-
1 beatitudo
bĕātĭtūdo, ĭnis, f. [id.], the condition of beatus, happiness, felicity, blessedness, beatitude; a word coined by Cic.; cf.beatitas, and pass. there cited. In the post-Aug. per. several times: animi,
Petr. 8, 5:vitae,
App. M. 6; Mamert. Grat. Act. ad Julian. 23 al.; Cod. 12, 47, 1; Vulg. Gen. 30, 13; id. Gal. 4, 15. -
2 beatitudo
supreme happiness, blessedness, a blessed condition, beatitude -
3 beatitas
bĕātĭtas, ātis, f. [beatus], the condition of the beatus, happiness, a blessed condition, blessedness, = beata vita, felicitas;a word first used by Cic.: aut ista sive beatitas, sive beatitudo dicenda sunt (utrumque omnino durum, sed usu mollienda nobis verba sunt),
Cic. N. D. 1, 34, 95 (but he seems to have used neither of the two words again):apud Ciceronem beatitas et beatitudo,
Quint. 8, 3, 32; so Macr. Somn. Scip. 1, 9; App. Doct. Plat. 2.— Plur., Aug. Civ. Dei, 21, 17. -
4 beati
bĕo, āvi, ātum, 1, v. a. [akin to benus, bonus, and, acc. to Fick, connected with deidô, deinos], to make happy, to bless (as verb. finit. rare, and mostly poet. for fortuno, beatum efficio; not in Cic.).I.In gen., to gladden, rejoice, refresh:II.hoc me beat,
Plaut. Am. 2, 2, 12:foris aliquantillum etiam quod gusto, id beat,
id. Capt. 1, 2, 34:ecquid beo te?
does that gladden thee? Ter. Eun. 2, 2, 47.—Hence, in colloq. lang. beas or beasti, that delights me, I am rejoiced at that, Plaut. As. 2, 2, 66; Ter. And. 1, 1, 79.—Aliquem aliquā re, to make happy, reward with, enrich:A.caelo Musa beat,
Hor. C. 4, 8, 29:seu te... bearis Interiore notā Falerni,
id. ib. 2, 3, 7:ne dominus Munere te parvo beet,
id. Ep. 1, 18, 75:Latium beabit divite linguā,
id. ib. 2, 2, 121.—Hence, bĕātus, a, um, P. a.Happy, prosperous, blessed, fortunate (very freq. in prose and poetry; cf.:2.felix, fortunatus): neque ulla alia huic verbo, cum beatum dicimus, subjecta notio est, nisi, secretis malis omnibus, cumulata bonorum complexio,
Cic. Tusc. 5, 10, 29:hic tyrannus ipse judicavit quam esset beatus,
id. ib. 5, 20, 61:qui beatus est, non intellego, quid requirat, ut sit beatior: si est enim quod desit, ne beatus quidem est,
id. ib. 5, 8, 23:beatus, ni unum hoc desit,
Ter. Phorm. 1, 3, 18; Afran. ap. Non. p. 517, 17:beatus ille, qui procul negotiis, etc.,
Hor. Epod. 2, 1:nihil est ab omni Parte beatum,
id. C. 2, 16, 28:beatissima vita,
Cic. Tusc. 5, 8, 23.—Transf.:3.satisne videtur declarasse Dionysius nihil ei esse beatum, cui, etc.,
a cause of happiness, Cic. Tusc. 5, 21, 62.—Subst.(α).bĕāti, ōrum, m., the happy, fortunate persons:(β).istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum concedamus,
Cic. de Or. 2, 33, 144:Phraaten numero beatorum Eximit Virtus,
Hor. C. 2, 2, 18.—bĕātum, i, n. ( = beatitas, beatitudo, q. v.), happiness, blessedness:B.in quā sit ipsum etiam beatum,
Cic. Fin. 5, 28, 84:ex bonis, quae sola honesta sunt, efficiendum est beatum,
id. Tusc. 5, 15, 45.—Esp.1.Of outward prosperity, opulent, wealthy, rich, in good circumstances:b.Dionysius tyrannus fuit opulentissumae et beatissumae civitatis (sc. Syracusarum),
Cic. N.D. 3, 33, 81:res omnes quibus abundant ii, qui beati putantur,
id. ib. 2, 37, 95; Plaut. Curc. 3, 1:ut eorum ornatus... hominis non beatissimi suspicionem prae, beret,
Nep. Ages. 8, 2; Hor. C. 2, 4, 13; 2, 18, 14; 3, 7, 3; 3, 16, 32; 3, 29, 11; id. S. 2-8, 1; id. Epod. 16, 41; Ov. Am. 1, 15, 34.— As subst.: bĕāti, ōrum, m., the rich:noli nobilibus, noli conferre beatis,
Prop. 2, 9, 33.—Poet., of inanimate things, rich, abundant, excellent, splendid, magnificent:2.gazae,
Hor. C. 1, 29, 1:arces,
id. ib. 2, 6, 21:Cyprus,
id. ib. 3, 26, 9:copia,
id. C.S. 59:rus,
id. Ep. 1, 10, 14.—With abl., Hor. Ep. 2, 1, 139:nectar,
Mart. 9, 12, 5; Cat. 68, 14: argentum felix omnique beatius auro, Ov P 2, 8, 5.— Trop.:ubertas,
overflowing, Quint. 10, 1, 109:copia,
id. 10, 1, 61:eventus,
Tac. Dial. 9.—Late Lat., blessed, i. e. deceased, dead:3.quem cum beatum fuisse Sallustius respondisset, intellexit occisum,
Amm. 25, 3, 21:beatae memoriae,
of blessed memory, Hier. Ep. ad Marc. 24; cf.: si nobis, cum ex hac vitā emigraverimus, in beatorum insulis inmortale aevum, ut fabulae ferunt, degere liceret, Cic. ap. Aug. Trin. 14, 9 (Fragm. Hortens. 40 B. and K.).—Beatissimus, in late Lat., a title of the higher clergy, Cod. 1, 4, 13; Auct. Collat. 9, 6; Novell. 123, 3 al. —Hence, adv.: bĕātē, happily, Cat. 14, 10:vivere,
Cic. Ac. 1, 9, 33; id. Div. 2, 1, 2; id. Tusc. 2, 12, 29; id. Fin. 2, 27, 86; id. Par 1, 3, 15.— Comp., Sen. Ep. 92, 24.— Sup., Sen. Cons. Helv. 9, 4. -
5 beo
bĕo, āvi, ātum, 1, v. a. [akin to benus, bonus, and, acc. to Fick, connected with deidô, deinos], to make happy, to bless (as verb. finit. rare, and mostly poet. for fortuno, beatum efficio; not in Cic.).I.In gen., to gladden, rejoice, refresh:II.hoc me beat,
Plaut. Am. 2, 2, 12:foris aliquantillum etiam quod gusto, id beat,
id. Capt. 1, 2, 34:ecquid beo te?
does that gladden thee? Ter. Eun. 2, 2, 47.—Hence, in colloq. lang. beas or beasti, that delights me, I am rejoiced at that, Plaut. As. 2, 2, 66; Ter. And. 1, 1, 79.—Aliquem aliquā re, to make happy, reward with, enrich:A.caelo Musa beat,
Hor. C. 4, 8, 29:seu te... bearis Interiore notā Falerni,
id. ib. 2, 3, 7:ne dominus Munere te parvo beet,
id. Ep. 1, 18, 75:Latium beabit divite linguā,
id. ib. 2, 2, 121.—Hence, bĕātus, a, um, P. a.Happy, prosperous, blessed, fortunate (very freq. in prose and poetry; cf.:2.felix, fortunatus): neque ulla alia huic verbo, cum beatum dicimus, subjecta notio est, nisi, secretis malis omnibus, cumulata bonorum complexio,
Cic. Tusc. 5, 10, 29:hic tyrannus ipse judicavit quam esset beatus,
id. ib. 5, 20, 61:qui beatus est, non intellego, quid requirat, ut sit beatior: si est enim quod desit, ne beatus quidem est,
id. ib. 5, 8, 23:beatus, ni unum hoc desit,
Ter. Phorm. 1, 3, 18; Afran. ap. Non. p. 517, 17:beatus ille, qui procul negotiis, etc.,
Hor. Epod. 2, 1:nihil est ab omni Parte beatum,
id. C. 2, 16, 28:beatissima vita,
Cic. Tusc. 5, 8, 23.—Transf.:3.satisne videtur declarasse Dionysius nihil ei esse beatum, cui, etc.,
a cause of happiness, Cic. Tusc. 5, 21, 62.—Subst.(α).bĕāti, ōrum, m., the happy, fortunate persons:(β).istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum concedamus,
Cic. de Or. 2, 33, 144:Phraaten numero beatorum Eximit Virtus,
Hor. C. 2, 2, 18.—bĕātum, i, n. ( = beatitas, beatitudo, q. v.), happiness, blessedness:B.in quā sit ipsum etiam beatum,
Cic. Fin. 5, 28, 84:ex bonis, quae sola honesta sunt, efficiendum est beatum,
id. Tusc. 5, 15, 45.—Esp.1.Of outward prosperity, opulent, wealthy, rich, in good circumstances:b.Dionysius tyrannus fuit opulentissumae et beatissumae civitatis (sc. Syracusarum),
Cic. N.D. 3, 33, 81:res omnes quibus abundant ii, qui beati putantur,
id. ib. 2, 37, 95; Plaut. Curc. 3, 1:ut eorum ornatus... hominis non beatissimi suspicionem prae, beret,
Nep. Ages. 8, 2; Hor. C. 2, 4, 13; 2, 18, 14; 3, 7, 3; 3, 16, 32; 3, 29, 11; id. S. 2-8, 1; id. Epod. 16, 41; Ov. Am. 1, 15, 34.— As subst.: bĕāti, ōrum, m., the rich:noli nobilibus, noli conferre beatis,
Prop. 2, 9, 33.—Poet., of inanimate things, rich, abundant, excellent, splendid, magnificent:2.gazae,
Hor. C. 1, 29, 1:arces,
id. ib. 2, 6, 21:Cyprus,
id. ib. 3, 26, 9:copia,
id. C.S. 59:rus,
id. Ep. 1, 10, 14.—With abl., Hor. Ep. 2, 1, 139:nectar,
Mart. 9, 12, 5; Cat. 68, 14: argentum felix omnique beatius auro, Ov P 2, 8, 5.— Trop.:ubertas,
overflowing, Quint. 10, 1, 109:copia,
id. 10, 1, 61:eventus,
Tac. Dial. 9.—Late Lat., blessed, i. e. deceased, dead:3.quem cum beatum fuisse Sallustius respondisset, intellexit occisum,
Amm. 25, 3, 21:beatae memoriae,
of blessed memory, Hier. Ep. ad Marc. 24; cf.: si nobis, cum ex hac vitā emigraverimus, in beatorum insulis inmortale aevum, ut fabulae ferunt, degere liceret, Cic. ap. Aug. Trin. 14, 9 (Fragm. Hortens. 40 B. and K.).—Beatissimus, in late Lat., a title of the higher clergy, Cod. 1, 4, 13; Auct. Collat. 9, 6; Novell. 123, 3 al. —Hence, adv.: bĕātē, happily, Cat. 14, 10:vivere,
Cic. Ac. 1, 9, 33; id. Div. 2, 1, 2; id. Tusc. 2, 12, 29; id. Fin. 2, 27, 86; id. Par 1, 3, 15.— Comp., Sen. Ep. 92, 24.— Sup., Sen. Cons. Helv. 9, 4. -
6 finalis
fīnālis, e, adj. [finis] (post-class.).I. II.Of or relating to the end, final:horizon, id est finalis circulus,
Macr. Somn. Scip. 2, 5:beatitudo,
Aug. Civ. D. 19, 4 fin.: causa, Don. Ter. Eun. 5, 5, 18.— Adv.: fī-nālĭter, at last, to the very end (late Lat.). Cassiod. Amic. 19, 3; Ven. Fort. Vit. Mauteil. 25. -
7 finaliter
fīnālis, e, adj. [finis] (post-class.).I. II.Of or relating to the end, final:horizon, id est finalis circulus,
Macr. Somn. Scip. 2, 5:beatitudo,
Aug. Civ. D. 19, 4 fin.: causa, Don. Ter. Eun. 5, 5, 18.— Adv.: fī-nālĭter, at last, to the very end (late Lat.). Cassiod. Amic. 19, 3; Ven. Fort. Vit. Mauteil. 25. -
8 tractus
1.tractus, a, um, Part. and P. a. of traho.2. I.Lit. (mostly poet.):2.tractu gementem Ferre rotam,
Verg. G. 3, 183:tractu taurea terga domant,
Val. Fl. 6, 359:modicus tractus (al. tractatus),
Plin. 9, 46, 70, § 153:aut si qua incerto fallet te littera tractu,
stroke, Prop. 4 (5), 3, 5:continuus subitarum tractus aquarum,
i. e. a drinking, Luc. 4, 368; cf.:aëra pestiferum tractu,
i.e. a drawing in, inhalation, id. 7, 412:repetitaque longo Vellera mollibat nebulis aequantia tractu,
Ov. M. 6, 21: harenam fluctus trahunt... Syrtes ab tractu nominatae, i. e. from Gr. surô, = traho;because of this drawing,
Sall. J. 78, 3:(risus) interdum quodam etiam corporis tractu lacessitur,
i. e. movement, Quint. 6, 3, 7.—Of a serpent, a drawing itself along, a creeping, crawling:squameus in spiram tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154; Ov. M. 15, 725; Claud. B. Get. 22; id. II. Cons. Stil. 172.—Concr., a train, track, course:B.nonne vides longos flammarum ducere tractus,
long trains, Lucr. 2, 207: flammarum, Verg. G. 1, 367; Luc. 2, 270: (Phaëthon) longo per aëra tractu Fertur, in a long train (of fire), Ov. M. 2, 320:longo per multa volumina tractu Aestuat unda minax,
Luc. 5, 565; so of the course of the moon, Cic. Div. 2, 46, 97;of the Nile,
Luc. 10, 257:(Cydnus) leni tractu e fontibus labens puro solo excipitur,
Curt. 3, 4, 8:aquarum,
id. 5, 3, 2:ut arborum tractu equitatus hostium impediretur,
Nep. Milt. 5, 3;of the wind,
Val. Fl. 1, 614; cf. Manil. 1, 532; 3, 366. —Transf., a space drawn out, i. e. a stretch, extent, tract of a thing (class.):2.castrorum,
Liv. 3, 28, 1:cujus (urbis) is est tractus ductusque muri, ut, etc.,
Cic. Rep. 2, 6, 11 Moser N. cr.:cum mediae jaceant immensis tractibus Alpes,
Luc. 2, 630; and Claud. Rapt. Pros. 3, 9. —Concr., of places, a territory, district, region, tract of land (class.;II.syn.: regio, plaga): oppidi,
Caes. B. C. 3, 112:corruptus caeli tractus,
Verg. A. 3, 138 Serv.:tractus ille celeberrimus Venafranus,
Cic. Planc. 9, 22:tractus uter plures lepores, uter educet apros,
Hor. Ep. 1, 15, 22:tractu surgens oleaster eodem,
Verg. G. 2, 182:genera (vitium) separari ac singulis conseri tractibus, utilissimum,
Plin. 17, 22, 35, § 187; Flor. 1, 15, 2.—Trop.A.In gen., course, progress, movement:2.tractus orationis lenis et aequabilis,
course, movement, current, Cic. de Or. 2, 13, 54; cf.:in omni corpore, totoque, ut ita dixerim, tractu (orationis),
Quint. 9, 4, 61:cetera continuo magis orationis tractu decurrunt,
id. 5, 8, 2.—Of time, space, lapse, period:B.quod neque clara suo percurrere fulmina cursu Perpetuo possint aevi labentia tractu,
Lucr. 1, 1004; 5, 1216:eodem tractu temporum nituerunt oratores, etc.,
Vell. 2, 9, 1:aetatis,
Val. Max. 8, 13, ext. 2:hoc legatum Cum voluerit, tractum habet, quamdiu vivat is, a quo, etc.,
duration, period, Dig. 32, 1, 11. —In partic., a drawing out, protracting, lengthening, protraction, extension, length:2.quanta haesitatio tractusque verborum!
drawling, Cic. de Or. 2, 50, 202:pares elocutionum,
Quint. 4, 2, 118:illa (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet,
extent, copiousness, Plin. Ep. 5, 8, 10.—Of time:3.durante tractu et lentitudine mortis,
Tac. A. 15, 64:belli,
id. ib. 15, 10.—In gram.:in tractu et declinatione talia sunt, qualia apud Ciceronem beatitas et beatitudo,
a lengthening in derivation, Quint. 8, 3, 32 Spald.
См. также в других словарях:
Beatitūdo — Beatitūdo, als Anrede Beatitudo Vestra (lat., Seligkeit, Tugendhaftigkeit, Ew. Seligkeit etc.), sonst Ehrentitel der Bischöfe und auch weltlicher Personen, jetzt nur dem Papst zukommend … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Beatitudo — Beatitudo, Seligkeit, Frömmigkeit, Glück. Beatitudo possessionis dasselbe was beati possidentes … Herders Conversations-Lexikon
Beatitūdo — (lat.), d.i. Seligkeit; B vestra, d.i. Eure Seligkeit, war sonst Ehrentitel, Bischöfen, auch weltlichen Personen, jetzt nur dem Papste ertheilt … Pierer's Universal-Lexikon
Beatitudo — Be|a|ti|tu|do die; <aus gleichbed. lat. beatitudo, spät u. mlat. auch als ehrende Anrede> (veraltet) Glückseligkeit … Das große Fremdwörterbuch
béatitude — [ beatityd ] n. f. • 1265; lat. ecclés. beatitudo, de beatus « heureux » 1 ♦ Théol. Félicité parfaite dont jouissent les élus. 2 ♦ (1546) Bonheur parfait. ⇒ bien être, contentement , euphorie, extase, quiétude, satisfaction. Plongé dans une douce … Encyclopédie Universelle
beatitudine — BEATITÚDINE s.f. (livr.) Stare de fericire deplină. [pr.: be a ] – Din lat. beatitudo, inis. cf. fr. b é a t i t u d e. Trimis de paula, 27.12.2006. Sursa: DEX 98 BEATITÚDINE s. v. fericire. Trimis de siveco … Dicționar Român
Good — • The moral good (bonum honestum) consists in the due ordering of free action or conduct according to the norm of reason, the highest faculty, to which it is to conform Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Good Good … Catholic encyclopedia
Happiness — • The primary meaning of this term in all the leading European languages seems to involve the notion of good fortune, good chance, good happening Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Happiness Happiness … Catholic encyclopedia
beatitud — ► sustantivo femenino 1 RELIGIÓN Bienaventuranza eterna, según los cristianos, que consiste en disfrutar del cielo. 2 RELIGIÓN Tratamiento dado al sumo pontífice de la Iglesia católica. 3 Actitud beata, virtuosa y devota. * * * beatitud (del lat … Enciclopedia Universal
БЛАГО — [греч. τὸ ἀγαθόν, τὸ εὖ, τὸ καλόν; лат. bonum, bonitas], конечный (предельный) предмет стремления человека, движение к к рому не нуждается в дальнейшем обосновании; в богословии одно из Божественных имен (см. Имя Божие). Как философская категория … Православная энциклопедия
Beatitude — Be*at i*tude, n. [L. beatitudo: cf. F. b[ e]atitude. See {Beatify}.] 1. Felicity of the highest kind; consummate bliss. [1913 Webster] 2. Any one of the nine declarations (called the Beatitudes), made in the Sermon on the Mount ( Matt. v. 3 12),… … The Collaborative International Dictionary of English