Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

brĕve

  • 21 vēr

        vēr vēris, n    [1 VAS-], the spring: ineunte vere, in the early spring: Vere novo, V.: cum ver esse coeperat: ver proterit aestas, H.: Aetatis breve ver carpere, life's short spring-time, O.— Prov.: Vere prius flores, aestu numerabis aristas, O.—In the phrase, ver sacrum, an offering of the first fruits of spring, L.
    * * *
    spring; spring-time of life, youth

    Latin-English dictionary > vēr

  • 22 vīvāx

        vīvāx ācis, adj. with comp.    [VIV-], tenacious of life, long-lived: phoenix, O.: mater, H.: cervus, V.: Sibylla, venerable, O.: vivacior heres, H. —Lasting, enduring, durable: apium (opp. breve lilium), H.: oliva, V.: vivaci caespite, O.— Lively, vigorous, vivacious: sulfura, burning briskly, O.: solum, O.
    * * *
    vivacis (gen.), vivacior -or -us, vivacissimus -a -um ADJ
    long-lived, tenacious of life; lively, vigorous, energetic; high-spirited

    Latin-English dictionary > vīvāx

  • 23 aevom

    aevum (archaic aevom), i, n.; but m., Plaut. Poen. 5, 4, 14; Lucr. 2, 561; 3, 603 [aiôn; cf. aies or aien, aei, aidios; Goth. aivs = time, aiv = ever, aiveins = everlasting; Germ. ewig, Ewigkeit; Eng. aye, ever].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., uninterrupted, never-ending time, eternity; per aevom, Lucr. 1, 634; 1, 950 al.—Hence of the future:

    in aevum,

    for all time, Hor. C. 4, 14, 3; so Plin. 35, 2, 2, and Vulg. Eccli. 41, 16:

    nos peribimus in aevum,

    ib. Bar. 3, 3.—
    B.
    Esp., in a more restricted sense of a definite time, period, lifetime, life, age: aevom agitare, Enn. ap. Gell. 12, 2, 3 (Ann. v. 308 Vahl.): in armis aevom agere, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49 (Trag. Rel. p. 110 Rib.); so, aevom degere, [p. 65] Lucr. 5, 1439:

    consumere,

    id. 5, 1430: meum si quis te percontabitur aevum, my age or time of life, Hor. Ep. 1, 20, 26:

    aevum omne et breve et fragile est,

    Plin. Pan. 78, 2: flos aevi, the bloom of life (cf. aetas, I.), Ov. M. 9, 435:

    integer aevi,

    Verg. A. 9, 255:

    primum aevum,

    Val. Fl. 7, 338.—Also (like aetas, q. v. I.) for old age:

    aevo confectus,

    Verg. A. 11, 85:

    obsitus aevo,

    id. ib. 8, 307:

    annis aevoque soluti,

    Ov. M. 8, 712.—
    II.
    Transf.
    A.
    Age or generation, Ov. P. 1, 3, 83:

    ter aevo functus (of Nestor),

    Hor. C. 2, 9, 13:

    ingenia nostri aevi,

    Vell. 2, 36:

    in nostro aevo,

    Plin. 2, 25, 23, § 92:

    nostro aevo,

    id. 2, 13, 10, § 57:

    simulacrum tot aevis incorruptum,

    id. 14, 1, 2, § 9.—Hence,
    B.
    The men living in the same age (cf. aetas, II. C.):

    de quibus consensus aevi judicaverit,

    Plin. 14, 6, 8, § 72.—
    C.
    In a wider sense, time, in gen.:

    vitiata dentibus aevi omnia,

    Ov. M. 15, 235:

    quae per tantum aevi occulta,

    Tac. A. 16, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > aevom

  • 24 aevum

    aevum (archaic aevom), i, n.; but m., Plaut. Poen. 5, 4, 14; Lucr. 2, 561; 3, 603 [aiôn; cf. aies or aien, aei, aidios; Goth. aivs = time, aiv = ever, aiveins = everlasting; Germ. ewig, Ewigkeit; Eng. aye, ever].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., uninterrupted, never-ending time, eternity; per aevom, Lucr. 1, 634; 1, 950 al.—Hence of the future:

    in aevum,

    for all time, Hor. C. 4, 14, 3; so Plin. 35, 2, 2, and Vulg. Eccli. 41, 16:

    nos peribimus in aevum,

    ib. Bar. 3, 3.—
    B.
    Esp., in a more restricted sense of a definite time, period, lifetime, life, age: aevom agitare, Enn. ap. Gell. 12, 2, 3 (Ann. v. 308 Vahl.): in armis aevom agere, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49 (Trag. Rel. p. 110 Rib.); so, aevom degere, [p. 65] Lucr. 5, 1439:

    consumere,

    id. 5, 1430: meum si quis te percontabitur aevum, my age or time of life, Hor. Ep. 1, 20, 26:

    aevum omne et breve et fragile est,

    Plin. Pan. 78, 2: flos aevi, the bloom of life (cf. aetas, I.), Ov. M. 9, 435:

    integer aevi,

    Verg. A. 9, 255:

    primum aevum,

    Val. Fl. 7, 338.—Also (like aetas, q. v. I.) for old age:

    aevo confectus,

    Verg. A. 11, 85:

    obsitus aevo,

    id. ib. 8, 307:

    annis aevoque soluti,

    Ov. M. 8, 712.—
    II.
    Transf.
    A.
    Age or generation, Ov. P. 1, 3, 83:

    ter aevo functus (of Nestor),

    Hor. C. 2, 9, 13:

    ingenia nostri aevi,

    Vell. 2, 36:

    in nostro aevo,

    Plin. 2, 25, 23, § 92:

    nostro aevo,

    id. 2, 13, 10, § 57:

    simulacrum tot aevis incorruptum,

    id. 14, 1, 2, § 9.—Hence,
    B.
    The men living in the same age (cf. aetas, II. C.):

    de quibus consensus aevi judicaverit,

    Plin. 14, 6, 8, § 72.—
    C.
    In a wider sense, time, in gen.:

    vitiata dentibus aevi omnia,

    Ov. M. 15, 235:

    quae per tantum aevi occulta,

    Tac. A. 16, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > aevum

  • 25 amicitia

    ămīcĭtĭa, ae, f. ( gen. sing. amicitiāï, Lucr. 3, 83; acc. amicitiem, id. 5, 1019 Lachm.; cf. Charis. p. 94 P., and Neue, Formenl. I. p. 372) [amicus], friendship (very freq. in Cic., occurring more than 200 times).
    I.
    Lit.:

    Est autem amicitia nihil aliud nisi omnium divinarum humanarumque rerum cum benevolentiā et caritate summa consensio,

    Cic. Am. 6: eo ego ingenio natus sum: amicitiam atque inimicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Non. 129, 26:

    jam diu ego huic bene et hic mihi volumus, et amicitia est antiqua,

    Plaut. Ps. 1, 3, 4:

    Per te deos oro et nostram amicitiam,

    Ter. And. 3, 3, 6:

    sperata voluptas Suavis amicitiae,

    Lucr. 1, 142:

    vincula amicitiaï,

    id. 3, 83. The expressions usually connected with it are:

    amicitiam incipere,

    Ter. And. 3, 3, 7:

    amicitia nascitur,

    Cic. Am. 9, 29:

    amicitia exardescit,

    id. ib. 27, 100:

    est mihi amicitia cum aliquo,

    id. Clu. 42:

    amicitia est inter aliquos,

    id. Planc. 33:

    esse in amicitiā cum aliquo,

    Nep. Hann. 2, 4:

    in amicitiam recipere,

    Cic. Att. 2, 20:

    amicitiam colere,

    id. Fam. 15, 14:

    contrahere,

    id. Am. 14:

    gerere,

    id. Fam. 3, 8, and Nep. Dat. 10, 3:

    tueri,

    Cic. Fin. 1, 20:

    jungere,

    Lucr. 5, 1019; Cic. Deiot. 9; Vulg. Exod. 34, 12:

    expetere,

    Cic. Am. 13:

    comparare,

    id. Rosc. Am. 38:

    parere,

    Nep. Alcib. 7, 5:

    conferre se ad amicitiam alicujus,

    Cic. Brut. 81:

    dedere se amicitiae alicujus,

    Caes. B. G. 3, 22:

    accedere ad amicitiam alicujus,

    Nep. Eum. 1, 4:

    in amicitias incidere,

    Cic. Am. 12, 42:

    amicitiā alicujus uti,

    Ter. Ad. 2, 2, 43:

    pervenire in intimam amicitiam alicujus,

    Nep. Alcib. 5, 3:

    manere in amicitiā,

    Cic. Verr 2, 5, 32:

    amicitiam violare,

    Liv. 34, 31:

    deserere jura amicitiae,

    Cic. Am. 10:

    funditus evertere,

    id. Fin. 2, 25:

    dissociare,

    id. Am. 20:

    dimittere, dissuere, discindere,

    id. ib. 21:

    dirumpere,

    id. ib. 22 fin.:

    dissolvere,

    Vulg. Eccli. 22, 5:

    deficere ab amicitiā alicujus,

    Nep. Con. 2, 2:

    repudiare amicitiam alicujus,

    Cic. Planc. 19:

    renunciare amicitiam alicui,

    Liv. 42, 25.—
    II.
    Transf.
    A.
    In the histt., a league of friendship, an alliance between different nations, = foedus:

    Ubii, qui amicitiam fecerant,

    Caes. B. G. 4, 16:

    amicitiam populi Romani colere,

    Sall. J. 8, 2:

    in amicitiam Populi Romani venire,

    Liv. 22, 37:

    reges bello victos in amicitiam recipere,

    Sall. J. 14, 5:

    foedus et amicitia,

    id. ib. 104, 5:

    amicitia et foedus,

    id. ib. 104, 4:

    amicitia ac societas,

    Liv. 7, 31:

    amicitiae foedus,

    id. 42, 12:

    amicitiam petere,

    id. 38, 18:

    quae urbes in amicitiā permanserant,

    id. 43, 21; 10, 45:

    amicitias cum aliquo facere,

    Vulg. 2 Reg. 31, 2:

    cum aliquo inire,

    ib. 2 Par. 20, 35 al. —
    B.
    In botany, of plants, sympathy:

    rutae cum flco,

    Plin. 19, 8, 45, § 156:

    inter has vitium amicitiā accipitur ulmus,

    id. 16, 17, 29, § 72.—
    C.
    In post-Aug. Lat., abstr. pro concr. = amici:

    hospitem nisi ex amicitiā domini quam rarissime recipiat,

    Col. 11, 1, 23 (cf. before:

    hospitem nisi amicum familiaremque domini necessarium receperit): quin et parte ejusdem epistulae increpuit amicitias muliebres,

    Tac. A. 5, 2:

    omnes amicitias et familiaritates intra breve tempus adflixit,

    Suet. Tib. 51.

    Lewis & Short latin dictionary > amicitia

  • 26 arguo

    argŭo, ŭi, ūtum (ŭĭtum, hence arguiturus, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 882 P.), 3, v. a. [cf. argês, white; argos, bright; Sanscr. árgunas, bright; ragatas, white; and rag, to shine (v. argentum and argilla); after the same analogy we have clarus, bright; and claro, to make bright, to make evident; and the Engl. clear, adj., and to clear = to make clear; v. Curt. p. 171].
    I.
    A.. In gen., to make clear, to show, prove, make known, declare, assert, mênuein:

    arguo Eam me vidisse intus,

    Plaut. Mil. 2, 3, 66:

    non ex auditu arguo,

    id. Bacch. 3, 3, 65:

    M. Valerius Laevinus... speculatores, non legatos, venisse arguebat,

    Liv. 30, 23:

    degeneres animos timor arguit,

    Verg. A. 4, 13:

    amantem et languor et silentium Arguit,

    Hor. Epod. 11, 9; id. C. 1, 13, 7.— Pass., in a mid. signif.:

    apparet virtus arguiturque malis,

    makes itself known, Ov. Tr. 4, 3, 80:

    laudibus arguitur vini vinosus Homerus,

    betrays himself, Hor. Ep. 1, 19, 6.—
    B.
    Esp.
    a.
    With aliquem, to attempt to show something, in one's case, against him, to accuse, reprove, censure, charge with: Indicāsse est detulisse;

    arguisse accusāsse et convicisse,

    Dig. 50, 16, 197 (cf. Fest. p. 22: Argutum iri in discrimen vocari): tu delinquis, ego arguar pro malefactis? Enn. (as transl. of Eurip. Iphig. Aul. 384: Eit egô dikên dô sôn kakôn ho mê sphaleis) ap. Rufin. §

    37: servos ipsos neque accuso neque arguo neque purgo,

    Cic. Rosc. Am. 41, 120:

    Pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27; 2, 2, 32:

    hae tabellae te arguunt,

    id. Bacch. 4, 6, 10:

    an hunc porro tactum sapor arguet oris?

    Lucr. 4, 487:

    quod adjeci, non ut arguerem, sed ne arguerer,

    Vell. 2, 53, 4:

    coram aliquem arguere,

    Liv. 43, 5:

    apud praefectum,

    Tac. A. 14, 41:

    (Deus) arguit te heri,

    Vulg. Gen. 31, 42; ib. Lev. 19, 17; ib. 2 Tim. 4, 2; ib. Apoc. 3, 19 al.—
    b.
    With the cause of complaint in the gen.; abl. with or without de; with in with abl.; with acc.; with a clause as object; or with ut (cf. Ramsh. p. 326; Zumpt, § 446).
    (α).
    With gen.:

    malorum facinorum,

    Plaut. Ps. 2, 4, 56 (cf. infra, argutus, B. 2.):

    aliquem probri, Stupri, dedecoris,

    id. Am. 3, 2, 2:

    viros mortuos summi sceleris,

    Cic. Rab. Perd. 9, 26:

    aliquem tanti facinoris,

    id. Cael. 1:

    criminis,

    Tac. H. 1, 48:

    furti me arguent,

    Vulg. Gen. 30, 33; ib. Eccl. 11, 8:

    repetundarum,

    Tac. A. 3, 33:

    occupandae rei publicae,

    id. ib. 6, 10:

    neglegentiae,

    Suet. Caes. 53:

    noxae,

    id. Aug. 67:

    veneni in se comparati,

    id. Tib. 49:

    socordiae,

    id. Claud. 3:

    mendacii,

    id. Oth. 10:

    timoris,

    Verg. A. 11, 384:

    sceleris arguemur,

    Vulg. 4 Reg. 7, 9; ib. Act. 19, 40 al.—
    (β).
    With abl.:

    te hoc crimine non arguo,

    Cic. Verr. 2, 5, 18; Nep. Paus. 3 fin.
    (γ).
    With de:

    de eo crimine, quo de arguatur,

    Cic. Inv 2, 11, 37:

    de quibus quoniam verbo arguit, etc.,

    id. Rosc. Am. 29 fin.:

    Quis arguet me de peccato?

    Vulg. Joan. 8, 46; 16, 8.—
    (δ).
    With in with abl. (eccl. Lat.):

    non in sacrificiis tuis arguam te,

    Vulg. Psa. 49, 8.—
    (ε).
    With acc.: quid undas Arguit et liquidam molem camposque natantīs? of what does he impeach the waves? etc., quid being here equivalent to cujus or de quo, Lucr. 6, 405 Munro.—
    (ζ).
    With an inf.-clause as object:

    quae (mulier) me arguit Hanc domo ab se subripuisse,

    Plaut. Men. 5, 2, 62; id. Mil. 2, 4, 36:

    occidisse patrem Sex. Roscius arguitur,

    Cic. Rosc. Am. 13, 37:

    auctor illius injuriae fuisse arguebatur?

    id. Verr. 2, 1, 33:

    qui sibimet vim ferro intulisse arguebatur,

    Suet. Claud. 16; id. Ner. 33; id. Galb. 7:

    me Arguit incepto rerum accessisse labori,

    Ov. M. 13, 297; 15, 504.—
    (η).
    With ut, as in Gr. hôs (post-Aug. and rare), Suet. Ner. 7:

    hunc ut dominum et tyrannum, illum ut proditorem arguentes,

    as being master and tyrant, Just. 22, 3.—
    II.
    Transf. to the thing.
    1.
    To accuse, censure, blame:

    ea culpa, quam arguo,

    Liv. 1, 28:

    peccata coram omnibus argue,

    Vulg. 1 Tim. 5, 20:

    tribuni plebis dum arguunt in C. Caesare regni voluntatem,

    Vell. 2, 68; Suet. Tit. 5 fin.:

    taciturnitatem pudoremque quorumdam pro tristitiā et malignitate arguens,

    id. Ner. 23; id. Caes. 75:

    arguebat et perperam editos census,

    he accused of giving a false statement of property, census, id. Calig. 38:

    primusque animalia mensis Arguit imponi,

    censured, taught that it was wrong, Ov. M. 15, 73:

    ut non arguantur opera ejus,

    Vulg. Joan. 3, 20.—
    2.
    Trop., to denounce as false:

    quod et ipsum Fenestella arguit,

    Suet. Vit. Ter. p. 292 Roth.—With reference to the person, to refute, confute:

    aliquem,

    Suet. Calig. 8.—Hence, argūtus, a, um, P. a.
    A.
    Of physical objects, clear.
    1.
    To the sight, bright, glancing, lively:

    manus autem minus arguta, digitis subsequens verba, non exprimens,

    not too much in motion, Cic. de Or. 3, 59, 220 (cf. id. Or. 18, 59: nullae argutiae digitorum, and Quint. 11, 3, [p. 160] 119-123):

    manus inter agendum argutae admodum et gestuosae,

    Gell. 1, 5, 2:

    et oculi nimis arguti, quem ad modum animo affecti sumus, loquuntur,

    Cic. Leg. 1, 9, 27:

    ocelli,

    Ov. Am. 3, 3, 9; 3, 2, 83:

    argutum caput,

    a head graceful in motion, Verg. G. 3, 80 (breve, Servius, but this idea is too prosaic): aures breves et argutae, ears that move quickly (not stiff, rigid), Pall. 4, 13, 2:

    argutā in soleā,

    in the neat sandal, Cat. 68, 72.—
    2.
    a.. To the hearing, clear, penetrating, piercing, both of pleasant and disagreeable sounds, clear-sounding, sharp, noisy, rustling, whizzing, rattling, clashing, etc. (mostly poet.): linguae, Naev. ap. Non. p. 9, 24:

    aves,

    Prop. 1, 18, 30:

    hirundo,

    chirping, Verg. G. 1, 377:

    olores,

    tuneful, id. E. 9, 36: ilex, murmuring, rustling (as moved by the wind), id. ib. 7, 1:

    nemus,

    id. ib. 8, 22 al.—Hence, a poet. epithet of the musician and poet, clear-sounding, melodious:

    Neaera,

    Hor. C. 3, 14, 21:

    poëtae,

    id. Ep. 2, 2, 90:

    fama est arguti Nemesis formosa Tibullus,

    Mart. 8, 73, 7: forum, full of bustle or din, noisy, Ov. A.A. 1, 80:

    serra,

    grating, Verg. G. 1, 143:

    pecten,

    rattling, id. ib. 1, 294; id. A. 7, 14 (cf. in Gr. kerkis aoidos, Aristoph. Ranae, v. 1316) al.—Hence, of rattling, prating, verbose discourse:

    sine virtute argutum civem mihi habeam pro preaeficā, etc.,

    Plaut. Truc. 2, 6, 14:

    [Neque mendaciloquom neque adeo argutum magis],

    id. Trin. 1, 2, 163 Ritschl.—
    b.
    Trop., of written communications, rattling, wordy, verbose:

    obviam mihi litteras quam argutissimas de omnibus rebus crebro mittas,

    Cic. Att. 6, 5: vereor, ne tibi nimium arguta haec sedulitas videatur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1. — Transf. to omens, clear, distinct, conclusive, clearly indicative, etc.:

    sunt qui vel argutissima haec exta esse dicant,

    Cic. Div. 2, 12 fin.:

    non tibi candidus argutum sternuit omen Amor?

    Prop. 2, 3, 24.—
    3.
    To the smell; sharp, pungent:

    odor argutior,

    Plin. 15, 3, 4, § 18.—
    4.
    To the taste; sharp, keen, pungent:

    sapor,

    Pall. 3, 25, 4; 4, 10, 26.—
    B.
    Of mental qualities.
    1.
    In a good sense, bright, acute, sagacious, witty:

    quis illo (sc. Catone) acerbior in vituperando? in sententiis argutior?

    Cic. Brut. 17, 65:

    orator,

    id. ib. 70, 247:

    poëma facit ita festivum, ita concinnum, ita elegans, nihil ut fieri possit argutius,

    id. Pis. 29; so,

    dicta argutissima,

    id. de Or. 2, 61, 250:

    sententiae,

    id. Opt. Gen. 2:

    acumen,

    Hor. A. P. 364:

    arguto ficta dolore queri,

    dexterously-feigned pain, Prop. 1, 18, 26 al. —
    2.
    In a bad sense, sly, artful, cunning:

    meretrix,

    Hor. S. 1, 10, 40: calo. id. Ep. 1, 14, 42:

    milites,

    Veg. Mil. 3, 6.—As a pun: ecquid argutus est? is he cunning? Ch. Malorum facinorum saepissime (i.e. has been accused of), Plaut. Ps. 2, 4, 56 (v. supra, I. B. a.).—Hence, adv.: argūtē (only in the signif. of B.).
    a.
    Subtly, acutely:

    respondere,

    Cic. Cael. 8:

    conicere,

    id. Brut. 14, 53:

    dicere,

    id. Or. 28, 98.— Comp.:

    dicere,

    Cic. Brut. 11, 42.— Sup.:

    de re argutissime disputare,

    Cic. de Or. 2, 4, 18.—
    b.
    Craftily:

    obrepere,

    Plaut. Trin. 4, 2, 132; Arn. 5, p. 181.

    Lewis & Short latin dictionary > arguo

  • 27 carpo

    carpo, psi, ptum, 3 [cf.: rapio, harpazô, karpos; Engl. grab, grip, grasp].
    I.
    Lit., of plants, flowers, fruits, etc., to pick, pluck, pluck off, cull, crop, gather (class.; in prose and poetry, esp. in the latter very freq.; syn. decerpere).
    A.
    In gen.:

    (flos) tenui carptus ungui,

    Cat. 62, 43; Hor. C. 3, 27, 44; Ov. M. 9, 342:

    ab arbore flores,

    id. ib. 9, 380; cf.

    infra, II.: rosam, poma,

    Verg. G. 4, 134:

    violas et papavera,

    id. E. 2, 47:

    violas, lilia,

    Ov. M. 5, 392:

    frondes uncis manibus,

    id. G. 2, 366:

    plenis pomaria ramis,

    Ov. H. 4, 29:

    vindemiam de palmite,

    Verg. G. 2, 90:

    fructus,

    id. ib. 2, 501:

    frumenta manu,

    id. ib. 3, 176.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of animals, to take something as nourishment (cf. Burm. ad Phaedr. 1, 28, 4); first, of nourishment from plants, to crop, pluck off, browse, graze on, etc. (syn. depascere); also of flesh, to eat, devour (rare):

    alia (animalia) sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia mandunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    carpunt gramen equi,

    Verg. A. 9, 353; id. G. 2, 201; Ov. M. 1, 299:

    herbam,

    Verg. G. 3, 296; 3, 465; Ov. M. 13, 927:

    pabula,

    id. ib. 4, 217; id. F. 4, 750:

    alimenta,

    id. M. 15, 478:

    apes carpunt ex oleā arbore ceram, e fico mel, etc.,

    gather, Varr. R. R. 3, 16, 24 sq.; cf.:

    apis carpens thyma,

    Hor. C. 4, 2, 29.— Poet.:

    Invidia (personif. envy) summa cacumina carpit,

    Ov. M. 2, 792:

    nec carpsere jecur volucres,

    id. ib. 10, 43; cf. Phaedr. 1, 28, 4.—Sometimes transf., of men:

    prandium,

    Ter. Ad. 4, 2, 52:

    carpe cibos digitis,

    Ov. A. A. 3, 755: pisces, pulles, Mart. 3, 13, 1.—Also, to carve; hence the pun in Petr. 36 fin.
    2.
    Poet., of other things, to tear off, tear away:

    summas carpens media inter cornua saetas,

    Verg. A. 6, 245.—Of wool, to pluck; hence, poet., to spin:

    vellera,

    Verg. G. 4, 335:

    pensa,

    id. ib. 1, 390; Prop. 3 (4), 6, 16; Hor. C. 3, 27, 64:

    lana carpta,

    carded, Cels. 6, 6, 1 (hence, facete: stolidum pecus, to pluck, i. e. to fleece rich lovers, Prop. 2 (3), 16, 8; Ov. A. A. 1, 420):

    ex collo furtim coronas,

    to pull off, Hor. S. 2, 3, 256:

    crinem genasque,

    to tear, rend, lacerate, Val. Fl. 8, 7;

    so acc. to Servius's inaccurate account, in a fragment of the Twelve Tables: mulier faciem ne carpito,

    Serv. ad Verg. A. 12, 606 (instead of the real words: MVLIERES. GENAS. NE. RADVNTO.; cf.

    Dirks. Fragm. XII. Tab. p. 668): artus in parva frusta,

    Sen. Thyest. 1061.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To pluck, snatch, etc.:

    ut omni ex genere orationem aucuper, et omnes undique flosculos carpam atque delibem,

    Cic. Sest. 56, 119; id. de Or. 1, 42, 191:

    atque in legendo carpsi exinde quaedam,

    Gell. 9, 4, 5: oscula, to pluck, as it were, from the lips, to snatch, Prop. 1, 20, 27; Ov. H. 11, 117 Loers. N. cr.; id. M. 4, 358; Phaedr. 3, 8, 12 al.:

    basia,

    Mart. 5, 46, 1:

    gaudia,

    Ov. A. A. 3, 661:

    dulcia,

    Pers. 5, 151:

    regni commoda carpe mei,

    Ov. F. 3, 622:

    fugitivaque gaudia carpe,

    and snatch pleasures as they fly, Mart. 7, 47, 11:

    delicias,

    Prop. 2 (3), 34, 74.—
    B.
    Esp.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) In a good sense, to enjoy, use, make use of (mostly poet.;

    syn.: fruor, capio): breve ver et primos carpere flores,

    Ov. M. 10, 85 (cf.:

    flore aetatis frui,

    Liv. 21, 3, 4):

    illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas,

    spent, lived, passed, Cat. 68, 35:

    diem,

    Hor. C. 1, 11, 8:

    honores virtutis,

    Val. Fl. 1, 177:

    auras vitales,

    Verg. A. 1, 388; cf. Sil. 3, 712:

    sub dio somnos,

    Verg. G. 3, 435:

    quietem,

    id. A. 7, 414:

    soporem,

    id. ib. 4, 522:

    noctes securas,

    Val. Fl. 5, 48; a poet. circumlocution for vivere, degere, etc.—
    b.
    In a bad sense.
    (α).
    To gnaw at or tear character or reputation, to carp at, slander, calumniate, revile:

    more hominum invident, in conviviis rodunt, in circulis vellicant: non illo inimico, sed hoc maledico dente carpunt,

    Cic. Balb. 26, 57:

    nam is carpebatur a Bibulo, Curione, Favonio,

    id. ad Q. Fr. 2, 3, 2:

    Paulum obtrectatio carpsit,

    Liv. 45, 35, 5:

    imperatorem,

    id. 44, 38, 2:

    quae non desierunt carpere maligni,

    Quint. 11, 1, 24:

    maligno sermone,

    Suet. Aug. 27:

    obliquis orationibus,

    id. Dom. 2:

    nonnihil vocibus,

    Caes. B. G. 3, 17:

    aliquem sermonibus,

    Liv. 7, 12, 12:

    sinistris sermonibus,

    Plin. Ep. 1, 9, 5:

    Ciceronem in his,

    Quint. 9, 4, 64:

    te ficto quaestu,

    Cat. 62, 36 and 37:

    et detorquere recte facta,

    Plin. Ep. 1, 8, 6:

    famam vitamque,

    id. Pan. 53, 4; Suet. Calig. 34.—
    (β).
    To rob of strength, to weaken, enfeeble, wear away, consume; or poet., with the idea extended (cf. absumo), to consume completely, to destroy:

    vires,

    Verg. G. 3, 215; Liv. 9, 27, 6:

    quid si carpere singula (jura) et extorquere... patiemini,

    id. 34, 3, 2;

    esp. of in ward care, anxiety, longing, etc.: at regina, gravi jamdudum saucia curā, Volnus alit venis et caeco carpitur igni,

    Verg. A. 4, 2; Ov. M. 3, 490; 10, 370:

    solane perpetua maerens carpere juventā?

    Verg. A. 4, 32:

    curā carpitur ista mei,

    Ov. A. A. 3, 680:

    aegra assiduo mens carpitur aestu,

    Val. Fl. 3, 305; Lucr. 9, 744; Sil. 15, 1:

    invidia carpit et carpitur unā,

    Ov. M. 2, 781; cf. Prop. 3 (4), 5, 3:

    non ego Tot tuos patiar labores carpere lividas Obliviones,

    to wear away, Hor. C. 4, 9, 33; cf.: otia corpus alunt, animus quoque pascitur illis;

    Inmodicus contra carpit utrumque labor,

    Ov. P. 1, 4, 21 sq.:

    aras etiam templaque demolitur et obscurat oblivio, neglegit carpitque posteritas,

    Plin. Pan. 55, 9:

    totum potest excedere quod potest carpi,

    Sen. N. Q. 2, 13, 2.—So,
    (γ).
    In milit. lang., to inflict injury upon an enemy (esp. by single, repeated attacks), to weaken, harass:

    agmen adversariorum,

    Caes. B. C. 1, 63:

    hostes carpere multifariam vires Romanas,

    Liv. 3, 5, 1; 22, 32, 2; 27, 46, 6; cf. id. 3, 61, 13 infra; Weissenb. ad Liv. 22, 16, 2; Tac. A. 12, 32; Luc. 4, 156:

    novissimum agmen,

    Caes. B. C. 1, 78 fin.:

    novissimos,

    Liv. 8, 38, 6:

    extrema agminis,

    id. 6, 32, 11. —
    2.
    To separate a whole into single parts, to cut to pieces, divide (syn.: dividere, distribuere): neque semper utendum est perpetuitate, sed saepe carpenda membris minutioribus [p. 295] oratio est, Cic. de Or. 3, 49, 190:

    in multas parvasque partes carpere exercitum,

    Liv. 26, 38, 2:

    summam unius belli in multa proelia parvaque,

    id. 3, 61, 13:

    Erymanthus... ab accolis rigantibus carpitur,

    is drawn off into canals, Curt. 8, 9, 410. —With a reference to the meaning
    (α).
    supra:

    si erunt plures qui ob innocentem condemnandum pecuniam acceperint, tu non animadvertes in omnis, sed carpes ut velis, et paucos ex multis ad ignominiam sortiere?

    distinguish, single out, Cic. Clu. 46, 129; cf.:

    in multorum peccato carpi paucos ad ignominiam,

    id. ib. —
    3.
    Viam, iter, etc., or with definite local substantives, terram, mare, litora, etc., to go, tread upon, pass over, navigate, sail along or through, to take or pursue one ' s way (syn. ire):

    viam,

    Verg. A. 6, 629; Hor. S. 2, 6, 93; Ov. M. 8, 208; 11, 139:

    iter,

    Hor. S. 1, 5, 95; Ov. H. 18, 34; id. M. 2, 549; 10, 709:

    supremum iter = mori,

    Hor. C. 2, 17, 12:

    gyrum,

    to go in a circle, Verg. G. 3, 191:

    fugam,

    to fly, Sil. 10, 62; cf.:

    prata fugā,

    Verg. G. 3, 142:

    pede viam,

    Ov. A. A. 2, 230:

    pede iter,

    id. F. 3, 604:

    pedibus terras, pontum remis,

    Prop. 1, 6, 33:

    pede campos,

    Ov. Tr. 1, 10, 23:

    mare,

    id. M. 11, 752:

    litora,

    id. ib. 12, 196;

    15, 507: aëra alis,

    id. ib. 4, 616; cf. Verg. G. 4, 311:

    aethera,

    Ov. M. 8, 219:

    carpitur acclivis per muta silentia trames,

    id. ib. 10, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > carpo

  • 28 cavillatio

    căvillātĭo, ōnis, f. [id.], a jeering, raillery, scoffing, irony in jest or in earnest:

    cum duo genera sint facetiarum, alterum aequabiliter in omni sermone fusum, alterum peracutum et breve: illa a veteribus superior cavillatio, haec altera dicacitas nominata est,

    Cic. de Or. 2, 54, 218: cavillatio est jocosa calumniatio, Paul. ex Fest. p. 45 Müll.; Plaut. Stich. 1, 3, 75; id. Truc. 3, 2, 17; Suet. Vesp. 23; Gell. 5, 5, 2:

    inter consules magis cavillatio quam magna contentio de provinciā fuit,

    Liv. 42, 32, 1:

    acerba,

    Suet. Tib. 57:

    nominis,

    id. Gram. 3.—
    II.
    Meton., an empty, sophistical discourse, sophistry (so most freq. in Quint.), Cic. ap. Sen. Ep. 111, 1; cf. Dig. 50, 16, 177:

    ineptae,

    Quint. 7, 9, 4:

    infelix verborum,

    id. 10, 7, 14; cf. id. 2, 17, 7:

    manifesta,

    id. 9, 1, 15:

    juris,

    id. 7, 4, 37:

    sine metu cavillationis,

    id. 2, 14, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > cavillatio

  • 29 circumcido

    circum-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut around, cut, clip, trim (orig. in agriculture;

    syn.: amputo, reseco): ars agricolarum, quae circumcidat, amputet, erigat, etc.,

    Cic. Fin. 5, 14, 39:

    gemmam acuto scalpello circumcidito... ejusdem spatii corticem circumcidito,

    Col. Arb. 26, 8; 12, 36:

    latera scrobis,

    id. 5, 9, 9:

    arbores ad medullam,

    Plin. 16, 39, 74, § 191:

    aciem,

    Lucr. 3, 412:

    caespitem gladiis,

    Caes. B. G. 5, 42:

    ungues,

    Cels. 7, 26, 2:

    volnus,

    Plin. 25, 5, 25, § 61:

    genitalia (Judaeorum),

    to circumcise, Tac. H. 5, 5; cf. Petr. 102, 14; Gell. 17, 15, 7; Cels. 7, 25 init.
    II.
    Trop., to cut off, shorten, diminish, abridge, circumscribe (very freq. in prose;

    syn.: amputo, reseco, demo, aufero): testatur saepe Chrysippus, tres solas esse sententias, quae defendi possint, de finibus bonorum: circumcidit et amputat multitudinem,

    Cic. Ac. 2, 45, 138;

    so with amputo,

    id. de Or. 1, 15, 65; id. Fin. 1, 13, 44:

    sumptus circumcisi aut sublati,

    Liv. 32, 27, 4; so,

    impensam funeri,

    Phaedr. 4, 19, 25:

    circumcisā omni negotiosā actione,

    Cels. 4, 25:

    circumcidendum vinum est in totum annum,

    to be abstained from, id. 4, 20.—Of discourse, to lop or cut off, to remove:

    circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 1, 11:

    circumcidat, si quid redundabit,

    Quint. 10, 2, 28; 4, 2, 42 Spald.:

    (oratio) rotunda et undique circumcisa,

    id. 8, 5, 27; 10, 1, 104:

    ineptas quaestiones,

    Sen. Contr. 2, 11.—Hence, cir-cumcīsus, a, um, P. a., lit. cut off around, cut off; hence,
    A.
    Of localities = abscisus, abruptus, cut off from connection with the region around, steep, precipitous, inaccessible:

    saxum,

    Cic. Rep. 2, 6, 11:

    Henna ab omni aditu circumcisa atque directa,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 107:

    collis ex omni parte circumcisus,

    Caes. B. G. 7, 36. —
    B.
    Trop., abridged, short, brief (so prob. not before the Aug. per.):

    quid enim tam circumcisum, tam breve, quam hominis vita longissima?

    Plin. Ep. 3, 7, 11.—Of discourse:

    circumcisae orationes et breves,

    Plin. Ep. 1, 20, 4; cf.

    supra,

    Quint. 8, 5, 27. — Adv.: circumcīsē, briefly:

    rem ante oculos ponere circumcise atque velociter,

    Quint. 8, 3, 81; * Suet. Rhet. 6; Macr. 5, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > circumcido

  • 30 confinium

    confīnĭum, ii, n. [confinis], a confine, common boundary, limit, border (of lands;

    on the contr., vicinitas, of houses,

    Dig. 10, 1, 4; class. in prose and poetry; most freq. after the Aug. per.; in Cic. perh. only once; not in Quint.).
    I.
    Prop.
    (α).
    Sing.:

    in confinio consitus ager,

    Varr. R. R. 1, 16, 6; id. L. L. 5, § 74 Müll.; Caes. B. G. 5, 24; Liv. 33, 3, 8; 37, 23, 1; Tac. H. 4, 72; id. G. 3 al.:

    ad confinium,

    Plin. 6, 9, 10, § 27:

    per confinium,

    id. 6, 9, 10, § 28:

    ex confinis,

    id. 12, 20, 44, § 98:

    ad usque confinium cervicis,

    App. M. 4, p. 149, 11.—
    (β).
    Plur.:

    vicinitatibus et confiniis,

    Cic. Off. 2, 18, 64.— More freq. in nom. and acc. confinia, Ov. M. 12, 40; 14, 7 al.; Luc. 3, 275 et saep.—
    II.
    Trop., neighborhood, nearness, close connection.
    (α).
    Sing.:

    in quam arto salutis exitiique fuerimus confinio,

    Vell. 2, 124, 2; so,

    boni malique,

    Col. 3, 5, 2:

    breve artis et falsi,

    Tac. A. 4, 58:

    nullum vitiorum (et virtutum),

    Plin. Pan. 4, 5.—
    (β).
    Plur., confines, boundaries:

    confinia lucis, noctis,

    Ov. M. 7, 706; 4, 401; 13, 592; id. F. 5, 187; Tib. 4, 1, 70:

    virtutum,

    Gell. 1, 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > confinium

  • 31 efficax

    effĭcax, ācis, adj. [efficio], efficacious, effectual, powerful, efficient (mostly postAug.; not in Cic. and Caes; but cf. efficacitas): nosti Marcellum, quam tardus et parum efficax sit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3; cf.:

    ultor contemptae religionis,

    Val. Max. 1, 1, 19:

    Hercules,

    Hor. Epod. 3, 17:

    scientia (magica),

    id. ib. 17, 1:

    preces,

    Liv. 9, 20:

    studium promerendi amoris,

    Suet. Calig. 3 init.:

    breve et efficax iter est per exempla,

    Sen. Ep. 6, 5:

    admonitiones,

    id. ib. 8, 2 al.:

    herba in dolore stomachi,

    Plin. 27, 13, 109, § 136:

    preces ad muliebre ingenium,

    Liv. 1, 9 fin.; so with ad, Sen. Ben. 2, 7 fin.; cf. in the comp., Quint. 6, 1, 41; Plin. Pan. 84:

    elatine oculorum fluxionibus efficax,

    Plin. 27, 9, 50, § 74; so with dat., id. 28, 14, 58, § 204; in the sup.:

    continuatio in peragendis rebus,

    Liv. 41, 15:

    frutex efficacissimus contra sagittarum ictus,

    Plin. 13, 21, 36, § 115; cf.: herba adversus serpentium venena, id. 24, 15, 80, § 130:

    ad excitandam virtutem, etc.,

    Vell. 1, 8, 1. — Poet., with inf.:

    (cadus) amara Curarum eluere efficax,

    Hor. C. 4, 12, 20; Val. Max. 2, 7, 10:

    cum sit efficacissimum de integro locum exarare,

    Col. 2, 17, 3:

    efficacissimum est hic quoque salem superponere,

    Cels. 4, 4, 16; 4, 22, 11.—Hence, adv.: effĭcācĭter, effectually, powerfully, Quint. 5, 13, 25; Sen. Brev. Vit. 6 et saep.— Comp., Quint. 8, 4, 8; Tac. G. 8; Plin. Ep. 6, 6, 8; Plin. 24, 6, 14, § 23.— Sup., Plin. 26, 12, 79, § 128; 24, 6, 14, § 23; id. Ep. 2, 13 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > efficax

  • 32 familiaritas

    fămĭlĭārĭtas, ātis, f. [familiaris, II. B. I.], familiarity, intimacy, familiar intercourse, friendship, intimate acquaintance.
    I.
    Prop. (freq. and class.; in sing. and plur.;

    syn.: amicitia, necessitudo, notitia): familiaritas tanta nullo cum hospite... ut nihil sit familiaritate nostra conjunctius,

    Cic. Fam. 13, 19, 1; cf.:

    cum Antipatro Derbete mihi... summa familiaritas intercedit,

    id. ib. 13, 73, 2:

    cum P. Terentio Hispone mihi summa familiaritas consuetudoque est,

    id. ib. 13, 65, 1:

    viri boni... familiaritate conjuncti,

    id. Off. 1, 17, 55:

    memorabilis C. Laelii et P. Scipionis,

    id. Lael. 1, 4:

    digna mihi res nostrā familiaritate visa est,

    id. ib.: Verginii familiaritate delector, id. ib. 27, 101:

    familiaritatem consuetudo affert,

    id. Deiot. 14, 39:

    in alicujus familiaritatem venire,

    id. Fam. 7, 15, 2:

    in familiaritatem intrare penitus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    se insinuare,

    id. Caecin. 5, 13:

    sese dare,

    id. Verr. 2, 2, 70, § 169:

    recipere aliquem,

    id. Phil. 2, 32, 78:

    ad ali cujus familiaritatem se applicare,

    id. Clu. 16, 46:

    versatus in intima familiaritate hominis potentissimi,

    id. Balb. 26, 58:

    aliquem familiaritate devincire,

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4 et saep.—In plur.:

    consuetudines et familiaritates,

    Cic. Off. 1, 17, 53:

    inveteratas familiaritates exstinguere (opp.: odia sempiterna),

    id. Lael. 10, 35:

    jam a sapientium familiaritatibus ad vulgares amicitias oratio nostra delabitur,

    id. ib. 21, 76.—
    II.
    Transf., in plur. concr. for familiares, intimate acquaintances, friends:

    omnes amicitias et familiaritates intra breve tempus afflixit,

    Suet. Tib. 51 fin. —In sing.:

    e praecipua familiaritate Neronis,

    Tac. A. 15, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > familiaritas

  • 33 fragilis

    frăgĭlis, e, adj. [id.], easily broken, brittle, fragile (class.; esp. freq. in the transf. signif.; cf.: caducus, fluxus).
    I.
    Lit.:

    cadi,

    Ov. M. 12, 243:

    coryli (with tiliae molles),

    id. ib. 10, 93:

    rami,

    Verg. E. 8, 40:

    myrtus,

    Hor. C. 3, 23, 16:

    ratis,

    id. ib. 1, 3, 10; cf.

    phaselus,

    id. ib. 3, 2, 28:

    aes malleis,

    Plin. 34, 8, 20, § 94; cf.:

    saccharon dentibus,

    id. 12, 8, 17, § 32:

    crystalli centrum,

    id. 37, 2, 10, § 28:

    caput ictibus parvis,

    Gell. 6, 1, 11:

    tenuior fragiliorque penna scarabaeorum,

    Plin. 11, 28, 34, § 97:

    ut fragilis glacies interit ira mora,

    Ov. A. A. 1, 347.— Poet.:

    aquae,

    i. e. ice, Ov. Tr. 3, 10, 26:

    fragiles sonitus chartarum,

    i. e. crackling, Lucr. 6, 112:

    lauri,

    Verg. E. 8, 82:

    pollicibus fragiles increpuere manus,

    Prop. 4 (5), 7, 12; cf. fragor.—
    II.
    Transf., in gen., weak, perishable, frail (physically or mentally):

    fragile corpus animus sempiternus movet,

    Cic. Rep. 6, 24 fin.;

    in fragili corpore odiosa omnis offensio est,

    id. Sen. 18, 65; cf.:

    (corpora) fragili natura praedita,

    Lucr. 1, 581; and absol.:

    fragili quaerens illidere dentem, Offendet solido,

    Hor. S. 2, 1, 77: fragilissimus alvus, Att. ap. Non. 193, 26.—Of an effeminate man: Julius et fragilis Pediatia (sarcastically in the fem. gen. instead of Pediatius), qs. the delicate Miss Pediatius, Hor. S. 1, 8, 39:

    quis enim confidit, sibi semper id stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit?

    Cic. Fin. 2, 27, 86:

    res humanae fragiles caducaeque sunt,

    id. Lael. 27, 102; id. Leg. 1, 8, 24; cf.:

    divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est,

    Sall. C. 1, 4:

    fortuna populi,

    Cic. Rep. 2, 28 fin.:

    nec aliud est aeque fragile in homine (quam memoria),

    Plin. 7, 24, 24, § 90:

    nulli vita fragilior (quam homini),

    id. 7 praef. § 5; cf.:

    (hominum) aevum omne et breve et fragile est,

    Plin. Pan. 78, 2:

    haud aevi fragilis sonipes,

    Sil. 3, 386: anni fragiles et inertior aetas, the frail years (of age), Ov. Tr. 4, 8, 3.— Adv. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > fragilis

  • 34 hilum

    hīlum, i, n. [the primitive of nihilum, i. e. ne-hilum and nihil; etym. unknown; acc to Festus: hilum putant esse, quod grano fabae adhaeret, ex quo nihil et nihilum, Paul. ex Fest. p. 101 Müll.; cf.:

    hilum breve quoddam,

    Non. 121, 3; acc. to Varr. L. L. 5, § 111 Müll., perh. kindr. with hillae], a little thing, a trifle; usually with a negative, not in the least, not a whit, nothing at all (ante-class.): (Ennius) Quae dedit ipsa capit, neque dispendi facit hilum;

    quod valet: nec dispendi facit quicquam,

    Varr. L. L. 9, § 54; 5, § 111 (Ann. v. 14 Vahl.); cf.: Sisyphus versat Saxum sudans nitendo neque proficit hilum, Poet. ap. Cic. Tusc. 1, 6, 10:

    nec defit ponderis hilum,

    Lucr. 3, 220:

    neque hilum,

    id. 3, 518; 783; 4, 379; cf.

    also: neque hilo Majorem interea capiunt dulcedinis fructum,

    id. 5, 1409.—Without a negative:

    aliquid prorsum de summa detrahere hilum,

    Lucr. 3, 514; id. 4, 515.

    Lewis & Short latin dictionary > hilum

  • 35 imago

    ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture:

    Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse... unus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi,

    id. Or. 31, 110:

    Epicuri in poculis et in anulis,

    id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153:

    Africani,

    Cic. Rep. 6, 10:

    mulieris,

    Quint. 7, 7, 5:

    Antigoni,

    id. 2, 13, 12:

    depictam in tabula sipariove imaginem rei,

    id. 6, 1, 32:

    si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem,

    Gai. Inst. 2, 78:

    cereae,

    Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43:

    ut dignus venias hederis et imagine macra,

    Juv. 7, 29:

    hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,

    Mart. 9, 1:

    epistula atque imago me certum fecit,

    i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105:

    nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam,

    i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.—
    2.
    A phantom, ghost, apparition:

    infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago,

    Verg. A. 2, 773; cf.:

    et nunc magna mei sub terras ibit imago,

    shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1:

    non vanae redeat sanguis imagini,

    Hor. C. 1, 24, 15:

    (somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus,

    Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50:

    te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum,

    Juv. 13, 221:

    quid natum totiens falsis Ludis imaginibus?

    phantoms, Verg. A. 1, 408:

    ubique pavor et plurima mortis imago,

    id. ib. 2, 369; cf.:

    repetitaque mortis imago,

    Ov. M. 10, 726:

    lurida mortis imago,

    Petr. 123, v. 257:

    varia pereuntium forma et omni imagine mortium,

    Tac. H. 3, 28:

    caesorum insepultorumque,

    id. A. 1, 62:

    supremorum (i. e. funeris) imago,

    id. H. 4, 45.— Poet.:

    genitiva (with forma),

    natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so,

    rudis et sine imagine tellus (= informis),

    shapeless, id. ib. 1, 87.—
    B.
    In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.—
    (α).
    In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6:

    si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.:

    quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est,

    Sall. J. 85, 25:

    qui imagines familiae suae consecuti sunt,

    Cic. Agr. 2, 1, 1:

    homo veteris prosapiae ac multarum imaginum,

    Sall. J. 85, 10:

    majorum imagines,

    id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1:

    multis in familia senatoriis imaginibus,

    id. Aug. 4:

    esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.—
    (β).
    In sing. (rare):

    jus imaginis,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    imaginis ornandae causa,

    id. Sest. 8, 19:

    vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros,

    Liv. 3, 58, 2:

    clarum hac fore imagine Scaptium,

    would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.:

    Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit,

    Tac. A. 2, 32.
    II.
    Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet.):

    (mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines,

    Varr. R. R. 3, 16, 12:

    concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago,

    Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365:

    alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo,

    Ov. M. 3, 385:

    cujus recinit jocosa Nomen imago,

    Hor. C. 1, 12, 4; so,

    jocosa Vaticani montis,

    id. ib. 1, 20, 8:

    vaga,

    Val. Fl. 3, 596.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea:

    Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere,

    Cic. Lael. 27, 102:

    magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo,

    Plin. Ep. 7, 5, 1:

    Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio,

    id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae eidôla nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.:

    imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere,

    id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.:

    expressam imaginem vitae quotidianae videre,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office,

    Liv. 5, 2, 9:

    naturae... urbis et populi,

    Cic. Rep. 2, 39 fin.:

    justitiae,

    Quint. 2, 20, 6:

    virtutis,

    id. 10, 2, 15:

    similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae,

    id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari phantasias indicavimus, id. 10, 7, 15:

    conscripta formantur imagine templa,

    plans, Stat. S. 3, 1, 117:

    scipione determinata prius templi imagine in solo,

    Plin. 28, 2, 4, § 15:

    tua, pater Druse, imago,

    memory, Tac. A. 1, 13:

    magna illic imago tristium laetorumque,

    recollection, id. ib. 2, 53:

    si te nulla movet tantae pietatis imago,

    Verg. A. 6, 405.—
    B.
    In partic.
    1.
    In rhet., a figurative representation, similitude, comparison:

    comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc.,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.:

    imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio,

    Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.—
    2.
    With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow:

    consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae,

    Cic. Tusc. 3, 2, 3:

    nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur,

    id. Off. 3, 17, 69; cf.:

    non in umbra et imagine civitatis, etc.,

    id. Rep. 2, 30; and:

    umbram equitis Romani et imaginem videtis,

    id. Rab. Post. 15, 41:

    haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 87, 356:

    judiciorum,

    only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.:

    imaginem rei publicae nullam reliquissent,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    his quoque imaginibus juris spretis,

    Liv. 41, 8, 10:

    imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos,

    Tac. A. 15, 14:

    habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus,

    the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70:

    qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret,

    id. Or. 34:

    nec imagine rerum, sed rebus incendit,

    Quint. 10, 1, 16:

    in falsa rerum imagine detineri,

    id. 10, 5, 17; cf.:

    nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago,

    Juv. 8, 55.—
    3.
    A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum;

    sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc.,

    Tac. A. 4, 52.—
    4.
    That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder:

    me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis,

    Cic. Fam. 1, 6, 2:

    a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret,

    nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere,

    Cic. Fam. 9, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > imago

  • 36 imparatus

    impărātus ( inp-), a, um, adj. [2. inparatus], not ready, unprepared, unprovided, unfurnished (class.):

    ut ne imparatus sim, si adveniat Phormio,

    Ter. Phorm. 2, 1, 84; cf. id. And. 3, 1, 20; id. Phorm. 1, 4, 2:

    (Antonius) imparatus semper aggredi ad dicendum videbatur: sed ita erat paratus, ut, etc.,

    Cic. Brut. 37, 139:

    quamquam paratus in imparatos Clodius inciderat,

    id. Mil. 21, 56:

    inermem atque imparatum adoriuntur,

    id. Sest. 37, 79:

    ut in ipsum incautum atque etiam imparatum incideret,

    Caes. B. G. 6, 30, 2:

    imparati cum a militibus, tum a pecunia,

    Cic. Att. 7, 15, 3:

    inops ipse rerum omnium atque imparatus,

    Suet. Caes. 35:

    breve tempus longum est imparatis,

    Cic. Phil. 3, 1, 2:

    istae facient hanc rem mihi ex parata imparatam,

    Plaut. Cas. 4, 4, 8.— Sup.:

    omnibus rebus imparatissimus,

    Caes. B. C. 1, 30 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > imparatus

  • 37 inparatus

    impărātus ( inp-), a, um, adj. [2. inparatus], not ready, unprepared, unprovided, unfurnished (class.):

    ut ne imparatus sim, si adveniat Phormio,

    Ter. Phorm. 2, 1, 84; cf. id. And. 3, 1, 20; id. Phorm. 1, 4, 2:

    (Antonius) imparatus semper aggredi ad dicendum videbatur: sed ita erat paratus, ut, etc.,

    Cic. Brut. 37, 139:

    quamquam paratus in imparatos Clodius inciderat,

    id. Mil. 21, 56:

    inermem atque imparatum adoriuntur,

    id. Sest. 37, 79:

    ut in ipsum incautum atque etiam imparatum incideret,

    Caes. B. G. 6, 30, 2:

    imparati cum a militibus, tum a pecunia,

    Cic. Att. 7, 15, 3:

    inops ipse rerum omnium atque imparatus,

    Suet. Caes. 35:

    breve tempus longum est imparatis,

    Cic. Phil. 3, 1, 2:

    istae facient hanc rem mihi ex parata imparatam,

    Plaut. Cas. 4, 4, 8.— Sup.:

    omnibus rebus imparatissimus,

    Caes. B. C. 1, 30 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > inparatus

  • 38 intra

    intrā, adv. and prep. [contr. from intĕrā; sc. parte], on the inside, within (class. only as a prep.).
    I.
    Adv. (post-Aug.).
    A.
    In gen.:

    quadraginta per oram, intra centum erunt,

    Quint. 1, 10, 43:

    pars, quae intra, longior esse debet, quam quae extra,

    Cels. 7, 15:

    si inciditur, viridis intra caro apparet,

    id. 5, 28, 13:

    vasa extrinsecus, et intra diligenter picata,

    Col. 12, 43, 7.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of the interior of countries: intra vix jam homines magisque semiferi, Mela, 1, 4, 4.—
    2.
    Of the interior of a building:

    pro rostris aurata aedes... intraque lectus eburneus,

    Suet. Caes. 84:

    intra forisque,

    Petr. 22.—
    3.
    Of the Mediterranean Sea, Mela, prooem. 2:

    abunde orbe terrae extra intra indicato (opp. extra, of the ocean),

    Plin. 6, 32, 38, § 205 fin.
    C.
    Inwardly, towards the inside (rare): binos interim digitos distinguimus... paulum tamen inferioribus intra spectantibus, Quint. 11, 3, 98.—
    II.
    Prep. with acc. (placed after its noun:

    praeturam intra,

    Tac. A. 3, 75, and:

    lucem intra,

    id. ib. 4, 48), within.
    A.
    Lit., of place:

    intra navim,

    Plaut. Merc. 1, 2, 75:

    intra parietes meos,

    Cic. Att. 3, 10:

    carceres stare,

    Auct. Her. 4, 3: jactum teli, within a javelin ' s throw, Verg. A. 11, 608:

    montem Taurum,

    Cic. Sest. 27:

    locus intra oceanum jam, nullus est, quo non, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 89:

    Apenninum,

    Liv. 5, 35:

    ea intra se consumunt Arabes,

    consume among themselves, in their own country, Plin. 12, 21, 45, § 99: Sy. Devoravi nomen inprudens modo. Ch. Non placet qui amicos intra dentis conclusos habet, behind, Plaut. Trin. 4, 2, 64; cf.:

    inter dentis,

    id. ib. 4, 2, 80 Brix.—
    B.
    Transf.
    1.
    I. q. in with acc., in, into:

    ea intra pectus se penetravit potio,

    Plaut. Truc. 1, 1, 23:

    nosse regiones, intra quas venere,

    Cic. de Or. 2, 34:

    qui intra fines suos Ariovistum recepissent,

    Caes. B. G. 1, 32:

    intra moenia compulsus,

    Liv. 34, 33.—
    2.
    Of time, within, during, in the course of, in less than:

    intra viginti dies,

    Plaut. Curc. 3, 77:

    qui intra annos quatuordecim tectum non subiissent,

    Caes. B. G. 1, 36:

    quae intra decem annos facta sunt,

    Cic. Verr. 1, 13, 37 (dub.;

    B. and K. inter): intra paucos dies,

    Liv. 23, 41; Suet. Caes. 8:

    intra breve tempus,

    id. Tib. 51; id. Claud. 38:

    juventam,

    in youth, Tac. A. 2, 71. — With quam ( = postquam):

    intra decimum diem quam Pheras venerat,

    i. e. before the lapse of ten days after his arrival, Liv. 36, 10, 1; 43, 9, 2; Quint. 1, 12, 9; Suet. Caes. 35 al.—
    C.
    Trop.
    1.
    Under, below, i. e. less than, fewer than, within the limits of:

    intra centum,

    Liv. 1, 43:

    epulari intra legem,

    i. e. less expensively than the law allows, Cic. Fam. 9, 26, 9:

    intra modum,

    id. ib. 4, 4, 14:

    intra verba desipere,

    to betray insanity in words only, Cels. 3, 18:

    intra verba peccare,

    to transgress in words only, Curt. 7, 1, 25:

    intra gloriam fuit facinus,

    i. e. was not inglorious, Flor. 1, 3:

    intra silentium se tenere,

    to keep silence, Plin. Ep. 4, 16:

    intra famam sunt scripta,

    beneath his reputation, Quint. 11, 3, 8:

    intra fortunam,

    Prop. 4, 8, 2.—
    2.
    With acc. of pron., within or among.
    (α).
    Intra se, inwardly, to one ' s self:

    meditantes intra semet,

    Plin. 10, 42, 59, § 118:

    intra se dicere,

    Quint. 10, 7, 25:

    intra se componere,

    id. 11, 3, 2.—
    (β).
    Secretly:

    intra vos futura,

    shall remain among yourselves, be kept secret, Plin. Ep. 3, 10, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > intra

  • 39 lilium

    līlĭum, ĭi, n. [leirion], a lily:

    lilium rosae nobilitate promixum est,

    Plin. 21, 5, 11, § 22; 21, 19, 74, § 126; Varr. R. R. 1, 35; Pall. Febr. 21, 3:

    candida,

    Verg. A. 6, 709:

    lucida,

    Prop. 3, 11 (4, 12), 30:

    argentea,

    id. 4, 4, 23:

    hiantia,

    Ov. A. A. 2, 115:

    breve,

    short-lived, that blooms but for a short time, Hor. C. 1, 36, 16: rubens, = krinon, a reddish kind of lily, Plin. 21, 5, 11, § 24.—
    II.
    Transf., a sort of defence, consisting of several rows of pits, in which stakes were planted, rising only four inches above the surface of the ground, Caes. B. G. 7, 73, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > lilium

  • 40 longus

    longus, a, um, adj. [cf. langazô, longazô], long.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    longo interjecto intervallo,

    Cic. Off. 1, 9, 30:

    longissima epistula,

    id. Att. 16, 11:

    Rhenus longo spatio citatus fertur,

    Caes. B. G. 4, 9:

    proficisci longissimo agmine,

    id. ib. 5, 31:

    stant longis annixi hastis,

    Verg. A. 9, 229:

    umbilicus septem pedes longus,

    Plin. 6, 34, 39, § 212:

    longa folia habet fere ad tres digitos,

    id. 27, 12, 86, § 110:

    ferrum autem tres longum habebat pedes,

    in length, Liv. 21, 8:

    scrobes faciemus tribus pedibus longas,

    Pall. 2, 10: longa navis, a war-ship, manof-war, on account of its shape, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 11, 326 (Ann. v. 468 Vahl.); [p. 1077] Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 5: longus versus, the heroic hexameter, Enn. ap. Cic. Leg. 2, 27, 68; Diom. p. 493 P.; Isid. Orig. 1, 38:

    longa atque insignis honorum pagina,

    Juv. 10, 57:

    sesquipede est quam tu longior,

    taller, Plaut. Trin. 4, 2, 58:

    longus homo, i. q. longurio,

    a tall fellow, long-shanks, Cat. 67, 47; so,

    Maura,

    Juv. 10, 223: longa manus, a long, far-reaching, mighty hand:

    an nescis longas regibus esse manus,

    Ov. H. 17, 166;

    on the contrary: attulimus longas in freta vestra manus,

    unmutilated, uninjured, Prop. 3, 5, 14 (4, 6, 60).—
    B.
    In partic., far off, remote, distant, = longinquus (post-Aug. and very rare):

    remeans longis oris,

    Sil. 6, 628:

    longa a domo militia,

    Just. 18, 1: longas terras peragrare, Auct. Decl. Quint. 320.—
    C.
    Great, vast, spacious ( poet.):

    pontus,

    Hor. C. 3, 3, 37; 3, 27, 43:

    Olympus,

    Verg. G. 3, 223:

    classemque ex aethere longo prospexit,

    id. A. 7, 288:

    caelum,

    Ov. M. 6, 64.—
    II.
    Transf., of time, long, of long duration or continuance, tedious:

    in tam longa aetate,

    Cic. de Sen. 19, 66:

    vita longior,

    id. Tusc. 1, 39, 94:

    horae quibus exspectabam longae videbantur,

    id. Att. 12, 5, 4:

    uno die longior mensis,

    id. Verr. 2, 2, 52, § 129:

    longa interjecta mora,

    Caes. B. C. 3, 69:

    post longum tempus,

    Sen. Contr. 7, 17, 2; 9, 28, 12:

    per longum tempus,

    Suet. Ner. 57:

    vita,

    Liv. 2, 40, 6; 9, 17, 6:

    spatium (sc. temporis),

    id. 9, 18, 10:

    error,

    protracted, id. 5, 33:

    caedes,

    id. 6, 8, 7:

    longi aliorum principatus,

    Tac. H. 2, 55:

    longae pacis mala,

    Juv. 6, 292:

    bellum,

    Quint. 3, 8, 56:

    memoriam nostri longam efficere,

    Sall. C. 1, 3:

    morbus,

    Liv. 27, 23, 6; Cels. 3, 1, 1:

    longo tempore,

    after a long interval, Verg. A. 3, 309; cf.:

    longo post tempore,

    id. E. 1, 29:

    longa dies,

    length of days, a long life, Juv. 10, 265:

    longa syllaba,

    Cic. de Or. 3, 47, 183:

    littera,

    id. Or. 48, 159:

    syllabae,

    Quint. 9, 4, 36:

    vocalis,

    id. 9, 4, 85:

    longae pretium virtutis,

    Luc. 2, 258:

    longa Lethe,

    id. 6, 769: in rebus apertissimis nimis longi sumus; Cic. Fin. 2, 27, 85:

    exordium nimis longum,

    Auct. Her. 1, 7, 11:

    longior quam oportet sermo,

    Quint. 8, 3, 53:

    nulla de morte hominis cunctatio longa est,

    Juv. 6, 221:

    quantis longa senectus plena malis,

    id. 10, 190; 14, 251.—Hence:

    longum est,

    it would take long, it would be tedious, Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12: experire;

    non est longum,

    id. Phil. 3, 2, 10:

    arcessere tormenta longum videbatur,

    Tac. H. 3, 71. —Ellipt., without inf., Cic. N. D. 1, 8, 19: ne longum sit, ne longum faciam, not to be tedious, to speak briefly:

    ac, ne longum sit, Quirites, tabellas proferri jussimus,

    id. Cat. 3, 5, 10:

    ac ne longum fiat, videte,

    id. Leg. 2, 10, 24:

    ne longum faciam: dum tu quadrante lavatum Rex ibis,

    Hor. S. 1, 3, 137: longius facere, to defer or put off any longer:

    nihil opus est exemplis id facere longius,

    Cic. Fin. 5, 6, 16; id. Leg. 1, 7, 22: nihil est mihi longius, nothing makes time seem longer to me than, i. e. I am full of impatience, can hardly wait for:

    respondit, nihil sibi longius fuisse, quam ut me viderit,

    id. Fam. 11, 27, 1; id. Verr. 2, 4, 18, § 39;

    but: nec mihi longius quicquam est quam videre hominum voltus,

    nothing is more tedious, id. Rab. Post. 12, 35: in longum, long, for a long time:

    nec in longum dilata res,

    Liv. 5, 16:

    in longum dilata conclusio,

    drawn out tediously, Quint. 8, 2, 22:

    causando nostros in longum ducis amores,

    Verg. E. 9, 56:

    otium ejus rei haud in longum paravit,

    Tac. A. 3, 27; 11, 20:

    in longum sufficere,

    id. H. 4, 22:

    odia in longum jaciens, ia. A. 1, 69: nec in longius consultans,

    id. H. 2, 95: per longum, for a long time:

    per longum celata fames,

    Sil. 2, 465: ex longo, for a long time back:

    collecta fatigat edendi Ex longo rabies,

    Verg. A. 9, 64: longa spes, that looks far ahead, reaching far into futurity:

    vitae summa brevis spem nos vetat inchoare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; Stat. Th. 1, 322.—Of persons, prolix, tedious:

    nolo esse longus,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    in verbis nimius et compositione nonnumquam longior,

    Quint. 10, 1, 118:

    (testis) longus protrahi potest,

    id. 5, 7, 26:

    longus spe ( = tardus et difficilis ad sperandum),

    slow to hope, Hor. A. P. 172.— Hence, adv., in three forms.
    A.
    Form longē, long, in length.
    1.
    Lit., a long way off, far, far off, at a distance, Plaut. Rud. 4, 3, 95: ab eo oppido non longe fanum est Junonis, Cic. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    longe absum, audio sero,

    id. Fam. 2, 7, 1:

    quam longe est hinc in saltum Gallicanum,

    id. Quint. 25, 79:

    longe mihi obviam processerunt,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65: longe lateque collucere, in length and breadth, i. e. far and wide, everywhere, id. N D. 2, 15, 40:

    Di vim suam longe lateque dmundunt,

    id. Div. 1, 36, 79:

    longe gradi,

    to take long steps, Verg. A. 10, 572:

    Vercingetorix locum castris delegit ab Avarico longe millia passuum XVI.,

    Caes. B. G. 7, 16:

    Rhenum non longe a mari transire,

    id. ib. 4, 1, 1:

    tu autem abes longe gentium,

    Cic. Att. 6, 3, 1; cf. id. Fam. 12, 22, 2.— Comp.:

    fontes longius a praesidiis aberant,

    Caes. B. C. 3, 49, 5:

    longius non discedam,

    Cic. Fam. 14, 2 fin.:

    longius meare,

    Col. 9, 8, 9.—
    2.
    Trop.
    a.
    Of time, long, for a long period (but, acc. to some, not in positive; and the foll. passages are to be understood locally; v. Forbig. ad Verg. A. 5, 406; 10, 317):

    longe prospicere futuros casus,

    Cic. Lael. 12, 40:

    stupet Dares, longeque recusat,

    Verg. A. 5, 406:

    nec longe,

    id. ib. 10, 317:

    quae venientia longe ante videris,

    Cic. Tusc. 3, 14, 29.— Comp.:

    Varro vitam Naevii producit longius,

    Cic. Brut. 15, 60:

    paulo longius tolerare,

    Caes. B. G. 7, 71, 4:

    longius anno remanere,

    id. ib. 4, 1, 7; Nep. Att. 2, 4; Sall. C. 29, 1.— Sup.: quamdudum in portum venis huc? Ep. Longissime, Plaut. Stich. 4, 1, 24:

    quid longissime meministi in patria tua,

    id. Men. 5, 9, 52:

    quoad longissime potest mens mea respicere,

    Cic. Arch. 1, 1.—
    b.
    Of speech, long, at length, diffusely:

    haec dixi longius quam instituta ratio postulabat,

    Cic. Or. 48, 162:

    longius aliquid circumducere,

    Quint. 10, 2, 17.—
    c.
    Longe esse, abesse.
    (α).
    To be far away, i. e. to be of no assistance, of no avail:

    longe iis fraternum nomen populi Romani afuturum,

    Caes. B. G. 1, 36:

    longe illi dea mater erit,

    Verg. A. 12, 52:

    quam tibi nunc longe regnum dotale Creusae,

    Ov. H. 12, 53:

    longe conjugia, ac longe Tyrios hymenaeos Inter Dardanias acies fore,

    Sil. 17, 80; Petr. 58.—
    (β).
    Longe esse ab aliqua re, to be far from, i. e. destitute of a thing:

    ut ab eloquentia longissime fuerint,

    Quint. 8 prooem. § 3.—
    d.
    Widely, greatly, much, very much, by far; esp. with sup. and ( poet. and post-Aug. = multo) comp.:

    errat longe,

    Ter. Ad. 1, 1, 40:

    longe ante videre,

    Cic. Tusc. 3, 14; Liv. 1, 19, 12:

    longe melior,

    Verg. A. 9, 556:

    minor,

    Liv. 24, 28, 5:

    longe acrius,

    Tac. A. 4, 40:

    praestantior,

    Curt. 10, 3, 10; Suet. Calig. 5; Quint. 10, 1, 67:

    tumultuosior,

    Vell. 2, 74:

    proelium longe magis prosperum,

    id. 2, 51:

    longe omnium longissima est,

    Plaut. Most. 8, 3, 8:

    longe nobilissimus,

    Caes. B. G. 1, 2:

    longe doctissimus,

    Hor. S. 1, 5, 3:

    longe plurimum ingenio valuisse videtur,

    Cic. Brut. 14, 35:

    longe princeps,

    id. Fam. 13, 13:

    longe praestare,

    id. Brut. 64, 230:

    ceteris antecellere,

    id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

    anteponere alicui rei aliquid,

    id. de Or. 1, 21, 98:

    dissentire,

    id. Lael. 9, 32 init.:

    quod longe secus est,

    id. ib. 9, 29 fin.:

    longe aliter se habet ac,

    id. Ac. 2, 31, 101:

    longe dissimilis contentio,

    id. Sull. 17, 49:

    longe ante alias specie insignis,

    Liv. 1, 9:

    sciunt longe aliud esse virgines rapere, aliud pugnare cum viris,

    id. 1, 12, 8:

    longe mihi alia mens est,

    Sall. C. 52, 2:

    a quo mea longissime ratio... abhorrebat,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:

    longissime diversa ratio est,

    id. Phil. 5, 18, 49:

    (istae facultates) longe sunt diversae,

    id. de Or. 1, 49, 215:

    longe omnes multumque superare,

    id. Verr. 2, 5, 44, § 115:

    longe et multum antecellere,

    id. Mur. 13, 29.—Repeated:

    plurimum et longe longeque plurimum tribuere honestati,

    Cic. Fin. 2, 21, 68:

    sed longe cunctis longeque potentior illa,

    Ov. M. 4, 325; so Gell. 14, 1.—
    e.
    In post-class. Lat. = valde:

    longe gravis,

    Stat. Th. 10, 140:

    longe opulentus,

    App. M. 1, p. 112, 1:

    par studiis aevique modis sed robore longe (sc. impar),

    far from equal, Stat. Achill. 1, 176.—
    * B.
    Form longĭter, far:

    non, ut opinor, id a leto jam longiter errat,

    Lucr. 3, 676.—
    C.
    Form longum, long, a long while ( poet.):

    nimis longum loquor,

    Plaut. Ep. 3, 2, 40:

    nimis diu et longam loquor,

    id. Ps. 2, 3, 21:

    nec longum laetabere,

    Verg. A. 10, 740; Ov. M. 5, 65:

    clamare,

    Hor. A. P. 459; Juv. 6, 65; Stat. Th. 7, 300; 10, 467.

    Lewis & Short latin dictionary > longus

См. также в других словарях:

  • brève — [ brɛv ] n. f. • 1680; de 1. bref 1 ♦ Voyelle, syllabe brève. 2 ♦ Journal. Information brièvement annoncée. ♢ Loc. fam. (1988) BRÈVE DE COMPTOIR : bon mot, remarque populaire et comique qu on entend dans les cafés. ● brève nom féminin Phonème… …   Encyclopédie Universelle

  • Breve — Brève Pour les articles homonymes, voir Brève (homonymie). ˘ Ponctuation Accolades ( { } ) · Parenthèses ( ( ) )  Chevrons ( < > ) · …   Wikipédia en Français

  • breve — adjetivo 1. (antepuesto / pospuesto) Que dura poco o tiene poca extensión: Recibí una breve nota. Fuiste breve en tu exposición. Aquel discurso breve no convenció a nadie. Una breve visita hubiera sido suficiente para contentar a la abuela.… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Breve — (von lat. brevis = „kurz“) wird in verschiedensten zusammengesetzten Worten mit dieser Bedeutung verwendet. Es bezeichnet als Einzelwort: ein diakritisches Zeichen, siehe Breve (Zeichen) ein in der Ägyptologie und bei semitischen Zeichen… …   Deutsch Wikipedia

  • Breve — Saltar a navegación, búsqueda Signo diacrítico usado en el alfabeto latino para indicar una vocal corta. Se diferencia del carón o háček (ˇ), en que el breve no es anguloso sino redondeado (˘). Nombre alternativo de la figura musical cuadrada. Un …   Wikipedia Español

  • breve — / brɛve/ [lat. brĕvis ]. ■ agg. 1. a. [di poca durata:fare un b. intervallo ; una rata a b. scadenza ] ▶◀ limitato, piccolo, ridotto. ◀▶ ampio, lungo. ▲ Locuz. prep.: in breve ▶◀ e ◀▶ [➨  …   Enciclopedia Italiana

  • breve — en breve. Locución adverbial que significa ‘muy pronto o dentro de poco tiempo’: «En breve quedaría todo ello obsoleto» (Collyer Pájaros [Chile 1995]). A veces se emplea impropiamente en español como equivalente de brevemente, en suma, en resumen …   Diccionario panhispánico de dudas

  • Breve — (br[=e]v), n. [It. & (in sense 2) LL. breve, fr. L. brevis short. See {Brief}.] 1. (Mus.) A note or character of time, equivalent to two semibreves or four minims. When dotted, it is equal to three semibreves. It was formerly of a square figure… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • breve — (Del lat. brevis). 1. adj. De corta extensión o duración. 2. m. Documento emitido por el Papa y redactado en forma menos solemne que las bulas. 3. Texto de corta extensión publicado en columna o en bloque con otros semejantes. 4. ant. membrete. 5 …   Diccionario de la lengua española

  • Breve [1] — Breve (ital., Musik), s. Alla breve …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Breve — ist ein Schreiben, welches der Papst an Fürsten oder Obrigkeiten erläßt, und zwar in Sachen, welche kirchliche Angelegenheiten betreffen. Das Breve unterscheidet sich von der Bulle, daß sein Inhalt in der Regel von mindrer Wichtigkeit, und daß es …   Damen Conversations Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»