-
1 διαίνω
διαίνω (zunächst entstanden aus ΔΙΑΝΊΩ; vgl. δεύω, διερός?), benetzen, Apoll. Lex. Hom. p. 58, 20 διαίνειν· βρέχειν. Homer. Iliad. 21, 202 δίαινε δέ μιν μέλαν ὕδωρ; 22, 495 κοτύλην τις τυτϑὸν ἐπέσχεν, χείλεα μέν τ' ἐδίην', ὑπερῴην δ' οὐκ ἐδίηνεν; 13, 30 von der Fahrt Poseidons über das Meer οὐδ' ὑπένερϑε διαίνετο χάλκεος ἄξων. – Sp., wie Rufin. 6 (V, 60). – Bes. = mit Thränen benetzen, beweinen; πῆμα Aesch. Pers. 1038; ebenso med., absol., 258; ὄσσε 1064, ὄμμα Hel. Stob. fl. 100, 6.
-
2 δακρύω
δακρύω, fut. δακρυσω, bei Tryphiod. 394 δακρύσομαι, 1) intransit., weinen, Thränen vergießen; Hom. Odyss. 1, 336 δακρύσασα, Iliad. 1, 349 δακρύσας; Isocr. 4, 168 ἐπί τινι δακρύειν. – 2) transitiv, mit Thränen benetzen: Eur. Hel. 948 δακρῠσαι βλέφαρα. Bei Hom. das perfect. pass. = mit Thränen benetzt, bedeckt sein: δεδάκρυνται δέ μοι ὄσσε Odyss. 20, 204, δεδάκρυνται δὲπαρειαί Odyss. 20, 353 Iliad. 22, 491; τίπτε δεδάκρυσαι Iliad. 16, 7. So Plat. Axioch. 364 b δεδακρυμένος; Plut. Aemil. Paull. 10 δεδακρυμένην; Paus. 1, 21, 5 δεδακρυμένην; Straton. 54 (XII, 212) δεδακρυμένον. – Hierher gehört vielleicht auch Soph. Aj. 580 μηδ' ἐπισκήνους γόους δάκρυε, die Klage mit Thränen benetzen; doch kann auch δακρύειν γόους so gefaßt werden wie δακρὐειν δάκρυα. – 3) transitiv, beweinen, τινά oder τί: Soph. O. R. 1486, u. öfter bei Tragg.; τὴν τὐχην Dem. 18, 287; pass., beweint werden, Aesch. Spt. 814; Eur. Hel. 1226, der Herc. f. 528 δακρὐοντα συμφορᾶς τινος vrbdt, über ein Unglück. [υ ist nur bei sp. D. zuweilen kurz.]
-
3 διαίνω
διαίνω, benetzen. Bes. = mit Tränen benetzen, beweinen -
4 προς-βρέχω
προς-βρέχω, noch dazu benetzen, anfeuchten, Hippocr. u. Sp.
-
5 προ-τέγγω
-
6 προ-βρέχω
-
7 προ-κατα-βρέχω
προ-κατα-βρέχω, vorher benetzen (?).
-
8 προ-νοτίζω
προ-νοτίζω, vorher benetzen, Sp.
-
9 προῤ-ῥαίνω
προῤ-ῥαίνω (s. ῥαίνω), vorher benetzen, Sp., wie Alex. Trall.
-
10 περι-βρέχω
περι-βρέχω, ringsum benetzen, Sp.
-
11 περιῤ-ῥαίνω
περιῤ-ῥαίνω (s. ῥαίνω), ringsumher besprengen, benetzen, βωμούς, Ar. Lys. 1130.
-
12 περίῤ-ῥανσις
περίῤ-ῥανσις, ἡ, das Benetzen, Besprengen, Plat. Crat. 405 a.
-
13 παλάσσω
παλάσσω, 1) besprengen, bespritzen, u. dah. besudeln, verunreinigen (vgl. παλύνω); καί τιν' ὀΐω αἵματί τ' ἐγκεφάλῳ τε παλαξέμεν οὖδας, Od. 13, 395; häufiger im pass., παλάσσετο δ' αἵματι ϑώρηξ Il. 3, 100, λύϑρῳ δ' ἐπαλάσσετο χεῖρας ἀάπ τους 11, 169, αἵματι καὶ λύϑρῳ πεπαλαγμένος Od. 22, 402; μηδ' αἰδοῖα γονῇ πεπαλαγμένος, Hes. O. 735; auch ἐγκέφαλος πεπάλακτο, das Gehirn war umhergespritzt, Il. 11, 98. 12, 186; sp. D., wie Ap. Rh. 3, 1046; Callim. Lav. Pall. 7 u. A. in allgemeinerer Bdtg, benetzen, bestreichen; sogar πεπάλακτο κεραυνῷ, = ἐπέπληκτο, Callim. Del. 78. – 2) mit πάλλω zusammenhangend, loofen, nur im perf. pass. mit akt. Bdta, κλήρῳ πεπάλαχϑε Il. 7, 171, αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κλήρῳ πεπαλάχϑαι ἄνωγον Od. 9, 331 (Bekk. πεπάλασϑε, πεπαλάσϑαι, nach Scholl. u. E. M. 661, 4); danach sagt Ap. Rh. 1, 358 πεπάλαχϑε κατὰ κληῖδας ἐρετμά. – (Die Grundbdtg ist also wohl schwingen, πάλλω, welche Bewegung auch beim Sprengen, Spritzen angewendet wird.)
-
14 συν-δεύω
συν-δεύω, zusammen benetzen, einweichen, Qu. Sm. 4, 213.
-
15 τέγγω
τέγγω, fut. τέγξω (vgl. tingo, tünchen), benetzen, anfeuchten; ὕδωρ τέγγει γυῖα, Pind. N. 4, 4; auch δάκρυα τέγγειν, Thränen vergießen, 10, 75, wie Soph. ἤ που ἀδινῶν χλωρὰν τέγγει δακρύων ἄχναν, Trach. 845; παρειὰν νοτίοις ἔτεγξα παγαῖς, Aesch. Prom. 400, vgl. Pers. 532, von Thränen; Soph. sagt auch davon νεφέλη τέγγουσ' εὐῶπα παρειἀν, Ant. 526; pass., πολλάκις δὴ τοὐμὸν ἔτέγχϑη κρᾶτα, Phil. 1456; τί χλωροῖς δακρύοις τέγγεις κόρας, Eur. Med. 922 u. öfter; τέγξαι μύρῳ εὐώδεϊ, Anacr. 48, 18; im med. weinen, Aesch. Pers. 1022; ὄμβρος χαλάζης ἐτέγγετο, er floß herab, Soph. O. R. 1279. Daher auch erweichen, bes. übertr., Einen rühren, zum Mitleid bewegen, Eur. Hipp. 303, Valck.; pass. sich erweichen lassen, weich werden, nachgeben, dem μαλϑάσσομαι entsprechend, Aesch. Prom. 1010; χωρεῖτ' ὀργῇ καὶ μὴ τέγγεσϑε, Ar. Lys. 550; ὥστε μὴ τέγγεσϑαι ὑπὸ κακοδοξίας, Plat. Rep. II, 361 c; μηδὲν τεγχϑέντων, Legg. IX, 880 e; οὐ τεγχϑεὶς οὐδ' εἴξας, Plut. Alc. et Cor. 2. – Auch = färben, und übh. womit vermischen, οὐ ψεύδεϊ τέγξω λόγον, Pind. Ol. 4, 17; π υῤῥὰν ζαπληϑῆ δάσκιον γενειάδα ἔτεγγε, Aesch. Pers. 309.
-
16 φύρω
φύρω, fut. φύρσω, fut. pass. πεφύρσομαι, Pind. N. 1, 68 (vgl. φυράω), – mischen, vermischen, unter einander mengen; bes. mit irgend einer Feuchtigkeit anmachen, γαῖαν ὕδει Hes. O. 61; benetzen, besudeln, verunreinigen und verderben, δάκρυσιν εἵματ' ἔφυρον Il. 24, 162; auch στῆϑος καὶ χείλεα φύρσω αἵματος, Od. 18, 21; u. pass., πεφυρμένος αἵματι 9, 397; δάκρυσι πεφυρμένη 17, 103 u. sonst; γαίᾳ πεφύρσεσϑαι Pind. a. a. O.; αἵματι δ' οἶκος ἐφύρϑη Aesch. Ag. 714; κόνει φύρουσα δύστηνον κάρα Eur. Hec. 496; ὄμμα δα-κρύοις πεφυρμένον Or. 1411; Sp. Bes. den Teig zu Brot oder Kuchen mischen und kneten, auch absolut, ὁ φύρων, sc. τὰ ἄλφιτα, der Brotteig knetet, Xen. Hell. 7, 2,22; πεφυρμένα τὰ ἄλφιτα οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ, geschrotene Gerste mit Oel und Wein gemischt. – Pass., mit Etwas untermischt, voll wovon sein, πάντ' ἀν' οἶκον βορβόρῳ πεφυρμένα Simonids frg. 11, 3; dah. δάκρυσιν ὄσσε πεφυρμένα Ap. Rh. 3, 673, u. Anth. öfter; γῆ αἵματι πεφυρμένη Xen. Ag. 2, 14; Plut. Pyrrh. 24 u. A. – llebertr., durch einander mengen, verwirren, in Unordnung bringen, φ. καὶ ταράσσειν Plut.; ἔφυρον εἰκῆ πάντα, sie mengetne Alles aufs Gerathewohl durch einander, trieben Alles ohne Ordnung u. Regel, Aesch. Pr. 448; φύρειν ἐν ταῖς ὁμιλίαις, unüberlegt, verworren durch einander reden, M. Ant. 8, 51; pass. in Unordnung, Verwirrung, Bestürzung gerathen, Plat. Phaed. 101 d; beschmutzen, πεφυρμένον αἵματι πολλῷ Ep. ad. 26 (XII, 123); φύρεσϑαι πρὸς τὸν ἄνϑρωπον, sich mit dem Menschen abgeben, mit ihm umgehen, Plat. Hipp. mai 291 a; πεφυρμένος περὶ γαστέρος ὁρμήν, sich in den Lüsten des Bauches wälzen, Opp. Hal. 3, 440.
-
17 χυματίζω
χυματίζω, in Wasser auflösen, anfeuchten, benetzen, Schol. Ar. Plut. 720.
-
18 χῡλόω
χῡλόω, 1) Saft machen, zu Saft machen, in Saft, bes. Nahrungssaft verwandeln, pass., Tim. Locr. 101 a. – 2) den Saft ausziehen, ausdrücken. – 3) mit Saft benetzen, anfeuchten, Sp.
-
19 ψακάζω
ψακάζω (vgl. ψεκάζω), 1) tröpfeln, in kleinen Tropfen regnen; Ar. Nubh. 580; ψακάζει, es tröpfelt, regnet sein; ψακαζέτω ἄρτοισιν, neben νιφέτω ἀλφίτοις, Nicophon. com. bei Ath. VI, 269 d; λύχνος ψακαζόμενος Arist. rhet. 3, 11, eine träufelnde Lampe. – 2) transit., beträufeln, benetzen, Sp.
-
20 βροχίς
См. также в других словарях:
Benetzen — Benêtzen, verb. reg. act. naß machen, in der edlern Schreibart. Einen Brief mit seinen Thränen benetzen. Daher die Benetzung … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
benetzen — ↑ netzen … Das Herkunftswörterbuch
benetzen — anfeuchten, befeuchten; (geh.): netzen. * * * benetzen:⇨anfeuchten(1) benetzen→anfeuchten … Das Wörterbuch der Synonyme
benetzen — be|net|zen [bə nɛts̮n̩] <tr.; hat (geh.): leicht befeuchten: Tränen benetzten ihre Wangen; er benetzte sich die Stirn. Syn.: ↑ besprengen, ↑ bespritzen, ↑ besprühen, ↑ bewässern. * * * be|nẹt|zen 〈V. tr.; hat〉 … Universal-Lexikon
Benetzen — vilgymas statusas T sritis Standartizacija ir metrologija apibrėžtis Skysčio paskleidimas kietojo kūno paviršiuje. atitikmenys: angl. wetting vok. Benetzen, n; Benetzung, f rus. смачивание, n pranc. mouillage, m … Penkiakalbis aiškinamasis metrologijos terminų žodynas
Benetzen — vilgymas statusas T sritis fizika atitikmenys: angl. wetting vok. Benetzen, n; Benetzung, f rus. смачивание, n pranc. mouillage, m … Fizikos terminų žodynas
benetzen — benetze … Kölsch Dialekt Lexikon
benetzen — be|nẹt|zen (gehoben) … Die deutsche Rechtschreibung
lakjan (2) — *lakjan (2) germ., schwach. Verb: nhd. benetzen; ne. moisten; Rekontruktionsbasis: ae., mnd., ahd.; Etymologie: s. ing. *leg (1), Verb, tröpfeln, sickern, zergehen, Pokorn … Germanisches Wörterbuch
natjan — *natjan germ., schwach. Verb: nhd. nass machen, benetzen; ne. make (Verb) wet; Rekontruktionsbasis: got., mnl., mnd., ahd.; Etymologie: s. *nata ; Weiterleben … Germanisches Wörterbuch
Perfusion — Durchströmung; Pumpen * * * Per|fu|si|on 〈f. 20; Med.〉 Durchströmung von Geweben mit Körperflüssigkeiten zur Ernährung u. Reinigung [zu lat. perfundere „übergießen“] * * * Per|fu|si|on, die; , en [lat. perfusio = das Benetzen] (Med.):… … Universal-Lexikon