Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

cenitare

  • 1 essen

    essen, I) v. tr.edere(v. pr. durch Beißen als Nahrung zu sich nehmen). – mandū care (kauen, kauend essen, z.B. duas bucceas). – comedere (ganz essen, aufessen). – vesci alqā re (als Nahrungsmittel genießen, verzehren, um sich zu nähren). – vorare (hinterschlucken, verschlingen, ohne erst zu kauen). – gustare. degustare (von etwas nur kostend essen, etwas weniges essen, z.B. etwas weniges an Brot und Datteln, panem et palmulas). – ich esse von etw., gusto, degusto de alqa re (ich koste, esse etwas weniges von etw.); mihi cibus est ex alqa re (ich habe etwas zur Speise, z.B. confestim exspiraverunt, quibus ex his piscibus cibus fuerat). – zu etw. (als Zukost) e., edere cum alqa re (z.B. cum pane, cum pulte); adhibere ad alqd (z.B. ad panem). – etwas sehr gern e., delectari alqā re; alci rei indulgere (z.B. pomis); alqd maxime appetere; est alci alqd gratissimus cibus: etw. leidenschaftlich gern e., avidissimum esse alcis rei (z.B. uvarum); teneri magno alcis rei studio (z.B. passerum): die Parther essen die Heuschrecken gern, locustae Parthis in cibo gratae. – sich essen lassen, in usu cibi esse (gewöhnlich gegessen [843] werden); iucunde sapere (gut schmekken). – jmdm. etwas zu essen geben, alci alqd edendum dare. – II) v. intr.: 1) übh. Speise zu sich nehmen: edere; cibum capere, capessere, sumere. – nicht e., cibo se abstinere (sich der Speise enthalten, auch als Kur); cibum non sumere (keine Speise nehmen, aus Kummer etc., z.B. multis diebus): nicht e. wollen, edere od. ēsse nolle (im allg.); cibum non accipere. cibum capere od. accipere nolle (keine Speise annehmen, z.B. von einem Kranken). – viel e., largiter se invitare (in einem einzelnen Fall, bei einem Gastmahl etc.); multi od. plurimi cibi esse. edacem esse (gewöhnlich): sehrviel e. u. trinken können, cibi vinique capacissimum esse: wenig e., paululum cibi tantum sumere (in einem einzelnen Fall); non multi esse cibi (gewöhnlich): sehr wenig, minimi esse cibi: mit großem Appetite e., largiter se invitare; libenter cenare: die Götter essen weder, noch trinken sie, di nec escis nec potionibus vescuntur: gut essen, opipare et apparate edere. – jmdm. zu essen geben, alqm cibo iuvare (ihn durch Speise erquicken); alqm cibare manu suā (ihn mit eigener Hand füttern): jmd. hat nichts zu e., nihil alci est, quo famem toleret: in zwei Tagen nichts zu e. bekommen, biduum cibo prohiberi. – jmd. arm e., alqm exedere od. comedere (Komik.). – 2) bei Tische sitzen u. Mahlzeit halten: ientare (einen Imbiß nehmen, bald nach dem Aufstehen, nach unserer Sitte »frühstücken«). – prandere (bei den Alten gegen zwölf Uhr frühstücken, nach unserer Sitte: »zu Mittag speisen«, wofür auch dem Deutschen ganz entsprechend nach Suet. Aug. 78 gesagt werden kann: cibum meridianum sumere). – gustare (einen Imbiß von kalter Küche nehmen, zwischen dem prandium u. der cena). – cenare. cenitare (die Hauptmahlzeit zu sich nehmen, dinieren; u. zwar cenitare = gewöhnlich essen, zu essen pflegen). – epulari (ein förmliches Gastmahl halten, speisen, schmausen, dinieren). – liegend e., cubantem cenare. – mit jmd. (in jmds. Gesellschaft) e., cenare cum alqo (z.B. in cubiculo); cenitare cum alqo (mit jmd. zu e. pflegen, z.B. eum paucis). – bei jmd. e., cenare od. (gewöhnlich, oft) cenitare apud alqm; accubare apud alqm od. in alcis epulo (im Sinne der Alten, bei jmd. zu Tische liegen): auswärts (außer dem Hause) e., foris cenare (in einem Falle); foris cenitare (gewöhnlich, oft): nicht mehr auswärts e., ad cenas itare desisse. – aus einer hölzernen Schüssel e., ligneo catillo cenare: gewöhnlich auf Silber e., argento cenitare. – der noch nicht gegessen hat, impransus; incenatus (s. vorher zu prandere u. cenare). – III) v. refl. sich satt essen und trinken, satiari vino ciboque. – sich satt an etw. e., saturum fieri alqā re; satiari alqā re. – sich dick und voll von etw. e., se complere alqā re (z.B. conchis).

    deutsch-lateinisches > essen

  • 2 pransito

    prānsito, āvī, ātum, āre [intens. к prandeo ]
    1) часто или обильно завтракать (p. et cenitare Lampr)

    Латинско-русский словарь > pransito

  • 3 foris [2]

    2. forīs, A) Adv. = θύρασι (eig. Lokat. v. *forae), I) draußen, außerhalb eines Ortes, auswärts (Ggstz. intra, intus), A) im allg.: intra vallum et foris, Nep.: utrum foris habeat exemplar, an intus, ob das Urbild sich außer ihm selbst od. in ihm selbst befinde, Sen.: alqd quaerere foris, Plaut. u. Cic. (s. Brix Plaut. mil. 638). – B) insbes.: a) auswärts = außerhalb des Hauses, nicht zu Hause (Ggstz. domi), f. cenare od. cenitare, Cic.: f. sunt, Ter.: domi forisque, Suet.: foris victores, domi trucidamur, Sen. rhet.: animus f. est (Ggstz. domi est), Plaut. – f. valde plauditur, bei den Leuten, Cic.: f. esse Gabinium, in der Leute Händen, d.i. verschuldet, Cic.: f. sapere, andern klugen Rat erteilen (aber sich nicht), Ter. heaut. 923. – b) außerhalb der Kurie, des Senates, Cic. ep. 1, 9, 20. – c) außerhalb der Stadt, -des Staats, außerhalb Roms (Ggstz. domi), Cic. u. Liv. – II) von draußen, von auswärts, auch = aus der Fremde (Ggstz. domo, Cic. Phil. 3, 26, intus, Plaut. cist. 688), f. flagitare telum, Nep.: alqd f. petere, Cic. (u. so petita verba f., Hor.): f. venire, Lucr.: sumi aut ex sua vi atque natura aut assumi foris, Cic. de or. 2, 163; vgl. 2, 173. – a foris, von auswärts, Plin. 17, 227. – B) Praepos. m. Akk., außerhalb, Apul. met. 1, 21. Cassiod. compl. 5. in Col. u.a. Eccl.; vgl. van de Vliet in Wölfflins Archiv 10, 386.

    lateinisch-deutsches > foris [2]

  • 4 auswärts

    auswärts, I) nach außen zu: foras (nach der Straße zu). – au. gebogene Beine, crura vara od. distorta. – II) übtr.: a) nach einem andern Orte: foras (z. B. versprechen, als Gast zu kommen, se promittere). – b) an einem andern Orte: extra (außerhalb). – foris (draußen, [312] außerhalb eines Orts; dah. auch = nicht zu Hause, z. B. esse [sein], cenare, cenitare, pernoctare [die Nacht bleiben]: u. = im Auslande, Ggstz domi). – peregre (außer Landes, z. B. habitare, mori).

    deutsch-lateinisches > auswärts

  • 5 Küche

    Küche, I) Ort zum Kochen: culīna. – II) Speise selbst: einfache K., sobria mensa: kalte K., prandium sine mensa: eine gute K. führen, laute cenitare.

    deutsch-lateinisches > Küche

  • 6 offen

    offen, I) eig.: apertus. adapertus (geöffnet, nicht verschlossen, gelüstet, nicht verhüllt oder bedeckt). – patens (offen stehend, bes. weit offen stehend od. übh. sich weithin ausdehnend). – propatŭlus (frei daliegend, von allen Seiten zugänglich). – hians (klaffend, z.B. Mund, os). – o. Tür, ostium apertum. fores apertae (die nicht verschlossen ist, z.B. aperto ostio [bei o. T.] dormire: u. apertis cubiculi foribus [bei o. Zimmertür] cubare); ianua patens. fores patentes (die weit offen steht, z.B. ianuā patente [bei o. T.] cenitare): o. Feld, campus apertus od. patens (das eine weite Aussicht gewährt); locus planus. auch bl. campus (ebener, nicht mit Anhöhen besetzter Platz): auf o. Straße, in aperto ac propatulo loco (auf einem freien Platz); in publico (auf öffentlicher Straße): o. See, mare apertum (die nicht von Land eingeschlossene); altum (die hohe See): ein o. Brief, epistula non obsignata (ein nicht versiegelter); epistula aperta od. resignata (ein aufgebrochener, entsiegelter); epistula soluta. epistu la vinculis laxatis (von dem die ihn verschließenden Bänder abgenommen sind): die o. Plätze (einer Stadt etc.), loca patentiora. – o. Kasse bei jmd. haben, arcā alcis uti non secus ac suā. – o. sein, o. stehen, apertum esse; patēre (weit offen stehen, z.B. patent portae urbis, procerum domus: u. patent oculi: u. patent [1824] aures eius querelis omnium): das Zimmer o. lassen, conclave apertum relinquere. – die Augen o. haben, oculos apertos habere (eig.); vigilare, bei etw., in mit Abl. (bildl., wachsam, vorsichtig sein, z.B. in deligendo). – II) uneig.: a) nicht befestigt: non munitus. – o. Land, terra castellis non munita. – b) nicht besetzt: vacuus. – eine o. Stelle, munus vacuum; locus vacuus: o. sein, vacare: es steht mir etwas o. (d. i. ich kann es erlangen), patet mihi alqd (z.B. eine Ehrenstelle, die königl. Krone etc.). – die Schiffahrt ist o., navigari coeptum est. – c) offenbar (w. vgl.): manifestus. – auf o. Tat ertappen, in manifesto facinore deprehendere; in re manifesta tenere. – d) von guter Fassungskraft: docilis (leicht unterrichtbar). – ein o. Kopf, ingenium docile; ingenii docilitas; homo docili ingenio (ein Mensch von offenem Kopf): einen o. Kopf haben, docili ingenio esse. – e) nicht versteckt (vgl. »offenherzig, aufrichtig«): simplex (z.B. homo: u. veritatis confessio). – verus (wahr, nicht verstellt, z.B. vultus). – o. Wesen, simplicitas; veritas: ein o. Mensch, homo simplex; homo vultu vero. – offen vor der Welt, coram omnibus (vor allen); civitate teste (indem der ganze Staat Zeuge war); vgl. »öffentlich« ( Adv.). – offen gesprochen, offen gesagt, um es offen zu sagen, non od. haud dicam dolo; ne dicam dolo.

    deutsch-lateinisches > offen

  • 7 foris

    1. foris, is, f. (verwandt mit θύρα; vgl. foras u. 2. foris), I) die Tür, sowohl des einzelnen Gemaches als des ganzen Hauses, Plur. forēs, sofern sie zwei Flügel hat, die Doppel-, Flügeltür (griech. θύρα, θύραι), Cic. u.a.: foris cubiculi, Cic.: foris ferrata, Amm.: fores clatratae, Inscr.: fores duplices, Ov.: foris crepuit od. fores crepuerunt, es kommt jmd. heraus, Komik.: hae mihi patent semper fores, Ter.: fores pulsare, Ov. u. Sen. ep.: claudere forem cubiculi, Cic.: claudere fores, Tibull. u. Ov.: fores obserare, Nep., obdere, Ov.: foribus obdere pessulum, Ter.: fores aperire, Ter. u. Cic., recludere, Lucr. u. Petron., reserare, Tibull. u. Ov.: fores refringere, Liv.: fores moliri (erbrechen), Liv.: fores frangere, an der T. reißen, Plaut.: ad fores assistere, Cic., stare, Curt. – im Bilde, artis fores aperire, Plin.: so auch quasi amicitiae fores aperire, Cic. – II) übtr., die Pforte, der Zugang, Eingang, die Öffnung, equi aenei, Cic.: nassarum, Plin.
    ————————
    2. forīs, A) Adv. = θύρασι (eig. Lokat. v. *forae), I) draußen, außerhalb eines Ortes, auswärts (Ggstz. intra, intus), A) im allg.: intra vallum et foris, Nep.: utrum foris habeat exemplar, an intus, ob das Urbild sich außer ihm selbst od. in ihm selbst befinde, Sen.: alqd quaerere foris, Plaut. u. Cic. (s. Brix Plaut. mil. 638). – B) insbes.: a) auswärts = außerhalb des Hauses, nicht zu Hause (Ggstz. domi), f. cenare od. cenitare, Cic.: f. sunt, Ter.: domi forisque, Suet.: foris victores, domi trucidamur, Sen. rhet.: animus f. est (Ggstz. domi est), Plaut. – f. valde plauditur, bei den Leuten, Cic.: f. esse Gabinium, in der Leute Händen, d.i. verschuldet, Cic.: f. sapere, andern klugen Rat erteilen (aber sich nicht), Ter. heaut. 923. – b) außerhalb der Kurie, des Senates, Cic. ep. 1, 9, 20. – c) außerhalb der Stadt, -des Staats, außerhalb Roms (Ggstz. domi), Cic. u. Liv. – II) von draußen, von auswärts, auch = aus der Fremde (Ggstz. domo, Cic. Phil. 3, 26, intus, Plaut. cist. 688), f. flagitare telum, Nep.: alqd f. petere, Cic. (u. so petita verba f., Hor.): f. venire, Lucr.: sumi aut ex sua vi atque natura aut assumi foris, Cic. de or. 2, 163; vgl. 2, 173. – a foris, von auswärts, Plin. 17, 227. – B) Praepos. m. Akk., außerhalb, Apul. met. 1, 21. Cassiod. compl. 5. in Col. u.a. Eccl.; vgl. van de Vliet in Wölfflins Archiv 10, 386.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > foris

  • 8 cēnitō

        cēnitō —, —, āre, freq.    [ceno], to dine often, dine habitually: foris; apud alqm.
    * * *
    cenitare, cenitavi, cenitatus V
    dine/eat habitually (in a particular place/manner); have dinner, dine (often)

    Latin-English dictionary > cēnitō

  • 9 forīs

        forīs adv.    [1 foris], out at the doors, out of doors, abroad, without: exspectatus: et intra vallum et foris, N.: te Foris sapere, i. e. for other people, T.: cenitare: studia non impediunt foris, in public life: fructum ferre, i. e. beyond the senate: vir clarus: auctoritas retinetur, abroad: valde plauditur, among the people: egere, foris esse Gabinium, i. e. in debt.—From without, from abroad: aut sumere ex suā vi, aut adsumere foris: auxilium petendum: petita Verba, foreign, H.
    * * *
    I
    out of doors, abroad
    II
    door, gate; (the two leaves of) a folding door (pl.); double door; entrance

    Latin-English dictionary > forīs

  • 10 caenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > caenaculum

  • 11 cenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > cenaculum

  • 12 coenaculum

    cēnācŭlum ( caen- and coen-), i, n. [cena], orig., a dining-room, usu. in an upper story; hence, an upper story, an upper room, a garret, attic (later, the dwelling of the poorer class of people):

    ubi cubabant cubiculum, ubi cenabant cenaculum vocitabant. Posteaquam in superiore parte cenitare coeperunt, superioris domūs universa cenacula dicta,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll.: cenacula dicuntur, ad quae scalis ascenditur (the Gr. huperôon), Paul. ex Fest. p. 54, 6 ib.; cf. Liv 39, 14; Cic. Agr 2, 35, 96; Vitr. 2, 8, 17; Quint. 6, 3, 64; Suet. Aug. 45; 78; Hor. Ep. 1, 1, 91; Juv. 10, 18; Suet. Vit. 7; Dig. 7, 1, 13, § 8; 8, 2, 41 pr.; 9, 3, 5, § 9; Inscr. Orell. 4323 sq.—
    II.
    Transf, like huperôon: maxima caeli, Enn. ap. Tert. adv. Val. 7 (Ann. v. 61 Vahl.); cf. in Plaut. humorously of the abode of Jupiter: in superiore qui habito cenaculo, Plaut Am. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > coenaculum

  • 13 fores

    1.
    fŏris, is, and more freq. in plur., fŏres, um, f. [Sanscr. dvār; Gr. thura; O. H. Germ. tor; Engl. door, etc.; cf. foras], a door, gate; in plur., the two leaves of a door (syn.: porta, janua, valvae, ostium, limen).
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    crepuit foris,

    Plaut. Am. 1, 2, 34; cf. id. Cas. 5, 1, 17:

    foris crepuit, concrepuit,

    id. Aul. 4, 5, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Bacch. 4, 9, 134; Ter. Ad. 2, 3, 11:

    constitit ad geminae limina prima foris,

    Ov. H. 12, 150:

    ut lictor forem virgā percuteret,

    Liv. 6, 34, 6:

    cum forem cubiculi clauserat,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    forem thalami claudere,

    Ov. A. A. 3, 228:

    forem obdere alicui,

    id. P. 2, 2, 42:

    exclusus fore, cum Longarenus foret intus,

    Hor. S. 1, 2, 67.—
    (β).
    Plur.:

    ex quo (Jano) fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    pol, haud periculum est, cardines ne foribus effringantur,

    Plaut. As. 2, 3, 4 sq.; cf.:

    sonitum prohibe forum et crepitum cardinum,

    id. Curc. 1, 3, 1:

    a nobis graviter crepuerunt fores,

    Ter. Heaut. 3, 3, 52:

    ad fores assistere,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    extra fores limenque carceris,

    id. Tusc. 5, 28, 80:

    robustae,

    Hor. C. 3, 16, 2:

    invisae,

    id. S. 2, 3, 262:

    asperae,

    id. C. 3, 10, 3:

    durae,

    Tib. 1, 1, 56:

    foribus inest clavis,

    id. 1, 6, 34:

    hostes incidentes semiapertis portarum foribus,

    Liv. 26, 39, 22.—
    B.
    Transf., the door, opening, entrance of other things:

    aeneus equus, cujus in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38:

    nassarum,

    Plin. 32, 2, 5, § 11:

    apum,

    id. 21, 14, 48, § 82.—
    II.
    Trop.:

    quasi amicitiae fores aperire,

    Cic. Fam. 13, 10, 4:

    artis fores apertas intrare,

    Plin. 35, 9, 36, § 61:

    rerum,

    id. 2, 8, 6, § 31.
    2.
    fŏris, adv. [abl. form (denoting both the place where and the place whence), and answering to the acc. form foras, v. foras init. ].
    I.
    Out at the doors, out of doors, abroad, without (opp. intus, domi, etc.):

    sinito ambulare, si foris, si intus volent,

    Plaut. Capt. 1, 2, 5: cf.:

    foris pascuntur, intus opus faciunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 5:

    ille relictus intus, exspectatus foris,

    Cic. Sull. 5. 17; cf.

    also: nam et intus paveo, et foris formido,

    Plaut. Cist. 4, 2, 20: aliorum intus corpus et foris lignum, ut nucum;

    aliis foris corpus, intus lignum, ut prunis,

    Plin. 15, 28, 34, § 112:

    cum et intra vallum et foris caederentur,

    Nep. Dat. 6:

    domi et foris aegre quod sit, satis semper est,

    Plaut. Cas. 2, 2, 8; cf.:

    ut domo sumeret, neu foris quaereret,

    id. Bacch. 4, 4, 6:

    nec minore saevitia foris et in exteros grassatus est,

    Suet. Ner. 36:

    (consilium petere) foris potius quam domo,

    Cic. Phil. 2, 11, 26:

    te foris sapere, tibi non posse te auxiliarier,

    Ter. Heaut. 5, 1, 49:

    si foris cenat,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; cf.:

    venit ad nos Cicero tuus ad cenam, cum Pomponia foris cenaret,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19 Orell. N. cr.:

    cenitare,

    id. Fam. 7, 16, 2; 9, 24, 3:

    extrinsecus, cum ea, quae sunt foris neque inhaerent in rei natura, colliguntur,

    id. de Or. 2, 39, 163:

    haec studia delectant domi, non impediunt foris,

    in public life, id. Arch. 7, 16; cf.:

    cum ea contentio mihi magnum etiam foris fructum tulisset,

    i. e. beyond the senate, id. Fam. 1, 9, 20:

    fuit ille vir cum foris clarus, tum domi admirandus, neque rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis,

    id. Phil. 2, 28, 69:

    et domi dignitas et foris auctoritas retinetur,

    abroad, id. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    id. Off. 1, 22, 76; and:

    otium foris, foeda domi lascivia,

    Tac. A. 13, 25:

    foris valde plauditur,

    among the people, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1:

    egere, foris esse Gabinium, sine provincia stare non posse,

    i. e. in the people's power, in debt, id. Pis. 6, 12.—
    (β).
    As prep. with acc. (late Lat.): constitutus si sit fluvius, qui foris agrum non vagatur, beyond, Auct. de Limit. p. 273 Goes.:

    ut terminos foris limites ponerentur,

    id. ib. —
    II.
    From without, from abroad, = extrinsecus:

    at, quaecumque foris veniunt, impostaque nobis Pondera sunt,

    Lucr. 5, 543:

    sed quod ea non parit oratoris ars, sed foris ad se delata, tamen arte tractat,

    Cic. Part. 14, 48: aut sumere ex sua vi atque natura, aut assumere foris. id. de Or. 2, 39, 163; cf.:

    foris assumuntur ea, quae non sua vi sed extranea sublevantur,

    id. ib. 2, 40, 173; id. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 71:

    auxilium non petendum est foris,

    id. Tusc. 3, 3, [p. 768] 6:

    ut in ipsa (arte) insit, non foris petatur extremum,

    id. Fin. 3, 7, 24.—
    (β).
    Strengthened by ab:

    quoniam in ulcus penetrat omnis a foris injuria,

    Plin. 17, 24, 37, § 227.

    Lewis & Short latin dictionary > fores

  • 14 foris

    1.
    fŏris, is, and more freq. in plur., fŏres, um, f. [Sanscr. dvār; Gr. thura; O. H. Germ. tor; Engl. door, etc.; cf. foras], a door, gate; in plur., the two leaves of a door (syn.: porta, janua, valvae, ostium, limen).
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    crepuit foris,

    Plaut. Am. 1, 2, 34; cf. id. Cas. 5, 1, 17:

    foris crepuit, concrepuit,

    id. Aul. 4, 5, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Bacch. 4, 9, 134; Ter. Ad. 2, 3, 11:

    constitit ad geminae limina prima foris,

    Ov. H. 12, 150:

    ut lictor forem virgā percuteret,

    Liv. 6, 34, 6:

    cum forem cubiculi clauserat,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    forem thalami claudere,

    Ov. A. A. 3, 228:

    forem obdere alicui,

    id. P. 2, 2, 42:

    exclusus fore, cum Longarenus foret intus,

    Hor. S. 1, 2, 67.—
    (β).
    Plur.:

    ex quo (Jano) fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    pol, haud periculum est, cardines ne foribus effringantur,

    Plaut. As. 2, 3, 4 sq.; cf.:

    sonitum prohibe forum et crepitum cardinum,

    id. Curc. 1, 3, 1:

    a nobis graviter crepuerunt fores,

    Ter. Heaut. 3, 3, 52:

    ad fores assistere,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    extra fores limenque carceris,

    id. Tusc. 5, 28, 80:

    robustae,

    Hor. C. 3, 16, 2:

    invisae,

    id. S. 2, 3, 262:

    asperae,

    id. C. 3, 10, 3:

    durae,

    Tib. 1, 1, 56:

    foribus inest clavis,

    id. 1, 6, 34:

    hostes incidentes semiapertis portarum foribus,

    Liv. 26, 39, 22.—
    B.
    Transf., the door, opening, entrance of other things:

    aeneus equus, cujus in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38:

    nassarum,

    Plin. 32, 2, 5, § 11:

    apum,

    id. 21, 14, 48, § 82.—
    II.
    Trop.:

    quasi amicitiae fores aperire,

    Cic. Fam. 13, 10, 4:

    artis fores apertas intrare,

    Plin. 35, 9, 36, § 61:

    rerum,

    id. 2, 8, 6, § 31.
    2.
    fŏris, adv. [abl. form (denoting both the place where and the place whence), and answering to the acc. form foras, v. foras init. ].
    I.
    Out at the doors, out of doors, abroad, without (opp. intus, domi, etc.):

    sinito ambulare, si foris, si intus volent,

    Plaut. Capt. 1, 2, 5: cf.:

    foris pascuntur, intus opus faciunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 5:

    ille relictus intus, exspectatus foris,

    Cic. Sull. 5. 17; cf.

    also: nam et intus paveo, et foris formido,

    Plaut. Cist. 4, 2, 20: aliorum intus corpus et foris lignum, ut nucum;

    aliis foris corpus, intus lignum, ut prunis,

    Plin. 15, 28, 34, § 112:

    cum et intra vallum et foris caederentur,

    Nep. Dat. 6:

    domi et foris aegre quod sit, satis semper est,

    Plaut. Cas. 2, 2, 8; cf.:

    ut domo sumeret, neu foris quaereret,

    id. Bacch. 4, 4, 6:

    nec minore saevitia foris et in exteros grassatus est,

    Suet. Ner. 36:

    (consilium petere) foris potius quam domo,

    Cic. Phil. 2, 11, 26:

    te foris sapere, tibi non posse te auxiliarier,

    Ter. Heaut. 5, 1, 49:

    si foris cenat,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; cf.:

    venit ad nos Cicero tuus ad cenam, cum Pomponia foris cenaret,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19 Orell. N. cr.:

    cenitare,

    id. Fam. 7, 16, 2; 9, 24, 3:

    extrinsecus, cum ea, quae sunt foris neque inhaerent in rei natura, colliguntur,

    id. de Or. 2, 39, 163:

    haec studia delectant domi, non impediunt foris,

    in public life, id. Arch. 7, 16; cf.:

    cum ea contentio mihi magnum etiam foris fructum tulisset,

    i. e. beyond the senate, id. Fam. 1, 9, 20:

    fuit ille vir cum foris clarus, tum domi admirandus, neque rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis,

    id. Phil. 2, 28, 69:

    et domi dignitas et foris auctoritas retinetur,

    abroad, id. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    id. Off. 1, 22, 76; and:

    otium foris, foeda domi lascivia,

    Tac. A. 13, 25:

    foris valde plauditur,

    among the people, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1:

    egere, foris esse Gabinium, sine provincia stare non posse,

    i. e. in the people's power, in debt, id. Pis. 6, 12.—
    (β).
    As prep. with acc. (late Lat.): constitutus si sit fluvius, qui foris agrum non vagatur, beyond, Auct. de Limit. p. 273 Goes.:

    ut terminos foris limites ponerentur,

    id. ib. —
    II.
    From without, from abroad, = extrinsecus:

    at, quaecumque foris veniunt, impostaque nobis Pondera sunt,

    Lucr. 5, 543:

    sed quod ea non parit oratoris ars, sed foris ad se delata, tamen arte tractat,

    Cic. Part. 14, 48: aut sumere ex sua vi atque natura, aut assumere foris. id. de Or. 2, 39, 163; cf.:

    foris assumuntur ea, quae non sua vi sed extranea sublevantur,

    id. ib. 2, 40, 173; id. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 71:

    auxilium non petendum est foris,

    id. Tusc. 3, 3, [p. 768] 6:

    ut in ipsa (arte) insit, non foris petatur extremum,

    id. Fin. 3, 7, 24.—
    (β).
    Strengthened by ab:

    quoniam in ulcus penetrat omnis a foris injuria,

    Plin. 17, 24, 37, § 227.

    Lewis & Short latin dictionary > foris

См. также в других словарях:

  • Rick Tramonto — Infobox Chef name = Rick Tramonto caption = birthdate = Birth date and age|1963|05|30 birthplace = Rochester, New York deathdate = deathplace = style = French education = ratings = restaurants = Tru Trio Tramonto s Steak Seafood Osteria di… …   Wikipedia

  • Ценакул — (лат. cenaculum или coenaculum, собственно столовая) первоначально, по всей вероятности, обозначал помещение, предназначенное для еды. Обыкновенно словом этим пользовались для обозначения верхних этажей дома, иногда жилого помещения при лавках,… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Cenaculum — Das Cenaculum (von lateinisch cena „Mahl“) war ursprünglich das im Obergeschoss befindliche Speisezimmer im römischen Haus. Man nahm dort die täglichen, informellen Mahlzeiten ein im Gegensatz zu den im Erdgeschoss sich befindenden… …   Deutsch Wikipedia

  • PRANDIUM — Plutarcho παἰ ἔνδιον, quod Meridie sumeretur, antiquitus in usu non erat, Servius Honor. in Aen. l. 4. Unde Isidor. Etymolog. l. 2. c. 20. Est autem, inquit, cena vespertinus cibus, quam vespertinam antiqui dicebant, in usu enim non erant prandia …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SCALA — a scandendo; per illas enim in superiora domus ascenditur. Sic apud Graecos, qui uxores filiasque auxiâ sollicitudine custodiebant, ad Parthenonas vel Gynaeconas, in supetiori aedium parte constitutas, Scalarum ascensu perventum: quae an… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»