. An. 5, 2, 4 u. comici; δι' ἔτους, das ganze Jahr hindurch, Her. 2, 32; Ar. Vesp. 1058; δι' αἰῶνος, immer, Aesch. Ch. 26 u. sonst; auch διὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος, Xen. Cyr. 2, 1, 19; u. so διὰ παντός allein, Soph. Ai. 691; δι' ὀλίγου, kurze Zeit hindurch, Thuc. 1, 77; διὰ βίου, zeitlebens, Plat. Phaed. 75 d; Plut. Caes. 57; δ. παντὸς β., Plat. Conv. 203 d; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ ἔξω γενόμενος, während der Liebe, Phaedr. 236 c; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende, Soph. Ai. 670; Xen. Cyr. 3, 3, 35 u. sonst; dah. = beständig, Andoc. 1, 6; Lys. 6, 30, u. öfter bei Rednern. So ist auch Xen. Cyr. 7, 2, 24 zu fassen: πρῶτον μὲν ἐκ ϑεῶν γεγονώς, ἔπειτα δὲ διὰ βασιλέων πεφυκώς, durch eine fortlaufende Reihe von Königen von den Göttern abstammend. – b) Einen Zeitabstand bezeichnend, seit, nach; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit, Lys. 1, 12; Plat. Rep. I, 328 c; Phaedr. 247 b; Xen. Cyr. 1, 4, 28; διὰ πολλοῦ χρόνου, Ar. Plut. 1045; διὰ μακρῶν χρόνων, Plat. Tim, 22 d; u. allein, διὰ μακροῦ, Arr. An. 5, 2, 8; Luc. Asin. 46; δι' ἐτῶν δέκα, Pol. 22, 26, der auch διὰ προγόνων, seit den Vorfahren, sagt, 22, 4. Mit Ordinalzahlen wird die Wiederkehr einer Handlung nach einem bestimmten Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage, Her. 2, 37; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf Jahre, 3. 97 (aber δι' ἑνδεκάτου ἔτους, nach Verlauf von elf Jahren, 1, 62); δι' ἔτους πέμπτου συνάγειν, Ar. Plut. 584; δι' ἐνάτου ἔτους, Plat. Legg. I, 624 b. – 3) durch, vermittelst, was zunächst räumlich ist, φϑόγγος με βάλλει δι' ὤτων Soph. Ai. 1078; vgl. El. 727; δι' ὄμματος λείβειν δάκρυον O. C. 1252; δι' ὁσίων χειρῶν ϑιγεῖν 471; διὰ χειρῶν κομίζειν, in den Händen tragen, Plut. Cim. 5; vgl. διὰ χειρὸς ἄγειν, Soph. Ant. 916; Plut. Pomp. 22; δι' ὀλίγου πόνου κεκτημένος Thuc. 7, 70; αἱ αἰσϑήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν, Plat. Prot. 334 c; διὰ τοῦ στόματος, Phaedr. 250 d; τῶν ἡδονῶν αἳ διὰ τοῦ σώματός εἰσιν. d. i. körperliche, sinnliche, Phaed. 65 a; vgl. Xen. Mem. 4, 5, 3, u. πάντα διὰ στόματος ἡδέα, 1, 4, 5. Uebh. vermittelst, durch, δι' ἑρμηνέως λέγειν, Xen. An. 2, 3, 17 u. öfter, wie Pol. 5, 83; δι' ἀγγέλου λέγειν, Her. 7, 203; vgl. Aesch. 3, 95 ἀφικνεῖται οὐκέτι δι' ἀγγέλων ἀλλ' αὐτός; u. πέμψας διὰ τῶν μαϑητῶν Matth 11, 2; γέγραπται διὰ τοῦ προφήτο υ 2, 5; vollständig τὸ ῥηϑὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῠ προφήτου, 1, 22; auch εἶδον δι' ἐκείνων Her. 1, 113. 117; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch Schuld, Aesch. Ag. 442; δι' ὧνπερ χειρῶν ὤλετο Soph. O. R. 822. Zu beachten ist Plat. Theaet. 184 d, wo ᾡ ὁρῶμεν u. δι' οὗ ὁρῶμεν unterschieden wird. – Διὰ λόγων συγγενέσϑαι, Plat. Polit. 272 d; διὰ τοῦ ἐμοῠ στόματος ἐλέχϑη Phaedr. 242 d; vgl. auch δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσϑαι, Phil. 58 a; Aesch. 3, 121 sagt οὐ δι' αἰνιγμάτων ἀλλ' ἐναργῶς γέγραπται. Etwas anders διὰ μέλανος γράφειν, Plut. Sol. 17; διὰ ποιήματος λόγον ἐξενεγκεῖν, ibd. 26. Bei Sp. sogar zur Angabe des Stoffes, βρώματα διὰ γάλακτος καὶ μέλιτος, Ath. XIV, 646 e; δι' ἀλφίτου πεποιημέναι ϑυσίαι, Plut. Num. 8, wie εἴδωλα κατασκευάζειν δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, D. Sic. 17, 115; u. noch auffallender κυάϑιον δι' ἀργυρίου, Poll. 6, 105. – Besonders häufig, wie man διὰ τοιούτων αἰτιῶν, Plat. Tim. 57 c, δι' ἐμοῦ γιγνόμενα, ibd. 41 c sagt, ist im Att. δι' ἑαυτοῦ, durch sich selbst, ohne fremde Beihülfe, selbstständig, z. B. κτᾶσϑαί τι, Xen. Cyr 1, 1, 4; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln, Dem. 88, 12; vgl. Pol. 7, 8 u. öfter; bes. ποιεῖσϑαί τι, Dem. 51, 22; ἀπολογίαν διὰ σαυτοῦ ποίησαι Aesch. 3, 242. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in seiner Gewalt haben, πόλιν, βουλευτήριον, Dem. 15, 14. 22, 38; ὅπως δι' ἑαυτῶν ἔσοιτο ἡ οὐσία Is. 6, 36. – Die Gramm. bezeichnen bes. die Orthographie durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ u. s. w.
B. Mit dem accusativ. – 1) vom Orte, nur p., durch, genau in demselben Sinne, wie die Attische Prosa διά mit dem genitiv. vom Raume gebraucht. Hom. Iliad. 10, 298 βάν ῥ' ἴμεν –, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι –. καὶ ὅτι πτῶσις ἐνήλλακται, δι' ἐντέων καὶ μέλανος αἵματος; Iliad. 10, 469 und Scholl. Aristonic.; Iliad. 15, 1 αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν, Scholl. Aristonic. ἀντὶ τοῦ διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, ὡς τὸ »διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα ( Iliad. 10, 298)«. ἢ τὸ ἑξῆς διέβησαν τούς τε σκόλοπας καὶ τὴν τάφρον (dies Letztere spricht Friedländer dem Aristonicus ab); vgl. Iliad. 7, 247. 5, 858; ob in dgl. Stellen Tmesis anzunehmen sei, oder nicht, wird sich schwerlich überall entscheiden lassen; Iliad. 12, 62 διὰ τάφρον ἐλαύνομεν ἵππους; Iliad. 22, 190 ὡς δ' ὅτε νεβρὸν κύων ἐλάφοιο δίηται, διά τ' ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας, Scholl. Aristonic. ὅτι ἀντὶ τοῦ δι' ἀγκέων καὶ βησσῶν; Odyss. 10, 281 δι' ἄκριας ἔρχεαι; 7, 139 βῆ διὰ δῶμα, Scholl. Aristonic. διὰ τοῦ δώματος; Odyss. 10, 150 καί μοι ἐείσατο καπνὸς ἀπὸ χϑονὸς εὐρυοδείης Κίρκης ἐν μεγάροισι, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην; Iliad. 14, 91 μῦϑον, ὃν οὔ κεν ἀνήρ γε διὰ στόμα πάμπαν ἄγοιτο, ὅς τις ἐπίσταιτο κτἑ., im Munde führen; – διὰ σέλματα νηός Archil. 5; φεύγειν διὰ κῦμα ἅλιον, auf der Meereswoge, Aesch. Suppl. 15; vgl. Eur. Hipp. 762 u. sonst, nur in Chören; ἐπὶ χϑόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν Pind. I. 3, 59; διὰ στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι Hes. Th. 65; διὰ στόμα ἔχειν, Ar. Lys. 855; vgl. Aesch. Spt. 51. 475. 561; Eur. Or. 103. – Zuweilen ist dies διά c. accusat. nicht wesentlich dem Sinne nach von ἐν verschieden; ähnlich wie sich ἀνά und κατά c. accusat. zu ἐν verhält, so auch dies διά cum accusat.: Aeschyl. Suppl. 868 καὶ γὰρ δυσπαλάμως ὄλοιο δι' ἁλίρρυτον ἄλσος, κατὰ Σαρπηδόνιον χῶμα πολυψάμαϑον ἀλαϑεὶς εὐρείαις εἰν αὔραις; Soph. O. R. 867 ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες, οὐρανίαν δι' αἰϑέρα τεκνωϑέντες, ὧνὌλυμπος πατὴρ μόνος; so ist wohl auch zu fassen Hesiod. Th. 631 δηρὸν γὰρ μάρναντο, πόνον ϑυμαλ γέ' ἔχοντες, Τιτῆνές τε ϑεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας; sehr zweideutig ist Hom. Iliad. 2, 40 ϑήσειν γὰρ ἔτ' ἔμελλεν ἐπ' ἄλγεά τε στοναχάς τε Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας, was wohl eben so gut heißen könnte »vermittelst der Schlachten« wie »in den Schlachten«. – 2) Eben so wie vom Raume wird διά c. accusat. auch von der Zeit ungefähr = ἐν gebraucht, auf die Frage »wann«: Iliad. 8, 510 μή πως καὶ διὰ νύκτα Ἀχαιοὶ φεύγειν ὁρμήσωνται; 2, 57 ἀμβροσίην διὰ νύκτα; 10, 41 νύκτα δι' ἀμβροσίην; 10, 83 νύκτα δι' ὀρφναίην; 10, 297 διὰ νύκτα μέλαιναν; dies » durch die Nacht« ist nicht so viel wie »die Nacht hindurch«, sondern im Wesentlichen nichts Anderes als »bei Nacht«, »während der Nacht«, »in der Nacht«, »zur Nachtzeit«; nur ist die zu Grunde liegende Vorstellung bei διὰ νύκτα eine andere; – Mosch. 4, 91 πρὸς δ' ἔτι μ' ἐπτοίησε διὰ γλυκὺν αἰνὸς ὄνειρος ὕπνον. – 3) vom Mit tel oder Werkzeuge, durch, vermittelst, fast nur dichterisch; die Attische Prosa gebraucht regelrecht in dieser Bdtg διά c. genitiv.; Odyss. 8, 520 νικῆσαι διὰ Ἀϑήνην; Iliad. 10, 497 διὰ μῆτιν Ἀϑήνης; 15, 71 Ἀϑηναίης διὰ βουλάς; δι' ἀρετὴν οὐ διὰ τύχην νικᾶν, Isocr. 4, 91; ὅσοις σώζεσϑαι μὲν ἤρκει δι' ὑμᾶς Xen. An. 5, 8, 13; Dem. 24, 7 διὰ τοὺς ϑεοὺς ἐσώϑην; λέγονται Ἀϑηναῖοι διὰ Περι κλέα βελτίους γενέσϑαι Plat. Gorg. 515 e; ταχὺς γενόμενος διὰ τὸν παιδοτρίβην ibd. 520 c; πλείω διὰ σὲ εἴρηκα Theaet. 210 b; διὰ τίν' ἄρχει ὁ Ζεύς; Ar. Plut. 130, wo διὰ τἀργύριον geantwortet wird; εἴ τι ἔστι λαμπρὸν – διὰ σὲ γίγνεται ibd. 145; διὰ τοὺς εὖ μαχομένους αἱ μάχαι κρίνονται Xen. Cyr. 5, 2, 35. Bes. ist zu merken das elliptische εἰ μὴ διά τινα, z. B. Μιλτιάδην εἰς τὸ βάραϑρον ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν ἄν, wenn es nicht durch den Prytanen verhindert wäre, Plat. Gorg. 516 d; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνων μέλλησιν Thuc. 2, 18; Ar. Vesp. 558; Dem. 19, 90. – 4) Am gewöhnlichsten bezeichnet διά c. accusat. die Ursache, » wegen«, »um – willen«, und dies ist in Attischer Prosa der regelmäßige Gebrauch von διά c. accusat.; der Unterschied von ἕνεκα besteht darin, daß dieses den Zweck angiebt, die Absicht; also z. B. πολέμου ἕνεκα = »damit Krieg sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil Krieg ist (war, sein wird)«. Hom. Iliad. 15, 41 μὴ δι' ἐμὴν ἰότητα Ποσειδάων πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ' ἀρήγει, ἀλλά που αὐτὸν ϑυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει, mein Wille ist nicht die Ursache, ich bin nicht schuld; Od. 19, 523. 154; τῷ δι' ἀτασϑαλίας ἔπαϑον κακόν, wegen ihrer Frevel, Od. 23, 67; so bes. in Prosa διὰ τί, weswegen?, warum?, διὰ ταῦτα, deswegen, διὰ τό seq. inf. u. acc. c. inf. Bei Arist. Nic. Eth. 10, 2, 2 entspricht dem δι' ἕτερον μηδὲ ἑτέρου χάριν αἱρεῖσϑαίτι nachher τίνος ἕνεκα. – Homer setzt für διά mit dem accusat. in der Bdtg »wegen«, »um – willen« auch den dativ. ohne praeposit.: Iliad. 5, 875 σοὶ πάντες μαχόμεσϑα· σὺ γὰρ τέκες ἄφρονα κούρην, οὐλομένὴν, ᾗ τ' αἰὲν ἀήσυλα ἔργα μέμηλεν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἀντὶ τοῦ διὰ σέ ; Odyss. 9, 19 εἴμ' Ὀδυσεὺς Λαερτιάδης, ὃς πᾶσι δόλοισιν ἀνϑρώποισι μέλω, Scholl. παρεῖται ἡ διά, καὶ ἡ δοτικὴ ἀντὶ αἰτιατικῆς κεῖται· διὰ δόλους γὰρ μέλω. ὅμοιόν ἐστι τῷ »σοὶ πάντες μαχόμεϑα ( Iliad. 5, 875)«, τουτέστι διὰ σέ.
Dem regierten Worte findet sich διά nachgestellt, z. B. ὅντε διά Hes. O. 3. φρυκτωρῶν διὰ πεισϑεῖσα Aesch. Ag. 590, ἣν διὰ πολλὰ παϑών Hermesianax bei Ath. XIII, 597 e; anastrophirt wird aber διά nicht, s. Lehrs Quaest. ep. p. 73.
In Zusammensetzungen bezeichnet διά 1) Bewegung u. Verbreitung in Raum u. Zeit, διαγίγνεσϑαι, διαφαίνω, bes. bis zum Ziel hindurch führen, διατελέω, διαπράττω, übh. Verstärkung des simplex, διαφϑείρω. – 2) Trennung. zer-, auseinander, διαιρεῖν, διαλύειν, διαγιγνώσκω. – 3) Wetteifer, Wechselwirkung, mit-, untereinander, διαλέγομαι, διαδικάζεσϑαι, διαφιλοτιμέομαι, u. daher Auszeichnung, διαφέρειν, διαπρέπειν, – 4) Mischung, διάλευκος, διάχρυσος.
Das ι ist zu Anfang des Verses bei Hom. einigemal lang, Il. 3, 357. 4, 135. 7, 251. 11, 435; α ist in der Vershebung lang, wofür Aesch. διαί sagt.
-
11 ГРАММАТИКА Тагиль
1.0. Общее: существительное Allgemeines1.1. Артикль Artikel1.1.1. Функция артикля Funktion des Artikels1.1.2. Склонение артикля Deklination des Artikels1.1.3. Употребление артикля Gebrauch des Artikels1.1.3(1). Употребление определённого артикля Gebrauch des bestimmten Artikels1.1.3(2). Употребление неопределённого артикля Gebrauch des unbestimmten Artikels1.1.3(3). Нулевой артикль Nullartikel1.2. Грамматический род имени существительного Genus des Substantivs1.2.1. Определение рода существительного по его значению Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Bedeutung1.2.2. Определение рода существительного по форме слова Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Wortform1.2.3. Колебания в роде( двойной род) Wechsel des Genus1.2.4. Род сложных имён существительных Genus der zusammengesezten Substantive1.3. Склонение имён существительных Deklination der Substantive1.3.1. Тип I: сильное склонение Typ I: starke Deklination1.3.2. Тип II: слабое склонение Typ II: schwache Deklination1.3.3. Тип III: женское склонение Тур III: weibliche Deklination1.3.4. Тип IV: смешанное склонение Тур IV: gemischte Deklination1.3.5. Склонение собственных имён Deklination der Eigennamen1.3.6. Склонение имени существительного во множественном числе Deklination des Substantivs im Plural1.3.7. Значение и функции падежей Bedeutung und Funktionen der Fälle1.4. Образование множественного числа имени существительного Pluralbildung des Substantivs1.4.1. Типы образования множественного числа Typen der Pluralbildung1.4.1(1). Тип I: -е с умлаутом и без умлаута Тур I: -е mit und ohne Umlaut1.4.1(2). Тип II: -en/-n Typ II: -en/-n1.4.1(3). Тип III: без окончания, с умлаутом и без умлаута Typ III: ohne Endung, mit und ohne Umlaut1.4.1(4). Тип IV: -er, с умлаутами у -а, -о, -u Тур IV: -er, mit Umlauten bei -a, -о, -u1.4.1(5). Тип V: -s Typ V: -s1.4.2. Особые формы образования множественного числа Sonderformen der Pluralbildung1.4.3. Существительные, употребляющиеся только в единственном числе Singularetantum1.4.4. Существительные, употребляющиеся только во множественном числе Pluraletantum1.4.5. Колебания в образовании множественного числа Schwankungen bei der Pluralbildung1.4.6. Образование множественного числа омонимов Pluralbildung von Homonymen2.0. Общее: глагол Allgemeines (Verb)2.1. Основные формы глагола Grundformen des Verbs2.1.1. Основные формы правильных / слабых глаголов Grundformen von regelmäßigen / „schwachen" Verben2.1.2. Основные формы сильных глаголов Grundformen von „starken" Verben2.1.3. Основные формы смешанных глаголов Grundformen der Mischverben2.1.4. Классификация неправильных глаголов по чередованию гласных Klassifizierung der unregelmäßigen Verben nach dem Vokalwechsel2.1.5. Колебания в образовании основных форм глаголов Schwankungen bei der Bildung der Grundformen von Verben2.1.6. Образование основных форм глаголов с неотделяемыми и отделяемыми приставками Bildung der Grundformen der untrennbaren und trennbaren Verben2.2. Спряжение глаголов Konjugation der Verben2.2.1. Наклонения: индикатив, императив, конъюнктив Modi der Verben: Indikativ, Imperativ, Konjunktiv2.2.2. Залоги: действительный и страдательный Genera Verbi: Aktiv und Passiv2.3. Временные формы глагола Zeitformen des Verbs2.3.1. Презенс Präsens2.3.2. Претерит Präteritum2.3.3. Перфект Perfekt2.3.4. Плюсквамперфект Plusquamperfekt2.3.5. Футурум I Futur I2.3.6. Футурум II Futur II2.4. Пассив Passiv2.4.1. Образование временных форм пассива Bildung der Zeitformen des Passivs2.4.2. Употребление пассива Gebrauch des Passivs2.4.3. Формы, которыми можно заменить пассив: без модального фактора Konkurenzformen des Passivs (ohne Modalfaktor)2.4.4. Формы, которыми можно заменить пассив: с модальным оттенком Konkurenzformen des Passivs (mit Modalfaktor)2.4.5. Употребление модальных глаголов в пассивной конструкции Gebrauch von Modalverben in Passivkonstruktionen2.4.6. Пассив в инфинитивной конструкции Passiv in der Infinitivkonstruktion2.4.7. Безличный пассив Unpersönliches Passiv2.4.8. Перевод пассива на русский язык Übersetzung des Passivs ins Russische2.5. Конъюнктив Konjunktiv2.5.1. Форма настоящего времени конъюнктива II актива Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(1). Образование форм настоящего времени конъюнктива II актива Bildung der Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(2). Употребление würde-Form / Употребление кондиционалиса I Gebrauch der würde-Form (des Konditionalis I)2.5.2. Образование формы прошедшего времени конъюнктива II Bildung der Vergangenheitsform im Konjunktiv II2.5.3. Употребление конъюнктива II Gebrauch des Konjunktivs II2.5.4. Временные формы конъюнктива I Zeitformen des Konjunktivs I2.5.5. Употребление конъюнктива в косвенной речи Anwendung des Konjunktivs in der indirekten Rede2.5.6. Другие случаи употребления конъюнктива I Andere Anwendungsfälle des Konjunktivs I2.5.7. Конъюнктив I и II пассива Konjunktiv I und Konjunktiv II Passiv2.6. Императив Imperativ2.6.1. Образование форм императива Formenbildung des Imperativs2.6.2. Значение и употребление глаголов в императиве Bedeutung und Anwendung von Verben im Imperativ2.7. Модальные глаголы Modalverben2.7.1. Спряжение модальных глаголов Konjugation von Modalverben2.7.2. Значение и употребление модальных глаголов Bedeutung und Anwendung von Modalverben2.7.3. Модальный глагол в отрицательном предложении Modalverb im Verneinungssatz2.7.4. Особые случаи употребления и перевода модальных глаголов Sonderfälle der Anwendung und Übersetzung von Modalverben2.7.5. Другие способы выражения модальности Andere Ausdrucksmöglichkeiten der Modalität2.7.6. Глагол lassen Verb „lassen"2.8. Возвратные глаголы Reflexive Verben2.9. Безличные глаголы Unpersönliche Verben2.10. Именные формы глагола Nominalformen von Verben2.10.1. Инфинитив Infinitiv2.10.1(1). Употребление инфинитива I Verwendung des Infinitivs I2.10.1(2). Употребление zu перед инфинитивом Verwendung des Infinitivs mit „zu"2.10.1(3). Образование и употребление инфинитива II Bildung und Verwendung des Infinitivs II2.10.1(4). Инфинитивный оборот с um … zu Infinitivkonstruktion mit „um... zu"2.10.1(5). Инфинитивный оборот с ohne … zu Infinitivkonstruktion mit „ohne... zu"2.10.1(6). Инфинитивный оборот anstatt … zu / Инфинитивный оборот statt … zu Infinitivkonstruktion mit „(an)statt... zu"Конструкции haben/sein + zu + инфинитив Konstruktion haben/sein + zu + Infinitiv2.10.2. Партицип – причастие Partizip2.10.2(1). Образование партиципа I Bildung des 1. Partizips2.10.2(2). Значение и употребление партиципа I Bedeutung und Verwendung des 1. Partizips2.10.2(3). Конструкция zu + партицип I Konstruktion „zu" + 1. Partizip2.10.2(4). Образование партиципа II Bildung des 2. Partizips2.10.2(5). Значение и употребление партиципа II Bedeutung und Verwendung des 2. Partizips2.10.2(6). Причастные обороты Partizipialgruppen2.10.2(7). Место причастного оборота в предложении Stellung der Partizipien im Satzbau2.11. Управление глаголов Verbale Rektion2.11.1. Глаголы, требующие номинатива Verben, die den Nominativ verlangen2.11.2. Глаголы, требующие аккузатива Verben, die den Akkusativ verlangen2.11.3. Глаголы, требующие датива Verben mit Dativobjekt2.11.4. Глаголы, требующие датива и аккузатива Verben, die den Dativ und Akkusativ verlangen2.11.5. Глаголы с двумя дополнениями в аккузативе Verben mit zwei Akkusativobjekten2.11.6. Глаголы, требующие аккузатива и генитива Verben, die den Akkusativ und Genitiv verlangen2.11.7. Глаголы, требующие генитива Verben, die den Genitiv verlangen2.11.8. Функциональные глаголы, требующие аккузатива Funktionsverben, die den Akkusativ regieren2.11.9. Глаголы с предложным дополнением Verben mit Präpositionalobjekt2.11.10. Список наиболее употребительных глаголов с предлогами Liste der meistgebrauchten Verben mit dazugehöriger Präposition2.11.11. Глагольные словосочетания с существительным в аккузативе и предложным дополнением Verbale Wendungen mit Präpositionalobjekt in Verbindung mit einem Akkusativobjekt3.0. Общее: местоимение Allgemeines3.1. Личные местоимения Personalpronomen3.1.1. Склонение личных местоимений Deklination der Personalpronomen3.1.2. Употребление личных местоимений Verwendung der Personalpronomen3.2. Притяжательные местоимения Possessivpronomen3.2.1. Склонение притяжательных местоимений Deklination der Possessivpronomen3.2.2. Употребление притяжательных местоимений Verwendung der Possessivpronomen3.3. Указательные местоимения Demonstrativpronomen3.3.1. Склонение указательных местоимений Deklination der Demonstrativpronomen3.3.2. Употребление указательных местоимений Verwendung der Demonstrativpronomen3.4. Вопросительные местоимения Interrogativpronomen3.4.1. Склонение вопросительных местоимений Deklination der Interrogativpronomen3.4.2. Употребление вопросительных местоимений Verwendung der Interrogativpronomen3.5. Относительные местоимения Relativpronomen3.6. Неопределённые местоимения Indefinitpronomen3.6.1. Склонение неопределённых местоимений Deklination der Indefinitpronomen3.6.2. Употребление неопределённых местоимений Verwendung der Indefinitpronomen3.7. Местоимение es Pronomen „es"3.8. Возвратное местоимение sich Reflexivpronomen „sich"3.9. Местоименные наречия Pronominaladverbien3.10. Взаимные местоимения Reziprokpronomen4.0. Общее: прилагательное Allgemeines4.1. Склонение имён прилагательных Deklination der Adjektive4.1.1. Сильное склонение Starke Deklination4.1.2. Слабое склонение Schwache Deklination4.1.3. Смешанное склонение Gemischte Deklination4.1.4. Особенности склонения имён прилагательных Besonderheiten der Adjektivdeklination4.1.5. Несклоняемые прилагательные Undeklinierbare Adjektive4.1.5(1). Краткая несклоняемая форма прилагательных Kurzform / Endungslose Grundform der Adjektive4.1.6. Управление прилагательных Rektion der Adjektive4.1.7. Субстантивация прилагательных Substantivierung der Adjektive4.1.8. Склонение субстантивированных прилагательных Deklination substantivierter Adjektive4.1.9. Субстантивированные прилагательные в названиях языков и цветов Substantivierte Adjektive als Bezeichnung von Sprachen und Farben4.2. Степени сравнения имён прилагательных Steigerungsformen von Adjektiven4.2.1. Положительная степень Positiv4.2.2. Сравнительная степень Komparativ4.2.3. Превосходная степень Superlativ4.2.3(1). Элатив Der Elativ4.2.3(2). Особенности образования степеней сравнения Besonderheiten der Steigerung der Adjektive4.3. Сравнение и степени сравнения Vergleich und Vergleichsstufen4.3.1. Образование степеней сравнения с помощью других языковых средств Bildung der Vergleichsstufen mit anderen Sprachmitteln4.4. Склонение прилагательных в сравнительной и превосходной степени Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ5.1. Общее: наречие Allgemeines5.2. Классификация наречий Klassifizierung der Adverbien5.2.1. Наречия места Lokaladverbien5.2.2. Наречия времени Temporaladverbien5.2.3. Наречия образа действия Modaladverbien5.2.4. Наречия причины Kausaladverbien5.2.5. Местоименные наречия Pronominaladverbien5.3. Степени сравнения наречий Steigerungsformen der Adverbien5.4. Употребление наречий Verwendung von Adverbien6.0. Общее: числительное Allgemeines6.1. Количественные числительные Kardinalzahlen (Grundzahlen)6.1.1. Образование количественных числительных Bildung der Kardinalzahlen6.1.2. Употребление количественных числительных Verwendung der Kardinalzahlen6.1.3. Склонение количественных числительных Deklination der Kardinalzahlen6.1.4. Правила написания количественных числительных Rechtschreibregeln der Kardinalzahlen6.2. Порядковые числительные Ordinalzahlen (Ordnungszahlen)6.2.1. Образование порядковых числительных Bildung der Ordinalzahlen6.2.2. Склонение порядковых числительных Deklination der Ordinalzahlen6.3. Дробные числительные Bruchzahlen/Bruchzahlwörter6.3.1. Образование дробных числительных Bildung der Bruchzahlwörter6.3.2. Образование десятичных дробей Bildung der Dezimal brüche6.4. Множительные числительные Vervielfältigungszahlwörter6.4.1. Адвербиальная форма множительных числительных Wiederholungszahlen6.5. Типовые числительные Gattungszahlwörter6.6. Сочинительные союзы( наречия) Zahladverbien / Einteilungszahlen6.7. Распределительные числительные Verteilungszahlwörter6.8. Неопределённые числительные Unbestimmte / indefinite Zahladjektive7.1. Общее: словообразование Allgemeines7.1.1. Образование существительных при помощи суффиксов Bildung von Substantiven mit Hilfe von Suffixen / Nachsilben7.1.1(1). Образование существительных мужского рода Bildung der männlichen Substantive7.1.1(2). Образование существительных женского рода Bildung der weiblichen Substantive7.1.1(3). Образование существительных среднего рода Bildung der sächlichen Substantive7.1.2. Образование существительных при помощи приставок Bildung von Substantiven mit Hilfe von Präfixen/Vorsilben7.1.3. Образование существительных от основ глагола Bildung von Substantiven aus dem Stamm von Verben7.1.4. Образование сокращённой формы существительных Bildung der Kurzform von Substantiven7.1.5. Словосложение имён существительных и выбор артикля Bildung zusammengesetzter Substantive und die Wahl des Artikels7.1.5(1). Употребление соединительного элемента Verwendung von Verbindungselementen / Fugenzeichen7.1.6. Бессуффиксное образование существительных от глагольных корней Suffixlose Bildung von Substantiven aus dem Verbstamm7.1.7. Субстантивация Substantivierung7.2. Образование прилагательных Bildung von Adjektiven7.2.1. Образование прилагательных с помощью суффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Suffixen7.2.2. Образование прилагательных с помощью полусуффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Halbsuffixen7.2.3. Образование прилагательных при помощи приставок Bildung der Adjektive mit Hilfe von Präfixen7.2.4. Адъективация Adjektivierung7.3. Образование глаголов Bildung von Verben7.3.1. Образование глаголов от других частей речи Bildung von Verben aus anderen Wortarten7.3.2. Образование глаголов при помощи приставок( префиксов) Bildung von Verben mit Hilfe von Vorsilben / Präfixen7.3.3. Образование глаголов с помощью суффиксов Bildung von Verben mit Hilfe von Suffixen7.3.4. Словосложение глаголов Zusammengesetzte Verben8.1. Порядок слов в повествовательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aussagesatz8.1.1. Прямой порядок слов Normale / gerade Reihenfolge der Satzglieder8.1.2. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Reihenfolge der Satzglieder8.2. Порядок слов в вопросительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Fragesatz8.3. Порядок слов в побудительном предложении / Порядок слов в повелительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aufforderungssatz / Imperativ8.4. Порядок слов в восклицательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Ausrufesatz8.5. Рамочная конструкция Prädikatsrahmen8.5.1. Вынос за рамочную конструкцию Ausklammerung8.5.1(1). Грамматикализированный вынос за рамочную конструкцию Grammatikalisierte Ausklammerung8.5.1(2). Стилистически обусловленный вынос за рамочную конструкцию Stilistisch bedingte Ausklammerung8.6. Место дополнений в главном и придаточном предложении Stellung der Objekte im Haupt- und Nebensatz8.7. Место обстоятельств в предложении Stellung der Adverbialbestimmungen im Satz8.8. Расположение в предложении дополнений и обстоятельств Stellung von Objekten und Adverbialbestimmungen im Satz8.8.1. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Wortfolge der Satzglieder / Umstellung8.9. Структура предложения с предложными дополнениями Satzstruktur mit Präpositionalobjekten8.10. Место sich в главном предложении Stellung von "sich" im Hauptsatz8.11. Место sich в придаточном предложении Stellung von "sich" im Nebensatz9. Сложносочинённые предложения Satzverbindungen / Satzreihen9.1. Союзы в нулевой позиции Konjunktionen in der Position Null9.1.1. Прямой порядок слов в сложносочиненных предложениях Gerade Satzgliedfolge / Satzstellung in Satzreihen9.1.2. Обратный порядок слов в сложносочиненных предложениях Umgekehrte Satzgliedfolge in Satzreihen9.1.2(1). Обратный порядок слов с местоимениями Umstellung mit Pronomen9.1.3. Отсутствие подлежащего после союза und Weglassen des Subjekts nach der Konjunktion "und"9.1.4. Пояснение к союзам aber, oder, denn, sondern Erläuterungen zu den Konjunktionen "aber", "oder", "denn", "sondern"9.2. Союзы в первой позиции Konjunktionen in der Position I9.2.1. Пояснения к союзам Erläuterungen zu den Konjunktionen10.1. Придаточные предложения времени Temperale Nebensätze10.2. Придаточные предложения причины Kausale Nebensätze10.3. Условные придаточные предложения Konditionale Nebensätze10.4. Придаточные уступительные предложения Konzessive Nebensätze / Nebensätze der Einschränkung10.5. Придаточные предложения следствия Konsekutive Nebensätze10.6. Придаточные предложения образа действия Modale Nebensätze / Nebensätze der Art und Weise10.6.1. Сравнительные придаточные предложения с wie, als Vergleichssätze mit „wie, als"10.6.2. Сравнительные придаточные предложения с je …, desto Vergleichssätze mit "je... desto"10.6.3. Придаточные предложения образа действия с wie Modalsätze mit „wie"10.6.4. Придаточные предложения образа действия с indem Modalsätze mit „indem"10.7. Придаточные предложения цели damit, um... zu Finalsätze / Absichtssätze mit „damit, um... zu"10.8. Вопросительные предложения в качестве придаточных Fragesätze als Nebensätze10.9. Относительные придаточные предложения Relativsätze10.10. Особые случаи порядка слов в предложении Sonderfälle der Satzstellung11.1. Классификация отрицательных слов Klassifizierung von Negationswörtern11.2. Употребление отрицательных слов Verwendung von Negationswörtern11.3. Особые правила положения nicht в предложении Besondere Regeln bei der Verwendung von „nicht" im Satz11.4. Передача отрицания с помощью словообразовательных форм Negation mit Hilfe von Wortbildungsformen11.5. Особенности употребления отрицания Besonderheiten des Negationsgebrauchs12. Предлог Präposition12.1. Значение и употребление предлогов Bedeutung und Verwendung von Präpositionen12.2. Классификация предлогов Klassifizierung der Präpositionen12.2.1. Предлоги с постоянным падежом Präpositionen, die einen konstanten Fall verlangen12.2.2. Предлоги, требующие датива или аккузатива Präpositionen, die den Dativ oder Akkusativ verlangen12.2.3. Предлоги, требующие генитива Präpositionen, die den Genitiv verlangen12.2.4. Предлоги, требующие генитива, датива и аккузатива Präpositionen, die den Genitiv, Dativ und Akkusativ verlangen12.3. Слияние предлога с артиклем Verschmelzung von Präposition und Artikel12.4. Алфавитный список предлогов Alphabetische Liste der Präpositionen13. Союзы Konjuktionen14.1. Классификация частиц Klassifizierung der Partikeln14.2. Список наиболее употребительных частиц, их значение и употребление Liste der meistgebrauchten Partikeln, ihre Bedeutung und Verwendung15. Междометия Interjektionen / Empfindungswörter16.1. Написание ss или ß Schreibung ss oder ß16.1.1. Написание ss Schreibung von „ss"16.1.2. Написание ß Schreibung von „ß"16.1.3. Колебания в написании ss или ß Schwankungen bei der Schreibung von ss oder ß16.2. Удвоение согласной Verdoppelung des Konsonantenbuchstabens16.3. Раздельное написание по новым правилам Getrenntschreibung nach den neuen Regeln16.4. Слитное написание Zusammenschreibung16.4.1. Слитное написание по новым правилам Zusammenschreibung nach den neuen Regeln16.4.2. Сохранение слитного написания Erhalt der Zusammenschreibung16.5. Написание с прописной буквы Großschreibung16.6. Написание со строчной буквы Kleinschreibung16.7. Сохранение единообразного написания основы в родственных словах Erhalt der Stammschreibung in Zusammensetzungen16.8. Перенос слов в конце строки Worttrennung am Zeilenende17.1. Запятая Komma17.2. Точка с запятой Semikolon17.3. Двоеточие Doppelpunkt17.4. Тире Gedankenstrich17.5. Скобки Klammern17.6. Кавычки Anführungszeichen17.7. Многоточие Auslassungspunkte17.8. Точка Punkt17.9. Дефис Bindestrich / Ergänzungsstrich17.10. Наклонная черта Schrägstrich17.11. Восклицательный знак AusrufezeichenГрамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > ГРАММАТИКА Тагиль
-
12 _ГРАММАТИКА
1.0. Общее: существительное Allgemeines1.1. Артикль Artikel1.1.1. Функция артикля Funktion des Artikels1.1.2. Склонение артикля Deklination des Artikels1.1.3. Употребление артикля Gebrauch des Artikels1.1.3(1). Употребление определённого артикля Gebrauch des bestimmten Artikels1.1.3(2). Употребление неопределённого артикля Gebrauch des unbestimmten Artikels1.1.3(3). Нулевой артикль Nullartikel1.2. Грамматический род имени существительного Genus des Substantivs1.2.1. Определение рода существительного по его значению Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Bedeutung1.2.2. Определение рода существительного по форме слова Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Wortform1.2.3. Колебания в роде( двойной род) Wechsel des Genus1.2.4. Род сложных имён существительных Genus der zusammengesezten Substantive1.3. Склонение имён существительных Deklination der Substantive1.3.1. Тип I: сильное склонение Typ I: starke Deklination1.3.2. Тип II: слабое склонение Typ II: schwache Deklination1.3.3. Тип III: женское склонение Тур III: weibliche Deklination1.3.4. Тип IV: смешанное склонение Тур IV: gemischte Deklination1.3.5. Склонение собственных имён Deklination der Eigennamen1.3.6. Склонение имени существительного во множественном числе Deklination des Substantivs im Plural1.3.7. Значение и функции падежей Bedeutung und Funktionen der Fälle1.4. Образование множественного числа имени существительного Pluralbildung des Substantivs1.4.1. Типы образования множественного числа Typen der Pluralbildung1.4.1(1). Тип I: -е с умлаутом и без умлаута Тур I: -е mit und ohne Umlaut1.4.1(2). Тип II: -en/-n Typ II: -en/-n1.4.1(3). Тип III: без окончания, с умлаутом и без умлаута Typ III: ohne Endung, mit und ohne Umlaut1.4.1(4). Тип IV: -er, с умлаутами у -а, -о, -u Тур IV: -er, mit Umlauten bei -a, -о, -u1.4.1(5). Тип V: -s Typ V: -s1.4.2. Особые формы образования множественного числа Sonderformen der Pluralbildung1.4.3. Существительные, употребляющиеся только в единственном числе Singularetantum1.4.4. Существительные, употребляющиеся только во множественном числе Pluraletantum1.4.5. Колебания в образовании множественного числа Schwankungen bei der Pluralbildung1.4.6. Образование множественного числа омонимов Pluralbildung von Homonymen2.0. Общее: глагол Allgemeines (Verb)2.1. Основные формы глагола Grundformen des Verbs2.1.1. Основные формы правильных / слабых глаголов Grundformen von regelmäßigen / „schwachen" Verben2.1.2. Основные формы сильных глаголов Grundformen von „starken" Verben2.1.3. Основные формы смешанных глаголов Grundformen der Mischverben2.1.4. Классификация неправильных глаголов по чередованию гласных Klassifizierung der unregelmäßigen Verben nach dem Vokalwechsel2.1.5. Колебания в образовании основных форм глаголов Schwankungen bei der Bildung der Grundformen von Verben2.1.6. Образование основных форм глаголов с неотделяемыми и отделяемыми приставками Bildung der Grundformen der untrennbaren und trennbaren Verben2.2. Спряжение глаголов Konjugation der Verben2.2.1. Наклонения: индикатив, императив, конъюнктив Modi der Verben: Indikativ, Imperativ, Konjunktiv2.2.2. Залоги: действительный и страдательный Genera Verbi: Aktiv und Passiv2.3. Временные формы глагола Zeitformen des Verbs2.3.1. Презенс Präsens2.3.2. Претерит Präteritum2.3.3. Перфект Perfekt2.3.4. Плюсквамперфект Plusquamperfekt2.3.5. Футурум I Futur I2.3.6. Футурум II Futur II2.4. Пассив Passiv2.4.1. Образование временных форм пассива Bildung der Zeitformen des Passivs2.4.2. Употребление пассива Gebrauch des Passivs2.4.3. Формы, которыми можно заменить пассив: без модального фактора Konkurenzformen des Passivs (ohne Modalfaktor)2.4.4. Формы, которыми можно заменить пассив: с модальным оттенком Konkurenzformen des Passivs (mit Modalfaktor)2.4.5. Употребление модальных глаголов в пассивной конструкции Gebrauch von Modalverben in Passivkonstruktionen2.4.6. Пассив в инфинитивной конструкции Passiv in der Infinitivkonstruktion2.4.7. Безличный пассив Unpersönliches Passiv2.4.8. Перевод пассива на русский язык Übersetzung des Passivs ins Russische2.5. Конъюнктив Konjunktiv2.5.1. Форма настоящего времени конъюнктива II актива Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(1). Образование форм настоящего времени конъюнктива II актива Bildung der Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(2). Употребление würde-Form / Употребление кондиционалиса I Gebrauch der würde-Form (des Konditionalis I)2.5.2. Образование формы прошедшего времени конъюнктива II Bildung der Vergangenheitsform im Konjunktiv II2.5.3. Употребление конъюнктива II Gebrauch des Konjunktivs II2.5.4. Временные формы конъюнктива I Zeitformen des Konjunktivs I2.5.5. Употребление конъюнктива в косвенной речи Anwendung des Konjunktivs in der indirekten Rede2.5.6. Другие случаи употребления конъюнктива I Andere Anwendungsfälle des Konjunktivs I2.5.7. Конъюнктив I и II пассива Konjunktiv I und Konjunktiv II Passiv2.6. Императив Imperativ2.6.1. Образование форм императива Formenbildung des Imperativs2.6.2. Значение и употребление глаголов в императиве Bedeutung und Anwendung von Verben im Imperativ2.7. Модальные глаголы Modalverben2.7.1. Спряжение модальных глаголов Konjugation von Modalverben2.7.2. Значение и употребление модальных глаголов Bedeutung und Anwendung von Modalverben2.7.3. Модальный глагол в отрицательном предложении Modalverb im Verneinungssatz2.7.4. Особые случаи употребления и перевода модальных глаголов Sonderfälle der Anwendung und Übersetzung von Modalverben2.7.5. Другие способы выражения модальности Andere Ausdrucksmöglichkeiten der Modalität2.7.6. Глагол lassen Verb „lassen"2.8. Возвратные глаголы Reflexive Verben2.9. Безличные глаголы Unpersönliche Verben2.10. Именные формы глагола Nominalformen von Verben2.10.1. Инфинитив Infinitiv2.10.1(1). Употребление инфинитива I Verwendung des Infinitivs I2.10.1(2). Употребление zu перед инфинитивом Verwendung des Infinitivs mit „zu"2.10.1(3). Образование и употребление инфинитива II Bildung und Verwendung des Infinitivs II2.10.1(4). Инфинитивный оборот с um … zu Infinitivkonstruktion mit „um... zu"2.10.1(5). Инфинитивный оборот с ohne … zu Infinitivkonstruktion mit „ohne... zu"2.10.1(6). Инфинитивный оборот anstatt … zu / Инфинитивный оборот statt … zu Infinitivkonstruktion mit „(an)statt... zu"Конструкции haben/sein + zu + инфинитив Konstruktion haben/sein + zu + Infinitiv2.10.2. Партицип – причастие Partizip2.10.2(1). Образование партиципа I Bildung des 1. Partizips2.10.2(2). Значение и употребление партиципа I Bedeutung und Verwendung des 1. Partizips2.10.2(3). Конструкция zu + партицип I Konstruktion „zu" + 1. Partizip2.10.2(4). Образование партиципа II Bildung des 2. Partizips2.10.2(5). Значение и употребление партиципа II Bedeutung und Verwendung des 2. Partizips2.10.2(6). Причастные обороты Partizipialgruppen2.10.2(7). Место причастного оборота в предложении Stellung der Partizipien im Satzbau2.11. Управление глаголов Verbale Rektion2.11.1. Глаголы, требующие номинатива Verben, die den Nominativ verlangen2.11.2. Глаголы, требующие аккузатива Verben, die den Akkusativ verlangen2.11.3. Глаголы, требующие датива Verben mit Dativobjekt2.11.4. Глаголы, требующие датива и аккузатива Verben, die den Dativ und Akkusativ verlangen2.11.5. Глаголы с двумя дополнениями в аккузативе Verben mit zwei Akkusativobjekten2.11.6. Глаголы, требующие аккузатива и генитива Verben, die den Akkusativ und Genitiv verlangen2.11.7. Глаголы, требующие генитива Verben, die den Genitiv verlangen2.11.8. Функциональные глаголы, требующие аккузатива Funktionsverben, die den Akkusativ regieren2.11.9. Глаголы с предложным дополнением Verben mit Präpositionalobjekt2.11.10. Список наиболее употребительных глаголов с предлогами Liste der meistgebrauchten Verben mit dazugehöriger Präposition2.11.11. Глагольные словосочетания с существительным в аккузативе и предложным дополнением Verbale Wendungen mit Präpositionalobjekt in Verbindung mit einem Akkusativobjekt3.0. Общее: местоимение Allgemeines3.1. Личные местоимения Personalpronomen3.1.1. Склонение личных местоимений Deklination der Personalpronomen3.1.2. Употребление личных местоимений Verwendung der Personalpronomen3.2. Притяжательные местоимения Possessivpronomen3.2.1. Склонение притяжательных местоимений Deklination der Possessivpronomen3.2.2. Употребление притяжательных местоимений Verwendung der Possessivpronomen3.3. Указательные местоимения Demonstrativpronomen3.3.1. Склонение указательных местоимений Deklination der Demonstrativpronomen3.3.2. Употребление указательных местоимений Verwendung der Demonstrativpronomen3.4. Вопросительные местоимения Interrogativpronomen3.4.1. Склонение вопросительных местоимений Deklination der Interrogativpronomen3.4.2. Употребление вопросительных местоимений Verwendung der Interrogativpronomen3.5. Относительные местоимения Relativpronomen3.6. Неопределённые местоимения Indefinitpronomen3.6.1. Склонение неопределённых местоимений Deklination der Indefinitpronomen3.6.2. Употребление неопределённых местоимений Verwendung der Indefinitpronomen3.7. Местоимение es Pronomen „es"3.8. Возвратное местоимение sich Reflexivpronomen „sich"3.9. Местоименные наречия Pronominaladverbien3.10. Взаимные местоимения Reziprokpronomen4.0. Общее: прилагательное Allgemeines4.1. Склонение имён прилагательных Deklination der Adjektive4.1.1. Сильное склонение Starke Deklination4.1.2. Слабое склонение Schwache Deklination4.1.3. Смешанное склонение Gemischte Deklination4.1.4. Особенности склонения имён прилагательных Besonderheiten der Adjektivdeklination4.1.5. Несклоняемые прилагательные Undeklinierbare Adjektive4.1.5(1). Краткая несклоняемая форма прилагательных Kurzform / Endungslose Grundform der Adjektive4.1.6. Управление прилагательных Rektion der Adjektive4.1.7. Субстантивация прилагательных Substantivierung der Adjektive4.1.8. Склонение субстантивированных прилагательных Deklination substantivierter Adjektive4.1.9. Субстантивированные прилагательные в названиях языков и цветов Substantivierte Adjektive als Bezeichnung von Sprachen und Farben4.2. Степени сравнения имён прилагательных Steigerungsformen von Adjektiven4.2.1. Положительная степень Positiv4.2.2. Сравнительная степень Komparativ4.2.3. Превосходная степень Superlativ4.2.3(1). Элатив Der Elativ4.2.3(2). Особенности образования степеней сравнения Besonderheiten der Steigerung der Adjektive4.3. Сравнение и степени сравнения Vergleich und Vergleichsstufen4.3.1. Образование степеней сравнения с помощью других языковых средств Bildung der Vergleichsstufen mit anderen Sprachmitteln4.4. Склонение прилагательных в сравнительной и превосходной степени Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ5.1. Общее: наречие Allgemeines5.2. Классификация наречий Klassifizierung der Adverbien5.2.1. Наречия места Lokaladverbien5.2.2. Наречия времени Temporaladverbien5.2.3. Наречия образа действия Modaladverbien5.2.4. Наречия причины Kausaladverbien5.2.5. Местоименные наречия Pronominaladverbien5.3. Степени сравнения наречий Steigerungsformen der Adverbien5.4. Употребление наречий Verwendung von Adverbien6.0. Общее: числительное Allgemeines6.1. Количественные числительные Kardinalzahlen (Grundzahlen)6.1.1. Образование количественных числительных Bildung der Kardinalzahlen6.1.2. Употребление количественных числительных Verwendung der Kardinalzahlen6.1.3. Склонение количественных числительных Deklination der Kardinalzahlen6.1.4. Правила написания количественных числительных Rechtschreibregeln der Kardinalzahlen6.2. Порядковые числительные Ordinalzahlen (Ordnungszahlen)6.2.1. Образование порядковых числительных Bildung der Ordinalzahlen6.2.2. Склонение порядковых числительных Deklination der Ordinalzahlen6.3. Дробные числительные Bruchzahlen/Bruchzahlwörter6.3.1. Образование дробных числительных Bildung der Bruchzahlwörter6.3.2. Образование десятичных дробей Bildung der Dezimal brüche6.4. Множительные числительные Vervielfältigungszahlwörter6.4.1. Адвербиальная форма множительных числительных Wiederholungszahlen6.5. Типовые числительные Gattungszahlwörter6.6. Сочинительные союзы( наречия) Zahladverbien / Einteilungszahlen6.7. Распределительные числительные Verteilungszahlwörter6.8. Неопределённые числительные Unbestimmte / indefinite Zahladjektive7.1. Общее: словообразование Allgemeines7.1.1. Образование существительных при помощи суффиксов Bildung von Substantiven mit Hilfe von Suffixen / Nachsilben7.1.1(1). Образование существительных мужского рода Bildung der männlichen Substantive7.1.1(2). Образование существительных женского рода Bildung der weiblichen Substantive7.1.1(3). Образование существительных среднего рода Bildung der sächlichen Substantive7.1.2. Образование существительных при помощи приставок Bildung von Substantiven mit Hilfe von Präfixen/Vorsilben7.1.3. Образование существительных от основ глагола Bildung von Substantiven aus dem Stamm von Verben7.1.4. Образование сокращённой формы существительных Bildung der Kurzform von Substantiven7.1.5. Словосложение имён существительных и выбор артикля Bildung zusammengesetzter Substantive und die Wahl des Artikels7.1.5(1). Употребление соединительного элемента Verwendung von Verbindungselementen / Fugenzeichen7.1.6. Бессуффиксное образование существительных от глагольных корней Suffixlose Bildung von Substantiven aus dem Verbstamm7.1.7. Субстантивация Substantivierung7.2. Образование прилагательных Bildung von Adjektiven7.2.1. Образование прилагательных с помощью суффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Suffixen7.2.2. Образование прилагательных с помощью полусуффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Halbsuffixen7.2.3. Образование прилагательных при помощи приставок Bildung der Adjektive mit Hilfe von Präfixen7.2.4. Адъективация Adjektivierung7.3. Образование глаголов Bildung von Verben7.3.1. Образование глаголов от других частей речи Bildung von Verben aus anderen Wortarten7.3.2. Образование глаголов при помощи приставок( префиксов) Bildung von Verben mit Hilfe von Vorsilben / Präfixen7.3.3. Образование глаголов с помощью суффиксов Bildung von Verben mit Hilfe von Suffixen7.3.4. Словосложение глаголов Zusammengesetzte Verben8.1. Порядок слов в повествовательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aussagesatz8.1.1. Прямой порядок слов Normale / gerade Reihenfolge der Satzglieder8.1.2. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Reihenfolge der Satzglieder8.2. Порядок слов в вопросительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Fragesatz8.3. Порядок слов в побудительном предложении / Порядок слов в повелительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aufforderungssatz / Imperativ8.4. Порядок слов в восклицательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Ausrufesatz8.5. Рамочная конструкция Prädikatsrahmen8.5.1. Вынос за рамочную конструкцию Ausklammerung8.5.1(1). Грамматикализированный вынос за рамочную конструкцию Grammatikalisierte Ausklammerung8.5.1(2). Стилистически обусловленный вынос за рамочную конструкцию Stilistisch bedingte Ausklammerung8.6. Место дополнений в главном и придаточном предложении Stellung der Objekte im Haupt- und Nebensatz8.7. Место обстоятельств в предложении Stellung der Adverbialbestimmungen im Satz8.8. Расположение в предложении дополнений и обстоятельств Stellung von Objekten und Adverbialbestimmungen im Satz8.8.1. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Wortfolge der Satzglieder / Umstellung8.9. Структура предложения с предложными дополнениями Satzstruktur mit Präpositionalobjekten8.10. Место sich в главном предложении Stellung von "sich" im Hauptsatz8.11. Место sich в придаточном предложении Stellung von "sich" im Nebensatz9. Сложносочинённые предложения Satzverbindungen / Satzreihen9.1. Союзы в нулевой позиции Konjunktionen in der Position Null9.1.1. Прямой порядок слов в сложносочиненных предложениях Gerade Satzgliedfolge / Satzstellung in Satzreihen9.1.2. Обратный порядок слов в сложносочиненных предложениях Umgekehrte Satzgliedfolge in Satzreihen9.1.2(1). Обратный порядок слов с местоимениями Umstellung mit Pronomen9.1.3. Отсутствие подлежащего после союза und Weglassen des Subjekts nach der Konjunktion "und"9.1.4. Пояснение к союзам aber, oder, denn, sondern Erläuterungen zu den Konjunktionen "aber", "oder", "denn", "sondern"9.2. Союзы в первой позиции Konjunktionen in der Position I9.2.1. Пояснения к союзам Erläuterungen zu den Konjunktionen10.1. Придаточные предложения времени Temperale Nebensätze10.2. Придаточные предложения причины Kausale Nebensätze10.3. Условные придаточные предложения Konditionale Nebensätze10.4. Придаточные уступительные предложения Konzessive Nebensätze / Nebensätze der Einschränkung10.5. Придаточные предложения следствия Konsekutive Nebensätze10.6. Придаточные предложения образа действия Modale Nebensätze / Nebensätze der Art und Weise10.6.1. Сравнительные придаточные предложения с wie, als Vergleichssätze mit „wie, als"10.6.2. Сравнительные придаточные предложения с je …, desto Vergleichssätze mit "je... desto"10.6.3. Придаточные предложения образа действия с wie Modalsätze mit „wie"10.6.4. Придаточные предложения образа действия с indem Modalsätze mit „indem"10.7. Придаточные предложения цели damit, um... zu Finalsätze / Absichtssätze mit „damit, um... zu"10.8. Вопросительные предложения в качестве придаточных Fragesätze als Nebensätze10.9. Относительные придаточные предложения Relativsätze10.10. Особые случаи порядка слов в предложении Sonderfälle der Satzstellung11.1. Классификация отрицательных слов Klassifizierung von Negationswörtern11.2. Употребление отрицательных слов Verwendung von Negationswörtern11.3. Особые правила положения nicht в предложении Besondere Regeln bei der Verwendung von „nicht" im Satz11.4. Передача отрицания с помощью словообразовательных форм Negation mit Hilfe von Wortbildungsformen11.5. Особенности употребления отрицания Besonderheiten des Negationsgebrauchs12. Предлог Präposition12.1. Значение и употребление предлогов Bedeutung und Verwendung von Präpositionen12.2. Классификация предлогов Klassifizierung der Präpositionen12.2.1. Предлоги с постоянным падежом Präpositionen, die einen konstanten Fall verlangen12.2.2. Предлоги, требующие датива или аккузатива Präpositionen, die den Dativ oder Akkusativ verlangen12.2.3. Предлоги, требующие генитива Präpositionen, die den Genitiv verlangen12.2.4. Предлоги, требующие генитива, датива и аккузатива Präpositionen, die den Genitiv, Dativ und Akkusativ verlangen12.3. Слияние предлога с артиклем Verschmelzung von Präposition und Artikel12.4. Алфавитный список предлогов Alphabetische Liste der Präpositionen13. Союзы Konjuktionen14.1. Классификация частиц Klassifizierung der Partikeln14.2. Список наиболее употребительных частиц, их значение и употребление Liste der meistgebrauchten Partikeln, ihre Bedeutung und Verwendung15. Междометия Interjektionen / Empfindungswörter16.1. Написание ss или ß Schreibung ss oder ß16.1.1. Написание ss Schreibung von „ss"16.1.2. Написание ß Schreibung von „ß"16.1.3. Колебания в написании ss или ß Schwankungen bei der Schreibung von ss oder ß16.2. Удвоение согласной Verdoppelung des Konsonantenbuchstabens16.3. Раздельное написание по новым правилам Getrenntschreibung nach den neuen Regeln16.4. Слитное написание Zusammenschreibung16.4.1. Слитное написание по новым правилам Zusammenschreibung nach den neuen Regeln16.4.2. Сохранение слитного написания Erhalt der Zusammenschreibung16.5. Написание с прописной буквы Großschreibung16.6. Написание со строчной буквы Kleinschreibung16.7. Сохранение единообразного написания основы в родственных словах Erhalt der Stammschreibung in Zusammensetzungen16.8. Перенос слов в конце строки Worttrennung am Zeilenende17.1. Запятая Komma17.2. Точка с запятой Semikolon17.3. Двоеточие Doppelpunkt17.4. Тире Gedankenstrich17.5. Скобки Klammern17.6. Кавычки Anführungszeichen17.7. Многоточие Auslassungspunkte17.8. Точка Punkt17.9. Дефис Bindestrich / Ergänzungsstrich17.10. Наклонная черта Schrägstrich17.11. Восклицательный знак AusrufezeichenГрамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > _ГРАММАТИКА
-
13 genitivo
-
14 genitivo
genitivogenitivo [dlucida sans unicodeʒfonteni'ti:vo]sostantivo MaskulinGenitiv Maskulin, Wesfall Maskulin————————genitivogenitivo , -aaggettivogenitivisch, Genitiv-; caso genitivo Genitiv maschile, femminile, Wesfall MaskulinDizionario italiano-tedesco > genitivo
15 genitive
to be in the \genitive im Genitiv stehen16 δύο
δύο, zwei; Sanskr. dva, dvâu, Lat. duo, Umbr. du-r, Goth. tvai F. tvôs N. tva, Kirchenslav. dŭva, Lit. du, dvi, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1, 204. Bei Homer finden sich nur die Formen δύο und δύω, rein nach dem Versbedürfniß abwechselnd, aber beide, so oft auch der Dichter das Wort gebraucht, fast nur als nom. oder accus.; den genit. u. den dativ. vermeidet Homer merkwürdiger Weise. Er verbindet das Wort mit dem dual. u. mit dem plural., rein nach dem Versbedürfniß abwechselnd. Beispiele: – 1) nominat.: Iliad. 12, 95 υἷε δύω, 13, 499 δύο ἄνδρες, Odyss. 15, 412 δύω πόλιες, Iliad. 18, 507 δύω τάλαντα. – 2) accusat.: Odyss. 9, 90 ἄνδρε δύω, Iliad. 5, 572 δύο φῶτε, 22, 210 δύο κῆρε ϑανάτοιο, 21, 145 δύο δοῦρε, 3, 116 δύω κήρυκας, 20, 269 δύω πτύχας, vs. 271 τὰς δύο (πτύχας) χαλκείας, δύο δ' ἔνδοϑι κασσιτέροιο, Odyss. 9, 74 δύω νύκτας δύο τ' ἤματα, 10, 142 δύο τ' ἤματα καὶ δύο νύκτας. – 3) genitiv. und dativ.: Iliad. 13, 407 δύω κανόνεσσ' ἀραρυῖαν (ἀσπίδα); Odyss. 10, 515 πέτρη τε ξύνεσίς τε δύω ποταμῶν ἐριδούπων; Iliad. 10, 253 παρῴχηκεν δὲ πλέων νύξ | τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται. Den letzten Vers hielten Zenodot, Arislophanes Byz. u. Aristarch nach dem Zeugnisse der scholl. für unächt, und Aristarch nahm namentlich auch an dem genit. δύο Anstoß: οὐχ Ὁμηρικὸν δὲ καὶ τὸ »τῶν δύο«. οἱ δύο μὲν γὰρ λέγει καὶ τοὺς δύο, τῶν δύο δὲ ἢ τοῖς δύο οὐκ ἔστιν εὑρεῖν παρ' Ὁμήρῳ. Ζηνόδοτος οὐδὲ ἔγραφεν, Ἀριστοφάνης ἠϑέτει. Von diesen Sätzen gehört das über δύο Gesagte einem Scholium des Aristonic. an, die letzte Bemerkung über Zenodot und Aristophanes dem Didymus. Friedländer schreibt in seiner Ausgabe des Aristonic. auch diese didymeische Notiz unbedenklich dem Aristonicus zu. Bei Odyss. 10, 515 giebt es kein Alexandrinisches Scholium, bei Iliad. 13, 407 ein Scholium des Didymus, welches den dativ. κανόνεσσ(ι) als Aristarchische Lesart bezeugt: ἐκ πλήρους αἱ Ἀριστάρχου κανόνεσσι, d. h. Aristarch schrieb in seinem Texte das I mit hin und überlies das Elidiren dem Leser. Man kann die beiden Verse 406. 407 ohne Störung des Zusammenhanges weglassen, und eben so den Vers Odyss. 10, 515; man kann aber auch Odyss. 10, 515 δυοῖν schreiben und Iliad. 13, 407 δυσίν oder δυσί oder ebenfalls δυοῖν. – Als Bezeichnung einer unbestimmten geringen Anzahl steht Iliad. 2, 346 ἕνα καὶ δύο, Einen oder Zwei. Aehnlich Odyss. 5, 484 ὅσσον τ' ἠὲ δύω ἠὲ τρεῖς ἄνδρας ἔρυσϑαι. – Iliad. 10, 224 σύν τε δύ' ἐρχομένω, καί τε πρὸ ὁ τοῦ ἐνόησεν ὅππως κέρδος ἔῃ wird von Neueren so aufgefaßt, als ob σύν mit δύο zu verbinden sei, Tmesis statt σύνδυο, vgl. Odyss. 9, 429 σύντρεις αἰνύμενος und Odyss. 14, 98 οὐδὲ ξυνεείκοσι φωτῶν ἔστ' ἄφενος τοσσοῦτον; aber Aristarch verband Iliad. 10, 224 das σύν zunächst nicht mit δύο, sondern mit ἐρχομένω, Schol. Aristonic. σύν τε δύ' ἐρχομένω: ἡ διπλῆ πρὸς τὸ σχῆμα, ὅτι ὅμοιόν ἐστιν ἐκείνῳ, »ἄμφω δ' ἑζομένω ( Iliad. 3, 211)«, συνερχόμενοι δύο ἀντὶ τοῦ συνερχομένων. ἔνιοι δὲ μὴ νοήσαντες τὸ Ν προςτιϑέασι, κακῶς. Man beachte, daß bei der von Aristarch verworfenen Lesart ἐρχομένων das δύο Genitiv wäre. – Folgende: Xen. Hell. 3, 5, 20 δύο ἢ τρεῖς; ähnlich Theocr. 14, 45 δύο allein = wenige, ein Paar; – εἰς δύο, je zwei, Xen. Cyr. 7, 5, 17; – δύο ποιεῖν τὴν πόλιν, die Stadt entzweien, durch Aufruhr theilen, Arist. pol. 5, 9; – τὰ δύο μέρη, zwei Drittheile, Thuc. u. A. – Die ep. u. jamb. Dichter brauchen δύο u. δύω nach Bedürfniß des Verses; letztere Form findet sich nicht bei Pind., aber bei andern Lyrikern, nicht in den Tragikern u. in attischer Prosa, wo δύο die herrschende Form ist, wie bei Her. – Gen. u. dat. δυοῖν überall; einsylbig gebraucht Soph. O. R. 640; – δυεῖν, von den Gramm. als attisch bezeichnet u. theils auf den gen., theils auf das fem. beschränkt, findet sich sicher in wenigen Stellen, bes. bei Plat., wo Schneider zu Rep. II p. 92 ff, zu vgl.; als dat. Thuc. 1, 20, aber Krüger δυοῖν; – dat. δυσί, Hippocr., u. von Arist. an gew. bei Sp., bei Thuc. 8, 101 zweifelhaft; – δυῶν, δυοῖσι, bei Her. u. Ion., nicht hinlänglich beglaubigt, s. aber Wesseling Her. 7, 106. – Indecl. findet es sich bei. Thuo., Xen. (An. 1, 2, 23, wo Krüger mehrere Stellen anführt), Pol. u. A., s. Zander Programm von Königsberg 1887 u. 45. – Subst. u. verb. stehen dabei oft im plur., bes. bei δύο u. bei Sp. Vgl. übrigens über die Formen, außer den Gramm., Lob. zu Phryn. p. 210.
17 δια-πράσσω
δια-πράσσω, att. διαπράττω, ion. διαπρήσσω (s. πράσσω), hindurchdringen, hindurchkommen, durchmachen, vollenden, vollbringen. Homer: Odyss. 2, 213 ἄγε μοι δότε νῆα καὶ ἑταίρους, οἵ κέ μοι ἔνϑα καὶ ἔνϑα διαπρήσσωσι κέλευϑον, den Weg zurücklegen; Odyss. 2, 429 Iliad. 1, 483 von einem Schiff ἡ δ' ἔϑεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευϑον; Iliad. 2, 785. 3, 14. 23, 364 μάλα δ' ὦκα (οἱ δ' ὦκα) διέπρησσον πεδίοιο, der genitiv. ist ein Homerischer genitiv. der Ergänzung, wie er bei nominibus überall, bei verbis von Homer ungleich häufiger als in der Artischen Prosa zur Anwendung gebracht wird, διαπράσσειν τοῦ πεδίου wie wenn man ἡ διάπραξις τοῦ πεδίου sagte; Aristarch faßte διαπράσσειν πεδίοιο = διαπράσσειν διὰ τοῦ πεδίου, Scholl. Aristonic. Iliad. 23, 364 ὴ διπλῆ, ὅτι λείπει ἡ διά, διὰ πεδίου, vgl. Friedlaender Schematol. p. 26; mit particip. Iliad. 9, 326 ἤματα δ' αἱματόεντα διέπρησσον πολεμίζων; Odyss. 14, 197 ῥηιδίως κεν ἔπειτα καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ἅπαντα οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα ϑυμοῦ, ich würde in einem Jahre mit der Erzählung nicht durchkommen, zu Ende kommen. – Folgende: 1) durchmachen, vollenden, vollbringen; Her. 9, 94; Att., τί, Ar. Equ. 93 Plut. 217; Xen. Mem. 2, 3, 13; τινὶ ὧν δεῖται Cyr. 1, 4, 13. – Gew. im med., für sich durchsetzen, oft auch für Andere; bei Plat. nur so, theils absol., Phaedr. 256 c, theils c. acc., πάγκαλον πρᾶγμα Conv. 183 b; τὰ πάντα Gorg. 151 d, u. ä.; auch folgt μὴ διδόναι δίκην, Gorg. 479 a; ὥστε c. inf., Xen. Cyr. 7, 4, 9; Plat. Gorg. 478 e; auch διαπεπραγμένος τι, Din. 1, 97, wie Men. Perinth. fr. 1; u. Diphil. Stob. fl. 24, 1; διαπέπρακται, er hat ausgerichtet, Isocr. 4. 187; aber διαπέπρακται ὁ πόλεμος pass., Plut. Caes. 52. – Uebh. = unterhandeln, δι' ἑρμηνέων, Her. 4, 24; πρός τινα, Plat. Hipp. mai. 281 a; περί τινος πρός τινα, mit Einem über etwas, Xen. An. 7, 4, 12; durchsetzen, erlangen, ἀγαϑόν τινι παρά τινος. Is. 3, 20. – 2) die Tragg. brauchen es übertr. für tödten; στυγερῷ ϑανάτῳ διεπράχϑης Aesch. Ch. 1008; vgl. Soph. Tr 784; Eur. Ion 358; διαπεπράγμεϑα, wir sind zu Grunde gerichtet, es ist aus mit uns, Hel. 864; auch Sp., wie Plut. Fab. M. 5, διαπέπρακται τὰ τῶν Καρχηδονίων.
18 δείους
δείους, genitiv., = δέους, Homer zweimal, χλωρὸς (χλωροὶ) ὑπαὶ δείους Versanfang Iliad. 10, 376. 15, 4, »bleich vor Furcht«. Das ει in δείους läßt verschiedene Erklärungen zu; vgl. einerseits δειλός, δεινός, δείδω, δείδια, andrerseits genitiv. σπείους, Odyss. 12, 93, accusat. σπεῖος, Odyss. 5, 194, accusat. σπέος, Odyss. 9, 182. Die Lesart ὑπαὶ δείους wird Iliad. 10, 376. 15, 4 von Nikanor anerkannt, s. Scholl.
19 ἐκ
ἐκ, vor Vocalen ἐξ, doch zuweilen auch vor Consonanten, bes. σ in Inscr., wo vor β, δ, λ u. μ auch ἐγ geschrieben ist. Praeposit. c. genit. Im Allgemeinen das Ausgehen aus Etwas heraus bezeichnend: – 1) vom Orte, aus, von Etwas her, – a) zunächst bei Verbis der Bewegung, den Ausgangspunkt bezeichnend; ἐκ Πύλου ἐλϑὼν τηλόϑεν ἐξ ἀπίης γαίης Il. 1, 269, u. so bei allen Folgenden; ἐξ οἴκων μολεῖν Soph. Phil. 60; ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς Plat. Prot. 321 c; ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον Xen. An. 3, 4, 25; ἐκ νηῶν, ἐκ πόντοιο, von den Schiffen aus, Il. 8, 213 Od. 19, 375; auch übertr., μεταστρέψαι ἦτορ ἐκ χόλου, vom Zorn abwenden, Il. 10, 107. Auch hier stehen die Menschen oft für das Land, ἐκ τῶν πολεμίων ἐλϑεῖν Xen. Cyr. 6, 2, 9, vgl. An. 1, 7, 13; ἃ ἐκ τῶν Ταόχων ἔλαβον 4, 7, 17; ἐξ ἐμοῦ, aus meinem Hause, Ar. Par 1195; ἐκ τῶν γειτόνων, aus der Nachbarschaft, Lycurg. 21; Ar. Plut. 431. An σώζειν ἐκ τῆςδε γῆς, Soph. Phil. 524, schließt sich ἐκ πολλῶν ἔσωσας, El. 1348; ἐκ κακῶν πεφευγέναι, Ant. 833; παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ El. 975; κολώνης ἐξ ἄκρας νεόῤῥυτοι πηγαί 882; ἐκ φοινίας πληγῆς αἱμα Ai. 901; vgl. ἐξ ἀειρύτου χοὰς κρήνης ἔνεγκον O. C. 470; δύςνιπτον ἐκ δέλτου γραφήν Tr. 680; ἀμφίκλυστος ἐκ πόντου πέτρα Phil. 777, aus dem Meere hervorragend; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσϑαι Plat. com. Poll. 6, 103; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν, aus goldenen Schalen, Xen. Cyr. 5, 3, 3; ἐξ ὕπνου ἐγείρειν Il. 5, 413. – b) Eine eigenthümliche Kürze liegt in Ausdrücken wie ὁ ἐκ Βυζαντίου ἁρμοστὴς μέλλει ἥξειν Xen. An. 6, 2, 17, wie auch wir »der Harmost aus Byzanz wird kommen« sagen; ἁρπάζειν τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν, das, was im Hause ist, aus demselben rauben, plündern, Cyr. 7, 2, 5; τοὺς ἐκ τῶν πόλεων λαβεῖν An. 1, 2, 3; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔϑεον u. ä.; einfacher ist τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα 5, 3, 9; ἅπαντα τἀκ τῆς οἰκίας ἀπώλεσεν Philem. Stob. fl. 105, 50; οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' αὐτοῦ, die Räuber auf den Inseln wurden von diesem verjagt, Thuc. 1, 8, vgl. 1, 105. 2, 5. 13. – Mit δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη Soph. Phil. 1271 u. μεϑιέναι O. C. 910 ist zu vgl. οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες, das sind ἀκοντισταί, Xen. An. 3, 3, 15; ἐκ χειρὸς χρῆσϑαι Cyr. 1, 2, 9, u. oft μάχεσϑαι u. ä. – c) Sehr häufig sind bes. bei den Geschichtschreibern die Bezeichnungen ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς u. ä., von der rechten Seite, die oft auch mit Verdis der Ruhe verbunden sind: ἐκ τοῦ ἔμπροσϑεν στῆναι Xen. Cyr. 2, 2, 6; οἱ ἐξ ἐναντίας 7, 1, 20; ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ ϑάτερα Plat. Prot. 314 e; τόπος ἀπότομος ἐκ ϑαλάττης, von der Meeresseite, Crit. 118 a; ἐκ μὲν ϑαλάττης τὴν Εὕβοιαν προβαλέσϑαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς, ἐκ δὲ μεσογαίας τὴν Βοιωτίαν Dem. 18, 301. Vgl. πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ ϑαλάσσης, πολλὰ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται ϑνητοῖς Aesch. Pers. 694; τοὺς ἱππέας ἐκ πλαγίου τάττειν τῶν Ἀϑηναίων, den Athenern in die Flanken stellen, Thuc. 7, 6; daher οἱ ἐκ τοῦ πλαγίου, die in der Flanke stehenden, Xen. Cyr. 7, 1, 20; – ἐξ ἀγχιμόλοιο ἰδεῖν, in der Nähe, Il. 24, 352; ἐκ πολλοῦ, πλείονος u. ä. φεύγειν, ἐκ τοσούτου διώκειν, von weitem, aus so weiter Entfernung, Thuc. 4, 129 Xen. An. 1, 10, 11 u. öfter; Hell. 4, 4, 10 An. 2, 21, 8; ἐκ τόξου ῥύματος καταλαβεῖν, von Bogenschußweite aus, An. 3, 3, 15; ἐξ ἀκοντίου βολῆς ᾕρουν Xen. Hell. 4, 5, 15; ἐξ ὄψεως μήκους Cyr. 4, 3, 16; ἐκ πολλοῠ προορᾶν 5, 4, 49; Sp., wie ἐξ εἴκοσι βημάτων, auf zwanzig Schritt, Plut. Demetr. 21. – d) die Bdtg außerhalb ist in ἐκ καπνοῠ κατέϑηκα Od. 19, 7 nur scheinbar, u. eine Kürze des Ausdruckes, aus dem Rauch wegtragen u. niederlegen; οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, sc. φεύγω, Od. 15, 222; von Streitern, ἄστεος ἐκ σφετέρου, fern von, Il. 18, 210; vgl. Her. 2, 142; ἐκ μέσου καϑῆσϑαι, sich aus der Mitte wegsetzen, 3, 83, wie ἐκ μέσου γίγνεσϑαι, Aesch. ep. 12, sich zurückziehen; bei Paus. 3, 14, 9 ist ἐκ τῆς πόλεως in ἐκτός von Sylburg geändert. – e) An kann es übersetzt werden in ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, er hing die Leier an den Pflock, nämlich so, daß sie von diesem herabhing, Od. 8, 67; ἀνάπτεσϑαι ἔκ τινος, an Etwas anknüpfen, so daß das Band davon auszugehen scheint, 12, 51; ἐξ ἄντυγος ἡνία τείνας Il. 5, 322; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων 18, 598; τῆς δ' (ἀσπίδος) ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν, an demselben, 11, 38; προςφυὲς ἔκ τινος, daran sitzend, Od. 19, 58. Man vgl. ἐκ τῶν ζωστήρων φορεῖν φιάλας Her. 4, 40, am Gürtel hangend, wie 9, 74; τὰ δρέπανα ἐκ τῶν ἀξόνων Xen. An. 1, 8, 10. So auch ἐκ χειρὸς λαμβάνεσϑαι u. ä., ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν, an einem Stabe, Soph. O. C. 848; vgl. τοῖς τυφλοῖσι κέλευϑος ἐκ προηγητοῠ πέλει, die Blinden wandern an der Hand des Führers, Ant. 989; – die Uebersetzung auf in Verbindungen wie ἕλκεν νευρὴν – αὐτόϑεν ἐκ δίφροιο καϑήμενος, ἧκε δ' ὀϊστόν Od. 21, 420 ist nicht genau, es ist auch hier = von dem Sitze aus, dasitzend, wie auch bei Soph. Ant. 407 καϑἠμεϑ' ἄκρων ἐκ πάγων an das Hinabschauen vom Berge zu denken, wie Il. 14, 154 Ἥρη εἰςεῖδε –. στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο u. Thuc. 3, 22 ᾔσϑοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων, die auf den Thürmen Befindlichen bemerkten es von da aus, vgl. b). – Das Ausgehen von Etwas ist auch ein Absondern, Trennen von, aus, ἐκ δεσμῶν λυϑείς Aesch. Prom. 507. 874; so bes. ἐκ πάντων, aus Allen heraus, vor Allen, Il. 4, 96, wie ἐκ μὲν ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν 18, 432; τὰν ἐκ πασᾶν τιμᾷς ὑπερταταν πόλεων Soph. Ant. 1124; ἐκ δὲ τῶν μάλιστ' ἐγώ O. C. 746, wie ἐκ πάντων μάλιστα Thuc. 2, 49 u. sonst; fast die Stelle des genit. partitivus vertretend, ἐκ πολέων πίσυρες, vier aus, von vielen, Il. 15, 680; ὅν ποτ' ἐκ πολλῶν ἐγὼ μόνον προςεῦρον πιστόν Soph. El. 1343; vgl. O. C. 70 Ant. 652 Tr. 731; μοῠνος ἐξ ἁπάντων Her. 5, 87; οὗτοι ἐσώϑησαν ἐκ τῶν ἀμφὶ τοὺς μυρίους Xen. An. 5, 3, 3; ἐκ πάντων προτιμᾶσϑαι Thuc. 1, 120; ἐκ πάντων τιμᾶν, vor Allen ehren, Her. 1, 134. – 2) In mannichfaltigen Verbindungen bezeichnet es den Ursprung, wobei immer an einen stetigen Zusammenhang des Abgeleiteten u. des Ursprünglichen zu denken ist: – a) den leiblichen Ursprung, sowohl den Vater als die Mutter bezeichnend; bei Hom. gew. ἔκ τινος εἶναι u. γενέσϑαι, vollständiger ἐξ ἐμοῠ γένος ἐσσί, du stammst von mir dem Geschlechte nach, Il. 5, 896; ὦ παῖ, πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέος Soph. Phil. 260; ἐκ κείνου γεγώς Ai. 467; ἐξ ἧς ἔφυ γυναικός O. R. 458; Ai. 1268; μητρὸς ἐξ ὀρεσκόου βλάστημα Aesch. Spt. 514; σέϑεν γὰρ ἐξ αἵματος γεγόναμεν Spt. 118; Plat. αὐτοί τε ἀγαϑοὶ καὶ ἐξ ἀγαϑῶν Phaedr. 246 a; αὐτὴ ϑνητὴ ἐκ ϑνητῶν Legg. X, 889 d; ἐκ γενναίων γαμεῖν Eur. Andr. 1280. – b) vom Vaterlande, ξένος μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων Aesch. Ch. 663; ὁ ἐξ Αἰτωλίας, = Αἰτωλός, Soph. El. 694; οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας, die Perser, Isocr. 4, 82. Hieran reihen sich bes. bei Späteren Umschreibungen, οἱ ἐκ Μακεδονίας βασιλεῖς, die macedonischen Könige, Pol. 2, 40, 5; οἱ ἐκ τῆς συγκλήτου, die Senatoren 3, 97, 1; οἱ ἐκ τῆς πόλεως, die Bürger, 4, 71, 11. Geläufig war οἱ ἐξ Ἀρείου πάγου, Oratt. Man vgl. οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aesch. 1, 54; οἱ ἐκ τοῠ περιπάτου, die Peripatetiker, Luc. Hermot. 11; u. was sich weiter davon entfernt, ϑάπτειν τοὺς ἐκ τῶν πολέμων, die in den Kriegen Gefallenen, Thuc. 2, 34 (vgl. ἀνελόμενος τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Plat. apol. 32 b); οἱ ἐκ τῶν ὑποδεεστέρων, die Dürftigeren, 2, 89; οἱ ἐκ διπλασίων κτημάτων Plat. Legg. V, 743 b. – c) seltener zeigt es den Stoff an; ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα Her. 1, 194; 3, 24; ἐκ πέτρας εἰργασμένος Aesch. Prom. 242; πίνοντας ἐκ κριϑῶν μέϑυ Suppl. 931; τὸ ἄγκιστρον εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Plat. Rep. X, 616 c; στράτευμα ἐξ ἐραστῶν, aus Liebhabern bestehend, Xen. Conv. 8, 32. Man vgl. noch ἐκ ποταμοῦ νίζεσϑαι Od. 6, 224;. ἐκ χρημάτων τριήρεις παρασκευάζεσϑαι Plut. Them. 4; ἐκ τῶν ἰδίων (χρημάτων), aus eigenen Mitteln, Dem. 19, 229; ἐκ τῶν κοινῶν ταῖς ἰδίαις ἀπορίαις βοηϑεῖν Isocr. 12, 140; ζῆν ἔκ τινος, Xen. Hell. 3, 2, 11; τρέφειν τινὰ ἐκ τῶν ἰδίων, Isocr. 15, 152; vgl. unten f. – d) vom geistigen Ursprunge, innerem Antriebe, ἐκ ϑυμοῠ φιλεῖν, aus Herzensgrunde, Il. 9, 486, wie Bion. 4, 2; ἐξ ἔριδος μάχεσϑαι, in Folge des Streites, aus Haß, Il. 7, 111; Od. 4, 343; so Tragg., δακρυχέων ἐκ φρενός Aesch. Spt. 902; Ag. 532; ὁ ἐκ φρενὸς λόγος Ch. 105: ἐκ ποίου φρονήματος ἀτιμάζεις Suppl. 889; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσϑαι τὸν ἱκέτην Soph. O. C. 487; οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις El. 344, vgl. O. R. 528; ἐκ παντὸς τοῠ νοῦ Plat. Gorg. 510 b; ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος Xen. An. 7, 7, 43; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσϑαι Oec. 10, 4. – e) Ganz allgemein von der Veranlassung, von der Etwas ausgeht; μήνιος ἐξ ὀλοῆς, in Folge, wegen des Zorns, Od. 3, 135; ἐξ ἀρέων κεχολωμένος Il. 9, 566; ἀρϑεὶς νεικέων ἐξ ἀμφιλόγων Soph. Ant. 111; ἐκ τέχνης κακῆς πράσσειν Phil. 88; vgl. Plat. Tim. 33 d; ἐξ ἀβουλίας πεσεῖν Soph. El. 390; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω Ant. 180; παλαιῶν Ἄρεος ἐκ μηνιμάτων Eur. Phoen. 914. Dah. ἐκ τίνος ἐπλήγης; weshalb. Xen. An. 5, 8, 4; vgl. ἐκ διαβολῆς, ἐξ ὑποψίας, 2, 5, 5; ἀγαϑὸς ἐκ πολυμαϑίας γενόμενος Plat. Legg. VII, 811 a, wie ἐκ τέχνης ποιητὴς ἐσόμενος Phaedr. 245 a; ἔπαινον εἴληφεν ἔκ τινος Legg. I, 625 a; ἐκ τοιᾶςδε προφάσεως Critia. 120 d; ἄχϑεσϑαι ἔκ τινος Rep. VIII, 549 d; ἐξ ὑποβολῆς Xen. Cyr. 3, 3, 37; ἀρέσκειν ἔκ τινος Conv. 4, 57; μισεῖν ἐκ τῶν ἐγκλημάτων Dem. 1, 7; ἐκ τῆς βουλῆς 24, 63; μηδεὶς ἐκ τριηραρχίας ὑπάρξει ἀτελής 20, 20; ἐλπίδας ἔχειν ἔκ τινος Thuc. 1, 84; ἐξ εὐεργεσιῶν εὐμενῶς διατεϑείς Isocr. 4, 28. Vgl. noch τὰ ἐξ ἀδικίας κέρδη Plat. Rep. II, 366 a; οἱ ἐκ τοῠ ἀδίκου φιλοκερδοῠντες Xen. An. 1, 9, 16; Cyr. 8, 8, 18; ἐκ τοῦ δικαίου Hell. 6, 5, 16; κτᾶσϑαι Lys. 19, 9. Aehnlich πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος, in Folge, d. i. nach den Wunden, s. unten Xen. Cyr. 5, 4, 10. Häufig so auch von Personen, ἐκ ϑεό φιν πολεμίζειν, auf Antrieb der Götter, Il. 17, 101; ἐξ ἀνδρῶν τλῆμεν, auf Anlaß der Männer, 5, 384; τιμὴ ἐκ Διός ἐστιν 2, 197; vgl. Hes. O. 30; ὄναρ ἐκ Διός, ein vom Zeus veranlaßter Traum, Il. 1, 63; ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς Aesch. Prom. 761; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηϑέως 504; ἄτιμοι ἐκ ϑεῶν Ag. 997; vgl. ὕμνος ἐξ Ἐρινύων Eum. 327; τὰ ἐκ προτέρων ἀμπλακήματα 894; ἐξ ἐμοῠ κτήσει χάριν Soph. Phil. 1356; ἐπαίνου ἔκ τινος τυχεῖν Ant. 665; Tr. 449; τὰ ἐκ ϑεῶν τρέμοντες O. C. 257, den Götterspruch; ἡ ἐκ σοῦ δυσμένεια, dein Uebelwollen, El. 619; ἀπιστία ἔκ τινος Xen. An. 7, 7, 30; ὁ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εἰς τοὺς βαρβάρους φόβος, von den Hellenen ausgehend, veranlaßt, 1, 2, 18; ψόφος ἔκ τινος Thuc. 3, 22; σωτηρία ἔκ τινος, durch Einen bewirkte Rettung, Plat. Rep. VIII, 494 a; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα Her. 2, 148; ἡ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εὔνοια Pol. 3, 6, 13; ἡ ἐκ τούτου πρᾶξις 9, 29, 7; ἡ ἐκ τῆς πονηρίας αἰσχύνη, ἡ ἐκ τοῠ δανείζεσϑαι ἀμηχανία, Plut. vit. aer. al. 6. Daher steht ἐκ sogar bei passivis für ὑπό, Hom. ἐφίληϑεν ἐκ Διός Il. 2, 669; τετίμηται ἐκ παίδων Od. 7, 70; Τρώεσσι δὲ κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός Il. 2, 69; ἐκ φίλων κρατηϑείς Aesch. Spt. 322; ἐκ ϑεῶν δοϑείς Eum. 470; ἐκ βασιλέως δεδομένος Her. 8, 114; Xen. An. 1, 1, 6; ἐκ ϑεῶν δωρηϑέν Plat. Tim. 47 b. So bei tödten, umkommen, δαμεὶς ἐκ χερος Φοίβου Aesch. Ag. 1501; Soph. Phil. 335; ϑανεῖν Tr. 1123; ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετο O. R. 225; ὀλοίμην ἐκ ϑεῶν Ch. 1000; vgl. ὡς ἔρις ἔκ τε ϑεῶν ἔκ τ' ἀνϑρώπων ἀπόλοιτο Il. 18, 107; σφαγεὶς ἔκ τινος Eur. I. T. 552. Oft bei Her.; τὸ ποιηϑὲν ἐκ Ψαμμητίχου 2, 151; 3, 14; λεχϑέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου 7, 175. Seltener bei den Attikern; τὰἐξ ἐμοῠ πραχϑέντα Antiph. II δ 1; ἐκ τῶν συνειδότων μεμηνῠσϑαι Thuc. 1, 20; ἐκ τῶν κινδυνεύειν ἐϑελόντων ὠφελεῖσϑε Lys. 16, 18; ἐξ ὑμῶν ἐλέγχονται Is. 6, 57; ἐξ ἁπάντων ἀμφιςβητήσεται Plat. Theaet. 171 b; ὁ μῠϑος ἐκ παλαιῶν ἰερέων εἴρηται Legg. IX, 872 e; ἐκ τῶν τυχόντων ἀνϑρώπων συνοικισϑεῖσα Lycurg. 62. Zu vergleichen sind aber ἐκ βασιλέως καϑεστηκώς Xen. Cyr. 8, 6, 9, φεύγειν ἐξ Ἀρείου πάγου, durch den Areopag verbannt werden, Din. 1, 44. Bei Tragg. findet sich noch ἄρχεσϑαι ἔκ τινος, Soph. Ant. 63; Eur. Hel. 1030; ἐχϑαρεῖ ἐξ ἐμοῠ, Soph. Ant. 93; ταῦτ' ἐξ Ἀλεξάνδρου ἔργα, Phil. 404; γελᾶσϑαι ἔκ τινος, Eur. Med. 797. Oft bei Aesch. u. A. δέχεσϑαι, ἑλεῖν, λαβεῖν ἐκ χερῶν, s. d. verba (πλουτεῖν ἔκ τινος Dem. 21, 189), wie κλύειν, ἀκούειν ἔκ τινος u. ä. – f) in manchen Verbindungen steht es dem dat. od. adverbialen Bestimmungen gleich; ὑψόσε δ' ἄχνη σκί. δναται ἐξ ἀνέμοιο ἰωῆς Il. 11, 307; so ἐκ βίας = βίᾳ, Soph. Phil. 559 u. öfter; ἐξ ἀνάγκης od. ἐξ ἀναγκαίας τύχης, 73 El. 48; Plat. Phileb. 22 b; vgl. ἐξ ἀνάγκης ἐστί μοι ποιεῖν τι, Antiphan. bei Ath. VI, 224 c; vgl. Plat. Soph. 256 d; ἐκ τῶν δυναμένων Gorg. 525 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ ἔργων χαρίζεσϑαι, mit Wort u. That, Phaedr. 931 c; ἐκ δόλου, listig, Soph. El. 271; σίδηρος ὀπτὸς ἐκ πυρός Ant. 471; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν Phil. 702; ὑπερχλιδῶντες ἐκ γλώσσης κακῆς Tr. 208; βέβηκε ἐξ ἀκινήτου ποδός 872; u. wo das Ausgehen deutlicher hervortritt, ὀδύρομαι ὡς ἐκ στομάτων O. R. 1218; ἐκ τοῦ ἐμφανοῠς, ἐκ τοῠ φανεροῦ, = φανερῶς, Her. 3, 150; Xen. Cyr. 1, 6, 41; Isocr. 4, 147 u. A.; ἐξ ἀπροςδοκήτου, ἀέλπτου, Her. 7, 204. 1, 111; ἐξ ἴσου, 7, 135, τιμᾶν, ἀκούειν ἀμφοτέροιν, auf gleiche Weise, Aesch. Suppl. 400 Dem. 29, 4 Aesch. 1, 28, wie ἐκ τῶν ὁμοίων, Ag. 1397; οὐκ ἐξ ἴσου ἐσμέν, wir stehen nicht gleich, Xen. An. 3, 4, 47; ἐξ ἑτοίμου ἀκοντίζειν Cyr. 8, 5, 12; ἐξ ἑτοιμοτάτου, 5, 3, 57; vgl. ἐκ τῆς ἰϑείης, νέης, ὑστέρης, Her. 3, 127. 5, 116. 6, 85; ἐξ ἐπιβουλῆς Xen. An. 6, 2, 7. – 3) Hieran reiht sich die Bdtg gemäß, d. i. von Etwas ausgehend und durch Etwas veranlaßt; ἔκρινα ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ ὕπαρ γενέσϑαι Aesch. Prom. 483; ἐκ τῶνδε, demgemäß; ἐξ ὧν σὺ λέγεις ἔοικε Plat. Prot. 313 c; ἀδύνατον ἐκ τῶν ὡμολογημένων, nach dem, 358 e; ἐξ ὧν ἀκούω κρίνω Xen. An. 1, 10, 28, wie ἐκ τῶν ἔργων Cyr. 2, 2, 21; ἐκ τῆς ὄψιος τοῠ ὀνεί. ρου Her. 2, 152; ἐξ ὧν ἐγὼ ἀκοῇ αἰσϑάνομαι Thuc. 6, 17; ἐξ ὦν ᾔσϑημαι Plat. Phaed. 61 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων χαρίζεσϑαι 231 c, vgl. 243 d; ἐκ τῆς νικώσης πάντα ἔπραττον, nach Stimmenmehrheit, Xen. An. 5, 9, 18, wie ἐκ τῶν λεγομένων καὶ μαρτυρουμένων ψηφίζεσϑαι Dem. 46, 4. Häufig bei Rednern αἱ ἐκ τῶν νόμων ζημίαι, τιμωρίαι, δίκη, ἐπιτίμια, die gesetzmäßigen, gesetzlichen, z. B. Dem. 58, 8. 18, 13. 19, 281; Lycurg. 4, 8; ἡ ἐκ τοῠ νόμου ἀρά Dem. 19, 70; vgl. τόδ' ἐκ νόμων σέβας Aesch. Eum. 92; ἐκ κελεύσματος Pers. 389; ἐκ τοῠ δικαίου Pol. 15, 22, 1; μηδέποτε ἐκ λόγου σκοπεῖσϑαι, vernunftgemäß, Dem. 25, 42; ἐκ τῶν παρόντων, der gegenwärtigen Lage, den Umständen gemäß, Thuc. 3, 29; Xen. An. 3, 2, 3 u. Folgende, wie Plat. Alc. 38; ὡς δυνατὸν ἐκ τοῠ τοιούτου τρόπου, bei einem solchen Charakter, Xen. An. 2, 6, 8; vgl. Ar. Th. 99; anders ἐκ τρόπου τοιοῠδε, auf folgende Weise, Lys. 13, 7, wie μαστεύουσι ζῆν ἐκ παντὸς τρόπου Xen. An. 3, 1, 43; Thuc. 6, 92. 8, 66; – ἐξ ὀνόματος προςαγορεύειν, mit Namen, Plut. Crass. 3. – 4) Eine Zeitfolge, bes. ἐξ οὗ, ἐκ τοῠ, ἐκ τούτου, seitdem, Il. 1, 493. 8, 295; bei allen Folgenden sehr gewöhnlich; ἃ 'κ τῶνδε δράσω Soph. O. R. 235. Bestimmter ἐκ γενετῆς, von Geburt an, Il. 24, 535; ἐκ νεότητος ἐς γῆρας 14, 86; bei Attikern bes. ἐκ τῶν παίδων, auch ἐκ νέων εὐϑύς, Plat. Legg. I, 642 h; ἐκ μικροῦ παιδαρίου αὐτὸν ἔϑρεψε Dem. 53, 19; ἐκ πολλοῠ χρόνου Plat. Men. 234 e; ἐκ τριῶν ἐτέων προετοιμάζετο Her. 7, 22; ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῠρον Soph. O. R. 1137; ἐξ ἕω, vom Morgen an, Ar. Eccl. 85; ἐκ τοῦ ἀρίστου Xen. An. 4, 6, 21, gleich nach dem Frühstück; ἐξ ὀλίγων ἡμερῶν, auch ἐξ ὀλίγου λέγειν, nach Vorbereitung weniger Tage sprechen, Lys. 2, 1; ἐξ ἀρχῆς, von Anfang an, zuerst, Hom. u. alle Folgdn; ἐκ παλαιοῠ u. ἐκ παλαιτάτου, schon längst, ἐκ τοῠ λοιποῠ χρόνου, Dem. 59, 46. Uebh. drückt es die unmittelbare Zeitfolge aus, ἐκ πολλῆς ἡσυχίας, nach langer Ruhe, Her. 1, 86; ἐκ τῶν πρόσϑεν δακρύων γελᾶν Xen. Cyr. 1, 4, 28, gleich nach dem Weinen lachen; ἐπειδή μ' ἐκ τοῦ πόνου ὁ ὕπνος ἀνῆκεν Plat. Prot. 310 d; Phaedr. 251 a; vgl. ἔπειτα ἐκ τούτων τρίτον Phil. 27 b, nach diesem den dritten; womit sich wieder die Bdtg. in Folge verbindet in ἐκ τρωμάτων ϑνήσκειν Her. 2, 63; ἐξ ἧς μάχης ἐμοὶ τἀριστεῖα ἔδοσαν οἱ στρατηγοί, nach und in Folge welcher Schlacht, Plat. Conv. 220 d. Daran reiht sich – a) das Uebergehen aus einem Zustande in einen andern, κάλλιστον ἦμαρ εἰςιδεῖν ἐκ χείματος, nach dem Sturm, Aesch. Ag. 874; τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότος Soph. O. R. 454, blind aus einem sehenden, nachdem man sehend gewesen; λευκὴν ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα Ant. 1080; ἐκ τοιούτου ϑῆλυς εὕρημαι Tr. 1064; ἐκ σμικρῶν εἰς τυραννίδα ἀφικέσϑαι Eur. Hel. 1030; ὑπὸ στέγαισί τε οἵαισι ναίω, βασιλικῶν ἐκ δωμάτων, nachdem ich km Palast gewohnt, El. 306; τὰ καινὰ ἐκ τῶν ἠϑάδων ἡδίον' ἐστίν Cycl. 250: χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου ποιεῖν Plat. Rep. VII, 530 c; λύκος ἐξ ἀνϑρώπου γενέσϑαι VIII, 566 a; ἐξ ἐλάττονος ὄντος πρότερον ἔπειτα μεῖζον γίγνεσϑαι Phaed. 70 e; ἐλεύϑερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῠ γεγονώς Dem. 18, 131; Xen. An. 7, 7, 28 u. A., wo überall auch der Ausgangspunkt durch ἐκ bezeichnet ist. – b) das unmittelbare Aufeinanderfolgen, daher Ausdruck der Häufung; ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβάλλειν, von Tag zu Tag, Her. 9, 8; ξενίζουσ' ἡμέραν ἐξ ἡμέρας Henioch. Stob. fl. 43, 27; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῠ Il. 19, 290; πόλιν ἐκ πόλεως, Stadt vor Stadt, Plat. Soph. 224 b; χεὶρ ἐκ χειρός Aesch. Ag. 1109; ἀεί τιν' ἐκ φόβου φόβον τρέφω, eine Besorgniß nach der andern, Soph. Tr. 28; μόχϑος ἐκ μόχϑων Eur. I. T. 191; ἐλπίδες ἐξ ἐλπίδων Dem. 19, 18; ἄλλον ἐξ ἄλλου τύραννον μεταβάλλειν Plut. Timol. 1.
Adverbium : ἐκ δ' ἀργύρεον τελαμῶνα, daran, Il. 18, 480. Bei Soph. Tr. 1042 ἐκ μὲν ἐσχάτας βέβρωκε σάρκας – ἐκ δὲ χλωρὸν αίμά μου πέπωκεν u. ähnlichen Ausdrücken pflegt man eine Tmesis anzunehmen. – Man vgl. διέκ, παρέκ, ὑπέκ.
Bei Hom. u. andern Ep. wird ἐκ durch mehrere Wörter von seinem Genitiv getrennt, wie man wenigstens Fälle, wie ἐκ δ' ἔβαλ' ἵππων Il. 11, 109 erkl.; bei denselben wird es auch nicht selten dem casus nachgesetzt, z. B. τῆς δ' ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν Il. 11, 38, in welchem Falle es am Ende des Verses, 14, 472 Od. 17, 518, oder wo noch ein genitiv folgt, wie Il. 5, 865 καύματος ἒξ ἀνέμοιο δυςαέος ὀρνυμένοιο, den Accent bekommt.
In der Zusammensetzung bedeutet es – 1) die Entfernung heraus, weg, z. B. ἐκβάλλω, ἔξειμι u. ä. – 2) den Ursprung, ἔκγονος. – 3) Vollendung, ein Herausarbeiten, ἐκβαρβαρόω, ἐξοπλίζω, ἐκπικρος.
20 génitif
СтраницыСм. также в других словарях:
genitiv — GENITÍV, genitive, s.n. (gram.) Caz al declinării care indică dependenţa, apartenenţa, posesiunea şi îndeplineşte funcţia de atribut. – Din fr. génitif, lat. genitivus [casus]. Trimis de gall, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 genitív s. n., pl.… … Dicționar Român
Genitīv — (Genitivus, lat.), s. Kasus … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Genitiv — Genitīv (lat.), der Kasus, der allgemein die Beziehung eines Begriffs auf einen andern ausdrückt … Kleines Konversations-Lexikon
Genitiv — (vom lat. gignere, erzeugen), heißt in der Grammatik der Beugefall, welcher sein Hauptwort als einen thätigen Gegenstand bezeichnet, d.h. als einen solchen, der einen andern hervorruft, erzeugt, erwirbt, besitzt, umschließt oder trägt. Aus diesen … Herders Conversations-Lexikon
genitiv — gȅnitīv m DEFINICIJA gram. jedan od padeža indoeuropske deklinacije, u hrv. jeziku odgovara na pitanje koga ili čega, najčešće označuje dio neke cjeline i pripadnost čega čemu, stoji uz mnoge prijedloge ETIMOLOGIJA lat. genitivus (genetivus) ≃… … Hrvatski jezični portal
Genitiv — Genitiv, Genetiv »Wesfall«: Der grammatische Terminus ist entlehnt aus lat. (casus) genitivus bzw. genetivus »Fall, der die Abkunft, Herkunft, Zugehörigkeit bezeichnet« (zur Sippe von lat. gignere »erzeugen, hervorbringen«; vgl. ↑ Genus). Ähnlich … Das Herkunftswörterbuch
Genitiv — Der Genitiv, seltener Genetiv (von lateinisch casus genitivus: die Herkunft bezeichnender Fall), im Deutschen auch Wesfall oder Wessenfall, ist in der deutschen Grammatik der 2. Fall. Inhaltsverzeichnis 1 Sprachliche Funktionen des… … Deutsch Wikipedia
Genitiv — Wesfall; Genitivus (fachsprachlich); zweiter Fall * * * Ge|ni|tiv 〈m. 1; Gramm.〉 2. Fall der Deklination; oV Genitivus; Sy Wesfall; → Lexikon der Sprachlehre [verkürzt <lat. casus genitivus „Fall, der die Abkunft, Herkunft, Zugehörigkeit… … Universal-Lexikon
Genitiv — Genetiv (auch Genitiv Wesfall ) Sm erw. fach. (18. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. (casus) genetīvus (weniger genau auch genitīvus), zu l. gignere ( PPP. genitum) erzeugen . Es handelt sich dabei um eine Lehnübersetzung zu gr. genikḗ (ptåsis) f … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache
Genitiv — Ge̲·ni·tiv [ f] der; s, e [ v ]; Ling; der Kasus, in dem besonders ein Substantiv steht, das auf die Frage ,,wessen antwortet. Dieser Kasus wird auch von einigen Präpositionen (z.B. anlässlich, seitens) und intransitiven Verben (z.B. sich… … Langenscheidt Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache
Genitiv — der Genitiv, e (Mittelstufe) zweiter Fall in der Grammatik, Wesfall Beispiel: Dieses Wort steht im Genitiv … Extremes Deutsch