Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

continuum

  • 1 CONTINUUM

    continuum - континуум; по Аристотелю, континуум есть род утверждения, разновидность согласованности. Согласованность определяется как то, что выражается в непрерывном контакте. Континуум есть вид согласованности, так оба эти термина являются одним и тем же, а не двумя разными терминами, их названия означают, что они взаимосвязаны; такого не может быть в случае с двумя разными терминами. Комментируя этот отрывок Аристотеля, Фома Аквинский пояснял (In lib.Y Phys.lect.5): "Это провозглашение того, чем является континуум; Аристотель подчеркивает, что континуум - это вид утверждения. Поскольку когда концы двух соприкасающихся вещей становятся одним и тем же, тогда утверждают, что это и есть континуум. "Континуум" происходит от слова "содержащий" (continendum). Следовательно, когда много частей содержится в одном, то они содержатся все вместе и в одно и тоже время, то это и есть континуум. Но континуума не может быть там, где есть два конечных термина, но только там, где присутствует один. Из этого следует, что континуальность присутствует в тех вещах, где есть единство взаимодействия. Поскольку любое целое есть одно, и оно протяженно в себе самом, то один континуум состоит из многих: из примкнувших к нему, из пребывающих в нем, из исходящих из него, так что один конец оказывается сотворенным из двух, подобно тому как одно рождается от другого, как фрукт рождается на дереве и таким образом содержит в себе его продолжение. Следовательно, континуум содержит в себе тождественные термины и единственное движение, которое не может быть иным, нежели тем, как длящеесяжвижение по окружности или порождающее линию движения точки; оно бесконечно делимо. Следовательно, (In lib.111 Phys. lect.1): "Континуум есть то, что делимо в своей бесконечности. Континуум называют многообразным, так как существует и другое определение континуума, данное в "Категориях" Аристотелем (с.6, 5а1 ff): " континуум - это то, чьи части соединены с одним общим началом". Эти два определение различаются тем, что континуум, являющийся конкретным единством должен быть определен своими частями. Сами же части соотносятся с целым двумя способами: во-первых, с точки зрения композиции, как составление целого из частей, и с точки зрения анализа как разложение целого на части. Последнее определение континуума сделано с точки зрения анализа, в "Категориях" предпринята попытка дать определение с точки зрения композиции. "Определение континуума как соединение частей в общем термине - представляет собой формальное определение, поскольку единством континуума является его форма. Определение с точки зрения разложения на части, пусть даже невидимые глазом, является материальным определением. По Альберту Великому, континуум воспринимается лишь воображением.

    Латинские философские термины > CONTINUUM

  • 2 continuum

    Latin-English dictionary > continuum

  • 3 contínuum

       continuo.
       ◘ Como sustantivo, 'sucesión o serie compuesta de partes entre las que no hay separación': "Vitrinas, armarios y estanterías formaban un continuo a lo largo de las cuatro paredes" (Hernández Naturaleza [Esp. 1989]). Su plural es continuos: "Cantor se estaba refiriendo a continuos aritméticos y, en particular, a conjuntos lineales de puntos" (Tarrés Topología [Esp. 1994]). Es preferible esta forma hispanizada a la variante etimológica latina contínuum, que, por su parte, ha de escribirse con tilde por ser palabra esdrújula, ya que existe hiato entre las dos vocales iguales. [RAE: Diccionario panhispánico de dudas. Madrid: Santillana, 2005, p. 175]

    Locuciones latinas > contínuum

  • 4 CONTINUUM (CONTINUAL, CONTINUED, CONTINUOUS)

    континуум, непрерывное; вид утверждения, разновидность согласованности. Согласованность определяется как то, что выражается в непрерывном контакте. Фома Аквинский пояснял: «„Континуум" происходит от слова «содержимое» (continendum). Следовательно, когда много частей содержится в одном, они содержатся все вместе и в одно и то же время - это и есть континуум. Континуума не может быть там, где есть два конечных термина, но только там, где присутствует один. Из этого следует, что континуальность присутствует в тех вещах, где есть единство взаимодействия. Поскольку любое целое есть одно и оно протяженно само по себе, один континуум состоит из многих: из примкнувших к нему, из пребывающих в нем, из исходящих из него, так что один конец оказывается сотворенным из двух, подобно тому как одно рождается от другого, как фрукт рождается на дереве и таким образом содержит в себе его продолжение» (Thomas Aquinas. In lib. V. Phys. lect. 5). Следовательно, «континуум есть то, что делимо до бесконечности» (ibid. lect. 1). Имя «континуум», или «непрерывное» является многозначным, так как существует и другое его определение, данное Аристотелем: непрерывное - это то, чьи «части соприкасаются на одной общей границе» (Аристотель. Категории. 5а 10-15). Эти два определения различаются следующим. Континуум, являющийся конкретным единством, должен быть определен своими частями. Сами же части соотносятся с целым двумя способами: во-первых, с помощью соединения (составление целого из частей), во-вторых, с помощью анализа (разложение целого на части). Определение континуума у Фомы дано с точки зрения анализа. В «Категориях» предпринята попытка дать определение с точки зрения соединения. Определение континуума как соединения частей на общей границе представляет собой формальное определение, поскольку единством континуума является его форма. Определение же, данное через разложение на части, даже невидимые, является материальным определением. По Альберту Великому, непрерывное воспринимается лишь воображением.

    Латинский словарь средневековых философских терминов > CONTINUUM (CONTINUAL, CONTINUED, CONTINUOUS)

  • 5 continuus

    continŭus, a, um. qui tient à, continu, continuel, non interrompu, consécutif.    - continuâ nocte, Ov. F. 6, 720: la nuit suivante.    - ex eo die dies continuos quinque, Caes. B. G. 1, 48: pendant les cinq jours suivants.    - continuus (subst.) principi, Tac. A. 6, 26: toujours aux côtés du prince.    - triduum continuum, Plaut.: trois jours de suite.    - continui montes, Plin.: chaîne de montagnes.
    * * *
    continŭus, a, um. qui tient à, continu, continuel, non interrompu, consécutif.    - continuâ nocte, Ov. F. 6, 720: la nuit suivante.    - ex eo die dies continuos quinque, Caes. B. G. 1, 48: pendant les cinq jours suivants.    - continuus (subst.) principi, Tac. A. 6, 26: toujours aux côtés du prince.    - triduum continuum, Plaut.: trois jours de suite.    - continui montes, Plin.: chaîne de montagnes.
    * * *
        Continuus, Adiectiuum: vt Continuus spiritus. Plin. Continuo spiritu trahitur in longum vox. Tout d'un vent, ou d'une haleine. \ Dentes continui. Plin. Uniz.
    \
        Amor continuus. Propert. Continuel, Qui dure tousjours.
    \
        Continuum triduum. Plautus. Trois jours de suite et entiers. Trois jours de route.
    \
        Humum continuam diducere. Ouid. Rompre et separer la terre qui s'entretenoit.
    \
        Labor continuus. Ouid. Continuel.
    \
        Montes continui. Horat. S'entretenans.
    \
        Continua laus. Plin. iunior. Qui tousjours dure, Bien gardee et entretenue.
    \
        Continui consulatus, Continua Praetura, Continuum regnum. Cic. Liu. S'entresuyvant et s'entretenant.

    Dictionarium latinogallicum > continuus

  • 6 continuus

    I a, um [ contineo ]
    1) продолжающийся без перерыва, бесперебойный, безостановочный, непрерывный, сплошной (bella L; labor Q)
    2) смежный, прилегающий, примыкающий (agri continui Su; flamma per continua aedificia serpens L)
    3) связный, систематический, не имеющий ни скачков, ни пробелов (expositio O; oratio T)
    5) неизменный, постоянный
    II continuus, ī m.
    неотлучно находящийся (при ком-л.), наперсник, приближённый (c. principis T)

    Латинско-русский словарь > continuus

  • 7 emetior

    ēmĕtĭor, īri, ēmensus sum [st2]1 [-] mesurer (entièrement). [st2]2 [-] parcourir, traverser. [st2]3 [-] donner largement, faire bonne mesure, fournir en abondance, distribuer.    - emetiri spatium oculis, Virg.: mesurer l'espace des yeux.    - emetiri ingens spatium, Liv.: parcourir une longue distance.    - continuum sex dierum iter emensi septimo (die) pulsis cultoribus obtinuere terras, Tac. H. 5, 3: [après avoir parcouru une étape ininterrompue de six jours, le septième jour les habitants une fois chassés, ils prirent leurs terres] = après six jours d'une marche ininterrompue, le septième jour ils prirent les terres des habitants qu'ils avaient chassés.    - emetiri labores, Sil.: triompher de rudes épreuves.    - voluntatem alicui emetiri, Cic.: faire preuve de bonne volonté envers qqn.
    * * *
    ēmĕtĭor, īri, ēmensus sum [st2]1 [-] mesurer (entièrement). [st2]2 [-] parcourir, traverser. [st2]3 [-] donner largement, faire bonne mesure, fournir en abondance, distribuer.    - emetiri spatium oculis, Virg.: mesurer l'espace des yeux.    - emetiri ingens spatium, Liv.: parcourir une longue distance.    - continuum sex dierum iter emensi septimo (die) pulsis cultoribus obtinuere terras, Tac. H. 5, 3: [après avoir parcouru une étape ininterrompue de six jours, le septième jour les habitants une fois chassés, ils prirent leurs terres] = après six jours d'une marche ininterrompue, le septième jour ils prirent les terres des habitants qu'ils avaient chassés.    - emetiri labores, Sil.: triompher de rudes épreuves.    - voluntatem alicui emetiri, Cic.: faire preuve de bonne volonté envers qqn.
    * * *
        Emetior, emetiris, pe. pro. emensus sum, emetiri. Mesurer.
    \
        Emetiri iter, per translationem. Liu. Cheminer, Faire quelque espace de chemin.
    \
        Cursu emetiri vno die ingens spatium. Liu. Courir une longue course.

    Dictionarium latinogallicum > emetior

  • 8 scindo

    scindo, ĕre, scĭdi, scissum - tr. -    - parf. arch. scicidi Enn. Tr. 334 ; Naev. Com. 94 ; Afran. Com. 227, cf Prisc. 10, 24 ; Gell. 7, 9, 16.    - cf. gr. σχίζω. [st1]1 [-] déchirer, fendre.    - scindere epistulam, Cic. Fam. 5, 20, 9 ; vestem Liv. 3, 58, 8: déchirer une lettre, lacérer un vêtement.    - scindere quercum cuneis, Virg. En. 7, 510: fendre un chêne avec des coins.    - scindere solum, Virg. G 2, 399: fendre le sol.    - scindere freta ictu, Ov. M. 11, 463: fendre la mer du battement des rames.    - scindere agmen, Tac. An. 1, 65: fendre la colonne [des soldats].    - scindit se nubes, Virg. En. 1, 587: le nuage se fend. [st1]2 [-] arracher.    - scindere comam, crines, Att. d. Cic. Tusc. 3, 62 ; Virg. En. 12,870: s'arracher les cheveux.    - scindere vallum, Caes. BG. 3, 5: arracher la palissade, détruire le retranchement. --- cf. Caes. BG. 5, 51, 4.    - prov. alicui paenulam scindere, Cic. Att. 13, 33, 4: déchirer le manteau de qqn = l'assassiner de sollicitations. [st1]3 [-] couper, trancher, découper [les mets].    - Sen. Vit. 17, 2 ; Brev 12, 5 ; Mart. 3, 12, 2. [st1]4 [-] séparer, diviser.    - dirimit seinditque Suebiam continuum montium jugum, Tac. G. 43: une longue chaîne de montagnes sépare et divise la Suébie.    - passif réfl. scindi: se diviser, se partager. --- Sall. H. 4, 18 ; Lucr. 4, 91; Ov. M. 15, 739.    - vox exasperatur et scinditur, Quint. 11, 3, 20: la voix s'enroue et se brise.    - aliquem curae scindunt, Lucr. 5, 45: les inquiétudes déchirent qqn. --- cf. Lucr. 3, 994.    - scindi in contraria studia, Virg. En. 2, 39: se diviser en partis opposés. --- cf. Sen. Ep. 89, 16.    - scidit se studium, Quint. pr. 13: l'étude se subdivisa.    - genus amborum scindit se sanguine ab uno, Virg. En. 8, 142: les deux races se séparent en partant d'un sang commun.    - scindere necessitudines, Plin. Pan. 37: déchirer des liens de parenté.    - scindere dolorem, Cic. Att. 3, 15, 2: rouvrir une blessure, renouveler une douleur.    - scindere Pergamum, Plaut. Bac. 1053: détruire Pergame.
    * * *
    scindo, ĕre, scĭdi, scissum - tr. -    - parf. arch. scicidi Enn. Tr. 334 ; Naev. Com. 94 ; Afran. Com. 227, cf Prisc. 10, 24 ; Gell. 7, 9, 16.    - cf. gr. σχίζω. [st1]1 [-] déchirer, fendre.    - scindere epistulam, Cic. Fam. 5, 20, 9 ; vestem Liv. 3, 58, 8: déchirer une lettre, lacérer un vêtement.    - scindere quercum cuneis, Virg. En. 7, 510: fendre un chêne avec des coins.    - scindere solum, Virg. G 2, 399: fendre le sol.    - scindere freta ictu, Ov. M. 11, 463: fendre la mer du battement des rames.    - scindere agmen, Tac. An. 1, 65: fendre la colonne [des soldats].    - scindit se nubes, Virg. En. 1, 587: le nuage se fend. [st1]2 [-] arracher.    - scindere comam, crines, Att. d. Cic. Tusc. 3, 62 ; Virg. En. 12,870: s'arracher les cheveux.    - scindere vallum, Caes. BG. 3, 5: arracher la palissade, détruire le retranchement. --- cf. Caes. BG. 5, 51, 4.    - prov. alicui paenulam scindere, Cic. Att. 13, 33, 4: déchirer le manteau de qqn = l'assassiner de sollicitations. [st1]3 [-] couper, trancher, découper [les mets].    - Sen. Vit. 17, 2 ; Brev 12, 5 ; Mart. 3, 12, 2. [st1]4 [-] séparer, diviser.    - dirimit seinditque Suebiam continuum montium jugum, Tac. G. 43: une longue chaîne de montagnes sépare et divise la Suébie.    - passif réfl. scindi: se diviser, se partager. --- Sall. H. 4, 18 ; Lucr. 4, 91; Ov. M. 15, 739.    - vox exasperatur et scinditur, Quint. 11, 3, 20: la voix s'enroue et se brise.    - aliquem curae scindunt, Lucr. 5, 45: les inquiétudes déchirent qqn. --- cf. Lucr. 3, 994.    - scindi in contraria studia, Virg. En. 2, 39: se diviser en partis opposés. --- cf. Sen. Ep. 89, 16.    - scidit se studium, Quint. pr. 13: l'étude se subdivisa.    - genus amborum scindit se sanguine ab uno, Virg. En. 8, 142: les deux races se séparent en partant d'un sang commun.    - scindere necessitudines, Plin. Pan. 37: déchirer des liens de parenté.    - scindere dolorem, Cic. Att. 3, 15, 2: rouvrir une blessure, renouveler une douleur.    - scindere Pergamum, Plaut. Bac. 1053: détruire Pergame.
    * * *
        Scindo, scindis, scidi, scissum, scindere. Cic. Couper, Tailler, Rompre, Deschirer, Fendre.
    \
        Cuneis robur fissile scinditur. Virgil. Se fend.
    \
        Nec poterit rigidas scindere remus aquas. Ouid. Fendre.
    \
        Capillos scindere. Ouid. Rompre, Deschirer.
    \
        Dolorem suum scindere. Cic. Rengreger sa douleur et son ennuy.
    \
        Fluuios scindere natatu. Claud. Fendre en nageant.
    \
        Humum scindere vomere. Ouid. Fendre et labourer.
    \
        Latus scindere flagello. Ouid. Deschirer.
    \
        Penulam scindere. Cic. Prier tant une personne de venir chez nous, qu'on luy deschire sa robbe en le tirant.
    \
        Sententiam scindere. Cic. Diviser son opinion.
    \
        Solum scindere. Virgil. Labourer la terre.
    \
        Mare tellurem scindit. Lucan. Divise.
    \
        Scinditur incertum studia in contraria vulgus. Virgilius. Se bande.

    Dictionarium latinogallicum > scindo

  • 9 biduum

    bīduum, ī, n. (bis u. dies), der Zeitraum ( die Zeit, Frist) von zwei Tagen, zwei Tage als Zeitraum, a) übh.: biduum comitiale (der 3. u. 4. Januar), Caes. b. c. 1, 5, 4: abstinentia bidui, Cels. 3, 21: bidui inedia, Plin. 8, 209: bidui est aut tridui haec sollicitudo, Ter. Andr. 440: finitā febre biduum integrum est, so befindet sich der Kranke zwei Tage lang gut, Cels. 3, 3. p. 77, 12 D.: quod omnino biduum supererat, cum (bis zu dem Tage, wo) etc., Caes. b. G. 1, 23, 1: in iis operibus consiliisque biduum consumitur, Caes. b. c. 1, 82, 1: certamine consulum biduum absumptum (est), Liv. 38, 44, 1 (vgl. inter has cogitationes biduo absumpto, Curt. 3, 6 [15], 8): biduum criminibus obiciendis statuitur, Tac. ann. 3, 13: ›longus fuit dolor‹. Bidui; at compluribus annorum saepe multorum, Cic. Phil. 11, 8: unum aliquem diem aut summum (höchstens) biduum eximere ex mense, Cic. Verr. 2, 129: id biduum memoriae eximere, Suet. Claud. 11, 1: biduum ad considerandum tempus petere, zwei Tage Bedenkzeit, Liv. 27, 24, 3: biduo intermisso, Plin. 30, 116. – oft biduum = »zwei Tage (lang)«, alqm biduum cibo tectoque prohibere, Cic. Verr. 3, 60: biduum in his locis morari, Caes. b. G. 7, 9, 1: u. so Cic. pro C. Rab. 8 u.a. Caes. b. c. 2, 21, 2 u.a. Sall. Iug. 69, 3. Nep. Att. 22, 3 u. oft bei andern: non plus biduum, Ter. eun. 184: biduum aut triduum, Cato r. r. 96, 1: biduum... tertio die, Liv. 31, 34, 9: noctem continuumque biduum, Suet. Tib. 42, 1: ante biduum, Vulg. Iosue 20, 5: iam ante biduum, Auct. inc. pan. Constant. Aug. 16, 5: in biduum, Liv. 10, 23, 1. Curt. 7, 11 (30), 14. Cels. 2, 10. p. 54, 2 D.: oft per biduum, zB. Cic. Phil. 11, 5; de nat. deor. 2, 96. Caes. b. c. 2, 32, 12. Vell. 2, 40, 3. Cels. 3, 17 u.a.: per continuum biduum, Vulg. 2. Mach. 10, 37: per insequens biduum, Liv. 30, 8, 4: post biduum, Plin. 2, 124; 13, 133. Aur. Vict. Caes. 32, 12. Vulg. lev. 19, 7 u.a.: post biduum demum, Suet. Aug. 10, 4: post biduum statim, Suet. Caes. 43, 1: non ultra biduum, Tac. ann. 6, 50. – Abl. biduo bei Kompar., biduo brevior dies, Cic. I. Verr. 6: uno die longior mensis aut biduo, Cic. Verr. 2, 129. – oft Abl. biduo = »im Verlauf (während) zweier Tage, zwei Tage über«, auch »binnen zwei Tagen«, zB. Cic. Quinct. 79 u. 81; ad Att. 4, 1, 6. Caes. b. G. 5, 27, 8. Cels. 1, 3. p. 19, 34 D. Curt. 4, 10 (39), 1 u.a.: selten in biduo, Iavol. dig. 50, 16, 217. § 1: oft eo biduo, »im Verlauf (während) dieser zwei Tage, in diesen zwei Tagen«, auch »nach diesen zwei Tagen«, Cic. ad Att. 4, 1, 6. Caes. b. c. 1, 41, 1 (dazu Kraner); 1, 87, 4. Auct. b. Alex. 9, 3 u. 59, 2: so auch hoc biduo, Cic. Phil. 14, 10: illo biduo, Cic. Verr. 2, 64: biduo illo, Curt. 6, 10 (39), 20: illo fere biduo, Cic. Pis. 14: biduo aut summum (höchstens) triduo, Cic. Quinct. 78: biduo vel certe triduo, Cels. 4, 5 (2). p. 126, 25 D.: biduo triduove, Cels. 3, 21. p. 108, 36 D.; vgl. spatio bidui triduive, Apul. met. 9, 40: biduo et binoctio, Amm. 10, 1, 8: biduo et noctibus tribus, Caes. b. c. 2, 23, 1: biduo et duabus noctibus, Nep. Hann. 6, 3: priore biduo, Tac. hist. 1, 57: biduo proximo, Cels. 3, 15. p. 96, 3 u. p. 96, 11 D.: toto biduo, Apul. met. 1, 10: biduo continenti, Suet. Cal. 19, 2: biduo ante, Cic. Pis. 60: biduo post, Caes. b. G. 1, 1, 47, 1. Liv. 44, 18, 6. Suet. Caes. 16, 2: biduo post aut non toto triduo, Cic. Quinct. 79: biduo vix, Liv. 21, 47, 6: biduo a partu, Plin. 11, 236. – biduo, quo haec gesta sunt, zwei Tage von da an gerechnet (von der Zeit ab), wo usw. = zwei T., nachdem usw., Caes. b. c. 1, 48, 1: u. so biduo, quo senatum legerunt censores, Liv. 40, 53, 1: biduo postquam inde sublatus esset, Val. Max. 1, 8. ext. 1. – b) zur Bestimmung der Wegstrecke: bidui iter progressus, Caes. b. c. 2, 24, 1: ab eo non longius bidui viā abesse, Caes. b. G. 2, 7, 2: bidui navigatione distare a continente, Plin. 6, 200: biduum aut triduum abesse a Brundisio, Cic. ad Att. 8, 14, 1: bidui spatio abesse ab alqo, Planc. in Cic. ep. 10, 17, 1: in castra properabamus, quae aberant bidui, Cic. ad Att. 5, 16, 4: castra a quibus aberam bidui, Cic. ad Att. 5, 17, 1.

    lateinisch-deutsches > biduum

  • 10 biennium

    biennium, ī, n. (bis u. annus), ein Zeitraum (eine Zeit, Frist) von zwei Jahren, zwei Jahre als Zeitraum, biennii infecunditas, Sall. hist. fr. 3, 1 (90): unius anni aut biennii ratio, Cic. Verr. 3, 43: debita biennii pecunia, Caes. b. c. 3, 31, 2: biennii imperium, Aur. Vict Caes. 33, 12: biennii usus, Iustin. 17, 2, 14: vacatio biennii, Ulp. fr. 14, 1. – biennium iam factumst (es sind schon zwei Jahre her), postquam abii domo, Plaut. merc. 8: u. so iam bienniumst, quom med amare coepit, Plaut. merc. 533: iam bienniumst, quom habet rem tecum, ibid. 534: si iam biennium aut triennium est, cum virtuti nuntium remisisti, Cic. ep. 15, 16, 3. – nondum biennium compleveramus in officio laboriosissimo et maximo, cum etc., Plin. pan. 91, 1. – nondum est biennium, ex quo (seitdem) etc., Augustin. de civ. dei 22, 8. p. 505, 38 D. – biennio iam confecto fere, Cic. Quinct. 40: biennio completo, Eutr. 9, 7: biennio expleto, Vulg. act. apost. 24, 27: interiecto biennio, Vell. 1, 14, 6. – oft Akk. biennium = »zwei Jahre (lang)«, in hoc iudicio iam biennium versari, Cic. Quinct. 42: biennium provinciam obtinere, Cic. Verr. 3, 216: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes. b. G. 1, 3, 2: biennium summis potitum esse, Auct. Vict. Caes. 36, 1; u. so Cic Quinct. 67; Caecin. 54: biennium fere, Cic. Verr. 4, 67: ferme abhinc biennium, Plaut. Bacch. 388: iam biennium, Plin. ep. 5, 1, 10: non plus quam annum neve plus quam biennium, Cic. Phil. 1, 19: paulo plus quam biennium, Quint. ep. ad Tryph. § 1: ante biennium, Vell. 1, 12, 4; 2, 48, 2 u.a.: in biennium, Plin. ep. 3, 9, 18: intra biennium, Vell. 2, 23, 2; 2, 45, 3. Plin. 25, 20. Quinct. 1, 12, 9: intra tempus biennii, Col. 3, 9. 6: per biennium, Cic. Verr. 3, 101; Cael. 78. Liv. 3, 56, 4. Curt. 7, 11 (41), 1. Plin. ep. 10, 56 (64), 4. Iustin. 5, 1, 1: per biennium continuum, Vell. 2, 16, 4: post biennium, Cic. Quinct. 41. Vell. 1, 14. § 4 u. 8; 2, 31, 2. Plin. 17, 97. Vulg. 2. Mach. 10, 3: post tempus biennii, Vulg. 2. regg. 13, 23: ultra biennium, Tac. ann. 1, 1. – Abl. biennio beim Kompar., biennio minor Xenophilus, Val. Max. 8, 13. ext. 3: biennio maior natu Domitius, Tac. ann. 12, 25. – oft Abl. biennio = »im Verlauf (während) zweier Jahre, innerhalb zweier Jahre, in od. binnen zwei Jahren«, appellare biennio, Cic. Quinct. 41: Africam pro consule biennio obtinuit, Suet. Galb. 7: u. so Vell. 1, 9, 1. Tac. Agr. 14. Plin. 16, 96 u. 18, 45. Aur. Vict. Caes. 33, 3: biennio prope, Cic. Verr. 2, 62: eo biennio, Caes. b. c. 3, 32, 5: biennio proximo, Tac. ann. 14, 29: biennio toto, Vulg. act. apost. 28, 30: biennio ante, Cic. Clu. 14 u. 68; agr. 2, 49; Sest. 67. Liv. 10, 22, 2; 27, 37, 5. Tac. ann. 6, 25: biennio post, Cato fr. bei Plin. 16, 195. Suet. Aug. 26, 2: biennio post diluvium, Vulg. gen. 11, 10: biennio post et octo mensibus, Eutr. 8, 22: biennio post ac menses fere novem, Aur. Vict. Caes. 10, 5. – quam ego biennio (nach zwei J.) postquam hinc in Ephesum abii conspicio lubens, Plaut. Bacch. 170 sq.

    lateinisch-deutsches > biennium

  • 11 competens

    competēns, PAdi. m. Compar. (v. competo), zustehend = I) eig., zuständig, kompetent, iudex, ICt.: tribunal, ICt.: iudicium communium episcoporum, Augustin. c. Iulian. Pelag. 3, 5. – II) übtr., passend, geeignet, angemessen, analog, remedium, ICt.: modus, parilitas, Chalcid. – mit Dat., personae rebus c., Apul.: sententia verecundiae maternae congrua bonique viri arbitrio competens, ICt. – m. cum u. Abl., ratio etymologiae cum sententia vocabuli c., Gell. 19, 13, 3. – subst., c. continuum = ἀναλογία συνεχής, Ggstz. c. distans = ἀναλογία διηρημένη, Chalcid. Tim. 16: pro competenti esse, ibid. 11. – mit in u. Akk., interdicta in hanc rem competentia, ICt. – quid competentius facere potuisti, quam ut etc., Auct. pan. Maxim. et Constant. 7, 2.

    lateinisch-deutsches > competens

  • 12 triduum

    triduum, ī, n. (tres. u. dies), ein Zeitraum von drei Tagen, drei Tage, tr. continuum, Plaut.: ut maneas triduum hoc, Ter.: cum tridui viam processisset, Caes.: triduo illum, aut summum quadriduo periturum, Cic.: triduum quadriduumve, Cic. ep.: biduo post aut non toto triduo, Cic.: a tyranno petit tridui commeatum (Urlaub), Hyg.: per triduum et trinoctium flumen transisse Germanos, Amm.: ante hoc triduum, Fronto: post triduum vel quadriduum, Hieron.

    lateinisch-deutsches > triduum

  • 13 trinoctium

    trinoctium, iī, n. (tres u. nox), eine Zeit von drei Nächten, drei Nächte, tr. continuum, Fab. Pict.: ludis trinoctio factis, Val. Max.: per triduum et trinoctium flumen transisse Germanos, Amm.

    lateinisch-deutsches > trinoctium

  • 14 inter

    [ABCU]A - intĕr, prép. + acc.: [st1]1 [-] entre, dans l'intervalle de, parmi; au centre de, au milieu de, dans.    - inter cenam: pendant le dîner, à table.    - inter annos decem: dans l'espace de dix ans.    - spemque metumque inter, Virg.: entre la crainte et l'espérance.    - inter planitiem, Sall.: au milieu de la plaine.    - inter tela, Cic.: à travers une grêle de traits.    - saxa inter et alia loca periculosa quietam nactus stationem, Caes. BC. 3, 6, 3: trouvant un mouillage tranquille au milieu des rochers et d'autres écueils dangereux.    - inter caedem, Phaedr. 2, 7, 7: dans le massacre général.    - inter falcarios, Cic.: dans le quartier des taillandiers.    - inter vias manere, Suet.: rester dans les rues.    - inter praemia ducere, Virg.: conduire aux récompenses. [st1]2 [-] entre, dans l'espace de, pendant, durant.    - inter noctem, Liv.: pendant la nuit.    - inter has turbas, Cic.: au milieu de ces troubles.    - inter ancipitia, Tac.: dans les temps d'incertitude.    - inter haec (haec inter, inter quae) = interea: pendant ce temps, sur ces entrefaites.    - inter disceptandum, Quint. 12, 7, 6: dans la discussion.    - inter res agendas, Suet. Caes. 45: dans le tracas des affaires. [st1]3 [-] entre (marquant la ressemblance, l'opposition, la réciprocité, la succession).    - moribus inter se similes, Cic.: hommes de même caractère.    - mala inter se diversa, Sall.: vices opposés.    - interest inter dare et accipere, Sen.: il y a une différence entre donner et recevoir.    - amant inter se, Cic.: ils s'aiment entre eux, ils s'aiment mutuellement.    - timere inter se, Nep.: se redouter mutuellement.    - inter sese bracchia tollunt, Virg.: ils lèvent les bras tour à tour.    - inter manus, Cic.: de mains en mains. [st1]4 [-] entre (marquant le partage).    - divisis inter se partibus, Liv.: s'étant partagés les rôles.    - non facile judicium inter... Plin.: il n'est pas aisé de prononcer entre... [st1]5 [-] parmi, entre (marquant la distinction, le choix).    - inter patres lectus, Liv.: mis au nombre des sénateurs.    - altissima inter arbores: le plus haut des arbres. (le plus haut parmi les arbres).    - inter reges opulentissimus, Sen.: le plus opulent des rois.    - inter exempla esse, Tac.: servir d'exemple.    - inter omnia, Curt. (inter cetera, Liv.): avant tout, principalement. [st1]6 [-] au sujet de.    - judicium inter sicarios, Cic.: procès contre des sicaires.    - inter sicarios accusare, Cic.: poursuivre pour assassinat. [st1]7 [-] expressions remarquables.    - quaestio inter sicarios, Cic. Fin. 2, 54: chambre d'enquête concernant les assassinats. --- cf. Cic. Clu. 147 ; Amer. 11 ; Phil. 2, 8.    - inter pauca, Plin. 35, 150: tout particulièrement.    - inter paucos disertus, Quint. 10, 3, 13: éloquent comme peu de gens l'ont été.    - clades inter paucas memorata, Liv. 22, 7, 1: désastre mémorable comme bien peu d'autres.    - inter cuncta, inter omnia, inter cetera, Hor. Ep. 1, 18, 96 ; Curt. 3, 3, 17 ; Liv. 37, 12, 8: avant tout.    - inter alia, Plin. Ep. 3, 16, 10: entre autres choses.    - inter haec, inter quae = interea: pendant ce temps-là, cependant. --- Liv. 3, 57, 7; Tac. An. 1, 15.    - inter moras, Plin. Ep. 9, 13, 20: en attendant. [ABCU]B - intĕr, adv.: dans l'intervalle, dans l'espace de.    - tibi tot montibus inter diviso, V.-Fl.: pour toi que séparent tant de montagnes. [ABCU]C - inter-, intel- devant l, préfixes: [st1]1 [-] entre, dans l'intervalle    - inter-cedere: s'interposer, faire opposition. [st1]2 [-] valeur temporelle: par intervalles, de temps en temps    - inter-videre: aller voir de temps en temps.    - inter-mittere diem: laisser passer un jour d'intervalle. [st1]3 [-] idée de destruction    - inter-ficere [inter + facere]: tuer. [st1]4 [-] privation    - inter-dicere: interdire.
    * * *
    [ABCU]A - intĕr, prép. + acc.: [st1]1 [-] entre, dans l'intervalle de, parmi; au centre de, au milieu de, dans.    - inter cenam: pendant le dîner, à table.    - inter annos decem: dans l'espace de dix ans.    - spemque metumque inter, Virg.: entre la crainte et l'espérance.    - inter planitiem, Sall.: au milieu de la plaine.    - inter tela, Cic.: à travers une grêle de traits.    - saxa inter et alia loca periculosa quietam nactus stationem, Caes. BC. 3, 6, 3: trouvant un mouillage tranquille au milieu des rochers et d'autres écueils dangereux.    - inter caedem, Phaedr. 2, 7, 7: dans le massacre général.    - inter falcarios, Cic.: dans le quartier des taillandiers.    - inter vias manere, Suet.: rester dans les rues.    - inter praemia ducere, Virg.: conduire aux récompenses. [st1]2 [-] entre, dans l'espace de, pendant, durant.    - inter noctem, Liv.: pendant la nuit.    - inter has turbas, Cic.: au milieu de ces troubles.    - inter ancipitia, Tac.: dans les temps d'incertitude.    - inter haec (haec inter, inter quae) = interea: pendant ce temps, sur ces entrefaites.    - inter disceptandum, Quint. 12, 7, 6: dans la discussion.    - inter res agendas, Suet. Caes. 45: dans le tracas des affaires. [st1]3 [-] entre (marquant la ressemblance, l'opposition, la réciprocité, la succession).    - moribus inter se similes, Cic.: hommes de même caractère.    - mala inter se diversa, Sall.: vices opposés.    - interest inter dare et accipere, Sen.: il y a une différence entre donner et recevoir.    - amant inter se, Cic.: ils s'aiment entre eux, ils s'aiment mutuellement.    - timere inter se, Nep.: se redouter mutuellement.    - inter sese bracchia tollunt, Virg.: ils lèvent les bras tour à tour.    - inter manus, Cic.: de mains en mains. [st1]4 [-] entre (marquant le partage).    - divisis inter se partibus, Liv.: s'étant partagés les rôles.    - non facile judicium inter... Plin.: il n'est pas aisé de prononcer entre... [st1]5 [-] parmi, entre (marquant la distinction, le choix).    - inter patres lectus, Liv.: mis au nombre des sénateurs.    - altissima inter arbores: le plus haut des arbres. (le plus haut parmi les arbres).    - inter reges opulentissimus, Sen.: le plus opulent des rois.    - inter exempla esse, Tac.: servir d'exemple.    - inter omnia, Curt. (inter cetera, Liv.): avant tout, principalement. [st1]6 [-] au sujet de.    - judicium inter sicarios, Cic.: procès contre des sicaires.    - inter sicarios accusare, Cic.: poursuivre pour assassinat. [st1]7 [-] expressions remarquables.    - quaestio inter sicarios, Cic. Fin. 2, 54: chambre d'enquête concernant les assassinats. --- cf. Cic. Clu. 147 ; Amer. 11 ; Phil. 2, 8.    - inter pauca, Plin. 35, 150: tout particulièrement.    - inter paucos disertus, Quint. 10, 3, 13: éloquent comme peu de gens l'ont été.    - clades inter paucas memorata, Liv. 22, 7, 1: désastre mémorable comme bien peu d'autres.    - inter cuncta, inter omnia, inter cetera, Hor. Ep. 1, 18, 96 ; Curt. 3, 3, 17 ; Liv. 37, 12, 8: avant tout.    - inter alia, Plin. Ep. 3, 16, 10: entre autres choses.    - inter haec, inter quae = interea: pendant ce temps-là, cependant. --- Liv. 3, 57, 7; Tac. An. 1, 15.    - inter moras, Plin. Ep. 9, 13, 20: en attendant. [ABCU]B - intĕr, adv.: dans l'intervalle, dans l'espace de.    - tibi tot montibus inter diviso, V.-Fl.: pour toi que séparent tant de montagnes. [ABCU]C - inter-, intel- devant l, préfixes: [st1]1 [-] entre, dans l'intervalle    - inter-cedere: s'interposer, faire opposition. [st1]2 [-] valeur temporelle: par intervalles, de temps en temps    - inter-videre: aller voir de temps en temps.    - inter-mittere diem: laisser passer un jour d'intervalle. [st1]3 [-] idée de destruction    - inter-ficere [inter + facere]: tuer. [st1]4 [-] privation    - inter-dicere: interdire.
    * * *
        Inter, Praepositio accusatiuo casui seruiens: vt Inter te et me est murus. Entre toy et moy.
    \
        Inter omnes potentissimus odor. Plin. Entre toutes les odeurs c'est la plus forte, La plus forte odeur de toutes.
    \
        Inter agendum. Virgil. En chassant ou menant les chevres boire, Tandis que tu, etc.
    \
        Est inter causas timoris, si sensus, etc. Cels. C'est une des choses qui cause et engendre crainte.
    \
        Inter coenam. Cic. En soupant.
    \
        Inter conuentum, pro In conuentu. Sueton. En l'assemblee.
    \
        Inter tot dies quidem hercle iam actum aliquid oportuit. Plaut. En si long temps, En tant de jours.
    \
        Inter haec abstractam a penetralibus iugulant. Liu. En ces entrefaictes, Ce pendant, Tandis.
    \
        Quum inter homines esset. Cic. Quand il vivoit avec les hommes.
    \
        Inter initia principatus. Plin. iunior. Au commencement.
    \
        Inter initia parcius praebeas, dum consuescant, ne nouitas pabuli noceat. Colum. Du commencement bailles en moins jusques à ce qu'ils, etc.
    \
        Probum, industrium, atque inter ista reuerentissimum mei expertus. Plin. iunior. Avec ce.
    \
        Inter manus e conuiuio auferri. Cic. Sur les bras, A tout les mains, Entre les bras.
    \
        Inter moras. Plin. Ce temps pendant.
    \
        Nosque inter nos esse complexos narrabat. Cic. Que nous nous embrassions l'un l'autre, Que nous entr'embrassions.
    \
        Inter nos dictum fuit. Terent. Entre nous.
    \
        Inter nos ludamus. Plaut. Jouons ensemble, Jouons entre nous, Entrejouons nous.
    \
        Inter nos sordemus alteri. Plaut. Nous desplaisons l'un à l'autre.
    \
        Inter opus. Tibull. En besongnant.
    \
        Inter paucos dies. Liu. En peu de jours.
    \
        Inter poenam. Suet. Durant le torment.
    \
        Platanus inter primas donata Italiae. Plin. Qui a esté des premieres apportees en Italie.
    \
        Inter rem istam agendam. Plaut. En ce faisant, En faisant ceci.
    \
        Inter se amare. Cic. S'entr'aimer.
    \
        Inter se amant. Cic. Ils s'entr'aiment.
    \
        Inter sese fabulantur. Plaut. Ils devisent l'un à l'autre.
    \
        Inter se amplexari. Plaut. S'entr'embrasser.
    \
        Inter se distantes ternis pedibus. Colum. Ayant trois pieds de distance entre chascun, Distants de trois pieds l'un de l'autre.
    \
        Inter se ne contingant curato. Colum. Qu'ils ne s'entretouchent.
    \
        Inter se dissimiles. Quint. Ils ne resemblent point l'un à l'autre.
    \
        Inter se cornibus pugnant. Varro. Ils s'entrebatent des cornes, et s'entreheurtent.
    \
        Inter omne tempus. Liu. Tout le temps durant.
    \
        Quae inter continuum perdidi triennium. Plaut. Par l'espace de trois ans entiers.
    \
        Inter vias. Plaut. En cheminant, Sur le chemin, En chemin.
    \
        Inter vina. Horat. En beuvant.
    \
        Inter vos bene dicatis. Plaut. Les uns des autres.
    \
        Vobis inter vos coniuncta voluntas. Cic. Entre vous, Les uns aux autres.
    \
        Conuersi oculos inter se. Virgil. L'un vers l'autre.
    \
        Bonis inter bonos necessaria est amicitia. Cic. A gents de bien, Entre eulx, Parmi gents de bien.

    Dictionarium latinogallicum > inter

  • 15 itiner

    ĭtĭnĕr, arch. c. iter.
    * * *
    ĭtĭnĕr, arch. c. iter.
    * * *
        Iter de mari etiam dicitur. Terentius, Ain'tu tibi hoc incommodum euenisse iter? Ceste navigation.
    \
        Iter diei. Liu. Le chemin qu'on fait en un jour.
    \
        Accelerare iter. Liu. Haster son chemin, Exploicter chemin.
    \
        Agere longum iter. Plin. Faire long voyage, Cheminer long chemin.
    \
        Celerare maximis itineribus. Tacit. Se haster à grandes journees.
    \
        Conferre iter aliquo. Brutus Ciceroni. Addresser son chemin droict en quelque lieu.
    \
        Conficere iter. Cic. Cheminer.
    \
        Conficere iter pedibus. Cic. Cheminer à pied.
    \
        Expedire iter. Liu. Exploicter chemin.
    \
        Facere iter. Cic. Cheminer, Aller.
    \
        Iter facere vehiculis. Plin. iunior. Cheminer par charoy.
    \
        Iusta itinera facere. Cic. Pleines et entieres journees.
    \
        In Sardiniam iter habebat. Cic. Il s'en vouloit aller en, etc.
    \
        Inducere in iter. Quintil. Avoyer, Acheminer, Mettre aucun en son chemin, L'addresser à son chemin.
    \
        Ingredi iter pedibus, et Ingredi iter equo. Cic. Aller à pied, ou à cheval.
    \
        Continuum die, noctuque iter properabat. Tacit. Il exploictoit chemin jour et nuict.
    \
        Radit iter liquidum. Virgil. L'oiseau vole par l'air.
    \
        Iter necessarium eo die illi erat Lanuuium. Liu. Il avoit necessairement à aller en, etc.
    \
        Iter, pro Incoepto et instituto. Cic. Voye.
    \
        Itinera aquarum, pro Meatibus. Columel. Conduicts par lesquels l'eaue coule.
    \
        Iter pronum ad honores. Plin. iunior. Voye et moyen facile pour parvenir aux honneurs.

    Dictionarium latinogallicum > itiner

  • 16 biduum

    bīduum, ī, n. (bis u. dies), der Zeitraum ( die Zeit, Frist) von zwei Tagen, zwei Tage als Zeitraum, a) übh.: biduum comitiale (der 3. u. 4. Januar), Caes. b. c. 1, 5, 4: abstinentia bidui, Cels. 3, 21: bidui inedia, Plin. 8, 209: bidui est aut tridui haec sollicitudo, Ter. Andr. 440: finitā febre biduum integrum est, so befindet sich der Kranke zwei Tage lang gut, Cels. 3, 3. p. 77, 12 D.: quod omnino biduum supererat, cum (bis zu dem Tage, wo) etc., Caes. b. G. 1, 23, 1: in iis operibus consiliisque biduum consumitur, Caes. b. c. 1, 82, 1: certamine consulum biduum absumptum (est), Liv. 38, 44, 1 (vgl. inter has cogitationes biduo absumpto, Curt. 3, 6 [15], 8): biduum criminibus obiciendis statuitur, Tac. ann. 3, 13: ›longus fuit dolor‹. Bidui; at compluribus annorum saepe multorum, Cic. Phil. 11, 8: unum aliquem diem aut summum (höchstens) biduum eximere ex mense, Cic. Verr. 2, 129: id biduum memoriae eximere, Suet. Claud. 11, 1: biduum ad considerandum tempus petere, zwei Tage Bedenkzeit, Liv. 27, 24, 3: biduo intermisso, Plin. 30, 116. – oft biduum = »zwei Tage (lang)«, alqm biduum cibo tectoque prohibere, Cic. Verr. 3, 60: biduum in his locis morari, Caes. b. G. 7, 9, 1: u. so Cic. pro C. Rab. 8 u.a. Caes. b. c. 2, 21, 2 u.a. Sall. Iug. 69, 3. Nep. Att. 22, 3 u. oft bei andern: non plus biduum, Ter. eun. 184: biduum aut tri-
    ————
    duum, Cato r. r. 96, 1: biduum... tertio die, Liv. 31, 34, 9: noctem continuumque biduum, Suet. Tib. 42, 1: ante biduum, Vulg. Iosue 20, 5: iam ante biduum, Auct. inc. pan. Constant. Aug. 16, 5: in biduum, Liv. 10, 23, 1. Curt. 7, 11 (30), 14. Cels. 2, 10. p. 54, 2 D.: oft per biduum, zB. Cic. Phil. 11, 5; de nat. deor. 2, 96. Caes. b. c. 2, 32, 12. Vell. 2, 40, 3. Cels. 3, 17 u.a.: per continuum biduum, Vulg. 2. Mach. 10, 37: per insequens biduum, Liv. 30, 8, 4: post biduum, Plin. 2, 124; 13, 133. Aur. Vict. Caes. 32, 12. Vulg. lev. 19, 7 u.a.: post biduum demum, Suet. Aug. 10, 4: post biduum statim, Suet. Caes. 43, 1: non ultra biduum, Tac. ann. 6, 50. – Abl. biduo bei Kompar., biduo brevior dies, Cic. I. Verr. 6: uno die longior mensis aut biduo, Cic. Verr. 2, 129. – oft Abl. biduo = »im Verlauf (während) zweier Tage, zwei Tage über«, auch »binnen zwei Tagen«, zB. Cic. Quinct. 79 u. 81; ad Att. 4, 1, 6. Caes. b. G. 5, 27, 8. Cels. 1, 3. p. 19, 34 D. Curt. 4, 10 (39), 1 u.a.: selten in biduo, Iavol. dig. 50, 16, 217. § 1: oft eo biduo, »im Verlauf (während) dieser zwei Tage, in diesen zwei Tagen«, auch »nach diesen zwei Tagen«, Cic. ad Att. 4, 1, 6. Caes. b. c. 1, 41, 1 (dazu Kraner); 1, 87, 4. Auct. b. Alex. 9, 3 u. 59, 2: so auch hoc biduo, Cic. Phil. 14, 10: illo biduo, Cic. Verr. 2, 64: biduo illo, Curt. 6, 10 (39), 20: illo fere biduo, Cic. Pis. 14: biduo aut summum (höchstens) triduo, Cic. Quinct.
    ————
    78: biduo vel certe triduo, Cels. 4, 5 (2). p. 126, 25 D.: biduo triduove, Cels. 3, 21. p. 108, 36 D.; vgl. spatio bidui triduive, Apul. met. 9, 40: biduo et binoctio, Amm. 10, 1, 8: biduo et noctibus tribus, Caes. b. c. 2, 23, 1: biduo et duabus noctibus, Nep. Hann. 6, 3: priore biduo, Tac. hist. 1, 57: biduo proximo, Cels. 3, 15. p. 96, 3 u. p. 96, 11 D.: toto biduo, Apul. met. 1, 10: biduo continenti, Suet. Cal. 19, 2: biduo ante, Cic. Pis. 60: biduo post, Caes. b. G. 1, 1, 47, 1. Liv. 44, 18, 6. Suet. Caes. 16, 2: biduo post aut non toto triduo, Cic. Quinct. 79: biduo vix, Liv. 21, 47, 6: biduo a partu, Plin. 11, 236. – biduo, quo haec gesta sunt, zwei Tage von da an gerechnet (von der Zeit ab), wo usw. = zwei T., nachdem usw., Caes. b. c. 1, 48, 1: u. so biduo, quo senatum legerunt censores, Liv. 40, 53, 1: biduo postquam inde sublatus esset, Val. Max. 1, 8. ext. 1. – b) zur Bestimmung der Wegstrecke: bidui iter progressus, Caes. b. c. 2, 24, 1: ab eo non longius bidui viā abesse, Caes. b. G. 2, 7, 2: bidui navigatione distare a continente, Plin. 6, 200: biduum aut triduum abesse a Brundisio, Cic. ad Att. 8, 14, 1: bidui spatio abesse ab alqo, Planc. in Cic. ep. 10, 17, 1: in castra properabamus, quae aberant bidui, Cic. ad Att. 5, 16, 4: castra a quibus aberam bidui, Cic. ad Att. 5, 17, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > biduum

  • 17 biennium

    biennium, ī, n. (bis u. annus), ein Zeitraum ( eine Zeit, Frist) von zwei Jahren, zwei Jahre als Zeitraum, biennii infecunditas, Sall. hist. fr. 3, 1 (90): unius anni aut biennii ratio, Cic. Verr. 3, 43: debita biennii pecunia, Caes. b. c. 3, 31, 2: biennii imperium, Aur. Vict Caes. 33, 12: biennii usus, Iustin. 17, 2, 14: vacatio biennii, Ulp. fr. 14, 1. – biennium iam factumst (es sind schon zwei Jahre her), postquam abii domo, Plaut. merc. 8: u. so iam bienniumst, quom med amare coepit, Plaut. merc. 533: iam bienniumst, quom habet rem tecum, ibid. 534: si iam biennium aut triennium est, cum virtuti nuntium remisisti, Cic. ep. 15, 16, 3. – nondum biennium compleveramus in officio laboriosissimo et maximo, cum etc., Plin. pan. 91, 1. – nondum est biennium, ex quo (seitdem) etc., Augustin. de civ. dei 22, 8. p. 505, 38 D. – biennio iam confecto fere, Cic. Quinct. 40: biennio completo, Eutr. 9, 7: biennio expleto, Vulg. act. apost. 24, 27: interiecto biennio, Vell. 1, 14, 6. – oft Akk. biennium = »zwei Jahre (lang)«, in hoc iudicio iam biennium versari, Cic. Quinct. 42: biennium provinciam obtinere, Cic. Verr. 3, 216: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes. b. G. 1, 3, 2: biennium summis potitum esse, Auct. Vict. Caes. 36, 1; u. so Cic Quinct. 67; Caecin. 54: biennium fere, Cic. Verr. 4, 67: ferme abhinc biennium,
    ————
    Plaut. Bacch. 388: iam biennium, Plin. ep. 5, 1, 10: non plus quam annum neve plus quam biennium, Cic. Phil. 1, 19: paulo plus quam biennium, Quint. ep. ad Tryph. § 1: ante biennium, Vell. 1, 12, 4; 2, 48, 2 u.a.: in biennium, Plin. ep. 3, 9, 18: intra biennium, Vell. 2, 23, 2; 2, 45, 3. Plin. 25, 20. Quinct. 1, 12, 9: intra tempus biennii, Col. 3, 9. 6: per biennium, Cic. Verr. 3, 101; Cael. 78. Liv. 3, 56, 4. Curt. 7, 11 (41), 1. Plin. ep. 10, 56 (64), 4. Iustin. 5, 1, 1: per biennium continuum, Vell. 2, 16, 4: post biennium, Cic. Quinct. 41. Vell. 1, 14. § 4 u. 8; 2, 31, 2. Plin. 17, 97. Vulg. 2. Mach. 10, 3: post tempus biennii, Vulg. 2. regg. 13, 23: ultra biennium, Tac. ann. 1, 1. – Abl. biennio beim Kompar., biennio minor Xenophilus, Val. Max. 8, 13. ext. 3: biennio maior natu Domitius, Tac. ann. 12, 25. – oft Abl. biennio = »im Verlauf (während) zweier Jahre, innerhalb zweier Jahre, in od. binnen zwei Jahren«, appellare biennio, Cic. Quinct. 41: Africam pro consule biennio obtinuit, Suet. Galb. 7: u. so Vell. 1, 9, 1. Tac. Agr. 14. Plin. 16, 96 u. 18, 45. Aur. Vict. Caes. 33, 3: biennio prope, Cic. Verr. 2, 62: eo biennio, Caes. b. c. 3, 32, 5: biennio proximo, Tac. ann. 14, 29: biennio toto, Vulg. act. apost. 28, 30: biennio ante, Cic. Clu. 14 u. 68; agr. 2, 49; Sest. 67. Liv. 10, 22, 2; 27, 37, 5. Tac. ann. 6, 25: biennio post, Cato fr. bei Plin. 16, 195. Suet. Aug. 26, 2: biennio post diluvium, Vulg.
    ————
    gen. 11, 10: biennio post et octo mensibus, Eutr. 8, 22: biennio post ac menses fere novem, Aur. Vict. Caes. 10, 5. – quam ego biennio (nach zwei J.) postquam hinc in Ephesum abii conspicio lubens, Plaut. Bacch. 170 sq.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > biennium

  • 18 competens

    competēns, PAdi. m. Compar. (v. competo), zustehend = I) eig., zuständig, kompetent, iudex, ICt.: tribunal, ICt.: iudicium communium episcoporum, Augustin. c. Iulian. Pelag. 3, 5. – II) übtr., passend, geeignet, angemessen, analog, remedium, ICt.: modus, parilitas, Chalcid. – mit Dat., personae rebus c., Apul.: sententia verecundiae maternae congrua bonique viri arbitrio competens, ICt. – m. cum u. Abl., ratio etymologiae cum sententia vocabuli c., Gell. 19, 13, 3. – subst., c. continuum = ἀναλογία συνεχής, Ggstz. c. distans = ἀναλογία διηρημένη, Chalcid. Tim. 16: pro competenti esse, ibid. 11. – mit in u. Akk., interdicta in hanc rem competentia, ICt. – quid competentius facere potuisti, quam ut etc., Auct. pan. Maxim. et Constant. 7, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > competens

  • 19 triduum

    triduum, ī, n. (tres. u. dies), ein Zeitraum von drei Tagen, drei Tage, tr. continuum, Plaut.: ut maneas triduum hoc, Ter.: cum tridui viam processisset, Caes.: triduo illum, aut summum quadriduo periturum, Cic.: triduum quadriduumve, Cic. ep.: biduo post aut non toto triduo, Cic.: a tyranno petit tridui commeatum (Urlaub), Hyg.: per triduum et trinoctium flumen transisse Germanos, Amm.: ante hoc triduum, Fronto: post triduum vel quadriduum, Hieron.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > triduum

  • 20 trinoctium

    trinoctium, iī, n. (tres u. nox), eine Zeit von drei Nächten, drei Nächte, tr. continuum, Fab. Pict.: ludis trinoctio factis, Val. Max.: per triduum et trinoctium flumen transisse Germanos, Amm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > trinoctium

См. также в других словарях:

  • Continuum — may refer to: Continuum (theory), anything that goes through a gradual transition from one condition, to a different condition, without any abrupt changes Contents 1 Linguistics 2 Mathematics …   Wikipedia

  • continuum — [ kɔ̃tinɥɔm ] n. m. • 1905; mot lat. « le continu » 1 ♦ Phys. Ensemble d éléments homogènes. « Une poutre est un continuum de bois » (Schaeffer). Le continuum spatiotemporel : espace dont la quatrième dimension est le temps. 2 ♦ Didact. Objet ou… …   Encyclopédie Universelle

  • Continuum — (engl. für Kontinuum) bezeichnet einen DVD Film: Stargate: Continuum ein modernes Musikinstrument: Continuum (Musikinstrument) ein Katalogisierungssystem für Flüsse: River Continuum Concept ein Computerprogramm zur Kontinuierlichen Integration:… …   Deutsch Wikipedia

  • continuum — CONTÍNUUM s.n. 1. (fil.) În filozofia clasică, realitatea materială considerată ca un tot, părţile căruia, unite între ele fără soluţie de continuitate, au o limită unică şi comună. 2. (fiz., în sint.) Continuum spaţio temporal = Sistem de o… …   Dicționar Român

  • continuum — 1640s, from L. continuum a continuous thing, neut. of continuus (see CONTINUE (Cf. continue)). The plural is continua …   Etymology dictionary

  • Continŭum — Continŭum, so v. w. Stetige Größe, s. Stetig …   Pierer's Universal-Lexikon

  • continuum — index continuity, sequence Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • continuum — /kon tinu:m/ s. neutro lat., usato in ital. al masch. (filos.) [successione continua e inscindibile: il c. spazio temporale ] ▶◀ continuo …   Enciclopedia Italiana

  • continuum — {{/stl 13}}{{stl 7}}[wym. kontinuum]{{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}kontinuum {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • continuum — ► NOUN (pl. continua) ▪ a continuous sequence in which adjacent elements are not perceptibly different from each other, but the extremes are quite distinct. ORIGIN Latin, from continuus uninterrupted …   English terms dictionary

  • continuum — [kən tin′yo͞o əm] n. pl. continua [kən tin′yo͞o ə] or continuums [L, neut. of continuus] 1. a continuous whole, quantity, or series; thing whose parts cannot be separated or separately discerned 2. Math. the set of all real numbers: See also… …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»