Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

corripere

  • 1 corripere

    схватывать: desertor correptus (1. 1 C. 12, 46).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > corripere

  • 2 corripio

    corripere, corripui, correptus V TRANS
    seize/grasp/snatch up, lay hold of; sweep off; carry away; appropriate/arrogate; censure/reproach/rebuke/chastise; shorten/abridge; hasten (upon); catch (fire)

    Latin-English dictionary > corripio

  • 3 Схватить

    - corripere (desertor correptus); arripere (-io); comprehendere; apprehendere; sumere (ferrum ad aliquem interficiendum);

    • жадно схватывающий - rapax (ingenium);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Схватить

  • 4 corripio

    corrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [cum + rapio] - tr. -    - la forme conr- se trouve çà et là dans les mss. [st1]1 [-] saisir vivement, prendre, empoigner.    - corripere arcum, Virg. En. 1, 188: saisir son arc.    - hominem corripi jussit, Cic. Verr. 3, 57: il fit saisir cet homme.    - corrigere corpus de terra, Lucr. 4, 1000 ; corpus e stratis, Virg. En. 3, 176: se lever vivement de terre, de sa couche.    - corripere corpus e somno Lucr. 3, 164: s'arracher au sommeil.    - se corripere, Virg. En. 6, 472: s'élancer.    - intro se corripere, Ter. Hec. 364: entrer vivement.    - poét. corripere viam, Virg. En. 1, 418 ; campum, Virg. G. 3, 104: prendre vivement une route, se saisir de l'espace (dévorer l'espace).    - corripere gradum, Hor. O. 1, 3, 33: presser le pas.    - flamma corripuit tabulas, Virg. En. 9, 537: la flamme saisit les ais.    - correpti flamma, Liv. 28, 23, 4: saisis par la flamme.    - turbine correptus, Lucr. 5, 1232: saisi par un tourbillon.    - turbo tecta corripiens, Sen. Nat. 7, 5, 1: la trombe emportant les maisons.    - nec singula morbi corpora corripiunt, Virg. G. 3, 472: les maladies n'attaquent pas les corps isolément.    - valetudine adversa corripitur, Tac. An. 12, 66: la maladie le saisit.    - segetes sol nimius, nimius corripit imber, Ov. M. 5, 483: un soleil excessif, des pluies excessives attaquent les moissons. [st1]2 [-] fig. se saisir de, s'emparer de.    - corripere pecunias, pecuniam, Cic. Verr. 2, 30, etc.: faire main basse sur des sommes d'argent (les rafler).    - fascibus correptis, Sall. C. 18, 5: s'étant saisis des faisceaux consulaires. [st1]3 [-] se saisir de qqn en accusateur, se faire accusateur de qqn, accuser, dénoncer.    - Tac. An. 2, 28 ; 3, 49, etc.    - a delatoribus corripitur, Tac. An. 6, 40: les délateurs s'emparent d'elle. [st1]4 [-] se saisir de qqn en paroles, le malmener.    - clamoribus judices corripuerunt, Cael. Fam. 8, 2, 1, on hua les juges.    - convicio consulis correpti, Caes. BC. 1, 2, 5: en butte aux invectives du consul. [st1]5 [-] déchirer qqn en paroles, le blâmer de façon mordante.    - Liv. 2, 28, 5 ; Sen. Nat. 6, 20, 5 ; Quint. 11, 1, 68.    - ab eo me correptum cur ambularem, Plin. Ep. 3, 5, 16: [je me souviens] qu'il me demanda compte avec vivacité d'une promenade que je faisais. [st1]6 [-] resserrer, réduire (en resserrant).    - corripere membra timore, Lucr. 5, 1223: ramasser ses membres sous l'effet de la crainte.    - corripere impensas, Suet. Tib. 34: réduire les dépenses.    - corripere vitam, Sen. Ep. 74, 27: raccourcir la vie.    - singulos (missus) a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet. Dom. 4: il restreignit chaque course de sept tours à cinq. [st1]7 [-] rendre une syllabe brève dans la prononciation, la prononcer brève.    - Varr. L. 7, 33 ; Sen. Nat. 2, 56, 2 ; Quint. 1, 5, 18 ; 1, 6, 32, etc.
    * * *
    corrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [cum + rapio] - tr. -    - la forme conr- se trouve çà et là dans les mss. [st1]1 [-] saisir vivement, prendre, empoigner.    - corripere arcum, Virg. En. 1, 188: saisir son arc.    - hominem corripi jussit, Cic. Verr. 3, 57: il fit saisir cet homme.    - corrigere corpus de terra, Lucr. 4, 1000 ; corpus e stratis, Virg. En. 3, 176: se lever vivement de terre, de sa couche.    - corripere corpus e somno Lucr. 3, 164: s'arracher au sommeil.    - se corripere, Virg. En. 6, 472: s'élancer.    - intro se corripere, Ter. Hec. 364: entrer vivement.    - poét. corripere viam, Virg. En. 1, 418 ; campum, Virg. G. 3, 104: prendre vivement une route, se saisir de l'espace (dévorer l'espace).    - corripere gradum, Hor. O. 1, 3, 33: presser le pas.    - flamma corripuit tabulas, Virg. En. 9, 537: la flamme saisit les ais.    - correpti flamma, Liv. 28, 23, 4: saisis par la flamme.    - turbine correptus, Lucr. 5, 1232: saisi par un tourbillon.    - turbo tecta corripiens, Sen. Nat. 7, 5, 1: la trombe emportant les maisons.    - nec singula morbi corpora corripiunt, Virg. G. 3, 472: les maladies n'attaquent pas les corps isolément.    - valetudine adversa corripitur, Tac. An. 12, 66: la maladie le saisit.    - segetes sol nimius, nimius corripit imber, Ov. M. 5, 483: un soleil excessif, des pluies excessives attaquent les moissons. [st1]2 [-] fig. se saisir de, s'emparer de.    - corripere pecunias, pecuniam, Cic. Verr. 2, 30, etc.: faire main basse sur des sommes d'argent (les rafler).    - fascibus correptis, Sall. C. 18, 5: s'étant saisis des faisceaux consulaires. [st1]3 [-] se saisir de qqn en accusateur, se faire accusateur de qqn, accuser, dénoncer.    - Tac. An. 2, 28 ; 3, 49, etc.    - a delatoribus corripitur, Tac. An. 6, 40: les délateurs s'emparent d'elle. [st1]4 [-] se saisir de qqn en paroles, le malmener.    - clamoribus judices corripuerunt, Cael. Fam. 8, 2, 1, on hua les juges.    - convicio consulis correpti, Caes. BC. 1, 2, 5: en butte aux invectives du consul. [st1]5 [-] déchirer qqn en paroles, le blâmer de façon mordante.    - Liv. 2, 28, 5 ; Sen. Nat. 6, 20, 5 ; Quint. 11, 1, 68.    - ab eo me correptum cur ambularem, Plin. Ep. 3, 5, 16: [je me souviens] qu'il me demanda compte avec vivacité d'une promenade que je faisais. [st1]6 [-] resserrer, réduire (en resserrant).    - corripere membra timore, Lucr. 5, 1223: ramasser ses membres sous l'effet de la crainte.    - corripere impensas, Suet. Tib. 34: réduire les dépenses.    - corripere vitam, Sen. Ep. 74, 27: raccourcir la vie.    - singulos (missus) a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet. Dom. 4: il restreignit chaque course de sept tours à cinq. [st1]7 [-] rendre une syllabe brève dans la prononciation, la prononcer brève.    - Varr. L. 7, 33 ; Sen. Nat. 2, 56, 2 ; Quint. 1, 5, 18 ; 1, 6, 32, etc.
    * * *
        Corripio, corripis, pen. cor. corripui, correptum, corripere. Virg. Prendre une chose hastivement et soubdainement.
    \
        Corripere aliquem in neruum. Plaut. Le mettre rudement et violentement au cep, en prison.
    \
        Corripere sese intro. Terent. Hastivement entrer dedens.
    \
        Corripere se repente. Plaut. S'en aller soubdainement.
    \
        Corripuit de repente tacitus sese ad filiam. Terent. Il s'est jecté dedens hastivement.
    \
        Clamoribus iudices corripere. Caelius Ciceroni. Reprendre, Crier apres les juges.
    \
        E somno, vel stratis corripere corpus. Virgil. Se lever du lict hastivement.
    \
        Cursum corripere. Liu. Se prendre à courir, Se haster de courir.
    \
        Gradum. Horat. Se haster d'aller.
    \
        Hominem corripi ac suspendi iussit. Cic. Il commanda qu'il fust empoigné, et saisi au corps.
    \
        Extremus horror corripit lumina. Valer. Flac. Il se meurt.
    \
        Membra corripere. Lucret. Retirer à cause d'une soubdaine frayeur.
    \
        Spatium corripere. Virgil. Expedier le chemin d'une lice et abreger.
    \
        Viam corripere. Virg. Abreger chemin, Se haster d'aller, Se mettre à chemin, S'acheminer.
    \
        Corripi aliquo dolore. Plin. iunior. Estre saisi de maladie, Estre prins soubdainement de maladie.
    \
        Amore correptus. Ouid. Esprins d'amour.
    \
        Corripere, pro Reprehendere. Plin. iunior, Correptus ab eo cur ambularem. Je fuz reprins.

    Dictionarium latinogallicum > corripio

  • 5 gradus

    grădŭs, ūs, m. [gradior]    - gén. arch. graduis, Varr. - dat sing. gradu, Lucil. - acc. plur. grados, Pacuv. [st1]1 [-] pas (mesure de longueur: 2 pieds 1/2, environ 75 cm). [st1]2 [-] pas, marche ([] cursus: course).    - addere gradum (s.-ent. gradui): doubler (allonger, forcer) le pas, marcher plus vite.    - gradum facere, Cic. de Or. 2, 61, 249: faire un pas.    - gradum facere, Cic. de Or. 2, 249: faire un pas, marcher.    - gradum celerare Virg. En. 4, 641 ; corripere, Hor. O. 1, 3, 33, presser le pas.    - gradum addere, Liv. 26, 9, 5, augmenter le pas.    - gradum sistere, Virg. En. 6, 465 ; sustinere Ov. F. 6, 398: suspendre sa marche.    - gradum revocare, Virg. En. 6, 128 ; referre, Ov. F. 5, 502: revenir sur ses pas.    - suspenso gradu, Ter. Phorm. 867: en retenant ses pas, à pas de loup.    - citato gradu, Liv. 28, 14, 17: à vive allure.    - pleno gradu, Sall. J. 98, 4: au pas accéléré. --- cf. Liv. 4, 32, 10, etc.    - métaph. spondeus habet stabilem quendam et non expertem dignitatis gradum, Cic. Or. 216: le spondée a une démarche ferme et qui ne manque pas de beauté. [st1]3 [-] fig. marche vers, approche.    - in Africam ex hac provincia gradus imperii factus est, Cic. Verr. 2, 3: de cette province notre empire a fait son premier pas en Afrique.    - gradus reditus mei, Cic. Att. 7, 23, 2: un pas vers mon retour.    - gradus ad consulatum, Liv. 6, 42, 2: un pas vers le consulat.    - gradum fecit ad censuram, Liv. 27, 6, 17: il ne fit qu'un pas (bond) jusqu'à la censure.    - mortis timere gradum, Hor. O. 1, 3: craindre l'approche de la mort, craindre de faire le pas vers la mort. [st1]4 [-] position (du soldat à la guerre).    - nec ullo timore de gradu dejecta est, Caes.: et (la légion) ne fut ébranlée par aucune crainte.    - aliquem gradu movere (demovere, depellere): déloger qqn de sa position, faire lâcher pied à qqn.    - aliquem gradu movere, demovere, Liv. 7, 8, 3 ; 6, 32, 8, depellere Nep. Them. 5, 1: faire lâcher pied à qqn.    - de gradu pugnare: combattre de pied ferme.    - in gradu stetimus, certi non cedere, Ov. M. 9: nous avons tenu ferme, résolus à ne pas reculer.    - in suo quisque gradu obnixi, sine respiratione pugnabant, Liv. 8: chacun résistait de pied ferme et combattait sans reprendre haleine.    - stabili gradu impetum hostium excipere, Liv. 6, 12, 8: recevoir le choc des ennemis de pied ferme.    - in suo quisque gradu obnixi, Liv. 8, 38, 11: se tenant chacun solidement campés sur leurs jambes.    - de gradu, Sen. Ep. 29, 6: à pied, de pied ferme.    - fig. de gradu dejici, Cic Off. 1, 80: être décontenancé, déconcerté, lâcher prise. [st1]5 [-] degré, marche, [d'ord. au plur.].    - gradus templorum, Cic. Att. 4, 1, 5: les degrés des temples. --- cf. Cic. Sest. 34.    - praeceps per gradus ire, Suet. Cal. 35: dégringoler de gradin en gradin [au théâtre].    - subitarii gradus, Tac. An. 14, 20: des gradins improvisés.    - spectaculorum gradus, Tac. An. 14, 13: tribunes en gradins.    - au sing. primus gradus ascenditur, Vitr. 3, 3: on monte la première marche.    - agric. gradus: profondeur d'un coup de bêche en palier. --- Col. 3, 13, 9 ; 4, 1, 3.    - astr. gradus: degré d'une circonférence. --- Manil. 1, 581.    - gradus: rides qui existent au palais du cheval. --- Veg. Mul. 2, 4.    - gradus: étages de la chevelure. --- Suet. Ner. 51 ; Quint. 1, 6, 44 ; 12, 10, 47. [st1]6 [-] fig. degré, échelle.    - sonorum gradus, Cic. de Or. 3, 227: degrés, échelle des sons. --- cf. Cic. Or. 59 ; Quint. 11, 3, 15.    - a virtute ad rationem venire gradibus, Cic. Nat. 1, 88: passer de la vertu à la raison par une gradation.    - inter se ea quasi gradibus, non genere differunt, Cic. Nat. 1, 16: entre ces choses il y a différence de quantité, non de qualité (de degré, non d'espèce).    - temporum gradus, Cic. Part. 12: ordre chronologique.    - gradus aetatis scandere adultae, Lucr. 1, 1123: gravir les degrés de l'âge adulte (arriver progressivement à l'âge adulte).    - gradus cognationis, Dig. 38, 10, 1: degrés de parenté. --- cf. Ov. M. 13, 143.    - eodem gradu, Dig.: au même degré.    - artissimo gradu, Suet. Aug. 4, etc.: à un degré très proche.    - mais non iidem erunt necessitudinum gradus qui temporum, Cic. Off. 1, 59: [dans l'accomplissement des devoirs] l'ordre voulu par les degrés de liaison ne sera pas toujours celui qu'exigent les circonstances.    - gradus plures sunt societatis hominem, Cic. Off. 1, 53: il y a un assez grand nombre de degrés dans la société humaine.    - gradus officiorum, Cic. Off. 1, 160: échelle, hiérarchie des devoirs.    - eidem gradus oratorum, Cic. Br. 186: même classement des orateurs.    - gradus et dissimilitudines Atticorum, Cic. Br. 285: les degrés et les différences qu'il y a parmi les orateurs attiques.    - a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu, Suet.: du côté maternel, il était très proche parent du grand Pompée.    - Neroni Galba successit nullo gradu contingens Caesarum domum, Suet.: Galba succéda à Néron alors qu'il n'avait aucun lien de parenté avec la maison des Césars. [st1]7 [-] degré dans les magistratures, rang, échelon.    - ad summum imperium per omnes honorum gradus aliquem efferre, Cic. Cat. 1, 28: faire monter qqn par tous les degrés des magistratures au pouvoir suprême [consulat].    - ascendens gradibus magistratuum, Cic. Br. 281: s'élevant progressivement dans l'échelle des magistratures.    - gradus altissimus, amplissimus dignitatis, Cic. Phil. 1, 14 ; Mur. 30: le degré le plus élevé de la considération (de l'estime publique).    - gradus senatorius, Cic. Pomp. 61: le rang de sénateur.    - civis hoc gradu, Cic. Phil. 6, 18: un citoyen de ce rang. --- cf. Cic. Ac. 2, 6 ; Fam. 6, 10, 2. [st1]8 [-] degré de comparaison.    - Diom. 324, 16.    - gradus absolutus [primitivus], comparativus, superlativus, Charis. 112, 15 ; Diom. 324, 16: le positif, le comparatif, le superlatif.
    * * *
    grădŭs, ūs, m. [gradior]    - gén. arch. graduis, Varr. - dat sing. gradu, Lucil. - acc. plur. grados, Pacuv. [st1]1 [-] pas (mesure de longueur: 2 pieds 1/2, environ 75 cm). [st1]2 [-] pas, marche ([] cursus: course).    - addere gradum (s.-ent. gradui): doubler (allonger, forcer) le pas, marcher plus vite.    - gradum facere, Cic. de Or. 2, 61, 249: faire un pas.    - gradum facere, Cic. de Or. 2, 249: faire un pas, marcher.    - gradum celerare Virg. En. 4, 641 ; corripere, Hor. O. 1, 3, 33, presser le pas.    - gradum addere, Liv. 26, 9, 5, augmenter le pas.    - gradum sistere, Virg. En. 6, 465 ; sustinere Ov. F. 6, 398: suspendre sa marche.    - gradum revocare, Virg. En. 6, 128 ; referre, Ov. F. 5, 502: revenir sur ses pas.    - suspenso gradu, Ter. Phorm. 867: en retenant ses pas, à pas de loup.    - citato gradu, Liv. 28, 14, 17: à vive allure.    - pleno gradu, Sall. J. 98, 4: au pas accéléré. --- cf. Liv. 4, 32, 10, etc.    - métaph. spondeus habet stabilem quendam et non expertem dignitatis gradum, Cic. Or. 216: le spondée a une démarche ferme et qui ne manque pas de beauté. [st1]3 [-] fig. marche vers, approche.    - in Africam ex hac provincia gradus imperii factus est, Cic. Verr. 2, 3: de cette province notre empire a fait son premier pas en Afrique.    - gradus reditus mei, Cic. Att. 7, 23, 2: un pas vers mon retour.    - gradus ad consulatum, Liv. 6, 42, 2: un pas vers le consulat.    - gradum fecit ad censuram, Liv. 27, 6, 17: il ne fit qu'un pas (bond) jusqu'à la censure.    - mortis timere gradum, Hor. O. 1, 3: craindre l'approche de la mort, craindre de faire le pas vers la mort. [st1]4 [-] position (du soldat à la guerre).    - nec ullo timore de gradu dejecta est, Caes.: et (la légion) ne fut ébranlée par aucune crainte.    - aliquem gradu movere (demovere, depellere): déloger qqn de sa position, faire lâcher pied à qqn.    - aliquem gradu movere, demovere, Liv. 7, 8, 3 ; 6, 32, 8, depellere Nep. Them. 5, 1: faire lâcher pied à qqn.    - de gradu pugnare: combattre de pied ferme.    - in gradu stetimus, certi non cedere, Ov. M. 9: nous avons tenu ferme, résolus à ne pas reculer.    - in suo quisque gradu obnixi, sine respiratione pugnabant, Liv. 8: chacun résistait de pied ferme et combattait sans reprendre haleine.    - stabili gradu impetum hostium excipere, Liv. 6, 12, 8: recevoir le choc des ennemis de pied ferme.    - in suo quisque gradu obnixi, Liv. 8, 38, 11: se tenant chacun solidement campés sur leurs jambes.    - de gradu, Sen. Ep. 29, 6: à pied, de pied ferme.    - fig. de gradu dejici, Cic Off. 1, 80: être décontenancé, déconcerté, lâcher prise. [st1]5 [-] degré, marche, [d'ord. au plur.].    - gradus templorum, Cic. Att. 4, 1, 5: les degrés des temples. --- cf. Cic. Sest. 34.    - praeceps per gradus ire, Suet. Cal. 35: dégringoler de gradin en gradin [au théâtre].    - subitarii gradus, Tac. An. 14, 20: des gradins improvisés.    - spectaculorum gradus, Tac. An. 14, 13: tribunes en gradins.    - au sing. primus gradus ascenditur, Vitr. 3, 3: on monte la première marche.    - agric. gradus: profondeur d'un coup de bêche en palier. --- Col. 3, 13, 9 ; 4, 1, 3.    - astr. gradus: degré d'une circonférence. --- Manil. 1, 581.    - gradus: rides qui existent au palais du cheval. --- Veg. Mul. 2, 4.    - gradus: étages de la chevelure. --- Suet. Ner. 51 ; Quint. 1, 6, 44 ; 12, 10, 47. [st1]6 [-] fig. degré, échelle.    - sonorum gradus, Cic. de Or. 3, 227: degrés, échelle des sons. --- cf. Cic. Or. 59 ; Quint. 11, 3, 15.    - a virtute ad rationem venire gradibus, Cic. Nat. 1, 88: passer de la vertu à la raison par une gradation.    - inter se ea quasi gradibus, non genere differunt, Cic. Nat. 1, 16: entre ces choses il y a différence de quantité, non de qualité (de degré, non d'espèce).    - temporum gradus, Cic. Part. 12: ordre chronologique.    - gradus aetatis scandere adultae, Lucr. 1, 1123: gravir les degrés de l'âge adulte (arriver progressivement à l'âge adulte).    - gradus cognationis, Dig. 38, 10, 1: degrés de parenté. --- cf. Ov. M. 13, 143.    - eodem gradu, Dig.: au même degré.    - artissimo gradu, Suet. Aug. 4, etc.: à un degré très proche.    - mais non iidem erunt necessitudinum gradus qui temporum, Cic. Off. 1, 59: [dans l'accomplissement des devoirs] l'ordre voulu par les degrés de liaison ne sera pas toujours celui qu'exigent les circonstances.    - gradus plures sunt societatis hominem, Cic. Off. 1, 53: il y a un assez grand nombre de degrés dans la société humaine.    - gradus officiorum, Cic. Off. 1, 160: échelle, hiérarchie des devoirs.    - eidem gradus oratorum, Cic. Br. 186: même classement des orateurs.    - gradus et dissimilitudines Atticorum, Cic. Br. 285: les degrés et les différences qu'il y a parmi les orateurs attiques.    - a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu, Suet.: du côté maternel, il était très proche parent du grand Pompée.    - Neroni Galba successit nullo gradu contingens Caesarum domum, Suet.: Galba succéda à Néron alors qu'il n'avait aucun lien de parenté avec la maison des Césars. [st1]7 [-] degré dans les magistratures, rang, échelon.    - ad summum imperium per omnes honorum gradus aliquem efferre, Cic. Cat. 1, 28: faire monter qqn par tous les degrés des magistratures au pouvoir suprême [consulat].    - ascendens gradibus magistratuum, Cic. Br. 281: s'élevant progressivement dans l'échelle des magistratures.    - gradus altissimus, amplissimus dignitatis, Cic. Phil. 1, 14 ; Mur. 30: le degré le plus élevé de la considération (de l'estime publique).    - gradus senatorius, Cic. Pomp. 61: le rang de sénateur.    - civis hoc gradu, Cic. Phil. 6, 18: un citoyen de ce rang. --- cf. Cic. Ac. 2, 6 ; Fam. 6, 10, 2. [st1]8 [-] degré de comparaison.    - Diom. 324, 16.    - gradus absolutus [primitivus], comparativus, superlativus, Charis. 112, 15 ; Diom. 324, 16: le positif, le comparatif, le superlatif.
    * * *
        Gradus, huius gradus, m. g. Cic. Degré ou marche, Un eschellon d'eschelle.
    \
        Altos gradus euaserat. Virgil. Elle avoit monté, etc.
    \
        Gradus. Virg. Un pas, Marchement, Le marcher, Marcheure.
    \
        Gradu pleno. Liu. A grand pas.
    \
        Acuere gradus. Stat. Encourager et enhorter de marcher viste, ou de se haster d'aller.
    \
        Addere gradum. Liu. Se haster d'aller, Aller plus viste qu'on ne faisoit.
    \
        AEquare gradus alicuius. Sil. Aller aussi viste que luy.
    \
        Celerare. Virgil. Haster son pas, Se haster.
    \
        Colligere. Sil. Retirer et accourcir son pas, Aller plus bellement, ou s'arrester.
    \
        Continere. Virgil. S'arrester.
    \
        Corripere. Horat. Se mettre vistement à chemin.
    \
        Dirigere inuitum gradum. Senec. Conduire et mener quelqu'un maulgré qu'il en ait.
    \
        Efferre gradum soribus. Sil. Sortir hors de la porte.
    \
        Facere gradum. Sil. Faire un pas, Marcher.
    \
        Foemineo corpora ferre gradu. Ouid. Marcher en femme.
    \
        Ingentes ferre gradus. Ouid. Marcher à grands pas.
    \
        Flectere gradum retro. Senec. Revenir, Retourner en arriere.
    \
        Inferre gradum. Liu. S'advancer d'entrer, Poulser avant.
    \
        Minuere gradum suum. Quintil. Aller à plus petit pas, Aller plus bellement.
    \
        Seniles moliri gradus. Seneca. Cheminer ou marcher pesamment et à difficulté, comme fait une vieille personne.
    \
        Gradu mouere. Liu. Repoulser, Faire reculer, desmarcher, Faire desmarcher.
    \
        Reuocare. Virgil. Retourner.
    \
        Sistere. Virgil. S'arrester.
    \
        Sustinere gradum. Ouid. S'arrester.
    \
        Tangere locum gradu. Ouid. Venir jusques au lieu.
    \
        Deiici de gradu. Cic. Perdre constance ou contenance.
    \
        Gradum iacere ad aliquam rem, et aditum. Cic. Faire entree, Faire passage.
    \
        Ad Rempublicam gradus. Cic. Entree, Chemin, Moyen, Degré pour monter et parvenir au gouvernement de la Republique.
    \
        A virtute ad rationem video te venisse gradibus. Cic. Par degrez.
    \
        Fateor me ad istum gradum sapientiae non venisse. Marius ad Ciceronem. N'estre monté jusques à ce degré.
    \
        Gradus. Cic. Le degré d'honneur.
    \
        De gradu dignitatis dimoueri. Cic. Perdre son authorité et reputation, ou en estre reculé.
    \
        Senatorius gradus. Cic. Le degré et dignité de senateur.
    \
        Militiae gradu deiici. Modestinus. Quand aucun ha en la guerre quelque degré et estat, et à cause de quelque faulte par luy commise il est dejecté et privé dudict estat, et est remis au ranc des simples souldars.
    \
        Gradus. Cic. Occasion, Preparatif, Entree, Commencement.

    Dictionarium latinogallicum > gradus

  • 6 ausschelten

    ausschelten, verbis castigare (mit Worten zuchtigen, rechtmäßigerweise, dagegen alle folgenden mehr widerrechtlich). – increpare od. increpitare, mit u. ohne voce, vocibus, verbis laut u. mit harten, schmähenden Worten anlassen, schmähen). – obiurgare (vorhaltend tadeln). – corripere (herunterreißen, heftig tadeln). – conviciari alci. convicium alci facere. conviciis consectari, incessere alqm. probris et mal edictis vexare alqm. maledicta in alqm dicere od. conferre od. conicere (ausschimpfen; vgl. »Schimpfrede« über maledictum u. convicium). – jmd. tüchtig au., alqm graviter od. gravissimā voce increpare. alqm increpare et incusare (tüchtig schmähen); facere alci convicium grave. omnia maledicta in alqm conferre (tüchtig ausschimpfen); acrius severiusque corripere alqm. concīdere, conscindere alqm. convicio od. conviciis proscindere alqm. probris od. verborum contumeliis lacerare alqm (tüchtig heruntermachen, herunterreißen). – Ausschelten, das, obiurgatio (vorhaltender Tadel). – convicia, ōrum,n.,maledicta, ōrum,n., contumeliae verborum (Schimpfworte, s. »Schimpfrede« den Untersch.).

    deutsch-lateinisches > ausschelten

  • 7 dehnen

    dehnen, I) eig.: tendere; extendere. – das Eisen unter dem Hammer d., ferrum producere incude. – sich dehnen (v. Menschen), toto corpore extendi. – II) uneig.: producere (lang aussprechen, kein Fehler, Ggstz. corripere, z.B. litteram, syllabam, verbum). – distrahere. dilatare (zu lang oder zu breit aussprechen, als Fehler, ersteres Wörter, voces, letzteres Buchstaben, litteras). – eine Silbe (in der Aussprache) d., uberius latiusque pronuntiare syllabam: die erste Silbe d., primam syllabam intendere (Ggstz. tertiam corripere): die Silbe con in der Aussprache d., consyllabam productam pronuntiare: in einem Worte das u (beim Lesen) d., verbum litterāuproductā od. litterāulongā legere: den Ton d. (beim Singen), sonum in longum trahere (z.B. von der Nachtigall). – sich dehnen, s. (sich) hinziehen. – gedehnt, s. bes.

    deutsch-lateinisches > dehnen

  • 8 zufahren

    zufahren, I) weiter fahren: pergere. – II) rascher fahren: equos incitare (die Pferde antreiben). – festinare (eilen). – III) ungestüm nach etwas greifen: corripere alqd (im allg.). – morsu corripere alqd (mit den Zähnen etwas hastig ergreifen). – morsu appetere alqd od. alqm (nach etwas oder jmd. beißen).

    deutsch-lateinisches > zufahren

  • 9 zusammenraffen

    zusammenraffen, corripere (hastig zusammennehmen). – colligere (zusammennehmen übh.). – corradere (zusammenscharren. Geld etc.). – raptim conscribere (in Hast und Eile aufbieten, ein Heer u. dgl.). – sich z., corpus corripere (im allg.); prolapsum assurgere (nach einem Falle). – ein in Eile zusammengerafftes Heer, exercitus collecticius oder raptim conscriptus.

    deutsch-lateinisches > zusammenraffen

  • 10 acriter

    acrĭtĕr, adv. [st1]1 [-] d'une façon perçante, pénétrante [fig.].    - acrius vitia videre, Cic. de Or. 1, 116: voir avec plus de pénétration les défauts.    - acriter intellegere, Cic. Pis. 68: avoir l'intelligence vive. [st1]2 [-] vivement, énergiquement, ardemment.    - acriter pugnare, Caes. BG. 1, 26, 1: combattre avec acharnement.    - acriter vigilare, Cic. Cat. 1, 8: veiller avec ardeur.    - caedunt acerrime virgis, Cic. Verr. 5, 142: ils le frappent de verges avec la dernière violence.    - minari acriter, Cic. Verr. 4, 66: faire de violentes menaces.    - acriter exspectare, Cic. Fam. 15, 4, 10: attendre avec impatience.    - acriter solem intueri, Cic. Tusc. 1, 73: regarder avec persistance le soleil.    - acriter monere, Cic. Lael. 44: avertir sévèrement.    - dilectum habere acrius intentiusque Liv. 27, 38, 1: faire une levée (enrôlement] avec plus de rigueur et d'attention.    - acriter viridis, Plin. 37, 69: d'un vert vif.    - acriter ire, Ov.: s'élancer avec impétuosité.    - acriter pronuntiare, Plin.-jn.: déclamer avec chaleur.    - acriter rem agere, Sall.: combattre vigoureusement.    - acriter consilium asservare, Cic.: cacher soigneusement un projet.    - acriter corripere aliquem, Plin.-jn.: réprimander qqn vertement.    - acriter exercere victoriam, Sall.: user rigoureusement de la victoire.
    * * *
    acrĭtĕr, adv. [st1]1 [-] d'une façon perçante, pénétrante [fig.].    - acrius vitia videre, Cic. de Or. 1, 116: voir avec plus de pénétration les défauts.    - acriter intellegere, Cic. Pis. 68: avoir l'intelligence vive. [st1]2 [-] vivement, énergiquement, ardemment.    - acriter pugnare, Caes. BG. 1, 26, 1: combattre avec acharnement.    - acriter vigilare, Cic. Cat. 1, 8: veiller avec ardeur.    - caedunt acerrime virgis, Cic. Verr. 5, 142: ils le frappent de verges avec la dernière violence.    - minari acriter, Cic. Verr. 4, 66: faire de violentes menaces.    - acriter exspectare, Cic. Fam. 15, 4, 10: attendre avec impatience.    - acriter solem intueri, Cic. Tusc. 1, 73: regarder avec persistance le soleil.    - acriter monere, Cic. Lael. 44: avertir sévèrement.    - dilectum habere acrius intentiusque Liv. 27, 38, 1: faire une levée (enrôlement] avec plus de rigueur et d'attention.    - acriter viridis, Plin. 37, 69: d'un vert vif.    - acriter ire, Ov.: s'élancer avec impétuosité.    - acriter pronuntiare, Plin.-jn.: déclamer avec chaleur.    - acriter rem agere, Sall.: combattre vigoureusement.    - acriter consilium asservare, Cic.: cacher soigneusement un projet.    - acriter corripere aliquem, Plin.-jn.: réprimander qqn vertement.    - acriter exercere victoriam, Sall.: user rigoureusement de la victoire.
    * * *
        Acriter, pen. corr. acrius, acerrime, Aduerb. qualitatis. Plaut. Moult fort, Vehementement.
    \
        Acriter aliquid cauere. Horat. Soigneusement et diligemment eviter quelque chose. \ Acriter elatrare. Horat. Crier asprement.
    \
        Acriter intelligere. Cic. Aguement et vivement entendre.
    \
        Acriter animum intendere. Liu. Mettre toute son entente.
    \
        Acriter cogitare. Cic. Penser fort attentivement.
    \
        Acriter videre. Cic. Aguement, Vivement, Clerement.
    \
        Acriter infestus. Lucret. Moult.
    \
        Acriter oculis solem intueri. Cic. Vivement.
    \
        Acriter offerre se morti. Cic. Hardiment.
    \
        Acriter speculari. Tacit. Attentivement et de pres.
    \
        Acrius miser. Horat. Beaucoup plus miserable.
    \
        Ardet acrius. Tacit. Beaucoup plus.
    \
        Experiri acrius. Tacit. Plus, D'avantage.
    \
        Gratiam Caesaris acrius fouere. Tacit. Plus soigneusement.
    \
        Acrius incurrere et vrgere. Sil. Ital. Plus vivement.
    \
        Acrius iudicare. Plin. iunior. Juger plus à l'estroict, Plus au vray et à la rigueur.
    \
        Acutius atque acrius vitia iudicare. Cic. Plus rigoreusement, Plus ric à ric.
    \
        Acrius micat ardor. Lucret. Plus vehementement.
    \
        Acrius, quam consyderatius initium tumultus excitauit. Tacit. Plus asprement que prudemment.
    \
        Acrius vrget. Ouid. Il presse plus fort, plus instamment.
    \
        Acerrime emendare scripta alicuius. Plin. iunior. Aigrement, A la rigueur, Sans luy laisser passer quelque petite faulte que ce soit.
    \
        Acerrime decertare. Cic. Trescourageusement.
    \
        Acerrime aliquid agere. Cic. Tresvivement.
    \
        Acerrime aliquem virgis caedere. Cic. Tresaigrement, Tresasprement.
    \
        Acerrime aliquid oculis quammaxime intentis contemplari. Cic. Regarder fort vivement et attentivement.
    \
        Acerrime aliquid vituperare. Cic. Tresgrandement.

    Dictionarium latinogallicum > acriter

  • 11 fascis

    fascis, is, m. [st1]1 [-] faisceau, botte, fagot, paquet.    - fascis spicarum, Varr.: gerbe d'épis.    - fascis sarmentorum, Liv.: fagot de sarments.    - fascis librorum, Gell.: paquet de livres. [st1]2 [-] poids, charge, fardeau, bagage.    - Romanus in armis injusto sub fasce viam carpit, Virg. G. 3, 347: le Romain en armes poursuit sa route sous un fardeau trop lourd.    - ego hoc te fasce levabo, Virg. B. 9, 65: je te soulagerai de ce poids.    - militare iter fascemque imperare, Quint.: ordonner une marche militaire avec bagages.    - fascis peccatorum, Hier.: le poids des péchés. [st1]3 [-] au plur.: faisceaux (faisceaux de verges surmontés d'un fer de hache, que les licteurs portaient sur l'épaule gauche en marchant devant les premiers magistrats de Rome, comme les dictateurs, les consuls et les préteurs; les faisceaux de verges avec la hache symbolisaient l'imperium, quelquefois le droit de vie et de mort).    - demittere populo fasces, Cic. Rep. 1, 40, 62: faire abaisser les faisceaux devant le peuple.    - fasces alicui submittere, Cic. Br. 22: abaisser les faisceaux devant qqn, s'incliner devant qqn.    - fasces praetoribus praeferre, Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22: porter les faisceaux devant les préteurs. [st1]4 [-] dignités, honneurs, autorité, pouvoir; consulat.    - cujus tum fasces erant, Liv.: celui qui était alors consul.    - fasces corripere, Sall.: s'emparer du consulat.    - voir hors site fascis.
    * * *
    fascis, is, m. [st1]1 [-] faisceau, botte, fagot, paquet.    - fascis spicarum, Varr.: gerbe d'épis.    - fascis sarmentorum, Liv.: fagot de sarments.    - fascis librorum, Gell.: paquet de livres. [st1]2 [-] poids, charge, fardeau, bagage.    - Romanus in armis injusto sub fasce viam carpit, Virg. G. 3, 347: le Romain en armes poursuit sa route sous un fardeau trop lourd.    - ego hoc te fasce levabo, Virg. B. 9, 65: je te soulagerai de ce poids.    - militare iter fascemque imperare, Quint.: ordonner une marche militaire avec bagages.    - fascis peccatorum, Hier.: le poids des péchés. [st1]3 [-] au plur.: faisceaux (faisceaux de verges surmontés d'un fer de hache, que les licteurs portaient sur l'épaule gauche en marchant devant les premiers magistrats de Rome, comme les dictateurs, les consuls et les préteurs; les faisceaux de verges avec la hache symbolisaient l'imperium, quelquefois le droit de vie et de mort).    - demittere populo fasces, Cic. Rep. 1, 40, 62: faire abaisser les faisceaux devant le peuple.    - fasces alicui submittere, Cic. Br. 22: abaisser les faisceaux devant qqn, s'incliner devant qqn.    - fasces praetoribus praeferre, Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22: porter les faisceaux devant les préteurs. [st1]4 [-] dignités, honneurs, autorité, pouvoir; consulat.    - cujus tum fasces erant, Liv.: celui qui était alors consul.    - fasces corripere, Sall.: s'emparer du consulat.    - voir hors site fascis.
    * * *
        Fascis, huius fascis, m. g. Un faisceau de quelque chose que ce soit liee ensemble, comme de menu bois, Un pacquet, Une bote, Un fagot.
    \
        Fascis cocularius. Festus. Une bourree.
    \
        Fasces stramentorum ac virgultorum. Caes. Boteaux et gluz de fouarre, Fagots, Bourrees.
    \
        Fascis. Virgil. Un fardeau.
    \
        Fasces virgarum. Liu. Poignees de verges portees par sergeants qui marchoyent devant le Magistrat, au milieu desquelles estoit une hache à chascun.
    \
        Fasces submittere. Liu. Quand un Magistrat se abbaisse et se humilie envers moindre que soy.

    Dictionarium latinogallicum > fascis

  • 12 rapio

    răpĭo, ĕre, răpŭi, raptum - tr. -    - futur ant. rapsit, Cic. Leg. 2, 22 --- dat.-abl. plur. fém. participe raptabus, Cn. Gell. d. Char. 54, 14. [st1]1 [-] entraîner avec soi, emporter (précipitamment, violemment).    - quo rapitis me? Plaut. Men. 999: où m'entraînez-vous?    - cogitatione rapiuntur a domo, Cic. Rep. 2, 7: l'imagination les emporte loin de leur foyer.    - rapere de complexu parentum ad mortem, Cic. Verr. 5, 138: traîner qqn à la mort en l'arrachant aux bras de ses parents.    - rapit totam aciem in Teucros, Virg. En 10, 308: il entraîne toute son armée contre les Troyens.    - i pedes quo te rapiunt, Hor. O. 3, 11, 49: va où t'emportent tes pieds.    - se ad caedem rapere, Cic. Phil. 13, 18: se précipiter au massacre.    - au fig. ipsae res verba rapiunt, Cic. Fin. 3, 19: les idées mêmes entraînent les mots.    - opinionibus vulgi rapimur in errorem, Cic. Leg. 2, 43: les opinions de la foule nous emportent dans l'erreur.    - in invidiam aliquem rapere, Cic. Agr. 3, 7: entraîner qqn dans le discrédit.    - commoda aliorum ad se rapere, Cic. Of. 3, 22: tirer à soi ce qu'autrui possède d'avantageux.    - rapinarum cupiditas te rapiebat, Cic. Pis. 57: le désir des rapines t'entraînait.    - ad divinarum rerum cognitionem rapi, Cic. Div. 1, 111: être emporté vers l'étude des choses divines.    - ad opes augendas generis humani rapi, Cic. Rep. 1, 3: être entraîné par l'ambition d'accroître les ressources humaines.    - raptus in jus ad regem (est), Liv. 1, 26: il fut traduit en justice devant le roi.    - ocius hinc te ni rapis... Hor. S. 2, 7, 118: si tu ne fuis pas plus vite d'ici... [st1]2 [-] enlever de force ou par surprise, ravir, soustraire, voler, piller; s'emparer vivement.    - Cic. Phil. 2, 62; Rep. 4, 3.    - Sabinas virgines rapi jussit, Cic. Rep. 2, 12: il fit enlever les jeunes Sabines.    - raptus a dis Ganymedes, Cic. Tusc. 1, 65: Ganymède enlevé par les dieux.    - agunt, rapiunt, Cic. Rep. 3, 45: on emmène, on enlève (on vole, on pille); cf. ago et fero.    - castra urbesque primo impetu rapere, Liv. 6, 23, 5: emporter les camps et les villes au premier assaut.    - cf. Liv. 3, 23, 3.    - au fig. oscula rapere, Hor. O. 2, 12, 28: ravir des baisers.    - illicitas voluptates rapere, Tac. H. 3, 41: voler des plaisirs criminels.    - dominationem rapere, Tac. An. 4, 1: s'emparer de la domination.    - spem acrius in dies rapere, (= corripere), Tac. H. 1, 13: s'attacher chaque jour plus vivement à un espoir.    - rapere bipennem dextrā, Virg.: saisir de la main droite une hache à double tranchant. [st1]3 [-] emporter brusquement, enlever (par une mort subite), ravir, emporter.    - Hor. O. 2, 13, 20, etc. ; Virg. En. 6, 428, etc. [st1]4 [-] se saisir vivement de, prendre rapidement.    - arma rapiat juventus, Virg. En. 7, 340: que la jeunesse guerrière prenne vivement les armes.    - cf. Virg. En. 8, 220 ; 11, 651.    - poét. sulphura rapiunt flammas, Ov M. 3, 374: le soufre prend feu rapidement.    - rapere nigrum colorem, Ov. M. 7, 289: prendre rapidement une teinte noire.    - au fig. oculis lumen rape, Enn. d. Cic. de Or. 3, 162: saisis de tes yeux la lumière.    - occasionem rapere, Hor. Epo. 13, 3: se saisir de l'occasion.    - limis rapere, Hor. R. S. 2: voir vivement du coin de l'oeil.    - raptae prope inter arma nuptiae, Liv. 30, 14, 2: mariage célébré brusquement presque au milieu des armes.    - gressus, cursus rapere, Luc 3, 116; 5, 403: précipiter ses pas, sa course.
    * * *
    răpĭo, ĕre, răpŭi, raptum - tr. -    - futur ant. rapsit, Cic. Leg. 2, 22 --- dat.-abl. plur. fém. participe raptabus, Cn. Gell. d. Char. 54, 14. [st1]1 [-] entraîner avec soi, emporter (précipitamment, violemment).    - quo rapitis me? Plaut. Men. 999: où m'entraînez-vous?    - cogitatione rapiuntur a domo, Cic. Rep. 2, 7: l'imagination les emporte loin de leur foyer.    - rapere de complexu parentum ad mortem, Cic. Verr. 5, 138: traîner qqn à la mort en l'arrachant aux bras de ses parents.    - rapit totam aciem in Teucros, Virg. En 10, 308: il entraîne toute son armée contre les Troyens.    - i pedes quo te rapiunt, Hor. O. 3, 11, 49: va où t'emportent tes pieds.    - se ad caedem rapere, Cic. Phil. 13, 18: se précipiter au massacre.    - au fig. ipsae res verba rapiunt, Cic. Fin. 3, 19: les idées mêmes entraînent les mots.    - opinionibus vulgi rapimur in errorem, Cic. Leg. 2, 43: les opinions de la foule nous emportent dans l'erreur.    - in invidiam aliquem rapere, Cic. Agr. 3, 7: entraîner qqn dans le discrédit.    - commoda aliorum ad se rapere, Cic. Of. 3, 22: tirer à soi ce qu'autrui possède d'avantageux.    - rapinarum cupiditas te rapiebat, Cic. Pis. 57: le désir des rapines t'entraînait.    - ad divinarum rerum cognitionem rapi, Cic. Div. 1, 111: être emporté vers l'étude des choses divines.    - ad opes augendas generis humani rapi, Cic. Rep. 1, 3: être entraîné par l'ambition d'accroître les ressources humaines.    - raptus in jus ad regem (est), Liv. 1, 26: il fut traduit en justice devant le roi.    - ocius hinc te ni rapis... Hor. S. 2, 7, 118: si tu ne fuis pas plus vite d'ici... [st1]2 [-] enlever de force ou par surprise, ravir, soustraire, voler, piller; s'emparer vivement.    - Cic. Phil. 2, 62; Rep. 4, 3.    - Sabinas virgines rapi jussit, Cic. Rep. 2, 12: il fit enlever les jeunes Sabines.    - raptus a dis Ganymedes, Cic. Tusc. 1, 65: Ganymède enlevé par les dieux.    - agunt, rapiunt, Cic. Rep. 3, 45: on emmène, on enlève (on vole, on pille); cf. ago et fero.    - castra urbesque primo impetu rapere, Liv. 6, 23, 5: emporter les camps et les villes au premier assaut.    - cf. Liv. 3, 23, 3.    - au fig. oscula rapere, Hor. O. 2, 12, 28: ravir des baisers.    - illicitas voluptates rapere, Tac. H. 3, 41: voler des plaisirs criminels.    - dominationem rapere, Tac. An. 4, 1: s'emparer de la domination.    - spem acrius in dies rapere, (= corripere), Tac. H. 1, 13: s'attacher chaque jour plus vivement à un espoir.    - rapere bipennem dextrā, Virg.: saisir de la main droite une hache à double tranchant. [st1]3 [-] emporter brusquement, enlever (par une mort subite), ravir, emporter.    - Hor. O. 2, 13, 20, etc. ; Virg. En. 6, 428, etc. [st1]4 [-] se saisir vivement de, prendre rapidement.    - arma rapiat juventus, Virg. En. 7, 340: que la jeunesse guerrière prenne vivement les armes.    - cf. Virg. En. 8, 220 ; 11, 651.    - poét. sulphura rapiunt flammas, Ov M. 3, 374: le soufre prend feu rapidement.    - rapere nigrum colorem, Ov. M. 7, 289: prendre rapidement une teinte noire.    - au fig. oculis lumen rape, Enn. d. Cic. de Or. 3, 162: saisis de tes yeux la lumière.    - occasionem rapere, Hor. Epo. 13, 3: se saisir de l'occasion.    - limis rapere, Hor. R. S. 2: voir vivement du coin de l'oeil.    - raptae prope inter arma nuptiae, Liv. 30, 14, 2: mariage célébré brusquement presque au milieu des armes.    - gressus, cursus rapere, Luc 3, 116; 5, 403: précipiter ses pas, sa course.
    * * *
        Rapio, rapis, rapui, raptum, rapere. Terent. Ravir, Prendre, ou emmener par force et violence.
    \
        Campum rapit acrior sonipes. Stat. Le cheval entre vivement en la campaigne.
    \
        In crucem rapere. Cic. Mener au gibet.
    \
        Aliquem ad suam disciplinam rapere. Cic. Attirer.
    \
        In errorem rapi. Cic. Estre tiré en erreur, et estre abusé.
    \
        In fomite flammam rapere. Virgil. Prendre hastivement.
    \
        Aliquem in fraudem rapere. Cic. Luy faire faire quelque chose, dont il luy meschet apres.
    \
        Fugam rapere. Valer. Flac. Prendre la fuite, S'enfuir hastivement.
    \
        Aliquem in inuidiam rapere. Cic. Mettre en la male grace et haine.
    \
        Limis rapere. Subaudi, oculis. Horat. Lire quelque chose hastivement du coing de l'oeil, ou de travers, et comme à la desrobbee.
    \
        De luce rapi. Stat. Estre emporté et ravi de ce monde, Mourir.
    \
        Nauem aliquam ad Italiam rapere. Cicero. Ramener à haste en Italie.
    \
        Ocellos alicuius rapere. Ouid. Attraire.
    \
        Oculis in fraudem rapi. Cic. Quand noz yeulx nous font faire beaucoup de maulx.
    \
        In peiorem partem rapere. Terent. Prendre quelque chose en mauvaise partie, La despriser et blasmer.
    \
        Rapere ad poenam. Cic. Le vouloir mettre à mort.
    \
        Rapere aliquem ad Praetorem. Plaut. Le mener par force devant le juge.
    \
        Alicunde se rapere ocyus. Horat. S'en aller de quelque lieu à grand haste.
    \
        Rapere ad se. Cic. Attirer à soy.
    \
        Sublimem hunc intro rape. Terent. Trousse le moy là dedens.
    \
        Virginem rapere. Plin. Ravir, Prendre par force, Forcer.

    Dictionarium latinogallicum > rapio

  • 13 barbare

    barbarē [ barbarus ]
    1) по-иностранному, на иностранном языке: у греков — не по-гречески, по-латыни
    b. vertere Pl — переводить на латинский язык; у римлян — вопреки духу и правилам латинского языка, с ошибками (loqui C, corripere, dicere AG)
    2) дико, невежественно, грубо (laedere aliquid H)

    Латинско-русский словарь > barbare

  • 14 fascis

    is m.
    1) связка, пучок, вязанка (sarmentorum L; lignorum T; librorum AG)
    2) преим. pl. фасции, пучки прутьев с топором ( securis) в середине (знаки достоинства римск. магистратов, носимые шествовавшими впереди ликторами) ( fasces cum securibus Pt)
    3) перен. консульство, консульская власть
    dare alicui fasces C, H — облечь кого-л. консульской властью
    summittere (demittere) alicui fasces L, G — склонить перед кем-л. фасции ( форма отдания чести)
    4) высший государственный пост, верховная власть, преим. консулат V, H etc.

    Латинско-русский словарь > fascis

  • 15 gradus

    ūs m. (dat. sg. gradu LM ; acc. pl. grados Pac)
    suspenso gradu Ter — крадучись, на цыпочках
    gradum ferre O — идти, ходить, направляться
    gradum sistĕre V (sustinēre O) — остановиться
    gradum conferre L — вступить в рукопашный бой, но тж. Pl, V завязать разговор
    2) ход, движение, течение ( spondēus habet stabĭlem gradum C)
    4) воен. положение, позиция (in suo quisque gradu L)
    aliquem gradu movēre и demovēre L или depellĕre Nep (de gradu dejicĕre C) — выбить кого-л. из позиции, перен. вытеснить кого-л. из выгодного положения, лишить кого-л. преимущества
    de gradu L, Sen и stabĭli gradu L — стоя твёрдой ногой, т. е. незыблемо, непреклонно
    5)
    а) ступенька, ступень ( scalarum C); pl. лестница (gradūs templorum C; per gradūs dejicĕre L)
    б) ступень, уровень (g. aetātis adultae Lcr)
    aliquem artissimo contingĕre gradu (sc. cognationis) Su — быть в ближайшем родстве с кем-л.
    inter se gradibus, non genĕre differre C — различаться между собой количественно, но не качественно
    6) степень, достоинство, звание, ранг (consularis dignitatis g. C; g. honorum C)
    7) астр. градус (окружности) Man
    9) грам. степень сравнения (g. positivus, тж. absolutus и primitivus; g. comparativus, g. superlativus)

    Латинско-русский словарь > gradus

  • 16 spatium

    ī n.
    1) пространство, протяжение ( castrorum C); простор, место (s. non erat agitandi equos Nep)
    2) величина, размеры (colli O; elephantis Lcn); длина ( viae O)
    in s. fugere Oбежать прямо
    3) расстояние, промежуток ( inter muros L); отрезок, путь (s. longum itineris Cs)
    aequo spatio abesse (distare) ab aliquā re Cs etc. — находиться на равном расстоянии от чего-л.
    vitale s. CC, тж. s. aetatis Pl, aevi O и vitae O, PMжизненный путь
    4) ристалище, ипподром ( in spatio decurrere C)
    6) промежуток времени, время, период, срок (s. triginta dierum C)
    perexiguo intermisso spatio Cs или spatio minimo interposito Pt — по прошествии короткого времени, после коротенькой паузы
    sex dies spatii ad aliquam rem conficiendam postulare Cs — требовать шестидневного срока для совершения чего-л.
    s. praeteriti temporis C — прошлое, минувшее
    requiem spatiumque furori petere V — просить передышки, чтобы дать улечься страсти
    extremum s. vitae J — предел жизни, кончина
    spatio pugnae defatigati Cs — утомлённые долгой битвой; но
    7) мера, размер, количество (trochaeus eodem spatio est quo choreus C)

    Латинско-русский словарь > spatium

  • 17 barbare

    barbarē, Adv. (barbarus), I) ausländisch, fremd = lateinisch, im Gegensatze zum Griechischen, vertere, lateinisch übersetzen, Plaut. asin. prol. 11; trin. prol. 19. – II) meton., wie ein Ausländer, a) roh, unschicklich, ferociter et barbare facere, Vulg. 2. Mach. 15, 2: barb. laedere oscula, Hor. carm. 1, 13, 15: loqui, Quint. 1, 5, 9. – b) den Gesetzen u. dem Geiste der latein. Sprache zuwider, fehlerhaft, loqui, Cic. Tusc. 2, 12: exclamare, Quint. 1, 6, 45: id barbare facere, Gell. 4, 1, 5: eam litteram in hac voce barbare corripere, Gell. 4, 6, 6: praepositiones istae possunt non barbare protendi, Gell. 4, 17, 7: barbare dixisti ›pluria‹, Gell. 5, 21, 5.

    lateinisch-deutsches > barbare

  • 18 clamor

    clāmor, ōris, m. (clamo), der laute Ruf, das Geschrei, a) der Menschen, cl. magnus, Cic., Caes. u. Sall.: civilis, der Mitbürger, Liv.: ingens, Höllenlärm, Verg. u. Curt.: acer, Cornif. rhet.: immodicus insolitusque, Plin. ep.: concitatior, excitatior, Liv.: cl. congruens (Ggstz. dissonae voces), Liv.: varius ac dissonus, Curt.: fremitus et clamor dissonus in diversa vocantium, Sen.: clamor populi infestus atque inimicus, Cic.: inconditus et trux, Curt. – clamores dissoni, Liv.: clamores incerti, Liv.: clamores aperti (unverhohlenes), Liv.: clamores nocturni, Liv. – cl. mulierum, Ter. – clamorem edere, tollere, Cic.: clamorem redintegrare, novare, renovare, saepe iterare, Liv. (s. Drak. Liv. 4, 37, 9): clamorem excitare, Liv.: hoc infiniti clamores commoventur, Plin. ep. – clamor oritur, exoritur, Sall.: fit clamor, Ov.: clamor auditur, exauditur, Caes.: clamor ad caelum fertur, Sall.: clamor perfertur ad alqm, Curt.: perfertur circa collem clamor, Liv.: clamor implet valles, Curt.: resonat clamoribus aether, Verg. – So nun bes. α) vom lauten, beifälligen Zuruf, lauten Beifall, Beifallsgeschrei, Jubel, clamor militum gaudentium, Tac.: clamor gratulantium (m. folg. Akk. u. Infinit.), Liv.: ille laudantium clamor, Quint.: cl. alacer, Curt.: incerti, ex utra parte maior auribus nostris accidat clamor, Plin. pan.: clamore et plausu fovere alqm, Tac.: clamorem mereri, Quint.: clamores captare, Sen.: Hortensius utroque genere florens clamores faciebat (erregte) adulescens, Cic.: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt, Cic. – β) vom lärmenden wilden Geschrei, clamor militum, Suet.: cl. utrimque, undique concursus, Hor.: alqm clamoribus et conviciis et sibilis consectari, Cic.: alqm clamoribus maximis corripere, Cic. – γ) vom Kriegsgeschrei, cl. militaris strepitusque armorum, Val. Max.: cl. proeliantium, Tac. u. Curt., proelii, Sen.: cl. hostium subitus, Phaedr.: clamor hostes circumsonat; superat inde castra hostium et in castra consulis venit, Liv.: clamor Romanus haudquaquam ignotus ad aures accĭdit, Liv.: clamorem tollere, Caes.: cum clamore ingenti invadere, Liv.: clamore sublato procurrere, Liv.: clamore ingenti provolare, Liv. – δ) vom Jammergeschrei, clamor aegri, Cels.: clamor supremus (bei einem Sterbenden), Ov.: clamor lugubris, Curt.: pavidus clamor fugientium, Angstgeschrei, Liv.: clamor paventium, Angstgeschrei, Liv.: clamor lamentantium mulierum, Liv.: clamores plorantium sociorum, Liv. – b) der Tiere, cl. asinorum, das Jahen Hieron.: cl. gruum, Lucr.: mergi clamorem ferunt ad sidera, Verg.: clamores laetissimos edere (v. einem Adler), Suet. – c) (poet.) lebl. Ggstde., der laute Hall, Widerhall, das Gebrüll, Getöse, clamor montium, Hor.: ter scopuli clamorem dedere, Verg. – / Archaist. Nbf. clāmōs, ōris, m., s. Quint. 1, 4, 13.

    lateinisch-deutsches > clamor

  • 19 complector

    com-plector, plexus sum, plectī (com u. plecto), einen Gegenstand beflechten, beschlingen, d.i. umschlingen, umfassen, konstr. bei Ang. womit? m. Abl., I) eig.: 1) mit den Händen, Armen, mit dem Körper usw. umschlingen, umfassen, umschlungen-, umfaßt halten, α) v. leb. Wesen: eminentia saxa, Curt.: saxa manibus, Curt.: hastam manu, Curt.: caput digitis, Ov.: hamos brachio (v. den Polypen), Plin.: barbas (polyporum) vix utroque brachio, Plin.: aram passis capillis, Ov. – od. bittend um Schutz flehend, dextram alcis, Curt.: genua, Quint.: Caesarem, Caes. – u. zärtlich liebend, umschlingen, umfaßt halten, umarmen, dextram alcis, Verg.: alqm u. alqm artius, Cic.: alqm absentem cogitatione (im G.), Cic.: alqm medium, Liv.: complexi alter alterum, Arm in Arm, Sen. – u. feindlich festhaltend, beim Ringen usw., alqm, Curt.: inter se, Nep.: complexi alter alterum, Sen.: c. alqm medium, Curt.: u. (absol.) nequeunt complecti satis, sich umarmen, Plaut.: quoad stans complecti posset, Nep. – β) v. Lebl.: corpuscula complexa inter se, Lucr.: manus inter se complexae, Plin.: claviculis suis quasi manibus quicquid est nacta complectitur (vitis), Cic.: ubi mollis amaracus illum floribus complectitur, Verg.: u. v. personif. Schlaf, me artior somnus complexus est, Cic.: sopor complectitur artus, Verg. – 2) räumlich umfassen, umschlie ßen, umschlossen halten, im Umfangeinnehmen, α) v. Pers.: animum mundi caelo, Cic.: ruris aliquantum depresso aratro, Ov.: alcis effigiem fulvo in auro, einfassen, Ov. – als milit. t. t., loca, Caes.: castris ampliorem locum supra ripam, Frontin.: tantum spatium, Caes.: XIV milia passuum, Caes.: alqm obsidione, Vell.: totius circuitum domus ita custodiis complexi sunt, ut nemo inde elabi posset, mit W. umstellt, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: extimus (orbis caelestis), qui reliquos omnes complectitur, Cic.: mare terram complexum, Ov.: XXXV stadiûm murus urbem complectitur, Curt.: arx ambitu XX stadia complexa, Curt.: mundus quoniam omnia complexus est (neque est quicquam quod non insit in eo) perfectus est undique, umschließt = in sich schließt, Cic.

    II) übtr.: 1) gleichs. umfassen u. festhalten, a) übh. etw. erfassen, einer Sache habhaft werden, sich bemeistern, plures provincias complexus sum quam alii urbes ceperunt, Curt.: totum terrarum orbem aut victoriis aut spe complexus (v. Alexander), Val. Max.: quam (facultatem) quoniam complexus es, tene, Cic.: cum est (vis, Wirkung) idoneam complexa naturam, wenn sie eine empfängliche N. trifft, Cic. – b) einen Gegenstand mit Liebe, Vorliebe, Wärme umfassen, an einem Gegenstande festhalten, einen Ggstd. mit besonderer Vorliebe erfassen, sich eines Ggstds. annehmen, für einen Ggstd. sich interessie ren, auf einen Ggstd. einen hohen Wert legen, einen Ggstd. hegen und pflegen, quos fortuna complexa est, die Schoßkinder des Glücks, Cic.: c. adulescentem totamque causam manumque veteranorum, Cic.: oratorem (den Redner = die Redekunst) celeriter, Cic.: philosophiam, Cic.: virtutem (Ggstz. virtutem aspernari ac refutare), Cic. – omnes cives caritate, Liv.: alqm omni comitate, Cic.: alqm summā benevolentiā, Cic.: alqm beneficio, Cic.: alqm omnibus studiis suis, laboribus, vitae periculis, Cic. – c) mit dem Geiste umfassen, zusammenfassen, in seinem ganzen Umfange übersehen, -erfassen, -auffassen u. begreifen, gew. m. Abl. animo, cogitatione, mente, cogitatione et mente, scientiā, memoriā, zB. animo rei magnitudinem c., Cic.: animum corpore liberatum cogitatione complecti posse, Cic.: c. omne caelum totamque cum universo mari terram mente, Cic.: quod neque oculis neque auribus neque ullo sensu percipi potest, cogitatione tantum et mente complectimur, Cic. – scientiā c. quae ad philosophos atque oratores pertinent, Quint. – haec infinita atque nova memoriā c., Cic.; vgl. si longior complectenda memoriā fuerit oratio, einzulernen, zu memorieren, Quint.: u. so (ohne memoriā) in iis quae scripsimus complectendis, Quint.: u. v. Gedächtnis selbst, quae memoria complecteretur, Quint. – selten ohne Abl., ista innumerabilia, Cic.: formam ac figuram animi magis quam corporis, Tac. – d) mit einem Begriffe, mit einer Benennung umfassen, unter einem Begriff (Gedanken) od. einer Benennung zusammenfassen, omnia unā comprehensione, Cic.: utrumque unā appellatione, Quint.: hoc (argumenti) nomine omnia, quae etc., Quint.: honesto (unter dem Anständigen) iustum, pium, religiosum, Quint. – e) mit Worten umfassen, definieren, zusammenfassen, vollständig erfassen u. wiedergeben, gew. m. Abl. oratione, verbis, litteris (durch einen Brief), pluribus libris u. dgl., zB. nullo modo posse omnia istius facta aut memoriā consequi aut oratione complecti, Cic.: complectitur verbis, quod vult, Cic.: gratulationem quam confirmationem animi tui litteris complecti malui, Cic.: c. praecepta philosophiae carmine, Quint.: eo libro omnium rerum memoriam breviter et perdiligenter, Cic.: artem pluribus libris, Quint.: plura paucis, Quint.: ipsis syllabis verba, Quint. – selten ohne Abl., universam et propriam oratoris vim definire complectique, Cic.: viros amplissimos ad suum scelus, als Teilnehmer seines Verbrechens mit vorführen, Cic.: breviter causas, Quint.: sed nolo pluribus, summam rem complectar, Liv. – u. bes. c. decreto, ut etc., durch ein Dekret beschließen, daß usw., Vell. 2, 121, 1. – u. sententiā c. causas u. bl. sententiā c., (bei Abgabe seiner Meinung im Senate) die Gründe für od. gegen zusammenfassen, -stellen, Cic. Phil. 14, 29 (ohne causas) u. 14, 36 (m. causas). – u. als rhet. od. philos. t. t., den Schluß zusammenstellen, den Schlußsatz (die Konklusion) machen, Cornif. rhet. 2, 47. Cic. de inv. 1, 73; vgl. complexio no. II, d, α. – 2) gleichs. räumlich umschließen, a) mit etw. einschließen, sententiam numero quodam c. et astricto et soluto, Cic. de or. 3, 175. – b) in sich umfassen = in sich vereinigen, in sich begreifen, in sich schließen, populus Romanus orbem terrarum complectens, Liv.: urbs omnia ( alles = alles Angenehme od. Widerwärtige) complexa, Sen.: omnium partes corripere atque c., Nep.: omnes omnium caritates patria una complexa est, Cic.: omnes complectitur lex, Quint.: quod (rerum cognitiones) habeant quiddam in se quasi complexum et continens veritatem, Cic.: quo uno maleficio scelera omnia complexa esse videantur, vereinigt zu sein, Cic. Rosc. Am. 37. – / Aktive Form complectit, Vitr. 10, 2 (6), 11 R.: complectite, Pompon. com. fr. 48. – complector in pass. Bedeutung, Curio bei Prisc. 8, 18 (vgl. Hertz Prisc. vol. 1. p. 35, 13). Gargil. de arb. pomif. 2, 6. Auct. tractat. in Luc. 1 (Scriptt. vet. nov. collect. ed Mai tom. 3. p. 191). – Partiz. Perf. passiv, Cic. Rosc. Am. 37 M. Ulp. dig. 49, 1, 3. § 1. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 79. – Fut. complectebuntur (st. complectentur), Vulg. (Amiat.) Sirach 4, 13.

    lateinisch-deutsches > complector

  • 20 converto

    con-verto (vorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, umkehren, umwenden, umdrehen, od. m. Bezug auf das Ziel, hinkehren, hinwenden, hindrehen, refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich um- od. hinkehren usw., I) eig.: 1) nach der andern Seite (nach vorn od. nach hinten, nach oben od. nach unten) od. nach irgend einer Seite um- od. hinkehren, a) übh.: aculeum (im Bilde, aculeum testimonii sui), Cic.: arcum, Verg.: baculum (zB. converso baculo alci oculos tundere), Cic.: cardinem, Verg.: cuspidem, Verg.: manum, Quint.: fenum, umwenden, wenden, Col.: vulvas conversas corrigere, die Umstülpung der Gebärmutter, Plin. – u. refl., cum se convertit (v. Pers.), Suet. – u. Passiv medial, si facile convertitur (aeger), Cels.: in delubris deûm suā sponte signa conversa, Val. Max. – m. Ang. wohin? durch Advv. od. Praepp., corpus huc illucve, Cels.: uncos deorsum, Cels.: corpus in nullam partem, Cels.: gladium in se, Val. Max.: infantem in caput, in pedes, Cels.: naves in eam partem, quo ventus fert, Caes.: colla ad freta, Ov.: palam anuli ad palmam, Cic.: poet. m. Dat., luna potest... id lumen convertere nobis (nach uns), Lucr. 5, 704. – tigna duo contra vim atque impetum fluminis conversa, Caes.: omnem eam materiam, quae erat caesa, conversam ad hostem collocabat, Caes.: calix ad latus praetereuntis aquae conversus, Frontin. – refl., simulacrum Victoriae, quod ante ad simulacrum Minervae spectavisset, ad valvas se templi limenque convertisse, Caes. – Passiv medial, ima pars pedis in exteriorem partem convertitur (dreht sich), Cels.: manus ad pollicem aut minimum digitum convertitur (neigt sich), Cels.: ore conversus in terram (v. einem Tiere), Mela: conversi oculos inter se atque ora tenebant, Verg.: poet. m. Dat., zephyro (nach Westen) convertitur ales, Lucan. 9, 689. – So nun bes. α) in den milit. t. t.: c. signa, mit den Feldzeichen kehrt machen, eine Schwenkung machen, schwenken (s. Schneider Caes. b. G. 2, 26, 1. Drak. Liv. 3, 54, 10), zB. conversis signis retro in urbem reditur, Liv.: Romani conversa signa bipertito intulerunt, machten eine Frontveränderung und drangen in zwei Kolonnen vor, Caes.: signa ad hostem converti (dem F. die Spitze bieten) aciemque dirigi iubet, Caes. – so auch nostri rursus conversi, kehrt-, Front machend, dem Feinde die Stirn bietend, Caes. – c. terga, c. se, kehrtmachen = fliehen, Caes. – c. aciem, die (feindl.) (Schlachtordnung werfen, Liv.: u. so paucos nostros c. et insequi (v. Feinde), Hirt. b. G.: fugatae alae, conversae cohortes sunt, Vell.: cum hostium acies a sinistro cornu (auf dem l. Fl.) pulsa atque in fugam conversa esset, Caes. – β) als rhet. t. t., die Worte umstellen, versetzen, non modo mutare quaedam verba, sed extendere, corripere, convertere, dividere cogitur (poësis), Quint. 10, 1, 29. – γ) refl., convertere se od. b1. convertere od. Passiv medial converti ad alqm, in der Unterhaltung, in der Rede sich zu od. an jmd. wenden, rursus ad illum te converte et quaere etc., Cic.: ad eum convertit et... inquit, Gell.: itaque modo ad eum conversus quaerebat etc., Liv.: conversus ad suos... inquit, Val. Max.: deinde conversus ad nos, ›επιστήσατε quid facere debeamus‹, Plin. ep.

    b) in der Bewegung, im Gange umkehren, umwenden, hinkehren, hinwenden, c. iter, Val. Max. (vgl. unten no. α): vias, Verg.: fugam, von der Fl. umkehren (= die Fl. einstellen), Verg. – vox boum Herculem convertit, bewog den H. umzukehren, Liv. – refl., c. se, umkehren, umwenden, Plin. ep. u. Suet.: se in porticu, Cic. – m. Ang. von wo? u. wohin: ex hoc cursu sceleris iter c. ad fugam atque in exsilium, Cic.: cursum ad septentrionem (v. einem Flusse), Mela. – refl., se convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, c. se od. converti domum, Komik.; vgl. conversa domum lintea dare, Hor.: imago convertitur eodem, Lucr.: hinc se in Asiam c., Cic. – So nun bes.: α) als milit. t. t.: c. iter, umwenden, Caes. – c. iter in provinciam, Caes.: iter ad urbem, Lucan.: iter ad depopulandam Acarnaniam, Liv.: omnem multitudinem ad alqm, Caes.: hostem in se ab alqo, Curt. – u. refl., teils conv. se, zB. c. se in Phrygiam, Nep.: c. se ad montes, Caes.: subito se c. ad Cassium in Thessaliam, Caes.: ad hunc se a Pulione omnis multitudo (hostium) convertit, Caes. – teils ohne se, zB. convertit cum paucis ad equites, Sall.: convertit cum omni multitudine in regnum suum, Sall. – u. medial, omnis vis Romana Veios conversa est, Liv.: omnis Volscorum in se conversus impetus, Val. Max. – β) als t. t. der Wasserbaukunst, hinleiten, inchoabat piscinam a Miseno ad Avernum lacum, quo quidquid totis Baiis calidarum esset converteretur, Suet.: ut ex totis regionibus in quam (regionem) necessitas incubuerit converti possit praesidium aquarum abundantius, Frontin. – γ) etw. heimlich wo hinwenden, c. pecuniam publicam domum suam, unterschlagen, Cic. Verr. 3, 176.

    c) (bes. als geogr. t. t.) Passiv converti medial od. conversum esse, der örtl. Richtung od. Lage nach sich hinwenden, sich hinziehen, hinliegen, hingehen, m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk. auch zugl. m. Ang. von wo? durch ab u. Abl., inde ad meridiem iter convertitur usque ad Megaram, Mela: deinde ad septentriones toto latere terra convertitur a Celtico promunturio ad Scythicum usque, Mela. – spelunca conversa ad aquilonem, Cic.: stabula ad medium conversa diem, Verg.: alter conversus in contrariam partem erat vallus, Caes.: Pyrenaeus in terras fronte conversus, Mela: conversis inter se pedibus stare, Gegenfüßler sein, Plin.

    2) im Kreise umdrehen, herumdrehen, refl. se convertere u. Passiv converti medial = sich umdrehen, sich herumdrehen, a) übh.: is (modiolus) habenā quasi terebra convertitur, Cels.: axes ut in torcularibus conversi, Cels. – b) einen Weltkörper, quae (terra) circum axem se summā celeritate convertit et torquet, Cic.: in infimo orbe luna solis radiis accensa convertitur, Cic.: invenies supero convertier orbe quinque (sidera) pari spatio, Cic. poët. – einen Kreisumlauf der Zeit umdrehen = erfüllen, vollenden, cum aetas tua septenos octiens solis anfractus reditusque converterit, Cic.: huius quidem anni nondum vigesimam partem scito esse conversam, Cic. – c) die Haare kräuseln, crines calamistro, Petron. 102, 15.

    II) übtr.: 1) im allg., nach od. zu einem Ggstde., gegen einen Ggstd. hinkehren, hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, auf einen Ggstd. übertragen u. dgl., refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich hinwenden, sich zuwenden, m. Ang. wohin? durch in od. ad u. Akk., a) übh.: quas (duas legiones) ab itinere Asiae Syriaeque ad suam potestatem dominatumque converterat, Caes.: c. in se unum omnium vires, Liv.: ad equestrem ordinem atque in ceteros ordines easdem vitae condiciones, übertragen auf usw., Cic.: Iovem O. M. precatus sum, ut, si quid adversi populo Romano immineret, totum in domum meam converteretur, Val. Max. – c. orationem ad Aeschinem in prooemio, an Ä. richten, Quint.: tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam, in deplorandum interitum exercitus, habe gerichtet auf usw., Cic. – refl. ( ohne se) od. Passiv medial, ad uxorem Liviam convertere, sich wenden an usw., Tac. ann. 4, 3: sine advocatis in amicitiam atque in gratiam convortimus, Plaut.: (v. Redner, Schriftsteller) ab ea sententia, quam proposuimus, convertimus (wenden wir uns) ad aliquam personam aut rem, Rutil. Lup.; vgl. medial gratulabor tibi prius, deinde ad me convertar, will ich mich zu mir (zur Besprechung meiner Angelegenheiten) wenden, Cic. – omnis est risus in iudicem conversus, wendete sich gegen den R., Cic.

    b) den Blick, die Aufmerksamkeit, die Gedanken hinwenden, hinrichten, hinlenken, gew. m. Ang. wohin? durch Advv. od. durch ad od. in u. Akk., α) den eigenen Blick usw., omnes convertere oculos Itali, wendeten dahin den Blick, Verg.: ut (oculi) aspectum quo vellent facile converterent, Cic.: c. ad tribunum militum centurionesque ora (v. den Soldaten), Caes.: video in me omnium vestrûm ora atque oculos esse conversos, Cic.: illud intellego omnium ora in me conversa esse, Sall. – β) eines andern Blick usw. od. jmd. mit seinem Blicke usw. auf sich hinlenken, αα) jmds. Blick usw., teils m. ad od. in se, zB. finitimis ad se gentibus ora, Lucr.: omnium oculos ad od. in se, Nep. u. Curt.: omnium oculos animosque in semet, Curt.: certamine ac studiis in se animum adulescentis, Liv. – teils ohne ad od. in se, zB. oculos hominum, Liv.: vulgi ora, Hor.: animos, Liv.: hominum oculos fulgore purpureae abollae, Suet. – ββ) jmd. mit seinem Blicke, teils mit in se, zB. omnem exercitum in se, Liv.: totum terrarum orbem in se, Verg.: omnium mentes in se, Flor. – teils ohne in se, zB. civitatem (v. fremden Gesandten), Liv.: omnes, Liv.

    c) Geist, Sinn, Gemüt, Neigung, Eifer, Sorge, Hoffnung auf einen Ggstd. hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, m. Ang. wohin? worauf? durch ad od. in u. Akk.; m. Ang. von wo? durch Advv. od. durch ab u. Abl. od. durch bl. Abl., α) den eigenen Geist usw.: omne ingenium ac studium suum ad causas agendas, Tac.: animum ad urbana negotia, Liv.: animos ad agrum colendum, Liv.: animum ad publicam a privata curam, Liv. – omne studium curamque ad hanc scribendi operam, Cic.: omnem spem melioris status ad eorum fidem, Cic.: omnia in bellum consilia, Curt. – refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, sich hinrichten, sich zuwenden, c. se ad philosophos, Cic.: se ad otium pacemque, Cic.: totum se ad alcis voluntatem nutumque, Cic.; vgl. (medial) animus alcis ad alterius non modo sensum ac voluntatem, sed etiam vultum atque nutum convertitur, Cic.: ceteri ad sapientiora convertere, Tac. ann. 3, 55. – omni civitate in eam curam conversā, Liv.: ad haec consultanda a vi atque armis converti (v. Volke), Liv.: conversus hinc ad ordinandum rei publicae statum, Suet.: quo facilius virginum mulierumque mens a libidine ad pudicitiam converteretur, Val. Max. – convertere ad nostros (amicos), wende dich nun zu unsern Fr. (= gedenke nun bei Beförderungen unserer Fr.), Plin. ep. 2, 13, 3. – u. so bes. conv. se od. bl. conv. ad od. in alqm, als Verehrer od. Anhänger im Staate jmdm. sich zuwenden, zufallen, conv. se ad alqm, Nep. Att. 8, 1: bl. conv. ad alqm, Cic. Planc. 50. Tac. ann. 12, 18: conv. se in alqm, Cic. de rep. 6, 12. Sen. de clem. 1, 4, 3: ebenso Passiv medial, cuncta ad victoris opes conversa, Tac. hist. 3, 44. – β) jmds. Geist (geistige Aufmerksamkeit) usw. od. jmd.: ut ab eo, quod agitur, avertat animos; ut saepe in hilaritatem risumque convertat, Cic.: c. animos imperitorum ad deorum cultum a vitae pravitate, Cic.: alqm ad fidem Christi, zum christlichen Glauben bekehren, Hier. in Philem. 5, 10 u. 11: in bellum Etruscum intentam civitatem c. ad Volscos, Liv.: homines a consuetudine subito c. et ad diversas rationes vitae traducere, Cic. – bl. c. alqm, jmd. auf andere Gedanken bringen, Suet. Dom. 16, 2. – v. lebl. Subjj., (res) totos ad se convertit et rapit, Cic. de off. 2, 37. – u. insbes., jmd. einem als polit. Anhänger zuwenden, fama huius rei convertit ad Masinissam Numidas, Liv. 29, 30, 7.

    d) etw. einer Bestimmung, einem Zwecke zuwenden, zu etw. verwenden, α) lebl. Objj.: in suam rem aliena, Cic.: reditum in Domitiani loculos (Schatulle), Frontin.: pecuniam ad usus suos, ICt.: rationem in fraudem malitiamque, Cic.: tempora ad quietem refectionemque data in acerrimum laborem, Quint.: mandatum ad suum commodum, Cic.: copias eas ad patriae periculum, Brut. in Cic. ep.: scribendi facultatem ad alia opera, Quint. – β) leb. Wesen: ad continendas custodias plures commilitones, Traian. in Plin. ep. 10, 20 (31) in.

    e) etw. nach der u. der Seite wenden, verkehren, m. Ang. wohin? durch in od. ad m. Akk., α) in der Beurteilung: si quid per iocum dixi, nolito in serium convertere, Plaut.: nolite fortunam convertere in culpam (zur Sch. anrechnen), neque regis iniuriam huius crimen putare, Cic. – β) in der Ausführung, quod ad perniciem suam fuerat cogitatum, id ad salutem convertit (v. Datames), Nep.: alterum (auxilium) ad perniciem meam erat a vobis consulibus conversum, Cic.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter. – oft refl. convertere od. Passiv converti medial, sich verkehren, sich wenden, ausschlagen, umschlagen, sed hoc vitium huic in bonum convertebat, Cic.: ne ista vobis mansuetudo et misericordia, si illi arma ceperint, in miseriam convortat, Sall. – in quartanam conversa vis est morbi, Cic.: quod crimen esse voluisti, id totum vides in laudem conversum esse, Cic.: istius poena omnis oculorum ad caecitatem mentis est conversa, Cic.

    2) prägn., etw. so wenden, daß ein Wechsel, eine Änderung eintritt, etw. umkehren, umändern, umwandeln, bei Ang. wohin? m. in u. Akk., a) übh.: α) physisch, si antequam tumor discutiatur in suppurationem convertitur, in Eiter umgesetzt wird, übergeht, Col. 6, 17, 6. – β) jmds. Gemüt, umwandeln, umstimmen, animos permovere et c., Cic.: v. lebl. Subjj., nova religio iurandi mentes militum convertit, Caes. – Pass., umgestimmt werden, umschlagen, einen Umschlag erleiden, animus aeger avaritiā facile conversus est, Sall.: hāc oratione habitā mirum in modum conversae sunt omnium mentes, Caes.: quid est tam potens tamque magnificum, populi motus, iudicum religiones, senatus gravitatem unius oratione converti? Cic. de or. 1, 31: conversi animum vultumque, Tac. hist. 1, 85. – γ) Zustände, rem publicam, Cic.: hunc ordinem, Quint.: praemia Metelli in pestem, Sall.: omne beneficium in iniuriam, Sen.: v. lebl. Subjj., non fas nefasque, non humanam vicem convertere valere (v. einem Zaubertrank), Hor.: tot opes, tot gaudia dies unus in adversa convertit, Plin. ep.: odium c. in amorem (v. der Freundschaft), Val. Max.: possitne eloquentia commutatione aliquā converti in infantiam, Cic. – refl., se conv. u. bl. conv., sich verkehren, sich umändern, umschlagen, (s. Piderit Cic. Brut. 141), cavendum, ne in graves inimicitias convertant se amicitiae, Cic.: ubi regium imperium in superbiam dominationemque se convertit, Sall.: num virtus in vitium possit convertere, Cic.: hoc vitium huic uni in bonum convertebat, Cic.: nec in falsum e vero praeterita possunt convertere, Cic. – ebenso Passiv converti medial, vide, quam conversa res sit, Cic.: conversa subito fortuna est, Nep.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter.: indigne ferunt illam clementiam mansuetudinemque nostri imperii tantam in crudelitatem inhumanitatemque esse conversam, Cic. – δ) als rhet. t. t., den Ausdruck mit einem andern vertauschend künstlich umwandeln, conversa oratio atque mutata, Cic.: convertendi genus, Cic. – ε) als gramm. t. t., casus conversi = casus obliqui, die abgewandelten Kasusformen, Cic. de nat. deor. 2, 64. – ζ) als milit. t. t., castra castris c., Lager mit Lager vertauschen = fortrückend immer neue Lager aufschlagen, Caes. b. c. 1, 81, 3.

    b) seinem ganzen Wesen, seiner Gestalt nach verwandeln, umgestalten, refl. se convertere od. Passiv converti medial = sich verwandeln, tellus induit ignotas hominum conversa figuras, Ov. met. 1, 86 sq. – gew. m. in u. Akk., terras in freti formam, Ov.: in bovem Io, Inachi filiam, Lact.: Hecubam putant propter animi acerbitatem fingi in canem esse conversam, Cic.: figura canis, in quam Hecuba conversa traditur, Mela: mater in ursae speciem conversa, Hyg.: mugitu bovis in sermonem humanum converso, Val. Max.: hominum simulacra ferarumque in silicem ex ipsis visā conversa Medusā, Ov.: in cinerem favillasque converti, Firm. math. – refl., teils conv. se, zB. se in hominem (v. einer Gottheit), Ter.: se in anum (alte Frau), Hyg.: se in taurum, Hyg.: se ex homine in beluam, Cic.: si omnium pecudum exta eodem tempore in eundem habitum se coloremque converterent, Cic. – teils bl. conv., zB. c. in mulierem, Rutil. Lup. – u. Passiv medial, deo converso in pretium (v. Jupiter), Hor.

    c) aus einer Sprache in eine andere umwandeln = übertragen, übersetzen, verdolmetschen, gew. m. de od. ex u. Abl. u. m. in u. Akk., aliqua de Graecis, Cic.: orationes e Graeco, Cic.: ex Atticis duorum eloquentissimorum nobilissimas orationes, Cic.: illa in Latinum, Cic.: librum e Graeco in Latinum, Cic. – im Zshg. auch ohne Angabe woraus od. wohin? Electra (Sophoclis) male conversa, Cic.: carmina Arati ea, quae a te admodum adulescentulo conversa ita me delectant, quia Latina sunt, ut etc., Cic. – / Parag. Infin. convertier, Lucr. 1, 796. Cic. Arat. 269 (515).

    lateinisch-deutsches > converto

См. также в других словарях:

  • chemin — Chemin, Via, Aditus, Veha. Chemin, ou Ruë, Via. Aisé chemin, Facilis et plana via. Beau chemin où on ne se heurte point, Via inoffensa. Chemin de Paradis, Sacra via. Chemin à quartier, Itinera deuia. Villages qui ne sont pas sur les chemins, Pagi …   Thresor de la langue françoyse

  • haster — Haster, act. acut. Signifie ores clorre de haye quelque chose, Sepire, sepimento vallare, sepibus munire, Dont vient ce mot Hasteur, m. acut. Un faiseur de hayes, Septor, ou Sepitor, S ils estoyent en usage. Et ores accelerer, Festinare, Dont… …   Thresor de la langue françoyse

  • Correption — Cor*rep tion (k?r r?p sh?n), n. [L. correptio, fr. corripere to seize.] Chiding; reproof; reproach. [Obs.] [1913 Webster] Angry, passionate correption being rather apt to provoke, than to amend. Hammond. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Atemwegsinfekt — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Erkältung — Klassifikation nach ICD 10 J00 J06 Akute Infektionen der oberen Atemwege …   Deutsch Wikipedia

  • Erkältungen — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Grippaler Infekt — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Halskatharr — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Halskatharrh — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Sommergrippe — Erkältung und grippaler Infekt sind alltagssprachliche, medizinisch nicht scharf definierte Bezeichnungen für eine akute Infektionskrankheit der Schleimhaut von Nase (einschließlich der Nebenhöhlen), Hals oder/und Bronchien. Die Infektion wird in …   Deutsch Wikipedia

  • Verkühlung — Klassifikation nach ICD 10 J00 J06 Akute Infektionen der oberen Atemwege …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»