-
1 intrā
intrā prep. with acc. [1 intra], within: intra silvas sese continere, Cs.: intra parietes meos: iactum teli, within a javelin's throw, V.: Apenninum, L.: intra oceanum magis, closer to, S.: intra moenia, within the city: intra parietes, in the family: intra me deus est, O.—Within, in, into: intra quas (regiones) venere: qui intra finīs suos Ariovistum recepissent, Cs.: compulso intra moenia hoste, L.—Of time, within, during, in the course of, in less than: intra annos quatuordecim, Cs.: intra dies paucos, L.: intra morae breve tempus, O.: intra decimum diem quam, etc., i. e. within ten days after, L.: lucem intra, Ta.—Fig., less than, fewer than, within the limits of: intra centum, L.: epulari intra legem, i. e. less expensively than the law allows: intra Naturae finīs vivere, H.* * *Iwithin, inside; during; underIIinterius, intime ADVwithin, inside, on the inside; during; under; fewer than -
2 sūmptuōsē
sūmptuōsē adv. with comp. [sumptuosus], expensively, sumptuously: convivia facere, Ct.: se sumptuosius iactare. -
3 impendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
4 inpendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
5 inpensa
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
6 inpense
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
7 inpensus
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
8 intra
intrā, adv. and prep. [contr. from intĕrā; sc. parte], on the inside, within (class. only as a prep.).I.Adv. (post-Aug.).A.In gen.:B.quadraginta per oram, intra centum erunt,
Quint. 1, 10, 43:pars, quae intra, longior esse debet, quam quae extra,
Cels. 7, 15:si inciditur, viridis intra caro apparet,
id. 5, 28, 13:vasa extrinsecus, et intra diligenter picata,
Col. 12, 43, 7.—Esp.1.Of the interior of countries: intra vix jam homines magisque semiferi, Mela, 1, 4, 4.—2.Of the interior of a building:3.pro rostris aurata aedes... intraque lectus eburneus,
Suet. Caes. 84:intra forisque,
Petr. 22.—Of the Mediterranean Sea, Mela, prooem. 2:C.abunde orbe terrae extra intra indicato (opp. extra, of the ocean),
Plin. 6, 32, 38, § 205 fin. —Inwardly, towards the inside (rare): binos interim digitos distinguimus... paulum tamen inferioribus intra spectantibus, Quint. 11, 3, 98.—II.Prep. with acc. (placed after its noun:A.praeturam intra,
Tac. A. 3, 75, and:lucem intra,
id. ib. 4, 48), within.Lit., of place:B.intra navim,
Plaut. Merc. 1, 2, 75:intra parietes meos,
Cic. Att. 3, 10:carceres stare,
Auct. Her. 4, 3: jactum teli, within a javelin ' s throw, Verg. A. 11, 608:montem Taurum,
Cic. Sest. 27:locus intra oceanum jam, nullus est, quo non, etc.,
id. Verr. 2, 3, 89:Apenninum,
Liv. 5, 35:ea intra se consumunt Arabes,
consume among themselves, in their own country, Plin. 12, 21, 45, § 99: Sy. Devoravi nomen inprudens modo. Ch. Non placet qui amicos intra dentis conclusos habet, behind, Plaut. Trin. 4, 2, 64; cf.:inter dentis,
id. ib. 4, 2, 80 Brix.—Transf.1.I. q. in with acc., in, into:2.ea intra pectus se penetravit potio,
Plaut. Truc. 1, 1, 23:nosse regiones, intra quas venere,
Cic. de Or. 2, 34:qui intra fines suos Ariovistum recepissent,
Caes. B. G. 1, 32:intra moenia compulsus,
Liv. 34, 33.—Of time, within, during, in the course of, in less than:C.intra viginti dies,
Plaut. Curc. 3, 77:qui intra annos quatuordecim tectum non subiissent,
Caes. B. G. 1, 36:quae intra decem annos facta sunt,
Cic. Verr. 1, 13, 37 (dub.;B. and K. inter): intra paucos dies,
Liv. 23, 41; Suet. Caes. 8:intra breve tempus,
id. Tib. 51; id. Claud. 38:juventam,
in youth, Tac. A. 2, 71. — With quam ( = postquam):intra decimum diem quam Pheras venerat,
i. e. before the lapse of ten days after his arrival, Liv. 36, 10, 1; 43, 9, 2; Quint. 1, 12, 9; Suet. Caes. 35 al.—Trop.1.Under, below, i. e. less than, fewer than, within the limits of:2. (α). (β).intra centum,
Liv. 1, 43:epulari intra legem,
i. e. less expensively than the law allows, Cic. Fam. 9, 26, 9:intra modum,
id. ib. 4, 4, 14:intra verba desipere,
to betray insanity in words only, Cels. 3, 18:intra verba peccare,
to transgress in words only, Curt. 7, 1, 25:intra gloriam fuit facinus,
i. e. was not inglorious, Flor. 1, 3:intra silentium se tenere,
to keep silence, Plin. Ep. 4, 16:intra famam sunt scripta,
beneath his reputation, Quint. 11, 3, 8:intra fortunam,
Prop. 4, 8, 2.— -
9 pretiosus
I.Lit.:II.equus,
Cic. Off. 3, 23, 89:odores,
Col. 3, 8, 4:subiitque argentea proles Auro deterior, fulvo pretiosior aere,
Ov. M. 1, 115:ingenium quondam fuerat pretiosius auro,
id. Am. 3, 8, 3:res pretiosissimae (opp. vilissimae),
Cic. Fin. 2, 28, 91; Plin. 11, 37, 52, § 139:pretiosissimum humani animi opus,
id. 7, 29, 30, § 108:nec tamen haec loca sunt ullo pretiosa metallo,
rich in, Ov. P. 3, 8, 5.—Transf.A.Of great cost, costly, dear, expensive:B.operaria,
Plaut. Bacch. 1, 1, 41:qui sordido vehiculo erubescit, pretioso gloriabitur,
Sen. Ep. 87, 4:Thais,
Prop. 4 (5), 5, 43:pretioso pretio emere aliquid,
dear, high, Plaut. Ep. 1, 2, 17:fames,
which is satisfied at much expense, Mart. 10 96, 9:silentia,
dearly bought, id. 5, 69, 7:Albani veteris pretiosa senectus,
Juv. 13, 214.—That gives a great price, extravagant: [p. 1442] pretiosus emptor, Hor. C. 3, 6, 32.— Hence, adv.: prĕtĭōsē, in a costly manner, expensively, richly, splendidly (class.):vasa pretiose caelata,
Cic. Inv. 2, 40, 116:pretiose armatus exercitus,
Gell. 5, 5, 5:pretiosius sepeliri,
Curt. 10, 1, 32. -
10 sumptuosus
I.Of things, that costs much, dear, expensive, sumptuous:II.ager,
Cato, R. R. 1, 6:cenae,
Cic. Fam. 9, 23 fin.:hostia,
Hor. C. 3, 23, 18:bellum,
Liv. 45, 3:tutela,
Plin. Ep. 2, 17, 4:dignitas,
id. ib. 2, 4, 3:substructiones,
id. ib. — Comp.:ludi sumptuosiores,
Cic. Q. Fr. 3, 8, 6:cicercula,
Col. 7, 3, 22.— Sup.:portum operis sumptuosissimi fecit,
Suet. Ner. 9 fin. —Of persons, spending much, lavish, wasteful, extravagant, Plaut. Merc. 4, 2, 2:mulier,
Ter. Heaut. 2, 1, 15:domus,
id. Ad. 4, 7, 42:aliquis,
Varr. R. R. 2, 4, 3:homo,
Cic. de Or. 2, 31, 135; id. Par. 6, 3, 49; Quint. 5, 10, 48:in libidines,
Suet. Caes. 50:non ego sumptuosus sum, sed urbs ipsa magnas impensas exigit,
Sen. Ep. 50, 3.— Adv.: sumptŭōsē, expensively, sumptuously:convivia lauta sumptuose facere,
Cat. 47, 5; Suet. Claud. 16 fin. — Comp., Varr. R. R. 3, 17, 6:se sumptuosius jactare,
Cic. Cat. 2, 9, 20:equos et canes emere sumptuosius,
id. ib. 10, 39 (48), 2; Plin. Ep. 9, 12.
См. также в других словарях:
expensively — UK US /ɪkˈspensɪvli/ adverb ► for a lot of money: »The present system delivers services poorly and expensively. expensively priced/produced/dressed »It is hard to sell expensively priced clean technology vehicles in countries with no emissions… … Financial and business terms
expensively — adv. Expensively is used with these adjectives: ↑educated, ↑furnished Expensively is used with these verbs: ↑dress … Collocations dictionary
expensively — expensive ► ADJECTIVE ▪ costing a lot of money. DERIVATIVES expensively adverb expensiveness noun … English terms dictionary
expensively — adverb in an expensive manner an expensively dressed little man turned a corner and approached her • Ant: ↑cheaply • Derived from adjective: ↑expensive … Useful english dictionary
Expensively — Expensive Ex*pen sive, a. 1. Occasioning expense; calling for liberal outlay; costly; dear; liberal; as, expensive dress; an expensive house or family. [1913 Webster] War is expensive, and peace desirable. Burke. [1913 Webster] 2. Free in… … The Collaborative International Dictionary of English
expensively — adverb see expensive … New Collegiate Dictionary
expensively — See expensive. * * * … Universalium
expensively — adverb In an expensive manner … Wiktionary
expensively — adv. costly, exorbitantly … English contemporary dictionary
expensively — ex·pen·sive·ly … English syllables
expensively — See: expensive … English dictionary