-
1 calefacio
calefacio (calfacio), ĕre, fēci, factum - tr. - [st2]1 [-] chauffer, faire chauffer. [st2]2 [-] échauffer, émouvoir, enflammer, exciter. [st2]3 [-] tenir en haleine, ne pas laisser de répit. - forum aleatorium calfecimus, Suet. Aug. 71: nous avons réchauffé la table de jeu (à force de jouer). - calface, Cic. Fam. 16, 18, 2: impér. présent.* * *calefacio (calfacio), ĕre, fēci, factum - tr. - [st2]1 [-] chauffer, faire chauffer. [st2]2 [-] échauffer, émouvoir, enflammer, exciter. [st2]3 [-] tenir en haleine, ne pas laisser de répit. - forum aleatorium calfecimus, Suet. Aug. 71: nous avons réchauffé la table de jeu (à force de jouer). - calface, Cic. Fam. 16, 18, 2: impér. présent.* * *Calefacio, calefacis, pen. corr. calefeci, pe. prod. calefactum, calefacere, vel calfacere. Plin. Eschauffer.\Calefacere, ad animum transfertur: vt Calefacere aliquem. Cic. Luy eschauffer le front, Parler bien à luy, Luy faire sa reste. -
2 calefacio
calefacio calefacio, feci, factum, ere нагревать -
3 calefacio
calefacio calefacio, feci, factum, ere согревать, нагревать -
4 calefacio
calefacio u. synk. calfacio (mit Umlaut calficio), fēcī, factum, ere, Passiv calefīo u. calfīo, factus sum, fierī, selten calfacior (mit Umlaut calficior), factus sum, facī, warm-, heiß machen, erwärmen, erhitzen, heizen (Ggstz. refrigerare), I) eig.: a) physisch, absol., calef. igni, Quint. 5, 10, 58. – mit Acc., calf. dolium, Cato: calf. ceram, Vitr.: calf. balineum domi, Plin. ep.: calef. fornum ad panis coquendi modum, bis zur Brothitze heizen, Pallad.: eā parte calf. cellam (v. der Sonne), Vitr.: calf. igne focum, Ov.: amnes sanguine, Claud.: minora balnearia et minora miliaria citius calefiunt, Sen.: ut murena et conger ne calefierent, Plaut.: uti testudines alveolorum ex communi hypocausto calfaciantur, Vitr.: quo celerius et calefit et frigescit aqua, Cels.: iube huic aquam calefieri, Plaut.: balineum calfieri iubebo, Cic.: officium calamistrorum in igne calefaciendorum, Porphyr.: calamistra calefacta, Varr. LL.: calefacta aqua, Val. Max.: ovum calefactum, Plin.: Partiz. im Compar., calfactior potio, heißeres, Pelagon. veterin. 28. – scherzh., forum aleatorium calfecimus, wir haben das Würfelbrett nicht kalt werden lassen, Aug. b. Suet. Aug. 71, 3. – b) animalisch: α) übh., absol., prope sist, aestu calefacit (Vulcani filius), Plaut. Epid. 674 G. – m. Acc., calfic. corpus, v. Feuer, Cic.: calef. brachia, crura, Cels.: calf. manum algentis sinu, Ov.: fauces calefiunt, Cornif. rhet.: calidus homo refrigerare se debet, frigidus calefacere, Cels.: non poterat calefieri, am Körper warm werden (v. einem Greis), Hier.: calficiens se, Eccl.: sudore calefacti, Petr.: carnes assiduo incubitu calefactae, Solin.: oleo et vino calefacti, Frontin.: rubor calefacta per ora cucurrit, Verg. – β) von Getränken u. Heilmitteln, wärmen, bähen, absol., novum vinum refrigerare, vetus calefacere, Varr. fr.: aliae res calefaciunt, aliae refrigerant, Cels.: reliqua malagmata fere calefaciunt, Cels.: magis calefacit adeps, si vetus est Cels. – m. Acc., nam ferme convenit, vinum, ub potum est, calefacere corpora, Gell.: malagma lateris dolorem bene calfacit, Scrib.: acopum perunctum refrigeratos calfacit, Scrib. – Partiz. subst., calefacientia, ium, n., erwärmende Mittel (Ggstz. refrigerantia), Cels. 3, 12; 4, 2 u. ö. – II) übtr.: 1) jmdm. warm machen, einheizen = jmdm. derb zusetzen, jmd. beunruhigen, calface hominem, Cic.: si Parthi vos nihil calficiunt, nos hic frigore rigescimus, Cael. in Cic. ep.: Gabinium ad populum luculente calefecerat Mummius, Cic. ep.: nos Ventidianis rumoribus calficimur, Cic. fr. – 2) (poet.) in Feuer setzen, aufregen, leidenschaftlich stimmen, calefacta corda tumultu, Verg. Aen. 12, 269: vino calefacta Venus, Claud. de bell. Gild. 182: calefactus miles, der hitzige, Ov. Ib. 48. – / calface, Cic. ep. 16, 18, 2: calfacere, Vitr. 6, 6, 2: calfacimini, Vulg. Iacob. 2, 16: calfaciantur, Vitr. 5, 10, 1: calfacito, Cato r. r. 76, 2 u. 157, 10. – Formen mit dem Umlaut (calfic.): calficiens, Itala Ioann. 18, 25: calficiendum, Cic. de nat. deor. 2, 151: calficimur, Cic. fr. p. 43, 15 K.: calficiunt, Cael. in Cic. ep. 8, 6, 4 B. mit cod. M (Wesenb. calfaciunt).
-
5 calefacio
calefacio u. synk. calfacio (mit Umlaut calficio), fēcī, factum, ere, Passiv calefīo u. calfīo, factus sum, fierī, selten calfacior (mit Umlaut calficior), factus sum, facī, warm-, heiß machen, erwärmen, erhitzen, heizen (Ggstz. refrigerare), I) eig.: a) physisch, absol., calef. igni, Quint. 5, 10, 58. – mit Acc., calf. dolium, Cato: calf. ceram, Vitr.: calf. balineum domi, Plin. ep.: calef. fornum ad panis coquendi modum, bis zur Brothitze heizen, Pallad.: eā parte calf. cellam (v. der Sonne), Vitr.: calf. igne focum, Ov.: amnes sanguine, Claud.: minora balnearia et minora miliaria citius calefiunt, Sen.: ut murena et conger ne calefierent, Plaut.: uti testudines alveolorum ex communi hypocausto calfaciantur, Vitr.: quo celerius et calefit et frigescit aqua, Cels.: iube huic aquam calefieri, Plaut.: balineum calfieri iubebo, Cic.: officium calamistrorum in igne calefaciendorum, Porphyr.: calamistra calefacta, Varr. LL.: calefacta aqua, Val. Max.: ovum calefactum, Plin.: Partiz. im Compar., calfactior potio, heißeres, Pelagon. veterin. 28. – scherzh., forum aleatorium calfecimus, wir haben das Würfelbrett nicht kalt werden lassen, Aug. b. Suet. Aug. 71, 3. – b) animalisch: α) übh., absol., prope sist, aestu calefacit (Vulcani filius), Plaut. Epid. 674 G. – m. Acc., calfic. corpus, v. Feuer, Cic.: calef. brachia, crura, Cels.: calf. manum algentis sinu, Ov.: fauces————calefiunt, Cornif. rhet.: calidus homo refrigerare se debet, frigidus calefacere, Cels.: non poterat calefieri, am Körper warm werden (v. einem Greis), Hier.: calficiens se, Eccl.: sudore calefacti, Petr.: carnes assiduo incubitu calefactae, Solin.: oleo et vino calefacti, Frontin.: rubor calefacta per ora cucurrit, Verg. – β) von Getränken u. Heilmitteln, wärmen, bähen, absol., novum vinum refrigerare, vetus calefacere, Varr. fr.: aliae res calefaciunt, aliae refrigerant, Cels.: reliqua malagmata fere calefaciunt, Cels.: magis calefacit adeps, si vetus est Cels. – m. Acc., nam ferme convenit, vinum, ub potum est, calefacere corpora, Gell.: malagma lateris dolorem bene calfacit, Scrib.: acopum perunctum refrigeratos calfacit, Scrib. – Partiz. subst., calefacientia, ium, n., erwärmende Mittel (Ggstz. refrigerantia), Cels. 3, 12; 4, 2 u. ö. – II) übtr.: 1) jmdm. warm machen, einheizen = jmdm. derb zusetzen, jmd. beunruhigen, calface hominem, Cic.: si Parthi vos nihil calficiunt, nos hic frigore rigescimus, Cael. in Cic. ep.: Gabinium ad populum luculente calefecerat Mummius, Cic. ep.: nos Ventidianis rumoribus calficimur, Cic. fr. – 2) (poet.) in Feuer setzen, aufregen, leidenschaftlich stimmen, calefacta corda tumultu, Verg. Aen. 12, 269: vino calefacta Venus, Claud. de bell. Gild. 182: calefactus miles, der hitzige, Ov. Ib. 48. – ⇒ calface, Cic. ep. 16, 18, 2: calfacere, Vitr. 6, 6, 2: calfacimini, Vulg.————Iacob. 2, 16: calfaciantur, Vitr. 5, 10, 1: calfacito, Cato r. r. 76, 2 u. 157, 10. – Formen mit dem Umlaut (calfic.): calficiens, Itala Ioann. 18, 25: calficiendum, Cic. de nat. deor. 2, 151: calficimur, Cic. fr. p. 43, 15 K.: calficiunt, Cael. in Cic. ep. 8, 6, 4 B. mit cod. M (Wesenb. calfaciunt).Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > calefacio
-
6 calefacio
cale-facio (стяж. calfacio), fēcī, factum, ere (pass. calefīo, factus sum, fierī) [ caleo ]1)б) топить, растапливать (focum igne O; balineum C, PJ)forum aleatorium c. шутл. Su — нагреть игральную доску, т. е. играть без передышки2) разгорячить, взволновать ( calefacta corda V)3) тревожить, беспокоить, досаждать, мучить ( aliquem C) -
7 calefacio
calefacere, calefeci, calefactus V TRANSmake warm/hot (exertion/fermentation); heat; excite, rouse; vex, trouble -
8 calefacio
călĕ-făcĭo, or contr. calfăcĭo (as calidus = caldus, calidarius = caldarius, etc.), fēci, factum, 3, v. a. (in the time of Quint. the contracted form seems to have been the prevailing one, v. Quint. 1, 6, 21; also Charis. p. 220 P. gives as pass. calfio. In the poets usage varies according to the demands of the verse;I.e. g., cālfācìt,
Ov. F. 4, 698;cālfăcienda,
id. A. A. 2, 214;cālfācti,
id. Ib. 48, and călĕfēcit, Lucr. 6, 687;călēfacta,
Verg. A. 12, 66; 12, 269 al. In prose writers—e. g. Quint. 5, 10, 58—the best MSS. vary between the two forms. — Imperat. calface, Cic. Fam. 16, 18, 2.— Pass. regularly calefio;once by a solecism calefacientur,
Vitr. 5, 10; cf.concalefaciuntur,
id. 4, 7) [caleo-facio].Lit., to make warm or hot, to warm, heat: ventus ubi percaluit calefecitque omnia, *Lucr. 6, 687:II.dolium calfacito,
Cato, R. R. 69, 2:ad calefaciendum corpus,
Cic. N. D. 2, 60, 151:igne focum,
Ov. F. 4, 698.— Pass.:calamistris calefactis,
Varr. L. L. 5, § 129 Müll.:abi intro ac jube huic aquam calefieri,
Plaut. Ep. 5, 1, 48:calefieri jussi reliquias,
id. Pers. 1, 3, 25:fauces calefiunt,
Auct. Her. 3, 12, 21:balineum calfieri jubebo,
Cic. Att. 2, 3, 3:Algenti manus est calfacienda sinu,
Ov. A. A. 2, 214:ovum cum porri suco calefactum,
Plin. 29, 3, 11, § 47:ora calefacta,
Verg. A. 12, 66.—Trop.A.In colloquial lang., to trouble, vex:B.calface hominem,
Cic. Fam. 16, 18, 2: si Parthi vos nihil calfaciunt, nos hic frigore frigescimus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 4:Gabinium calefecerat Memmius,
Cic. Q. Fr. 3, 2, 1.—Poet., of the passions, to heat, to rouse up, excite:C.calefacta corda tumultu,
Verg. A. 12, 269; Ov. Ib. 48:vino calefacta Venus,
Claud. B. Gild. 182.—To pursue something with zeal:forum aleatorium calfecimus,
Suet. Aug. 71 Ruhnk. -
9 calefaciō or calfaciō (-ficiō)
calefaciō or calfaciō (-ficiō) fēcī, factus, ere, pass. calefīō, fierī [caleo + facio], to make warm, make hot, heat: ad calefaciendum corpus: igne focum, O.: balineum calfieri iubebo: calefacta ora, flushed, V.—Fig., to excite (poet.): calefactaque corda tumultu, V.—To vex, trouble (colloq.): calface hominem: alqm luculente. -
10 con-calefaciō
con-calefaciō fēcī, factus, ere, to warm thoroughly: bracchium: (concursio corporum) concalefacta. -
11 calefio
calefīo, fĭĕri, factus sum (passif de calefacio) devenir chaud, être chauffé, s'échauffer.* * *calefīo, fĭĕri, factus sum (passif de calefacio) devenir chaud, être chauffé, s'échauffer.* * *Calefio, pen. prod. calefis, pen. indif. calefieri, pen. corr. Calidum fieri. Plaut. Plin. Estre eschauffé. -
12 calefactus
1.călĕfactus or calfactus, a, um, Part., v. calefacio.2.călĕfactus ( calfac-), ūs, m. [calefacio], a warming, heating (post-Aug. and rare):faucium tumorem calfactu obiter fovere,
Plin. 29, 3, 11, § 48; Lact. Opif. Dei, 14, 5. -
13 calfactus
1.călĕfactus or calfactus, a, um, Part., v. calefacio.2.călĕfactus ( calfac-), ūs, m. [calefacio], a warming, heating (post-Aug. and rare):faucium tumorem calfactu obiter fovere,
Plin. 29, 3, 11, § 48; Lact. Opif. Dei, 14, 5. -
14 calefacto
(стяж. calfacto), —, —, āre [intens. к calefacio ]1) сильно нагревать (aquam Pl; aēnum H)2) шутл. взгреть ( virgis Pl) -
15 calefio
-
16 concalefacio
con-calefacio, fēcī, factum, ereсогревать, нагревать -
17 percalefacio
per-calefacio, fēcī, factum, ereсильно нагревать, прогревать (aliquid Vtr; motu percalefactus Lcr) -
18 recalefacio
re-calefacio ( recalfacio), fēcī, factum, ereснова согревать, опять отогревать (aliquid O, Scr, CA) -
19 calefactibilis
calefactibilis, e (calefacio), was erwärmt werden kann, Boëth. herm. pr. 2, 13. p. 200, 13.
-
20 calefactio
calefactio, ōnis, f. (calefacio), die Erwärmung, a) die physische, die Heizung, publici balinei, Arcad. dig. 50, 4, 18. § 4: Plur., calefactiones thermarum, Hermog. dig. 50, 4, 1. § 2: synk. calfactiones, Soran. Lat. p. 60, 2. – b) die animalische, Pelagon. veterin. 28. p. 95: calefactione et fotu, Chalcid. Tim. 165: Plur., Veget. mul. 3, 14, 8.
См. также в других словарях:
calefacient — 1. Making warm or hot. 2. An agent causing a sense of warmth in the part to which it is applied. [L. calefacio, fr. caleo, to be warm, + facio, to make] * * * cal·e·fa·cient .kal ə fā shənt adj making warm calefacient n a calefacient agent * * *… … Medical dictionary
chafe — To cause irritation of the skin by friction. [Fr. chauffer, to heat, fr. L. calefacio, to make warm] * * * chafe chāf vt, chafed; chaf·ing to irritate or make sore by or as if by rubbing chafe n injury caused by friction * * * (chāf) to… … Medical dictionary
ԱՅՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 0098 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ն. Հրով կիզուլ՝ տոչորել եւ ծախել. էրել. ... որպէս καίω, ἑκκαίω, κατακαίω uro, exuro, comburo *Ոսկերս մարդկան այրեսցէ ʼի վերայ քո: Հուր բորբոքեալ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՋԵՌԱՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 2 0671 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 11c նոյն ընդ Ջեռուցանել. θερμαίνω calefacio. տաքցընել. *Հուրդ ոչ կարելի ջեռացուցանել՝ եւ ոչ Պերիարմ.: *Բերել սալս երկաթիս, եւ ջեռացուցանել սաստիկ: Շամփուր երկաթի, զոր ջեռացուցեալ՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՋԵՌՈՒՑԱՆԵՄ — (ռուցի, ռո, ռուցեալ.) NBH 2 0671 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 10c, 12c θερμαίνω, διαθερμαίνω , πυρίω, ἑκπυρόω, ὐποκαίω calefacio, ignifacio, fervefacio, succendo. Տալ ջեռնուլ. ջերմացուցանել. բորբոքել. եռացուցանել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՋԵՐԱՑՈՒՑԱՆԵՄ — ( ) NBH 2 0672 Chronological Sequence: 5c ՋԵՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ. իբր Ջեռուցանել (որպէս դնի յայլ ձեռ). θέρω calefacio. *Զամենայն լնու զաչս լուսովն, եւ զմարմնական բնութիւն ջերացուցանէ, այլ ոչ տոչորէ. Առ որս. ՟Է … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)