-
1 прошлогодний
geçen yılki; geçen yıldan kalmaпрошлого́дний ко́нкурс — geçen yılki yarışma
прошлого́днее землетрясе́ние — geçen yılki deprem
прошлого́дняя соло́ма — geçen yıldan kalma samanlar
-
2 истёкший
за истёкший ме́сяц — geçen / geride bıraktığımız ay içinde
в истёкшем году́ — geçen yıl (içinde)
-
3 прошлый
geçen; geçmiştekiв про́шлом году́ — geçen / geçtiğimiz yıl
в про́шлые времена́ — eski zamanlarda
про́шлые неуда́чи — geçmişteki başarısızlıklar
мое про́шлое письмо́ — geçenki mektubum
••де́ло про́шлое — savmış şey
-
4 летом прошлого года
geçen yaz -
5 На прошлой неделе
Geçen hafta [геч'ен хафт'а] -
6 проезжий
1) gelip geçenпрое́зжие тури́сты — gelip geçen turistler
2) ( о дороге) trafiğe elverişli3) → сущ., м gelip geçen -
7 указанный
-
8 вышеназванный
-
9 день
gündüz* * *м1) günкако́й сего́дня день (неде́ли)? — bugün ne?
до вчера́шнего дня — düne kadar / değin
о́тпуск на пять дней — beş günlük izin
пое́хать на́ три́ дня — üç günlüğüne / üç gün için gitmek
пое́хать на́ день (без ночёвки) — günübirlik gitmek
вступа́ть в си́лу со дня опубликова́ния — neşir tarihinden itibaren yürürlüğe girmek
столе́тие со дня основа́ния заво́да — fabrikanın yüzüncü kuruluş yılı
он зараба́тывает де́сять рубле́й в день — günde on ruble kazanıyor; gündeliği on rubledir
газе́та дохо́дит до чита́теля в тот же день — gazete, okurlarının eline gününde ulaşır
за́ день (в продолжение дня) — bir gün içinde
нанима́ть / снима́ть что-л. за́ три́ рубля́ в день — bir şeyi günlüğü üç rubleye kiralamak
в оди́н и тот же день — aynı gün
в э́тот / в тот день — o gün
с ка́ждым днём — her geçen gün
2) (дни) мн. zaman, sıra; çağв на́ши дни — günümüzde, zamanımızda
в дни войны́ — savaş sırasında
Евро́па на́ших дней — günümüz Avrupa'sı
••день ото дня́ — günden güne
его́ дни сочтены́ — günleri sayılı
до конца́ свои́х дней — ömrünün sonuna kadar
(и) день и ночь — gece gündüz, geceli gündüzlü
в оди́н прекра́сный день — günün birinde
среди́ / средь бе́ла дня — güpegündüz
-
10 простой
I1) ( несложный) kolay, basit, yalınçпросто́е де́ло — kolay / basit bir iş
от просто́го к сло́жному — yalınçtan / basitten karmaşığa doğru
2) (однородный, несоставной) basit, yalınçпросто́е предложе́ние — грам. yalın cümle
просты́е тела́ — физ. yalınç cisimler
3) ( безыскусственный) sade, düz; basit; özentisizпросто́е пла́тье, просто́й костю́м / наря́д — sade bir kıyafet, düz bir esvap
просто́й расска́з — özentisiz hikaye
4) ( обыкновенный) basit, sade adiпросты́е лю́ди — basit insanlar / halk
проста́я пи́ща — sade yemek(ler)
э́то бы́ло не просто́е подража́ние — bu, basit bir taklit değildi
э́то не проста́я да́та (в календаре́) — bu kuru bir tarih değildir
5) ( наивный) safdil••реше́ние при́нято просты́м большинство́м — karar salt çoğunlukla alındı
просто́е письмо́ — adi mektup
II мпросты́м гла́зом — çıplak gözle
boş durma; çalışılmadan geçen zamanсокраща́ть просто́й маши́н / маши́нного обору́дования — makinelerin boş durma zamanını kısaltmak
(ка́ждый) час просто́я станка́ — tezgah işletilmeyerek geçen her saat
-
11 прохожий
мgelip geçen, yoldan geçen -
12 прошедший
1) geçenпроше́дшим ле́том — geçen yaz
2) (проше́дшее) → сущ., с geçmiş••проше́дшее вре́мя грам. — geçmiş zaman
-
13 безмятежный
в соч.безмяте́жная жизнь — huzur ve sükûn içinde geçen hayat
спать безмяте́жным сном — mışıl mışıl uyumak
-
14 бесцельно
бесце́льно проведённое вре́мя — değerlendirilmeden geçen zaman
-
15 в
1) (где, в чем)...da; içindeв стране́ — ülkede
в столе́ — masa içinde
учи́ться в шко́ле — okulda okumak
он спря́тался в куста́х — çalılar arasına gizlendi
в э́том зале потоло́к вы́ше — bu salonun tavanı daha yüksek
вот в э́том суть вопроса — işte sorunun özü bu
бо́ли в поясни́це — bel ağrıları
боль в желу́дке — mide ağrısı
2) (куда, во что)...a; içineпое́хать в Москву́ — Moskova'ya gitmek
положи́ть в стол — masa(nın) içine koymak
визи́т президе́нта во Фра́нцию — cumhurbaşkanının Fransa'yı ziyareti
нали́ть воды́ в стака́н — bardağa su doldurmak
возьми́те ру́чку в пра́вую ру́ку — kalemi sağ eliniz içine alın
он толкну́л меня́ в плечо́ — omuzumu dürttü
тот толкну́л его́ в грудь — öteki onu göğsünden itti
капиталовложе́ния в промы́шленность — sanayi yatırımları
4) (через, сквозь)...danя ви́дел в зе́ркало, как он вошёл — girişini aynadan gördüm
смотре́ть в замо́чную сква́жину — anahtar deliğinden bakmak
я уви́дел тебя́ в окно́ — seni pencereden gördüm
5) ( когда)...daв октябре́ — Ekimde
в сороковы́х года́х — kırk yıllarında
в про́шлом году́ — geçen yıl
в бу́дущем году́ — gelecek yıl
в тот ве́чер — o akşam
в пя́тницу — cuma günü
в три часа́ — saat üçte
во внерабо́чее вре́мя — çalışma saatleri dışında
в три дня не сде́лаешь — üç günde yapamazsın
раз в ме́сяц — ayda bir
два ра́за в ме́сяц — ayda iki kez
сто ме́тров в секу́нду — saniyede yüz metre
6) ( при указании на наличие признака чего-либо)...li,...lıkбума́га в кле́тку — kareli kağıt
широ́кий в плеча́х — (geniş) omuzlu
рука́, со́гнутая в ло́кте — dirsekten bükük / bükülü kol
он был в нару́чниках — elleri kelepçeliydi
в жи́дком состоя́нии — sıvı halinde
преиму́щество в четы́ре очка́ — dört sayılık avantaj
челове́к в чёрном — karalı adam
чемпио́н ми́ра в тяжёлом ве́се — ağır sıklet dünya şampiyonu
де́ти в во́зрасте 10-12 лет — 10-12 yaşlarındaki çocuklar
7) (при указании веса, размера и т. п.)...lıkве́сом в то́нну — bir tonluk
цено́ю в два рубля́ — iki rublelik
давле́ние в пять атмосфе́р — beş atmosferlik basınç
бриллиа́нт в десять кара́т — on kıratlık pırlanta
под угло́м в 30 гра́дусов — 30 derecelik bir açı altında
ле́стница в де́сять ступе́ней — on basamaklı merdiven
8) (при исчислении в мерах веса и т. п.) olarakв то́ннах — ton olarak
в рубля́х — ruble olarak
9) (при указании расстояния от чего-л.) mesafede, ötedeв киломе́тре от дере́вни — köyden bir kilometre uzaklıkta / mesafede, köyün bir kilometre ötesinde
в трёх ми́лях от бе́рега — kıyıya üç mil uzaklıkta
в пяти́ киломе́трах южне́е го́рода — şehrin beş kilometre güneyinde
в десяти́ ме́трах леве́е чего-л. — on metre solunda
10) (покрытый, запачканный чем-л.)...lıска́терть в пя́тнах — lekeli masa örtüsü
лицо́ его бы́ло в мы́ле — yüzü sabunluydu
у неё ру́ки бы́ли в те́сте — elleri hamuruydu
11) ( при образовании наречных сочетаний) için, ile,...daон вы́ступит в тяжёлом ве́се (о борце) — ağır sıklette / ağırda güreşecek
он да́же в очка́х пло́хо ви́дит — gözlükle bile iyi görmüyor
испо́льзовать что-л. в ли́чных интере́сах — (bir şeyi) kişisel çıkar için kullanmak
••в двух, трёх,... не́скольких, мно́гих места́х (с гл. взорва́ть, разорва́ть, ра́нить и т. п.) — iki, üç,... birkaç, birçok yerinden
опубликова́ть рома́н в двух тома́х — romanı iki cilt halinde yayımlamak
-
16 весь
tüm,bütün,hep,tamam; baştan başa,boydan boya,tümüyle; her şey;herkes* * *мест.1) (вся, все, всё) tüm, bütün, hep, top, tamamпо всему́ го́роду — kentin her yanında / dört bir yanında
мы обошли́ весь го́род — şehri baştan aşağı dolaştık
прочеса́ть весь лес — ormanı karış karış / boydan boya taramak
фотогра́фия / портре́т во весь рост — boy resmi
всей семьей — ailece, evcek
у нас вся семья́ така́я, у нас в семье́ все таки́е — biz ailece öyleyizdir
истра́тить все (свои́) де́ньги — parasının tümünü / hepsini harcamak
не кричи́, все прохо́жие на тебя́ смо́трят — bağırma, gelip geçen herkesi kendine baktırıyorsun
треть всех по́данных голосо́в — toplam oy'un üçte biri
за всё ле́то мы так и не встре́тились — koca bir yaz bir kez olsun görüşemedik
он всю (свою) жизнь рабо́тал — ömrü / hayatı boyunca çalıştı
вся его́ жизнь прошла́ в борьбе́ — hayatı hep savaşımla geçti
э́тот проце́сс продолжа́ется всю жизнь — bu süreç tüm yaşam boyu sürer
со всей эне́ргией — olanca enerjisiyle
все де́сять книг — on kitabın onu da
со всех сторо́н — dört bir yandan
2) ( целиком) baştan başa, boydan boya; tümüyleон весь в пыли́ — üstü başı toz içinde
он весь дрожи́т — her tarafı titriyor
он весь ушёл в рабо́ту — kendini tamamen işe verdi
3) ( всё) → сущ., с herşeyвсё и́ли ничего́! — ya hep ya hiç!
ты для меня́ всё — sen benim herşeyimsin
всё э́то ложь! — hep yalan!
всё, что у него́ есть (о состоянии, имуществе) — elinde avucunda nesi varsa, nesi var nesi yok, varı yoğu
всё, что он мо́жет сде́лать, э́то... — yapabileceği,...maktan öteye geçemez
у меня́ всё; э́то всё, что я хоте́л сказа́ть — diyeceğim bu kadar
4) ( все) → сущ., мн. herkes; (el)âlemвсе как оди́н — tek adammışçasına
э́то все зна́ют — bunu herkes biliyor
все на тебя́ смо́трят — elâlem sana bakıyor
(вы) все в сбо́ре? - Все. — hep tamam mısınız? Tamamız.
а нельзя́ нам всем вме́сте пое́хать? — hep gitsek olmaz mı?
сло́вно все слепы́е — sanki âlemin gözü yok
5) (при сравн. ст.)лу́чше всего́ приходи́ за́втра — en iyisi yarın gel
бо́льше всего́ он любит ле́то — en çok yazı sever
ху́же всего́ то, что... — işin en fena tarafı şudur ki...
••он весь в отца́ — babasının burnundan düşmüş
всё равно́ (так или иначе) — nasıl olsa
всё равно́ узна́ю — nasıl olsa öğrenirim
его́ всё равно́ вы́гнали бы — nasıl olsa kovulacaktı
всё равно́ (тем не менее) — gene (de)
всё равно́ не найдёт — gene de bulamaz
всё равно́! — hepsi bir!
мне всё равно́ — bana göre hava hoş
рабо́тать так - всё равно́, что ничего́ не де́лать — böyle çalışmak hiç bir şey yapmamakla birdir
-
17 выпуск
çıkarma (boşaltma),boşaltma; sayı; üretim; mezunlar* * *м1) врз çıkarma; boşaltma (жидкости, пара)2) (номер журнала, газеты) sayıспециа́льный вы́пуск газе́ты — gazetenin özel sayısı
издава́ться отде́льными вы́пусками (о книге) — fasikül halinde çıkmak
3) ( количество выпущенной продукции) üretim4) (группа окончивших вуз, среднюю школу) mezunlar, çıkışlılarвы́пуск про́шлого го́да — geçen yılın mezunları
-
18 вышеупомянутый
yukarıda adı anılan / geçen -
19 до
I предлог1) врз kadar; dek; değin; denliпроводи́ть кого-л. до́ дому — birini evine kadar geçirmek
от Ки́ева до Ми́нска — Kiev'den Minsk'e kadar
расстоя́ние от Земли́ до Луны́ — Yer Ay mesafesi
до дере́вни киломе́тр — köye (kadar) bir kilometre var
когда́ до дере́вни остава́лся киломе́тр — köye bir kilometre kala
вода́ доходи́ла до коле́н — sular diz hizasına kadar yükselmişti
сне́гу бы́ло до коле́на — diz boyu kar vardı
(про)дли́ться от двух до трёх часо́в — iki ilâ üç saat sürmek
с двух (часо́в) до трёх — (saat) ikiden üçe kadar
де́ти в во́зрасте до десяти́ лет — on yaşından küçük çocuklar
промо́кнуть до ни́тки — iliğine kadar ıslanmak
сжать кому-л. ру́ку до бо́ли — birinin elini acıtacak kadar sıkmak
крича́ть до хрипоты́ — sesi kısılıncaya / kısılana kadar bağırmak
я до того́ уста́л, что... — o kadar / o denli / öylesine yoruldum ki...
за пери́од до про́шлого го́да — geçen yıla kadarki dönemde
до чего́ краси́во! — ne kadar da güzel!
зараба́тывать до ста рублей — yüz ruble kadar kazanmak
до сих по́р — ( по времени) şimdiye kadar / dek, halâ; ( по месту) buraya / burasına kadar
2) (раньше, прежде) önceдо войны́ — savaştan önce
до восхо́да со́лнца — güneş doğmadan (önce)
ещё до твоего́ отъе́зда — daha sen gitmeden (önce)
нам на́до добра́ться туда́ до дождя́ — yağmur başlamadan varmalıyız oraya
II с, нескл., муз.они́ отправи́лись / вы́шли в путь ещё до десяти́ (часо́в) — daha saat on olmadan yola çıktılar
do -
20 живой
canlı,diri* * *врзcanlı; diri; sağжива́я ры́ба — canlı / diri balık
живо́е существо́ — canlı (varlık)
живы́е воспомина́ния — canlı hatıralar
жива́я приро́да — canlı doğa
живо́й ребёнок — canlı / cevval bir çocuk
живо́й ум — cevval bir zekâ
о́чень живы́е глаза́ — dipdiri gözler
живо́й свиде́тель чего-л. — canlı tanık
жива́я ткань — биол. canlı doku
он жив? — sağ mı?, hayatta mı?
сла́ва бо́гу, жив! (о раненом, больном) — биол. ölmemiş, şükürler olsun!
когда́ он был жив... — sağlığında, sağken, hayattayken
е́сли бу́ду жив... — sağ kalırsam, ömrüm vefa ederse
пока́ я (бу́ду) жив, —... ömrüm oldukça..., canım sağ oldukça / iken...
он хо́чет повида́ть вну́ка, пока́ ещё жив — torununu dünya gözüyle görmek istiyor
его́ уже́ нет в живы́х — artık hayatta değildir
оста́ться в живы́х — sağ / hayatta kalmak
взять живы́м — diri tutmak, sağ olarak ele geçirmek
найти́ его́ живы́м и́ли мёртвым! — ölü veya diri mutlaka bulunacak!
поте́ри в живо́й си́ле — воен. insanca zayiat
э́кспорт живо́го скота́ — canlı hayvan ihracı
живо́й о́пыт про́шлых лет — geçen yılların yaşanmış deneyimi
••жива́я и́згородь — çalı / örülü çit
живы́е мо́щи — canlı cenaze
живо́й труд — эк. canlı emek
живо́й язы́к — canlı / yaşayan dil
заде́ть кого-л. за живо́е — эк. birinin bamteline basmak
его́ так изби́ли, что на нём живо́го ме́ста не оста́лось — ona öyle bir sopa çektiler ki iler tutar yanı kalmadı
кри́тик не оста́вит тут ни одного́ живо́го ме́ста — eleştirmeci bunun tutar bir yerini bırakmayacak
См. также в других словарях:
GÉCEN — Grille d évaluation comportementale pour enfants Nisonger La Grille d évaluation comportementale pour enfants Nisonger (GÉCEN) a été élaboré spécifiquement pour les enfants et les adolescents (5 à 18 ans) ayant une déficience intellectuelle. Elle … Wikipédia en Français
geçen — sf. Bir önceki (hafta, ay, yaz, kış vb.) Yine bir gün o kızı geçen yıl gördüğü incirlikte bir daha gördü. O. C. Kaygılı … Çağatay Osmanlı Sözlük
Gecen USA Midway Arcade Treasures — Midway Arcade Treasures Midway Arcade Treasures Éditeur Midway Games Développeur Digital Eclipse Date de sortie Entre 2003 et 2006 Mode de jeu 1 à 4 joueurs Plate forme … Wikipédia en Français
gelen geçen — sf. Gelen giden … Çağatay Osmanlı Sözlük
maymun gözünü açtı — geçen bir olaydan ders alındığını anlatan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
Arap uyandı (veya Arabın gözü açıldı) — geçen bir olaydan ders alındığını anlatan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
biltur — geçen sene, sal i güzeşte … Çağatay Osmanlı Sözlük
bilturğı — geçen sene ki … Çağatay Osmanlı Sözlük
tüne gün — geçen gün … Çağatay Osmanlı Sözlük
uzağu gun — geçen gün … Çağatay Osmanlı Sözlük
CERRAHHÂNE-İ ÂMİRE — Geçen asırda yeni usullerle cerrahlık yapılan Osmanlı tıp müessesesi, cerrahhânesi … Yeni Lügat Türkçe Sözlük