Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

dēcipiō

  • 1 dēcipiō

        dēcipiō cēpī, ceptus, ere    [de + capio], to catch, ensnare, entrap, beguile, elude, deceive, cheat: eo deceptus, quod neque, etc., Cs.: etsi minime decere videtur decipi: Croesum: deceptus a me: per conloquium decepti, Cs.: per fas ac fidem, by the pretence of, L.: in primā spe decepti, L.: cupidine falso, H.: specie recti, H.: amor deceptam morte fefellit, bereaved, V.: dulci laborum decipitur sono, is beguiled, H.: diem, O.: Decipiam ac non veniam, T.: ab tergo et super caput decepere insidiae, i. e. were hidden, L. — Fig., to deceive, elude: exspectationibus decipiendis: oculos, qui decipit, incitat error, O.: specimen istud virtutis deceptum imagine decoris, i. e. called forth by a false notion, etc., L.
    * * *
    decipere, decepi, deceptus V TRANS
    cheat/deceive/mislead/dupe/trap; elude/excape notice; disappoint/frustrate/foil

    Latin-English dictionary > dēcipiō

  • 2 decipio

    (deceptus) ensnare, trap, beguile, deceive, cheat.

    Latin-English dictionary of medieval > decipio

  • 3 decipio

    dē-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], primarily signifies to catch away, catch up, seize an animal while running, fleeing, etc. (whence decipula, a snare, trap); but occurs only in the trop. sense (acc. to capio, no. II. B.), to catch, ensnare, entrap, beguile, elude, deceive, cheat (for syn. cf.:

    fraudo, emungo, circumscribo, circumvenio, frustror, verba do, impono, fallo): fiunt transennae ubi decipiuntur dolis, etc.,

    Plaut. Rud. 4, 7, 9 sq.:

    ita decipiemus fovea lenonem Lycum,

    id. Poen. 1, 1, 59; id. Amph. 1, 1, 268 et saep.:

    eo deceptum, quod neque, etc.,

    Caes. B. G. 1, 14:

    T. Roscius novem homines honestissimos... induxit, decepit, omni fraude et perfidia fefellit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117; cf.:

    illa amphibolia, quae Croesum decepit, vel Chrysippum potuisset fallere,

    id. Div. 2, 56 fin.; Verg. A. 4, 17 al.: homines imperitos et per colloquium deceptos crudelissime interfecisse, Caes. B. C. 1, 85, 3;

    so per aliquid,

    id. ib. 3, 82 fin.; Liv. 1, 9 al.:

    in nullo verbo eum memoria decepit,

    Sen. Contr. 1. Praef. 18:

    jam semel in prima spe deceptos,

    Liv. 36, 40;

    for which spe affinitatis deceptum,

    Suet. Tib. 65; cf.:

    deceptus nocte,

    Quint. 4, 2, 71:

    cupidine falso,

    Hor. S. 1, 1, 61:

    specie recti,

    id. A. P. 25 et saep.:

    amatorem amicae decipiunt vitia,

    id. S. 1, 3, 38.— Poet., in Gr. construction: Prometheus dulci laborum decipitur sono, is beguiled of his sufferings (i. e. forgets his sufferings, being beguiled with sweet melody), Hor. Od. 2, 13, 38.—
    b.
    Of inanimate objects:

    exspectationibus decipiendis,

    Cic. de Or. 2, 71, 289; cf.:

    quo opinio decipitur,

    Quint. 6, 3, 64:

    oculos,

    Ov. R. Am. 346; cf. id. M. 3, 431:

    nervos,

    Pers. 4, 45:

    volatile pecus facile custodiam pastoris decipit,

    Col. 8, 4, 3:

    judicium error,

    Ov. Pont. 3, 9, 11:

    specimen istud virtutis,

    Liv. 8, 7:

    sic tamen absumo decipioque diem,

    Ov. Tr. 4, 10, 114; cf. id. H. 19, 55 Loers.; Stat. Silv. 4, 4, 19; Plin. 16, 43, 84, § 233:

    quomodo vinum potantem decipit,

    Vulg. Hab. 2, 5.—
    2.
    Absol.:

    victima deceptus decipientis ero,

    Ov. Am. 3, 3, 22:

    ab tergo et super caput decepere insidiae,

    Liv. 22, 4; Plin. 18, 24, 56, § 204.

    Lewis & Short latin dictionary > decipio

  • 4 deceptus

    1.
    dēceptus, a, um, Part. of decipio.
    2.
    dēceptus, ūs, m. [decipio], deception (late Lat.), Tert. adv. Marc. 3, 6:

    deceptui facilis,

    id. Anim. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > deceptus

  • 5 dēceptus

        dēceptus    P. of decipio.
    * * *

    Latin-English dictionary > dēceptus

  • 6 circumduco

    circum-dūco, xi, ctum, 3, v. a. ( imper. circumduce, Plaut. As. 1, 1, 83; id. Most. 3, 2, 159; id. Mil. 2, 2, 66), to lead or draw around (class.; esp. freq. in milit. lang.; in Cic. perh. only once).
    I.
    Prop.:

    circumduce exercitum,

    Plaut. Mil. 2, 2, 66; cf. Liv. 1, 27, 8; 8, 13, 8:

    miles aliquo circumducitur,

    Plaut. Truc. 4, 4, 21:

    quattuor cohortibus longiore itinere circumductis,

    Caes. B. G. 3, 26:

    alas ad latus Samnitium,

    Liv. 10, 29, 9:

    agmen per invia circa, etc.,

    id. 21, 36, 4:

    pars devio saltu circumducta,

    id. 41, 19, 8; cf. id. 36, 24, 8:

    captos Vitellii exploratores circumductos, ut robora exercitus noscerent, remittendo,

    Tac. H. 3, 54:

    aliquem per totam civitatem,

    Petr. 141.— Also like the simple verb absol.:

    praeter castra hostium circumducit,

    marches around, avoids, Liv. 34, 14, 1:

    aliquem vicatim,

    Suet. Calig. 35:

    per coetus epulantium,

    id. ib. 32:

    quosdam per organa hydraulica,

    id. Ner. 41. —With two accs.:

    eho istum, puer, circumduce hasce aedis et conclavia,

    Plaut. Most. 3, 2, 159:

    quos Pompeius... omnia sua praesidia circumduxit atque ostentavit,

    Caes. B. C. 3, 61 Kraner ad loc.; cf. Verg. A. 6, 517 sq.—

    And in tmesis: circum in quaestus ducere Asinum,

    Phaedr. 4, 1, 4.—
    B.
    Of things: Casilinum coloniam deduxisti, ut vexillum tolleres, ut aratrum circumduceres (as usu. in founding a new city; v. aratrum), * Cic. Phil. 2, 40, 102; cf.:

    oppida, quae prius erant circumducta aratro,

    Varr. L. L. 5, § 143 Müll.: bracchium (v. bracchium), Auct. B. Hisp. 6; Suet. Claud. 20:

    flumen Dubis, ut circino circumductum, paene totum oppidum cingit,

    Caes. B. G. 1, 38:

    utro modo vero id circumductum est (of a round hole),

    Cels. 8, 3, 16:

    litteras subicere et circumducere,

    i. e. when a line is filled, to place the remaining letters of a word below the line, and draw circular marks around them, to indicate that they belong above, Suet. Aug. 87 fin.; cf. Serv. ad Verg. A. 3, 204 and 226:

    umbra hominis lineis circumducta,

    i.e. represented by outlines, sketched, Plin. 35, 3, 5, § 15.—
    II.
    Trop.
    A.
    In conversat. language, aliquem aliqua re or absol., to deceive, cheat, impose upon (syn.:

    circumvenio, decipio, fraudo, fallo): aliquem argento,

    Plaut. Ps. 2, 2, 39; 1, 5, 16:

    quadrigentis Philippis filius me et Chrusalus circumduxerunt,

    id. Bacch. 5, 2, 64; cf. id. ib. 2, 3, 77:

    quā me potes, circumduce, aufer,

    id. As. 1, 1, 84; id. Poen. 5, 5, 8; 5, 2, 16; id. Ps. 1, 5, 115; Dig. 42, 33, 1 al.—
    B.
    Of discourse, to use circumlocution, to prolong:

    cum sensus unus longiore ambitu circumducitur,

    Quint. 9, 4, 124; cf. id. 10, 2, 17.—
    C.
    In prosody, to speak drawlingly, to drawl out; only in Quint. 11, 3, 172; 12, 10, 33; 1, 5, 23 Spald. and Zumpt.—
    D.
    In jurid. Lat., to draw lines around a law, i. e. to cancel, annul, abrogate (cf. cancello, II., and circumscribo, II. D.), Dig. 5, 1, 73; 40, 12, 27; 49, 1, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > circumduco

  • 7 circumscribo

    circum-scrībo, psi, ptum, 3, v. a.
    I.
    Prop., to draw a line around, to circumscribe, enclose in a circle (in good prose;

    very freq. in Cic.): orbem,

    Cic. Fin. 5, 8, 23:

    lineas extremas umbrae,

    Quint. 10, 2, 7:

    virgulā stantem,

    Cic. Phil. 8, 8, 23:

    virgā regem,

    Liv. 45, 12, 5:

    aeneā fibulā pars auriculae latissima circumscribitur,

    Col. 6, 5, 4:

    terram surculo heliotropii,

    Plin. 22, 21, 29, § 60.—
    II.
    Trop.
    A.
    To draw a line as the circumference of a thing (cf. Quint. 12, 10, 5), i. e. to define, encompass, enclose, lim it, bound, circumscribe (syn.: definio, describo, termino):

    nullis ut terminis (orator) circumscribat aut definiat jus suum,

    Cic. de Or. 1, 16, 70; cf.:

    genus universum brevi circumscribi et definiri potest,

    id. Sest. 45, 97:

    exiguum nobis vitae curriculum natura circumscripsit, immensum gloriae,

    id. Rab. Perd. 10, 30:

    quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est,

    id. Arch. 11, 29:

    ante enim circumscribitur mente sententia confestimque verba concurrunt,

    id. Or. 59, 200:

    locum habitandi alicui,

    id. Par. 2, 18:

    Oceanus undique circumscribit omnes terras et ambit,

    Gell. 12, 13, 20:

    uti mihi dicas et quasi circumscribas verbis, quid homo sit,

    id. 4, 1, 12.—
    B.
    To bring within narrow bounds, i. e. to contract, hem in, circumscribe, to hinder free action, to restrain, confine, limit, etc. (syn.: claudo, includo, coërceo).
    (α).
    Esp., of the restrictions or hinderances imposed by one magistracy or authority upon another:

    Senatus credo praetorem eum circumscripsisset,

    Cic. Mil. 33, 88 (cf. just before:

    an consules in praetore coërcendo fortes fuissent),

    id. Att. 7, 9, 2; id. Phil. 13, 9, 19; Caes. B. C. 1, 32; Auct. ap. Quint. 9, 3, 72:

    ille se fluvio Rubicone et CC. milibus circumscriptum esse patiatur?

    Cic. Phil. 6, 3, 5:

    gulam et ventrem,

    Sen. Ep. 108, 14:

    circumscribere corpus et animo locum laxare,

    id. ib. 15, 2:

    laudes,

    id. Cons. ad Helv. 19, 7.—
    (β).
    In gen.:

    uno genere genus hoc aratorum,

    to comprehend in one class, Cic. Verr. 2, 2, 61, § 149 Zumpt:

    totum Dionysium sex epitomis circumscripsit,

    abridged, Col. 1, 1, 10:

    ut luxuriam vilitate circumscribamus,

    Plin. 22, 2, 3, § 4.—
    2.
    In later medic. lang. circumscribi = minui, to abate, subside:

    gravedo circumscribitur,

    Cael. Aur. Tard. 5, 10; so id. Acut. 2, 10 fin.
    C.
    To encircle or go around by writing = scribendo circumdare, i. e. to deceive, cheat, circumvent, entrap, insnare (syn.:

    circumvenio, decipio): fallacibus et captiosis interrogationibus circumscripti atque decepti,

    Cic. Ac. 2, 15, 46; Plin. 7, 40, 41, § 131; 33, 3, 14, § 48: non circumscribetur, qui ita se gesserit, ut dicat, etc., will not be deceived, i. e. will commit no error, Sen. Q. N. 5, 1, 3; id. Ep. 82, 19.—
    2.
    In mercantile lang., to deprive of money, to overreach, defraud:

    adulescentulos,

    Cic. Phil. 14, 3, 7; Juv. 10, 222; 14, 237:

    ab Roscio HS. I[C ][C ]. circumscriptus,

    Cic. Rosc. Com. 8, 24:

    vectigalia,

    to embezzle, Quint. Decl. 340.—
    3.
    In law, to defeat the purpose of a law, a will, etc., by a forced or too literal interpretation:

    legem,

    Dig. 4, 3, 18 fin.:

    ita circumscripto testamento,

    Plin. Ep. 8, 18, 4; Front. Aquaed. 112: constitutiones, Lact. de Ira Dei, 8.—
    4.
    Of circumlocution, to involve in language:

    oratio rem simplicem circumscribens elocutione,

    Auct. Her. 4, 32, 43; cf.:

    facetis jocis sacrilegium circumscribens,

    covering, Just. 39, 2, 5.—
    D.
    To cancel; to declare invalid, to annul, invalidate, void, set aside (cf. circumduco, II. D.):

    hoc omni tempore Sullano ex accusatione circumscripto,

    Cic. Verr. 2, 1, 16, § 43 (sublato, circumducto, praetermisso, Ascon.):

    circumscriptis igitur iis seutentiis, quas posui, etc.,

    id. Fin. 3, 9, 31.—Hence, circumscriptus, a, um, P. a.
    1.
    (Acc. to II. A.) In rhet., rounded into periods, periodic:

    circumscripti verborum ambitus,

    Cic. Or. 12, 38; cf. Auct. Her. 4, 32, 43; Quint. 12, 10, 5, and v. circumscriptio.— Adv.: circum-scriptē, in periods:

    circumscripte numeroseque dicere,

    Cic. Or. 66, 221: circumscripte complecti singulas res. id. N. D. 2, 59, 147.—
    2.
    (Acc. to II. B.) Restricted, limited:

    brevis et circumscripta quaedam explicatio,

    Cic. de Or. 1, 42, 189:

    (vis orationis) pressior et circumscriptior et adductior,

    Plin. Ep. 1, 16, 4.— Adv.: circum-scriptē, summarily:

    circumscripte et breviter ostendere,

    Lact. 5, 14, 8; 5, 9, 20. — Sup. of the adj., and comp. and sup. of the adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > circumscribo

  • 8 circumvenio

    circum-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. a., lit., to come around something; hence (the coming being considered as accomplished; cf. advenio and adventus, II.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to be around (a thing), to encircle, encompass, surround (rare):

    quibus succensis circumventi flammā exanimantur homines,

    Caes. B. G. 6, 16; cf.:

    donec ignium jactu circumveniretur,

    Tac. A. 15, 11; 15, 38:

    illum frequentia ingens circumvenit cum plausu,

    Petr. 92, 8: Cocytos sinu labens circumvenit atro, * Verg. A. 6, 132:

    omnium operum magnitudinem circumveniunt cavernae ingentes,

    Curt. 5, 1, 28:

    Rhenus insulas circumveniens,

    flowing around, Tac. A. 2, 6:

    planities locis paulo superioribus circumventa,

    Sall. J. 68, 2:

    rami, quos comprehensos manus possit circumvenire,

    to grasp, Col. 5, 9, 2; cf. id. 4, 29, 10; Val. Fl. 1, 400; Petr. 114:

    singulas urbes,

    to go around from one city to another, Sall. J. 88, 4 Dietsch.—Far more freq. (esp. in the histt.),
    B.
    Specif., to surround in a hostile manner, to encompass, beset, invest:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi circumvenere,

    Caes. B. G. 1, 25:

    ne per insidias ab eo circumveniretur,

    id. ib. 1, 42:

    consulem,

    Nep. Hann. 4, 3: aciem. Curt. 5, 13, 30:

    montem opere,

    Caes. B. C. 3, 97:

    multos ab tergo,

    Sall. J. 97, 5:

    cuncta moenia exercitu,

    id. ib. 57, 2; cf. id. ib. 76, 2:

    legio circumventa,

    Liv. 10, 26, 9; cf. id. 10, 2, 11; Tac. A. 3, 74:

    armis regiam,

    id. ib. 12, 50 fin.; cf. id. ib. 1, 25;

    12, 16: cerva circumventa lupis,

    Stat. Th. 5, 165:

    hostili custodiā,

    Sen. Ep. 9, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    To encompass, beset, oppress, distress, afflict, overthrow: circumventus morbo, exilio atque inopiā, Enn. ap. Cic. de Or. 58, 218; cf. id. Fin. 4, 23, 62 (Trag. v. 42 Vahl.);

    Ter. Hec. prol. alt. 46: quasi committeret contra legem, quo quis judicio circumveniretur,

    Cic. Brut. 12, 48; cf. id. Tusc. 1, 41, 98; Quint. 5, 13, 32; 6, 2, 31:

    aliquem per arbitrum circumvenire,

    i. e. to lay hold of, Cic. Rosc. Com. 9, 25:

    jam te non Siculi, non aratores circumveniunt,

    id. Verr. 2, 1, 37, § 93:

    te a Siciliae civitatibus circumveniri atque opprimi dicis?

    id. ib. 2, 4, 8, §

    17: potentis alicujus opibus circumveniri urgerique,

    id. Off. 2, 14, 51:

    ut neque tenuiores proper humilitatem circumveniantur,

    id. ib. 2, 24, 85; so,

    falsis criminibus,

    Sall. C. 34, 2:

    omnibus necessitudinibus,

    id. ib. 21, 3; cf. Tac. A. 1, 13:

    his difficultatibus,

    Sall. J. 7, 1:

    odio accolarum, simul domesticis discordiis,

    Tac. A. 12, 29:

    securitate pacis et belli malo,

    id. H. 2, 12:

    testimonio,

    id. ib. 4, 10: multa senem circumveniunt incommoda, * Hor. A. P. 169.—
    B.
    (Cf. circumeo, II. B.) To circumvent, deceive, cheat, defraud one (syn.:

    decipio, fraudo, fallo): circumventum esse innocentem pecuniā,

    Cic. Clu. 29, 79:

    an placeret, fenore circumventa plebs,

    Liv. 6, 36, 12:

    ignorantiam alicujus,

    Dig. 17, 1, 29:

    aliquem falso testimonio,

    ib. 42, 1, 33:

    non sine calliditate circumventus,

    ib. 43, 28, 3; cf. ib. 23, 3, 12.—
    2.
    In the jurists, to evade, to violate by evading:

    leges,

    Dig. 30, 123, § 1; 1, 3, 29:

    voluntatem defuncti,

    ib. 29, 4, 4:

    orationem,

    ib. 2, 15, 8; 1, 3, 29.—
    C.
    To obtain possession of, to grasp:

    omne stagnum,

    Plin. Pan. 50, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > circumvenio

  • 9 de

    1.
    , adv.: of place, down, only in the phrase susque deque, q. v.
    2.
    , prep. [perh. for ded; cf. Oscan dat, old abl. of pronom. stem da; cf. also Lith. praep. da, as far as; and the suffixes, old case-forms, -dam, -dem, -dum, -do, with the locative -de; v. Ribbeck, Beitr. z. L. v. d. Lat. Part. p. 4 sq.] (with abl., denotes the going out, departure, removal, or separating of an object from any fixed point. Accordingly, it occupies a middle place between ab, away from, which denotes a mere external departure, and ex, out of, which signifies from the interior of a thing. Hence verbs compounded with de are constr. not only with de, but quite as freq. with ab and ex; and, on the other hand, those compounded with ab and ex often have the terminus a quo indicated by de), from, away from, down from, out of, etc.
    A.
    In space, lit. and trop. with verbs of motion: animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 216 Vahl.):

    aliquo quom jam sucus de corpore cessit,

    Lucr. 3, 224:

    (quod Ariovistus) de altera parte agri Sequanos decedere juberet,

    to depart, withdraw from, Caes. B. G. 1, 31, 10; cf.:

    civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,

    id. ib. 1, 2:

    decedere de provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 20, § 49 ( = ex provincia, id. ib. 2, 2, 65, §

    147): de vita decedere,

    Cic. Rab. Perd. 11:

    exire de vita,

    id. Lael. 4, 15 (cf.:

    excedere e vita,

    id. ib. 3, 12):

    de triclinio, de cubiculo exire,

    id. de Or. 2, 65 fin.:

    hamum de cubiculo ut e navicula jacere,

    Plin. Ep. 9, 7, 4:

    de castris procedere,

    Sall. C. 61, 8 et saep.:

    brassica de capite et de oculis omnia (mala) deducet,

    Cato R. R. 157, 6:

    de digito anulum detraho,

    Ter. Heaut. 4, 1, 38; cf.:

    de matris complexu aliquem avellere atque abstrahere,

    Cic. Font. 17:

    nomen suum de tabula sustulit,

    id. Sest. 33, 72:

    ferrum de manibus extorsimus,

    id. Cat. 2, 1, 2:

    juris utilitas vel a peritis vel de libris depromi potest,

    id. de Or. 1, 59, 252 et saep.:

    ... decido de lecto praeceps,

    Plaut. Casin. 5, 2, 50:

    de muro se deicere,

    Caes. B. C. 1, 18, 3:

    de sella exsilire,

    Cic. Verr. 2, 2, 30 fin.:

    nec ex equo vel de muro, etc., hostem destinare,

    Tert. adv. Jud. 9, p. 192:

    de caelo aliquid demittere,

    Lucr. 2, 1155; cf. Cato R. R. 14, 3 et saep.—
    b.
    In gen., to indicate the person or place from which any thing is taken, etc., with verbs of taking away, depriving, demanding, requesting, inquiring, buying; as capere, sumere, emere, quaerere, discere, trahere, etc., and their compounds; cf.:

    emere de aliquo,

    Cato R. R. 1, 4:

    aliquid mercari de aliquo,

    Cic. Fl. 20 et saep.:

    de aliquo quaerere, quid, etc.,

    Cic. Att. 1, 14, 2:

    saepe hoc audivi de patre,

    id. de Or. 3, 33, 133; cf.:

    de mausoleo exaudita vox est,

    Suet. Ner. 46:

    ut sibi liceret discere id de me,

    Ter. Eun. 2, 2, 31;

    so with petere, of place (class.): de vicino terra petita solo,

    Ov. F. 4, 822;

    so of persons (late Lat.): peto de te,

    Dig. 36, 1, 57, § 2; Apul. M. 6, p. 179, 40.
    2.
    To point out the place from which any thing is brought; and hence, trop., to indicate its origin, derivation, etc.: of, from: de circo astrologi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58; so,

    caupo de via Latina,

    Cic. Clu. 59, 163:

    nescio qui de circo maximo,

    id. Mil. 24, 65:

    declamator aliqui de ludo aut rabula de foro,

    id. Or. 15, 47:

    homo de schola atque a magistro... eruditus,

    id. de Or. 2, 7, 28:

    nautae de navi Alexandrina,

    Suet. Aug. 98:

    aliquis de ponte,

    i. e. a beggar, Juv. 14, 134:

    Libyca de rupe leones,

    Ov. F. 2, 209:

    nostro de rure corona,

    Tib. 1, 1, 15:

    Vaticano fragiles de monte patellas,

    Juv. 6, 344 al.:

    de summo loco Summoque genere eques,

    Plaut. Capt. prol. 30; cf. id. Aul. prol. 28; id. Poen. 3, 1, 13:

    genetrix Priami de gente vetusta,

    Verg. A. 9, 284; cf. id. ib. 10, 350; Stat. S. 5, 3, 126:

    de Numitore sati,

    Ov. F. 5, 41:

    de libris,

    Cic. de Or. 1, 59, 252:

    de Philocteta, id,

    ib. 3, 35, 141 (cf.:

    e Philocteta versus,

    Quint. 3, 1, 14).
    3.
    Transf., to indicate the quarter from which motion proceeds (cf. ab), from, and because motion is so often and naturally downwards, down from:

    haec agebantur in conventu, palam, de sella ac de loco superiore,

    Cic. Verr. 2, 4, 40; cf. ib. 2, 2, 38:

    quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,

    id. ib. 2, 5, 7:

    qui nihil ex occulto, nihil de insidiis, agendum putant,

    Cic. Off. 1, 30, 109; cf.

    de tergo plagas dare,

    from behind, Plaut. Asin. 2, 2, 10; Just. 20, 5, 5:

    de paupere mensa dona,

    Tib. 1, 1, 37 et saep.—In jurid. Latin: de plano discutere, interloqui, cognoscere, etc., i. e. on level ground, not on the tribunal (cf. chamothen, opp. pro bêmatos, Dig. 27, 1, 13, § 10), Dig. 1, 4, 1; 1, 16, 9; 14. 3, 11 et saep.; so, de plano, off-hand, without formal consideration, Lucr. 1, 411;

    v. planus.—And with pendeo, etc. (the motion in the eye transferred to the object): deque viri collo dulce pependit onus,

    Ov. F. 2, 760:

    lucerna de camera pendebat,

    Petr. 30, 3; cf.:

    et nova de gravido palmite gemma tumet,

    Ov. F. 1, 152:

    de qua pariens arbore nixa dea est,

    leaning downwards against the tree, id. H. 21, 100.
    B.
    In time.
    1.
    Immediately following a given moment of time, after, directly after (very rare):

    de concursu,

    Lucr. 1, 384 (cf. Munro, ad loc.):

    velim scire hodiene statim de auctione aut quo die venias,

    Cic. Att. 12, 3:

    non bonus somnus est de prandio,

    Plaut. Most. 3, 2, 8:

    de eorum verbis prosilui, etc.,

    id. Trin. 1, 2, 178.—Hence, diem de die, from day to day, day after day, Liv. 5, 48:

    cum is diem de die differret, dum, etc.,

    id. 25, 25; cf.:

    diem de die proferendo,

    Just. 2, 15, 6: de die in diem, from day to day, daily (eccl. Lat.), Vulg. Psa. 60, 8; 2 Pet. 2, 8; Cypr. Ep. 3, 11.
    2.
    De nocte, de vigilia, etc., to designate an act which begins or takes its origin from the night-time, Engl. during or in the course of the night, at night, by night, etc.: De. Rus cras cum filio Cum primo lucu ibo hinc. Mi. Imo de nocte censeo, to-night rather, Ter. Ad. 5, 3, 55: in comitium Milo de nocte venit, in the night (cf. shortly before, Milo media nocte in campum venit), Cic. Att. 4, 3, 4; cf. id. Mur. 33, 69:

    vigilas tu de nocte,

    id. ib. 9, 22; cf.:

    de nocte evigilabat,

    Suet. Vesp. 21:

    ut jugulent homines, surgunt de nocte latrones,

    at night, Hor. Ep. 1, 2, 32;

    and Hannibal surgere de nocte solitus, Frontin Strat. 4, 3, 7 et saep.: ut de nocte multa impigreque exsurrexi,

    late in the night, Plaut. Rud. 4, 2, 10; so,

    multa de nocte,

    Cic. Sest. 35, 75; id. Att. 7, 4 fin. (for which multa nocte, id. Q. Fr. 2, 9); cf.

    also: si de multa nocte (al. de nocte) vigilassent,

    id. Att. 2, 15, 2:

    Caesar mittit complures equitum turmas eo de media nocte,

    Caes. B. G. 7, 45; 7, 88; so,

    media de nocte,

    at midnight, Suet. Calig. 26; Hor. Ep. 1, 18, 91:

    Caesar de tertia vigilia e castris profectus,

    in the third night-watch, Caes. B. G. 1, 12:

    de tertia vigilia,

    id. ib. 1, 21; Liv. 9, 44 Drak.; 40, 4 al.; cf.:

    de quarta vigilia,

    Caes. B. G. 1, 21, 3 al.; v. vigilia. —As in this manner de nocte became adverbially = nocte, so de die was sometimes used for die or per diem:

    de die potare,

    by day, in the daytime, Plaut. Asin. 4, 2, 16:

    epulari de die,

    Liv. 23, 8; Ter. Ad. 5, 9, 8; Catull. 47, 6; Suet. Calig. 37; id. Domit. 21; cf.:

    bibulus media de luce Falerni,

    Hor. Ep. 1, 14, 34;

    and in a lusus verbb. with in diem,

    Cic. Phil. 2, 34 fin. —Less freq., de mense:

    navigare de mense Decembri,

    in December, Cic. Q. Fr. 2, 1 fin. —And once de tempore for tempore: ipse de tempore coenavit, Auct. B. Hisp. 33, 5.
    C.
    In other relations, implying separation, departure from, etc.
    1.
    To designate the whole, from which a part is taken, or of which a part is separately regarded, etc., from among, out of, from:

    hominem certum misi de comitibus meis,

    Cic. Att. 8, 1, 2:

    gladio percussus ab uno de illis,

    id. Mil. 24, 65:

    si quis de nostris hominibus,

    id. Flacc. 4:

    quemvis de iis qui essent idonei,

    id. Div. in Caecil. 4 fin.:

    de tribus et decem fundis tres nobilissimi fundi,

    id. Rosc. Am. 35, 99 et saep.:

    accusator de plebe,

    id. Brut. 34, 131:

    pulsare minimum de plebe Quiritem,

    Ov. Am. 1, 7, 29; cf. Liv. 7, 17:

    malus poëta de populo,

    Cic. Arch. 10, 25 et saep.:

    partem solido demere de die,

    Hor. Od. 1, 1, 20:

    quantum de vita perdiderit,

    Petr. 26:

    praeteriine tuas de tot caelestibus aras,

    Ov. Her. 21, 179; Juv. 1, 138. —
    b.
    Sometimes de with abl. takes the place of the gen. partit. or gen. obj. In the best writers this occurs mainly
    (α).
    to avoid ambiguity where genitives would be multiplied:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    ut aliquem partem de istius impudentia reticere possim,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32;
    (β).
    for greater precision:

    si quae sunt de eodem genere,

    id. Tusc. 4, 7, 16:

    persona de mimo,

    id. Phil. 2, 27, 65;
    (γ).
    in the poets, metri gratiā:

    aliquid de more vetusto,

    Ov. F. 6, 309; Grat. Cyneg. 17:

    laudes de Caesare,

    Ov. Pont. 4, 13, 23:

    cetera de genere hoc,

    Hor. Sat. 1, 1, 13; Lucr. 4, 746. This circumlocution was freq. [p. 514] in comic writers and in vulgar lang., and became more common in the declining periods of the lang., so that in the Romance tongues de, di, etc., with a case represent the earlier genitive (so, conscius, conscientia, meminisse, mentionem facere, recordari, etc., de aliqua re for alicujus rei, v. h. vv.).
    2.
    To indicate the property from which the costs of any thing are taken:

    obsonat, potat, olet unguenta de meo,

    Ter. Ad. 1, 2, 37; so,

    de tuo,

    Plaut. Bac. 1, 1, 65:

    de suo,

    Cic. Att. 16, 16, A, 5; Suet. Caes. 19:

    de nostro,

    Plaut. Truc. 1, 2, 11:

    de vestro,

    Liv. 6, 15, 10; cf.:

    de vestris,

    Ov. F. 3, 828:

    de alieno,

    Liv. 3, 1, 3; Just. 36, 3 fin.:

    de publico,

    Cic. Verr. 2, 3, 44; Liv. 1, 20; 2, 16; 4, 60. For de tuo, once de te:

    de te largitor puer,

    Ter. Ad. 5, 8, 17.—Also in a trop. sense:

    ad tua praecepta de meo nihil his novum apposivi,

    Plaut. Mil. 3, 3, 31; cf. id. Men. 1. 2, 40; Cic. Fam. 4, 3; Plin. Ep. 4, 13, 8.— Poet., to denote that out of which, or by which, one pays a penalty or suffers punishment:

    has vestro de sanguine poenas datis,

    Luc. 4, 805; cf.:

    cum de visceribus tuis satisfacturus sis quibus debes,

    Cic. Q. Frat. 1, 3, 7.
    3.
    To designate the material of which any thing is made, of, out of, from:

    niveo factum de marmore signum,

    Ov. M. 14, 313; cf. Verg. G. 3, 13:

    verno de flore corona,

    Tib. 2, 1, 59:

    sucus de quinquefolio,

    Plin. 26, 4, 11:

    cinis de fico,

    Pall. 1, 35, 3 et saep.:

    de templo carcerem fleri,

    Cic. Phil. 5, 7; cf. Flor. 2, 6, 32:

    captivum de rege facturi,

    Just. 7, 2, 11; cf.:

    inque deum de bove versus erat,

    Ov. F. 5, 616 et saep.:

    fles de rhetore consul,

    Juv. 7, 197.—Cf. trop. by means of:

    de eodem oleo et opera exaravi nescio quid ad te,

    Cic. Att. 13, 38.—Prov.:

    de nihilo nihilum,

    Pers. 3, 84; cf. Lucr. 1, 157 sq.
    4.
    In mental operations, to indicate the subject-matter or theme on which any mental act (thinking, considering, advising, determining, etc.; discoursing, informing, exhorting, deciding, disputing, doubting, etc.) is founded; of, about, concerning, Gr. peri:

    cogitare de aliqua re, etc. (the most common signification): multa narrare de Laelio,

    Cic. Lael. 1, 1:

    dubitare de re,

    id. Fam. 3, 10, 15:

    de suo adventu docere,

    Suet. Caes. 9:

    de moribus admonere,

    Sall. Cat. 5, 9 et saep.—With this, too, is connected its use,
    5.
    To indicate the producing cause or reason, for, on account of, because of:

    nam id nisi gravi de causa non fecisset,

    Cic. Att. 7, 7, 3; cf. id. de Or. 1, 41, 186; Cael ap. Cic. Fam. 8, 15; Cic. Att. 11, 3:

    de quo nomine ad arbitrum adiisti, de eo ad judicium venisti,

    id. Rosc. Com. 4, 12:

    flebat uterque non de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris filius,

    id. Verr. 2, 1, 30, § 76:

    de labore pectus tundit,

    with pain, Plaut. Casin. 2, 6, 63:

    incessit passu de vulnere tardo,

    Ov. M. 10, 49:

    humus fervet de corpore,

    id. ib. 7, 560:

    facilius de odio creditur,

    Tac. H. 1, 34:

    quod erat de me feliciter Ilia mater,

    through me, Ov. F. 3, 233 et saep.
    6.
    To indicate the thing with reference to which any thing is done, with respect to, concerning:

    de istac re in oculum utrumvis conquiescito,

    Plaut. Ps. 1, 1, 121: nil peccat de savio, Caec. ap. Gell. 2, 23, 11 (v. 161 Ribbeck):

    credere de numero militum,

    Cic. Att. 9, 1, 2:

    de numero dierum fidem servare,

    Caes. B. G. 6, 36; Sall. C. 50, 3:

    de ceteris senatui curae fore,

    id. Jug. 26, 1:

    concessum ab nobilitate de consule plebeio,

    Liv. 6, 42:

    solem de virgine rapta consule,

    Ov. F. 4, 581 et saep.—Ellipt.:

    de argento somnium,

    as for the money, Ter. Ad. 2, 1, 50 (for which id. Heaut. 4, 2, 4: quod de argento sperem, nihil est): Varr. R. R. 1, 59, 1:

    de Dionysio sum admiratus,

    Cic. Att. 9, 12; id. Off. 1, 15, 47:

    de me autem suscipe paullisper meas partes,

    id. Fam. 3, 12, 2; Ter. Hec. 2, 1, 36 et saep.:

    de Samnitibus triumphare,

    concerning, over, Cic. Sen. 16, 55; cf. Hor. 4, 2, 88:

    de Atheniensibus victoria,

    Curt. 8, 1, 33.
    7.
    To indicate the thing in conformity with which any thing is done, according to, after:

    secundum: DE SENATVOS SENTENTIAD, S. C. de Bac.: fecisse dicas de mea sententia,

    Plaut. Bac. 4, 9, 115; cf.:

    de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse dicatur,

    Cic. Cael. 29: de consilii sententia Mamertinis se frumentum non imperare pronunciat, id. Verr. 2, 5, 21 al.:

    de ejus consilio velle sese facere,

    Ter. Ph. 3, 1, 17:

    vix de mea voluntate concessum est,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    de exemplo meo ipse aedificato,

    Plaut. Most. 3, 2, 86:

    de more vetusto,

    Verg. A. 11, 142; Ov. M. 7, 606:

    de nomine,

    id. ib. 1, 447:

    patrioque vocat de nomine mensem,

    id. F. 3, 77.
    8.
    With adjectives to form adverbial expressions.
    a.
    De integro, anew ( = ab integro, ex integro; cf.: iterum, rursus, denuo), indidemque eadem aeque oriuntur de integro, atque eodem occidunt, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (v. 92 Ribb.):

    ratio de integro ineunda est mihi,

    Ter. Heaut. 4, 2, 7; Cic. Verr. 2, 2, 56; id. Att. 13, 27; id. Fam. 12, 30, 2 et saep. (The combination de novo appears only in the contracted form denuo, v. h. v.).—
    b.
    De improviso, unexpectedly:

    ubi de improviso interventum est mulieri,

    Ter. Heaut. 2, 3, 40; id. And. 2, 2, 23; id. Ad. 3, 3, 53; Caes. B. G. 2, 3; 5, 22; 5, 39 et saep.; Cic. Rosc. Am. 52, 151 et saep.—
    c.
    De transverso, unexpectedly:

    ecce autem de transverso L. Caesar ut veniam ad se rogat,

    Cic. Att. 15, 4 fin.; Auct. Her. 4, 10, 14.
    De is often put between an adj.
    or pron. and its substantive; cf.

    above multa de nocte, media de nocte, gravi de causa, etc.: qua de re,

    Ter. Andr. 1, 2, 13; esp. in the judic. formula: qua de re agitur; cf. Varr. R. R. 2, 2, 6; Cic. Brut. 79 fin. Also freq. after a simple relative:

    quo de,

    Cic. Inv. 1, 28, 41; 54, 104; 2, 11, 37:

    qua de,

    id. ib. 2, 23, 70 et saep.
    II.
    In composition the e becomes short before a vowel, as in dĕhisco, dĕhinc, dĕorsum, and coincides with it in the poets by synaeresis; cf.: dehinc, deinde, deinceps, deorsum; sometimes contraction takes place, as in debeo, debilis, dego, demo, from dehabeo, de-habilis, de-ago, de-emo.—
    2.
    Signif.
    a.
    Separation, departure, removal, taking away; off, away, down, out: decedo, demigro, demeto, depromo, descendo, devolvo, derivo, deflecto, etc.; and trop. dedico, denuntio; and in a downward direction, decido, decumbo, deprimo, demergo, delabor, defluo, demitto, desido, desideo, declivis, deculco, degredior, deicio, etc.—
    b.
    Cessation, removal of the fundamental idea ( = un-, de-, dis-): dearmo, deartuo, decresco, dedisco, dedecoro, dedignor, dedoceo, denascor, denormo, desum, etc.; and hence direct negation, as in dedecet, deformis, demens, etc.—
    c.
    With reference to the terminus of the action: defero, defigo, demitto, etc.; hence also trop., with reference to the extent of the action, to the uttermost, to exhaustion, through. out: debacchor, debello, dedolo, delino, delibuo, etc.: defatigo, delaboro, delasso, etc.; hence freq. a mere strengthening of the fundamental idea, = valde, thoroughly, much: demiror, demitigo, etc.—
    d.
    Giving a bad sense to the verb: decipio, delinquo, deludo, derideo, detestor.—
    e.
    Rarely, contraction from a broad into a narrow space, together: deligo, devincio. See also Hand Turs. II. p. 183-229.

    Lewis & Short latin dictionary > de

  • 10 deceptio

    dēceptio, ōnis, f. [decipio], a deceiving, deception (late Lat.), Mart. Cap. 4 fin. al.; Cod. 11, 47, 6; Vulg. 1. Macc. 16, 17.—
    II.
    Deceitfulness:

    vitae,

    Vulg. Sap. 14, 21:

    divitiarum,

    id. Marc. 4, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > deceptio

  • 11 decipula

    dēcĭpŭla, ae, f., and dēcĭpŭlum, i, n. [decipio], a snare, gin, trap.
    I.
    Lit. (late Lat.):

    plena avibus,

    Vulg. Jerem. 5, 27; Job 18, 10.—
    II.
    Trop. (ante- and post-class.).
    (α).
    Fem., Sid. Ep. 8, 10 med.; Mart. Cap. 4, § 423; Vulg. Job 18, 10.—
    (β).
    Neutr., App. M. 8, p. 202, 38; 10, p. 250, 28; so id. Flor. 4, p. 360.— Plur.: nulla decipula, Laev. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > decipula

  • 12 decipulum

    dēcĭpŭla, ae, f., and dēcĭpŭlum, i, n. [decipio], a snare, gin, trap.
    I.
    Lit. (late Lat.):

    plena avibus,

    Vulg. Jerem. 5, 27; Job 18, 10.—
    II.
    Trop. (ante- and post-class.).
    (α).
    Fem., Sid. Ep. 8, 10 med.; Mart. Cap. 4, § 423; Vulg. Job 18, 10.—
    (β).
    Neutr., App. M. 8, p. 202, 38; 10, p. 250, 28; so id. Flor. 4, p. 360.— Plur.: nulla decipula, Laev. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > decipulum

  • 13 fallo

    fallo, fĕfelli, falsum, 3 (archaic inf. praes. pass. fallier, Pers. 3, 50; perf. pass. fefellitus sum, Petr. Fragm. 61, MSS.), v. a. [Sanscr. sphal, sphul, to waver; Gr. sphallô, a-sphalês], to deceive, trick, dupe, cheat, disappoint (freq. and class.; syn.: decipio, impono, frustror, circumvenio, emungo, fraudo).
    I.
    In gen.
    (α).
    Of living objects:

    T. Roscius non unum rei pecuniariae socium fefellit, verum novem homines honestissimos ejusdem muneris, etc.... induxit, decepit, destituit, omni fraude et perfidia fefellit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116 sq.; so,

    aliquem dolis,

    Ter. And. 3, 2, 13; cf. id. Heaut. 3, 1, 61:

    senem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 43:

    referam gratiam, atque eas itidem fallam, ut ab illis fallimur,

    Ter. Eun. 2, 3, 93: tu illum fructu fallas, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 29, 73:

    id ipsum sui fallendi causa milites ab hostibus factum existimabant,

    Caes. B. G. 7, 50, 2:

    tum laqueis captare feras et fallere visco Inventum,

    Verg. G. 1, 139; cf. Ov. M. 15, 474:

    is enim sum, nisi me forte fallo, qui, etc.,

    Cic. Phil. 12, 8, 21:

    num me fefellit, Catilina, non modo res tanta, verum dies?

    id. Cat. 1, 3, 7:

    nisi me fallit animus,

    id. Rosc. Am. 17, 48; cf.:

    neque eum prima opinio fefellit,

    Caes. B. C. 3, 67, 3:

    ne spes eum fallat,

    Cic. Fam. 1, 3; Caes. B. G. 2, 10, 4:

    si in hominibus eligendis spes amicitiae nos fefellerit,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 28:

    in quo cum eum opinio fefellisset,

    Nep. Ages. 3, 5:

    nisi forte me animus fallit,

    Sall. C. 20, 17:

    nisi memoria me fallit,

    fails me, Gell. 20, p. 285 Bip.:

    nisi me omnia fallunt,

    Cic. Att. 8, 7, 1; cf.:

    omnia me fallunt, nisi, etc.,

    Sen. Ep. 95 med.:

    nisi quid me fallit,

    Cic. Fam. 5, 20, 6; cf.:

    si quid nunc me fallit in scribendo,

    id. ib. 3, 5, 4:

    dominum sterilis saepe fefellit ager,

    Ov. A. A. 1, 450:

    certe hercle hic se ipsus fallit, non ego,

    Ter. And. 3, 2, 15:

    tam libenter se fallunt, quam si una fata decipiunt,

    Sen. Brev. Vit. 11, 1:

    cum alios falleret, se ipsum tamen non fefellit,

    Lact. 1, 22, 5.— Pass. in mid. force, to deceive one's self, be deceived, to err, be mistaken:

    errore quodam fallimur in disputando,

    Cic. Rep. 3, 35:

    qua (spe) possumus falli: deus falli qui potuit?

    id. N. D. 3, 31, 76:

    memoriā falli,

    Plin. 10, 42, 59, § 118:

    jamque dies, nisi fallor, adest,

    Verg. A. 5, 49; Cic. Att. 4, 17, 1; 16, 6, 2:

    ni fallor,

    Ov. F. 4, 623; Lact. 2, 19, 1; cf.:

    ordinis haec virtus erit et venus, aut ego fallor,

    Hor. A. P. 42.—With object-clause:

    dicere non fallar, quo, etc.,

    Luc. 7, 288:

    quamquam haut falsa sum, nos odiosas haberi,

    Plaut. Aul. 2, 1, 4; cf.:

    id quam facile sit mihi, haud sum falsus,

    id. Men. 5, 2, 3; Ter. And. 4, 1, 23; Sall. J. 85, 20:

    neque ea res falsum me habuit,

    did not deceive me, id. ib. 10, 1:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 43.—
    (β).
    Of inanim. or abstr. objects:

    promissum,

    not to fulfil, Curt. 7, 10, 9:

    fidem hosti datam fallere,

    to violate, break, betray, deceive, Cic. Off. 1, 13, 39:

    quodsi meam spem vis improborum fefellerit atque superaverit,

    id. Cat. 4, 11, 23; cf. id. de Or. 1, 1, 2:

    non fallam opinionem tuam,

    id. Fam. 1, 6 fin.; cf. Caes. B. C. 3, 86 fin.:

    imperium,

    to fail to execute, Plin. 7, 37, 38, § 125:

    cum lubrica saxa vestigium fallerent,

    betrayed, Curt. 4, 9.— Poet.:

    tu faciem illius Falle dolo,

    imitate deceptively, assume, Verg. A. 1, 684:

    sua terga nocturno lupo,

    i. e. to hide, conceal, Prop. 4, 5, 14:

    casses, retia,

    to shun, avoid, Ov. H. 20, 45; 190. —
    (γ).
    Absol.: neque quo pacto fallam... Scio quicquam, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29 fin.:

    cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    Cic. Off. 1, 13, 41:

    ea (divinatio) fallit fortasse nonnumquam,

    id. Div. 1, 14, 25:

    non in sortitione fallere,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 132:

    in ea re,

    Nep. Them. 7, 2; Cels. 7, 26, 2: ne falleret bis relata eadem res, Liv. 29, 35, 2:

    ut, si quid possent, de induciis fallendo impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13, 5:

    germinat et numquam fallentis termes olivae,

    Hor. Epod. 16, 45:

    plerumque sufflati atque tumidi (oratores) fallunt pro uberibus,

    Gell. 7, 14, 5.—
    B.
    Impers.: fallit (me) I deceive myself, I mistake, am mistaken:

    sed nos, nisi me fallit, jacebimus,

    Cic. Att. 14, 12, 2; cf.:

    nisi me propter benevolentiam forte fallebat,

    id. Cael. 19, 45; id. Sest. 50, 106:

    nec eum fefellit,

    id. Off. 2, 7, 25:

    vide, ne te fallat,

    Varr. R. R. 2, 1, 25. And cf. under II. B. 2.
    II.
    In partic.
    A.
    To deceive in swearing, to swear falsely:

    is jurare cum coepisset, vox eum defecit in illo loco: SI SCIENS FALLO,

    Cic. Fam. 7, 1, 2; cf.:

    lapidem silicem tenebant juraturi per Jovem haec verba dicentes: SI SCIENS FALLO, TVM ME DISPITER, etc., Paul. ex Fest. s. v. lapidem, p. 115 Müll.: si sciens fefellisset,

    Plin. Pan. 64, 3; cf. Liv. 21, 45, 8; Prop. 4, 7, 53:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    i. e. to swear falsely by the ashes of your mother, Hor. C. 2, 8, 10.—
    B.
    With respect to one's knowledge or sight, for the more usual latēre: to lie concealed from, to escape the notice, elude the observation of a person (so in Cic., Sall., and Caes. for the most part only impers., v. 2. infra).
    (α).
    With acc.:

    neque enim hoc te, Crasse, fallit, quam multa sint et quam varia genera dicendi,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    tanto silentio in summum evasere, ut non custodes solum fallerent, sed, etc.,

    Liv. 5, 47, 3:

    nec fefellit veniens ducem,

    id. 2, 19, 7; Curt. 7, 6, 4; cf.:

    quin et Atridas duce te (Mercurio)... Priamus... Thessalosque ignes et iniqua Trojae Castra fefellit,

    Hor. C. 1, 10, 16:

    quos fallere et effugere est triumphus,

    id. ib. 4, 4, 52:

    Spartacum si qua potuit vagantem Fallere testa,

    id. ib. 3, 14, 20; Suet. Caes. 43:

    nec te Pythagorae fallant arcana,

    Hor. Epod. 15, 21; id. Ep. 1, 6, 45:

    nec quicquam eos, quae terra marique agerentur, fallebat,

    Liv. 41, 2, 1 Drak.:

    ut plebem tribunosque falleret judicii rescindendi consilium initum,

    id. 4, 11, 4:

    tanta celeritate, ut visum fallant,

    Plin. 9, 50, 74, § 157:

    oculos littera fallit,

    cannot be distinctly read, Ov. A. A. 3, 627.— With acc. and inf.:

    neutros fefellit hostes appropinquare,

    Liv. 31, 33, 8 Weissenb. ad loc.—Mid. with gen.:

    nec satis exaudiebam, nec sermonis fallebar tamen,

    Plaut. Ep. 2, 2, 55.—
    (β).
    Absol., to escape notice, be unseen, remain undiscovered:

    speculator Carthaginiensium, qui per biennium fefellerat, Romae deprehensus,

    Liv. 22, 33, 1; 25, 9, 2:

    spes fallendi, resistendive, si non falleret,

    of remaining unnoticed, id. 21, 57, 5:

    non fefellere ad Tifernum hostes instructi,

    id. 10, 14, 6.—So with part. perf., Liv. 42, 64, 3; 23, 19, 11.—With part. pres.: ne alio itinere hostis falleret ad urbem incedens, i. e. arrive secretly, lanthanoi prosiôn, Liv. 8, 20, 5; cf. id. 5, 47, 9; Verg. A. 7, 350:

    nec vixit male, qui natus moriensque fefellit,

    i. e. has remained unnoticed, Hor. Ep. 1, 17, 10:

    fallere pro aliquo,

    to pass for, Gell. 7, 14:

    bonus longe fallente sagitta,

    Verg. A. 9, 572.—
    2.
    Impers.: fallit (me), it is concealed from me, unknown to me, I do not know, am ignorant of (for the most part only with negatives or in negative interrogations), constr. with subject-clause:

    non me fefellit: sensi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 64:

    num me fefellit, hosce id struere?

    Ter. Heaut. 3, 2, 3; cf.:

    in lege nulla esse ejusmodi capita, te non fallit,

    Cic. Att. 3, 23, 4:

    nec me animi fallit, etc.,

    Lucr. 1, 136; 5, 97:

    quem fallit?

    who does not know? Plin. 2, 103, 106, § 233:

    neque vero Caesarem fefellit, quin, etc.,

    Caes. B C. 3, 94, 3.—
    C.
    To cause any thing (space, time, etc.) not to be observed or felt, to lighten any thing difficult, or to appease, silence any thing disagreeable, to beguile ( poet. and in post-Aug. prose):

    medias fallunt sermonibus horas Sentirique moram prohibent,

    Ov. M. 8, 652:

    jam somno fallere curam,

    Hor. S. 2, 7, 114:

    Fallebat curas aegraque corda labor,

    Ov. Tr. 3, 2, 16; cf.

    dolores,

    id. ib. 5, 7, 39:

    luctum,

    Val. Fl. 3, 319:

    molliter austerum studio fallente laborem,

    Hor. S. 2, 2, 12; Ov. M. 6, 60; Plin. 27, 7, 28, § 49.—Prov.:

    fallere credentem non est operosa puellam Gloria,

    Ov. H. 2, 63.—Hence, falsus, a, um, P. a., deceptive, pretended, feigned, deceitful, spurious, false (syn.: adulterinus, subditus, subditicius, spurius).
    A.
    [p. 722] Adj.:

    testes aut casu veri aut malitia falsi fictique esse possunt,

    Cic. Div. 2, 11, 27; cf.:

    falsum est id totum, neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    ementita et falsa plenaque erroris,

    id. N. D. 2, 21, 55:

    pro re certa spem falsam domum retulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110; cf.:

    spe falsa atque fallaci,

    id. Phil. 12, 2, 7; so,

    spes,

    id. Sull. 82, 91:

    falsa et mendacia visa,

    id. Div. 2, 62, 127; cf.:

    falsa et inania visa,

    id. ib.:

    falsum et imitatione simulatum,

    id. de Or. 2, 45, 189; cf. id. Phil. 11, 2, 5:

    argumentum,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    qui falsas lites falsis testimoniis Petunt,

    Plaut. Rud. prol. 13:

    reperiuntur falsi falsimoniis,

    id. Bacch. 3, 6, 12:

    ambitio multos mortales falsos fieri subegit,

    Sall. C. 10, 5 Kritz.:

    pater (opp. verus),

    a supposed father, Ov. M. 9, 24; cf. id. ib. 1, 754:

    falsi ac festinantes,

    Tac. A. 1, 7: suspectio, Enn. ap. Non. 511, 5:

    nuntius,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    rumores,

    Caes. B. G. 6, 20, 2:

    poena falsarum et corruptarum litterarum,

    Cic. Fl. 17, 39; cf.:

    falsas esse litteras et a scriba vitiatas,

    Liv. 40, 55, 1:

    falsarum tabularum rei,

    Suet. Aug. 19:

    fama,

    Cic. Lael. 4, 15:

    appellatio,

    Quint. 7, 3, 5:

    sententiae,

    id. 8, 5, 7:

    crimina,

    Hor. C. 3, 7, 14;

    terrores,

    id. Ep. 2, 1, 212:

    opprobria,

    i. e. undeserved, id. ib. 1, 16, 38; cf.

    honor,

    id. ib. 39: falsi Simoëntis ad undam, i. e. fictitious (simulati), Verg. A. 3, 302; cf.:

    falsi sequimur vestigia tauri (i. e. Jovis),

    Val. Fl. 8, 265:

    vultu simulans Haliagmona,

    Stat. Th. 7, 739:

    ita ceteros terruere, ut adesse omnem exercitum trepidi ac falsi nuntiarent,

    Tac. H. 2, 17:

    ne illi falsi sunt qui divorsissumas res pariter expectant,

    deceived, mistaken, Sall. J. 85, 20; cf.:

    falsus utinam vates sim,

    Liv. 21, 10, 10; so,

    vates,

    id. 4, 46, 5.— Comp. (rare):

    quanto est abjectior et falsior ista (theologia),

    Aug. Civ. D. 7, 5 fin.:

    nihil est hominum inepta persuasione falsius,

    Petr. 132; cf. Paul. ex Fest. p. 92, 11 Müll.— Sup.:

    id autem falsissimum est,

    Col. 1, 6, 17.—
    (β).
    With gen.:

    Felix appellatur Arabia, falsi et ingrati cognominis,

    Plin. 12, 18, 41, § 82.—
    2.
    False, counterfeit, spurious, = adulterinus (late Lat.): moneta, Cod. Th. 9, 21, 9.—
    B.
    As subst.
    1.
    falsus, i, m., a liar, deceiver:

    Spurinnam ut falsum arguens,

    a false prophet, Suet. Caes. 81 fin.; id. Tib. 14.—
    2.
    falsum, i, n., falsehood, fraud:

    ex falsis verum effici non potest,

    Cic. Div. 2, 51, 106; cf.:

    veris falsa remiscet,

    Hor. A. P. 151:

    vero distinguere falsum,

    id. Ep. 1, 10, 29:

    falsum scripseram,

    Cic. Att. 7, 14, 2; Quint. 7, 2, 53:

    ex illa causa falsi,

    i. e. of fraud, Dig. 48, 10 (De lege Cornelia de falsis), 1;

    v. the whole title: acclinis falsis animus,

    Hor. S. 2, 2, 6:

    nec obstitit falsis Tiberius,

    Tac. A. 2, 82:

    simulationum falsa,

    id. ib. 6, 46 et saep.—Adverb.:

    telisque non in falsum jactis,

    i. e. not at random, with effect, Tac. A. 4, 50 fin.:

    jurare falsum,

    Ov. Am. 3, 3, 11.— Adv., untruly, erroneously, unfaithfully, wrongly, falsely; in two forms, falso and false.
    1.
    falso:

    eho mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21 sq.; cf. id. Trin. 1, 2, 173;

    so opp. vero,

    Curt. 5, 2, 2: ei rei dant operam, ut mihi falso maledicatur, Cato ap. Charis. p. 179 P.: falso criminare, Enn. ap. Non. 470, 16:

    neque me perpetiar probri Falso insimulatam,

    id. Am. 3, 2, 7; 21; cf.:

    non possum quemquam insimulare falso,

    Cic. Verr. 2, 5, 41, § 107:

    falso memoriae proditum,

    id. de Imp. Pomp. 14, 41:

    cum Tarquinius... vivere falso diceretur,

    id. Rep. 2, 21; cf.:

    adesse ejus equites falso nuntiabantur,

    Caes. B. C. 1, 14, 1:

    cum utrumque falso fingerent,

    Liv. 42, 2:

    falso in me conferri,

    Cic. Fam. 5, 5, 2: aliquem falso occidere, i. e. by mistake, Naev. ap. Charis. p. 179 P.; cf.:

    ut miseri parentes quos falso lugent, vivere sciant,

    Liv. 34, 32, 13; and:

    falso lamentari eas Darium vivum,

    Curt. 3, 12:

    falso queritur de natura sua genus humanum,

    Sall. J. 1:

    falso plurima volgus amat,

    Tib. 3, 3, 20 (so perh. also in Cic. Ac. 2, 46, 141, non assentiar saepe falso, instead of false).—Ellipt.: Da. Si quid narrare occepi, continuo dari tibi verba censes. Si. Falso, Ter. And. 3, 2, 24; cf.:

    atqui in talibus rebus aliud utile interdum, aliud honestum videri solet. Falso: nam, etc.,

    Cic. Off. 3, 18, 74; so Quint. 2, 17, 12; Nep. Alc. 9:

    quia inter inpotentes et validos falso quiescas, = quia falluntur qui putant quiesci posse,

    Tac. Germ. 36.—
    2.
    false (very rare): judicium false factum, Sisenn. ap. Charis. p. 179; Plaut. Capt. 3, 4, 78 Fleck. (Cic. Ac. 2, 46, 141 dub., B. and K., al. falso).— Sup.:

    quae adversus haec falsissime disputantur,

    Aug. Conf. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > fallo

  • 14 falsum

    fallo, fĕfelli, falsum, 3 (archaic inf. praes. pass. fallier, Pers. 3, 50; perf. pass. fefellitus sum, Petr. Fragm. 61, MSS.), v. a. [Sanscr. sphal, sphul, to waver; Gr. sphallô, a-sphalês], to deceive, trick, dupe, cheat, disappoint (freq. and class.; syn.: decipio, impono, frustror, circumvenio, emungo, fraudo).
    I.
    In gen.
    (α).
    Of living objects:

    T. Roscius non unum rei pecuniariae socium fefellit, verum novem homines honestissimos ejusdem muneris, etc.... induxit, decepit, destituit, omni fraude et perfidia fefellit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116 sq.; so,

    aliquem dolis,

    Ter. And. 3, 2, 13; cf. id. Heaut. 3, 1, 61:

    senem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 43:

    referam gratiam, atque eas itidem fallam, ut ab illis fallimur,

    Ter. Eun. 2, 3, 93: tu illum fructu fallas, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 29, 73:

    id ipsum sui fallendi causa milites ab hostibus factum existimabant,

    Caes. B. G. 7, 50, 2:

    tum laqueis captare feras et fallere visco Inventum,

    Verg. G. 1, 139; cf. Ov. M. 15, 474:

    is enim sum, nisi me forte fallo, qui, etc.,

    Cic. Phil. 12, 8, 21:

    num me fefellit, Catilina, non modo res tanta, verum dies?

    id. Cat. 1, 3, 7:

    nisi me fallit animus,

    id. Rosc. Am. 17, 48; cf.:

    neque eum prima opinio fefellit,

    Caes. B. C. 3, 67, 3:

    ne spes eum fallat,

    Cic. Fam. 1, 3; Caes. B. G. 2, 10, 4:

    si in hominibus eligendis spes amicitiae nos fefellerit,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 28:

    in quo cum eum opinio fefellisset,

    Nep. Ages. 3, 5:

    nisi forte me animus fallit,

    Sall. C. 20, 17:

    nisi memoria me fallit,

    fails me, Gell. 20, p. 285 Bip.:

    nisi me omnia fallunt,

    Cic. Att. 8, 7, 1; cf.:

    omnia me fallunt, nisi, etc.,

    Sen. Ep. 95 med.:

    nisi quid me fallit,

    Cic. Fam. 5, 20, 6; cf.:

    si quid nunc me fallit in scribendo,

    id. ib. 3, 5, 4:

    dominum sterilis saepe fefellit ager,

    Ov. A. A. 1, 450:

    certe hercle hic se ipsus fallit, non ego,

    Ter. And. 3, 2, 15:

    tam libenter se fallunt, quam si una fata decipiunt,

    Sen. Brev. Vit. 11, 1:

    cum alios falleret, se ipsum tamen non fefellit,

    Lact. 1, 22, 5.— Pass. in mid. force, to deceive one's self, be deceived, to err, be mistaken:

    errore quodam fallimur in disputando,

    Cic. Rep. 3, 35:

    qua (spe) possumus falli: deus falli qui potuit?

    id. N. D. 3, 31, 76:

    memoriā falli,

    Plin. 10, 42, 59, § 118:

    jamque dies, nisi fallor, adest,

    Verg. A. 5, 49; Cic. Att. 4, 17, 1; 16, 6, 2:

    ni fallor,

    Ov. F. 4, 623; Lact. 2, 19, 1; cf.:

    ordinis haec virtus erit et venus, aut ego fallor,

    Hor. A. P. 42.—With object-clause:

    dicere non fallar, quo, etc.,

    Luc. 7, 288:

    quamquam haut falsa sum, nos odiosas haberi,

    Plaut. Aul. 2, 1, 4; cf.:

    id quam facile sit mihi, haud sum falsus,

    id. Men. 5, 2, 3; Ter. And. 4, 1, 23; Sall. J. 85, 20:

    neque ea res falsum me habuit,

    did not deceive me, id. ib. 10, 1:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 43.—
    (β).
    Of inanim. or abstr. objects:

    promissum,

    not to fulfil, Curt. 7, 10, 9:

    fidem hosti datam fallere,

    to violate, break, betray, deceive, Cic. Off. 1, 13, 39:

    quodsi meam spem vis improborum fefellerit atque superaverit,

    id. Cat. 4, 11, 23; cf. id. de Or. 1, 1, 2:

    non fallam opinionem tuam,

    id. Fam. 1, 6 fin.; cf. Caes. B. C. 3, 86 fin.:

    imperium,

    to fail to execute, Plin. 7, 37, 38, § 125:

    cum lubrica saxa vestigium fallerent,

    betrayed, Curt. 4, 9.— Poet.:

    tu faciem illius Falle dolo,

    imitate deceptively, assume, Verg. A. 1, 684:

    sua terga nocturno lupo,

    i. e. to hide, conceal, Prop. 4, 5, 14:

    casses, retia,

    to shun, avoid, Ov. H. 20, 45; 190. —
    (γ).
    Absol.: neque quo pacto fallam... Scio quicquam, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29 fin.:

    cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    Cic. Off. 1, 13, 41:

    ea (divinatio) fallit fortasse nonnumquam,

    id. Div. 1, 14, 25:

    non in sortitione fallere,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 132:

    in ea re,

    Nep. Them. 7, 2; Cels. 7, 26, 2: ne falleret bis relata eadem res, Liv. 29, 35, 2:

    ut, si quid possent, de induciis fallendo impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13, 5:

    germinat et numquam fallentis termes olivae,

    Hor. Epod. 16, 45:

    plerumque sufflati atque tumidi (oratores) fallunt pro uberibus,

    Gell. 7, 14, 5.—
    B.
    Impers.: fallit (me) I deceive myself, I mistake, am mistaken:

    sed nos, nisi me fallit, jacebimus,

    Cic. Att. 14, 12, 2; cf.:

    nisi me propter benevolentiam forte fallebat,

    id. Cael. 19, 45; id. Sest. 50, 106:

    nec eum fefellit,

    id. Off. 2, 7, 25:

    vide, ne te fallat,

    Varr. R. R. 2, 1, 25. And cf. under II. B. 2.
    II.
    In partic.
    A.
    To deceive in swearing, to swear falsely:

    is jurare cum coepisset, vox eum defecit in illo loco: SI SCIENS FALLO,

    Cic. Fam. 7, 1, 2; cf.:

    lapidem silicem tenebant juraturi per Jovem haec verba dicentes: SI SCIENS FALLO, TVM ME DISPITER, etc., Paul. ex Fest. s. v. lapidem, p. 115 Müll.: si sciens fefellisset,

    Plin. Pan. 64, 3; cf. Liv. 21, 45, 8; Prop. 4, 7, 53:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    i. e. to swear falsely by the ashes of your mother, Hor. C. 2, 8, 10.—
    B.
    With respect to one's knowledge or sight, for the more usual latēre: to lie concealed from, to escape the notice, elude the observation of a person (so in Cic., Sall., and Caes. for the most part only impers., v. 2. infra).
    (α).
    With acc.:

    neque enim hoc te, Crasse, fallit, quam multa sint et quam varia genera dicendi,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    tanto silentio in summum evasere, ut non custodes solum fallerent, sed, etc.,

    Liv. 5, 47, 3:

    nec fefellit veniens ducem,

    id. 2, 19, 7; Curt. 7, 6, 4; cf.:

    quin et Atridas duce te (Mercurio)... Priamus... Thessalosque ignes et iniqua Trojae Castra fefellit,

    Hor. C. 1, 10, 16:

    quos fallere et effugere est triumphus,

    id. ib. 4, 4, 52:

    Spartacum si qua potuit vagantem Fallere testa,

    id. ib. 3, 14, 20; Suet. Caes. 43:

    nec te Pythagorae fallant arcana,

    Hor. Epod. 15, 21; id. Ep. 1, 6, 45:

    nec quicquam eos, quae terra marique agerentur, fallebat,

    Liv. 41, 2, 1 Drak.:

    ut plebem tribunosque falleret judicii rescindendi consilium initum,

    id. 4, 11, 4:

    tanta celeritate, ut visum fallant,

    Plin. 9, 50, 74, § 157:

    oculos littera fallit,

    cannot be distinctly read, Ov. A. A. 3, 627.— With acc. and inf.:

    neutros fefellit hostes appropinquare,

    Liv. 31, 33, 8 Weissenb. ad loc.—Mid. with gen.:

    nec satis exaudiebam, nec sermonis fallebar tamen,

    Plaut. Ep. 2, 2, 55.—
    (β).
    Absol., to escape notice, be unseen, remain undiscovered:

    speculator Carthaginiensium, qui per biennium fefellerat, Romae deprehensus,

    Liv. 22, 33, 1; 25, 9, 2:

    spes fallendi, resistendive, si non falleret,

    of remaining unnoticed, id. 21, 57, 5:

    non fefellere ad Tifernum hostes instructi,

    id. 10, 14, 6.—So with part. perf., Liv. 42, 64, 3; 23, 19, 11.—With part. pres.: ne alio itinere hostis falleret ad urbem incedens, i. e. arrive secretly, lanthanoi prosiôn, Liv. 8, 20, 5; cf. id. 5, 47, 9; Verg. A. 7, 350:

    nec vixit male, qui natus moriensque fefellit,

    i. e. has remained unnoticed, Hor. Ep. 1, 17, 10:

    fallere pro aliquo,

    to pass for, Gell. 7, 14:

    bonus longe fallente sagitta,

    Verg. A. 9, 572.—
    2.
    Impers.: fallit (me), it is concealed from me, unknown to me, I do not know, am ignorant of (for the most part only with negatives or in negative interrogations), constr. with subject-clause:

    non me fefellit: sensi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 64:

    num me fefellit, hosce id struere?

    Ter. Heaut. 3, 2, 3; cf.:

    in lege nulla esse ejusmodi capita, te non fallit,

    Cic. Att. 3, 23, 4:

    nec me animi fallit, etc.,

    Lucr. 1, 136; 5, 97:

    quem fallit?

    who does not know? Plin. 2, 103, 106, § 233:

    neque vero Caesarem fefellit, quin, etc.,

    Caes. B C. 3, 94, 3.—
    C.
    To cause any thing (space, time, etc.) not to be observed or felt, to lighten any thing difficult, or to appease, silence any thing disagreeable, to beguile ( poet. and in post-Aug. prose):

    medias fallunt sermonibus horas Sentirique moram prohibent,

    Ov. M. 8, 652:

    jam somno fallere curam,

    Hor. S. 2, 7, 114:

    Fallebat curas aegraque corda labor,

    Ov. Tr. 3, 2, 16; cf.

    dolores,

    id. ib. 5, 7, 39:

    luctum,

    Val. Fl. 3, 319:

    molliter austerum studio fallente laborem,

    Hor. S. 2, 2, 12; Ov. M. 6, 60; Plin. 27, 7, 28, § 49.—Prov.:

    fallere credentem non est operosa puellam Gloria,

    Ov. H. 2, 63.—Hence, falsus, a, um, P. a., deceptive, pretended, feigned, deceitful, spurious, false (syn.: adulterinus, subditus, subditicius, spurius).
    A.
    [p. 722] Adj.:

    testes aut casu veri aut malitia falsi fictique esse possunt,

    Cic. Div. 2, 11, 27; cf.:

    falsum est id totum, neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    ementita et falsa plenaque erroris,

    id. N. D. 2, 21, 55:

    pro re certa spem falsam domum retulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110; cf.:

    spe falsa atque fallaci,

    id. Phil. 12, 2, 7; so,

    spes,

    id. Sull. 82, 91:

    falsa et mendacia visa,

    id. Div. 2, 62, 127; cf.:

    falsa et inania visa,

    id. ib.:

    falsum et imitatione simulatum,

    id. de Or. 2, 45, 189; cf. id. Phil. 11, 2, 5:

    argumentum,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    qui falsas lites falsis testimoniis Petunt,

    Plaut. Rud. prol. 13:

    reperiuntur falsi falsimoniis,

    id. Bacch. 3, 6, 12:

    ambitio multos mortales falsos fieri subegit,

    Sall. C. 10, 5 Kritz.:

    pater (opp. verus),

    a supposed father, Ov. M. 9, 24; cf. id. ib. 1, 754:

    falsi ac festinantes,

    Tac. A. 1, 7: suspectio, Enn. ap. Non. 511, 5:

    nuntius,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    rumores,

    Caes. B. G. 6, 20, 2:

    poena falsarum et corruptarum litterarum,

    Cic. Fl. 17, 39; cf.:

    falsas esse litteras et a scriba vitiatas,

    Liv. 40, 55, 1:

    falsarum tabularum rei,

    Suet. Aug. 19:

    fama,

    Cic. Lael. 4, 15:

    appellatio,

    Quint. 7, 3, 5:

    sententiae,

    id. 8, 5, 7:

    crimina,

    Hor. C. 3, 7, 14;

    terrores,

    id. Ep. 2, 1, 212:

    opprobria,

    i. e. undeserved, id. ib. 1, 16, 38; cf.

    honor,

    id. ib. 39: falsi Simoëntis ad undam, i. e. fictitious (simulati), Verg. A. 3, 302; cf.:

    falsi sequimur vestigia tauri (i. e. Jovis),

    Val. Fl. 8, 265:

    vultu simulans Haliagmona,

    Stat. Th. 7, 739:

    ita ceteros terruere, ut adesse omnem exercitum trepidi ac falsi nuntiarent,

    Tac. H. 2, 17:

    ne illi falsi sunt qui divorsissumas res pariter expectant,

    deceived, mistaken, Sall. J. 85, 20; cf.:

    falsus utinam vates sim,

    Liv. 21, 10, 10; so,

    vates,

    id. 4, 46, 5.— Comp. (rare):

    quanto est abjectior et falsior ista (theologia),

    Aug. Civ. D. 7, 5 fin.:

    nihil est hominum inepta persuasione falsius,

    Petr. 132; cf. Paul. ex Fest. p. 92, 11 Müll.— Sup.:

    id autem falsissimum est,

    Col. 1, 6, 17.—
    (β).
    With gen.:

    Felix appellatur Arabia, falsi et ingrati cognominis,

    Plin. 12, 18, 41, § 82.—
    2.
    False, counterfeit, spurious, = adulterinus (late Lat.): moneta, Cod. Th. 9, 21, 9.—
    B.
    As subst.
    1.
    falsus, i, m., a liar, deceiver:

    Spurinnam ut falsum arguens,

    a false prophet, Suet. Caes. 81 fin.; id. Tib. 14.—
    2.
    falsum, i, n., falsehood, fraud:

    ex falsis verum effici non potest,

    Cic. Div. 2, 51, 106; cf.:

    veris falsa remiscet,

    Hor. A. P. 151:

    vero distinguere falsum,

    id. Ep. 1, 10, 29:

    falsum scripseram,

    Cic. Att. 7, 14, 2; Quint. 7, 2, 53:

    ex illa causa falsi,

    i. e. of fraud, Dig. 48, 10 (De lege Cornelia de falsis), 1;

    v. the whole title: acclinis falsis animus,

    Hor. S. 2, 2, 6:

    nec obstitit falsis Tiberius,

    Tac. A. 2, 82:

    simulationum falsa,

    id. ib. 6, 46 et saep.—Adverb.:

    telisque non in falsum jactis,

    i. e. not at random, with effect, Tac. A. 4, 50 fin.:

    jurare falsum,

    Ov. Am. 3, 3, 11.— Adv., untruly, erroneously, unfaithfully, wrongly, falsely; in two forms, falso and false.
    1.
    falso:

    eho mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21 sq.; cf. id. Trin. 1, 2, 173;

    so opp. vero,

    Curt. 5, 2, 2: ei rei dant operam, ut mihi falso maledicatur, Cato ap. Charis. p. 179 P.: falso criminare, Enn. ap. Non. 470, 16:

    neque me perpetiar probri Falso insimulatam,

    id. Am. 3, 2, 7; 21; cf.:

    non possum quemquam insimulare falso,

    Cic. Verr. 2, 5, 41, § 107:

    falso memoriae proditum,

    id. de Imp. Pomp. 14, 41:

    cum Tarquinius... vivere falso diceretur,

    id. Rep. 2, 21; cf.:

    adesse ejus equites falso nuntiabantur,

    Caes. B. C. 1, 14, 1:

    cum utrumque falso fingerent,

    Liv. 42, 2:

    falso in me conferri,

    Cic. Fam. 5, 5, 2: aliquem falso occidere, i. e. by mistake, Naev. ap. Charis. p. 179 P.; cf.:

    ut miseri parentes quos falso lugent, vivere sciant,

    Liv. 34, 32, 13; and:

    falso lamentari eas Darium vivum,

    Curt. 3, 12:

    falso queritur de natura sua genus humanum,

    Sall. J. 1:

    falso plurima volgus amat,

    Tib. 3, 3, 20 (so perh. also in Cic. Ac. 2, 46, 141, non assentiar saepe falso, instead of false).—Ellipt.: Da. Si quid narrare occepi, continuo dari tibi verba censes. Si. Falso, Ter. And. 3, 2, 24; cf.:

    atqui in talibus rebus aliud utile interdum, aliud honestum videri solet. Falso: nam, etc.,

    Cic. Off. 3, 18, 74; so Quint. 2, 17, 12; Nep. Alc. 9:

    quia inter inpotentes et validos falso quiescas, = quia falluntur qui putant quiesci posse,

    Tac. Germ. 36.—
    2.
    false (very rare): judicium false factum, Sisenn. ap. Charis. p. 179; Plaut. Capt. 3, 4, 78 Fleck. (Cic. Ac. 2, 46, 141 dub., B. and K., al. falso).— Sup.:

    quae adversus haec falsissime disputantur,

    Aug. Conf. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > falsum

  • 15 fraudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > fraudo

  • 16 frudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > frudo

  • 17 frustror

    frustror, ātus, 1, v. dep.; also: fru-stro, āre, 1, v. a. [frustra], to deceive, disappoint, trick, frustrate (syn.: decipio, deludo, fraudo, fallo, etc.).
    I.
    Lit. (class.).
    (α).
    In the dep. form:

    nescio quis praestigiator hanc frustratur mulierem,

    Plaut. Am. 2, 2, 200:

    aut certare cum aliis pugnaciter aut frustrari cum alios, tum etiam me ipsum velim,

    Cic. Ac. 2, 20, 65:

    ne frustretur ipse se,

    Ter. Eun. prol. 14:

    se ipsum,

    Nep. Hann. 2, 6: o bone, ne te Frustrere;

    insanis et tu,

    Hor. S. 2, 3, 32:

    Tarquinios spe auxilii,

    Liv. 2, 15, 5:

    Cloelia frustrata custodes,

    id. 2, 13, 6:

    saepe jam me spes frustrata est,

    Ter. And. 2, 2, 37; Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 1; cf.:

    sat adhuc tua nos frustrata est fides,

    Ter. Ad. 4, 4, 11:

    exspectationem frustrari et differre,

    Plin. Ep. 2, 10, 2:

    improbas spes hominum,

    id. ib. 8, 18, 3:

    spem mercantium (opp. explere),

    Suet. Aug. 75:

    frustratus vincula,

    i. e. escaped from them, Sol. 1.— Poet.:

    o numquam frustrata vocatus hasta meos,

    hast never deceived me invoking thee, Verg. A. 12, 95; cf. Stat. S. 1, 2, 62: inceptus clamor frustratur hiantes, deceives, i. e. dies away from their lips, Verg. A. 6, 493.— Absol.:

    Cocceius vide ne frustretur,

    Cic. Att. 12, 18, 3; Lucr. 4, 571.—
    (β).
    In the act. form:

    non frustrabo vos, milites, Caes. Fragm. ap. Diomed. p. 395 P.: atque i se quom frustrant, frustrari alios stolidi existumant,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 19; Liv. 7, 38, 9; cf.: qui ventrem frustrarunt suum, Pompon. ap. Non. 473, 18:

    frustrantia dona,

    fruitless, bootless, Prud. Apoth. 640. — Pass.: frustramur, irridemur, Laber. ap. Prisc. p. 793 P.: ignavissimi quique tenuissima spe frustrantur, Sall. Or. Licin. med.; so,

    frustratus spe continuandi consulatus,

    Vell. 2, 21, 2; for which: frustratus a spe, Fenest. ap. Prisc. p. 793 P.:

    variis dilationibus frustratus,

    Just. 8, 3, 9.—With gen.:

    captionis versutae et excogitatae frustratus,

    Gell. 5, 10, 16.—
    II.
    Transf., to make vain, of no effect, or useless (post-Aug. and very rare):

    imprudenter facta opera frustrantur impensas,

    Col. 1, 1, 2; cf.

    laborem, id. praef. § 22: in se implicati arborum rami lento vimine frustrabantur ictus,

    Curt. 6, 5, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > frustror

  • 18 implano

    implāno ( inpl-), āvi, ātum, 1, v. a. [2. in-plano = impedio, hence trop. = decipio], to deceive, delude (late Lat.), Vulg. Sirach, 15, 12 al.

    Lewis & Short latin dictionary > implano

  • 19 inplano

    implāno ( inpl-), āvi, ātum, 1, v. a. [2. in-plano = impedio, hence trop. = decipio], to deceive, delude (late Lat.), Vulg. Sirach, 15, 12 al.

    Lewis & Short latin dictionary > inplano

  • 20 perdecipio

    per-dēcĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a., to deceive utterly (late Lat.):

    aurum populum... sic specie perdecepit, ut hoc esse deum crederent,

    Petr. Chrys. Serm. 29.

    Lewis & Short latin dictionary > perdecipio

См. также в других словарях:

  • List of Latin phrases (N) — This page lists direct English translations of Latin phrases, such as veni vidi vici and et cetera. Some of the phrases are themselves translations of Greek phrases, as Greek rhetoric and literature reached its peak centuries before that of… …   Wikipedia

  • disette — [ dizɛt ] n. f. • disièteXIIIe; o. i., p. ê. gr. disektos « année bissextile, malheureuse » 1 ♦ Vx Manque (de choses nécessaires). ⇒ besoin, défaut. Disette d eau, de vivres. ⇒ pénurie. « Les Parisiens seraient forcés, par la disette des vivres,… …   Encyclopédie Universelle

  • CHREMYLUS — nomen comicum viri, ἀπ` τȏυ χρέος debitum et αἱμύλλω τὸ ἀπατῶ decipio, quasi qui prae inopia cogatur suos creditores fallere, non solvendo quod debet …   Hofmann J. Lexicon universale

  • STAUROPATAE — Graece Σταυροπάται, in VIII. Synodo dicti sunt Episcopi, qui, contra iuramentum super crucem praestitum, cum Photii perfidia communicârunt. Dominic. Macer in Hierolex. Ex Graeco ςταυρὸς, crux et ἀπατάω, decipio …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ԶԱՌԱՆՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 1 0716 Chronological Sequence: Early classical, 11c, 18c ն. παραλογίζομαι falso raciocinatione fallo, decipio Տալ զառանցել. պատրել. ցնորեցուցանել. խելքէ հանել. *Մի՛ ոք զձեզ զառանցուսցէ պատիր բանիւք. Կող. ՟Բ. 4: Մերթ՝ Ըստ չափն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԵՂԾԱՆԵՄ — (ծի, զե՛ղծ.) NBH 1 0730 Chronological Sequence: Early classical, 10c, 12c ԶԵՂԾԱՆԵՄ ԶԵՂԾԵՄ. յն. պէսպէս, ἑκχέω, ἑκχύω effundo παρασύρω praepostere traho καταχράομαι abutor ἑλέγχω, ἁπατέω vinco, decipio ἁναστρέφω everto եւն. Չարաչար եղծանել,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԵՂԾԵՄ — (ծեցի, ծեա՛.) NBH 1 0730 Chronological Sequence: Early classical, 10c, 12c ն. ԶԵՂԾԱՆԵՄ ԶԵՂԾԵՄ. յն. պէսպէս, ἑκχέω, ἑκχύω effundo παρασύρω praepostere traho καταχράομαι abutor ἑλέγχω, ἁπατέω vinco, decipio ἁναστρέφω everto եւն. Չարաչար եղծանել,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԹԱԹԵՄ — (եցի.) NBH 1 0791 Chronological Sequence: 6c, 18c ն. πτερνίζω calcepeto, supplanto, insidefior, decipio Խաբել. դաւել. թաթիւ ոտից կարթել. հարկանել զգարշապարս. ... *Յիրաւի կոչեցաւ անուն նորա Յակովբ, զի թաթեաց զիս այս ահա երկիցս անգամ: Թաթող ախտիցն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽԱԲԵՄ — (եցի.) NBH 1 0910 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c ն. ἁπατάω, παραλογίζομαι, πτερνίζω decipio ἑμπαίζω, καταβραβεύω illudo. Խաբ գործել. պատրել, նենգել, դավաճանել. կարթել. ըստ յն. նաեւ խաղ առնել. ձաղել. ... *Այս երկիցս խաբեաց զիս:… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀՐԱՊՈՒՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0138 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c ն. ἁναπείθω persuadeo, seduco ὐποβάλλω suggero κολακεύω adolationibus decipio. Հրաւիրել ʼի չարն. յորդորել. հաւանեցուցանել. թելադրել. խելքը առնել, գլխէ հանել,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄՏԱՄՈԼՈՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0305 Chronological Sequence: Unknown date ն. φρεναπατάω seduco, decipio. Մոլորեցուցանել մտօք, պատրել զանձն կամ զայլս. *Ամբարհաւաճեալ՝ մտամոլորէ զինքն, որպէս թէ կարծել ʼի վերայ ծայրագունին ելանել ըմբռնման. Բրս. թղթ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»