Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

Mastery

  • 1 dominātus

        dominātus ūs, m    [dominor], rule, command, sovereignty, mastery, tyranny: regius: fit in dominatu servitus: in superbissimo dominatu esse: legiones ad suum dominatum convertere, Cs.— Fig., mastery, control: permittis iracundiae dominatum animi.
    * * *
    rule, mastery, domain; tyranny

    Latin-English dictionary > dominātus

  • 2 arbitrium

        arbitrium ī, n    [arbiter]. In law, a judgment, decision of an arbitrator: iudicium est pecuniae certae: arbitrium incertae.—Judgment, opinion, decision: vestrum, T.: de te facere arbitria, pass judgment, H.: arbitria belli pacisque agere, L.: opinionis: usus, Quem penes arbitrium est loquendi, H.—Mastery, dominion, authority, power, will, free-will, choice, pleasure: in eius arbitrium venire: ad suum arbitrium imperare, Cs.: (Iovis) nutu et arbitrio regi: rerum Romanarum, Ta.: ad arbitrium tuum testīs dabo, all the witnesses you require: quid suo fecerit arbitrio, L.: popularis aurae, dictation, H.: id arbitrium negavit sui esse consilii, for his consideration, N.: optandi Muneris, O. — An appraisement, apportionment: eius arbitrio sexagena talenta quotannis sunt conlata, N.: salis vendendi, i. e. monopoly, L.: arbitria funeris, expenses (fixed by an arbiter).
    * * *
    arbitration; choice, judgment, decision; sentence; will, mastery, authority

    Latin-English dictionary > arbitrium

  • 3 certātiō

        certātiō ōnis, f    [2 certo], a competition, contest, strife, rivalry: inter eos honesta, honorable rivalry: iniqua, unfair. — A dispute, discussion: relinquitur virtuti cum voluptate certatio: omissā multae certatione, the demand of a fine, L.
    * * *
    striving; contest; struggling for superiority/mastery; (fight/sports/legal)

    Latin-English dictionary > certātiō

  • 4 dominātiō

        dominātiō ōnis, f    [dominor], rule, dominion, reign, lordship, tyranny, despotism, supremacy: Sullae: servi: iniusta, L.: dominationis certamen, S.: ad dominationem adcensus, S.— Plur: novae. — Control, supremacy: omnium rerum: iudiciorum: regia in iudiciis: rationis in libididem.— Plur, rulers: aliae, Ta.
    * * *
    mastery, power; domination; domain; despotism

    Latin-English dictionary > dominātiō

  • 5 rēgnō

        rēgnō āvī, ātus, āre    [regnum], to have royal power, be king, rule, reign: triginta annos: iniussu populi: tertium iam hunc annum regnans, Cs.: regnante Romulo: regnandi dira cupido, V.: Albae regnare, L.: Tusco profundo, O.: quā Daunus agrestium Regnavit populorum, H.: ter centum totos regnabitur annos Gente sub Hectoreā, V.: quia post Tati mortem non erat regnatum, L.— Trans., only pass. (poet. or late): terra acri quondam regnata Lycurgo, ruled by, V.: Latio regnata per arva Saturno quondam, in which Saturn was king, V.: trans Lugios Gotones regnantur, have kings, Ta.— To be lord, rule, reign, govern, be swpreme: equitum centurias tenere, in quibus regnas: vivo et regno, H.: Caelo tonantem credidimus Iovem Regnare, H.— To lord it, tyranniz<*> domineer: regnavit is paucos mensīs: se ille interfecto Milone regnaturum putaret: regnare ac dominari, L.: Per ramos victor regnat (ignis), V. —Fig., to rule, have the mastery, prevail, predominate: in quo uno regnat oratio: ebrietas geminata libidine regnat, O.
    * * *
    regnare, regnavi, regnatus V
    reign, rule; be king; play the lord, be master

    Latin-English dictionary > rēgnō

  • 6 arbiterium

    arbitration; choice, judgment, decision; sentence; will, mastery, authority

    Latin-English dictionary > arbiterium

  • 7 compos

    (gen.), compotis ADJ
    in possession/control/mastery of; sharing, guilty of, afflicted with; granted

    Latin-English dictionary > compos

  • 8 conpos

    (gen.), conpotis ADJ
    in possession/control/mastery of; sharing, guilty of, afflicted with; granted

    Latin-English dictionary > conpos

  • 9 frenum

    I II
    bridle, harness/reins/bit; harnessed horses/team; check/restraint/curb; mastery

    Latin-English dictionary > frenum

  • 10 frenus

    bridle/harness/reins/bit (pl.); harnessed horses; check/restraint/curb; mastery

    Latin-English dictionary > frenus

  • 11 dominatus

    rule, mastery, tyranny, domination.

    Latin-English dictionary of medieval > dominatus

  • 12 arbitrium

    arbī̆trĭum (in good MSS. and inscrr. sometimes arbī̆tērĭum), ii, n. [from arbiter, as adulterium from adulter].
    I.
    In gen., a coming near, a being present, presence; hence meton. for persons present (only in post-Aug. poets): locus ab omni liber arbitrio. Sen. Hippol. 602, and id. Herc. Oet. 485: divina rerum cura sine arbitrio est, Auct. Aetnae, 195.—
    II.
    Esp.
    A.
    1.. The judgment, decision of an arbitrator (cf. arbiter, II.: arbitrium dicitur sententia, quae ab arbitro statuitur, Paul. ex Fest. p. 13 Müll.):

    aliud est judicium, aliud arbitrium. Judicium est pecuniae certae: arbitrium incertae,

    Cic. Rosc. Com. 4:

    Q. Scaevola summam vim dicebat esse in omnibus iis arbitriis, in quibus adderetur ex fide bonā,

    id. Off. 3, 17, 70; so,

    arbitrium rei uxoriae,

    id. ib. 3, 15; id. Top. 17, 66; cf. Dig. 24, 3, 66 fin.; 46, 3, 82 fin.; Cic. Rosc. Com. 9:

    arbitrium pro socio condemnari solerent,

    id. Quinct. 4, 13 B. and K. (here some consider arbitrium as a gloss, others read arbitrio, ad arbitrium, ad arbitrum, and the like; v. Orell. ad h. l.).—
    2.
    Transf. from the sphere of judic. proceedings, judgment, opinion, decision:

    arbitrium vestrum, vestra existimatio Valebit,

    Ter. Heaut. prol. 25:

    cum de te splendida Minos Fecerit arbitria,

    Hor. C. 4, 7, 21:

    de aliquo arbitria agere,

    Liv. 24, 45:

    arbitria belli pacisque agere,

    id. 44, 15; cf. Tac. A. 12, 60:

    agere arbitria victoriae,

    Curt. 6, 1 fin.; cf. Gron. Observ. 4, c. 11, p. 427, and Liv. 31, 11; 32, 37.— Trop.:

    res ab opinionis arbitrio sejunctae,

    matters, in which nothing is decided according to mere opinion, Cic. de Or. 1, 23, 108:

    si volet usus, Quem penes arbitrium est et jus et norma loquendi,

    Hor. A. P. 72; Sen. Clem. 2, 7:

    arbitrio consilioque uti auris,

    to determine by the ear, Gell. 13, 20, 3.—
    B.
    Mastery, dominion, authority, power, will, free-will:

    dedunt se In ditionem atque in arbitrium cuncti Thebano poplo,

    Plaut. Am. 1, 1, 103 (Fleck., arbitratum): esse in pectore nostro quiddam, Cujus ad arbitrium quoque copia materiaiï Cogitur interdum flecti per membra, per artus, and at whose bidding the accumulated materials must yield obedience in every joint and limb, * Lucr. 2, 281:

    cujus (Jovis) nutu et arbitrio caelum, terra mariaque reguntur,

    Cic. Rosc. Am. 45, 131:

    ad alicujus arbitrium et nutum totum se fingere et adcommodare,

    id. Or. 8, 24; id. Verr. 1, 10, 30; 2, 5, 63 fin.; so Vulg. Lev. 13, 3; 13, 44:

    aliquid facere arbitrio suo,

    Cic. Phil. 6, 2:

    Mentes ad suum arbitrium movere,

    id. de Or. 2, 16, 70; so id. Par. 5, 1 fin.:

    quam (pecuniam) sponte et arbitrio cordis sui inferunt,

    Vulg. 4 Reg. 12, 4:

    vixit ad aliorum arbitrium, non ad suum,

    Cic. Mur. 9; so Hor. C. 3, 6, 40; 3, 2, 20; Tac. H. 1, 46; Suet. Caes. 9; 20; id. Aug. 28; id. Tit. 8; id. Galb. 14:

    in arbitrium vestrum diem constituistis ei,

    Vulg. Judith, 8, 13:

    orationem tibi misi: ejus custodiendae et proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13:

    munificentiam eorum in se ipsorum arbitrii debere esse,

    Liv. 37, 52:

    in arbitrio viri erit, ut faciat sive non faciat,

    Vulg. Num. 30, 14:

    tamquam congruere operationem eam serpentium humani sit arbitrī,

    Plin. 29, 3, 12, § 53; Suet. Tib. 18; id. Claud. 2: mox rei Romanae arbitrium (i. e. imperium, dominion, power) tribus ferme et viginti (annis) obtinuit, Tac. A. 6, 51; so,

    arbitrium orbis terrarum,

    Suet. Caes. 7; Nep. Con. 4, 1:

    huic deus optandi gratum, sed inutile fecit Muneris arbitrium,

    Ov. M. 11, 101:

    liberum mortis arbitrium,

    Suet. Dom. 8; 11; cf. Tac. A. 15, 60.—
    C.
    Arbitria funeris, the expenses of a funeral (fixed by an arbiter), Cic. Dom. 37; id. Pis. 9 fin.; id. Red. in Sen. 7; cf. Dig. 11, 7, 12, § 6.

    Lewis & Short latin dictionary > arbitrium

  • 13 compos

    com-pŏs ( conp-), pŏtis, adj. [potis], having the mastery, control, or power over a thing, master of, partaking of, possessing, participating or sharing in, guilty of, etc. (very freq. and class.); constr. usu. with gen., more rarely with abl., or absol.
    (α).
    With gen.: animi, of a sane mind, * Ter. Ad. 3, 2, 12:

    mentis,

    Cic. Phil. 2, 38, 97; id. Pis. 20, 48; Ov. M. 8, 35; Quint. 11, 3, 77; Tac. A. 15, 70; Suet. Vesp. 5:

    territum et vix mentis suae compotem opprimere,

    Curt. 6, 3, 16:

    nec satis compotem mentis... deferunt,

    id. 3, 5, 4:

    sui,

    Liv. 8, 18, 12; Cels. 5, 26, 13; Curt. 4, 12, 17:

    rationis et consilii,

    Cic. N. D. 2, 13, 36; cf. id. de Or. 1, 48, 210:

    libertatis,

    Plaut. Capt. prol. 41:

    patriae,

    id. ib. 3, 4, 89; Liv. 1, 32, 7:

    ejus doni,

    id. 1, 10, 7:

    hujus urbis,

    Cic. Sest. 69, 146:

    bellicae laudis,

    Liv. 30, 1, 5:

    spei,

    id. 29, 22, 5; Suet. Tib. 5: voti, having obtained or gratified one ' s wish, Hor. A. P. 76; Ov. A. A. 1, 486; Liv. 7, 40, 6; Suet. Aug. 28; id. Calig. 13; Sen. Hippol. 710; Curt. 9, 9 fin.; cf.

    votorum,

    Suet. Aug. 58.—
    (β).
    With abl.:

    qui essent animo et scientiā compotes,

    Cic. de Or. 1, 48, 210:

    corpore atque animo,

    Liv. 4, 40, 3:

    mente,

    Verg. Cul. 189:

    praedā ingenti,

    Liv. 3, 70, 13.—
    (γ).
    Absol.:

    vix compos (sc. mentis) Imilce,

    Sil. 4, 808.—
    B.
    Referring to misfortune or guilt, sharing in, participating in, confederate in, etc. (anteclass. and post-Aug.).
    (α).
    With gen.:

    miseriarum,

    Plaut. Ep. 4, 1, 32: probri, Naev. ap. Non. p. 456, 25 (Trag. Rel. v. 6 Rib.):

    culpae,

    Plaut. Truc. 4, 3, 61:

    sceleris,

    Quint. 12, 1, 7.—
    (β).
    With abl.: magnis et multis malis, Att. ap. Non. p. 521, 27 (Trag. Rel. v. 36 Rib.).—
    II.
    Transf., of the thing:

    compote voto,

    Sen. Agam. 364.

    Lewis & Short latin dictionary > compos

  • 14 conpos

    com-pŏs ( conp-), pŏtis, adj. [potis], having the mastery, control, or power over a thing, master of, partaking of, possessing, participating or sharing in, guilty of, etc. (very freq. and class.); constr. usu. with gen., more rarely with abl., or absol.
    (α).
    With gen.: animi, of a sane mind, * Ter. Ad. 3, 2, 12:

    mentis,

    Cic. Phil. 2, 38, 97; id. Pis. 20, 48; Ov. M. 8, 35; Quint. 11, 3, 77; Tac. A. 15, 70; Suet. Vesp. 5:

    territum et vix mentis suae compotem opprimere,

    Curt. 6, 3, 16:

    nec satis compotem mentis... deferunt,

    id. 3, 5, 4:

    sui,

    Liv. 8, 18, 12; Cels. 5, 26, 13; Curt. 4, 12, 17:

    rationis et consilii,

    Cic. N. D. 2, 13, 36; cf. id. de Or. 1, 48, 210:

    libertatis,

    Plaut. Capt. prol. 41:

    patriae,

    id. ib. 3, 4, 89; Liv. 1, 32, 7:

    ejus doni,

    id. 1, 10, 7:

    hujus urbis,

    Cic. Sest. 69, 146:

    bellicae laudis,

    Liv. 30, 1, 5:

    spei,

    id. 29, 22, 5; Suet. Tib. 5: voti, having obtained or gratified one ' s wish, Hor. A. P. 76; Ov. A. A. 1, 486; Liv. 7, 40, 6; Suet. Aug. 28; id. Calig. 13; Sen. Hippol. 710; Curt. 9, 9 fin.; cf.

    votorum,

    Suet. Aug. 58.—
    (β).
    With abl.:

    qui essent animo et scientiā compotes,

    Cic. de Or. 1, 48, 210:

    corpore atque animo,

    Liv. 4, 40, 3:

    mente,

    Verg. Cul. 189:

    praedā ingenti,

    Liv. 3, 70, 13.—
    (γ).
    Absol.:

    vix compos (sc. mentis) Imilce,

    Sil. 4, 808.—
    B.
    Referring to misfortune or guilt, sharing in, participating in, confederate in, etc. (anteclass. and post-Aug.).
    (α).
    With gen.:

    miseriarum,

    Plaut. Ep. 4, 1, 32: probri, Naev. ap. Non. p. 456, 25 (Trag. Rel. v. 6 Rib.):

    culpae,

    Plaut. Truc. 4, 3, 61:

    sceleris,

    Quint. 12, 1, 7.—
    (β).
    With abl.: magnis et multis malis, Att. ap. Non. p. 521, 27 (Trag. Rel. v. 36 Rib.).—
    II.
    Transf., of the thing:

    compote voto,

    Sen. Agam. 364.

    Lewis & Short latin dictionary > conpos

  • 15 dominatus

    dŏmĭnātus, ūs (dat. dominatu, Caes. ap. Gell. 4, 16, 8), m. [dominor], rule, command; esp. absolute rule, sovereignty, mastery, tyranny (good prose; most frequent in Cicero; for syn. v. dominatio).
    I.
    Prop., Cic. Rep. 1, 27 (opp. libertas; cf.

    opp. servitus,

    id. Deiot. 11, 30); id. Tusc. 5, 20; id. Phil. 11, 14, 36; id. de Or. 2, 55, 225; id. Div. 1, 25, 53; id. Off. 2, 1, 2; Caes. B. C. 1, 4 fin. —In plur., Cic. Rep. 1, 39; Prud. Ham. 517.—
    II.
    Transf.:

    animi,

    Cic. Rep. 1, 38; cf.

    consilii,

    id. ib.:

    cupiditatum,

    id. Par. 5, 3, 40:

    omnium rerum (with principatus and potestas),

    id. N. D. 2, 11; cf. id. Rep. 1, 17:

    omnis terrenorum commodorum est in homine,

    id. N. D. 2, 60 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > dominatus

  • 16 principia

    princĭpĭum, ii, n. [princeps], a beginning, commencement, origin (class.; syn.: primordia, initium).
    I.
    In gen.:

    origo principii nulla est: nam ex principio oriuntur omnia,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    quid est cujus principium aliquod sit, nihil sit extremum?

    id. N. D. 1, 8, 20:

    nec principium, nec finem habere,

    id. Sen. 21, 78:

    cujus criminis neque principium invenire, neque evolvere exitum possum,

    id. Cael. 23, 56:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25, 27:

    bellorum atque imperiorum,

    id. Balb. 3, 9:

    principium pontis,

    Tac. A. 1, 69:

    principio lucis,

    at daybreak, Amm. 25, 5, 1:

    in principiis dicendi,

    at the commencement of a speech, Cic. de Or. 1, 26, 121;

    so of a declaration in a lawsuit,

    Juv. 6, 245:

    suave quoddam principium dicendi,

    Amm. 30, 4, 19: principia ducere ab aliquo, to derive, deduce:

    omnium rerum magnarum principia a dis immortalibus ducuntur,

    id. Vatin. 6, 14:

    principium urbis,

    id. Off. 1, 17, 54:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309:

    omne principium huc refer,

    id. C. 3, 6, 6:

    a Jove principium,

    Verg. E. 3, 60:

    anni,

    Liv. 1, 4:

    a sanguine Teucri Ducere principium,

    Ov. M. 13, 705:

    capessere,

    to begin, Tac. A. 15, 49.—Adverb.: principio, a principio, in principio, at or in the beginning, at first:

    principio... postea, etc.,

    Cic. Div. 2, 35, 75:

    principio generi animantium omni est a naturā tributum, ut se tueatur,

    id. Off. 1, 4, 11; id. Tusc. 2, 22, 53; id. Fin. 1, 6, 17; Ter. Eun. 5, 8, 39; id. And. 3, 3, 38; Verg. A. 6, 214; Cic. Off. 3, 5, 21; so,

    a principio: ac vellem a principio te audissem, etc.,

    id. Att. 7, 1, 2:

    dixeram a principio, de re publicā ut sileremus,

    id. Brut. 42, 157:

    in principio,

    id. de Or. 1, 48, 210:

    principio ut,

    as soon as, Plaut. Merc. prol. 40; v. Ritschl ad h. l.— Rarely of the boundaries of a country or people:

    adusque principia Carmanorum,

    Amm. 23, 6, 74.—
    II.
    In partic.
    A.
    Plur., beginnings, foundations, principles, elements (class.):

    bene provisa et diligenter explorata principia ponantur,

    Cic. Leg. 1, 13, 37:

    juris,

    id. ib. 1, 6, 18:

    naturae,

    id. Off. 3, 12, 52;

    for which: principia naturalia,

    id. Fin. 3, 5, 17; cf. id. ib. 2, 11, 35:

    principia rerum, ex quibus omnia constant,

    first principles, elements, id. Ac. 2, 36, 117.—

    Prov.: obsta principiis (cf. the French: ce n'est que le premier pas qui coute),

    Ov. R. Am. 91.—
    B.
    That makes a beginning, that votes first: tribus principium fuit, pro tribu Q. Fabius primus scivit, Lex Thoria, Rudorff. p. 142; Lex Appar. ap. Haubold, Moment. Leg. p. 85; Plebissc. ap. Front. Aquaed. 129:

    Faucia curia fuit principium,

    was the first to vote, Liv. 9, 38 fin.
    2.
    In gen., a beginner, originator, founder, ancestor ( poet.):

    Graecia principium moris fuit,

    Ov. F. 2, 37:

    mihi Belus avorum Principium,

    ancestor, progenitor, Sil. 15, 748.—Here, too, prob. belongs PRINCIPIA SACRA, Æneas and [p. 1446] his successors in Lavinium, ancestors whom the Latins and Romans honored as deities, Inscr. Orell. 2276.—
    C.
    In milit. lang.: princĭpĭa, ōrum, n.
    1.
    The foremost ranks, the front line of soldiers, the front or van of an army:

    post principia,

    behind the front, Liv. 2, 65; cf.:

    hic ero post principia, inde omnibus signum dabo,

    Ter. Eun. 4, 7, 11: post principia paulatim recedunt, Sisenn. ap. Non. 135, 31: deinde ipse paulatim procedere;

    Marium post principia habere,

    Sall. J. 50, 2:

    traversis principiis, in planum deducit,

    id. ib. 49, 6:

    equites post principia collocat,

    Liv. 3, 22; Tac. H. 2, 43. —
    2.
    The staff-officers, members of the council of war (post-class.):

    mittere principia,

    Front. Strat. 2, 5, 30:

    a principiis salutari,

    Treb. Pol. Trig. Tyr. 10:

    advocatis legionum principiis et turmarum,

    Amm. 25, 5, 1; Cod. 12, 47, 1.—
    3.
    A large open space in a camp, in which were the tents of the general, lieutenants, and tribunes, together with the standards, and where speeches were made and councils held; the general's quarters:

    jura reddere in principiis,

    Liv. 28, 24:

    in principiis ac praetorio in unum sermones confundi,

    id. 7, 12:

    castrorum,

    Just. 11, 6, 6:

    in castris,

    Varr. R. R. 3, 4, 1:

    in principiis statuit tabernaculum, eoque omnes cotidie convenire (jussit), ut ibi de summis rebus consilia caperentur,

    Nep. Eum. 7, 2; Suet. Oth. 1; 6; Flor. 3, 10, 12:

    primores centurionum et paucos militum in principia vocat,

    Tac. H. 3, 13; 1, 48; Dig. 49, 16, 12; cf. Front. Strat. 4, 1, 16.—
    D.
    Precedence, preference, the first place:

    principium ergo, columenque omnium rerum preti margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106. —
    E.
    Plur., selections, selected passages:

    principiorum libri circumferuntur, quia existimatur pars aliqua etiam sine ceteris esse perfecta,

    Plin. Ep. 2, 5, 12.—
    2.
    In partic., mastery, dominion (post-class.): archê, magisterium, magistratus, praesidatus, principium, Gloss. Philox.: in Graeco principii vocabulum, quod est archê, non tantum ordinativum, sed et potestativum capit principatum, Tert. adv. Hermog. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > principia

  • 17 principium

    princĭpĭum, ii, n. [princeps], a beginning, commencement, origin (class.; syn.: primordia, initium).
    I.
    In gen.:

    origo principii nulla est: nam ex principio oriuntur omnia,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    quid est cujus principium aliquod sit, nihil sit extremum?

    id. N. D. 1, 8, 20:

    nec principium, nec finem habere,

    id. Sen. 21, 78:

    cujus criminis neque principium invenire, neque evolvere exitum possum,

    id. Cael. 23, 56:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25, 27:

    bellorum atque imperiorum,

    id. Balb. 3, 9:

    principium pontis,

    Tac. A. 1, 69:

    principio lucis,

    at daybreak, Amm. 25, 5, 1:

    in principiis dicendi,

    at the commencement of a speech, Cic. de Or. 1, 26, 121;

    so of a declaration in a lawsuit,

    Juv. 6, 245:

    suave quoddam principium dicendi,

    Amm. 30, 4, 19: principia ducere ab aliquo, to derive, deduce:

    omnium rerum magnarum principia a dis immortalibus ducuntur,

    id. Vatin. 6, 14:

    principium urbis,

    id. Off. 1, 17, 54:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309:

    omne principium huc refer,

    id. C. 3, 6, 6:

    a Jove principium,

    Verg. E. 3, 60:

    anni,

    Liv. 1, 4:

    a sanguine Teucri Ducere principium,

    Ov. M. 13, 705:

    capessere,

    to begin, Tac. A. 15, 49.—Adverb.: principio, a principio, in principio, at or in the beginning, at first:

    principio... postea, etc.,

    Cic. Div. 2, 35, 75:

    principio generi animantium omni est a naturā tributum, ut se tueatur,

    id. Off. 1, 4, 11; id. Tusc. 2, 22, 53; id. Fin. 1, 6, 17; Ter. Eun. 5, 8, 39; id. And. 3, 3, 38; Verg. A. 6, 214; Cic. Off. 3, 5, 21; so,

    a principio: ac vellem a principio te audissem, etc.,

    id. Att. 7, 1, 2:

    dixeram a principio, de re publicā ut sileremus,

    id. Brut. 42, 157:

    in principio,

    id. de Or. 1, 48, 210:

    principio ut,

    as soon as, Plaut. Merc. prol. 40; v. Ritschl ad h. l.— Rarely of the boundaries of a country or people:

    adusque principia Carmanorum,

    Amm. 23, 6, 74.—
    II.
    In partic.
    A.
    Plur., beginnings, foundations, principles, elements (class.):

    bene provisa et diligenter explorata principia ponantur,

    Cic. Leg. 1, 13, 37:

    juris,

    id. ib. 1, 6, 18:

    naturae,

    id. Off. 3, 12, 52;

    for which: principia naturalia,

    id. Fin. 3, 5, 17; cf. id. ib. 2, 11, 35:

    principia rerum, ex quibus omnia constant,

    first principles, elements, id. Ac. 2, 36, 117.—

    Prov.: obsta principiis (cf. the French: ce n'est que le premier pas qui coute),

    Ov. R. Am. 91.—
    B.
    That makes a beginning, that votes first: tribus principium fuit, pro tribu Q. Fabius primus scivit, Lex Thoria, Rudorff. p. 142; Lex Appar. ap. Haubold, Moment. Leg. p. 85; Plebissc. ap. Front. Aquaed. 129:

    Faucia curia fuit principium,

    was the first to vote, Liv. 9, 38 fin.
    2.
    In gen., a beginner, originator, founder, ancestor ( poet.):

    Graecia principium moris fuit,

    Ov. F. 2, 37:

    mihi Belus avorum Principium,

    ancestor, progenitor, Sil. 15, 748.—Here, too, prob. belongs PRINCIPIA SACRA, Æneas and [p. 1446] his successors in Lavinium, ancestors whom the Latins and Romans honored as deities, Inscr. Orell. 2276.—
    C.
    In milit. lang.: princĭpĭa, ōrum, n.
    1.
    The foremost ranks, the front line of soldiers, the front or van of an army:

    post principia,

    behind the front, Liv. 2, 65; cf.:

    hic ero post principia, inde omnibus signum dabo,

    Ter. Eun. 4, 7, 11: post principia paulatim recedunt, Sisenn. ap. Non. 135, 31: deinde ipse paulatim procedere;

    Marium post principia habere,

    Sall. J. 50, 2:

    traversis principiis, in planum deducit,

    id. ib. 49, 6:

    equites post principia collocat,

    Liv. 3, 22; Tac. H. 2, 43. —
    2.
    The staff-officers, members of the council of war (post-class.):

    mittere principia,

    Front. Strat. 2, 5, 30:

    a principiis salutari,

    Treb. Pol. Trig. Tyr. 10:

    advocatis legionum principiis et turmarum,

    Amm. 25, 5, 1; Cod. 12, 47, 1.—
    3.
    A large open space in a camp, in which were the tents of the general, lieutenants, and tribunes, together with the standards, and where speeches were made and councils held; the general's quarters:

    jura reddere in principiis,

    Liv. 28, 24:

    in principiis ac praetorio in unum sermones confundi,

    id. 7, 12:

    castrorum,

    Just. 11, 6, 6:

    in castris,

    Varr. R. R. 3, 4, 1:

    in principiis statuit tabernaculum, eoque omnes cotidie convenire (jussit), ut ibi de summis rebus consilia caperentur,

    Nep. Eum. 7, 2; Suet. Oth. 1; 6; Flor. 3, 10, 12:

    primores centurionum et paucos militum in principia vocat,

    Tac. H. 3, 13; 1, 48; Dig. 49, 16, 12; cf. Front. Strat. 4, 1, 16.—
    D.
    Precedence, preference, the first place:

    principium ergo, columenque omnium rerum preti margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106. —
    E.
    Plur., selections, selected passages:

    principiorum libri circumferuntur, quia existimatur pars aliqua etiam sine ceteris esse perfecta,

    Plin. Ep. 2, 5, 12.—
    2.
    In partic., mastery, dominion (post-class.): archê, magisterium, magistratus, praesidatus, principium, Gloss. Philox.: in Graeco principii vocabulum, quod est archê, non tantum ordinativum, sed et potestativum capit principatum, Tert. adv. Hermog. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > principium

  • 18 regno

    regno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [regnum].
    I.
    Neutr., to have royal power, to be king, to rule, reign:

    ubi Pterela rex regnavit,

    Plaut. Am. 1, 1, 257:

    Romulus cum septem et triginta regnavisset annos,

    Cic. Rep. 2, 10, 17; cf. id. ib. 2, 14, 27; 2, 18, 33;

    2, 20, 36: Servius injussu populi regnavisse traditur,

    id. ib. 2, 21, 37:

    (Mithridates) annum jam tertium et vicesimum regnat, et ita regnat, ut, etc.,

    id. Imp. Pomp. 3, 7:

    tertium jam nunc annum regnans,

    Caes. B. G. 5, 25:

    regnante Romulo,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    (Camers) tacitis regnavit Amyclis,

    Verg. A. 10, 564:

    quālibet exules In parte regnanto beati,

    Hor. C. 3, 3, 39:

    Latio regnans,

    Verg. A. 1, 265:

    regnandi dira cupido,

    id. G. 1, 37:

    Albae regnare,

    Liv. 1, 3:

    Romae,

    id. 1, 17 fin.; 1, 40:

    Tusco profundo,

    Ov. M. 14, 223:

    Graias per urbes,

    Verg. A. 3, 295:

    in Colchis,

    Plin. 33, 3, 15, § 52:

    advenae in nos regnaverunt,

    Tac. A. 11, 24.—Once poet., like basileuô, with gen.:

    quā Daunus agrestium Regnavit populorum,

    Hor. C. 3, 30, 12.— Impers. pass.:

    hic jam ter centum totos regnabitur annos Gente sub Hectoreā,

    Verg. A. 1, 272:

    quia post Tatii mortem ab suā parte non erat regnandum... in variis voluntatibus regnari tamen omnes volebant,

    Liv. 1, 17 Drak. N. cr.:

    regnatum Romae ab conditā urbe ad liberatam annos ducentos quadraginta quattuor,

    id. 1, 60 fin.:

    hinc Cytherea tuis longo regnabitur aevo,

    Sil. 3, 592.—
    B.
    In gen., to be lord, to rule, reign, govern, be supreme (syn. dominor);

    in a good sense: quoniam equitum centurias tenes, in quibus regnas,

    Cic. Fam. 11, 16 fin.; cf.:

    regnare in judiciis,

    Quint. 10, 1, 112:

    vivo et regno,

    Hor. Ep. 1, 10, 8. —

    Esp., of the gods: caelo tonantem credimus Jovem Regnare,

    Hor. C. 3, 5, 2:

    Saturno regnante,

    Ov. F. 1, 193:

    secundo Caesare regnes,

    Hor. C. 1, 12, 52.—

    In a bad sense (very freq.),

    to lord it, tyrannize, domineer, Cic. Sull. 7, 21:

    regnavit is paucos menses,

    id. Lael. 12, 41:

    quin se ille interfecto Milone regnaturum putaret,

    id. Mil. 16, 43:

    Timarchidem fugitivum omnibus oppidis per triennium scitote regnasse,

    id. Verr. 2, 2, 54, § 136:

    nec jam libertate contentos esse, nisi etiam regnent ac dominentur,

    Liv. 24, 29, 7 Drak.; cf.

    so with dominari,

    Cic. Rep. 3, 12, 21; Flor. 3, 12, 9.—
    b.
    Of things, to reign, rule, hold sway (mostly poet.):

    umor regnavit in arvis,

    Lucr. 5, 395:

    (ignis) per ramos victor regnat,

    Verg. G. 2, 307:

    in totum regnaret Sirius annum,

    Stat. Th. 1, 635:

    cum regnat rosa (i. e. at a banquet, where the guests were crowned with roses),

    Mart. 10, 19, 20: quid faciant leges, ubi sola pecunia regnat? Petr. poët. 14; Claud. Rapt. Pros. 2, 74.—
    2.
    Trop., to rule, have the mastery, prevail, predominate: Pathêtikon, in quo uno regnat oratio, Cic. Or. 37, 128; cf.:

    (eloquentia) hic regnat, hic imperat, hic sola vincit,

    Quint. 7, 4, 24; 11, 3, 181:

    ardor edendi per avidas fauces regnat,

    Ov. M. 8, 829; cf.:

    ebrietas geminata libidine regnat,

    id. ib. 12, 221:

    regnat nequitiā,

    Sen. Ben. 1, 10:

    morbus regnans,

    Grat. Cyn. 462. —
    II.
    Act., to rule, sway, govern (only in pass., and poet. and in postAug. prose); part. perf. with dat. of agent:

    terra acri quondam regnata Lycurgo,

    Verg. A. 3, 14:

    Latio regnata per arva Saturno quondam,

    id. ib. 6, 794; Ov. M. 8, 623; 13, 720; id. H. 10, 69; Hor. C. 2, 6, 11; 3, 29, 27; Sil. 14, 7:

    si unquam regnandam acceperit Albam,

    Verg. A. 6, 770:

    trans Lugios Gotones regnantur, paulo jam adductius quam ceterae Germanorum gentes,

    Tac. G. 44: exceptis iis gentibus quae regnantur, id. ib 25; cf. id. A. 13, 54:

    quae (gentes) regnan tur,

    id. H. 1, 16 fin.; Mel. 2, 2, 24:

    gens reg. nata feminis,

    Plin. 6, 20, 23, § 76.

    Lewis & Short latin dictionary > regno

  • 19 teneo

    tĕnĕo, tĕnŭi, tentum, 2 ( perf. subj. tetinerim, Pac. ap. Non. 178, 15:

    tetinerit,

    Att. ib. 178, 12:

    tetinisse,

    Pac. ib. 178, 11; fut. perf. tetinero, acc. to Fest. p. 252 Müll. Another collat. form of the perf. tenivi, acc. to Charis. p. 220 P.; Diom. pp. 363 and 369 ib.), v. a. and n. [root ten-, tan-; Gr. tanumai, teinô; Sanscr. tanomi, to stretch, spread; this root appears in many derived meanings; cf. Lat.: tendo, tenuis, tener, tenor, tenus].
    I.
    Act., to hold, keep, have in the hand, in the mouth, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Eu. Porrige bracchium, prehende: jam tenes? Cha. Teneo. Eu. Tene, Plaut. Merc. 5, 2, 42; cf.

    argentum,

    id. Pers. 3, 3, 9:

    cum pyxidem teneret in manu,

    Cic. Cael. 26, 63;

    for which: aliquid manu,

    Quint. 10, 7, 31; Ov. M. 11, 560; id. A. A. 1, 320; Hor. Ep. 1, 19, 34:

    aliquid dextrā,

    Ov. F. 1, 99:

    digitis,

    id. ib. 2, 102; id. M. 9, 86; 9, 522:

    lacertis,

    id. ib. 2, 100 al.:

    radicem ore,

    Cic. Div. 2, 68, 141:

    cibum ore,

    Phaedr. 1, 4, 6;

    for which: decoctum diu in ore,

    Plin. 25, 13, 105, § 166:

    aliquem in sinu,

    Ov. H. 3, 114;

    for which: aliquem sinu,

    id. ib. 13, 157:

    flabellulum,

    Ter. Eun. 3, 5, 50:

    facem,

    Verg. A. 6, 224:

    telum,

    Liv. 2, 19. — Prov.: manu tenere aliquid, to seize, grasp, or comprehend a thing which is palpable or evident: aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias: leges, quātenus manu tenere possunt;

    philosophi, quātenus ratione et intellegentiā,

    Cic. Off. 3, 17, 68; cf.:

    cum res non conjecturā, sed oculis ac manibus teneretur,

    id. Clu. 7, 20. —
    2.
    In partic.
    a.
    With the accessory idea of possession, to hold, i. e. to be master of, have in one ' s power, possess, etc. (syn.:

    possideo, habeo): multa hereditatibus, multa emptionibus, multa dotibus tenebantur sine injuriā,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    quae tenuit dives Achaemenes,

    Hor. C. 2, 12, 21:

    Evander qui multis ante tempestatibus tenuerat loca,

    Liv. 1, 5:

    provinciam a praedonibus liberam,

    Cic. Imp. Pomp. 11, 32:

    colles praesidiis,

    Caes. B. C. 3, 43:

    Formiarum moenia et Lirim,

    Hor. C. 3, 17, 8:

    tenente Caesare terras,

    id. ib. 3, 14, 15:

    rem publicam,

    Cic. Mur. 39, 83; id. Sest. 19, 44:

    summam imperii,

    Caes. B. G. 3, 22:

    equitum centurias,

    Cic. Fam. 11, 16, 3:

    alterum cornu,

    to command, Nep. Pelop. 4, 3:

    provincias aliaque omnia,

    Sall. C. 39, 2: scenam, to have sole possession of. [p. 1854] rule over, Suet. Tit. 7. —

    Of the possession of the object of affection: te tenet,

    Tib. 1, 6, 35; 2, 6, 52; Verg. E. 1, 32; Ov. H. 2, 103 Ruhnk.; 15, 88; id. Am. 3, 7, 3; Phaedr. 2, 2, 4.—In colloq. lang., teneo te, I have you once more, of again seeing the beloved person:

    teneone te, Antiphila, maxime animo exoptata meo?

    Ter. Heaut. 2, 4, 27 Ruhnk.; Sen. Ben. 7, 4; Ov. H. 18, 183; cf.:

    et comitem Aenean juxta natumque tenebat Ingrediens,

    Verg. A. 8, 308.—Also like our I have you (fast, bound, etc.):

    teneo te, inquam, nam ista Academiae est propria sententia,

    Cic. Ac. 2, 48, 148; id. Quint. 20, 63.— Absol.: qui tenent (sc. rem publicam), who are in possession of the State, of public affairs:

    qui tenent, qui potiuntur,

    Cic. Att. 7, 12, 3; 2, 18, 1. —
    b.
    With the accessory idea of firmness, persistence, to hold fast, occupy; to watch, guard, defend; to maintain, retain a thing:

    legio locum non tenuit atque in proximum collem se recepit,

    Caes. B. C. 1, 44:

    montes teneri,

    id. B. G. 3, 2:

    haec noctu firmis praesidiis tenebantur,

    id. ib. 7, 69:

    Capitolia celsa tenebat,

    Verg. A. 8, 653:

    quo teneam Protea nodo?

    Hor. Ep. 1, 1, 90:

    te neque intra Claustra tenebo,

    id. C. 3, 11, 44; cf.:

    in manicis et Compedibus saevo te sub custode tenebo,

    id. Ep. 1, 16, 77: laqueis (se) sensit teneri... fugam frustra tentabat;

    at illam Lenta tenet radix exsultantemque coërcet,

    Ov. M. 11, 74 sq.; 1, 535:

    Athenae tuae sempiternam in arce oleam tenere potuerunt,

    Cic. Leg. 1, 1, 2:

    agri qui diu aquam tenent,

    Pall. Apr. 2, 4:

    classem ibi tenebat,

    Liv. 31, 46, 8: secundissimo vento cursum tenere, to hold or keep one ' s course, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.:

    vento intermisso cursum non tenuit,

    Caes. B. G. 5, 8; 4, 28; so,

    cursum,

    Cic. Planc. 21, 52; id. Rep. 1, 2, 3 fin.; Quint. 4, 3, 13:

    quo iter,

    Verg. A. 1, 370; Plin. Ep. 6, 16, 10:

    (lunam) fingunt cursus viam sub sole tenere,

    Lucr. 5, 714:

    tenuit tamen vestigia Bucar,

    Liv. 29, 32, 6.—
    c.
    With the accessory idea of reaching the object aimed at, to reach, attain a place:

    montes effuso cursu Sabini petebant et pauci tenuere,

    Liv. 1, 37, 4:

    regionem,

    id. 30, 25, 11:

    Tenum,

    id. 36, 21, 1:

    terram,

    id. 37, 16, 4; 37, 11, 5; 37, 13, 4;

    26, 29, 4: Hesperiam,

    Ov. F. 1, 498:

    portus,

    id. H. 18, 198; Tac. Agr. 38 fin.:

    cum quibus (navibus) Cythnum insulam tenuit,

    id. H. 2, 9.—
    d.
    With the accessory idea of movement impeded, to hold fast, hold back, hinder, restrain, detain, check, control, stay, etc.:

    naves, quae vento tenebantur,

    Caes. B. G. 4, 22:

    quid hic agatur, scire poteris ex eo, qui litteras attulit, quem diutius tenui, quia, etc.,

    Cic. Att. 11, 3, 1:

    si id te non tenet, advola,

    id. Fam. 16, 19:

    septimum jam diem Corcyrae tenebamur,

    id. ib. 16, 7 init.:

    Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit,

    Liv. 24, 20, 7:

    non tenebo te pluribus,

    Cic. Fam. 11, 16, 3; cf. absol.:

    ne diutius teneam,

    id. Verr. 2, 1, 13, § 34: solutum (corpus) tenere, Cels. praef. med.; cf.

    ventrem,

    id. 4, 19 med.:

    tene linguam,

    Ov. F. 2, 602:

    pecus omne tenendum,

    Verg. G. 2, 371:

    vix a te videor posse tenere manus,

    Ov. Am. 1, 4, 10; so,

    manus,

    id. M. 13, 203; cf.:

    manum stomachumque teneto,

    Hor. S. 2, 7, 44:

    saeva tene cum Berecyntio Cornu tympana,

    id. C. 1, 18, 13:

    et Phoebi tenuere viam,

    i. e. impeded, closed up, Luc. 5, 136:

    quo me decet usque teneri?

    Verg. A. 5, 384:

    lacrimas,

    Caes. B. G. 1, 39; so,

    lacrimas in morte miserā non tenebamus,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    dictator exercitum in stativis tenebat,

    Liv. 6, 14, 1. —
    (β).
    Esp.: se tenere, to keep back, remain, stay:

    Sabinus castris sese tenebat,

    Caes. B. G. 3, 17; 1, 40; Liv. 2, 45, 2:

    nullā clade acceptā castris se pavidus tenebat,

    id. 3, 26, 3:

    Hasdrubal procul ab hoste intervallo tenebat se,

    id. 23, 26, 2:

    se domi a conventu remotum tenere,

    Nep. Dion, 9, 1:

    ego tamen teneo ab accusando vix me hercule: sed tamen teneo,

    restrain myself, refrain, Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

    nec se tenuit, quin, etc.,

    id. Ac. 2, 4, 12; cf.

    mid.: teneri non potui, quin tibi apertius illud idem his litteris declararem,

    id. Att. 15, 14, 2; Just. 6, 7, 10; cf.:

    se intra silentium tenuit,

    Plin. Ep. 4, 17, 8:

    multum me intra silentium tenui,

    id. ib. 7, 6, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to hold, contain in the mind, to conceive, comprehend, know (syn.:

    percipio, intellego): nunc ego teneo, nunc scio, Quid sit hoc negotii,

    Plaut. Capt. 3, 5, 39: tenes Quorsum haec tendant quae loquor, id. Ps. 1, 2, 81:

    tenes, quid dicam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 22:

    teneo,

    I understand, id. And. 1, 1, 59:

    teneo quid erret,

    id. 3, 2, 18; Cic. Rep. 1, 23, 37; cf.: quibus capiatur Caesar, tenes, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 5:

    quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus... Lyciis tenentur,

    Cic. Div. 1, 15, 25:

    quoniam ea, quae tenebatis ipsi, etiam ex me audire voluistis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    alicujus reconditos sensus,

    id. Sest. 10, 22:

    quo pacto cuncta tenerem,

    Hor. S. 2, 4, 8:

    et teneo melius ista,

    Mart. 4, 37, 7.—With inf.:

    nullus frugi esse homo potest, nisi qui et bene facere et male tenet,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 10; Lucr. 3, 647.—
    2.
    In partic.
    a.
    To have possession of, have the mastery of, to control any thing:

    cum rem publicam opes paucorum non virtutes tenere coeperunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51.—
    b.
    To hold fast, guard, preserve, uphold, keep, insist (syn. servo):

    sin consuetudinem meam, quam in re publicā semper habui, tenuero,

    Cic. Phil. 1, 11, 27:

    ordinem,

    id. ib. 5, 13, 35:

    portum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    statum,

    id. Rep. 1, 28, 44:

    non tenebat ornatum suum civitas,

    id. ib. 1, 27, 43:

    si jus suum populi teneant,

    id. ib. 1, 32, 48:

    nec diutius umquam tenetur idem rei publicae modus,

    id. ib. 1, 44, 68:

    est boni viri, haec duo tenere in amicitiā, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    morem,

    id. Off. 3, 10, 44; so id. Fl. 7, 15; Verg. A. 3, 408:

    foedus,

    Cic. Balb. 15, 34:

    tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    id. Sen. 11, 37:

    silentium,

    Liv. 1, 28, 8.—
    c.
    To hold fast, maintain, support, defend, uphold, insist:

    illud arcte tenent accurateque defendunt, voluptatem esse summum bonum,

    hold fast, maintain, Cic. Par. 1, 3, 14; cf.:

    illud, quod multos annos tenuisset,

    id. Ac. 2, 22, 71; and:

    quod idem Peripatetici non tenent,

    id. Fin. 3, 13, 44:

    propositum tenere,

    to maintain, Caes. B. C. 3, 42, 1:

    suas leges,

    Cic. Verr. 1, 4, 13:

    causam apud centumviros,

    id. Caecin. 24, 67:

    quo causae teste tenentur,

    Hor. Ep. 1, 16, 43:

    locum quendam cum aliquo,

    Cic. Brut. 21, 81.— With ne:

    plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur,

    Liv. 4, 30, 16:

    ne quid ferretur ad populum, patres tenuere,

    id. 3, 29, 8; 24, 19, 7. — With ut:

    tenuere patres, ut Fabius consul crearetur,

    Liv. 2, 42, 2 Weissenb. ad loc.:

    scripseram tenuisse Varenum ut sibi evocare testes liceret,

    Plin. Ep. 6, 5, 1.—
    d.
    Of memory:

    alicujus memoriam cum summā benevolentiā tenere,

    to recollect, preserve a recollection of, Cic. Fam. 6, 2, 1.—Esp.:

    memoriā tenere: memoriā tenetis, compluris in Capitolio res de caelo esse percussas,

    you remember, Cic. Cat. 3, 8, 19; id. Fam. 1, 9, 12; Caes. B. G. 1, 14; cf.:

    memoriā teneo, C. Sulpicium Gallum, etc.,

    id. Rep. 1, 14, 21; v. memoria; so without memoria, to bear in mind, remember, recollect:

    satin' haec meministi et tenes?

    Plaut. Pers. 2, 2, 1:

    numeros memini, si verba tenerem,

    Verg. E. 9, 45:

    dicta tenere,

    Hor. A. P. 336; id. S. 2, 4, 8:

    quem (Cyrum) omnia militum tenuisse creditum est nomina,

    Quint. 11, 2, 50; 11, 2, 45.—
    e.
    To reach an object striven after, to gain, acquire, obtain, attain (syn. assequor):

    per cursum rectum regnum tenere,

    Cic. Agr. 2, 17, 44:

    Servium Tullium post hunc captivā natum, ingenio virtute regnum tenuisse,

    Liv. 4, 3, 12:

    teneri res aliter non potest,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    multa tenuisse,

    Liv. 42, 11, 8:

    causam,

    Ov. M. 13, 190.—
    f.
    To hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter, etc. (syn.:

    refreno, retineo): iracundiam teneat, avaritiam coërceat,

    Cic. Par. 5, 1, 33:

    dolorem,

    id. Att. 12, 38, 2:

    cupiditates,

    id. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    somnum,

    id. Brut. 80, 278:

    risum,

    id. Vatin. 8, 20; Hor. A. P. 5:

    iram,

    Curt. 4, 2, 5:

    ea, quae occurrant, tenere,

    to hold back, keep to themselves, Cic. de Or. 2, 54, 221.—
    g.
    Of laws, etc., to bind, hold, obligate, be binding on, control, etc.:

    quamquam leges eum non tenent,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    interdicto non teneri,

    id. Caecin. 14, 41:

    voto quodam et promisso teneri,

    id. Att. 12, 18, 1:

    ut plebi scita omnes Quirites tenerent,

    Liv. 8, 12, 14; cf.:

    olim patricii dicebant se plebi scitis non teneri,

    Gai. Inst. 1, 3:

    cum velut in controverso jure esset, tenerenturne patres plebi scitis, legem tulere, ut quod tributim plebis jussisset, populum teneret,

    Liv. 3, 55, 3:

    teneri alienis foederibus,

    id. 24, 29, 11: poenā teneri, to be subject or liable to, Cic. Q. Fr. 2, 3, 5:

    testibus in re perspicuā teneri,

    to be convicted, id. Caecin. 2, 4; cf.: nemo ita in manifesto peccatu tenebatur, ut, etc., id. Verr. 2, 2, 78, § 191:

    caedis teneri,

    Quint. 5, 14, 11:

    teneri repetundarum,

    Tac. A. 11, 7 fin.:

    furti,

    Dig. 6, 1, 4:

    injuriarum,

    ib. 47, 10, 11:

    mandati,

    ib. 17, 1, 10.— Transf.:

    nisi illi ipsi, qui eas (libidines) frangere deberent, cupiditatis ejusdem tenerentur,

    Cic. Leg. 3, 13, 31 Mos. and Orell. N. cr.
    h.
    Of dispositions, desires, etc., to possess, occupy, control:

    quae te tanta pravitas mentis tenuerit, ut, etc.,

    has had possession of you, Cic. Vatin. 6, 14:

    summum me eorum (librorum) studium tenet,

    id. Att. 1, 11, 3:

    magna me spes tenet,

    id. Tusc. 1, 41, 97:

    de triumpho nulla me cupiditas umquam tenuit,

    id. Att. 7, 2, 6:

    si consilio pulso libidines iracundiaeve tenerent omnia,

    id. Rep. 1, 38, 60:

    nisi forte quem inhonesta et perniciosa libido tenet,

    Sall. J. 3, 4: neque irā neque gratiā teneri, to be controlled or influenced, Cic. N. D. 1, 17, 45; so,

    teneri desiderio,

    id. Sen. 10, 33:

    studio philosophiae,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    magno amore,

    Verg. A. 1, 675:

    pompā, ludis atque ejusmodi spectaculis teneri,

    to be enchained, fascinated, Cic. Fin. 5, 18, 48; cf.:

    ut oculi picturā teneantur, aures cantibus,

    id. Ac. 2, 7, 20:

    is qui audit, ab oratore jam obsessus est ac tenetur,

    id. Or. 62, 210.—With ne, Ov. M. 7, 146. —
    k.
    To take in, comprise, comprehend, include:

    haec magnos formula reges, Excepto sapiente, tenet,

    Hor. S. 2, 3, 46.—More freq. pass.: teneri aliquā re, to be contained, comprised, grounded, to consist in a thing:

    ut homines deorum agnatione et gente teneantur,

    Cic. Leg. 1, 7, 23:

    id quod (genus officiorum) teneatur hominum societate,

    id. Off. 1, 45, 160:

    quae (causae) familiaritate et consuetudine tenentur,

    id. Fam. 13, 29, 1:

    dixi jam antea, ipsam rationem arandi spe magis et jucunditate quadam quam fructu atque emolumento teneri,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227.
    II.
    Neutr. (freq. after the Aug. per.; perh. not in Cic.).
    A.
    Lit.
    1.
    To hold a position anywhere, maintain one ' s self:

    quā abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum tenebat,

    Liv. 32, 5, 12:

    duo extra ordinem milia tenuere,

    id. 3, 62, 7:

    tenent Danai, quā deficit ignis,

    Verg. A. 2, 505.—
    2.
    For cursum tenere, to hold or take one ' s way, to sail, steer in any direction:

    Aeneam... ab Siciliā classe ad Laurentem agrum tenuisse,

    Liv. 1, 1, 4:

    Cassandream petentes, primo ad Mendin tenuere,

    Liv. 31, 45, 14:

    ad Mendaeum,

    id. 21, 49, 2:

    Diam,

    Ov. M. 3, 690:

    Creten,

    id. ib. 13, 706:

    Hesperiam,

    id. F. 1, 498:

    Ausoniam,

    id. ib. 4, 290 al.:

    medio tutissimus ibis... Inter utrumque tene,

    Ov. M. 2, 140.—
    B.
    Trop., with the accessory idea of continuance (cf. I. A. 2. b. and B. 2. b. supra), to hold out, hold on, last, endure, continue, maintain itself, prevail, etc. (cf. obtineo):

    imber per noctem totam tenuit,

    Liv. 23, 44, 6; cf.:

    incendium per duas noctes ac diem unum tenuit,

    id. 24, 47, 15:

    per aliquot dies ea consultatio tenuit,

    id. 2, 3, 5; 3, 47, 6:

    tenet fama, lupam, etc.,

    id. 1, 4, 6:

    quod nunc quoque tenet nomen,

    id. 1, 17, 6:

    fama tenuit, haud plus fuisse modio,

    id. 23, 12, 2; 21, 46, 10:

    tenuit consuetudo, quae cottidie magis invalescit, ut, etc.,

    Quint. 2, 1, 1 Spald.; so,

    consuetudo, ut, etc.,

    id. 8, 5, 2:

    nomen illud tenet,

    id. 9, 4, 47 Spald.; cf. Ov. M. 1, 712.

    Lewis & Short latin dictionary > teneo

См. также в других словарях:

  • Mastery — Mas ter*y, n.; pl. {Masteries}. [OF. maistrie.] [1913 Webster] 1. The position or authority of a master; dominion; command; supremacy; superiority. [1913 Webster] If divided by mountains, they will fight for the mastery of the passages of the… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mastery — [mas′tər ē, mäs′tər ē] n. pl. masteries [ME maistrie < OFr: see MASTER] 1. mastership; rule; control 2. ascendancy or victory in struggle or competition; the upper hand 3. masterly ability; expert skill or knowledge [his mastery of chess] 4.… …   English World dictionary

  • mastery — index ability, advantage, apprehension (perception), cognition, competence (ability), control ( …   Law dictionary

  • mastery — (n.) early 13c., mesterie, condition of being a master, also superiority, victory; from O.Fr. maistrie, from maistre master (see MASTER (Cf. master) (n.)). Meaning intellectual command (of a topic, etc.) is from 1660s …   Etymology dictionary

  • mastery — [n] command, expertise ability, acquirement, adeptness, adroitness, attainment, capacity, cleverness, comprehension, cunning, deftness, dexterity, expertism, expertness, familiarity, finesse, genius, grasp, grip, ken, knack, know how, knowledge,… …   New thesaurus

  • mastery — ► NOUN 1) comprehensive knowledge or command of a subject or skill. 2) control or superiority …   English terms dictionary

  • mastery — n. 1) to demonstrate, display mastery 2) to acquire mastery 3) (a) complete; thorough mastery 4) mastery of; over (mastery of one s subject; mastery over other people) * * * [ mɑːst(ə)rɪ] display mastery thorough mastery over (mastery of one s… …   Combinatory dictionary

  • mastery — noun ADJECTIVE ▪ absolute, complete, total ▪ technical ▪ He plays the violin with technical mastery, but little feeling. VERB + MASTERY ▪ …   Collocations dictionary

  • mastery — [[t]mɑ͟ːstəri, mæ̱s [/t]] 1) N UNCOUNT: oft N of n If you show mastery of a particular skill or language, you show that you have learned or understood it completely and have no difficulty using it. He doesn t have mastery of the basic rules of… …   English dictionary

  • mastery — mas|ter|y [ˈma:stəri US ˈmæ ] n [U] 1.) thorough understanding or great skill mastery of ▪ She possesses complete technical mastery of her instrument. 2.) complete control or power over someone or something mastery of/over ▪ humankind s mastery… …   Dictionary of contemporary English

  • mastery — noun 1) her mastery of the language Syn: proficiency, ability, capability; knowledge, understanding, comprehension, familiarity, command, grasp, grip 2) they played with tactical mastery Syn: skill …   Thesaurus of popular words

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»