Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

crimine+(

  • 41 насильственное преступление

    Русско-итальянский юридический словарь > насильственное преступление

  • 42 преступление против мира

    Русско-итальянский юридический словарь > преступление против мира

  • 43 преступление

    crimine
    \преступление ник malfactor
    criminal
    \преступлениеный feloniose
    criminal
    culpabile.

    Словарь интерлингвы > преступление

  • 44 damno

    damno, āvi, ātum, āre (damnum), büßen, büßen lassen, I) v. Richter, 1) eig., als gerichtl. t. t. = einer Buße od. eines Vergehens schuldig sprechen, verdammen, verurteilen (Ggstz. absolvere, liberare, dimittere), m. Acc. der Pers. (der zuw. zu ergänzen ist), pecuarios, Liv.: alcis ministros sociosque, Cic.: ego accusavi, vos damnastis, Domit. Afer b. Quint.: si uno iudice minus damnarent, wenn die Zahl der verurteilenden Richter einen weniger betrüge, Cic.: matronae ad centum septuaginta damnatae sunt, Liv.: oft Partiz. damnatus, zB. servi damnati (Ggstz. domini indemnati), Cic.: damnatus reus, Cic.: cum iam pro damnato mortuoque esset, so gut als verurteilt u. tot war, Cic.: u. Plur. subst., plenus carcer damnatis, Sen. rhet.: damnatos in integrum restituere, Cic.: damnatos relegatosque restituere, Suet. – m. Acc. der Sache = als ungerecht verwerfen, causam suam, Liv.; vgl. causa iudicata atque damnata, Cic.: istius vita, quae damnata est, Cic.: u. Partiz. Fut. Pass. subst., quem non puduisset damnanda committere, Plin. ep. 3, 9, 5. – m. dopp. Acc. der Pers., d. alqm inauditum, Iustin.: alqm inauditum et indefensum, Tac.: im Passiv m. dopp. Nom., alqs absens damnatur, Liv.: ut mihi innocens damnatus esse videatur, Cic. – m. inter u. Akk. der Klasse, damnari inter sicarios (als M.), Cic. – m. pro (statt, als, wie) u. Abl., alqm pro malo ac noxio, Liv.: alqm pro socio, Cic. – m. per u. Akk. (durch jmd. = auf jmds. Betrieb), damnari per arbitrum, Cic., per indicem (einen Angeber), Liv., per senatum, Eutr. – m. Advv. od. adverb. Ausdrücken, zur Ang. wie? inique damnari a suis civibus, Cic.: damnari merito, Sen., iure, Cic., publice, Cic.: d. alqm sine ullo argumento ac sine teste, Cic. – m. ob od. propter u. Akk., damnari nullam aliam ob causam, nisi propter dicendi inscientiam, Cic.: damnari ob provinciam avare habitam, Tac.: damnari ob haec facinora, ob latrocinia, Lact.: damnari propter haec facinora, Liv.: propter eam vim iure damnari, Cic. – m. eo nomine (unter diesem Titel = um deswillen), Milo Clodio interfecto eo nomine erat damnatus, Caes. b. c. 3, 21, 4. – m. quibus de causis (aus welchen Gründen), nunc recordemur invidiā laborantes quibus de causis aut absoluti sint aut damnati, Val. Max. 8, 1 in. – m. folg. Infin., damnatus vivere paci, Sil. 3, 331. – m. folg. Infin. Perf. act., aut dabis aut contra edictum fecisse damnabere, Cic. Verr. 3, 25: pecuniam ex aerario clam egessisse damnati sunt, Liv. 30, 39, 7: damnati terga vertisse, Sil. 10, 655. – m. folg. quod (weil) u. Indikat. od. Konjunktv., Athenienses Socratem damnaverunt, quod novam religionem introducere videbatur, Val. Max. 1, 1. ext. 7: A. Baebius unus est damnatus, quod milites Romanos praebuisset ad ministerium caedis, Liv. 45, 31, 2 (vgl. unten mit Abl. der Strafe aus Liv. 10, 1, 3). – m. folg. cur (weil) u. Konj., damnabantur plerique cur iocati essent, alii cur tacuissent, alii cur pleraque figurate dixissent, Spart. Sev. 14, 13. – m. Abl. der Veranlassung, ob eundem timorem, quo (aus der) damnatus erat Miltiades, Nep.: inutili pudore causam suam d., Liv.: ea causa, quae ipsā opinione hominum tacitā prope convicta atque damnata sit, durch die öffentliche Meinung stillschweigend überführt und gerichtet sei, Cic.: ebenso Asclepiades existimatione damnatus, durch die öffentliche Meinung gerichtet, Cic. – m. Abl. der Beschuldigung, alqm d. falso crimine, Ov.: damnari capitali crimine, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari eo crimine, Cic.: nunc iam summatim exponam, quibus criminibus Oppianicus damnatus sit, Cic.: u. so m. crimine u. Genet. des Verbrechens, d. alqm crimine affectati regni, Val. Max.: damnari crimine regni, Ov., crimine adulterii, Val. Max.: interfectae sororis crimine a Tullo rege damnari, Val. Max. – m. Abl. des Gesetzes, der Rechtsformel, d. Aquiliam adulterii delatam lege Iuliā, Tac.: damnari lege Corneliā (de falsis), Tac.: damnari lege repetundarum, Tac. u. Plin. ep.: damnari suā lege, Cic.: eādem formulā et damnari et absolvi, Val. Max. 8, 2, 2. – m. Abl. des Gerichtes, Spruches, Zeugen usw. damnari iudicio, Cic., hoc iudicio, Nep., publico iudicio, Vell. u. Tac., populi iudicio, Cic.: damnari capitali iudicio, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari iuratorum iudicum sententiis, Cic. (u. so ut damnatus meā sententiā videar, mir selbst mein Urteil gesprochen, mich selbst verurteilt zu haben scheine, Curt.): damnari quattuordecim tribuum suffragiis, Val. Max.: d. reum atris lapillis (Ggstz. liberare niveis lapillis), Ov.: damnari uno teste, Val. Max.: damnari falso testimonio, Phaedr. – m. Abl. der Strafe, wodurch (wozu?) jmd. verurteilt wird, pecunia, quā feneratores ob annonam compressam damnarunt, Liv.: damnari tantā pecuniā, quanta exsolvi non potest, Iustin.: d. alqm summā totius dotis, Val. Max.: ab alqo (auf jmds. Betrieb) suā lege decem milibus (gravis) aeris damnari, Liv.: d. Frusinates tertiā parte agri, quod (weil) etc., Liv. 10, 1, 3: d. alqm exsilio, Sen. u. Tac.: d. alqm capite, zu einer Kapitalstrafe (Verlust der bürgerl. Rechte, Einkerkerung, Verbannung, Tod), Cornif. rhet. u. Cic.: capite aut multatione bonorum aut insulari solitudine damnari, Amm.: d. alqm latā fugā, an einen bestimmten Verbannungsort verweisen, Amm.: alqm morte, Flor. 3, 21, 28. Sen. Herc. Oet. 892. (vgl. no. 2, a, β u. no. 2, d). – mit Genet. des Vergehens, damnari veneficii, Cornif. rhet.: ambitus, peculatus, proditionis, Cic.: damnari maiestatis (wegen Majestätsbeleidigung), Cic. u. Sen. rhet.: damnari furti, Val. Max., furti et pro (als) socio, Cic.: damnari negotiorum gestorum (wegen schlechter Geschäftsführung), Sen.: damnari ambitus Pompeiā lege, Caes.: damnari Sacerdote praetore iniuriarum, Cic.: damnari falsi (wegen Fälschung), Tac., falsi Areo iudicio, Tac. – m. Genet. der Strafe od. Strafleistung, damnari octupli, Cic.: minoris HS triciens praetorium hominem honeste non posse damnari, Cic.: se collaturos quanti damnatus esset, Liv.: d. alqm capitis (s. oben zu d. capite), Caes., Nep. u. Liv.: d. alqm absentem capitalis poenae, Liv. 42, 43, 9: crimine falso damnari mortis, Verg. Aen. 6, 430: damnatus longi Sisyphus Aeolides laboris, Hor. carm. 2, 14, 19 sq. – m. de (wegen) u. Abl. des Vergehens, damnari de vi, Cic., de vi publica, Tac., de vi et maiestatis, Cic.: damnari de pecuniis repetundis, Cic. – m. ex (infolge) u. Abl., damnari ex Sardinia (wegen der in S. verübten Erpressungen), Cic. pro Scaur. § 2: damnari repetundarum ex Macedonia, Vell. 2, 8, 1. – m. in (in bezug auf) u. Akk., Midas partem damnatur in unam, Ov. met. 11, 178. – m. in (bei) u. Abl., magis vero Valerius in Cosconii absolutione damnatus, quam Cosconius in sua causa liberatus est, Val. Max. 8, 1. absol. 8. – mit ad od. in u. Akk. des Straforts oder der Strafleistung oder Strafe od. (selten) m. Dat. der Strafe, d. alqm ad opus, ad bestias, Suet., in opus vel in ludum, in opus publicum vel ad bestias, ICt.: damnari in metallum, Plin. ep.: crimine falsi in metallum, Plin. ep.: damnari ad poenam, Trai. in Plin. ep. u. Lact., in poenam, in supplicia, Lact.: damnari sententiā dei ad aeternam poenam, Lact.: damnari ad mortem, s. Nipp. Tac. ann. 16, 21: lege eādem ad extremum supplicium damnari, Tac. ann. 6, 38 extr.: ad gladium, Hadrian. imp. b. Ulp. dig. 47, 14, 1 pr., gladio, Sulp. Sev. chron. 2, 51, 4: bestiis esse damnatum, Apul. met. 10, 34. – m. Dat. (zum Besten, zum Vorteil, zugunsten) der Pers. (s. Gertz Sen. de ben. 6, 8, 3), illum Calpurnio damnavit, Val. Max. 8, 2, 1: debitori suo creditor saepe damnatur, der Gl. steht dem Sch. gegenüber oft als schuldig da, Sen. de ben. 6, 4, 4: Antonius Flamma damnatur lege repetundarum et exsilio (zur Verbannung) ob saevitiam, Tac. hist. 4, 45. – m. Zahl- Adv. (wie oft?), semel od. bis iniuriarum damnari, Ps. Quint. decl. 331.

    2) übtr. (wobei das Subjekt immer gleichs. als Richter zu denken ist): a) jmd. zu etw. verurteilen, α) etw. gleichs. als Strafe zu leisten, αα) übh., mit Ang. der Leistung im Abl., pro quibus optatis sacro me carmine damno, Prop. 2, 28, 43. – ββ) v. der Gottheit, damnare alqm voti od. (selten) voto, jmd. zur Erfüllung des Gelübdes (durch Gewährung des dabei ausgesprochenen Wunsches) verurteilen = jmdm. seinen Wunsch gewähren, jmd. seinen Wunsch erreichen lassen, ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis agricolae facient; damnabis tu quoque votis, Verg. ecl. 5, 79 sq.; gew. im Passiv, damnari voti od. (selten) voto, seines Wunsches teilhaftig werden, seinen Wunsch erreichen (s. Drak. Liv. 7, 28, 2), damnarentur ipsi votorum, quae pro iis suscepissent, Liv.: nunc demum se voti damnatum esse, Nep.: voti damnatus, cuius voti damnatus, Liv.: bis eiusdem voti damnata res publica, Liv.: voto damnatus, Sisenn. 4. fr. 100 (b. Non. 277, 12). Hyg. astr. 2, 24. Lact. fab. 10, 8. p. 260 M. – γγ) v. Testator, den Erben testamentl. verpflichten (vgl. Heindorf u. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 86) m. folg. Infin., Hor. sat. 2, 3, 85 sq. u. ICt.: m. folg. ut od. ne u. Konj., ICt. – β) etwas gleichs. als Strafe zu erdulden = zu etw. bestimmen, m. Genet. od. Abl. wozu? neque nos tarditatis natura damnavit, Quint.: d. aeternā lumina nocte, Ov.: omnia mortalium opera mortalitate damnata sunt, Sen.: omne humanum genus, quodque est quodque erit, morte damnatum est, ist zum T. bestimmt, Sen. ep. 71, 15. – b) jmd. wegen einer Sache verdammen = einer Sache bezichtigen, mit Genet. wessen? alqm summae stultitiae, Cic.: se stultitiae, Lucr.: alqm dementiae, Sen. rhet.: alqm rusticitatis, Sen.: nostra tempora huius infelicitatis (dieser unglücklichen Schwäche), Quint. – mit crimine u. Genet., sceleris crimine avos, Ov. – c) etw. verdammen = als tadelnswert, untauglich usw. verwerfen, verwerflich finden, mißbilligen (Ggstz. probare), dah. auch = aufgeben (vgl. Korte Lucan. 4, 270 u. 338), Passiv damnari (Ggstz. probari, placere), α) übh., eine Pers., Senecam (als Schriftsteller), Quint.: nec mihi mens dubia est, quin te tua numina damnent, Ov.: magnopere damnandi sunt, qui etc., Quint.: d. boves nigri coloris ad laborem, zur A. verwerfen (für untauglich erklären), Plin.: facto damnandus in uno, Ov. – eine Sache, aliquos suos libros iam editos (v. Cicero), Quint.: angustias Romanas (= linguae Romanae), Sen.: tabellas, Ov.: fidem medici, die Tr. des A. verw. = dem A. nicht trauen, Curt.: id consilium, Curt.: spem salutis, Curt.: omnia privata officia damnata (verpönt), Iustin. – m. Abl. = gegen, Lycios hastilibus arcus, gegen die Speere verwerfen = das Speerwerfen dem Bogenschießen vorziehen, Sil.: ebenso Eoas iaculo sagittas, Stat. – m. Genet. (wegen), damnandus facti, recht unklug, Sil. 6, 191. – m. Infin., ales damnavit vesci, verschmähte zu usw., Sil. 5, 62. – m. Acc. u. Infin., Plin. u. Sil. – β) Passiv damnari v. Amtsbewerber, Cic. Sest. 79 (im Doppelsinn mit no. I, 1). – d) jmdm. od. einer Sache eine Pers. od. Sache zum Verderben, zur Vernichtung gleichs. zusprechen, anheimgeben, damnatum esse, der Vernichtung anheimgegeben sein, anheimfallen, gew. m. Dat., Stygio caput Orco, Verg.: morti damnatum esse, Lucr.: Teucro damnatum esse Quirino (v. einer Flotte), Prop.: Ilion, mihi castaeque damnatum Minervae, Hor.: m. Acc. resp., et numquam somno damnatus lumina (an den Aug.) serpens, der niemals Schlaf in die Augen kam, Lucan. 9, 363. – ohne Dat., quem damnet (sc. leto) labor, wen die Kriegsarbeit dem Tode zuspräche (= wen der Kampf dem Tode weihe), Verg. Aen. 12, 727.

    II) v. Kläger, jmds. Verurteilung betreiben, -bewirken, -durchsetzen, -zu bewirken od. durchzusetzen suchen (s. Drak. Liv. 7, 16, 9), reum, Val. Max.: Verrem (v. Cicero), Plin. – m. Abl. der Beschuldigung, hoc uno crimine illum, Cic. – m. Abl. des Beschlusses, nec mea decreto damnasti facta senatus, Ov. – m. Genet. der Strafe, d. alqm capitis, Vet. lex b. Ps. Quint. decl. – m. Genet. des Vergehens, C. Verrem repetundarum (v. Cicero), Aur. Vict. – mit ex (infolge, auf Grund) u. Abl. od. mit bl. Abl., illum ex empto vendito (v. Käufer), Varro: alqm lege Iuliā, Tac. – m. apud u. Akk. od. m. sub u. Abl. des Richters, alqm apud recuperatores, Plaut.: sub iudice alqm fraudis, Tac.: crudelis et diri facti crimine sub magno iudice damnari, Val. Max.

    lateinisch-deutsches > damno

  • 45 damno

    damno, āvi, ātum, āre (damnum), büßen, büßen lassen, I) v. Richter, 1) eig., als gerichtl. t. t. = einer Buße od. eines Vergehens schuldig sprechen, verdammen, verurteilen (Ggstz. absolvere, liberare, dimittere), m. Acc. der Pers. (der zuw. zu ergänzen ist), pecuarios, Liv.: alcis ministros sociosque, Cic.: ego accusavi, vos damnastis, Domit. Afer b. Quint.: si uno iudice minus damnarent, wenn die Zahl der verurteilenden Richter einen weniger betrüge, Cic.: matronae ad centum septuaginta damnatae sunt, Liv.: oft Partiz. damnatus, zB. servi damnati (Ggstz. domini indemnati), Cic.: damnatus reus, Cic.: cum iam pro damnato mortuoque esset, so gut als verurteilt u. tot war, Cic.: u. Plur. subst., plenus carcer damnatis, Sen. rhet.: damnatos in integrum restituere, Cic.: damnatos relegatosque restituere, Suet. – m. Acc. der Sache = als ungerecht verwerfen, causam suam, Liv.; vgl. causa iudicata atque damnata, Cic.: istius vita, quae damnata est, Cic.: u. Partiz. Fut. Pass. subst., quem non puduisset damnanda committere, Plin. ep. 3, 9, 5. – m. dopp. Acc. der Pers., d. alqm inauditum, Iustin.: alqm inauditum et indefensum, Tac.: im Passiv m. dopp. Nom., alqs absens damnatur, Liv.: ut mihi innocens damnatus esse videatur, Cic. – m. inter u. Akk. der Klasse, damnari inter sicarios (als M.), Cic. – m. pro (statt, als, wie) u. Abl.,
    ————
    alqm pro malo ac noxio, Liv.: alqm pro socio, Cic. – m. per u. Akk. (durch jmd. = auf jmds. Betrieb), damnari per arbitrum, Cic., per indicem (einen Angeber), Liv., per senatum, Eutr. – m. Advv. od. adverb. Ausdrücken, zur Ang. wie? inique damnari a suis civibus, Cic.: damnari merito, Sen., iure, Cic., publice, Cic.: d. alqm sine ullo argumento ac sine teste, Cic. – m. ob od. propter u. Akk., damnari nullam aliam ob causam, nisi propter dicendi inscientiam, Cic.: damnari ob provinciam avare habitam, Tac.: damnari ob haec facinora, ob latrocinia, Lact.: damnari propter haec facinora, Liv.: propter eam vim iure damnari, Cic. – m. eo nomine (unter diesem Titel = um deswillen), Milo Clodio interfecto eo nomine erat damnatus, Caes. b. c. 3, 21, 4. – m. quibus de causis (aus welchen Gründen), nunc recordemur invidiā laborantes quibus de causis aut absoluti sint aut damnati, Val. Max. 8, 1 in. – m. folg. Infin., damnatus vivere paci, Sil. 3, 331. – m. folg. Infin. Perf. act., aut dabis aut contra edictum fecisse damnabere, Cic. Verr. 3, 25: pecuniam ex aerario clam egessisse damnati sunt, Liv. 30, 39, 7: damnati terga vertisse, Sil. 10, 655. – m. folg. quod (weil) u. Indikat. od. Konjunktv., Athenienses Socratem damnaverunt, quod novam religionem introducere videbatur, Val. Max. 1, 1. ext. 7: A. Baebius unus est damnatus, quod milites Romanos praebuisset ad ministerium caedis, Liv. 45, 31, 2 (vgl.
    ————
    unten mit Abl. der Strafe aus Liv. 10, 1, 3). – m. folg. cur (weil) u. Konj., damnabantur plerique cur iocati essent, alii cur tacuissent, alii cur pleraque figurate dixissent, Spart. Sev. 14, 13. – m. Abl. der Veranlassung, ob eundem timorem, quo (aus der) damnatus erat Miltiades, Nep.: inutili pudore causam suam d., Liv.: ea causa, quae ipsā opinione hominum tacitā prope convicta atque damnata sit, durch die öffentliche Meinung stillschweigend überführt und gerichtet sei, Cic.: ebenso Asclepiades existimatione damnatus, durch die öffentliche Meinung gerichtet, Cic. – m. Abl. der Beschuldigung, alqm d. falso crimine, Ov.: damnari capitali crimine, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari eo crimine, Cic.: nunc iam summatim exponam, quibus criminibus Oppianicus damnatus sit, Cic.: u. so m. crimine u. Genet. des Verbrechens, d. alqm crimine affectati regni, Val. Max.: damnari crimine regni, Ov., crimine adulterii, Val. Max.: interfectae sororis crimine a Tullo rege damnari, Val. Max. – m. Abl. des Gesetzes, der Rechtsformel, d. Aquiliam adulterii delatam lege Iuliā, Tac.: damnari lege Corneliā (de falsis), Tac.: damnari lege repetundarum, Tac. u. Plin. ep.: damnari suā lege, Cic.: eādem formulā et damnari et absolvi, Val. Max. 8, 2, 2. – m. Abl. des Gerichtes, Spruches, Zeugen usw. damnari iudicio, Cic., hoc iudicio, Nep., publico iudicio, Vell. u. Tac., populi iu-
    ————
    dicio, Cic.: damnari capitali iudicio, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari iuratorum iudicum sententiis, Cic. (u. so ut damnatus meā sententiā videar, mir selbst mein Urteil gesprochen, mich selbst verurteilt zu haben scheine, Curt.): damnari quattuordecim tribuum suffragiis, Val. Max.: d. reum atris lapillis (Ggstz. liberare niveis lapillis), Ov.: damnari uno teste, Val. Max.: damnari falso testimonio, Phaedr. – m. Abl. der Strafe, wodurch (wozu?) jmd. verurteilt wird, pecunia, quā feneratores ob annonam compressam damnarunt, Liv.: damnari tantā pecuniā, quanta exsolvi non potest, Iustin.: d. alqm summā totius dotis, Val. Max.: ab alqo (auf jmds. Betrieb) suā lege decem milibus (gravis) aeris damnari, Liv.: d. Frusinates tertiā parte agri, quod (weil) etc., Liv. 10, 1, 3: d. alqm exsilio, Sen. u. Tac.: d. alqm capite, zu einer Kapitalstrafe (Verlust der bürgerl. Rechte, Einkerkerung, Verbannung, Tod), Cornif. rhet. u. Cic.: capite aut multatione bonorum aut insulari solitudine damnari, Amm.: d. alqm latā fugā, an einen bestimmten Verbannungsort verweisen, Amm.: alqm morte, Flor. 3, 21, 28. Sen. Herc. Oet. 892. (vgl. no. 2, a, β u. no. 2, d). – mit Genet. des Vergehens, damnari veneficii, Cornif. rhet.: ambitus, peculatus, proditionis, Cic.: damnari maiestatis (wegen Majestätsbeleidigung), Cic. u. Sen. rhet.: damnari furti, Val. Max., furti et pro (als) socio, Cic.: damnari
    ————
    negotiorum gestorum (wegen schlechter Geschäftsführung), Sen.: damnari ambitus Pompeiā lege, Caes.: damnari Sacerdote praetore iniuriarum, Cic.: damnari falsi (wegen Fälschung), Tac., falsi Areo iudicio, Tac. – m. Genet. der Strafe od. Strafleistung, damnari octupli, Cic.: minoris HS triciens praetorium hominem honeste non posse damnari, Cic.: se collaturos quanti damnatus esset, Liv.: d. alqm capitis (s. oben zu d. capite), Caes., Nep. u. Liv.: d. alqm absentem capitalis poenae, Liv. 42, 43, 9: crimine falso damnari mortis, Verg. Aen. 6, 430: damnatus longi Sisyphus Aeolides laboris, Hor. carm. 2, 14, 19 sq. – m. de (wegen) u. Abl. des Vergehens, damnari de vi, Cic., de vi publica, Tac., de vi et maiestatis, Cic.: damnari de pecuniis repetundis, Cic. – m. ex (infolge) u. Abl., damnari ex Sardinia (wegen der in S. verübten Erpressungen), Cic. pro Scaur. § 2: damnari repetundarum ex Macedonia, Vell. 2, 8, 1. – m. in (in bezug auf) u. Akk., Midas partem damnatur in unam, Ov. met. 11, 178. – m. in (bei) u. Abl., magis vero Valerius in Cosconii absolutione damnatus, quam Cosconius in sua causa liberatus est, Val. Max. 8, 1. absol. 8. – mit ad od. in u. Akk. des Straforts oder der Strafleistung oder Strafe od. (selten) m. Dat. der Strafe, d. alqm ad opus, ad bestias, Suet., in opus vel in ludum, in opus publicum vel ad bestias, ICt.: damnari in metallum, Plin. ep.: crimine falsi in metallum,
    ————
    Plin. ep.: damnari ad poenam, Trai. in Plin. ep. u. Lact., in poenam, in supplicia, Lact.: damnari sententiā dei ad aeternam poenam, Lact.: damnari ad mortem, s. Nipp. Tac. ann. 16, 21: lege eādem ad extremum supplicium damnari, Tac. ann. 6, 38 extr.: ad gladium, Hadrian. imp. b. Ulp. dig. 47, 14, 1 pr., gladio, Sulp. Sev. chron. 2, 51, 4: bestiis esse damnatum, Apul. met. 10, 34. – m. Dat. (zum Besten, zum Vorteil, zugunsten) der Pers. (s. Gertz Sen. de ben. 6, 8, 3), illum Calpurnio damnavit, Val. Max. 8, 2, 1: debitori suo creditor saepe damnatur, der Gl. steht dem Sch. gegenüber oft als schuldig da, Sen. de ben. 6, 4, 4: Antonius Flamma damnatur lege repetundarum et exsilio (zur Verbannung) ob saevitiam, Tac. hist. 4, 45. – m. Zahl- Adv. (wie oft?), semel od. bis iniuriarum damnari, Ps. Quint. decl. 331.
    2) übtr. (wobei das Subjekt immer gleichs. als Richter zu denken ist): a) jmd. zu etw. verurteilen, α) etw. gleichs. als Strafe zu leisten, αα) übh., mit Ang. der Leistung im Abl., pro quibus optatis sacro me carmine damno, Prop. 2, 28, 43. – ββ) v. der Gottheit, damnare alqm voti od. (selten) voto, jmd. zur Erfüllung des Gelübdes (durch Gewährung des dabei ausgesprochenen Wunsches) verurteilen = jmdm. seinen Wunsch gewähren, jmd. seinen Wunsch erreichen lassen, ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis agricolae facient; damnabis tu quo-
    ————
    que votis, Verg. ecl. 5, 79 sq.; gew. im Passiv, damnari voti od. (selten) voto, seines Wunsches teilhaftig werden, seinen Wunsch erreichen (s. Drak. Liv. 7, 28, 2), damnarentur ipsi votorum, quae pro iis suscepissent, Liv.: nunc demum se voti damnatum esse, Nep.: voti damnatus, cuius voti damnatus, Liv.: bis eiusdem voti damnata res publica, Liv.: voto damnatus, Sisenn. 4. fr. 100 (b. Non. 277, 12). Hyg. astr. 2, 24. Lact. fab. 10, 8. p. 260 M. – γγ) v. Testator, den Erben testamentl. verpflichten (vgl. Heindorf u. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 86) m. folg. Infin., Hor. sat. 2, 3, 85 sq. u. ICt.: m. folg. ut od. ne u. Konj., ICt. – β) etwas gleichs. als Strafe zu erdulden = zu etw. bestimmen, m. Genet. od. Abl. wozu? neque nos tarditatis natura damnavit, Quint.: d. aeternā lumina nocte, Ov.: omnia mortalium opera mortalitate damnata sunt, Sen.: omne humanum genus, quodque est quodque erit, morte damnatum est, ist zum T. bestimmt, Sen. ep. 71, 15. – b) jmd. wegen einer Sache verdammen = einer Sache bezichtigen, mit Genet. wessen? alqm summae stultitiae, Cic.: se stultitiae, Lucr.: alqm dementiae, Sen. rhet.: alqm rusticitatis, Sen.: nostra tempora huius infelicitatis (dieser unglücklichen Schwäche), Quint. – mit crimine u. Genet., sceleris crimine avos, Ov. – c) etw. verdammen = als tadelnswert, untauglich usw. verwerfen, verwerflich finden, mißbilligen (Ggstz. probare), dah. auch =
    ————
    aufgeben (vgl. Korte Lucan. 4, 270 u. 338), Passiv damnari (Ggstz. probari, placere), α) übh., eine Pers., Senecam (als Schriftsteller), Quint.: nec mihi mens dubia est, quin te tua numina damnent, Ov.: magnopere damnandi sunt, qui etc., Quint.: d. boves nigri coloris ad laborem, zur A. verwerfen (für untauglich erklären), Plin.: facto damnandus in uno, Ov. – eine Sache, aliquos suos libros iam editos (v. Cicero), Quint.: angustias Romanas (= linguae Romanae), Sen.: tabellas, Ov.: fidem medici, die Tr. des A. verw. = dem A. nicht trauen, Curt.: id consilium, Curt.: spem salutis, Curt.: omnia privata officia damnata (verpönt), Iustin. – m. Abl. = gegen, Lycios hastilibus arcus, gegen die Speere verwerfen = das Speerwerfen dem Bogenschießen vorziehen, Sil.: ebenso Eoas iaculo sagittas, Stat. – m. Genet. (wegen), damnandus facti, recht unklug, Sil. 6, 191. – m. Infin., ales damnavit vesci, verschmähte zu usw., Sil. 5, 62. – m. Acc. u. Infin., Plin. u. Sil. – β) Passiv damnari v. Amtsbewerber, Cic. Sest. 79 (im Doppelsinn mit no. I, 1). – d) jmdm. od. einer Sache eine Pers. od. Sache zum Verderben, zur Vernichtung gleichs. zusprechen, anheimgeben, damnatum esse, der Vernichtung anheimgegeben sein, anheimfallen, gew. m. Dat., Stygio caput Orco, Verg.: morti damnatum esse, Lucr.: Teucro damnatum esse Quirino (v. einer Flotte), Prop.: Ilion, mihi castaeque
    ————
    damnatum Minervae, Hor.: m. Acc. resp., et numquam somno damnatus lumina (an den Aug.) serpens, der niemals Schlaf in die Augen kam, Lucan. 9, 363. – ohne Dat., quem damnet (sc. leto) labor, wen die Kriegsarbeit dem Tode zuspräche (= wen der Kampf dem Tode weihe), Verg. Aen. 12, 727.
    II) v. Kläger, jmds. Verurteilung betreiben, -bewirken, -durchsetzen, -zu bewirken od. durchzusetzen suchen (s. Drak. Liv. 7, 16, 9), reum, Val. Max.: Verrem (v. Cicero), Plin. – m. Abl. der Beschuldigung, hoc uno crimine illum, Cic. – m. Abl. des Beschlusses, nec mea decreto damnasti facta senatus, Ov. – m. Genet. der Strafe, d. alqm capitis, Vet. lex b. Ps. Quint. decl. – m. Genet. des Vergehens, C. Verrem repetundarum (v. Cicero), Aur. Vict. – mit ex (infolge, auf Grund) u. Abl. od. mit bl. Abl., illum ex empto vendito (v. Käufer), Varro: alqm lege Iuliā, Tac. – m. apud u. Akk. od. m. sub u. Abl. des Richters, alqm apud recuperatores, Plaut.: sub iudice alqm fraudis, Tac.: crudelis et diri facti crimine sub magno iudice damnari, Val. Max.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > damno

  • 46 ♦ crime

    ♦ crime /kraɪm/
    n.
    1 (leg.) reato; crimine; delitto: lesser crime, reato minore; serious crime, reato grave; crimine; capital crime, delitto capitale; a ghastly crime, un crimine orribile; a heinous crime, un crimine efferato; a monstrous crime, un delitto mostruoso; crime of passion, delitto passionale; a crime against humanity, un crimine contro l'umanità; motiveless crime, delitto senza movente; war crimes, crimini di guerra; the scene of the crime, la scena del delitto; to commit a crime, commettere un delitto; to perpetrate a crime, perpetrare un delitto
    2 (fig.) delitto; peccato: an unforgivable crime, un delitto imperdonabile; a foul crime, un infame delitto; It would be a crime to throw it away, sarebbe un delitto buttarlo via
    3 [u] crimine, crimini (pl.); criminalità: to prevent crime, prevenire il crimine; to combat (o to fight) crime, combattere il crimine (o la criminalità); Crime is on the increase, la criminalità è in aumento; organized crime, crimine organizzato; criminalità organizzata; juvenile crime, criminalità minorile; violent crime, crimini violenti; crime rate, tasso di criminalità; crime figures, statistiche relative alla criminalità; partner in crime, complice
    crime and punishment, delitto e castigo □ crime fiction, narrativa gialla; giallistica □ crime-fighting, lotta contro il crimine □ crime-fighter, agente della polizia criminale □ ( USA) crime lab, (polizia) scientifica □ crime lord, signore del crimine; pezzo grosso della malavita □ (in GB) crime management unit, sezione investigativa ( della polizia) □ crime novel, giallo □ crime prevention, prevenzione del crimine □ (in GB) crime report number, numero della denuncia del reato □ (giorn.) crime reporter, cronista di cronaca nera □ (mil.) crime sheet, foglio delle punizioni □ crime squad, squadra anticrimine □ crime wave, ondata di delitti □ crime writer, scrittore di gialli; giallista □ a life in crime, una vita da criminale □ (prov.) Crime doesn't pay, il delitto non paga.

    English-Italian dictionary > ♦ crime

  • 47 accuso

    accūso, āre, āvi, ātum [ad + causa] - tr. - [st1]1 [-] accuser (en justice), accuser publiquement, inculper officiellement, appeler en justice, mettre en cause; être accusateur.    - finem accusandi facere, Cic. Verr. 5, 183: cesser de jouer le rôle d'accusateur. --- cf. Caes. BG. 32 ; 54, etc.    - avec acc. accusare aliquem, Cic. Clu. 108, etc.: accuser qqn, intenter une accusation à qqn (contre qqn).    - accusare aliquem ad populum, Liv.: accuser qqn devant le peuple.    - avec gén. du crime dont on accuse accusare ambitus, Cic. Clu. 114: accuser de brigue.    - accusare aliquem furti: accuser qqn de vol.    - accusare aliquem capitis: intenter à qqn une accusation capitale.    - accusare aliquem ambitūs: accuser qqn de brigue.    - accusare pecuniae captae, Liv. 38, 51, 2: accuser de vénalité [d'avoir reçu de l'argent].    - avec de: accusare de pecuniis repetundis, Cic. Clu. 114: accuser de concussion.    - accusare aliquem de veneficiis, Cic.: accuser qqn d'empoisonnement.    - avec propter à cause de. --- Cic. Verr. 2, 118.    - accusare propter injurias, Cic.: accuser pour injures.    - avec inter accusare inter sicarios, Cic. Amer. 90: accuser (comme faisant partie d'assassins) d'assassinat.    - avec in et abl. de res ou d'un pron. neutre: accuser à propos d'une chose.    - Cic. Font. 2 ; Sull. 63 ; Verr. 3, 206.    - avec ob, à cause de: Sen. Contr. 2, 3, 12 ; 2, 4, 7.    - avec quod et subj. accusare aliquem, quod fecerit, Nep. Them. 8, 2, accuser qqn d'avoir fait.    - avec prop. infin. accusare violatum ab eo thesaurum Aesculapii, Tac. An. 14, 18: porter l'accusation qu'il avait violé le trésor d'Esculape.    - avec inf. accusata injecisse... Tac. An. 4, 22: accusée d'avoir provoqué...    - avec le gén. de la peine encourue accusare aliquem capitis: intenter à qqn une accusation capitale.    - Cic. Opt. 21; Fin. 2, 27 ; Nep. Paus. 2, 6.    - avec l'abl. crimine ou criminibus accuser qqn au moyen de tel ou tel chef d'accusation, invoquer contre qqn tel ou tel grief. --- Cic. Verr. 1, 43 ; 5, 117 ; Clu. 59.    - crimine veneni accusatus, Cic. Clu. 105: objet d'une accusation d'empoisonnement.    - accusare crimine furti: accuser pour vol.    - aliquem absentem invidiae crimine accusare, Nep.: accuser qqn en son absence par jalousie. [st1]2 [-] accuser, blâmer, reprocher, demander raison de.    - accusare pigritiam alicujus (aliquem de pigritia, aliquem in pigritia): blâmer la paresse de qqn.    - accusare aliquem de re (in re), Cic.: reprocher une chose à qqn.    - accusare culpam alicujus, Cic.: s'en prendre à qqn.    - quotidie accusabam, Ter.: tous les jours je lui demandais de se justifier.    - graviter aliquem accusare, Cic.: faire de sévères remontrances à qqn.    - accusare inertiam adulescentium, Cic. de Or. 1, 246: adresser aux jeunes gens le reproche de paresse.    - avec cur: quod me saepe accusas, cur... feram, Cic. Att. 3, 13, 3: quant au reproche que tu me fais souvent, demandant pourquoi je supporte... Verr. 3, 16.    - accusare aliquem quod [subj.]: reprocher à qqn de... Cic. Verr. 3, 17 ; 5, 102.    - legatos Lacedaemonem miserunt qui Lysandrum accusarent, quod sacerdotes fani corrumpere conatus esset, Nep.: ils envoyèrent des députés à Lacédémone pour accuser Lysandre d'avoir tenté de corrompre leurs prêtres.    - casus accusandi, Varr.: l'accusatif (t. de gram.).
    * * *
    accūso, āre, āvi, ātum [ad + causa] - tr. - [st1]1 [-] accuser (en justice), accuser publiquement, inculper officiellement, appeler en justice, mettre en cause; être accusateur.    - finem accusandi facere, Cic. Verr. 5, 183: cesser de jouer le rôle d'accusateur. --- cf. Caes. BG. 32 ; 54, etc.    - avec acc. accusare aliquem, Cic. Clu. 108, etc.: accuser qqn, intenter une accusation à qqn (contre qqn).    - accusare aliquem ad populum, Liv.: accuser qqn devant le peuple.    - avec gén. du crime dont on accuse accusare ambitus, Cic. Clu. 114: accuser de brigue.    - accusare aliquem furti: accuser qqn de vol.    - accusare aliquem capitis: intenter à qqn une accusation capitale.    - accusare aliquem ambitūs: accuser qqn de brigue.    - accusare pecuniae captae, Liv. 38, 51, 2: accuser de vénalité [d'avoir reçu de l'argent].    - avec de: accusare de pecuniis repetundis, Cic. Clu. 114: accuser de concussion.    - accusare aliquem de veneficiis, Cic.: accuser qqn d'empoisonnement.    - avec propter à cause de. --- Cic. Verr. 2, 118.    - accusare propter injurias, Cic.: accuser pour injures.    - avec inter accusare inter sicarios, Cic. Amer. 90: accuser (comme faisant partie d'assassins) d'assassinat.    - avec in et abl. de res ou d'un pron. neutre: accuser à propos d'une chose.    - Cic. Font. 2 ; Sull. 63 ; Verr. 3, 206.    - avec ob, à cause de: Sen. Contr. 2, 3, 12 ; 2, 4, 7.    - avec quod et subj. accusare aliquem, quod fecerit, Nep. Them. 8, 2, accuser qqn d'avoir fait.    - avec prop. infin. accusare violatum ab eo thesaurum Aesculapii, Tac. An. 14, 18: porter l'accusation qu'il avait violé le trésor d'Esculape.    - avec inf. accusata injecisse... Tac. An. 4, 22: accusée d'avoir provoqué...    - avec le gén. de la peine encourue accusare aliquem capitis: intenter à qqn une accusation capitale.    - Cic. Opt. 21; Fin. 2, 27 ; Nep. Paus. 2, 6.    - avec l'abl. crimine ou criminibus accuser qqn au moyen de tel ou tel chef d'accusation, invoquer contre qqn tel ou tel grief. --- Cic. Verr. 1, 43 ; 5, 117 ; Clu. 59.    - crimine veneni accusatus, Cic. Clu. 105: objet d'une accusation d'empoisonnement.    - accusare crimine furti: accuser pour vol.    - aliquem absentem invidiae crimine accusare, Nep.: accuser qqn en son absence par jalousie. [st1]2 [-] accuser, blâmer, reprocher, demander raison de.    - accusare pigritiam alicujus (aliquem de pigritia, aliquem in pigritia): blâmer la paresse de qqn.    - accusare aliquem de re (in re), Cic.: reprocher une chose à qqn.    - accusare culpam alicujus, Cic.: s'en prendre à qqn.    - quotidie accusabam, Ter.: tous les jours je lui demandais de se justifier.    - graviter aliquem accusare, Cic.: faire de sévères remontrances à qqn.    - accusare inertiam adulescentium, Cic. de Or. 1, 246: adresser aux jeunes gens le reproche de paresse.    - avec cur: quod me saepe accusas, cur... feram, Cic. Att. 3, 13, 3: quant au reproche que tu me fais souvent, demandant pourquoi je supporte... Verr. 3, 16.    - accusare aliquem quod [subj.]: reprocher à qqn de... Cic. Verr. 3, 17 ; 5, 102.    - legatos Lacedaemonem miserunt qui Lysandrum accusarent, quod sacerdotes fani corrumpere conatus esset, Nep.: ils envoyèrent des députés à Lacédémone pour accuser Lysandre d'avoir tenté de corrompre leurs prêtres.    - casus accusandi, Varr.: l'accusatif (t. de gram.).
    * * *
        Accuso, accusas, penult. prod. accusare. Accuser.
    \
        Accusare capitis. Cic. Subaudi, crimine. Accuser de crime capital.
    \
        Accusare inertiam alicuius. Ter. Blasmer, Vituperer, Reprendre.
    \
        Accusare vitium, culpam, aut crimen alicuius. Cic. Reprendre et blasmer aucun de quelque vice, Blasmer son vice.
    \
        Accusare tabulas. Quintil. Maintenir de faulx.

    Dictionarium latinogallicum > accuso

  • 48 crime

    [kraɪm] 1.
    1) (offence) (minor) reato m.; (serious) crimine m., delitto m. ( against contro)
    2) U (criminal activity) criminalità f.
    3) fig. (immoral act) crimine m., vergogna f.
    2.
    modificatore [fiction, novel, writing] poliziesco, giallo; [wave, rate] di criminalità
    * * *
    1. noun
    1) (act(s) punishable by law: Murder is a crime; Crime is on the increase.) crimine; criminalità
    2) (something wrong though not illegal: What a crime to cut down those trees!) crimine
    2. noun
    (a person who has been found guilty of a crime.) criminale
    * * *
    [kraɪm] 1.
    1) (offence) (minor) reato m.; (serious) crimine m., delitto m. ( against contro)
    2) U (criminal activity) criminalità f.
    3) fig. (immoral act) crimine m., vergogna f.
    2.
    modificatore [fiction, novel, writing] poliziesco, giallo; [wave, rate] di criminalità

    English-Italian dictionary > crime

  • 49 crimen

    crīmen, ĭnis, n. [contr. for cernimen, from cerno, II. C.]; lit., a judicial decision, verdict, judgment; hence, transf., like the Gr. krima, of the subject of such a decision, and with partieular reference either to the accuser or to the accused.
    I.
    Subject., or with reference to the accuser, a charge, accusation, reproach; esp. when unfounded, a calumny, slander (very freq. in every period and species of composition):

    criminin' me habuisse fidem?

    Plaut. Bacch. 4, 3, 15; cf. Ter. Hec. 5, 2, 13:

    hae litterae fidem Persei criminibus fecerunt,

    Liv. 40, 23, 9:

    cum respondero criminibus,

    Cic. Planc. 2, 4:

    se falsis criminibus circumventum,

    Sall. C. 34, 2; cf.:

    crimen falsum,

    Cic. Quint. 2, 8; Hor. C. 3, 7, 14:

    criminibus adversariorum in invidiam venire,

    Nep. Epam. 7, 3:

    sermones pleni criminum in Patres,

    Liv. 6, 14, 11:

    crimina et suspiciones,

    id. 40, 15, 3:

    tanti maleficii crimen probare te censes posse talibus viris, si, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 26, 72:

    sceleris maximi,

    id. Cael. 23, 56; cf. id. ib. 27, 65; id. Sull. 24, 8:

    istius conjurationis,

    id. ib. 4, 12:

    avaritiae,

    id. Verr. 2, 2, 78, § 192; 2, 5, 1, § 2:

    veneficii,

    Quint. 5, 7, 37:

    ubi est crimen quod reprehenditis?

    i. e. the point of the accusation, Cic. Sest. 38, 80 Halm ad loc.:

    quo enim illi crimine peccatoque perierunt?

    id. Cael. 30, 71:

    haec causa est omnium horum scelerum atque criminum,

    id. ib. 25, 61;

    so (approaching the signif. II. A. infra), id C. Norbano in nefario crimine atque in fraude capitali esse ponendum,

    id. de Or. 2, 48, 199 Sorof ad loc.:

    era in crimen veniet,

    Ter. Hec. 3, 1, 55 (era male audiet, Don.):

    quid? sciebas tibi crimini datum iri?

    would be made a reproach? Cic. Verr. 2, 5, 29, § 74; cf. Ov. M. 1, 766:

    crimen adferre,

    Cic. Rab. Post. 10, 27; cf.:

    crimen inferre, offerre,

    id. Lael. 18, 65:

    in quos crimen intendebatur,

    Liv. 9, 26, 11:

    esse in crimine,

    to stand charged with, Cic. Verr. 2, 4, 45, § 100:

    propulsare,

    id. Sull. 4, 12:

    defendere,

    to repel, confute, id. ib.; Ov. M. 13, 303;

    and opp. obicere,

    Quint. 6, 3, 69:

    repellere, transferre,

    id. 4, 2, 26 et saep.— Poet.: belli, pretexts (causae), Verg. A. 7, 339.—
    * B.
    Meton. (abstr. pro concreto), an object of reproach or invective:

    perpetuae crimen posteritatis eris,

    Ov. Tr. 4, 9, 26.—
    II.
    Object., or with reference to the accused, the fault complained of, a crime, fault, offence (freq., but rare in ante-Aug. prose).
    A.
    Lit.
    1.
    Ingen.:

    foedati crimine turpi,

    Lucr. 3, 49:

    cum haec (causa) non in crimine aliquo, quod ille posset infitiari... consisteret,

    Cic. de Or. 1, 40, 182 Sorof ad loc.:

    crimen meum indicare,

    Liv. 40, 12, 10; 41, 25, 6:

    carendum non solum crimine turpitudinis, verum etiam suspicione,

    Quint. 2, 2, 14:

    cum quidam crimen ultro faterentur,

    Suet. Claud. 36:

    velut crimen taedas exosa jugales,

    Ov. M. 1, 483:

    non prodere vultu,

    id. ib. 2, 447:

    scire,

    id. ib. 2, 614:

    hoc si crimen erit, crimen amoris erit,

    Prop. 2 (3), 30, 24; cf.:

    tuum crimen erit,

    thy fault, id. 2 (3), 28, 2:

    crimina et innoxios discernere,

    Tac. A. 1, 55.—Ovid in his Tristia very freq. calls the offence on account of which he was banished crimina or crimen, interchanging it with error, e. g. 1, 9, 64; 2, 3; 2, 207; 3, 5, 52; 3, 6, 26 al.—
    b.
    Of inanim. objects:

    crimina brassicae sunt, animae gravitatem facere, etc.,

    fault, defect, Plin. 20, 9, 35, § 91.—
    2.
    In partic., the crime of lewdness, adultery, Ov. M. 9, 24; Sil. 6, 634.—
    B.
    Meton.
    1.
    An object representing a crime:

    et rupit pictas, caelestia crimina, vestes, i. e. deorum adulteria,

    Ov. M. 6, 131; cf.:

    tum paries nullo crimine pictus erat,

    Prop. 2, 6, 34 (2, 5, 26 Bip.):

    impressā signat sua crimina gemmā,

    a letter containing her crime, Ov. M. 9, 566.—
    2.
    A cause of a crime, a criminal:

    se causam clamat crimenque caputque malorum,

    Verg. A. 12, 600; cf.:

    a pereant Baiae, crimen amoris, aquae,

    Prop. 1, 11, 30:

    Crimen et illa fuit... Myrrha,

    id. 3, 19 (4, 18), 15.

    Lewis & Short latin dictionary > crimen

  • 50 crimen

    crīmen, minis, n. (v. cerno = *crino, wie griech. κρινα v. κρίνω), der Gegenstand richterlicher Entscheidung, die Beschuldigung, Anschuldigung, Anklage, der Beschuldigungs-, Anklagepunkt u. übh. der anklagende Vorwurf u. (sofern der Vorwurf unbegründet ist) die Verleumdung, I) subjectiv: 1) eig.: auctor criminis, Cic.: crimen sine accusatore, sententia sine consilio, damnatio sine defensore, Cic.: cr. ambitus, Cic.: cr. maiestatis, Beschuldigung des Majestätsverbrechens, Cic.: cr. proditionis, Nep.: cr. avaritiae (Ggstz. liberalitatis laus), Cic. – cr. regis, gegen den K., Liv.: aber (m. subj. Genet.) crimina Persei, Liv.: crimina in patres, Liv. – sermones pleni criminum in patres, Liv.: omnia (erant) criminum inter ipsos plena (voller gegenseitiger Beschuldigungen), Liv. – reliquum est crimen de veneno, Cic. – cr. atrox, Liv.: cr. acerbum, Quint.: cr. caecum erat, lag im Dunkel, Liv.: cr. falsum, Ggstz. verum, Cic.: er. magnum, Cic.: cr. meum (tuum, suum), bald = von mir (vorgebrachte), bald = gegen mich, Cic.: cr. navale, in betreff der Schiffsleute, Cic. – cr. merere, einen Vorwurf auf sich laden, Tac.: cr. propulsare, defendere, Cic., Ggstz. cr. obicere, Quint.: cr. purgare, Cic.: facere sibi cr., Cic., od. afferre cr., Cic., zuziehen: in cr. vocare, Cic., od. adducere, Plin., anschuldigen, anklagen: in cr. vocari, Nep., od. venire, Ter., angeschuldigt, angeklagt werden: in crimina attrahi (hineingezogen werden), Tac.: fingere alci alcis rei cr., einen fälschlich anklagen, -anschuldigen, Prop.: dare alci alqd crimini, zum Vorwurf machen, Cic.: esse crimini, zum Vorwurf gereichen, Cic.: esse in crimine, angeschuldigt werden, Cic.: ubi est crimen (ein Beschuldigungsgrund)? Cic.: qui crimine eo damnaretur, deshalb, Cic.: invidiae crimine accusari, gehässigerweise angeklagt werden, Nep.: alqm arcessere crimine ambitus, anklagen wegen A., Cic.: quae te mihi crimina mutant? Verleumdungen, Verunglimpfungen, Prop. – 2) meton., die Anklage = der Gegenstand des Vorwurfs, perpetuae cr. posteritatis eris, wirst von ihr geschmäht werden, Ov. trist. 4, 9, 26; vgl. Ov. am. 3, 7, 4. – II) objektiv, die angeklagte Schuld, das Vergehen, Verbrechen, 1) eig.: a) im allg. (s. Weißenb. Liv. 40, 12, 10 wo er fälschlich Stellen aus Cic. anführt u. 45, 24, 4): crimen meum, Liv.: crimen ultro fateri, Suet.: hoc si crimen erit, crimen amoris erit, Prop.: tam formosa tuum mortua crimen erit, deine Schuld, Prop.: qui nos poenā, non crimine liberant, Liv. – crimen est m. folg. Infin., cum crimen meum sit vicisse, Sen. contr. 10, 2 (31), 1; vgl. Apul. de apol. 25. – v. lebl. Subjj., brassicae crimina, Fehler, Plin. 20, 91. – b) insbes. das Verbrechen der Buhlerei, der Ehebruch, Ov. met. 9, 24. Sil. 6, 634. – u. c) poet., crimina belli, Krieg erregender Hader, Verg. Aen. 7, 339. – 2) meton.: a) der ein Laster darstellende Gegenstand, das Laster, das Verbrechen, et rupit pictas, caelestia crimina (der Götter Ehebruch), vestes, Ov.: concepta crimina, das verbrecherisch empfangene Kind, Ov.: tum paries nullo crimine pictus erat, war mit keiner Darstellung des Lasters bemalt, Prop.: impressā signat sua crimina gemmā, den das Vergehen enthaltenden Brief, Ov. – b) der ein Vergehen veranlassende Gegenstand, die Schuld, se causam clamat crimenque caputque malorum, Verg.: at pereant Baiae crimen amoris aquae, die Schuld der Untreue, Prop. – / crimen als masc., illic duplicem ac geminum crimen admittunt, Ps. Cypr. de aleat. 6 extr.

    lateinisch-deutsches > crimen

  • 51 arguo

    argŭo, ĕre, argŭi, argūtum - tr. -    - 3e pers. plur. prés. arch. arguont, Plaut. Bacch. 308; part. argutus, Plaut. Amp. 883; Merc. 629; part. fut. arguiturus, Sall. H. fr. 2, 71; arguturus est sans ex., quoique donné par Prisc. 10, 12.    - cf. gr. ἀργής, ῆτος, éclatant de blancheur --- ἀργός, brillant, luisant. [st1]1 [-] mettre en lumière, éclaircir, rendre manifeste, montrer, faire voir, démontrer, prouver, affirmer; soutenir avec force, déclarer.    - tute argue quae dicis, Apul.: démontre ce que tu dis.    - si arguitur non licere, Cic.: s'il est démontré que c'est illicite.    - degeneres animos timor arguit, Virg. En. 4: la crainte dénote un coeur bas.    - arguere + prop. inf.: montrer que, démontrer que.    - speculatores, non legatos, venisse arguebat, Liv. 30, 23: il affirmait que c'étaient des espions et non des ambassadeurs qui étaient venus. [st1]2 [-] convaincre d'erreur, convaincre de défectuosité, dénoncer, réfuter.    - laudibus arguitur vini vinosus Homerus, Hor. Ep. 1: en faisant l'éloge du vin, Homère trahit son penchant pour l'alcool.    - primusque animalia mensis arguit imponi, Ov. M. 15: il fut le premier à dénoncer la consommation de la chair d'animaux à table.    - Plinium arguit ratio temporum, Suet.: le calcul des temps réfute l'opinion de Pline.    - titulus spoliis inscriptus illos me que arguit, consulem ea Cossum cepisse, Liv. 4, 20, 6: l'inscription que portent les dépouilles prouve contre eux et contre moi que Cossus était consul quand il les conquit.    - cf. Tac. An. 1, 12.    - mihi tradendi arguendique rumoris causa fuit ut... Tac. An. 4, 11: j'ai tenu à rapporter ce bruit et à en dénoncer la fausseté pour que...    - (leges dedit) quas ne usus quidem, qui unus est legum corrector, experiendo argueret, Liv. 45, 32, 7: (il donna des lois) telles, que l'usage même, qui est par excellence le réformateur des lois, malgré l'épreuve ne les fit pas voir en défaut. [st1]3 [-] dévoiler la culpabilité (de qqn), inculper, accuser, dénoncer.    - arguere aliquem criminis (crimine, de crimine): accuser qqn d'un crime.    - occupandae rei publicae argui, Tac.: être convaincu de vouloir usurper l'empire.    - qui arguuntur, Liv.: les inculpés.    - qui arguunt, Liv.: les accusateurs.    - te hoc crimine non arguo, Cic. Verr.: ce n'est pas de ce chef que je te poursuis.    - occidisse patrem Roscius arguitur, Cic. Rosc. Am.: Roscius est accusé d’avoir tué son père. [st1]4 [-] reprendre, blâmer, reprocher.    - ea culpa, quam arguo, Liv. 1: la faute que je reprends.    - peccata coram omnibus argue, Vulg. 1 Tim. 5, 20: les coupables, reprends-les devant tout le monde.    - etiam ignobilitatis arguere ausus est, Suet. Cal. 23: il osa même lui reprocher la bassesse de ses origines.
    * * *
    argŭo, ĕre, argŭi, argūtum - tr. -    - 3e pers. plur. prés. arch. arguont, Plaut. Bacch. 308; part. argutus, Plaut. Amp. 883; Merc. 629; part. fut. arguiturus, Sall. H. fr. 2, 71; arguturus est sans ex., quoique donné par Prisc. 10, 12.    - cf. gr. ἀργής, ῆτος, éclatant de blancheur --- ἀργός, brillant, luisant. [st1]1 [-] mettre en lumière, éclaircir, rendre manifeste, montrer, faire voir, démontrer, prouver, affirmer; soutenir avec force, déclarer.    - tute argue quae dicis, Apul.: démontre ce que tu dis.    - si arguitur non licere, Cic.: s'il est démontré que c'est illicite.    - degeneres animos timor arguit, Virg. En. 4: la crainte dénote un coeur bas.    - arguere + prop. inf.: montrer que, démontrer que.    - speculatores, non legatos, venisse arguebat, Liv. 30, 23: il affirmait que c'étaient des espions et non des ambassadeurs qui étaient venus. [st1]2 [-] convaincre d'erreur, convaincre de défectuosité, dénoncer, réfuter.    - laudibus arguitur vini vinosus Homerus, Hor. Ep. 1: en faisant l'éloge du vin, Homère trahit son penchant pour l'alcool.    - primusque animalia mensis arguit imponi, Ov. M. 15: il fut le premier à dénoncer la consommation de la chair d'animaux à table.    - Plinium arguit ratio temporum, Suet.: le calcul des temps réfute l'opinion de Pline.    - titulus spoliis inscriptus illos me que arguit, consulem ea Cossum cepisse, Liv. 4, 20, 6: l'inscription que portent les dépouilles prouve contre eux et contre moi que Cossus était consul quand il les conquit.    - cf. Tac. An. 1, 12.    - mihi tradendi arguendique rumoris causa fuit ut... Tac. An. 4, 11: j'ai tenu à rapporter ce bruit et à en dénoncer la fausseté pour que...    - (leges dedit) quas ne usus quidem, qui unus est legum corrector, experiendo argueret, Liv. 45, 32, 7: (il donna des lois) telles, que l'usage même, qui est par excellence le réformateur des lois, malgré l'épreuve ne les fit pas voir en défaut. [st1]3 [-] dévoiler la culpabilité (de qqn), inculper, accuser, dénoncer.    - arguere aliquem criminis (crimine, de crimine): accuser qqn d'un crime.    - occupandae rei publicae argui, Tac.: être convaincu de vouloir usurper l'empire.    - qui arguuntur, Liv.: les inculpés.    - qui arguunt, Liv.: les accusateurs.    - te hoc crimine non arguo, Cic. Verr.: ce n'est pas de ce chef que je te poursuis.    - occidisse patrem Roscius arguitur, Cic. Rosc. Am.: Roscius est accusé d’avoir tué son père. [st1]4 [-] reprendre, blâmer, reprocher.    - ea culpa, quam arguo, Liv. 1: la faute que je reprends.    - peccata coram omnibus argue, Vulg. 1 Tim. 5, 20: les coupables, reprends-les devant tout le monde.    - etiam ignobilitatis arguere ausus est, Suet. Cal. 23: il osa même lui reprocher la bassesse de ses origines.
    * * *
        Arguo, arguis, argui, argutum, pen. prod. arguere. Virgil. Degeneres animos timor arguit. Monstrer, Faire apparoir une chose.
    \
        Non ex audito arguere. Plaut. Ne prouver pas par l'avoir ouy dire.
    \
        Vultu genus arguitur. Ouid. Est cogneu.
    \
        Langor arguit amantem. Horat. Manifeste.
    \
        Arguitur virtus malis. Ouid. Vertu se monstre és adversitez.
    \
        Arguere. Plaut. Cic. Reprendre, Accuser, Convaincre.
    \
        Id quod tu arguis. Cic. Ce que tu luy mets sus.
    \
        Verbo arguere de re aliqua, cui opponitur Negare. Cic. Apporter preuves de parolles.
    \
        Arguere reum. Vlpian. Convaincre aucun de quelque faulte.
    \
        Arguitur patrem occidisse. Cic. On luy met sus qu'il a tué son pere.
    \
        Quod author iniuriae illius fuisse argueretur. Cic. On luy mettoit sus.
    \
        Arguor immerito. Ouid. Je suis accusé injustement.

    Dictionarium latinogallicum > arguo

  • 52 crimen

    crimĕn, ĭnis, n. [st2]1 [-] accusation, grief, chef d’accusation, reproche, plainte. [st2]2 [-] cause (réelle); prétexte. [st2]3 [-] accusé (poét.). [st2]4 [-] sujet d'accusation, crime, faute, délit, tort. [st2]5 [-] commerce illicite, galanterie, adultère, déshonneur, infamie. [st2]6 [-] auteur d'un mal, coupable d'un crime.    - in aliquem crimen intendere (inferre): porter une accusation contre qqn.    - dare alicui crimini pecuniam accepisse: accuser qqn d’avoir reçu de l’argent.    - esse in crimine: être poursuivi en justice.    - in crimen vocari: être accusé.    - crimen defendere: combattre une accusation.    - illa diluam quae de peculatu mihi iste objecit, Cic.: je me laverai de son accusation de péculat.
    * * *
    crimĕn, ĭnis, n. [st2]1 [-] accusation, grief, chef d’accusation, reproche, plainte. [st2]2 [-] cause (réelle); prétexte. [st2]3 [-] accusé (poét.). [st2]4 [-] sujet d'accusation, crime, faute, délit, tort. [st2]5 [-] commerce illicite, galanterie, adultère, déshonneur, infamie. [st2]6 [-] auteur d'un mal, coupable d'un crime.    - in aliquem crimen intendere (inferre): porter une accusation contre qqn.    - dare alicui crimini pecuniam accepisse: accuser qqn d’avoir reçu de l’argent.    - esse in crimine: être poursuivi en justice.    - in crimen vocari: être accusé.    - crimen defendere: combattre une accusation.    - illa diluam quae de peculatu mihi iste objecit, Cic.: je me laverai de son accusation de péculat.
    * * *
        Crimen, criminis, n. g. Cic. Crime, Cas qu'on a commis.
    \
        Crimen. Cic. Blasme, Reprehension, Accusation de quelque cas que le repreneur ou l'accusateur pretend estre punissable.
    \
        Frustra mala omnia ad crimen fortunae relegamus. Quint. Pour neant rejectons nous le blasme de noz maulx sur fortune, C'est folie d'en blasmer fortune, D'en donner le blasme à fortune.
    \
        Proditionis crimen inferre alicui. Cic. L'accuser de trahison.
    \
        Acerbare crimen alicuius. Claud. Aigrir.
    \
        Adducere in crimen. Plin. Blasmer, Coulper, Encoulper.
    \
        Falsi criminis reum agi. Ouid. Estre accusé d'un faulx crime.
    \
        Auertere crimen in aliquem. Quintil. Rejecter le blasme sur aucun.
    \
        Dare crimini. Cic. Blasmer, Accuser.
    \
        Eluere crimen. Ouid. Purger, S'en laver.
    \
        Excutere a se crimen. Quintil. Se descharger.
    \
        Exhibere tacitum crimen aliqua nota. Seneca. Manifester.
    \
        Facere crimen. Cic. Commettre un crime, ou Faire une faulte.
    \
        Habere crimen ab aliquo. Cic. Le scavoir et tenir d'aucun.
    \
        De aliquo crimen habere virgo dicitur. Ouid. Quand elle est engrossie d'aucun.
    \
        Induere crimen alicui. Stat. Le charger de quelque cas, et luy mettre à sus.
    \
        Inferre alicui crimina. Cic. Luy mettre à sus quelque cas.
    \
        Insequi crimen alicuius. Ouid. Persecuter, Punir le peché, et la faulte d'aucun.
    \
        Manifestus criminum. Tacit. Convaincu des cas.
    \
        Molitur crimina. Tacit. Il machine et aposte une accusation, Il forge.
    \
        Anteactae vitae crimina purgare. Quintil. Se justifier ou purger et laver des crimes.
    \
        Loco criminis putare aliquid. Cic. Le tenir et estimer à crime.
    \
        Rescindere crimina alicuius. Ouid. Renouveler, Remettre en avant et en memoire, Ramentevoir.
    \
        Nefario crimine solui. Cic. Estre delivré et deschargé.
    \
        In crimine esse. Cic. Daretque operam vt is eo crimine damnaretur, ne ipse esset in crimine. De paour qu'on ne l'accusast de ce cas.
    \
        Vita rustica quam tu probro et crimini putas esse oportere. Cic. Que tu estime estre reprochable.
    \
        Trahere crimen in se. Ouid. Prendre sur soy.
    \
        Trahere in crimen. Tacit. Mesler aucun parmi une accusation, comme estant des complices.
    \
        Transferre crimen a se in alium. Cic. Se descharger du blasme ou crime, et en charger un autre, Luy en jecter le chat aux jambes.
    \
        Venire in partem criminis Ouid. Estre participant du cas.
    \
        In crimen vocare aliquid, pro Crimini dare. Cic. Blasmer, Accuser, Reprendre.
    \
        Crimen. Terent. Faulx rapport, Faulx souspecon.

    Dictionarium latinogallicum > crimen

  • 53 crimen

    crīmen, minis, n. (v. cerno = *crino, wie griech. κρινα v. κρίνω), der Gegenstand richterlicher Entscheidung, die Beschuldigung, Anschuldigung, Anklage, der Beschuldigungs-, Anklagepunkt u. übh. der anklagende Vorwurf u. (sofern der Vorwurf unbegründet ist) die Verleumdung, I) subjectiv: 1) eig.: auctor criminis, Cic.: crimen sine accusatore, sententia sine consilio, damnatio sine defensore, Cic.: cr. ambitus, Cic.: cr. maiestatis, Beschuldigung des Majestätsverbrechens, Cic.: cr. proditionis, Nep.: cr. avaritiae (Ggstz. liberalitatis laus), Cic. – cr. regis, gegen den K., Liv.: aber (m. subj. Genet.) crimina Persei, Liv.: crimina in patres, Liv. – sermones pleni criminum in patres, Liv.: omnia (erant) criminum inter ipsos plena (voller gegenseitiger Beschuldigungen), Liv. – reliquum est crimen de veneno, Cic. – cr. atrox, Liv.: cr. acerbum, Quint.: cr. caecum erat, lag im Dunkel, Liv.: cr. falsum, Ggstz. verum, Cic.: er. magnum, Cic.: cr. meum (tuum, suum), bald = von mir (vorgebrachte), bald = gegen mich, Cic.: cr. navale, in betreff der Schiffsleute, Cic. – cr. merere, einen Vorwurf auf sich laden, Tac.: cr. propulsare, defendere, Cic., Ggstz. cr. obicere, Quint.: cr. purgare, Cic.: facere sibi cr., Cic., od. afferre cr., Cic., zuziehen: in cr. vocare, Cic., od. adducere, Plin., anschuldigen, anklagen: in cr. vocari, Nep., od. venire,
    ————
    Ter., angeschuldigt, angeklagt werden: in crimina attrahi (hineingezogen werden), Tac.: fingere alci alcis rei cr., einen fälschlich anklagen, -anschuldigen, Prop.: dare alci alqd crimini, zum Vorwurf machen, Cic.: esse crimini, zum Vorwurf gereichen, Cic.: esse in crimine, angeschuldigt werden, Cic.: ubi est crimen (ein Beschuldigungsgrund)? Cic.: qui crimine eo damnaretur, deshalb, Cic.: invidiae crimine accusari, gehässigerweise angeklagt werden, Nep.: alqm arcessere crimine ambitus, anklagen wegen A., Cic.: quae te mihi crimina mutant? Verleumdungen, Verunglimpfungen, Prop. – 2) meton., die Anklage = der Gegenstand des Vorwurfs, perpetuae cr. posteritatis eris, wirst von ihr geschmäht werden, Ov. trist. 4, 9, 26; vgl. Ov. am. 3, 7, 4. – II) objektiv, die angeklagte Schuld, das Vergehen, Verbrechen, 1) eig.: a) im allg. (s. Weißenb. Liv. 40, 12, 10 wo er fälschlich Stellen aus Cic. anführt u. 45, 24, 4): crimen meum, Liv.: crimen ultro fateri, Suet.: hoc si crimen erit, crimen amoris erit, Prop.: tam formosa tuum mortua crimen erit, deine Schuld, Prop.: qui nos poenā, non crimine liberant, Liv. – crimen est m. folg. Infin., cum crimen meum sit vicisse, Sen. contr. 10, 2 (31), 1; vgl. Apul. de apol. 25. – v. lebl. Subjj., brassicae crimina, Fehler, Plin. 20, 91. – b) insbes. das Verbrechen der Buhlerei, der Ehebruch, Ov. met. 9, 24. Sil. 6, 634. – u. c) poet., crimina belli, Krieg er-
    ————
    regender Hader, Verg. Aen. 7, 339. – 2) meton.: a) der ein Laster darstellende Gegenstand, das Laster, das Verbrechen, et rupit pictas, caelestia crimina (der Götter Ehebruch), vestes, Ov.: concepta crimina, das verbrecherisch empfangene Kind, Ov.: tum paries nullo crimine pictus erat, war mit keiner Darstellung des Lasters bemalt, Prop.: impressā signat sua crimina gemmā, den das Vergehen enthaltenden Brief, Ov. – b) der ein Vergehen veranlassende Gegenstand, die Schuld, se causam clamat crimenque caputque malorum, Verg.: at pereant Baiae crimen amoris aquae, die Schuld der Untreue, Prop. – crimen als masc., illic duplicem ac geminum crimen admittunt, Ps. Cypr. de aleat. 6 extr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > crimen

  • 54 arcesso

    arcesso (accerso), īvī, ītum, ere (Causat. v. accedo, wie incesso v. incedo), machen, daß jmd. »herankommt«; dah. jmd. od. etw. herbei-, herzu-, herholen, herrufen, einberufen, I) im allg.: 1) eig.: a) leb. Wesen: eamus intro, ut arcessatur faber, Plaut.: u. so Siculos, Cic.: Gabinium, Sall.: patrem, Liv.: auxilia, Sall.: integros pro sauciis, Sall.: Germanos mercede, Caes.: litteris arcessiti sunt, Liv.: praetoris arcessitus nuntio, Cic. – m. Ang. woher? wohin? undique praesidia, Sall.: alqm ab aratro, Cic.: auxilia a Vercingetorige, Caes.: alqm Venafro, Teano, Cic.: Corintho colonos, Nep.: alqm litteris Capuā, Cic.: alqm a Gadibus, Plin.: exercitum ab Tanai, Curt.: boves ex longinquo, Col.: alqm cum omnibus copiis ex citeriore Hispania, Sall.: alqm de exsilio, Ascon.: alqm domo huc, Plaut.: alqm domum, Ter.: alqm ad se, Ter. u. Cic.: alqam ad vicinam, Plaut.: alqm in patriam, Cic.: alqm in senatum, Cic.: amicum trans mare, Quint.: Aesculapium ab Epidauro Romam, Liv. – m. Ang. wozu? alqm ab aratro ad fasces, Salv.: alqm ad rem divinam, Ter.: Gallorum gentem ad bellum, Sall.: alqm ad laboris societatem, Cic.: ad evertenda rei publicae fundamenta Gallos, Cic.: u. so m. Dat., Gallos auxilio (zur H.), Caes. b. G. 3, 11, 2: m. in u. Akk., alqm in auxilium, Aur. Vict. de vir. ill. 4, 11: m. 1. Supin., arcessitur lavatum interea virgo, Ter. eun. 592. – b) Lebl.: aurum, Plaut.: eius librum, Cic.: humum, Col.: tormenta et missilia, Tac.: argentum mutuum, Sall. fr.: sacra ab exteris nationibus asciscere et arcessere, Cic.: sin melius quid (vini) habes, arcesse, so laß ihn holen, Hor. – 2) übtr.: a) im allg.: illic homo a me sibi malam rem arcessit iumento suo, der Mensch ladet sich Unglück auf den Hals, Plaut.: ne arcessant bellum, sich auf den Hals holen, Liv.: quies molli strato arcessita, verschafft, Liv.: arc. causam sibi mortis, Val. Max.: mortem, herbeiführen, Val. Max. (dah. mors arcessita, ein gewaltsamer, Plin. ep.): somnum medicamentis, Cels.: somnum in ossa, Prop.: gloriam ex periculo, sich holen, erwerben, Curt.: poet., vitas sibi, erhalten, Verg. – b) einen Stoff, einen Gedanken u. dgl. von irgendwo herbeiholen, herholen, suchen, argumentum usque a capite, Cic.: res extrinsecus, Quint.: ea aliunde, Quint.: fabulas longe, Petr.: e medio res, Hor.: orationi splendoris aliquid, Cic. – dah. arcessītus, gesucht, mit Gewalt herbeigezogen, gezwungen, dictum, Cic.: iocus, Suet.: affectatio innata, non arcessita, Quint. – II) insbes.: 1) aus der Unterwelt heraufrufen, manes coniugis, Verg. Aen. 6, 119 (dazu Servius). – 2) eine Braut in das Haus des Bräutigams holen, einholen, zB. virginem, Ter. Andr. 546 (und dazu Klotz u. Spengel) u. adelph. 890: uxorem, Ter. Andr. 581. – 3) als t. t. der Gerichtsspr., vor Gericht fordern, belangen, dah. übh. verklagen, beschuldigen, alqm iudicio od. nomine od. crimine alcis rei od. (bei Spät.) in crimen alcis rei od. alqm m. bl. Genet., alqm hoc iudicio, Cic.: alqm magis invidioso crimine quam vero, Cic.: alqm eodem crimine in summum capitis periculum, Cic.: alqm iudicio capitis, Cic.: alqm statuarum nomine, Cic.: alqm ambitus crimine, Cic.: alqm veneni crimine, Suet.: alqm in crimen laesae maiestatis, Amm.: alqm capitis, Cic., pecuniae captae, Sall., maiestatis, Tac.: übtr., alqm inscitiae, Nigid. fr. bei Gell. 19, 14, 8: Passiv arcessor m. Nom. u. Infin., arcessebantur ministri fuisse Galli ferocientis, Amm. 15, 3, 1; u. so Amm. 15, 5, 28. – / a) eine (ob mit Recht oder Unrecht, wird schwerlich entschieden werden) angefochtene Nbf. von arcesso ist accerso, s. Eutych. 482, 25. Kritz u. Dietsch Sall. Cat. 40, 6. Ellendt Cic. de or. 2, 117 N. cr. (vol. 1. p. 261 sq.). Wagner Orthogr. Vergil. p. 417. Brambach Hilfsb. S. 25. Hauler Terentiana p. 46. – b) Formen nach der 4. Konj., arcessio, arcessiam, arcessiens, arcessire u. arcessiri, bei den Eccl. (s. Rönsch Itala p. 284 sq.); außerdem arcessiunt, Heges. 5, 36, 2: arcessiretur, Frontin. 2, 7, 4: arcessirentur, Suet. Galb. 20 R., u. bes. arcessiri (accersiri), Auct. b. Afr. 12, 2. Frontin. 1, 9, 3. Macr. somn. Scip. 1, 13, 7. Vgl. Oudend. Caes. b. G. 1, 31, 4. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 248 f. – c) Paragog. Infin. arcessier, Caecil. com. 263. Ter. eun. 510 Fl. (Dz. accersier).

    lateinisch-deutsches > arcesso

  • 55 arcesso

    arcesso (accerso), īvī, ītum, ere (Causat. v. accedo, wie incesso v. incedo), machen, daß jmd. »herankommt«; dah. jmd. od. etw. herbei-, herzu-, herholen, herrufen, einberufen, I) im allg.: 1) eig.: a) leb. Wesen: eamus intro, ut arcessatur faber, Plaut.: u. so Siculos, Cic.: Gabinium, Sall.: patrem, Liv.: auxilia, Sall.: integros pro sauciis, Sall.: Germanos mercede, Caes.: litteris arcessiti sunt, Liv.: praetoris arcessitus nuntio, Cic. – m. Ang. woher? wohin? undique praesidia, Sall.: alqm ab aratro, Cic.: auxilia a Vercingetorige, Caes.: alqm Venafro, Teano, Cic.: Corintho colonos, Nep.: alqm litteris Capuā, Cic.: alqm a Gadibus, Plin.: exercitum ab Tanai, Curt.: boves ex longinquo, Col.: alqm cum omnibus copiis ex citeriore Hispania, Sall.: alqm de exsilio, Ascon.: alqm domo huc, Plaut.: alqm domum, Ter.: alqm ad se, Ter. u. Cic.: alqam ad vicinam, Plaut.: alqm in patriam, Cic.: alqm in senatum, Cic.: amicum trans mare, Quint.: Aesculapium ab Epidauro Romam, Liv. – m. Ang. wozu? alqm ab aratro ad fasces, Salv.: alqm ad rem divinam, Ter.: Gallorum gentem ad bellum, Sall.: alqm ad laboris societatem, Cic.: ad evertenda rei publicae fundamenta Gallos, Cic.: u. so m. Dat., Gallos auxilio (zur H.), Caes. b. G. 3, 11, 2: m. in u. Akk., alqm in auxilium, Aur. Vict. de vir. ill. 4, 11: m. 1. Supin., arcessitur lavatum interea virgo, Ter. eun.
    ————
    592. – b) Lebl.: aurum, Plaut.: eius librum, Cic.: humum, Col.: tormenta et missilia, Tac.: argentum mutuum, Sall. fr.: sacra ab exteris nationibus asciscere et arcessere, Cic.: sin melius quid (vini) habes, arcesse, so laß ihn holen, Hor. – 2) übtr.: a) im allg.: illic homo a me sibi malam rem arcessit iumento suo, der Mensch ladet sich Unglück auf den Hals, Plaut.: ne arcessant bellum, sich auf den Hals holen, Liv.: quies molli strato arcessita, verschafft, Liv.: arc. causam sibi mortis, Val. Max.: mortem, herbeiführen, Val. Max. (dah. mors arcessita, ein gewaltsamer, Plin. ep.): somnum medicamentis, Cels.: somnum in ossa, Prop.: gloriam ex periculo, sich holen, erwerben, Curt.: poet., vitas sibi, erhalten, Verg. – b) einen Stoff, einen Gedanken u. dgl. von irgendwo herbeiholen, herholen, suchen, argumentum usque a capite, Cic.: res extrinsecus, Quint.: ea aliunde, Quint.: fabulas longe, Petr.: e medio res, Hor.: orationi splendoris aliquid, Cic. – dah. arcessītus, gesucht, mit Gewalt herbeigezogen, gezwungen, dictum, Cic.: iocus, Suet.: affectatio innata, non arcessita, Quint. – II) insbes.: 1) aus der Unterwelt heraufrufen, manes coniugis, Verg. Aen. 6, 119 (dazu Servius). – 2) eine Braut in das Haus des Bräutigams holen, einholen, zB. virginem, Ter. Andr. 546 (und dazu Klotz u. Spengel) u. adelph. 890: uxorem, Ter. Andr. 581. – 3) als t. t. der Gerichtsspr., vor Gericht
    ————
    fordern, belangen, dah. übh. verklagen, beschuldigen, alqm iudicio od. nomine od. crimine alcis rei od. (bei Spät.) in crimen alcis rei od. alqm m. bl. Genet., alqm hoc iudicio, Cic.: alqm magis invidioso crimine quam vero, Cic.: alqm eodem crimine in summum capitis periculum, Cic.: alqm iudicio capitis, Cic.: alqm statuarum nomine, Cic.: alqm ambitus crimine, Cic.: alqm veneni crimine, Suet.: alqm in crimen laesae maiestatis, Amm.: alqm capitis, Cic., pecuniae captae, Sall., maiestatis, Tac.: übtr., alqm inscitiae, Nigid. fr. bei Gell. 19, 14, 8: Passiv arcessor m. Nom. u. Infin., arcessebantur ministri fuisse Galli ferocientis, Amm. 15, 3, 1; u. so Amm. 15, 5, 28. – a) eine (ob mit Recht oder Unrecht, wird schwerlich entschieden werden) angefochtene Nbf. von arcesso ist accerso, s. Eutych. 482, 25. Kritz u. Dietsch Sall. Cat. 40, 6. Ellendt Cic. de or. 2, 117 N. cr. (vol. 1. p. 261 sq.). Wagner Orthogr. Vergil. p. 417. Brambach Hilfsb. S. 25. Hauler Terentiana p. 46. – b) Formen nach der 4. Konj., arcessio, arcessiam, arcessiens, arcessire u. arcessiri, bei den Eccl. (s. Rönsch Itala p. 284 sq.); außerdem arcessiunt, Heges. 5, 36, 2: arcessiretur, Frontin. 2, 7, 4: arcessirentur, Suet. Galb. 20 R., u. bes. arcessiri (accersiri), Auct. b. Afr. 12, 2. Frontin. 1, 9, 3. Macr. somn. Scip. 1, 13, 7. Vgl. Oudend. Caes. b. G. 1, 31, 4. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 248 f. – c) Paragog. Infin. arcessier, Caecil.
    ————
    com. 263. Ter. eun. 510 Fl. (Dz. accersier).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > arcesso

  • 56 crimen

    crīmen, inis n. [одного корня с cerno ]
    1) обвинение, упрёк (c. falsum C)
    c. meum C — обвинение, предъявленное мною или мне
    crimina alicujus L, Nep — выдвинутые кем-л. обвинения
    c. in aliquem L — обвинение, предъявленное кому-л.
    alicui c. alicujus rei inferre C и in aliquem c. intendere L — обвинять кого-л. в чём-л.
    in c. vocare C (adducere PM) — обвинять
    in c. vocari Nep (venire Ter) или esse in crimine Cбыть обвиняемым
    fingere alicui c. alicujus rei C — ложно обвинить кого-л. в чём-л.
    2) обвиняемый, преступник (causa, c. caputque malorum V; posteritatis c. esse O)
    3) вина, проступок, грех, преступление (fateri c. Su)
    crimini dare alicui aliquid C — ставить (вменять) кому-л. что-л. в вину
    4) прелюбодеяние (crimine creatus, sc. Alcides O; aliquem de crimine procreare Sil)
    5) недостаток, вред ( crimina brassicae PM)

    Латинско-русский словарь > crimen

  • 57 accuso

    ac-cūso (accusso), āvī, ātum, āre (ad u. causa), gegen jmd. eine Klage oder Beschwerde wegen etwas anbringen, jmd. anschuldigen, anklagen, – I) im allg., über jmd. od. etwas sich beschweren, sich beklagen, sich aufhalten, jmdm. wegen etwas Vorwürfe machen, ihn ausschelten, tadeln (Ggstz. excusare, expurgare, laudare), alqm liberius, Cic.: alqm aspere et acerbe in senatu, Cic.: alqm graviter, gravissime, Cic.: deos hominesque, Liv.: regem temeritatis, consulem segnitiae, Liv. 31, 38, 1: alqm de epistularum neglegentia, Cic.: in quo te accuso, Cic.: alcis avaritiam perfidiamque, Nep.: inertiam adulescentium, Cic.: superbiam alcis, Cic. – m. folg. quod (weil, daß), zB. alqm in epistula quadam, quod m. Konjunktiv, Cic. – m. folg. cur, zB. quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram, debes ignoscere etc., Cic.: qua in re primum illud reprehendo et accuso, cur in re tam vetere quicquam novi feceris, Cic. – II) als gerichtl. t.t., jmd. vor dem Richter peinlich (in Kriminalsachen) anklagen (Ggstz. alqm defendere, jmd. verteidigen, u. causam dicere, sich verteidigen, u. alqm damnare, jmd. verurteilen), absol., sed aliud est maledicere, aliud accusare, Cic.: acc. diligentissime laboriosissimeque, Cic.: acc. falso, Ps. Quint. decl. – m. Acc. pers., alqm, Cic.: alqm violenter, Liv.: alqm ad populum (v. den Tribunen), Liv.: alqm suis certis propriisque criminibus, Cic.: alqm crimine invidiae, durch eine aus Haß hervorgegangene Beschuldigung = durch eine gehässige B., Nep.: aber alqm crimine incesti, durch die B. der usw., Val. Max.: alqm falso crimine, Ov.: accusati sunt uno nomine consulares, unter einem u. demselben Vorwand (um einer u. derselben Sache willen), Cic. – m. dopp. Acc., quae (weshalb) hi accusant me, Vulg. act. apost. 25, 11. – m. Genet. des Verbrechens, alqm ambitus, Cic.: alqm proditionis, ante actarum rerum, Nep.: alqm apud C. Sacerdotem praetorem rei capitalis, Cic.: alqm dementiae quasi iam per aetatem desipiat, Apul. apol. 37. – od. m. de u. Abl. des Verbrechens, alqm de veneficiis, Cic.: accusat de crimine Orestem, Orest. tr. 886: m. propter u. Akk. des Verbrechens, alqm propter iniurias, Cic. – od. m. inter u. Akk. der Verbrecher, alqm inter sicarios, als Meuchelmörder, Cic. – auch m. Genet. der Strafe, auf die der Kläger anträgt, alqm capitis, auf Leib u. Leben, Cic. – acc. alqm mit folg. quod (weil, daß), Nep. u.a. – m. folg. Acc. u. Infinit., gegen jmd. die Anklage erheben, daß usw., Tac. ann. 14, 18: u. accusatus m. Nom. u. Infinit., Tac. ann. 4, 22 extr. – / casus accusandi, der vierte Fall, Akkusativ, Varr. LL. 8, 66. – Über die Schreibung accusso s. Cassiod. gramm. (VII) 149, 13. Osann zu Cic. de rep. 1, 6.

    lateinisch-deutsches > accuso

  • 58 insimulo

    īn-simulo, āvī, ātum, āre, jmd. unter Aufstellung von wahrscheinlichen (wahren od. erdichteten) Beschuldigungen übh. u. vor Gericht einer Schuld zeihen, bezichtigen, bes. fälschlich = jmd. verdächtigen, ihm etw. andichten, α) mit Acc. der Pers.: ins. alqm insontem, Plaut.: alqm falso, Cic.: alqm falso crimine, Liv., od. falsis criminibus, Ov., od. falsis criminationibus, Vell. – Verginii servus ut percussor insimulatur, Tac. hist. 2, 68. – β) m. folg. Acc. u. Infin.: queruntur, quod eos insimulemus omnia incerta dicere, Cic.: insimulant hominem discessisse, Cic.: insimulant eum (Ulixem) tragoediae simulatione insaniae militiam subterfugere voluisse, Cic. – u. im Passiv m. folg. Nom. u. Infin., M. Agrii argentarii servus, Alexander A. Fanni servum occīdisse insimulatus est, Val. Max. 8, 4, 1; u. so Iustin. 5, 1, 1. Amm. 14, 5, 3. – γ) m. Acc. der Pers.u. Genet. der Schuld, alqm probri, Plaut. u. Cic.: alqm probri falso (fälschlich), Plaut.: alqm proditionis, Caes.: se peccati, quod etc., Cic. – u. m. Abl. crimine u. Genet. der Schuld, insimulari proditionis crimine, Liv., repetundarum crimine, Quint. – δ) m. Acc. der Pers.u. Acc. der Schuld, alqm falso facinus tam malum, Plaut. Amph. 859. – ε) m. bl. Acc. der Schuld, quod ego insimulo, Cic.: callidam malitiam inimici, Liv.: im Passiv m. bl. Nom., neque aliud quam patientia aut pudor insimulari posset, Liv. 29, 20, 3.

    lateinisch-deutsches > insimulo

  • 59 преступление

    delitto м., reato м., crimine м. ( тяжкое)
    ••
    * * *
    с.

    преступле́ние против человечества — crimine contro l'umanità

    состав преступле́ния юр.reato m

    мотивы преступле́ния — movente del delitto

    совершить преступле́ние — fare / commettere / consumare / perpetrare книжн. un delitto; commettere un reato; delinquere vi (dif)

    поймать / застать на месте преступле́ния — sorprendere / cogliere in flagrante

    2) ( неправильное поведение) delitto; scelleratezza f
    * * *
    n
    1) gener. delinquenza, iniquita, maleficio, malfatto, crimine, delitto, misfatto, reato

    Universale dizionario russo-italiano > преступление

  • 60 accuso

    ac-cūso (accusso), āvī, ātum, āre (ad u. causa), gegen jmd. eine Klage oder Beschwerde wegen etwas anbringen, jmd. anschuldigen, anklagen, – I) im allg., über jmd. od. etwas sich beschweren, sich beklagen, sich aufhalten, jmdm. wegen etwas Vorwürfe machen, ihn ausschelten, tadeln (Ggstz. excusare, expurgare, laudare), alqm liberius, Cic.: alqm aspere et acerbe in senatu, Cic.: alqm graviter, gravissime, Cic.: deos hominesque, Liv.: regem temeritatis, consulem segnitiae, Liv. 31, 38, 1: alqm de epistularum neglegentia, Cic.: in quo te accuso, Cic.: alcis avaritiam perfidiamque, Nep.: inertiam adulescentium, Cic.: superbiam alcis, Cic. – m. folg. quod (weil, daß), zB. alqm in epistula quadam, quod m. Konjunktiv, Cic. – m. folg. cur, zB. quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram, debes ignoscere etc., Cic.: qua in re primum illud reprehendo et accuso, cur in re tam vetere quicquam novi feceris, Cic. – II) als gerichtl. t.t., jmd. vor dem Richter peinlich (in Kriminalsachen) anklagen (Ggstz. alqm defendere, jmd. verteidigen, u. causam dicere, sich verteidigen, u. alqm damnare, jmd. verurteilen), absol., sed aliud est maledicere, aliud accusare, Cic.: acc. diligentissime laboriosissimeque, Cic.: acc. falso, Ps. Quint. decl. – m. Acc. pers., alqm, Cic.: alqm violenter, Liv.: alqm ad populum (v. den Tribunen), Liv.:
    ————
    alqm suis certis propriisque criminibus, Cic.: alqm crimine invidiae, durch eine aus Haß hervorgegangene Beschuldigung = durch eine gehässige B., Nep.: aber alqm crimine incesti, durch die B. der usw., Val. Max.: alqm falso crimine, Ov.: accusati sunt uno nomine consulares, unter einem u. demselben Vorwand (um einer u. derselben Sache willen), Cic. – m. dopp. Acc., quae (weshalb) hi accusant me, Vulg. act. apost. 25, 11. – m. Genet. des Verbrechens, alqm ambitus, Cic.: alqm proditionis, ante actarum rerum, Nep.: alqm apud C. Sacerdotem praetorem rei capitalis, Cic.: alqm dementiae quasi iam per aetatem desipiat, Apul. apol. 37. – od. m. de u. Abl. des Verbrechens, alqm de veneficiis, Cic.: accusat de crimine Orestem, Orest. tr. 886: m. propter u. Akk. des Verbrechens, alqm propter iniurias, Cic. – od. m. inter u. Akk. der Verbrecher, alqm inter sicarios, als Meuchelmörder, Cic. – auch m. Genet. der Strafe, auf die der Kläger anträgt, alqm capitis, auf Leib u. Leben, Cic. – acc. alqm mit folg. quod (weil, daß), Nep. u.a. – m. folg. Acc. u. Infinit., gegen jmd. die Anklage erheben, daß usw., Tac. ann. 14, 18: u. accusatus m. Nom. u. Infinit., Tac. ann. 4, 22 extr. – casus accusandi, der vierte Fall, Akkusativ, Varr. LL. 8, 66. – Über die Schreibung accusso s. Cassiod. gramm. (VII) 149, 13. Osann zu Cic. de rep. 1, 6.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > accuso

См. также в других словарях:

  • crimine — / krimine/ s.m. [dal lat. crimen mĭnis, propr. decisione giudiziaria , poi accusa , quindi delitto ]. 1. [grave atto delittuoso: commettere un c. ] ▶◀ delitto, misfatto. ⇑ reato. ⇓ assassinio, furto, omicidio, rapina. 2. (estens., soc.) [il… …   Enciclopedia Italiana

  • Crimine — Ndrangheta Map for location of Calabria in Italy Structure La Provincia · Ndrina · Capo crimine · La Sant …   Wikipedia

  • crimine — crì·mi·ne s.m. AU 1. delitto particolarmente efferato, grave o crudele Sinonimi: delitto, 1misfatto, nefandezza, reato. 2. estens., azione particolarmente deprecabile: è un crimine sprecare tutto questo cibo! Sinonimi: delitto, 1misfatto,… …   Dizionario italiano

  • crimine — {{hw}}{{crimine}}{{/hw}}s. m. Delitto particolarmente efferato …   Enciclopedia di italiano

  • crimine — pl.m. crimini …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • crimine — s. m. delitto, assassinio, reato, imputazione, colpa, misfatto □ (est.) scelleratezza, nefandezza, iniquità □ (est.) criminalità, malavita, delinquenza CONTR. innocenza …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • crimine — crim·i·ne …   English syllables

  • crimine — …   Useful english dictionary

  • Crimine ab uno disce omnes. — См. На один копыл чорт всех ляхов покроил …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Capo crimine — A capo crimine is the elected boss of the crimine , an annual meeting of the Ndrangheta locali near the Sanctuary of Our Lady of Polsi in the municipality of San Luca during the September Feast.Paoli, Mafia Brotherhoods , p. 59] At least since… …   Wikipedia

  • In flagrante crimine — …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»