Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

errātum

  • 1 erratum

    erratum, i, n. erreur, faute (surtout involontaire).
    * * *
    erratum, i, n. erreur, faute (surtout involontaire).
    * * *
        Erratum, errati, pen. prod. Idem quod Error. Cic. Faulte provenant par ignorance, Erreur.

    Dictionarium latinogallicum > erratum

  • 2 errātum

        errātum ī, n    [1 erro], an error, mistake, fault: commune: nullum ob erratum: minimum: errata officiis superes, S.: errata aetatis meae.
    * * *
    error, mistake (in thought/action); moral error, lapse

    Latin-English dictionary > errātum

  • 3 erratum

    errātum, ī n. [ erro I \]
    заблуждение, промах, погрешность, ошибка

    Латинско-русский словарь > erratum

  • 4 erratum

    errātum, ī, n. (1. erro), der Irrtum, das Versehen, der Fehler, a) in technischer usw. Hinsicht, err. fabrile, Cic.: err. meum, tuum, im Rechnen, Cic. – b) in moral. Hinsicht, der Irrtum, die Verirrung (Ggstz. recte factum), errata vel delicta, Amm.: errata aetatis meae (meiner Jugend), Cic.: errata officiis superare, Sall.

    lateinisch-deutsches > erratum

  • 5 erratum

    errātum, ī, n. (1. erro), der Irrtum, das Versehen, der Fehler, a) in technischer usw. Hinsicht, err. fabrile, Cic.: err. meum, tuum, im Rechnen, Cic. – b) in moral. Hinsicht, der Irrtum, die Verirrung (Ggstz. recte factum), errata vel delicta, Amm.: errata aetatis meae (meiner Jugend), Cic.: errata officiis superare, Sall.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > erratum

  • 6 erratum

    errātum, i, n., v. 1. erro, I. B. 2. b.

    Lewis & Short latin dictionary > erratum

  • 7 erratum

    -i s n 2
    erreur

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > erratum

  • 8 Erratum

    • (errata)

    Latin Quotes (Latin to English) > Erratum

  • 9 erratum

    fault, error, mistake

    Latin-English dictionary of medieval > erratum

  • 10 erro

    1.
    erro, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [root er-, to go; desiderative forms, erchomai (ersk-); and Lat. (ers-o) erro, to seek to reach; hence, to wander; cf. Germ. irren; Engl. err, etc., v. Curt. Gr. Etym. p. 546 sq.].
    I.
    Neutr.
    A.
    In gen.
    1.
    Prop., to wander, to wander or stray about, to wander up and down, to rove (freq. and class.; cf.

    vagor, palor): propter te errans patria careo,

    Ter. Heaut. 2, 3, 16; cf.:

    cum vagus et exsul erraret,

    Cic. Clu. 62, 175:

    ignari hominumque locorumque Erramus vento huc et vastis fluctibus acti,

    Verg. A. 1, 333; cf. id. ib. 1, 32; 3, 200; Ov. M. 3, 175; id. F. 2, 335 et saep.:

    circum villulas nostras,

    Cic. Att. 8, 9, 3:

    pios per lucos,

    Hor. C. 3, 4, 7:

    inter audaces lupus errat agnos,

    id. ib. 3, 18, 13; cf.

    of beasts,

    id. S. 1, 8, 35; id. Epod. 2, 12; Verg. E. 1, 9; 2, 21; 6, 40; id. G. 4, 11 et saep.— Pass. impers.:

    male tum Libyae solis erratur in agris,

    Verg. G. 3, 249.—Prov.:

    in media luce errare,

    Sen. Ben. 5, 6, 3.—
    b.
    Transf., of inanimate things:

    (stellae) quae errantes et quasi vagae nominantur,

    Cic. Rep. 1, 14;

    so of the planets,

    id. N. D. 2, 20; 3, 20; id. Tusc. 1, 25, 62; Plin. 2, 6, 4, § 12; Vulg. Jud. 13; cf.

    of the motion of the stars in gen.,

    Hor. Ep. 1, 12, 17:

    Cocytus errans flumine languido,

    id. C. 2, 14, 18; cf. Verg. G. 3, 14:

    errantesque per altum Cyaneae,

    Val. Fl. 4, 561:

    hic lintres errare videres,

    Ov. F. 2, 391:

    vidi ad frontem sparsos errare capillos,

    i. e. flying about, Prop. 2, 1, 7; cf. id. 2, 22, 9:

    errantia lumina,

    i. e. moving fitfully about, Prop. 3, 14, 27 (4, 13, 27 M.); cf. Stat. Th. 10, 150:

    pulmonibus errat Ignis edax,

    i. e. spreads, runs about, Ov. M. 9, 201 et saep.—
    2.
    Trop., to wander, stray at random: ne vagari et errare cogatur oratio, Cic. de Or., 48, 209; cf.: erraus et vaga sententia (opp. stabilis certaque), id. N. D. 2, 1, 2:

    eo fit, ut errem et vager latius,

    id. Ac. 2, 20, 66:

    ut ingredi libere, non ut licenter videatur errare,

    id. Or. 23, 77:

    errans opinio (opp. stabilis conscientia),

    id. Fin. 2, 22, 71:

    dubiis affectibus errat,

    Ov. M. 8, 473:

    ne tuus erret honos,

    be in doubt, uncertain, id. F. 1, 468; cf. id. ib. 3, 543.— Poet., with a rel.-clause:

    erro, quam insistas viam,

    I am uncertain, in doubt, Plaut. Mil. 3, 1, 197; cf.:

    inter recens et vetus sacramentum,

    i. e. to hesitate, vacillate, Tac. H. 4, 58.—
    B.
    In partic., to miss the right way, to lose one's self, go astray (in the literal sense rarely, but in the trop. freq. and class.).
    1.
    Lit.: homo qui erranti comiter monstrat viam, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51:

    errare viā,

    Verg. A. 2, 739:

    maledictus qui errare facit caecum in itinere,

    Vulg. Deut. 27, 18.—
    2.
    Trop., to wander from the truth, to err, mistake:

    avius errat Saepe animus,

    Lucr. 3, 463; cf. id. 2, 740:

    totā erras viā,

    Ter. Eun. 2, 2, 14; cf.:

    in eo non tu quidem totà re, sed temporibus errasti,

    Cic. Phil. 2, 9 fin.:

    longe,

    Ter. Ad. 1, 1, 40; cf.

    procul,

    Sall. J. 85, 38 Kritz. N. cr.:

    errant probe,

    Plaut. Am. 3, 3, 20:

    vehementer,

    Cic. Ac. 2, 32, 103:

    valde,

    id. de Or. 2, 19, 83 et saep.:

    errare malo cum Platone quam cum istis vera sentire,

    Cic. Tusc. 1, 17, 39; cf. id. Balb. 28, 64:

    erras, si id credis,

    Ter. Heaut. 1, 1, 53; so with si, id. Hec. 4, 4, 60; Caes. B. G. 5, 41, 5; 7, 29, 2 et saep.:

    de nostris verbis errat,

    Ter. Heaut. 2, 3, 22:

    in aliqua re,

    Quint. 6, 3, 112; 10, 2, 21; 11, 1, 81 al.:

    in alteram partem,

    id. 10, 1, 26; cf.:

    in alienos fetus,

    Liv. 31, 12, 8.—Less freq. with acc. of a neutr. pronoun:

    mone, quaeso, si quid erro,

    Plaut. Most. 1, 3, 30; so with quid, Ter. And. 3, 2, 18; Quint. 2, 5, 16; 2, 3, 11; 2, 6, 6:

    hoc,

    Ter. Phorm. 5, 3, 21.— Poet. also with the acc. of a noun:

    errabant tempora,

    i. e. in chronology, Ov. F. 3, 155.— Pass. impers.:

    si fuit errandum,

    Ov. H. 7, 109:

    si nihil esset erratum,

    Quint. 6, 5, 7:

    si erratur in nomine,

    Cic. Fin. 4, 20 fin.; cf.:

    tutius circa priores erratur,

    Quint. 2, 5, 26:

    uno verbo esse erratum,

    id. 7, 3, 17. —Sometimes, in a palliative manner, of moral error, to err through mistake:

    pariter te errantem et illum sceleratissimum persequi,

    Sall. J. 102, 5; cf. id. ib. 104, 4. —Hence,
    b.
    errātum, i, n., an error, mistake, fault:

    illud de Flavio et fastis, si secus est, commune erratum est,

    Cic. Att. 6, 1, 18; cf. id. ib. 13, 44 fin.:

    cujus errato nulla venia, recte facto exigua laus proponitur,

    id. Agr. 2, 2, 5; id. Fam. 5, 20, 8:

    nullum ob totius vitae non dicam vitium, sed erratum,

    id. Clu. 48; cf. id. Lig. 1; id. Sull. 23; and in plur., id. Fam. 16, 21, 2; Sall. J. 102, 10; Ov. Pont. 2, 3, 66.—
    II.
    Act. in Aug. poets (only in part. perf.), to wander over or through:

    immensum est erratas dicere terras,

    Ov. F. 4, 573:

    ager,

    id. ib. 3, 655:

    orbis,

    Val. Fl. 4, 447:

    litora,

    Verg. A. 3, 690.
    2.
    erro, ōnis, m. [1. erro], a wanderer, vagabond, vagrant, Tib. 2, 6, 6; Ov. H. 15, 53.—Used esp. of slaves:

    ut errones aliquem cujus dicantur invenient,

    Plin. Ep. 2, 10, 5; Edict. Aedil. ap. Gell. 4, 2, 1; Dig. 21, 1, 17, § 14; 49, 16, 4 fin.; Hor. S. 2, 7, 113.—Of the queen-bee:

    dux,

    Col. 9, 10 fin. —Of the planets, Nigid. ap. Gell. 3, 10, 2; 14, 1, 11.— Of vagabond soldiers:

    nec nostros servire sinant errorribus agros,

    Verg. Dir. 70 Rib.

    Lewis & Short latin dictionary > erro

  • 11 erro [1]

    1. erro, āvī, ātum, āre (ahd. irr(e)ōn, irren), irren, I) im allg., irren = in der Irre umherlaufen, umherirren, -schweifen, -streifen, A) eig.: 1) intr.: a) von pers. Subjj.: cum vagus et exsul erraret, Cic.: circum villulas, Cic.: per lucos, Hor.: per litora, Sen. – v. Tieren, circa litora, v. Hunden, Plin.: inter audaces agnos, v. Wolfe, Hor.: per urbem, v. einem Pferde, Liv. – impers., male tum Libyae solis erratur in agris, Verg. georg. 3, 249. – Sprichw., in media luce errare, Sen. de ben. 5, 6, 3. – b) v. Lebl.: stellae errantes, Cic. u.a.: ubi nunc fora sunt, lintres errare videres, Ov.: v. Flüssen, Verg. u. Sen. poët.: ad frontem sparsos errare capillos, umherfliegen, Prop.: lumina errantia, unstet umherirrende, Prop.: pulmonibus errat ignis edax imis, Ov. – 2) tr. durchirren, irrend durchstreifen, terrae erratae, Ov.: litora errata, Verg. – B) übtr.: ne vagari et errare cogatur oratio, Cic.: eo fit, ut errem et vager latius, Cic.: non per dubias errant mea carmina laudes, Tibull.: rumoribus errant, es gehen darüber schwankende Gerüchte, Ov.: haud aliter dubiis affectibus errat, Ov.: ne tuus erret honos, schwanke, ungewiß sei, Ov.: erro, quam insistas viam, bin ungewiß, im Zweifel, Plaut.: sententia errans et vaga, schwankende u. ungewisse (Ggstz. stabilis certaque), Cic. – II) insbes., den rechten Weg verfehlen, sich verirren, irre gehen, auf Abwege gehen, A) eig.: erranti monstrare viam, Enn. fr. scen. 398: err. viā, vom Wege abkommen, Verg. – B) übtr., irren, 1) im allg., sich verirren, natura errans in alienos fetus, Liv. 31, 12, 8. – 2) insbes.: a) sich irren, im Irrtum sein, von der Wahrheit abirren, einen Mißgriff begehen, ne erres, ne erretis, Komik.: erravit, lapsus est, Cic.: pervorse (gar schlimm), Plaut.: vehementer, valde, Cic.: temporibus errasti, in der Zeitrechnung, Cic.: diligenter (gar schön), Mart.: totā viā, Ter., od. toto caelo, Macr., gänzlich irren: a vero, Lucr.: longe de vicinia veritatis, weit von der Wahrheit ab, Min. Fel.: cum multis, Cic. – mit Acc. pron., quid erro? inwiefern befinde ich mich im Irrtum? Plaut.: mone, quaeso, si quid erro, Plaut.: teneo quid erret, Ter.: hoc (darin) tu errasti, Ter.: si nihil esset erratum, Quint. – hic de nostris verbis errat scilicet, Ter. heaut. 263. – in hoc, Cic.: in rerum ordine, Quint. – poet. m. Acc. eines Nomens, tempora, sich in der Zeitrechnung irren, Ov. fast. 3, 155. – in alteram partem, Quint. 10, 1, 26. – m. folg. si, Ter. u. Caes. – impers., si erratur in nomine, Cic.: et in cognomine erratum sit, Liv.: tutius circa priores vel erratur, Quint. – Abl. Partic. Perf. absol., cui, errato, nulla venia, recte facto, exigua laus proponitur, Cic. – b) moralisch, aus Irrtum fehlen, sich vergehen, errasse regem, Sall.: in amicitia, Hor.: non ultra verba ac voces, Tac.

    lateinisch-deutsches > erro [1]

  • 12 fabrilis

    făbrīlis, e de forge, de forgeron; d'ouvrier, d'artisan.    - erratum fabrile, Cic. Att. 6, 1, 17: erreur d'un ouvrier.    - fabrilia, ōrum, n.: oeuvres d'artisan, travaux des forgerons.    - tractant fabrilia fabri, Hor. Ep. 2, 1, 116: les artisans parlent de leur métier (chacun parle de son métier).    - fabrilis uva, Cael. Aur. Tard. 4, 3: raisin passé à la fumée (de la forge).
    * * *
    făbrīlis, e de forge, de forgeron; d'ouvrier, d'artisan.    - erratum fabrile, Cic. Att. 6, 1, 17: erreur d'un ouvrier.    - fabrilia, ōrum, n.: oeuvres d'artisan, travaux des forgerons.    - tractant fabrilia fabri, Hor. Ep. 2, 1, 116: les artisans parlent de leur métier (chacun parle de son métier).    - fabrilis uva, Cael. Aur. Tard. 4, 3: raisin passé à la fumée (de la forge).
    * * *
        Fabrilis, et hoc fabrile, pen. prod. Horat. Appartenant à un forgeur, ou forgeron et mareschal.
    \
        Fabrile glutinum. Plin. Colle à menuisier.

    Dictionarium latinogallicum > fabrilis

  • 13 erro

    1. erro, āvī, ātum, āre (ahd. irr(e)ōn, irren), irren, I) im allg., irren = in der Irre umherlaufen, umherirren, -schweifen, -streifen, A) eig.: 1) intr.: a) von pers. Subjj.: cum vagus et exsul erraret, Cic.: circum villulas, Cic.: per lucos, Hor.: per litora, Sen. – v. Tieren, circa litora, v. Hunden, Plin.: inter audaces agnos, v. Wolfe, Hor.: per urbem, v. einem Pferde, Liv. – impers., male tum Libyae solis erratur in agris, Verg. georg. 3, 249. – Sprichw., in media luce errare, Sen. de ben. 5, 6, 3. – b) v. Lebl.: stellae errantes, Cic. u.a.: ubi nunc fora sunt, lintres errare videres, Ov.: v. Flüssen, Verg. u. Sen. poët.: ad frontem sparsos errare capillos, umherfliegen, Prop.: lumina errantia, unstet umherirrende, Prop.: pulmonibus errat ignis edax imis, Ov. – 2) tr. durchirren, irrend durchstreifen, terrae erratae, Ov.: litora errata, Verg. – B) übtr.: ne vagari et errare cogatur oratio, Cic.: eo fit, ut errem et vager latius, Cic.: non per dubias errant mea carmina laudes, Tibull.: rumoribus errant, es gehen darüber schwankende Gerüchte, Ov.: haud aliter dubiis affectibus errat, Ov.: ne tuus erret honos, schwanke, ungewiß sei, Ov.: erro, quam insistas viam, bin ungewiß, im Zweifel, Plaut.: sententia errans et vaga, schwankende u. ungewisse (Ggstz. stabilis certaque), Cic. – II) insbes., den rechten Weg verfehlen, sich verirren, irre gehen,
    ————
    auf Abwege gehen, A) eig.: erranti monstrare viam, Enn. fr. scen. 398: err. viā, vom Wege abkommen, Verg. – B) übtr., irren, 1) im allg., sich verirren, natura errans in alienos fetus, Liv. 31, 12, 8. – 2) insbes.: a) sich irren, im Irrtum sein, von der Wahrheit abirren, einen Mißgriff begehen, ne erres, ne erretis, Komik.: erravit, lapsus est, Cic.: pervorse (gar schlimm), Plaut.: vehementer, valde, Cic.: temporibus errasti, in der Zeitrechnung, Cic.: diligenter (gar schön), Mart.: totā viā, Ter., od. toto caelo, Macr., gänzlich irren: a vero, Lucr.: longe de vicinia veritatis, weit von der Wahrheit ab, Min. Fel.: cum multis, Cic. – mit Acc. pron., quid erro? inwiefern befinde ich mich im Irrtum? Plaut.: mone, quaeso, si quid erro, Plaut.: teneo quid erret, Ter.: hoc (darin) tu errasti, Ter.: si nihil esset erratum, Quint. – hic de nostris verbis errat scilicet, Ter. heaut. 263. – in hoc, Cic.: in rerum ordine, Quint. – poet. m. Acc. eines Nomens, tempora, sich in der Zeitrechnung irren, Ov. fast. 3, 155. – in alteram partem, Quint. 10, 1, 26. – m. folg. si, Ter. u. Caes. – impers., si erratur in nomine, Cic.: et in cognomine erratum sit, Liv.: tutius circa priores vel erratur, Quint. – Abl. Partic. Perf. absol., cui, errato, nulla venia, recte facto, exigua laus proponitur, Cic. – b) moralisch, aus Irrtum fehlen, sich vergehen, errasse regem, Sall.: in amicitia, Hor.: non ultra verba ac voces, Tac.
    ————————
    2. erro, ōnis, m. (1. erro), der Umhertreiber, Herumstreicher, Landstreicher (der nach Hause zurückkommt, wenn er des Herumlaufens müde ist), bes. von Sklaven, die, vom Herrn ausgeschickt, nicht zu gehöriger Zeit nach Hause zurückkehren (s. Ulp. dig. 21, 1, 17. § 14. Sen. contr. 7, 21, 23 K.), Hor., Sen. u. ICt.: übtr., dux erro, von der Bienenkönigin, Col.: u. v. ungetreuen, ausbleibenden Liebhabern, Tibull. u. Ov.: errones, Planeten, Nigid. fr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > erro

  • 14 agnosco

    āgnōsco, nōvī, nitum (арх. agnōtum), ere [ ad + nosco ]
    1) признавать (aliquem ducem L; ex nepte editum infantem Su)
    2) допускать, соглашаться, признавать (-ся) ( erratum suum C)
    4) вспоминать (Trojam V; Graecum C)
    5) познавать ( aliquem ex operibus suis C); воспринимать, ощущать (a. auribus cantum C; gemitum V; solem visu Sil)

    Латинско-русский словарь > agnosco

  • 15 fabrilis

    fabrīlis, e (faber), a) zum in Holz, Stein, Metall usw. arbeitenden Künstler gehörig, Künstler-, Werk-, erratum, des Bildhauers, Werkmeisters, Cic.: follis, Blasebalg (der Feuerarbeiter), Liv.: scalprum, Zimmermannsmeißel, Liv.: vasa, Säcke (aus zilizischen Ziegenhaaren), um Handwerkszeug hineinzutun, Varro: opera, Schmiedearbeiten, Verg., od. Zimmerwerk, Zimmerarbeiten, Vitr.: iacet opera fabrilis, Arbeit der Werkleute, Sen.: operas fabriles praebere, bei einem Werkmeister arbeiten, Apul. – subst., fabrīlia, ium, n., Gewerke, tractant fabrilia fabri, Hor. ep. 2, 1, 116. – b) im Rauche der Schmiedeesse gedörrt (vgl. Plin. 14, 46), bulbi, Apic. 8, 384 (dazu Schuch): uvae, Edict. Diocl. 6, 92. Cael. Aur. de morb. chron. 2, 7, 107 u. 3, 2, 34.

    lateinisch-deutsches > fabrilis

  • 16 inerratum

    in-errātum, ī, n., der Nicht-Irrtum, Boëth. inst. arithm. 1. praef. p. 5, 8 Fr.

    lateinisch-deutsches > inerratum

  • 17 labor [1]

    1. lābor, lāpsus sum, lābī (vgl. griech. ὀ-λιβρός, schlüpfrig u. ahd. slīfan, gleiten), sich auf einer glatten Oberfläche sanft hinbewegen, gleiten, schlüpfen, schweben, hingleiten, hinschlüpfen, hinschweben, u. abwärts = herabgleiten, -schlüpfen, -schweben, u. als Anfang des Fallen = sinken, absol., od. konstr. m. ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex u. m. bl. Abl., I) im allg.: 1) eig.: α) v. lebl. Subjj., zB. v. Schlangen, non squamoso ventre, Prop.: per sinus crebros et magna volumina, Ov.: circa donaria, Ov.: circum tempora, sich schlängeln, Ov.: inter vestes et levia tempora, Ov.: angues lapsi in diversum, Iul. Obsequ.: populus in diversa labitur, verläust sich nach verschiedenen Richtungen, Iustin.: abwärts, montibus, Val. Flacc. – v. Schwimmenden, per aequora, Ov.: in magno mari, Ov.: medio amne, Ov. – v. Schiffenden, rate per aequora, Ov.: aquā, Prop. – v. Fliegenden, auf Fittichen Schwebenden, per auras, Ov.: pennis, entschweben, von Merkur, Verg.: aufwärts, sub sidera, entschweben, Verg.: abwärts, polo, Verg. – vom auf dem Wagen durch die Lüfte fahrenden Mars, pronum per aëra, Ov. – v. Herabsteigenden, per funem demissum labi, Verg.: im Bilde, labi per iter declive senectae, Ov. – v. Herabsinkenden, semianimem od. moribundum ex equo, Liv., suffosso equo, Tac., u. bl. equo, Hor.; vgl. multis labentibus ex equis aut desilientibus, Liv.: labi ex rupe, Curt.: ex arbore, Capit.: per gradus, die Stufen hinabfallen, Liv.: super terram, hinsinken, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: quia continenter laberentur et fluerent omnia, Cic.: in vanum manus lapsa, die einen Fehlhieb getan, Curt.: cum tela de testudine laberentur, Curt.: tum (illud iaculum) leni impetu labitur, gleitet sanft (auf dem Wasser) dahin, Min. Fel. – abwärts, lapsa cadunt folia, Verg.: lapsus ab arbore ramus, Ov.: lapsae lacertis, nullo solvente, catenae, Ov. – v. Kleidern und Waffen, soluta ac velut labens undique toga, Quint.: tergo velamina lapsa, Ov.: labentibus super corpus armis, Liv. – v. Sternen u. dgl., vagā et mutabili ratione, Cic.: advorsum nimbos, Lucr.: caelo, dahingleiten am usw., Verg.: abwärts, ab aethere, Ov.: de caelo, Verg.: ignem de caelo lapsurum, Capit. – v. Schiffen, vadis, Verg. – v. Gewässern, gleiten, dahingleiten, fließen, cum labantur assidue flumina, quaedam concitata rapiantur, Sen.: altissima quaeque flumina minimo sono labi, Curt.: altis ripis, dahingleiten, Hor.; aber sinistrā ripā, hinwegströmen über usw., Hor.: per CCC stadia, Curt.: sub terras, sub magna terra, Ov.: abwärts, e fontibus, Curt.: diversis de partibus (al. fontibus), Ov.: vertice silvae, Ov.: quantum aquarum per gradus cum fragore labentium, Sen.: zurück, in caput (Quelle) suum retro, Ov.: prius vasto labentur flumina ponto, quam etc., Prop.: vado labente, die Flut zurück-, abfloß, Tac. – v. Tränen, rinnen, träufeln, in genas, Hor.: per genas in ensem, Ov.: ex oculis, Ov. – v. anderen Flüssigkeiten, fließen, rinnen, träufeln, in proximum mare (vom flüssigen Bernstein), Tac.: truncis cavis, vom Honig, Hor.: quid sit, quod guttatim faciat pluviam labi, Amob.: pressus pavore sanguis tardius labebatur, floß (hervor), Tac. – vom Feuer, in porticus, hinüberschlagen in usw., Tac. – v. Übeln usw., die allmählich in den Körper dringen, sich verbreiten, frigus per artus labitur, Ov.: dolor lapsus ad artus, Verg.: penitus in viscera lapsum serpentis furiale malum, Verg.: somnus labitur in artus, Ov.

    2) übtr.: a) gleiten, rinnen, α) v. leb. Subjj.: sed labor longius, ad propositum revertar, ich gerate, ich verliere mich zu weit (in der Rede), Cic.: u. so quin labebar longius, nisi me retinuissem, Cic. – cadere spe dicuntur, qui levati animo a summo ad inferiora labuntur, Donat. Ter. Andr. 3, 5, 12. – β) v. lebl. Subjj.: ilico res foras labitur, liquitur, rinnt das Geld ihm aus dem Hause und zerfließt, Plaut.: brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius, Cic.: sunt (vitia) in lubrico incitataque semel proclivi labuntur sustinerique nullo modo possunt, Cic. – v. der Rede, oratio sedate placideque labitur, gleitet (fließt) dahin, Cic. or. 92: prosā incipit (sermo eius), versu labitur, pedestri oratione finitur, Hieron. epist. 53, 8. – v. Zeit u. Leben, dahingleiten, entrinnen, verfließen, assiduo labuntur tempora motu, non secus ac flumen, Ov.: labitur occulte fallitque volubilis aetas, ut celer admissis labitur amnis aquis, Ov.: cito pede labitur aetas, Ov.: tardo pede lapsa vetustas, Ov.: u. so labuntur tempora, anni, lustra, Hor. u.a. Dichter. – b) mit Angabe des Ziels, zu etwas sich hinneigen, in etw. sinken, auf od. in etw. verfallen, geraten, α) v. leb. Subjj.: labor eo, ut assentiar Epicuro, fühle mich zur Ansicht des E. hingezogen, Cic.: labi ad illos, qui etc., Cic.: veremini, ne labar ad opinionem, möchte dem Wahne verfallen, Cic.: labi in errorem emendabilem, Liv.: in luxuriam, in segnitiam, Iustin.: in vitium, Hor.: in somnum, in soporem, Petron. – β) v. lebl. Subjj.: civitatum mores lapsi ad mollitiem, Cic.: omnia in externum lapsa sunt morem, Curt.

    II) prägn.: A) = delabi, abgleiten, abkommen, vorbeigleiten, 1) eig.: si viā lapsus est (bildl.), Sen.: cum superiacta tela de testudine laberentur, Tac.: ne adiectae voces laberentur atque errarent, priusquam sensus (auditus) ab his pulsus esset, Cic. – 2) übtr.: hāc spe lapsus, in der Hoffnung getäuscht, Caes.: labi facultatibus, um sein Vermögen kommen, ICt.

    B) = ab- od. ausgleiten, straucheln, ausgleitend, strauchelnd fallen, 1) eig.: agaso pede lapsus, Hor. – homini nequam lapso et ut allevaretur roganti, ›Tollat te‹, inquit, ›qui novit‹, Quint. – 2) übtr.: straucheln, a) = irre werden, mente, wahnsinnig werden, Cels.: u. so lapsi mente, wahnsinnig (Ggstz. sui compotes), Cels. – labi memoriā, einen Gedächtnisfehler begehen, Suet. – u. geistig od. moralisch irren, fehlen, sich vergehen, erravit, lapsus est, non putavit, Cic.: opinione labi posse, voluntate a re publica dissidere nullo pacto posse, Cic.: in alqa re consilio od. casu lapsum esse, Cic.: consilio id magis quam furore lapsos fecisse, Liv.: labi per errorem, Cic., od. errore, ICt.: labi propter imprudentiam, Cic.: imprudentiā lapsum aliquid facere (Ggstz. scientem aliquid delinquere), Liv.: labi imperitiā, ICt.: in quo vorbo lapsa consuetudo deflexit de via, Cic.: labi in officio, Cic.: in his labi et cadere, Cic.: qua in re si mediocriter lapsus sum, defendes meum tolerabile erratum, Cic.: numquam labere, si te audies, Cic.: qui sero lapsum revocatis, Prop. – b) straucheln = zum Falle geneigt sein, dem Falle nahe sein (s. Halm Cic. Phil. 2, 51), equitem Romanum non libidine, non turpibus impensis atque iacturis, sed experientiā patrimonii amplificandi labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fide, hodieque sustinet, Cic.: cum labentem et prope cadentem rem publicam fulcire cuperetis, Cic.: ferre praesidium labenti et inclinatae paene rei publicae, Cic.: labente deinde paulatim disciplinā, Liv.: labente iam causā decem virorum, Liv.: vidi ego labentes (weichenden) acies et tela caduca, Prop.

    C) = elabi, herausfallen, 1) eig.: viscera lapsa, Ov. u. Lucan.: forte lapsa vox, entschlüpfte, entfallene, Tac. – v. Pers., entgleiten, entschlüpfen, e manibus custodientium, Curt.: custodiā, Tac. – 2) übtr.: quam nostro illius labatur pectore vultus, entschwindet, Verg. ecl. 1, 63.

    D) herabgleiten, -sinken = schlapp herabhängen, lapsa catena, schleppende, Prop.: tenuata de nexibus membra labuntur, Ps. Quint. decl. – bes. v. Gliedern Sterbender, caput labens et iam languentia colla levat, Lucan.: malae labentes, herabsinkende Kinnladen, Suet.: lapsae genae, Sen. poët. – neutr. pl. subst., firmamenta fluidorum ac labentium, des Schlotterigen u. Schlappen, Sen. ep. 102, 25.

    E) sinken, hinsinken, zusammensinken, 1) eig.: α) v. Pers.: calor ossa reliquit, labitur, Verg.: sub onere labitur, erliegt der Last, Petron.: multi sine morte labuntur, Petron. – β) v. lebl. Subjj., u. zwar v. Gebäuden usw., zusammen-, einsinken, vor Alter verfallen, lapso fundamento, Curt.: lapsura domus, Ov.: donec labentes deorum aedes refeceris, Hor. – v. den Augen Schlafender, zufallen, zusinken, labentes ocelli, Prop.: lapsi somno ocelli, Prop. – u. Sterbender, brechen, labuntur frigida leto lumina, Verg.: labentes oculos condere (zudrücken), Ov.: dum labentes oculi ad nostras exclamationes nostrosque planctus admissā paulatim luce laxantur, Ps. Quint. decl. Vgl. Burmann Ov. am. 3, 5, 1; trist. 3, 3, 44.

    2) übtr.: a) sinken = hinschwinden, vom Lebensatem, labens anima, Tac.: labi spiritum nec ultra biduum duraturum, Tac. – dah. v. Sterbenden, denen die Sinne vergehen, in den Tod sinken, sterben, laberis Oebalide, primā fraudate iuventā, Verg.: labimur (mir schwinden die Sinne), i, miseram solare parentem, Stat.: ille oculis extremo errore solutis labitur, Stat. – b) sinken = verfallen, in Verfall geraten, miserere domus labentis, Verg.: u. so labens regia, Iustin.: lapsum genus, Verg.: labente paulatim disciplinā, Liv.: ut magis magisque mores lapsi sint, tum ire coeperint praecipites, Liv.: fides lapsa, Ov. – / Parag. Infin. labier, Cic. Arat. 226. Lucr. 4, 443. Hor. ep. 2, 1, 94. – Partic, labundus, a, um, hinstürzend, unda sub undis labunda, Acc. tr. 570.

    lateinisch-deutsches > labor [1]

  • 18 vitium

    vitium, iī, n., der Fehler, das Gebrechen, der Schaden, I) eig.: a) übh.: corporis, Plaut.: u. Cic.: v. mancipii, iumenti, ICt.: si nihil est in parietibus aut in tecto vitii, Cic.: si aedes corruerunt vitiumve fecerunt, schadhaft geworden sind, Cic.: vitio moriens sitit aëris herba, Verg. – b) als mediz. t.t., der Fehler, das Leiden, nervine id vitium an cutis sit, Cels.: v. ani, Cels.: v. intestinorum, Cels.: vitia per totum corpus orientia, Cels. – als Krankheitsursache, ex aliquo vitio quasi parva fistula aperitur, Cels.: porrigo non sine aliquo corporis vitio nascitur, Cels.: sive tempestatum, vitio sive corporis, ungesunde Beschaffenheit, Cels. – c) als t.t. der Münze, der falsche Zusatz zum od. im edlen Metalle, in aurum vitii aliquid addere, Gold verfälschen, Ulp. dig. 48, 10, 9 pr.: ignis... vitium (die Schlacke) metallis excoquit (scheidet aus), Ov. fast. 4, 785. – II) übtr.: A) im allg., der Fehler (Schnitzer), Fehlgriff, Mißgriff, Mangel, die Unvollkommenheit, Schuld, adversum v. castrorum, fehlerhafte, ungünstige Lage, Caes.: v. orationis, Quint.: v. sermonis, Quint.: v. ingenii, Quint.: v. Stoicae sectae, Quint.: vitia hostium, Tac.: vitia in dicente acutius quam recta videre, Cic.: huc si perveneris, meum v. fuerit, meine Schuld, Cic.: illud mihi vitium est maximum, das ist mein größter Fehler, Ter.: sine medici vitio, Cels.: vini vitio atque amoris feci, Plaut.: si aliquid modo esset vitii, auch der geringste Fehler, Cic.: itaque hāc rogatione non iudicum sententia, sed legis vitium corrigebatur, Cic.: hoc vitium compensare vel facultate vel copiā (v. Redner), Cic.: multa vitia ponere, Cic.: omnia fere vitia vitare, Cic.: vitia in sermone, quo minus is Latinus sit, duo possunt esse, Cornif. rhet. 4, 17. – vitium est m. Infin., an vitium nullum est non parēre rationi? Cic. Tusc. 4, 39: non erit vitium porrexisse stipem, Sen. contr. 1, 1, 9. – B) insbes.: 1) als t.t. der Religionssprache, der Fehler in den Augurien (Auspizien), der Formfehler, id igitur obvenit vitium, quod tu iam Kal. Ian. futurum esse provideras, Cic.: tabernaculum vitio (gegen die Auspizien) captum, Cic.: vitio creatum esse (v. höheren Magistraten), Liv.: navigare vitio, Cic.: comitiorum solum vitium est fulmen, Cic. – 2) der moralische Fehler, das Vergehen, die Schuld, das Laster (Ggstz. virtus), a) übh.: nullum ob totius vitae non dicam vitium, sed erratum, Cic.: verb. m. culpa, Fehler der Genußsucht, Hor.: vitium alci dicere, jmdm. etwas Böses nachsagen, Komik.: v. fugere, Hor.: ne sibi vitio verterent, quod abesset a patria, Cic.: vitio ducere, zum Fehler (als Tadel) anrechnen (Ggstz. laudi ducere), Ter.: hoc vitio datur, wird zum F. angerechnet (Ggstz. hoc laudi est), Ter.: alci vitio dare (Ggstz. laudi dare), Ter.; m. folg. si od. quod (daß), es zum Fehler (zum Verbrechen) anrechnen, Cic.: verb. alci alqd vitio et culpae dare, Cic.: in vitio esse, fehlerhaft sein, Tadel verdienen (Ggstz. in laude esse), Cic., u.v. Pers. = in Schuld sein, Cic.: hoc est in vitio m. folg. Infin., Cic. de fin. 5, 31: non vitiosus homo es, sed vitium (das leibhaftige Laster), Mart. – b) die Schändung des weiblichen Geschlechtes, addere, afferre vitium pudicitiae alcis, Plaut.: offerre vitium, Gell.: per vim offerre vitium, Ter. – / Genet. Plur. vitiûm, Titin. com. 149.

    lateinisch-deutsches > vitium

  • 19 agnosco (adgnosco

    agnosco (adgnosco, adnosco), ĕre, agnōvi, agnĭtum [ad + nosco] - tr. -    - agnōtus est = agnitus est, Pacuv. 484; agnōturus = agniturus, Sall. H. 2, 73 (cf. Diom. 388, 7; Prisc. 10, 19; Serv. En. 4, 23) II formes sync.: agnorat, Nep. Ages. 1, 4 ; agnorunt, Ov. M. 4, 55; F. 5, 90; agnosse, Ov. M. 4,613. [st1]1 [-] connaître (par les sens, par l'esprit), voir, concevoir, comprendre, saisir, apprendre.    - agnoscere deum ex operibus ejus, Cic. Tusc. 1, 70: reconnaître Dieu à ses oeuvres.    - (genus hoc orationis) quale sit, etiam ab imperitis agnoscitur, Cic. Or. 209: la nature de ce genre de style est reconnue même par ceux qui ne sont pas du métier.    - avec prop. inf. mihi tantum dignitatis adjunxeris, ut eumdem te facile agnoscam fuisse in laude mea qui fueris in salute, Cic. Fam. 2, 6, 4: tu me donneras un surcroît de considération assez grand pour que je reconnaisse que tu t'es montré dans la question de mon prestige le même que dans celle de mon retour d'exil.    - agnoscere auribus, Cic.: entendre.    - haec dicta sunt subtilius ab Epicuro quam ut quivis ea possit agnoscere, Cic. Nat. 1: ces choses sont dites trop subtilement par Epicure pour que n'importe qui puisse les comprendre. [st1]2 [-] reconnaître (qqn, qqch déjà vu, déjà connu).    - Gabinium si vidassent duumvirum, citius agnovissent, Cic. Pis. 25: s'ils avaient vu Gabinius comme duumvir, ils l'auraient plus vite reconnu.    - fuit nonnemo qui agnosceret Thuym, Nep. Dat. 3, 3: il se trouva qqn pour reconnaître Thuys.    - vestitum, habitum civium agnosco; facta, dicta, animos hostium video, Liv. 28, 27, 4: au costume, à la tenue, je reconnais des concitoyens; aux actes, aux propos, aux sentiments, je vois des ennemis.    - agnosco tuum morem istum, Cic. Rep. 3, 47: je reconnais bien là ton goût habituel.    - agnitus alicui: reconnu de qqn: Plin. 8, 208; 10, 207; Stat. Th. 5, 185. [st1]3 [-] reconnaître, avouer, admettre, confesser.    - agnoscere bonorum possessionem, Dig. 26, 8, 11: se porter pour héritier.    - agnoscere aes alienum, Dig. 28, 5, 1: reconnaître une dette.    - agnoscere erratum, Cic.: reconnaître sa faute.    - agnoscere (crimen): s'avouer coupable.    - quod mihi tantum tribui dicis, quantum ego nec agnosco nec postulo, facis amice, Cic. Lael. 9: quand tu dis qu'on m'attribue tous ces mérites, et, pour mon compte, je suis aussi loin de les reconnaître que de les revendiquer, tu agis en ami.    - id ego agnovi meo jussu esse factum, Cic. Fam. 5, 20, 5: j'ai reconnu que cela s'était fait par mon ordre.    - cum agnoscas odium omnium justum, Cic. Cat. 1, 17: du moment que tu reconnais que cette haine générale est légitime.    - filium reliquerat (Agis) quem ille natum non agnorat, Nep. Ages. 1, 4: (Agis) avait laissé un fils qu'il n'avait pas reconnu à sa naissance.    - cf. Liv. 45, 19, 11; Plin. Ep. 10, 72; 10, 73; Suet. Jul. 52.    - spreta exolescunt; si irascare, agnita videntur, Tac. An. 4, 35: (ces traits satiriques) méprisés, s'évanouissent dans l'oubli; si l'on s'en fâche, on a l'air d'en reconnaître le bien fondé.

    Dictionarium latinogallicum > agnosco (adgnosco

  • 20 fabrilis

    fabrīlis, e (faber), a) zum in Holz, Stein, Metall usw. arbeitenden Künstler gehörig, Künstler-, Werk-, erratum, des Bildhauers, Werkmeisters, Cic.: follis, Blasebalg (der Feuerarbeiter), Liv.: scalprum, Zimmermannsmeißel, Liv.: vasa, Säcke (aus zilizischen Ziegenhaaren), um Handwerkszeug hineinzutun, Varro: opera, Schmiedearbeiten, Verg., od. Zimmerwerk, Zimmerarbeiten, Vitr.: iacet opera fabrilis, Arbeit der Werkleute, Sen.: operas fabriles praebere, bei einem Werkmeister arbeiten, Apul. – subst., fabrīlia, ium, n., Gewerke, tractant fabrilia fabri, Hor. ep. 2, 1, 116. – b) im Rauche der Schmiedeesse gedörrt (vgl. Plin. 14, 46), bulbi, Apic. 8, 384 (dazu Schuch): uvae, Edict. Diocl. 6, 92. Cael. Aur. de morb. chron. 2, 7, 107 u. 3, 2, 34.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fabrilis

См. также в других словарях:

  • erratum — plur. errata [ eratɔm, erata ] n. m. • 1798; mot lat. « chose où l on a erré », de errare → errer ♦ Faute d impression signalée. Liste des errata. ● erratum nom masculin (mot latin) Faute d impression répertoriée dans l errata. ● erratum (diffic …   Encyclopédie Universelle

  • Erratum — Er*ra tum, n.; pl. {Errata}. [L., fr. errare, erratum, to wander, err. See {Err}.] An error or mistake in writing or printing. [1913 Webster] A single erratum may knock out the brains of a whole passage. Cowper. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • erratum — I index error II index fault (mistake), miscue, misstatement III …   Law dictionary

  • Erratum — Sn Fehler, Druckfehler per. Wortschatz fach. (19. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. errātum Fehler, Irrtum , dem substantivierten PPP. von l. errāre irren . Das Adjektiv erratisch in erratischer Block Findling ist abhängig von frz. bloc erratique… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • erratum — list of corrections attached to a printed book, 1580s, from L. erratum (pl. errata), neut. pp. of errare (see ERR (Cf. err)) …   Etymology dictionary

  • Errātum — (lat.), Irrthum, Versehen; Druckfehler …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Errātum — (lat.), Irrtum, Fehler, namentlich Druckfehler, besonders in der Mehrzahl (Errata): Verzeichnis solcher …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Erratum — Errātum (lat.), Irrtum, Versehen, Druckfehler …   Kleines Konversations-Lexikon

  • erratum — ERRÁTUM s.n. v. erată. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN …   Dicționar Român

  • erratum — meaning ‘an error (in printed matter)’ is pronounced i rah tǝm. It is a singular noun, with a plural errata. Errata should not be used as a singular noun on the analogy of agenda; if a singular is needed, a phrase such as list of errata is… …   Modern English usage

  • erratum — ► NOUN (pl. errata) 1) an error in printing or writing. 2) (errata) a list of corrected errors added to a publication. ORIGIN Latin, error …   English terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»