-
1 artificium
artificium artificium, i n мастерство -
2 artificium
artificium artificium, i n искусство -
3 artificium
artificium artificium, i n ремесло -
4 artificium
ī n. [ artifex ]1)а) искусство, мастерство, тж. техника, ремесло, промыселa. ancillare C — занятие, возлагавшееся на рабыньб) обучение, образование (propter a. suum diis gratias agere Pt)2) система правил, теория, учениеcomponere a. de jure civili C — построить теорию гражданского праваhoc est summum a. C — это — шедевр4) искусная работа, опытность, умение, высокое мастерствоsimulacrum Dianae singulari artificio perfectum C — изваяние Дианы, созданное с редким мастерством (необыкновенно искусно)5) приём, способ, тж. уловка, хитростьnon virtute vicisse Romanos, sed artificio quodam Cs — (Верцингеториг сказал, что) римляне победили не доблестью, а с помощью какого-то приёма (хитрости)rebus, non artificiis Sen — на деле, а не в силу ловкого притворства -
5 artificium
1) занятие каким-нибудь искусством, ремеслом (1. 17 § 1 D. 7, 1. 1. 12. 61. 65 § 1 D. 32. 1. 24 D. 40, 4). 2) хитрость (1. 15 in f. D. 27, 1).Латинско-русский словарь к источникам римского права > artificium
-
6 artificium
, i n мастерство, искусство -
7 accusatorius
accūsātōrius, a, um [ accusator ]обвинительный, содержащий обвинение (artificium, mos C)animus a. C — характер придирчивый, склонный к обвинениям -
8 ancillaris
ancillāris, e [ ancilla ]свойственный служанкам, подобающий рабыне (artificium C; vestis Dig) -
9 artificialis
artificiālis, e [ artificium ]художественный, искусный, умелый ( probatio Q) -
10 artificiosus
artificiōsus, a, um [ artificium ]1) искусный, умелый ( rhetor C)2) мастерской, искусно сделанный, художественный ( opus C)mundi natura non artificiosa solum, sed plane artifex C — мир по своей природе не только художественное произведение, но и сам художник3) искусственный (genus non naturale, sed artificiosum C) -
11 meritorius
meritōrius, a, um [ mereo ]1) нанимаемый за плату, наёмный ( reda Su)3) корыстный, рассчитанный на получение выгоды ( salutatio Sen) -
12 veternosus
veternōsus, a, um [ veternus II \]1) поражённый сонной болезнью Cato, PM2) сонливый, погружённый в дремоту, дремлющий ( homo Ter)3) вялый (animus Sen; dicendi genus Sid)4) немощный, ничтожный, пустой ( artificium Sen) -
13 discere
1) учиться, artificium (l. 31 D. 6, l);2) узнавать, admissum dolum didicisse (1. 8 C. 2, 21).ego didici говорят часто римские юристы (1. 27 § 1 D. 2, 14. 1. 50 D. 4, 4. 1. 19 § 3 D. 5, 3. 1. 5 D. 7, 7).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > discere
-
14 docere
1) учить, обучать, servum doc. artes, artificium (1. 6 D. 25, 1. 1. 12 D, 32);doctus, ученый: vir dostissimus (1. 12 D. 1, 5);
2) извещать, de usu aquae - Praesidem doceri oportere (1. 2 D. 50, 13);doctior et melior (1. 19 D. 10, 4).
3) доказывать (1. 18 § 1 D. 22, 3. cf. 1. 2 § 1 D. 44, 4);si Praetor doctus sit (1. 7 D. 33, 1).
accusatorem ad docenda, quae detulit, urgere (1. 3 C. 9, 42);
doc. immerentem se praeteritum (1. 5 D. 5, 2); (1. 7 § 3 D. 4, 4. 1. 9 § 4 D. 12, 2);
doc. de iure (1. 10 pr. D. 8, 5. 1. 16 pr. D. 20, 4).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > docere
-
15 incrementum
1)приращение: а) прибыль Nilus, qui incremento suo Aegyptum operit;incrementa Nili (1. 1 § 5 D. 43, 12 1. 10 D. 47, 11);
2) возрастание, pro incrementis аetatis (1. 10 § 2 D. 34. 1 1. 5 § 8 D. 50, 6), усовершенствование: omne artificium incrementum recipit (1. 65 § 3 D. 32). 3) увеличение, прирост, actio (quae inficiatione crescit) cum suo increm. (1. 20 § 4 D. 5, 3);b) нанос (§ 20 J. 2, 1. 1. 9 § 4 D. 7, 1).
increm. dotis (1. 4 D. 23, 3);
4) доход, польза: incr. negotiationis (1. 58 pr. D. 26, 7). 5) прибавление: increm. verborum (1. 4 § 2 C. 6, 28).peculii (1. 47 § 2. 1. 57 § 1 D. 15, 1. 1. 56 § 1 D. 35, 2. 1. 8 § 8 D. 33, 8. 1. 43 § 2 D. 31).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > incrementum
-
16 indoctus
неученый, неискусный: ind. in artificium (1. 19 § 4 D. 21, 1).Латинско-русский словарь к источникам римского права > indoctus
-
17 officium
1) нравственная обязанность, долг, а) вооб. officii (tuendi) causa de homine libero exhibendo interdictum competit (1. 2 § 1 D. 43, 1. 1. 6 D. 37, 6. 1. 2 D. 5, 2. 1. 23 D. 42, 5); отсюда обязательность, услужливость, ex. off. atque amicitia mandatum originem trahit (1. 1 § 4 D. 17, 1. 1. 17 § 3 D. 13, 6. 1. 5 § 4 D. 19, 5. 1. 7 D. 29, 3. 1. 61 § 5 D. 47, 2); тк. принять на себя обязанности, promissum off. deserese - explere non posse (1. 27 § 2 D. 17, 1);in officio delinquere - off. implere (1. 33 pr. D. 3, 5);
b) особ. служба, должность, занятие по должности, officio iudicis, iudicantis, cognoscentis, Praetoris, arbitri contineri, convenire (1. 43 D. 4, 6. 1. 32 § 10 D. 4, 8. 1. 38. 44 D. 5, 3. 1. 7 D. 5, 4. 1. 9. 76 pr. D. 6, 1. 1. 22 § 2 D. 7, 8. 1. 18 § 2. 1. 26. 42 D. 10, 2. 1. 38 D. 11, 7. 1. 21 D. 12, 1. 1. 21 § 3 D. 15, 1. 1. 19 § 3. 1. 25 § 5. 1. 42 D. 19, 2. 1. 43 § 6 D. 21, 1. 1. 13 D. 22, 5. 1. 7 § 1 D. 23, 5. 1. 24 § 2 D. 24, 3. 1. 6 D. 27, 7. 1. 4 D. 29, 3. 1. 69 § 5. 1. 109 § 1 D. 30. 1. 95 § 2 D. 35, 2. 1. 5 pr. D. 39, 2. 1. 47 § 2 D. 40, 5. 1. 5 D. 43, 1. 1. 4 § 3 D. 44, 4. 1. 27 pr. D. 45, 1. 1. 45 D. 46, 1. 1. 9 § 1 D. 47, 2. Gai. II. 219. sq. 222. IV. 114. 1. 5 pr. D. 45, 1);
officio iudicis dirimi (1. 73 D. 3, 3), expediri (1. 14 § 8 D. 11, 3), celebrari (1. 7 § 3 D. 43, 24), prohiberi (1. 13 D. 23, 2), compelli (1. 44 D. 40. 4), aestimari (1. 11 pr. D. 10, 4. 1. 16 D. 47, 10. 1. 9 § 7 D. 4, 2. 1. 35 § 1 D. 28, 5. cf. 1. 25 § 10 D. 10, 2. 1. 71 § 1 D. 30. 1. 45 § 8 D. 49, 14. 1. 58 pr. D. 36, 1. cf. 1. 24 D. 16, 3. 1. 7 D. 3, 5. 1. 25 § 8 D. 21, 1. 1. 1 § 10 D. 3, 1. 1. 25 pr. D. 4, 8. 1. 12 pr. § 2 D. 49, 16. 1. 56 § 2 D. 17, 1. 1. 20 D. 23, 2. 1. 30 D. 26, 7. 1. 1 § 3 D. 27, 3. 1. 31 § 14 D. 21, 1);
ex off. sumtus facere (1. 3 pr. D. 27, 4. cf. 1. 1 § 9 D. 27, 3);
ad off. suum revocare (1. 39 § 7 D. 26, 7. 1. 2 D. 2, 12); иногда обозн. круг деятельности известного сановника, ius dicentis off. latissimum est (1. 1 D. 2, 1. 1. 1 § 4 D. 26, 10); отсюда = munus s. 1. b) напр. off. civilia publica (1. 6 D. 4, 5. 1. 1 § 1 D. 16, 1. 1. 15 § 5 D. 48, 16. 1. 2 pr. D. 50, 17. 1. 6 § 3 D. 1, 16. 1. 4 § 2 eod. 1. 38 pr. 57 pr. D. 23, 2. 1. 2 § 1 D. 34, 9. 1. 10 pr. 11 § 1 D. 50, 7);
2) услуги, off. magistri remuneratum (1. 27 D. 39, 5); особ. услуги рабов и отпущенников = ministerium s. 1. s. б, напр. прот. artificium (1. 65 § 1 D. 32. 1. 24 D. 40, 4. 1. 4 § 5 D. 50, 15. 1. 27 § 1 D. 33, 7. 1. 1 cf. 1. 3 § 1. 1. 22 pr. D. 38, 1);iudicandi (1. 6 D. 5, 1); 1. 46 eod.); (1. 54 D. 6, 1. 1. 46 § 1 D. 26, 7. 1. 39 § 6. 9 eod.); (pr. § 10 eod.); (1. 33 § 1 eod.); 1. 5 pr. D. 26, 9. 1. 1 § 3 D. 27, 4).
in officio alicuius esse, служить (1. 48 pr. eod.); (1. 26 § 12 D. 12, 6);
3) вообщ. исполнение, совершение: membrorum bumanorum officia (1. 14 D. 1, 5);off. patronis praestare (1. 2 C. 6, 6).
4) личный состав судебных чиновников, officio non praesente sententiam dicere (1. 6 D. 7, 45); тк. суд, apud, off. cavere (1. 17 D. 2, 4), deponi (1. 7 § 2 D. 2, 8. 1. 11 § 1 D. 10, 4. 1. 18 C. 6. 23. 1. 74 D. 47, 2. 1. 4 D. 11, 4);testimonii off. (1. 14 D. 22, 5); отправление, занятие: cunctarum artium officia die solis quiescant (1. 3 C. 3, 12); применение, regula, simul quum in aliquo vitiata est, perdit off. suum (1. 1 D. 50. 17).
missus ex off. annonae centurio (43 § 1 D. 13, 7); иногда низшие судебные чиновники, служители высшего сановника, sub praetextu adventus officiorum vel militum iniuriis vexari (1. 6. 5 D. 1, 18. 1. 2 C. 4, 56. 1. 2 C. 8, 23. cf. 1. 74 § 1 D. 21, 2), sub custodia officii factus (1. 1 C. 9, 45. 1. 7 C. 9, 2. 1. 3 C. 4, 15. 1. 1 § 4. 5. 1. 2 § 6 C. 1, 27. 1. 4 C. 12, 58), palatina (1. 2 C. 10, 23. 1. 3 C. 12, 60. 1. 3 C. 12, 61), proconsulare (l. 3 C. 12, 56), praesidiale (1. 1 C. 7, 39. 1. 10 C. 12, 60).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > officium
См. также в других словарях:
Artificĭum — (lat.), Kunstwerk, Kunststück. Daher Artificiell, durch Kunst erzeugt; Artificiös, schlau … Pierer's Universal-Lexikon
artificium — index maneuver (trick), performance (workmanship), pursuit (occupation), system Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
NECTENDI Coronas artificium — a Sicyoniis manavit, Pliaiô auctore. l. 21. c. 1. Primo namque flores, ut discriminatim legebantur, ita ex indistinctis corollam sibi seu coronam quisque plectebat, nullo aut exiguo colorum, odorum, nitorum iudiciô: cuiusmodi coronas χυδαίας… … Hofmann J. Lexicon universale
ARGENTUM in fila deducendi artificium — Aureliani Imperatoris aetate recentius esle, patet ex Fl. Vopisco in Vita eius, c. 46. Habuit in animo, ut aurum neque in cameras, neque in tunicas mitteriur, dicens plus auri esse in rerum natura quam argenti: sed aurum per varios filorum et… … Hofmann J. Lexicon universale
CALICES fingendi artificium — Commodo Imperatori in delitiis, de quo sic Lamprid. c. 1. Iam in his artifex, quae stationis Imperatoriae non erant, ut calices fingeret, saltaret, cantaret etc. Ubi legit Vir doctissimus, Calices frangeret, propter similem locum in Vero, c. 4.… … Hofmann J. Lexicon universale
CRATE capiendi avec artificium — indigitatur Senecae, Octav. Actu 2. v. 409. ubi de tertii saeculi moribus, Mox inquietum, quod sequi cursu feras Auderet acres; fluctibus tectos graves Extrahere pisces rete; vel calamo, aut brevi. Decipere volucres crate, cervos et leves etc.… … Hofmann J. Lexicon universale
DEAURANDE Capillos artificium — indigitatur Valer. Flacc. Argon. l. 6. v. 710. et Seqq. sanguine vultus, Et gravidoe maduêre come, quas flore Saboeo Nutrierat, liquidoque parens signaverat auro. A quo χρύςωςις illa diversa, quâ intertexturâ aurearum bractearum barbam inaurasse… … Hofmann J. Lexicon universale
IGNICULANDI Pocula artificium — vide infra, ubi de Poculis Gemmatis … Hofmann J. Lexicon universale
artifice — [ artifis ] n. m. • artefice 1256; lat. artificium « art, métier », par l it. 1 ♦ (1505) Vx Art consommé, habileté. ⇒ art. ♢ Mod. Moyen habile, ingénieux. Résoudre un problème de mathématiques par un artifice de calcul. 2 ♦ (XVIIe) Cour. Moyen… … Encyclopédie Universelle
artificiu — ARTIFÍCIU, artificii, s.n. 1. Procedeu (ingenios) folosit spre a împodobi sau a modifica realitatea; podoabă (inutilă). ♢ Artificiu de calcul = procedeu prin care se ajunge la rezolvarea unui calcul pe o cale mai scurtă şi mai ingenioasă decât… … Dicționar Român
Georg Tannstetter — Georg Tannstetter, genannt „Collimitius“ (* Mitte April 1482 in Rain; † 26. März 1535 in Innsbruck) war ein deutscher Humanist, Astronom, Astrologe und Mediziner. Er war Leibarzt Kaiser Maximilians I … Deutsch Wikipedia