Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

frugi

  • 1 frugi

    frūgi, dat. de frux pris comme adj. indécl. [st2]1 [-] rangé, sage, économe, ménager, sobre, frugal. [st2]2 [-] honnête, intègre, vertueux. [st2]3 [-] qui veille à ses intérêts, intéressé.    - frugi es: tu es un brave homme.    - parcius hic vivit: frugi dicatur, Hor. S. 1, 3, 49: celui-là est trop regardant: on l'appelle économe.    - loquitur ut Frugi ille Piso, Cic. Fin. 2, 28, 90: il parle comme le fameux Pison, le Vertueux.    - frugi servus, Cic. (frugi mancipium, Hor.): esclave honnête, probe.    - (Penelope) tam frugi tamque pudica, Hor. S. 2, 5, 77: (Pénélope) si vertueuse et si chaste.
    * * *
    frūgi, dat. de frux pris comme adj. indécl. [st2]1 [-] rangé, sage, économe, ménager, sobre, frugal. [st2]2 [-] honnête, intègre, vertueux. [st2]3 [-] qui veille à ses intérêts, intéressé.    - frugi es: tu es un brave homme.    - parcius hic vivit: frugi dicatur, Hor. S. 1, 3, 49: celui-là est trop regardant: on l'appelle économe.    - loquitur ut Frugi ille Piso, Cic. Fin. 2, 28, 90: il parle comme le fameux Pison, le Vertueux.    - frugi servus, Cic. (frugi mancipium, Hor.): esclave honnête, probe.    - (Penelope) tam frugi tamque pudica, Hor. S. 2, 5, 77: (Pénélope) si vertueuse et si chaste.
    * * *
        Frugi, a fruge dicitur, quod indeclinabile est: compositum tamen cum BONAE, antiqui quandoque ponebant: vt Seruus bonae frugi. Plaut. Serviteur qui garde bien le prouffit de son maistre, Bon mesnagier, Homme de bien.
    \
        Frugi es. Terent. Tu es homme de bien, et de qui on se peult servir.
    \
        Frugi homo. Cic. Qui ha les trois vertus, Hardiesse, Justice, et Prudence.
    \
        Frugi aedificium. Plin. iunior. Qui n'est pas somptueux, Qui est prouffitable.
    \
        Frugi seruus. Plaut. Qui garde le prouffit de son maistre, Loyal.
    \
        Frugi, cui Nequam opponitur. Cic. Bon mesnagier.
    \
        Frugi. Plaut. Point despendeur, Qui ne despend point follement, Bon mesnagier.
    \
        Coenula frugi. Iuuenal. Sobre, Sans superfluitez.
    \
        Victus luxuriosus, an frugi, an sordidus. Quintil. Table et despence excessive, et trop friande, Table honneste, Table chiche.

    Dictionarium latinogallicum > frugi

  • 2 frūgī

        frūgī adj. indecl.    [ dat predic. of frux], useful, fit, proper, worthy, honest, discreet, virtuous, temperate, frugal (for comp. and sup. see frugalis): frugi es; ubi? T.: frugi hominem dici: homines plane frugi ac sobrii: Hominis frugi officium, T.: frugi dicatur, H.: Sum bonus et frugi, H.: mancipium, H.—Of things: cenula, Iu.
    * * *
    worthy/honest/deserving; virtuous; thrifty/frugal; temperate/sober; useful/fit

    Latin-English dictionary > frūgī

  • 3 frugi

    frūgī, s. frūx.

    lateinisch-deutsches > frugi

  • 4 frugi

    frūgī, s. frux.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > frugi

  • 5 frugi

    frūgi, v. frux, II. B.

    Lewis & Short latin dictionary > frugi

  • 6 frugi

    I frūgī adj. indecl. [из dat. от frux, frugis] (= frugalis)
    1) разумный, благоразумный, дельный Ter etc.
    (тж. frugi bonae Pl) добропорядочный, честный (homo, servus, vita C)
    2) умеренный, бережливый, экономный (cena PJ; victus Q)
    II Frūgī
    Фруги, римск. cognomen (Л. Пизона и др.)

    Латинско-русский словарь > frugi

  • 7 frugi

    fruits of the earth.

    Latin-English dictionary of medieval > frugi

  • 8 fruges

    frugi см. frax.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > fruges

  • 9 frugis

    frux, frūgis, and more freq. in plur. frūges, um (also in nom. sing. frugis:

    frugi rectus est natura frux, at secundum consuetudinem dicimus, ut haec avis, haec ovis, sic haec frugis,

    Varr. L. L. 9, § 76 dub.), f. [from the root FRUG; v. fruor], fruits of the earth (that may be enjoyed), produce of the fields, pulse, legumes (whereas fructus denotes chiefly tree-fruit, and frumentum halm-fruit, grain), sometimes also, in gen., for fruits (grain, tree-fruit, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    fruges terrae,

    id. Div. 1, 51, 116; id. de Sen. 2, 5; cf.:

    nos fruges serimus, nos arbores,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    ubertas frugum et fructuum,

    id. ib. 3, 36, 86:

    frugum fructuumque reliquorum perceptio,

    id. Off. 2, 3, 12:

    oleam frugesve ferre,

    id. Rep. 3, 9:

    neque foliis, neque oleo neque frumento neque frugibus usurum,

    Dig. 7, 8, 12; cf. ib. 50, 16, 77: arbores frondescere... segetes largiri fruges, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69 (Trag. v. 195 Vahl.): ut cum fruges [p. 787] Cererem appellamus, vinum autem Liberum, Cic. N. D. 2, 23, 60; cf. Lucr. 2, 656:

    inventis frugibus,

    Cic. Or. 9, 31:

    fruges in ea terra (Sicilia) primum repertas esse arbitrantur,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    cultus agrorum perceptioque frugum,

    id. Rep. 2, 14: lentiscus triplici solita grandescere fetu, Ter fruges fundens, Cic. poët. Div. 1, 9, 15: arboreae, Cornif. ap. Serv. Verg. G. 1, 55:

    roburneae,

    Col. 9, 1, 5:

    (Gallorum gens) dulcedine frugum maximeque vini capta,

    Liv. 5, 33, 2 al. — Poet.:

    salsae fruges = mola salsa,

    the sacrificial roasted barley-meal mixed with salt, Verg. A. 2, 133; 12, 173:

    medicatae,

    magic herbs, id. ib. 6, 420.—
    (β).
    Sing.: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.; cf. ib. v. 318):

    spicea frux, Aus. Monos. de Cibis, 4: (mensae) exstructae dapibus nec tostae frugis egentes,

    Ov. M. 11, 121:

    ut non omnem frugem neque arborem in omni agro reperire possis,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    fundit frugem spici ordine structam,

    id. de Sen. 15, 51:

    quercus et ilex multa fruge pecus juvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 10:

    sit bona librorum et provisae frugis in annum Copia,

    id. ib. 1, 18, 109.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., like fructus, result, success, value (rare but class.):

    quae virtutis maturitas et quantae fruges industriae sint futurae,

    Cic. Cael. 31, 76:

    illae sunt animi fruges,

    Auct. Aetn. 273:

    generare atque ad frugem aliquam perducere,

    to some maturity, Quint. 6, 2, 3; cf.:

    illud ingeniorum velut praecox genus non temere umquam pervenit ad frugem,

    id. 1, 3, 3:

    jam ego et ipsa frugem tuam periclitabor,

    maturity of mind, ability, App. M. 6, p. 177, 13:

    hominem nihili, neque rei neque frugis bonae,

    Gell. 6, 11, 2; cf. B. 1. b infra. — Poet.: centuriae seniorum agitant expertia frugis, rail at what is crude, worthless (= poëmata nimis jocosa), Hor. A. P. 341: cultor enim juvenum purgatas inseris aures Fruge Cleanthea, with Cleanthian fruit, i. e. doctrine, Pers. 5, 64:

    herus si tuus volet facere frugem, meum herum perdet,

    i. e. to act with advantage, Plaut. Poen. 4, 2, 70.—
    B.
    In partic., of moral character.
    1.
    frugi (a dat. form, fit for food; frugi aptus, serviceable, chrêsimos, chrêstos; hence, transf.), as adj. indecl., useful, fit, proper, worthy, honest, discreet, virtuous, temperate, frugal (class.; for comp. and sup. the words frugalior and frugalissimus were used;

    v. frugalis): frugi hominem dici non multum habet laudis in rege,

    Cic. Deiot. 9, 26; cf. id. Tusc. 3, 8, 16 sq.:

    qui (L. Piso) tanta virtute atque integritate fuit, ut... solus Frugi nominaretur. Quem cum in contionem Gracchus vocari juberet et viator quaereret, quem Pisonem, quod erant plures: Cogis me, inquit, dicere inimicum meum frugi,

    id. Font. 13, 29; cf.:

    loquitur ut Frugi ille Piso,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    homines plane frugi ac sobrii,

    id. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem (opp. madidum, nihili, incontinentem),

    Plaut. As. 5, 2, 7:

    hominis frugi et temperantis functus officium,

    Ter. Heaut. 3, 3, 19:

    parcius hic vivit: frugi dicatur,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    Antonius frugi factus est,

    Cic. Phil. 2, 28, 69:

    (Penelope) tam frugi tamque pudica,

    Hor. S. 2, 5, 77:

    sum bonus et frugi,

    id. Ep. 1, 16, 49:

    quo sane populus numerabilis, utpote parvus, Et frugi castusque verecundusque coibat,

    id. A. P. 207:

    servus frugi atque integer,

    Cic. Clu. 16, 47:

    Davus, amicum mancipium domino et frugi,

    Hor. S. 2, 7, 3:

    liberti probi et frugi,

    Plin. Pan. 88, 2:

    quae (lena) frugi esse vult,

    useful, serviceable, Plaut. As. 1, 3, 23; Ter. Eun. 3, 5, 59.—
    (β).
    Strengthened by the attributive bonae:

    is probus est, quem paenitet, quam probus sit et frugi bonae: Qui ipsus sibi satis placet, nec probus est nec frugi bonae,

    Plaut. Trin. 2, 2, 39 and 40; id. As. 3, 3, 12; id. Poen. 4, 2, 23:

    (Fabius Luscus) satis acutus et permodestus ac bonae frugi,

    Cic. Att. 4, 8, 3.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things: frugi severaque vita, honest, virtuous, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 4:

    victus luxuriosus, an frugi, an sordidus, quaeritur,

    frugal, temperate, Quint. 5, 10, 27; cf.:

    atrium frugi nec tamen sordidum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4:

    cena,

    id. ib. 3, 1, 4; Juv. 3, 167:

    jentacula,

    Mart. 13, 31, 1.—
    * 2.
    Frux = homo frugi, worthy, honest: dictum factumque facit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.). —
    3.
    Ad frugem or ad bonam frugem, in vulg. lang. (to turn or bring one's self) to moral worth, excellence, virtue:

    equidem multos vidi et in hac civitate, qui totam adolescentiam voluptatibus dedissent, emersisse aliquando et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse gravesque homines atque illustres fuisse,

    have reformed, Cic. Cael. 12, 28:

    multa ad bonam frugem ducentia in eo libro scripta sunt,

    Gell. 13, 27, 2:

    quin tu adolescentem, quem esse corruptum vides, restituis? quin ad frugem corrigis?

    Plaut. Trin. 1, 2, 81; cf. id. Bacch. 4, 10, 10:

    certum'st ad frugem applicare animum,

    id. Trin. 2, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > frugis

  • 10 frux

    frux, frūgis, and more freq. in plur. frūges, um (also in nom. sing. frugis:

    frugi rectus est natura frux, at secundum consuetudinem dicimus, ut haec avis, haec ovis, sic haec frugis,

    Varr. L. L. 9, § 76 dub.), f. [from the root FRUG; v. fruor], fruits of the earth (that may be enjoyed), produce of the fields, pulse, legumes (whereas fructus denotes chiefly tree-fruit, and frumentum halm-fruit, grain), sometimes also, in gen., for fruits (grain, tree-fruit, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    fruges terrae,

    id. Div. 1, 51, 116; id. de Sen. 2, 5; cf.:

    nos fruges serimus, nos arbores,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    ubertas frugum et fructuum,

    id. ib. 3, 36, 86:

    frugum fructuumque reliquorum perceptio,

    id. Off. 2, 3, 12:

    oleam frugesve ferre,

    id. Rep. 3, 9:

    neque foliis, neque oleo neque frumento neque frugibus usurum,

    Dig. 7, 8, 12; cf. ib. 50, 16, 77: arbores frondescere... segetes largiri fruges, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69 (Trag. v. 195 Vahl.): ut cum fruges [p. 787] Cererem appellamus, vinum autem Liberum, Cic. N. D. 2, 23, 60; cf. Lucr. 2, 656:

    inventis frugibus,

    Cic. Or. 9, 31:

    fruges in ea terra (Sicilia) primum repertas esse arbitrantur,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    cultus agrorum perceptioque frugum,

    id. Rep. 2, 14: lentiscus triplici solita grandescere fetu, Ter fruges fundens, Cic. poët. Div. 1, 9, 15: arboreae, Cornif. ap. Serv. Verg. G. 1, 55:

    roburneae,

    Col. 9, 1, 5:

    (Gallorum gens) dulcedine frugum maximeque vini capta,

    Liv. 5, 33, 2 al. — Poet.:

    salsae fruges = mola salsa,

    the sacrificial roasted barley-meal mixed with salt, Verg. A. 2, 133; 12, 173:

    medicatae,

    magic herbs, id. ib. 6, 420.—
    (β).
    Sing.: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.; cf. ib. v. 318):

    spicea frux, Aus. Monos. de Cibis, 4: (mensae) exstructae dapibus nec tostae frugis egentes,

    Ov. M. 11, 121:

    ut non omnem frugem neque arborem in omni agro reperire possis,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    fundit frugem spici ordine structam,

    id. de Sen. 15, 51:

    quercus et ilex multa fruge pecus juvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 10:

    sit bona librorum et provisae frugis in annum Copia,

    id. ib. 1, 18, 109.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., like fructus, result, success, value (rare but class.):

    quae virtutis maturitas et quantae fruges industriae sint futurae,

    Cic. Cael. 31, 76:

    illae sunt animi fruges,

    Auct. Aetn. 273:

    generare atque ad frugem aliquam perducere,

    to some maturity, Quint. 6, 2, 3; cf.:

    illud ingeniorum velut praecox genus non temere umquam pervenit ad frugem,

    id. 1, 3, 3:

    jam ego et ipsa frugem tuam periclitabor,

    maturity of mind, ability, App. M. 6, p. 177, 13:

    hominem nihili, neque rei neque frugis bonae,

    Gell. 6, 11, 2; cf. B. 1. b infra. — Poet.: centuriae seniorum agitant expertia frugis, rail at what is crude, worthless (= poëmata nimis jocosa), Hor. A. P. 341: cultor enim juvenum purgatas inseris aures Fruge Cleanthea, with Cleanthian fruit, i. e. doctrine, Pers. 5, 64:

    herus si tuus volet facere frugem, meum herum perdet,

    i. e. to act with advantage, Plaut. Poen. 4, 2, 70.—
    B.
    In partic., of moral character.
    1.
    frugi (a dat. form, fit for food; frugi aptus, serviceable, chrêsimos, chrêstos; hence, transf.), as adj. indecl., useful, fit, proper, worthy, honest, discreet, virtuous, temperate, frugal (class.; for comp. and sup. the words frugalior and frugalissimus were used;

    v. frugalis): frugi hominem dici non multum habet laudis in rege,

    Cic. Deiot. 9, 26; cf. id. Tusc. 3, 8, 16 sq.:

    qui (L. Piso) tanta virtute atque integritate fuit, ut... solus Frugi nominaretur. Quem cum in contionem Gracchus vocari juberet et viator quaereret, quem Pisonem, quod erant plures: Cogis me, inquit, dicere inimicum meum frugi,

    id. Font. 13, 29; cf.:

    loquitur ut Frugi ille Piso,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    homines plane frugi ac sobrii,

    id. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem (opp. madidum, nihili, incontinentem),

    Plaut. As. 5, 2, 7:

    hominis frugi et temperantis functus officium,

    Ter. Heaut. 3, 3, 19:

    parcius hic vivit: frugi dicatur,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    Antonius frugi factus est,

    Cic. Phil. 2, 28, 69:

    (Penelope) tam frugi tamque pudica,

    Hor. S. 2, 5, 77:

    sum bonus et frugi,

    id. Ep. 1, 16, 49:

    quo sane populus numerabilis, utpote parvus, Et frugi castusque verecundusque coibat,

    id. A. P. 207:

    servus frugi atque integer,

    Cic. Clu. 16, 47:

    Davus, amicum mancipium domino et frugi,

    Hor. S. 2, 7, 3:

    liberti probi et frugi,

    Plin. Pan. 88, 2:

    quae (lena) frugi esse vult,

    useful, serviceable, Plaut. As. 1, 3, 23; Ter. Eun. 3, 5, 59.—
    (β).
    Strengthened by the attributive bonae:

    is probus est, quem paenitet, quam probus sit et frugi bonae: Qui ipsus sibi satis placet, nec probus est nec frugi bonae,

    Plaut. Trin. 2, 2, 39 and 40; id. As. 3, 3, 12; id. Poen. 4, 2, 23:

    (Fabius Luscus) satis acutus et permodestus ac bonae frugi,

    Cic. Att. 4, 8, 3.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things: frugi severaque vita, honest, virtuous, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 4:

    victus luxuriosus, an frugi, an sordidus, quaeritur,

    frugal, temperate, Quint. 5, 10, 27; cf.:

    atrium frugi nec tamen sordidum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4:

    cena,

    id. ib. 3, 1, 4; Juv. 3, 167:

    jentacula,

    Mart. 13, 31, 1.—
    * 2.
    Frux = homo frugi, worthy, honest: dictum factumque facit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.). —
    3.
    Ad frugem or ad bonam frugem, in vulg. lang. (to turn or bring one's self) to moral worth, excellence, virtue:

    equidem multos vidi et in hac civitate, qui totam adolescentiam voluptatibus dedissent, emersisse aliquando et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse gravesque homines atque illustres fuisse,

    have reformed, Cic. Cael. 12, 28:

    multa ad bonam frugem ducentia in eo libro scripta sunt,

    Gell. 13, 27, 2:

    quin tu adolescentem, quem esse corruptum vides, restituis? quin ad frugem corrigis?

    Plaut. Trin. 1, 2, 81; cf. id. Bacch. 4, 10, 10:

    certum'st ad frugem applicare animum,

    id. Trin. 2, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > frux

  • 11 frux

    frūx, frūgis, f. (fruor), die Frucht, I) eig.: a) die Feldfrucht, Erdfrucht, die Getreide- u. Hülsenfrucht, das Getreide, sterilis sine fruge, sine arbore tellus, Ov.: segetes sine fruge surgentes, Sen.: non omnem frugem neque arborem in agro reperire, Cic.: Plur., quae terra fruges ferre possit, Cic.: terrae fruges bacaeve arborum, Cic.: fruges atque bacae, Cic.: fruges et poma, Gell.: ubertas frugum atque fructuum, Cic.: ager frugum fertilis, Sall. – dah. medicatae fruges, Zauberkräuter, Verg. Aen. 6, 420. – b) die Baumfrucht, Baumfrüchte, arbor curvetur frugibus, Col. poët.: quercus et ilex multā fruge pecus iuvet, Hor. – II) übtr.: A) die Frucht, Früchte, fruges industriae, Cic.: ingeniorum praecox genus non temere pervenit ad frugem, kommt nicht zur Reife, trägt keine Früchte, Quint.: bonam frugem libertatis ferre, Liv.: expertia frugis, was ohne moralischen Nutzen ist, Hor.: inseris aures fruge Cleantheā, mit kl. Frucht, d.i. Lehre, Pers.: frugem tuam periclitabor, Tauglichkeit Nutzbarkeit, Apul. – B) insbes., die moralische Tauglichkeit = Besserung, se ad bonam frugem recipere, sich bessern, vernünftiger werden, Cic. Cael. 28: alqm ad frugem compellere, zur Vernunft bringen, Plaut. Bacch. 1085: ebenso alqm ad frugem corrigere, Plaut. trin. 118: quibus artibus ceteros homines ad bonas fruges utilitatemque perducebat, Schol. Caes. Germ. Arat. 287. p. 406 E.: multa alia ad bonam frugem ducentia, Hinweise zur Rechtschaffenheit u. Tugend, Gell. 13, 28 (27), 2: cum deviaret a fruge bona, Amm. 25, 4, 16. – dah. Dat. frūgī, adjekt. = (dem spätern) frugalis, α) in seiner Art etwas taugend, vernünftig handelnd, rechtschaffen, brav (ein braver Kerl, eine brave Haut), bieder, ordnungsliebend (Ggstz. nequam), homo frugi, Cic.: servus frugi, Cic.: filius frugi, Sen. rhet.: frugi es, Ter.: si frugi est, wenn er seine Sache gut macht, Plaut.: Antonius frugi factus est, Cic.: sum bonus et frugi, Hor.: permodestus et bonae frugi, Cic.: vita frugi, Cic. fil. in Cic. ep.: m. Genet., multarum rerum frugi vir, Fronto ad Anton. Pi. 3. p. 165, 4 N.: dah. Frugi, ein Beiname des L. Kalpurnius Piso, s. Calpurnius. – β) mit Sparsamkeit eingerichtet, sparsam, mäßig, atrium, Plin. ep.: cena, Plin. ep.: victus, Quint. – / Nom. frux, Enn. ann. 314 u. 431. Auson. edyll. 12 monos. de cibis 4. p. 135 Schenkl: archaist. Dat. fruge u. frugei = frugi, Corp. inscr. Lat. 1, 1072 u. 1256. – Der urspr. Genet. frugis in bonae frugis wird anerkannt von Gell. 6 (7), 11, 2. Charis. 105, 1. Mar. Victorin. 1, 4. 8. p. 9, 13 sqq. (K).

    lateinisch-deutsches > frux

  • 12 frux

    frūx, frūgis, f. (fruor), die Frucht, I) eig.: a) die Feldfrucht, Erdfrucht, die Getreide- u. Hülsenfrucht, das Getreide, sterilis sine fruge, sine arbore tellus, Ov.: segetes sine fruge surgentes, Sen.: non omnem frugem neque arborem in agro reperire, Cic.: Plur., quae terra fruges ferre possit, Cic.: terrae fruges bacaeve arborum, Cic.: fruges atque bacae, Cic.: fruges et poma, Gell.: ubertas frugum atque fructuum, Cic.: ager frugum fertilis, Sall. – dah. medicatae fruges, Zauberkräuter, Verg. Aen. 6, 420. – b) die Baumfrucht, Baumfrüchte, arbor curvetur frugibus, Col. poët.: quercus et ilex multā fruge pecus iuvet, Hor. – II) übtr.: A) die Frucht, Früchte, fruges industriae, Cic.: ingeniorum praecox genus non temere pervenit ad frugem, kommt nicht zur Reife, trägt keine Früchte, Quint.: bonam frugem libertatis ferre, Liv.: expertia frugis, was ohne moralischen Nutzen ist, Hor.: inseris aures fruge Cleantheā, mit kl. Frucht, d.i. Lehre, Pers.: frugem tuam periclitabor, Tauglichkeit Nutzbarkeit, Apul. – B) insbes., die moralische Tauglichkeit = Besserung, se ad bonam frugem recipere, sich bessern, vernünftiger werden, Cic. Cael. 28: alqm ad frugem compellere, zur Vernunft bringen, Plaut. Bacch. 1085: ebenso alqm ad frugem corrigere, Plaut. trin. 118: quibus artibus ceteros homines ad bonas fruges utilitatemque perduce-
    ————
    bat, Schol. Caes. Germ. Arat. 287. p. 406 E.: multa alia ad bonam frugem ducentia, Hinweise zur Rechtschaffenheit u. Tugend, Gell. 13, 28 (27), 2: cum deviaret a fruge bona, Amm. 25, 4, 16. – dah. Dat. frūgī, adjekt. = (dem spätern) frugalis, α) in seiner Art etwas taugend, vernünftig handelnd, rechtschaffen, brav (ein braver Kerl, eine brave Haut), bieder, ordnungsliebend (Ggstz. nequam), homo frugi, Cic.: servus frugi, Cic.: filius frugi, Sen. rhet.: frugi es, Ter.: si frugi est, wenn er seine Sache gut macht, Plaut.: Antonius frugi factus est, Cic.: sum bonus et frugi, Hor.: permodestus et bonae frugi, Cic.: vita frugi, Cic. fil. in Cic. ep.: m. Genet., multarum rerum frugi vir, Fronto ad Anton. Pi. 3. p. 165, 4 N.: dah. Frugi, ein Beiname des L. Kalpurnius Piso, s. Calpurnius. – β) mit Sparsamkeit eingerichtet, sparsam, mäßig, atrium, Plin. ep.: cena, Plin. ep.: victus, Quint. – Nom. frux, Enn. ann. 314 u. 431. Auson. edyll. 12 monos. de cibis 4. p. 135 Schenkl: archaist. Dat. fruge u. frugei = frugi, Corp. inscr. Lat. 1, 1072 u. 1256. – Der urspr. Genet. frugis in bonae frugis wird anerkannt von Gell. 6 (7), 11, 2. Charis. 105, 1. Mar. Victorin. 1, 4. 8. p. 9, 13 sqq. (K).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > frux

  • 13 Calpurnius

    Calpurnius, a, um, Name eines röm. plebej. Geschlechts (dessen Familien die Beinamen Flamma, Asprenas, Piso [Frugi], Bestia, Bibulus führen), aus dem am bekanntesten: C. Calp. Piso, 186 v. Chr. Prätor u. dann Proprätor in Spanien, Liv. 39, 6, 1; 39, 30, 1 sqq.: Konsul 180 v. Chr., Liv. 40, 35, 1, u. als solcher gestorben, Liv. 40, 37, 1. – L. Calp. Piso, Konsul im J. 112 u. später (107) Legat des Kassius, Caes. b. G. 1, 6 u. 12 14. – L. Calp. Piso Frugi, bekannt wegen seiner strengen Rechtlichkeit und edlen Gesinnung, Cic. Tusc. 3, 16. Val. Max. 4, 3, 11: Volkstribun 149 v. Chr., Cic. Brut. 106: Konsul 133 v. Chr., Cic. Verr. 4, 108. – L. Calp. Bestia, Volkstribun 121 v. Chr., Cic. Brut. 128: Konsul (111) u. Feldherr gegen Jugurtha, Sall. Iug. 27 sqq. – L. Calp. Bibulus, der Stiefsohn des M. Brutus, Hor. sat. 1, 10, 86 (wo bl. Bibule); vgl. W. Teuffel Gesch. der röm. Literat.5 § 255, 2. – C. Calp. Piso, Schwiegersohn Ciceros, Cic. ad Att. 2, 24, 3; Sest. 54. – L. Calp. Piso Caesonius, Konsul im J. 58 v. Chr., Schwiegervater Cäsars, Gegner Ciceros, Caes. b. c. 1, 3. § 6. u. oft Cic. de domo, pro Sest., in Pis. – Calpurnia, Cäsars Gemahlin (Tochter des zuletzt gen. Calp.), Vell. 2, 57, 2. – Außerdem: T. Calpurnius Siculus, ein röm. Bukoliker aus der zweiten Hälfte des 3. Jahrh. n. Chr., unter dessen Namen wir elf Eklogen besitzen, in denen politische Anspielungen mit großer Wahrscheinlichkeit auf die Zeiten des Karus u. Numerianus (280 n. Chr.) gedeutet werden. Vgl. W. Teuffel Gesch. der röm. Literat.5 § 306, 1. – Adi. kalpurnisch, familia, Cic.: domus, Auct. Paneg. in Pis. – bes. Calpurnia lex, α) de repetundis, vom Volkstribun L. Calp. Piso Frugi, Cic. de off. 2, 75 (u. dazu Beier). – β) de ambitu, vom Konsul C. Calp. Piso, Cic. Mur. 46. – Dav. Calpurniānus, a, um, kalpurnianisch, equites, unter dem (oben zuerst gen.) Prätor Kalpurnius dienende, Liv. 39, 31, 7.

    lateinisch-deutsches > Calpurnius

  • 14 Calpurnius

    Calpurnius, a, um, Name eines röm. plebej. Geschlechts (dessen Familien die Beinamen Flamma, Asprenas, Piso [Frugi], Bestia, Bibulus führen), aus dem am bekanntesten: C. Calp. Piso, 186 v. Chr. Prätor u. dann Proprätor in Spanien, Liv. 39, 6, 1; 39, 30, 1 sqq.: Konsul 180 v. Chr., Liv. 40, 35, 1, u. als solcher gestorben, Liv. 40, 37, 1. – L. Calp. Piso, Konsul im J. 112 u. später (107) Legat des Kassius, Caes. b. G. 1, 6 u. 12 14. – L. Calp. Piso Frugi, bekannt wegen seiner strengen Rechtlichkeit und edlen Gesinnung, Cic. Tusc. 3, 16. Val. Max. 4, 3, 11: Volkstribun 149 v. Chr., Cic. Brut. 106: Konsul 133 v. Chr., Cic. Verr. 4, 108. – L. Calp. Bestia, Volkstribun 121 v. Chr., Cic. Brut. 128: Konsul (111) u. Feldherr gegen Jugurtha, Sall. Iug. 27 sqq. – L. Calp. Bibulus, der Stiefsohn des M. Brutus, Hor. sat. 1, 10, 86 (wo bl. Bibule); vgl. W. Teuffel Gesch. der röm. Literat.5 § 255, 2. – C. Calp. Piso, Schwiegersohn Ciceros, Cic. ad Att. 2, 24, 3; Sest. 54. – L. Calp. Piso Caesonius, Konsul im J. 58 v. Chr., Schwiegervater Cäsars, Gegner Ciceros, Caes. b. c. 1, 3. § 6. u. oft Cic. de domo, pro Sest., in Pis. – Calpurnia, Cäsars Gemahlin (Tochter des zuletzt gen. Calp.), Vell. 2, 57, 2. – Außerdem: T. Calpurnius Siculus, ein röm. Bukoliker aus der zweiten Hälfte des 3. Jahrh. n. Chr., unter dessen Namen
    ————
    wir elf Eklogen besitzen, in denen politische Anspielungen mit großer Wahrscheinlichkeit auf die Zeiten des Karus u. Numerianus (280 n. Chr.) gedeutet werden. Vgl. W. Teuffel Gesch. der röm. Literat.5 § 306, 1. – Adi. kalpurnisch, familia, Cic.: domus, Auct. Paneg. in Pis. – bes. Calpurnia lex, α) de repetundis, vom Volkstribun L. Calp. Piso Frugi, Cic. de off. 2, 75 (u. dazu Beier). – β) de ambitu, vom Konsul C. Calp. Piso, Cic. Mur. 46. – Dav. Calpurniānus, a, um, kalpurnianisch, equites, unter dem (oben zuerst gen.) Prätor Kalpurnius dienende, Liv. 39, 31, 7.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Calpurnius

  • 15 frux

    1) полевой плод, особ. стручковый, противоп. frumentum; доходы с земли (1. 77 D. 50, 16);

    quif fruges excantassit (L. XII. tab. VIII. 7).

    2) приобретенное имущество (1. 2 pr. C. 2, 45). 3) честность, годность ad melioris vitae frugem se reformare (1. 19 C. 2, 12); особ. frugi, bonae frugi, честный, бережливый, frugi vitae esse (1. 8 § 11 D. 2, 15. 1. 3 § 3 D. 26, 7. 1. 11 D. 18, 6);

    servus bonae fruqi (1. 23 § 5 D. 9, 2. 1. 1 § 4 D. 11, 3. 1. 13 § 3 D. 19, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > frux

  • 16 Calpurnius

    a, um
    Кальпурний, римск. nomen; наиболее известны
    1) Gajus C. Piso, в 185 г. до н. э. разбивший на берегу Тага кельтиберов и лузитанов L
    2) C. C. Piso Frugi, в 149 г. до н. э. провел lex de pecuniis repetundis, в 133 г. до н. э., будучи консулом, выступил против Гракхов, C
    3) L. C. Bestia, противник Гракхов, в 111 г. до н. э. вёл войну против Югурты, но был подкуплен им и заключил с нумидийцами мир, за что был осужден и ушел в изгнание Sl, Fl, Eutr
    4) Gn. C. Frugi, муж Тулии, дочери Цицерона, умер в 51 г. до н. э. C
    5) L. C. Bestia, один из участников заговора Катилины C
    6) L. C. Piso Caesonius, отец Кальпурний, жены Ю. Цезаря, консул в 58 г. до н. э., противник Цицерона C, Cs, VM
    7) M. C. Bibulus, противник Цезаря, консул в 59 г. до н. э., муж Порции, дочери Катана Утического, командовал флотом Помпея в Адриатическом море, умер в 48 г. до н. э. Cs, C
    8) Gn. C. Piso, консул в 7 г. до н. э., в 17 г. н. э. наместник Сирии, враг T ерпаника T, VP, Su

    Латинско-русский словарь > Calpurnius

  • 17 bieder, biederherzig

    bieder, biederherzig, frugi (Ggstz. nequam). – bonus. probus (brav, rechtschaffen). – innocens. integer (unsträflich, unbescholten). – priscus. antiquus (von altem Schrot u. Korn). – Biederherzigkeit, Biederkeit, frugalitas (Ggstz. nequitia). – probitas (Rechtschaffenheit). – innocentia. integritas (Unsträflichkeit, Unbescholtenheit). – antiqua probitas. antiquitas (alte Sitteneinfalt). – Biedermann, homo frugi (Ggstz. homo nequam). – vir bonus, probus. vir praeditus optimis moribus (braver, rechtschaffener Mann). – vir vitā innocens (unsträflicher). – homo antiquā virtute et fide. priscae probitatis et fidei exemplar. homo antiquis moribus. homo antiqui officii. homo antiquus (alle = ein Mann von altem Schrot u. Korn). – ein strenger B., vir gravissimae antiquitatis: ein B. von Natur sein, naturā bonum natum esse.

    deutsch-lateinisches > bieder, biederherzig

  • 18 ordentlich

    ordentlich, I) im Gegensatz zu unordentlich. a) geordnet, der Ordnung gemäß, bes. v. Dingen: compositus. dispositus (gehörig geordnet, wohl eingerichtet, z.B. pugna comp.: u. vita disp) – discri j. tus (bestimmt geordnet) [1837] - man schritt zur o. Stimmensammlung, ordine consuli coeptum est. Adv.composite; disposite; discripte; ordine; ordinatim. – etwas o. erzählen, alqd ordine narrare: o. einrichten, alqd componere (z.B. rem publicam); alqd digerere (z.B. bibliothecam): o. marschieren, compositos instructosque procedere. – b) die Ordnung liebend, von Pers.: diligens (sorgsam, auf. Ordnung sehend übh.). – attentus ad rem (wirtschaftlich). – frugi (für das in der guten Prosa im Positiv ungebr. frugalis, brauchbar, nicht liederlich, Ggstz. nequam, bes. v. Sklaven). – sobrius (nüchtern, mäßig lebend); verb. frugi ac sobrius. – ein o. Haushalter, Wirt sein, attentum esse ad rem (Ggstz. rem familiarem neglegere, d. i. kein o. Haush. sein). – Adv.diligenter; frugaliter; sobrie. – o. leben (ein o. Leben führen), frugaliter od. sobrie vivere. – II) gesetzmäßig, gehörig: iustus (im allg., z.B. pugna, victoria: u. matrimonium, nuptiae). legitimus (gesetzmäßig, z.B. numerus: u. matrimonium: u. nuptiae). – verus (wirklich). – perfectus (vollkommen; beide z.B. orator, s. Cic. de or. 3, 80). – in o. Ehe gezeugt, s. ehelich: o. Einkünfte, status reditus: eine o. Mahlzeit, cena recta; auch bl. cena: eine o. Mahlzeit halten, cenare.

    deutsch-lateinisches > ordentlich

  • 19 piso

    [st1]1 [-] pīso, ōnis, m.: mortier. [st1]2 [-] pīso, āre: c. pinso, āre. [st1]4 [-] pīso, ĕre: c. pinso, ĕre. [st1]5 [-] Pīso, ōnis, m.: Pison (surnom de la gens Calpurnia). - [abcl][b]a - L. Calpurnius Pison, préteur qui réprima avec succès la révolte de l'Hispanie citérieure. - [abcl]b - Pison, surnommé Frugi, consul, orateur et historien. - [abcl]c - Sall. Pison, partisan de Catilina. - [abcl]d - Tac. Cn. Calpurnius Pison, gouverneur de Syrie, qui empoisonna Germanicus. - [abcl]e - Tac. C. Pison, chef d'une conspiration contre Néron. - [abcl]f - Tac. Pison Licinianus, associé à l'empereur Galba. - [abcl]g - Treb. Pison le Thessalique, l'un des trente compétiteurs à l'empire sous Gallien.[/b]    - Pīsōnĭanus, a, um: de Pison.
    * * *
    [st1]1 [-] pīso, ōnis, m.: mortier. [st1]2 [-] pīso, āre: c. pinso, āre. [st1]4 [-] pīso, ĕre: c. pinso, ĕre. [st1]5 [-] Pīso, ōnis, m.: Pison (surnom de la gens Calpurnia). - [abcl][b]a - L. Calpurnius Pison, préteur qui réprima avec succès la révolte de l'Hispanie citérieure. - [abcl]b - Pison, surnommé Frugi, consul, orateur et historien. - [abcl]c - Sall. Pison, partisan de Catilina. - [abcl]d - Tac. Cn. Calpurnius Pison, gouverneur de Syrie, qui empoisonna Germanicus. - [abcl]e - Tac. C. Pison, chef d'une conspiration contre Néron. - [abcl]f - Tac. Pison Licinianus, associé à l'empereur Galba. - [abcl]g - Treb. Pison le Thessalique, l'un des trente compétiteurs à l'empire sous Gallien.[/b]    - Pīsōnĭanus, a, um: de Pison.
    * * *
        Piso, pisis, pisere, pen. corr. Plin. Esmonder l'orge et semblables, Piler en sorte que l'escorce s'en aille.

    Dictionarium latinogallicum > piso

  • 20 (frūx)

        (frūx) frūgis, f    [1 FVG-], fruit, produce, pulse, legumes (no nom sing.): tosta, O.: ilex Multā fruge pecus iuvet, H.: terra feta frugibus: fruges serimus: frugum perceptio: inventis frugibus: Lentiscus Ter fruges fundens: (gens) dulcedine frugum capta, L.: salsae fruges (i. e. mola salsa), V.: medicatae, magic herbs, V.—Fig., result, success, value: industriae: se ad frugem bonam recepisse, i. e. reformed: expertia frugis (sc. poëmata), worthless, H.: permodestus ac bonae frugi, i. e. of real merit ; see also frugi.

    Latin-English dictionary > (frūx)

См. также в других словарях:

  • frugi — elem. fruct, roadă . (< fr. frugi , cf. lat. frux, gis) Trimis de raduborza, 15.09.2007. Sursa: MDN …   Dicționar Român

  • frugi — index economical, frugal Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • frugi- — ❖ ♦ Élément, tiré du lat. frux, frugis « fruit », entrant dans la formation de quelques mots savants. ⇒ Frugifère, frugivore …   Encyclopédie Universelle

  • FRUGI — cognomen Pisonis, qui a Macriano ad interficiendum Valentem mislus, ubi eum providum futurorum imperare cognovit, concessit in Theslaliam, atque illic, paucis sibi consentientibus, sumpsit Imperium. Treb. Pollio in Eo …   Hofmann J. Lexicon universale

  • frugi- — /froo ji / combining form Denoting fruit ORIGIN: L frūx, frūgis fruit • • • frugifˈerous adjective (L ferre to bear) fruit bearing frugˈivore noun (L vorāre to eat) an animal that feeds on fruits or seeds frugivˈorous adjective …   Useful english dictionary

  • FRUGI Grassus — ex Hadriani constitutione exul, in Ins. relegatus, cum eâ egreslus esset, quasi res novas molitetut, iussu eius, occisus est. Ael. Spartian. in Hadr …   Hofmann J. Lexicon universale

  • frugi- — ► prefijo Componente de palabra procedente del lat. frux, frugis, que significa fruto de la tierra: ■ frugívoro. * * * ► Prefijo formado por la voz latina frux, frugis, fruto de la tierra …   Enciclopedia Universal

  • FRUGI — Frugiferi, Frugifero …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • frugi — (L). Useful, fit …   Dictionary of word roots and combining forms

  • Marcus Licinius Crassus Frugi — This article is about Marcus Licinius Crassus Frugi, the consul that served under the Roman Emperor Tiberius of the 1st century. To see other Romans with this name, see Licinia (gens). Marcus Licinius Crassus Frugi (flourished 1st century BC 1st… …   Wikipedia

  • Lucio Calpurnio Pisón Frugi — Para el cónsul romano del mismo nombre, véase Lucio Calpurnio Pisón Frugi (cónsul 133 a. C.). Lucio Calpurnio Pisón Frugi (en latín, Lucius Calpurnius Piso Frugi), muerto en el año 261, fue un usurpador romano cuya existencia es cuestionable,… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»