-
1 выстаивать
ayakta kalmak* * *несов.; сов. - вы́стоятьвыста́ивать часа́ми в очередя́х — saatlerce sıra / kuyruk beklemek
2) тк. сов. (ayakta) durmakэ́тот дом вы́стоит ещё мно́го лет — bu ev daha yıllarca duracak
3) тк. сов. ( не сдаться) dayanmak -
2 стоя
э́то живо́тное спит сто́я — bu hayvan ayakta uyur
зал сто́я приве́тствовал прибы́вшую делега́цию — salondakiler gelen heyeti ayağa kalkarak alkışladılar
-
3 амбулаторный больной
ayakta tedavi edilen hasta -
4 держаться
tutunmak,tutmak; dayanmak; durmak; davranmak; ayakta durmak; bağlı kalmak* * *1) tutunmak; tutmakдержа́ться за пери́ла — korkuluğa tutunmak
держа́ться (руко́й) за се́рдце — eliyle kalbini tutmak
на пла́стике кра́ска не де́ржится — plastik, boya tutmaz
де́ржится? (о гвозде и т. п.) — tuttu mu?
2) dayanmakмост де́ржится на быка́х — köprü ayaklar üstüne dayanır
3) врз durmakдержа́ться пря́мо — dik durmak
уве́ренно держа́ться в седле́ — at üstünde güvenli durmak
держа́ться (по)да́льше от кого-чего-л. — uzak durmak
4) ( вести себя) davranmakдержа́ться про́сто — hali tavrı sade olmak
он держа́лся уве́ренно — kendinden emin hali vardı
дом ещё де́ржится — ev halâ ayakta duruyor
держа́ться благодаря́ по́мощи извне́ — dışarıdan aldığı yardım sayesinde ayakta durmak
6) ( не сдаваться) dayanmakдержи́сь сто́йко! — sıkı dur!
7) bağlı kalmakдержа́ться пре́жнего мне́ния — eski fikrine bağlı kalmak
••весь дом держа́лся на нём — evin direği oydu
он кре́пко держа́лся за свою́ зе́млю — toprağına dört elle sarılmıştı
у него́ де́ньги (до́лго) не де́ржатся — para onda durmaz
-
5 поддерживать
несов.; сов. - поддержа́ть1) ( не давать упасть) tutmakподде́рживать кого-л. по́д руку — birini kolundan tutup yardım etmek
2) ( помогать) birinin elinden tutmak, arkalamakподде́рживать кого-л. в тру́дную мину́ту — birinin sıkışık zamanında elinden tutmak
подде́рживать пехо́ту — piyadeyi desteklemek
подде́рживать наступле́ние артогнём — taarruzu topçu ateşiyle desteklemek
3) (выражать свое согласие с кем-чем-л.) desteklemek, tutmakподде́рживать чье-л. предложе́ние — birinin önerisini desteklemek
в э́том вопро́се он нас поддержа́л — bu sorunda bizi tuttu / bizden yana çıktı
э́того кандида́та никто́ не поддержа́л — bu adayı tutan olmadı
4) (не давать прекратиться, нарушиться) sürdürme; ayakta tutmakподде́рживать тради́ции — gelenekleri yaşatmak / sürdürmek
подде́рживать дипломати́ческие отноше́ния — diplomatik ilişkilerini sürdürme
подде́рживать постоя́нный конта́кт с... — ile sürekli temas halinde bulunmak
подде́рживать напряжённость — полит. gerginliği ayakta tutmak
подде́рживать интере́с к чему-л. — bir şeye karşı olan ilgiyi ayakta tutmak
подде́рживать перепи́ску — yazışmayı sürdürmek
подде́рживать существу́ющий режи́м / строй — kurulmuş düzeni ayakta tutmak
5) тк. несов. ( служить опорой) tutmak, taşımakбалка подде́рживает потоло́к — kiriş döşemeyi taşıyor
-
6 сохраняться
несов.; сов. - сохрани́ться1) (ayakta) durmak, (ayakta) kalmak; varlığını korumak / sürdürmekэ́то пра́во за ним сохрани́тся — bu hakkı saklı kalır
экономи́ческие пробле́мы бу́дут сохраня́ться — ekonomik sorunlar varlığını koruyacak
сохрани́лись лишь сте́ны кре́пости — kalenin ancak surları ayakta duruyor
еди́нственное сохрани́вшееся зда́ние — ayakta kalan tek yapı
обы́чай сохрани́лся до́ сих пор — adet bugüne geldi
2) разг. ( выглядеть моложе своих лет) yaşını göstermemekон хорошо́ сохрани́лся — her dem tazedir
-
7 удерживаться
tutunmak; ayakta kalmak; kendini tutmak* * *несов.; сов. - удержа́ться1) tutunmakон не удержа́лся на нога́х — ayakları üstünde tutunamadı
2) tutunmak; ayakta kalmak; ayakta durmakудержа́ться у вла́сти — iktidarda tutunmak
уси́лия прави́тельства напра́влены на то, что́бы удержа́ться (у вла́сти) — hükumet ayakta kalmak için çabalar harcamaktadır
он и на э́той рабо́те не удержа́лся — bu işte de tutunamadı / dikiş tutturamadı
3) kendini tutmak, kendini......dan alıkoymakон не удержа́лся от сме́ха — kendini gülmekten alıkoyamadı
я с трудо́м удержа́лся от сме́ха — gülmemek için kendimi zor tuttum
мы не мо́жем удержа́ться от мы́сли, что... —...düşünmekten kendimizi alamıyoruz
я не мог удержа́ться, что́бы не посмотре́ть — bakmaktan kendimi alamadım
-
8 продержаться
сов.ayakta durmak; tutunmak; dayanmak ( не сдаться)э́то зда́ние еще до́лго проде́ржится — bu yapı daha uzun zaman ayakta duracak
-
9 простаивать
несов.; сов. - простоя́ть1) врз (ayakta) durmak, kalmakпростоя́ть час в о́череди — bir saat kuyrukta beklemek
простоя́ть час в авто́бусе — otobüste bir saat ayakta kalmak
самоле́т простоя́л в аэропорту́ пять часо́в — uçak hava limanında beş saat durdu / kaldı
2) ( бездействовать) boş durmak -
10 простоять
сов.1) см. простаивать2) (ayakta) durmak, kalmakэ́то зда́ние простои́т еще́ сто лет — bu yapı bir yüzyıl daha ayakta kalacak
-
11 сохранять
несов.; сов. - сохрани́ть1) врз korumak, muhafaza etmek; sürdürmek; saklamak; (ayakta) tutmakсохраня́ть существу́ющий поря́док — var olan düzeni sürdürmek
сохраня́ть равнове́сие — dengeyi korumak
сохраня́ть мир — barışı korumak / sürdürmek
сохраня́ть нейтралите́т — tarafsızlığını muhafaza etmek
сохраня́ть вы́держку / споко́йствие — itidalini muhafaza etmek
сохраня́ть ве́рность тради́циям — geleneklere bağlı kalmak
сохраня́ть бди́тельность — uyanık bulunmak
сохраня́ть за собо́й пра́во — hakkını saklı tutmak
что́бы сохрани́ть э́ту организа́цию... — bu örgütü ayakta tutmak / tutabilmek için...
я сохраню́ э́ту фотогра́фию на па́мять о Москве́ — bu fotoğrafı bir Moskova anısı olarak saklarım
чемпио́н сохрани́л своё зва́ние — şampiyon unvanını korudu
мы сохрани́м воспомина́ние об э́том го́роде — bu kenti unutmayacağız
сохраня́ть си́лу (о законе и т. п.) — yürürlükte kalmak
сохраня́ть идеа́льный вес — ideal kiloda kalmak
нафтали́н сохраня́ет оде́жду от мо́ли — naftalin elbiseleri güveden korur
2) тк. несов. ( хранить) saklamakсохраня́ть мя́со в холоди́льнике — etleri buz dolabında saklamak
-
12 стоять
1) врз durmak; dikilmekстоя́ть на нога́х — ayakta durmak
стоя́ть на рука́х — eller üstünde durmak, amuda kalkmış olmak
шкаф стои́т на ме́сте — dolap yerinde duruyor
ча́йник стои́т на столе́ — çaydanlık masadadır / masada duruyor
ребёнок уже́ стои́т / научи́лся стоя́ть — bebek basıyor / tay duruyor artık
часть пассажи́ров стоя́ла — yolcuların bir kısmı ayakta idi
ну что ты стои́шь передо мно́й?! — ne dikilip duruyorsun karşımda?!
стоя́ть на посту́ / на часа́х — nöbet beklemek
у них там стои́т часово́й — oraya bir nöbetçi dikmişlerdi
он стоя́л к нам спино́й — sırtı bize dönüktü
су́дно стоя́ло на я́коре — gemi demirli bulunuyordu / demirlemişti
суда́, стоя́щие у прича́ла — rıhtıma yanaşık gemiler
кора́бль стои́т в порту́ — gemi limanda yatıyor
стоя́ть на чьем-л. пути́ — перен. birinin yolu üstüne dikilmiş olmak
он всё ещё стоя́л у двере́й — halâ kapı önünde dikiliyordu
2) ( бездействовать) durmakчасы́ стоя́ли — saat durmuştu
стро́йка стои́т — yapı tatil edilmiş durumdadır
дела́ стоя́т — işler yerinde sayıyor
те́хника не стои́т на ме́сте — teknik yerinde saymaz
3) врз (находиться, существовать) olmak, bulunmak; durmakперед до́мом стои́т то́поль — evin önünde bir servi var
го́род стои́т на Во́лге — şehir Volga üzerindedir
до тех пор, пока́ стои́т э́тот го́род... — bu şehir durdukça...
храм стои́т с деся́того ве́ка — tapınak onuncu yüzyıldan beri ayaktadır
4) (быть, иметь место) olmak; geçmekстоя́л тума́н — sis vardı
стоя́ло ле́то — mevsim yazdı
ле́то стоя́ло сухо́е — yaz kurak geçiyordu
стоя́ла хоро́шая пого́да — havalar iyi geçiyordu
стоя́л по́лдень — vakit öğle idi
со́лнце стоя́ло у нас над голово́й — güneş tepemize dikildi
в до́ме стоя́ла тишина́ — ev sessizlik içindeydi
по вечера́м там стои́т шум, гвалт — akşamları orada bağırma çağırmadır gider
5) перен. karşı karşıya / yüz yüze olmak; karşısında olmakстоя́ть перед диле́ммой — ikilem karşısında olmak
перед на́ми стои́т тру́дная зада́ча — zorlu bir görevle karşı karşıyayız
стоя́щие перед на́ми тру́дности — yüz yüze olduğumuz güçlükler
стоя́щие перед на́ми зада́чи — önümüzdeki görevler, yüz yüze olduğumuz görevler
6) перен. ( защищать) korumak, savunmak; bir şeyden yana olmakстоя́ть за де́ло ми́ра — barış davası için savaşım vermek
••стоя́ть во главе́ — başında olmak, başını çekmek
стоя́ть у вла́сти — iktidar başında olmak / bulunmak
кто стои́т за э́тим преступле́нием? — bu cinayetin ardında / arkasında kimler var?
стоя́ть на своём — ayak diremek
он до сих пор стои́т у меня́ перед глаза́ми — halâ gözümün önünden gitmiyor
стоя́ть у поро́га — eşikte beklemek
на докуме́нте стои́т и твоя́ по́дпись — belgede senin de imzan var
на пове́стке стоя́т два вопро́са — gündemde iki sorun var
у неё в глаза́х стоя́ли слезы — gözleri dolu dolu idi
-
13 устоять
dayanmak,karşı koymak* * *сов.он едва́ устоя́л на нога́х — ayakları üstünde zor tutundu
2) перен. dayanmak, karşı koyabilmekго́род устоя́л (не пал) — şehir dayandı
3) перен. ( перед соблазном) dayanmak4) перен. ayakta durabilmekрежи́м устоя́л лишь благодаря́ иностра́нной по́мощи — rejim ancak dış yardım sayesinde ayakta durabildi
-
14 амбулаторный
в соч.амбулато́рный больно́й — ayakta tedavi gören hasta
амбулато́рное лече́ние — ayak tedavisi
-
15 буквально
aynen,kelimesi kelimesine* * *1) aynen; kelimesi kelimesineон заяви́л буква́льно сле́дующее:... — aynen şöyle dedi:...
переводи́ть что-л. буква́льно — kelimesi kelimesine çevirmek
2) bayağıон буква́льно па́дал с ног от уста́лости — yorulmuş, bayağı ayakta duracak hali kalmamıştı
-
16 валиться
düşmek,yıkılmak* * *несов.; сов. - свали́ться, повали́тьсяdüşmek ( падать); yıkılmak ( обрушиваться)вали́ться на́бок / на борт — yan yatmak ( о судне)
••вали́ться с ног (от усталости) — ayakta duracak hali kalmamak
-
17 взвинченный
-
18 держать
tutmak,bulundurmak; dayanmak; beslemek* * *1) врз tutmak; bulundurmakдержа́ть что-л. в рука́х — (elinde) tutmak
держа́ть что-л. над огнём — ateşe tutmak
он держа́л во́ра за́ ру́ку — hırsızın kolunu kavramıştı
она́ держа́ла квартира́нтов — разг. kiracı alırdı
он не держа́л прислу́ги — hizmetçi tutmazdı
он держа́л ла́вку — уст. bir dükkan işletiyordu
иди́, тебя́ никто́ не де́ржит — seni tutan yok, git
держа́ть цветы́ на балко́не — çiçekleri balkonda tutmak / bulundurmak
держа́ть мя́со в холоди́льнике — eti buzdolabında saklamak
э́тот проду́кт нельзя́ держа́ть в холоди́льнике бо́льше неде́ли — bu besin maddesi buzdolabında bir haftadan fazla bekletilemez
держа́ть дом в чистоте́ — evini temiz tutmak
держа́ть миллио́нную а́рмию — milyonluk bir orduyu ayakta tutmak
держа́ть где-л. свои́ войска́ — bir yerde askeri kuvvetlerini bulundurmak
он держа́л пе́рвенство не́сколько лет — перен. birkaç yıl içinde birinciliği kimseye kaptırmamıştı
не держи́ о́кна откры́тыми — pencereleri açık bırakma
2) dayanmakкро́влю де́ржат столбы́ — çatı direklere dayanıyor
держа́ть напо́р воды́ — suyun basıncına dayanmak
3) beslemekдержа́ть кур — tavuk beslemek
она́ держа́ла двух ко́шек — iki kedi besliyordu; iki kedisi vardı
••держа́ть сло́во — sözünü tutmak; sözünün eri olmak
держа́ть экза́мен — sınav vermek; sınava girmek
держа́ть себя́ в рука́х — kendine hakim olmak
держа́ть что-л. в свои́х рука́х — elinde tutmak
держа́ть кого-л. в рука́х — avucunun içinde tutmak
держа́ть путь на юг — güney yönünde yol almak
кора́бль держа́л курс на за́пад — gemi batıya doğru rota alıyordu
так держа́ть! — мор. rotaya devam!
-
19 доходить
varmak,ulaşmak* * *несов.; сов. - дойти́1) врз varmak, ulaşmak; gelmekмы дошли́ до вокза́ла за де́сять мину́т — gara on dakikada vardık
письмо́ дошло́ по назначе́нию — mektup yerine ulaştı
письмо́ до него́ не дошло́ — mektup eline geçmedi
дойти́ до на́ших дней — günümüze kadar gelmek, bugüne (ayakta) kalmak (о памятниках и т. п.); günümüze kadar sürüp gelmek (о вражде и т. п.)
после́днее доше́дшее до нас письмо́ писа́теля — yazarın bize ulaşan son mektubu
э́ти слу́хи доходи́ли и до нас — bu söylentiler bizim kulağımıza da geliyordu
доходи́ть до коле́н — diz hizasına gelmek (о воде и т. п.)
сюда́ ве́тер не дохо́дит — burasını rüzgar tutmuyor
о́чередь дошла́ до нас — sıra bize geldi
де́ло дошло́ до того́, что... — iş o hale geldi ki,...
де́ло дошло́ до дра́ки — iş dövüşmeye kadar vardı
а когда́ де́ло дохо́дит до де́нег,... — iş paraya geldi mi,...
он дошёл до того́, что... — o hale geldi ki...
до чего́ он дошёл! — ne hale düştü!
он дошёл до утвержде́ния, что... —... iddia edecek kadar ileri gitti
вот до чего́ он дохо́дит в свои́х обвине́ниях — suçlamalarını işte buna kadar uzatıyor
кома́нда дошла́ до фина́ла — takım finale yükseldi
2) разг. ( становиться понятным) intikal etmekдо него́ не дошло́ — intikal edemedi
до него́ пло́хо / сла́бо дохо́дит — intikali azdır, intikal kudreti zayıftır
наконе́ц-то сего́дня до него́ дошло́ — nihayet bugün kafasına dank etti
3) прост. (ослабевать, обессилевать) bitmek••у меня́ до э́того ру́ки не дохо́дят — buna elim değmiyor
-
20 еле
güç,ancak* * *1) в соч.е́ле заме́тный — belli belirsiz
е́ле слы́шный звук — duyulur duyulmaz bir ses
2) ( с трудом) zor; güç; dar; anca(k)мы е́ле успе́ли на самолёт — uçağa dar yetiştik
он е́ле держа́лся на нога́х — ayakta zor duruyordu
я е́ле удержа́лся от сме́ха — gülmemek için kendimi zor tuttum
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ayakta — zf. 1) Ayağa kalkmış durumda Kahvelerimizi ayakta içtik. A. Gündüz 2) mec. Telaşlı, heyecanlı bir biçimde Birleşik Sözler ayakta tedavi Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller ayakta kalmak ayakta tutmak ayakta uyumak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ayakta kalmak — 1. 1) oturacak yer bulamamak 2) yıkılmamak, çökmemek Bu yapı beş yüz yıldan beri ayakta kalmıştır. 3) değerini yitirmemek, önemini korumak Bu beş şehir durdukça bu yapıt da onun en içten yorumu olarak ayakta kalacaktır. H. Taner 2. varlığını… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ayakta tedavi — is., tıp Hastanın yatağa yatırılması gerekli görülmeyerek kendisine ayakta yapılan tedavi, ayak tedavisi … Çağatay Osmanlı Sözlük
ayakta tutmak — 1. 1) (bir kimseyi) oturtmak gerekirken oturtmamak 2) (bir kimseyi) oyalamak 2. canlı bir biçimde sürdürmek Ortak ve saygın bir resmiyeti ayakta tutmak amacıyla yetiştirilen kişiler, kendileriyle nasıl gırgır geçebilirler? T. Uyar … Çağatay Osmanlı Sözlük
ayakta uyumak — aşırı dalgın, şaşkın veya yorgun olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta — 1) çobanların akşam erken yatması, sabahleyin erken kalkması gerekir anlamında kullanılan bir söz 2) genel düzene yardımcı olan araçlar varsa baş yönetici rahat eder yoksa çok uyanık olması gerekir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
dimdik ayakta durmak — yıkılmamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
sütçü beygiri gibi ayakta uyumak — çok tembel ve miskin olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
sinirleri ayakta olmak — çok sinirlenmiş veya öfkelenmiş bulunmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
boş çuval ayakta durmaz — 1) karnı doymayan kimse çalışamaz anlamında kullanılan bir söz 2) bilgisiz ve yeteneksiz bir kişi, kendisine verilen görevlerde tutunamaz anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
KIYAM — Ayakta durmak. Ayağa kalkmak. * Ayaklanmak. İsyan. * Ölümden sonra tekrar dirilmek. * Bir işe başlamak, devam etmek. * Satılan bir mal hakkında müşteri ile anlaşıp kararlaşma. * Canlanmak. * Kıyâmet günü (mânâsına da gelir). * Namazın iftitah… … Yeni Lügat Türkçe Sözlük