-
81 incolo
in-colo, coluī, cultum, ere1) обитать, жить ( inter mare et Alpes L)2) населять (urbem C; terram L) -
82 incribro
in-crībro, (āvī), ātum, āreпросеивать, посыпать (на что-л.) (sc. terram minutam PM) -
83 infligo
īn-flīgo, flīxī, flīctum, ere1) ударять ( aliquid alicui rei)i. alicui securim C — ударить кого-л. топоромi. in terram pedem VF — топнуть ногой о землю2) нанести, причинить (alicui vulnus C, detrimentum Just)i. alicui sempiternam lurpitudinem C — покрыть кого-л. вечным позором -
84 infodio
īn-fodio, fōdī, fossum, ere1) закапывать, зарывать ( aliquid in terram Cs или terrae V)2) выкапывать, рыть (locum alte i. Col; i. sulcum Col)3) глубоко внедрять, наносить ( vulnera infossa cerebro St) -
85 insemino
īn-sēmino, āvī, ātum, āre1) засевать, обсеменять ( terram Vtr)2) вносить ( morbum visceribus AG)3) производить на свет, порождать (i. et fovere Macr) -
86 introductor
intrōductor, ōris m.вводящий (приведший) ( in promissionis terram Aug); распространитель, насадитель ( litterarum Aug) -
87 inverto
in-verto, vertī, versum, ere1) поворачивать ( anulum in locum C); опрокидывать ( alveos navium Sl); осушать ( vinaria H)3) переворачивать, разворотитьi. terram vomere V — перепахать землюi. mare H — вздымать (волновать) море4) извращать, превратно толковать ( virtutes H)i. verba Ter, Lcr — коверкать слова или употреблять слова в переносном значении, C etc. выражаться двусмысленно или иносказательноquae invertere supersedeo T — (речь), которую я не хочу пересказывать другими словами -
88 irrigo
ir-rigo, āvī, ātum, āre1) отводить (aquam in areas Cato; imbres plantis V)2) орошать, поливать ( hortos fontibus C)3) наводнять, заливать ( circus Tiberi superfuso irrigatus L)4) увлажнять, мочить ( irrīgat terram cruor SenT)5) освежать, подкреплять (fessos artūs V; membra sopore irrigata Lact)6) перен. разливать, вдыхать, разносить ( placidam per membra quietem V)7) перен. напитыватьaliquem plāgis i. шутл. Pl — избить кого-л. M -
89 mitto
mīsī, missum, ere1) бросать, метать, кидать, швырять (tela tormentis Cs; lapĭdes fundā L; tesseram H, O; fulmina inimīca alicui rei H; aliquid in faciem alicujus Pt); свергать, сбрасывать (aliquem, aliquid ex, ab и de aliquā re)corpus saltu ad terram m. V — спрыгнуть на землюm. se ad undas V — устремиться к водеm. se saxo ab alto O — спрыгнуть с высокой скалыm. naves Cs — спускать корабли на водуaliquem in fabulas m. погов. Q — сделать кого-л. притчей во языцех2) (вы)пускать (sagittas emĭnus L; radīces Col)m. florem PM — расцветатьsanguinem m. alicui мед. CC, Sen, Pt — пускать кровь кому-л.3) юр. вводить ( aliquem in possessionem C)se aeterna in foedĕra m. V — заключить между собой вечный союз4) ввергать, ставить ( aliquem in summa pericula Lcn)5) посылать, отправлять (aliquem, aliquid ad aliquem или alicui)missus quaerere aliquem O — посланный на поиски кого-л.manum ad arma m. Sen — схватиться за оружиеm. aliquem morti Pl и ad mortem C — предать кого-л. смерти6) пропускатьm. exercitum sub jugum Cs, L — пропускать войско под ярмо (в знак подчинения, сдачи)orbem sub leges m. V, Lcn — подчинить (покорить) мир7) сопровождать (Mercurius animas sub Tartara mittit V)9) внушать, наделять, одарять (mentem alicui m. V)10) посвящать (librum ad aliquem m. C); преподносить, приносить ( munĕra cinĕri alicujus V)11) доставлять, поставлять (ebur V; tura O)aliquid in scaenam m. H — писать что-л. для театра12) писать, сообщать, доносить, посылать (alicui salutem m. O; ad Caesarem m. Cs)misit ei, ut veniret Ter — он написал (велел сказать) ему, чтобы (тот) прибылaliquid in acta m. Sen — вносить что-л. в списки, вести запись чего-л.13)а) испускать, излучать ( lucem in terras C)m. sibila O — издавать шипение ( о змеях)m. vocem pro aliquo C — поднять свой голос в защиту кого-л.б) изъявлять, выражать, проявлять, обнаруживать ( signa timoris Cs); выпускать, выделять (vaporem, fumum Lcr)14)а) отпускать (aliquem Ter etc.)m. aliquem intro Pl — впустить кого-лб) выпускать (leonem e cavea rhH.); распускать ( senatum Cs); увольнять ( legiones C); отпускать на волю, освобождать (servum manu m. Pl, C etc.)m. uxorem или uxorem missam facere Su — развестись с женой15) оставлять, бросать, отказываться (odium L; inanes spes H); отбрасывать ( timorem V); кончать, прекращать ( certamen V); переставатьm. или missum facere aliquem Ter etc. — оставить кого-л. в покое16) обходить молчанием, умалчивать, не упоминать, пропускать (aliquem, aliquid или de aliqua re) -
90 molior
mōlior, ītus sum, īrī [ moles ]1)а) (с усилием) приводить в движение, сдвигать с места (navigia QC; montes sede sua L)nervos m. Ap — перебирать струныб) поднимать ( ancoram L); вырывать ( truncos arborum QC); подрывать ( fundamenta ab imo QC); взламывать (portam L; clausum adĭtum domūs QC); пробиваться (m. sabulum aegre QC)2) выводить, пробуждать ( corpora ex somno L)3) обрабатывать, распахивать, вспахивать ( terram aratro L)4) метать, бросать (ferrum O; fulmina V; sagittas in pectus O)5) управлять, править (m. habenas V)6) колебать, потрясать, подрывать ( fidem L)7)а) воздвигать, сооружать, возводить, строить (urbes, muros, arcem V)m. classem V — снаряжать флотб) застраивать или укреплять ( locum V); образовывать, создавать ( flumen insulas molitur QC); пролагать ( viam V)8) переносить, проделывать ( laborem V); совершать ( fugam V); продолжать ( iter C): устраивать (triumphos O, L); готовить (-ся), подготовлять, замышлять (fraudera, defectionem L; majora C; exitium principis T); предпринимать ( tantas res L); причинять, вызывать ( morbos V); возбуждать ( animum alicujus L); внушать (amorem C; odium C)10) стараться, силиться, прилагать усилия (de или in aliquā re C etc.); бороться (adversus aliquid T) -
91 mordeo
momordī (memordī Pl, AG), morsum, ēre1) кусать, грызть (canes mordent C, QC; m. frenos Tib)m. humum V (arēnas O) ore — пасть на поле сражения, погибнуть в бою2) жалить ( pulex mordet M)3) есть, пожирать ( pabŭla dente O); обгладывать ( vitem V); проедать ( aliquid de patrimonio suo AG)4) захватывать, вцепляться ( fibula mordet vestem O)hoc tene, hoc morde Sen — твёрдо помни следующее6) врезываться ( vomer mordet terram PM); размывать, омывать ( amnis mordet rura H)7) жечь (folia mordentes, sc. urtīcae PM); обжигать ( frigora mordent H)8) мучить, терзать, донимать ( paupertas mordet C)9) язвить, уязвлять, задевать, глубоко оскорблять, огорчать (aliquem dictis O; epistulae tuae me mordent C) -
92 moveo
mōvī, mōtum, ēre1) двигать, приводить в движение, шевелить ( maria flatu Sen); потрясать (terram, sidĕra O); уносить ( fluctibus moveri O)m. aliquid loco C etc. — сдвинуть что-л. с местаm. или se m. (реже pass. moveri) — приходить в движение, двигаться, трогаться, шевелиться, сотрясаться (terra movet L; gravitate et pondĕre moveri C) или шататься ( dentes moventur CC)res moventes или mobiles, тж. moventia, ium L, Dig и res, quae moveri possunt Nep — движимое имущество, пожитки, но тж. Dig, CJ = animaliam. arma V, L — браться за оружиеneutra arma m. O — оставаться нейтральным2)а) встряхивать, качать (caput O или vultum Pt; urnam V)omne movet urna nomen погов. H — в (мировой) урне встряхиваются все имена, т. е. решаются все судьбыб) распускать ( crinem per aĕra O)3) играть, бряцать (m. cithăram и nervos O); бить, ударять (tympăna m. O)4) рыть, взрыхлять, вспахивать (agros V; humum PJ); ворошить ( aliquid spathā Scr) или взбалтывать ( liquorem Scr); вздымать ( fluctus V)5) проплывать ( mare O)6) колебать ( fidem alicujus O)m. hostes in fugam L — обратить неприятеля в бегствоsigna m. L — устремиться в бойm. castra Cs, QC — снять лагерь (выступить, отправиться в поход)7) (тж. animo m. V) обдумывать, затевать, готовить ( funera Dardanae genti H)m. eadem Sl — лелеять те же замыслы8) представлять, разыгрыватьcantūs m. V — запетьm. corpus ad numeros Sen или membra ad certos modos Tib, тж. se m. и pass. moveri C, H — плясать, танцевать9) выражать, объявлять ( dii numen movent L)10)а) изгонять, вытеснять (aliquem de или ex aliquā re C, O etc.; aliquem possessionibus C)motus loco O — изгнанникб) удалять, исключать (aliquem de senatu C и senatu Sl, T; tribu aliquem C); вычёркивать ( verba loco H); выгонять ( armenta stabulis V); отводить, отвращать ( oculos ab aliquā re Q)move a te moram Pl — не медли11) разубеждать, отклонять (aliquem de sententiā L, a vero Sl)12) заканчивать ( bellum V — ср. 17.)mensam m. QC — кончать трапезу (вставать из-за стола)13) возбуждать (suspicionem C; litem J; jucundiores affectūs Ap); порождать ( discordias L); внушать ( misericordiam C)14)а) причинять ( dolorem Cato); вызывать (nocturnos manes V; sudorem CC)б) исторгать15) доставать, добывать ( vina O); взыскивать ( pecuniam ab aliquo C)16) раскрывать ( fatorum arcana V)17) возбуждать, начинать (по)вести (consultationem, actionem L; saeva bella O — ср. 12.)m. mentionem rei alicujus L — упомянуть о чём-л.18)а) производить впечатление, волновать, действовать (на кого-л.)lacrimis aliquem m. O — растрогать кого-л. слезамиб) поражать, потрясать (pulchritudo movet oculos C; moverat plebem oratio L; m. animos judicum Q; moveri morte alicujus C)в) пугать, устрашать ( aliquem metu poenae C)quis enim est tam excors, quem ista moveant? C — кто же настолько безрассуден, чтобы бояться этого?19)а) побуждать, подстрекать, толкать (aliquem ad bellum L; illae causae me movent C; moveri aliquā re C); руководить, направлять (quem ratio, non ira movet Cld)nec tua te moveant, sed publica vota Cld — пусть движут тобой не твои (личные) интересы, а общественныеб) возмущать, восстанавливать (aliquem C; Hispaniam adversus Romanos L)20) задевать, осквернять (triste bidental H); оскорблять, раздражатьbilem (stomăchum C) m. alicui Pl, H — раздражать кого-л.m. numĭna Dianae H — оскорблять божественность Лианы21) менять, изменять (vultum V; fatum O; sententiam C)forma mota O — изменение, превращение22)se m. или pass. moveri — уходить, удаляться, отправляться, выступать в поход (se m. ex urbe Nep)23)se m. или pass. moveri — смещаться, (о костях) (тж. moveri loco или sedibus suis CC) быть вывихнутым CC24) pass. биться, пульсировать ( venae moventur O) -
93 muto
I mūto, āvī, ātum, āre [из *. movĭto от moveo ]1) отодвигать, удалять, оттеснять (aliquem finibus L; aliquid loco H); изгонять ( aliquem civitate C); пересаживать ( arbores V)m. locum, se m. или pass. mutari — уходить, удаляться, отходить ( aliquā re H)2) менять ( principem T); променять (bellum pace Sl; incerta pro certis Sl); сменять ( jumenta Cs)m. aliquid cum aliquā re C, Sl — обменять что-л. на что-л.m. aliquid aere Col — продавать что-л. за деньгиres inter se m. Sl — вести меновую торговлюmerces m. V — обменивать (продавать) товары, торговатьmutato nomine de te fabula narratur H — если заменить имя, то (окажется, что) в басне речь идёт о тебеm. locum (solum, terram) C, Sl, H, L etc. — переезжать, переселяться, преим. (тж. exsilio domos m. V) отправляться в изгнание3) разнообразить ( orationem C)4) сбрасывать ( personam PJ)m. vestimenta (vestem) Ter, Vr, L, C etc. — переодеваться, преим. надевать траур5) изменять, менять (leges C; colorem H, Q etc.)m. quadrata rotundis погов. H — заменять квадратное круглым, т. е. (постоянно) переделывать всё зановоcroceo m. vellera luto V — выкрасить шерсть в шафранно-жёлтый цветfidem m. Ter — нарушить клятву, не сдержать словаm. calores Prp — изменить прежней любви6) (тж. pass. mutari) превращаться, изменяться (fortuna mutatur Sl; mores mutaverunt L; odor nihil mutavit L)mutari in aliquid O — превращаться (переходить) во что-л.non mutat, si (etsi, quod, an)... Dig — ничего не меняется оттого, что...7) превращать, преображать (aliquem и aliquid in aliquid O, PM)faciem или vultum mutatus C etc. — переменившийся в лицеmutatus ab aliquo V — отличный от кого-л., не схожий с кем-л.m. aliquem ad misericordiam L — вызвать в ком-л. сострадание8) улучшать, исправлять (factum Ter; hoc incommodum potest mutari Cs)9) (тж. m. in pejus Q) ухудшатьm. figuram Pt — портитьсяres mutatae H — несчастье, бедаm. militiam Dig — быть смещённым на низшую (военную) должностьII mūto, ōnis m.LM, H membrum virile -
94 navis
nāvis, is f. (acc. иногда im, abl. чаще ī)1) корабль, судноn. longa L — военный корабльn. oneraria Pl, Cs etc. — грузовое (товарное) судноn. tecta L (constrata C) — палубное судноn. aperta C — беспалубное судноnavem ornare L (adornare Cs, instruere L, fabricari T, armare Cs, L) — оснащать, снаряжать корабльnavem solvēre Cs — отплытьn. solvit Cs — корабль отправляетсяnavem appellere C (applicare Cs, L)ad terram (terrae) — пристать к берегуnavem frangere Ter, rhH. — потерпеть кораблекрушениеn. rei publicae перен. C — государственный корабльnavem mortuo applicare погов. Q — вытаскивать из воды утопленника, т. е. оказывать запоздалую помощь2) (тж. n. Argolica C) корабль Арго, созвездие C -
95 nubo
nūbo, nūpsī, nūptum, ere1) ( редко) покрывать, окутывать (aliquem PV; terram Eccl)2) закутываться в покрывало (о невесте в день свадьбы), т. е. выходить замуж (alicui C, L, O)n. in familiam clarissimam C — через замужество войти в знатную семьюaliquam nuptum dare Ter, Nep (locare Ter, collocare Cs) — выдать кого-л. замужuxori n. suae шутл. M — быть женой у своей жены, т. е. находиться у жены под башмаком3) быть подвязываемым к деревьям (о винограде) Man, PM -
96 obruo
ob-ruo, ruī, rutum, ere1)а) заваливать, закидывать, забрасывать, засыпать (aliquem telis V, lapidibus C; corpus terrā Just); покрывать (nive perenni obrŭta juga QC; o. terram umbris Lcr); закапывать, зарывать ( thesaurum C); погружать ( puppes V)fluctibus obrui Su — утонутьб) окутывать, завёртывать (aliquem veste PM; obruto tuniculā capite Pt)2) сеять (milium Col; semina sulcis O)3) затмевать ( famam alicujus T); изглаживать, уничтожать (nomen alicujus C; aliquid perpetua oblivione C)spatio obruta memoria SenT — воспоминание, изгладившееся от времени4) перегружать, чрезмерно нагружать, обременятьo. vino mentis calorem Pt — топить в вине жар души5) подавлять (curae animum obruunt Q; obrui tot mălis CC)o. ventos otio H — унять ветрыo. vulneribus Just — весь в ранахo. aliquem criminibus C — осыпать кого-л. обвинениямиrisus aliquem obruit C — кто-л. покатывается со смеху -
97 obsero
I ob-sero, āvī, ātum, āre1) запирать на засов (fores Su; ostium Ter; aedificium L)2) закрывать, смыкатьo. aures H — затыкать уши, не слушатьII ob-sero, sēvī, situm, ere1) засевать, засаживать (terram frugibtis C; arbusta nata, non obsita Naev)2) (на)делать. причинять ( aerumnam gravem in aliquem Pl)o. pugnos (sc. in ore) шутл. Pl — побить. — см. тж. obsitus -
98 oculus
ī m.1) глаз, око, тж. взгляд, взор (oculi acres C, aquilini Ap, ardentes V, Sen)oculos conjicere (convertere, advertere) ad (in) aliquid C etc. — устремить взоры (взглянуть) на что-л.oculos dejicere de (ab) aliquā re C — отвести глаза от чего-л.oculos demittere O (in terram figere T, Sen) — потупить глазаoculos circumferre L, O — оглядываться, озиратьсяpascere oculos aliquā re C, O, Su или capĕre fructum oculis ex aliqua re Nep — наслаждаться видом (зрелищем) чего-л.librum ab oculo legere Pt — читать с листа (« a livre ouvert»)aliquem plus oculis amare Cld = — любить кого-л. превыше всегоin oculis alicujus (alicui) esse C — быть горячо любимым кем-л.in oculis ferre (gestare) aliquem C, Pt — горячо любить кого-л.aliquid alicui ante oculos ponere C, Sen — (ясно) представить что-л. кому-л.ante oculos (in или sub oculis) L, C, Cs etc. — на глазах, перед глазами, в присутствии, на видуliberare oculos alicujus QC — уйти прочь с чьих-л. глазobversari oculis L, Sen (ante oculos C) — стоять перед глазами2) зрение (oculos restituere alicui Su; oculos Cs etc. или lumina oculorum amittere Nep)3) светило, светоч ( stellarum oculi PM)mundi o. O — solласк. ocule mi! Pl — свет моих очей!4) круглое пятно, кружок, глазок ( pavonum caudae oculi PM)6) краса, украшение, перл -
99 offringo
frēgī, frāctum, ere [ ob + frango ]вторично разрыхлять, перепахивать (glebas Col; terram Vr) -
100 operor
ātus sum, ārī depon. [ opus I \]1) работать, трудиться, быть занятымo. alicui rei (редко in aliqua re) — заниматься чём-л. (rebus domesticis Col; studiis litterarum VM; capillis ornandis O)o. rei publicae L — работать для государстваo. materiis caedendis T — рубить лесo. in cute curandā H — ухаживать за своей кожей (т. е. заботиться о своей наружности)2) культ. служить, священнодействовать, совершать жертвоприношения ( deo Tib)o. sacris H — свершать священные обрядыVesta, fave, tibi nunc operata resolvimus ora O — будь благосклонна, о Веста, к тебе обращаюсь я с благоговением на лице3) действовать, иметь действие ( venenum operatur Lampr)4) обрабатывать ( terram Hier)5) совершать ( scelus Vlg); творить ( miracula Ambr)6) вершить, осуществлять ( justitiam Lact)
См. также в других словарях:
Terram — is a thick plastic geotextile used to protect against flying debre (like smashed concrete). Used by demolition contractors employing building implosion. External links * [http://www.terram.com/ terram.com] Terram Limited, UK … Wikipedia
Terram — This is a very interesting surname. Recorded in Britain in a wide variety of spellings including: Terran, Terrans, Terram, Terron, and Terren, it is almost certainly of French origin, and for most nameholders (protestant) Huguenot as well. It… … Surnames reference
Terram videre. — См. Берег виден … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Terram depopulare — See Chevauchees … Dictionary of Medieval Terms and Phrases
INSEPULTO hominis cadaveri terram injicere — apud Athenienses, Lex iussit, memorata Aeliano Var. l. 5. c. 14. Ο῞ς ἄνἀτάφῳ περιτύχῃ σώματι ἀνθρώπου, πάντως ἐπιβάλλειν αὐτῷ γῆν, θἀπτειν δὲ τρὀς δυσμὰς βλέποντας, Insepulto hominis cadaveri terram inicito, et in sepulchro Occas. versus condito … Hofmann J. Lexicon universale
AQUAM et Terram poscendi ritus — verterum Persarum a gentibus, quas sibi subici volebant, indigitatur Curtio l. 3. c. 10 Darii Xerxis insolentia, aquam ipsam terramque postulantium: ut neque fontium haustum, nec solitos cibos relinquerent. Quâ petitione absolutam dantium… … Hofmann J. Lexicon universale
CONDEMNARE Terram — L. Sal. tit. 71 est fructus eius excidere: domum seu castrum, illud a fundamentis subruere. Is enim olim invaluerat mos, ut non corporis modo poenâ vel morte mulctarentur rei, sed eorum agri vastarentur, vineae arboresque exscinderentur, et domus … Hofmann J. Lexicon universale
scire facias ad rehabendam terram — /sayriy feysh(iy)as aed riyhabendam tehram/ Lies to enable a judgment debtor to recover back his lands taken under an elegit when the judgment creditor has satisfied or been paid the amount of his judgment … Black's law dictionary
Extraneus est subditus qui extra terram, i. e., potestatem regis natus est — An alien or foreigner is a subject born outside the land; that is, outside the power of the king … Ballentine's law dictionary
Panetaria — Terram de Panetria in possession of Dean and Chapter of St. Paul s, 12th century (H. MSS. Com. 9th Rep. 28). Rents in parish of St. Vedast in panetaria, 13th cent. (MS. D. and C. St. Paul s, WD. 12). Perhaps the baker s quarters,… … Dictionary of London
TEL — terram levem, tela, telam … Abbreviations in Latin Inscriptions