-
101 διπτυχής
διπτυχής, ές, und δίπτυχος, ον, doppelt zusammengefaltet, doppelt zusammengelegt, und schlechtweg = doppelt, von πτύσσω, πτύξ, vgl. die Homerischen composs. πολύπτυχος und τρίπτυχος. Bei Homer δίπτυχος oder δίπτυξ fünfmal: Odyss. 13, 224 δίπτυχον λώπην, ein doppelt zusammengelegtes Gewand, vgl. δίπλαξ u. διπλόος; die Homerische Stelle hatte vor Augen Apoll. Rhod. 2, 32 ἐρεμνὴν δίπτυχα λώπην. In der Beschreibung von Opfern Iliad. 1, 461. 2, 424 Odyss. 3, 458. 12, 361 μηρούς τ' ἐξέταμον (ἄφαρ δ' ἐκ μηρία τάμνον πάντα κατὰ μοῖραν,) κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ' αὐτῶν δ' ὠμοϑέτησαν: man legte die Fetthaut, κνίση, nachdem man sie in zwei Lagen oder Schichten gebracht hatte, um die Schenkelknochen herum. Für κνίσῃ gab es im Alterthum eine Lesart κνίση, welche den Vorzug hat, daß sich δίπτυχα besser an κνίση anschließt als an κνίσῃ; dies κνίση ist nämlich accusat. plural. neutr. von τὸ κνῖσος, Nebenform zu ἡ κνίση; den singul. τὸ κνῖσος wiesen die Alten bei einem Komiker nach, τὸ κνῖσος ὀπτῶν ὀλλύεις τοὺς γείτονας (Meineke F. C. G. IV p. 687 Anonym. no 335 a); also bei Homer κατά τε ἐκάλυψαν τὰ κνίση, sie legten die Fetthaut herum, ποιήσαντες δίπτυχα (τὰ κνίση), nachdem sie dieselbe in zwei Lagen gebracht hatten. S. über alles dieses Scholl. B L Iliad. 2, 423, wo die Lesart ( τὰ) κνίση dem Aristarch zugeschrieben wird, eine Nachricht, die ihre Bestätigung durch Scholl. Aristonic. 21, 363 erhält. Hier sagt der Dichter ὡς δὲ λέβης ζεῖ ἔνδον, ἐπειγόμενος πυρὶ πολλῷ, κνίσην μελδόμενος ἁπαλοτρεφέος σιάλοιο, var. lect. κνίσῃ, κνίσης und κνίση. Das Letztere, ( τὰ) κνίση, accusat., erkennt Aristonic. als Aristarchs Lesart an: μελδόμενος: (ἡ διπλῆ,) ὅτι ἀντὶ τοῠ μέλδων, τήκων τὰ κνίση, παϑητικὸν ἀντὶ τοῠ ἐνεργητικοῠ. In derselben Stelle legt Didymus dem Aristarch die Lesart κνίσην bei, κνίσην: οὕτως Ἀρίσταρχος· ἄλλοι δὲ κνίσης, Schol. A. und in einem andern ebenfalls aus Didymus Werke geflossenen Schol. A γράφουσι δέ τινες κνίσην σὺν τῷ ν· οὕτως γὰρ καὶ Ἀρίσταρχος, καί φησιν, ὅτι ἀντὶ τοῦ τηκόμενος, ὅπερ ἰσοδυναμεῖ τῷ τήκων, und noch einmal in einem ebenfalls Didymeischen Scholium B, σὺν τῷ ν Ἀρίσταρχος. Der Widerspruch zwischen Didymus und Aristonicus verschwindet, wenn man bedenkt, daß Aristonicus lediglich die zweite Homerausgabe Aristarchs erklärt, s. Sengebusch Homer. diss. 1 p. 34. In dieser also war an den hier besprochenen Stellen κνίση als neutr. plur. geschrieben. Die erste Ausgabe Aristarchs hatte Iliad. 21, 363 κνίσην, an den übrigen Stellen κνίσῃ. Dieser Sachverhalt leuchtet auch aus dem Eingange des Scholiums B L Iliad. 2, 423 hervor, wo es heißt, Aristarch habe κνίση als neutr. plur. geschrieben, obgleich er vorher behauptet habe, diese Contraction komme bei Homer nicht vor: κα τά τε κνίση ἐκάλυψαν: Ἀρίσταρχος τὰ κνίση οὐδετέρως ἀκούει, καί τοι εἰπὼν οὐδὲν ἀδιαίρετον εἶναι τῶν εἰς ōς ληγόντων οὐδετέρων παρ' Ὁμήρῳ κατὰ τὸ πληϑυντικόν· τείχεα γὰρ καὶ βέλεα λέγει. ἀλλ' ὥσπερ τὰ τεμένη ἀδιαιρέτως εἴρηκεν, ὡς τὸ »Τηλέμαχος τεμένη νέμεται ( Odyss. 11, 185)«, οὕτω καὶ τὰ κνίση. Bei Odyss. 11, 185 giebt es folgende zwei Scholien: 1) τεμένη: Ἀρίσταρχος τεμένεα, 2) τεμένη: σεσημείωται τὸ ὄνομα ἀδιαιρέτως ἐξενεχϑέν. Das zweite Scholium ist zweifellos aus Aristonicus, welcher nur die zweite Ausgabe Aristarchs berücksichtigte und die Diple erklärte, welche in dieser Ausgabe hier wegen des contrahirten τεμένη stand. Das erste Scholium ist eben so zweifellos aus Didymus, welcher auch hier die Lesart, welche Aristarchs Text nur in der ersten Ausgabe hatte, das uncontrahirte τεμένεα, für die einzige Aristarchische Lesart hielt, grade wie Iliad. 21, 363 κνίσην. Woher in beiden Fällen die Unkenntniß des Didymus rührte, läßt sich hier ohne zu große Weitläuftigkeit nicht genau erklären. Es genüge anzudeuten, daß Didymus auch sonst vielfach schlechter unterrichtet war als Aristonicus, dessen Werk er nicht kannte, ohne Zweifel weil er vor ihm schrieb. Was Lehrs über die so sehr große Genauigkeit und die umfassend gründlichen Aristarchisch-Homerischen Studien des Didymus sagt, Aristarch. p. 18 sqq, ist unrichtig. Didymus der Alleswisser und Vielschreiber arbeitete flüchtig, schöpfte aus Quellen zweites Ranges und steht in jeder Hinsicht tief unter Aristonicus. – Nach Homer erscheint διπτυχής bei Aristotel. H. A. 3, 5, 2, νεῠρον διπτυχές. – Herodot. 7, 239 δελτίον δίπτυχον; Hesych. Διϑύροις· διπτύχοις, Δίϑυρον· γραμματίδιον διπτυχον, Κλισιάδες· αἱ δίπτυχοι ϑύραι. – Oefters = doppelt: Soph. ap. Scholl. Pind. N. 6, 90 ( frgm. 164 Dindorf ed. Oxon.) δίπτυχοι ὀδύναι; Eurip. Ion. 1010 δίπτυχον δῶρον; Orest. 633 διπτύχους ὁδούς; Aristoph. Phoen. ap. Athen. 4, 154 e διπτύχω κόρω ( frgm. 471 Dindorf ed. Oxon.); Lycophr. 554 διπτύχων ἕνα, einen der beiden Dioskuren.
-
102 δια-πλέκω
δια-πλέκω ( διαπέπλοχε Hippocr.), 1) dazwischen-, durch-, verflechten, ϑαυματὰ ἔργα, von Flechtwerk, H. h. Merc. 80; τὴν φιλύρην Her. 4, 87; übertragen, ἀγὴν δ., Winkelzüge machen, Pind. P. 2, 82; ϑρῆνον δ., einen Klagegesang kunstvoll anlegen, 12, 8; βίοτον λιπαρῷ γήραϊ N. 7, 99. – Med., διαπλεξαμένη τὰς κόμας Aristaen. 1, 25. – 2) übertr., βίον, das Leben hinbringen, Ar. Av. 754; Plat. Legg VII, 806 a; p. bei Ath. X, 458 b. Aber bei Her. 5, 92, 6 = zu Ende flechten, endigen. – 3) auseinanderflechten, ausdehnen, ἐκ μέσου ἐς ἔσχατον οὐρανὸν διαπλακεῖσα Plat. Tim. 36 e; στρατόν, auseinanderziehen, Plut. Anton. 46.
-
103 δια-βαίνω
δια-βαίνω (s. βαίνω), 1) ausschreiten, die Beine ausspreizen, εὖ διαβάς Il. 12, 458, weit ausschreiten, festen Fuß fassen; vgl. Tyrt. 2, 21; Ap. Rh. 3, 1294; τοσόνδε δ' αὐτοῦ βῆμα διαβεβηκότος Ar. Equ. 78; vgl. Xen. Equ. 1, 14; Arist. H. A. 5, 2; μεγάλα, weit ausschreiten, Luc. gymn. 32; ἀνδριάντες διαβεβηκότες, mit getrennten, ausgespreizten Beinen, Plut. ad pr. iner. 2. – 2) übergehen, überschreiten, τάφρον, Il. 12, 50; ποταμόν, über einen Fluß gehen, Her. 7, 35; oft Xen.; διὰ ποταμοῦ, An. 4, 8, 2; über das Meer, Μλιδ' ἐς εὐρύχορον διαβήμεναι, nach Elis übersetzen, Od. 4, 635, wie Thuc. 1, 114; πρός τι, Plat. Phaedr. 229 b; mit dem bloßen accus., τὴν ἤπειρον, Her. 4, 118; übertr., τῷ λόγῳ εἴς τινα, auf Einen übergehen, Her. 8, 62.
-
104 δι-οχετεία
δι-οχετεία, ἡ, Wasserleitung, Strab. X p. 458.
-
105 δείλατα
δείλατα, plural. von δεῖλαρ, Köder, Lockspeise, Lesart des Kallistratus (Sengebusch Homer. diss. 1 p. 55) Odyss. 12, 252, ἰχϑύσι τοῖς ὀλίγοισι δόλον κατὰ δείλατα βάλλων, Aristarch εἴδατα, Scholl. Didym. εἴδατα· οὕτως Ἀρίσταρχος. ὁ δὲ Καλλίστρατος δείλατα. Auch Callimach. scheint hier δείλατα gelesen zu haben; Etymol. m. p. 254, 46 Δέλεαρ –, ἀφ' οὗ καὶ δείλατα. Καλλίμαχος ( frgm. 458)· ἐν δ' ἐτίϑει παγίδεσσιν ὀλέϑρια δείλατα δοιαῖς.
-
106 δοάσσατο
δοάσσατο, es schien, es däuchte, aorist., oder mit der dem aorist. gewöhnlichen Bdtg des Anfangens = es begann zu dünken, es gewann den Anschein; verwandt δέατο, δέαμαι, Wurzel ΔιF-, δοάσσατο entst. aus δFάσσατο, διFάσσατο, praes. ΔΊFΑΜΑΙ, vgl ἔραμαι ἠράσσατο, s. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 201. 2, 146. Bei Homer Formel ὧδε δέ οἱ (ὧδε δέ μοι, ἃς ἄρα οἱ) φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι, als er aber nachsann, fieng es an (begann es) ihm so besser zu scheinen, Iliad. 13, 458. 14, 23. 16, 652 Odyss. 5, 474. 6, 145. 10, 153. 15, 204. 18, 93. 22, 338. 24, 239; Iliad. 23, 339 ἐν νύσσῃ δέ τοι ἵππος ἀριστερὸς ἐγχριμφϑήτω, ὡς ἄν τοι πλήμνη γε δοάσσεται ἄκρον ἱκέσϑαι κύκλου ποιητοῖο· λίϑου δ' ἀλέασϑαι ἐπαυρεῖν, bis es den Anschein gewonnen haben wird, daß die Nabe des Rades an das Aeußerste der νασσα hinanreiche, δοάσσεται conjunctiv. = δοάσσηται, syntactisch futur. exact. – Apoll. Rh., bei dem δοάσσατο 3, 770 »zweifelhaft sein«, »zweifeln« heißt, scheint es von δοιάζω abgeleitet zu haben, welches vgl.
-
107 δένδρεον
δένδρεον, τό, der Baum; wohl verwandt mit δρῦς, das δεν- Reduplications-Sylbe, vgl. τενϑρηδών, πεμφρηδών, δενδίλλω; man beachte besonders δενδρυάζειν; Curtius Grundzüge der Griech. Etymol. 1. 204. Die Attische Form δένδρον kommt bei Homer noch nicht vor, dagegen δένδρεον ziemlich oft: nominat. δένδρεον Odyss. 4, 458; accusat. δένδρεον Iliad. 13, 437; dativ. δενδρέῳ, zweisylbig zu lesen, Iliad. 3, 152; genitiv. plural. δενδρέων, zweisylbig zu lesen, Odyss. 19, 520; nominat. plural. δένδρεα Odyss. 5, 238. 241. 7, 114. 11, 588. 13, 196, 19, 112; accusat. plural. δένδρεα Odyss. 18, 359 Iliad. 9, 541. 11, 88. 21, 338, δένδρε' Odyss. 24, 336. – Folgende: Her. häufiger als δένδρον; auch Pind., bes. im plur., u. att. Dichter, z. B. Eur. Bacch. 563.
-
108 βουλεύω
βουλεύω, 1) Rath halten, überlegen, Iliad. 1, 531 τώ γ' ἃς βουλεύσαντε διέτμαγεν; öfters βουλὰς βουλεύειν, Iliad. 10, 147. 327. 415. 23, 78 Odyss. 6, 61: τῷ πείσεαι ὅς κεν ἀρίστην βουλὴν βουλεύσῃ Iliad. 9, 75; ϑυμῷ βουλεύειν, bei sich überlegen, Odyss. 12, 58; βούλευε φρεσὶν ᾗσιν ὁδὸν τὴν πέφραδ' Ἀϑήνη 1, 444; ἐς μίαν, einstimmig, einig im Rathe sein, Iliad. 2, 379; σοφῶς Soph. Phil. 421; περί τινος Od. 16, 234; Her. 1, 120; Thuc. 3, 28 u. sonst; τί, etwas beschließen, ersinnen, νόον, einen Plan, Od. 5, 23; meist von bösen Dingen, πῆμά τινι Od. 10, 300, ψεύδεα 14, 296, κακὰ κέρδεα 23, 217; κέλευϑον, ποινάς, φόνον, μόρον, Aesch. Pers. 744 Ag. 1196. 1597. 1617; στρατῷ φόνον Soph. Ai. 1034; eigthümt. τοῦ τάφου Ant. 486; δρησμόν Her. 5, 124 (vgl. Luc. Cont. 23), auf Flucht denken; νεώτερα περί τινος 1, 210; τῇ γυναικὶ ὄλεϑρον 9, 110; Xen. Cyr. 8, 7, 22 μηδὲν ἀνόσιον μήτε ποιήσητε, μήτε βουλεύσητε; An. 2, 5, 16 τινὶ κακόν; ϑάνατόν τινι Plat. Legg. IX, 871 e, wo αὐτόχειρ dem βουλεύσας entggstzt ist. Mit inf., Il. 9, 458; Soph. O. R. 738; vgl. Her. 6, 52. 61. So pass., ὦπται πάλαι δὴ καὶ βεβούλευται τάδε Aesch. Prom. 998; πῶς σφῷν βεβούλευται Plat. Euthyd. 274 a; pass., ψῆφος κατ' αὐτῶν ὀλεϑρία βουλεύσεται Spt. 180; τὰ βουλευόμενα, = βουλεύματα, Xen. Cyr. 6, 2, 2; τὰ βεβουλευμένα Her. 4, 125. – 2) im Rathe sitzen, Rathsherr sein, Plat. Gorg. 473 e; zum Rathe der 500 gehören, Xen. Mem. 1, 1, 18 u. sonst; rathen, Rath geben, τινί Aesch. Prom. 204 Eum. 667; βουλὴν βουλεύειν Lys. 13, 20; βουλεύματα Eur. El. 1012. – Med., sich berathen, τί, etwas beschließen; bei Hom. zweimal, Iliad. 2, 114. 9, 21 νῦν δὲ κακὴν ἀπάτην βουλεύσατο, dieselbe Bedeutung wie die des activ. In Attischer Prosa ist das medium gebräuchlicher als das activ.; deshalb sagten die Alexandriner, Homer, der das activ. weit häufiger hat als das medium, gebrauche ersteres statt des letzteren und dies sei eine ächt Homerische Ausdrucksweise, welche sich jedoch bei den Att. nicht allzu selten wiederfinde. Vgl. z. B. Apollon. Lex. Homer. p. 52, 29 βουλεύσαντε βουλευσάμενοι, βουλὴν συνϑέντες. – Herodot. 6, 100 ἐβουλεύοντο ἐκλιπεῖν τὴν πόλιν; ἅμα τινί, mit Jemandem, 8, 101; τί βουλεύεσϑον ποιεῖν Plat. Charm. 176 c; περί τινος Lach. 185 a; τὰ ἄριστα περί τινος Thuc. 6, 23; περὶ τὸ γεγονός Plat. Rep. X, 604 c; βουλὴν περί τινος Polit. 298 b; πρὸς ταῦτα, in Beziehung darauf, Xen. An. 1, 3, 19; ὅ τι χρὴ ποιεῖν 1, 3, 11; πῶς 3, 4, 40; für Einen sorgen, κακῶς πρό τινος 7, 6, 27; παραχρῆμα οὐδὲ βουλευσάμενος, ohne Ueberlegung, Dem. 37, 13. So auch perf., Her. 3, 134; Plat. Charm. 176 c; βεβουλευμένος, der seinen Entschluß gefaßt hat, Thuc. 1, 69; Men. bei Stob. fl. 96, 20.
-
109 μηδέ-ποτε
μηδέ-ποτε, niemals, Plat. Prot. 315 b u. öfter, μηδέποτ' εἴπῃς, sage niemals, Theaet. 151 d; vgl. Lob. zu Phryn. 458; – getrennt μηδέ ποτε, nachdrücklicher, auch niemals, Hes. O. 719. 746.
-
110 θαυμάζω
θαυμάζω, ion. ϑωϋμάζω u. ϑωμάζω, fut. ϑαυμάσομαι, ep. ϑαυμάσσομαι, selten ϑαυμάσω, Xen. Hell. 5, 1, 14 Din. 2, 15, staunen, anstaunen, steh verwundern; absolut, ἡμεῖς δ' ἑσταότες ϑαυμάζομεν Il. 24, 394; ἰδόντες ϑαύμαζον κατὰ δῶμα Od. 4, 44; μὴ ϑαύμαζε Soph. O. C. 1121; τύχη ϑαυμάσαι μὲν ἀξία O. R. 777; Her. 1, 68; ὥςτε ἐκεῖνον ϑαυμάζειν καὶ ἐκπεπλῆχϑαι Plat. Hipp. mai. 282 e; – c. acc., bewundern, anstaunen, Ἕκτορα Il. 5, 601; Πρίαμος ϑαύμαζ' Ἀχιλῆα, ὅσσος ἔην 24, 629; ϑαυμάζων ἧστο πτόλεμόν τε μάχην τε 13, 11; Τηλέμαχον ϑαύμαζον, ὃ ϑαρσαλέως ἀγόρευεν, sie verwunderten sich über den Telemach, daß er muthig gesprochen, Od. 18, 411; τὸ δὲ ϑαυμάζεσκον ἅπαντες 19, 229; τίν' ἀνδρῶν γὰρ τόσον ἐϑαύμασαν ϑεοί; Aesch. Ag. 853; ϑαυμάζομέν σου γλῶσσαν ὡς ϑρασύστομος 1372; οὐκ ἄν ποτ' ἄνδρα ϑαυμάσαιμ' ἔτι Soph. Ai. 1072; μήτε τοὺς καλῶς τεϑνηκότας ϑαυμάζετε Eur. Hec. 330. Auch pass., Aesch. Spt. 685 u. sonst. In Prosa, ϑωμάσας τὸν λόγον Her. 9, 16; ἃ ϑαυμάζω ἐν τοῖς λεγομένοις ὑπὸ σοῦ Plat. Gorg. 458 e; μὴ ϑαύμαζε τὰ λεγόμενα Crit. 50 c; auch = hochhalten, schätzen, verehren, μόνος Ὀρέστην τόνδ' ἐϑαύμαζες φίλων Eur. El. 84; so auch in Prosa, βασιλέα Isocr. 1, 10. 36; τινὰ ἐπὶ σοφίᾳ Xen. Mem. 1, 4, 2; ϑαυμάζεσϑαι dem τιμᾶσϑαι entsprechend, Dem. Lpt. 19; – τί τινος, Etwas an Einem bewundern, Aesch. Ag. 1172; τοῠ δ' ἔγωγε ϑαυμάσας ἔχω Soph. Phil. 1346; ἔγωγε μάλιστα ἐϑαύμασα αὐτοῦ πρῶτον μὲν τοῦτο, ὡς – Plat. Phaed. 89 a; ὃ καὶ ἄξιον ϑαυμάσαι τοῠ ϑηρίου Rep. II, 376 c; auch ϑαυμάζειν τινός, ὅτι, sich über Einen wundern, daß er, Isocr. 4, 1, διότι, 5, 1; Xen. An. 5, 10, 4 u. A.; auch ϑαυμάζω τῶν προϑέντων αὖϑις περὶ Μιτυληναίων λέγειν, Thuc. 3, 38; τούτου τῆς διανοίας Lys. 3, 44. – Seltener τινί, über Etwas, Thuc. 4, 85. 7, 83; περί τινος, Plat. Tim. 80 c. – Sehr häufig liegt darin der Nebenbegriff nicht wissen u. gern erfahren mögen, wie die Sache sich verhält, dah. folgt εἰ u. andere indirecte Fragen, ϑαυμάζω, ὅςτις ἔσται ὁ ἀντερῶν Thuc. 3, 38; ϑαυμάζοντες, τί ἔσοιτο ἡ πολιτεία, sie wunderten sich, was aus der Verfassung werden solle, Xen. Hell. 2, 3, 18; ἐϑαύμασε, τίς παραγγέλλει, καὶ ἤρετο, ὅ τι εἴη An. 1, 8, 16; ϑαυμάζω γάρ, εἰ ἓν ἄρ' ἑκάτερον ἦν Plat. Phaed. 97 a; ϑαυμάζεις καὶ ἀπορεῖς, εἰ διδακτόν ἐστιν ἀρετή Prot. 326 e; auch ἐάν, Conv. 215 a Legg. VI, 781 d; wenn aber der Gegenstand der Verwunderung als Thatsache hingestellt wird, folgt acc. c. inf., πενϑεῖν οὔ σε ϑαυμάζω τύχας Eur. Med. 268; Alc. 1133; oder ὅτι, Plat. Rep. VI, 489 a u. sonst oft. – Diese Constructionen stehen auch bei dem gen., ϑαυμάζω τοῦ ἀδελφοῦ, ἣν γνώμην ἔχων καϑέστηκε, eigtl. = ich bewundere an dem Bruder, in welcher Ansicht er –, d. i. wundere mich, in welcher Ansicht der Bruder, Antiph. 1, 5; αὐτοῦ, τί τολμήσει λέγειν Dem. 24, 66; ὑμῶν ϑαυμάζω, εἰ μὴ βοηϑήσετε ὑμῖν αὐτοῖς Xen. Hell. 2, 3, 52. – Das pass. wird auch mit dem partic. verbunden, πάλαι δὲ μὴ παρὼν ϑαυμάζεται, man wundert sich, daß er nicht da ist, Soph. O. R. 289.
-
111 λεκιθο-λαχανό-πωλις
λεκιθο-λαχανό-πωλις, ιδος, ἡ, Hülsenfrucht- und Gartenkrautverkäuferinn, Ar. Lys. 458.
-
112 λεκάνη
-
113 θεά
θεά, ἡ, die Göttinn, fem. von ϑεός (welches zu vgl.), Hom. u. Folgde; ἀϑανάτῃσι ϑεῇς εἰς ὦπα ἔοικεν Il. 3, 158 (aber ϑεαῖς steht Od.^ 5, 119; h. Ven. 190; Hes. O. 62); auch wie ein adj. mit einem substant. verbunden, ϑεαὶ Νύμφαι 24, 615; ϑεὰ δέ με γείνατο μήτηρ 21, 109; Ggstz γυνή, ϑεᾶς ἔρος οὐδὲ γυναικός 14, 315; – αἱ σεμναὶ ϑεαί hießen in Athen die Erinyen, Soph. O. C. 458 Ar. Th. 224 Plut. Sol. 12; – τὰ ϑεά sind immer Demeter u. Persephone, die auch αἱ μεγάλαι ϑεαί heißen, Soph. O. C. 689. [Obwohl α lang ist, wird es ion. u. ep. doch nie in η verwandelt, nur sp. D. haben ϑεή, Callim. Dian. 119, ϑεῆς, Ap. Rh. 3, 252. 4, 241, ϑεῇ, 3, 549. In πότνια ϑεά wird es einsylbig durch Synizesis, Od. 5, 215. 13, 391. 20, 61, wenn nicht πότνα zu lesen, wie auch Eur. Andr. 978.
-
114 λαιμό-τμητον
λαιμό-τμητον, κάρα, abgekehlt, abgeschnitten, Eur. Phoen. 458. – Aber λαιμότμητ' ἄχη, Ar. Thesm. 1054, = die Kehle zusammenschnürend.
-
115 θαλασσί-γονος
θαλασσί-γονος, im Meere erzeugt, Παφία, Nonn. D. 13, 458.
-
116 θοός
θοός (ΘΥ, ϑέω, nicht mit ϑήγω zusammenhangend, wie Butim. Lexil. II p. 60 will), schnell, rasch, von Menschen rasch zur That (vgl. ὠκύς, ταχύς); Ἄρης, Il. 5, 430 u. öfter; Hektor, 8, 215, andere Helden, πολεμιστής 5, 571; auch c. inf., ἐπεὶ ϑοὸς ἔσκε μετὰ πρώτοισι μάχεσϑαι 5, 536; χείρ, 12, 306, schnelle Hand; von leblosen Dingen, bes. das Schiff, 14, 410 u. sonst; Od. 7, 34 ist verbunden νηυσὶ ϑοῇσι τοίγε πεποιϑότες ὠκείῃσιν, ohne daß sich ein Unterschied machen läßt, als daß ὠκύς die wirkliche Schnelligkeit mehr hervorhebt; ἅρμα, Il. 17, 458; μάστιξ, die schnell geschwungene, wo man nicht an eine trans. Bdtg "schnell machend" zu denken hat, 17, 430; βέλος, Od. 22, 83; ϑοὴν ἀλεγύνετε δαῖτα, 8, 38, besorget ein Mahl, das flink da ist; ϑοὴ νύξ, Il. 10, 394 u. öfter, die schnelle, schnell hereinbrechende Nacht, die überdies mit Rossen daher fahrend gedacht wird, wie Hes. Th. 481; Buttm. a. a. O. erkl. es "die jähe Nacht" u. findet darin nicht bloß den schnellen Einbruch, sondern auch das Schreckliche u. Gefährliche bezeichnet; Pind. nennt häufig das Schiff so, wie den Wagen u. die Rosse, auch ἄκων, N. 10, 69, ἀγώνων ἀκτίς, P. 1 1, 48, μάχαι, 8, 27; Aesch. πτερύγων ϑοαῖς ἁμίλλαις Prom. 129, πόλιν διήκει ϑοὰ βάξις Ag. 463; Soph. πῶλοι, El. 727, νῆες, Ai. 696, νύμφα, Tr. 854, ϑοὸν εἰρεσίας ζυγόν, die schnelle Ruderbank, für "die Bank des schnellen Ruderns", Ai. 249; vgl. ϑοαὶ εἰρεσίαι Orph. Arg. 1040; Eur. ἅμ' ἠελίου πτέρυγι ϑοῇ, Ion 123, πνοιαί, Andr. 479, αὖραι, Troad. 454, sonst von Schiffen u. Rossen, wie auch Ar. u. sp. D.; ϑοὸν σάκος Ap. Rh. 1, 743. Selten in Prosa, Plat. Crat. 422 e nur zur Ableitung von ἀγαϑός. – Mit der Schnelligkeit hängt zusammen die Bdtg des schnell Eindringenden, spitz, scharf; so νῆσοι ϑοαί, mit spitzen Klippen ins Meer scharf vorspringende Inseln, Od. 15, 299; vgl. Strab. VIII, 351. So bes. sp. D., ϑοοὶ γόμφοι Ap. Rh. 2, 79, ὀδόντες 3, 1281, πελέκεσσι 4, 1683.
-
117 λοιπός
λοιπός (λείπω), übrig gelassen, übrig; λοιπὸν βίοτον, Pind. Ol. 1, 97; γένος λοιπὸν αἰεί, P. 4, 256; εὐχαί, Ol. 4, 14, öfter; τὴν λοιπὴν πλάνην, Aesch. Prom. 786; ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ, Ag. 559, öfter, wie bei den anderen Tragg.; τὸν λοιπὸν χρόνον, Soph. Phil. 84, öfter, u. in Prosa; τὸ λοιπόν u. oft τὰ λοιπά, auch εἰς τὸ λοιπόν häufig adverbial, im Uebrigen, in Zukunft, Aesch. Eum. 653, τὸ λοιπὸν εἰς ἅπαντα πλειστήρη χρόνον ὁρκωμοτήσας 733, τὰ λοιπὰ πιστὸν ὀφϑαλμὸν ἕξω Spt. 66, τὸ λοιπὸν φυλάξωμαι Soph. Phil. 452, τὸ λοιπὸν ἤδη χαίρετε Tr. 917, καὶ τὰ λοιπά μου μέλου δικαίως, O. C. 1139; μακαρία γὰρ ἡ πόλις ἔσται τὸ λοιπόν Ar. Eccl. 559; oft bei Plat. λοιπὸν δή, τὸ λοιπόν, dann, Gorg. 458 d; ferner, weiter, τὸ λοιπὸν ἤδη χρῶνται αὐτῇ Phaedr. 256 c. – Aehnlich τοῦ λοιποῦ, wobei man χρόνου ergänzt, fernerhin, fortan, Her. 2, 109, Lys. 14, 2, Plat. Legg. VII, 816 d, Xen. An. 5, 7, 34, u. Pol., meist einzelne Zeitpunkte der Zukunft bezeichnet, während der accus. die ganze Folgezeit andeutet; – λοιπόν, wie ceterum, übrigens, demnach, Pol. oft u. a. Sp.
-
118 λάλησις
λάλησις, ἡ, das Schwatzen, Aesch. frg. 352; B. A. 458.
-
119 οὐρανός
οὐρανός, ὁ, der Himmel; – a) das Himmelsgewölbe, welches, als eine hohle Halbkugel gedacht, über der Erdscheibe ruht, auf Säulen, die Erde u. Himmel von einander halten, u. die Atlas trägt, nach Od. 1, 54, wie Aesch. Prom. 349, κίον' οὐρανοῦ τε καὶ χϑονὸς ὤμοις ἐρείδων; es ist von Erz, χάλκεος, Il. 17, 425; πολύχαλκος, 5, 504 Od. 3, 2; σιδήρεος, 15, 329. 17, 565; der οὐρανός heißt sehr gewöhnlich εὐρύς, u., weil die Sterne an ihm sich befinden (ἕσπερος, ὃς κάλλιστος ἐν οὐρανῷ ἵσταται ἀστήρ, Il. 22, 318), ἀστερόεις, der gestirnte, μεσσηγὺς γαίης καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος, 5, 769; er ist das eigentliche Gebiet des Zeus, Ζεὺς δ' ἔλαχ' οὐρανὸν εὐρὺν ἐν αἰϑέρι καὶ νεφέλῃσιν, 15, 192; er enthält oben den Aether u. darunter die Wolken, ὅτ' ἀπ' Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω αἰϑέρος ἐκ δίης 16, 364 vgl. mit 2, 458 αἴγλη παμφανόωσα δι' αἰϑέρος οὐρανὸν ἷκεν; nach 8, 16 ist der Hades so tief unterhalb der Erde, wie der Himmel hoch über derselben, vgl. 17, 425. – b) der Wohnsitz der Götter, die später geradezu über dem Himmelsgewölbe wohnend gedacht werden; ἀϑάνατοι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν, Od. 1, 67, wie φὰν δέ τιν' ἀϑανάτων ἐξ οὐρανοῦ ἀστερόεντος κατελϑέμεν, Il. 6, 108, vgl. 118. 21, 267 Od. 7, 199; oft neben Ὄλυμπος, wie ἀνέβη μέγαν οὐρανὸν Ὄλυμπόν τε, Il. 1, 497; πύλαι μύκον οὐρανοῦ, ἃς ἔχον Ὡραι, τῇς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανὸς Ὄλυμπός τε, 5, 749. 8, 393, öfter; auch allein statt Ὄλυμπος, ἔῤῥιψεν ἀπ' οὐρανοῦ, 19, 130. Die Menschen sehen daher beim Gebet nach dem Himmel u. heben die Hände gegen ihn empor, εὔχετο χεῖρ' ὀρέγων εἰς οὐρανὸν ἀστερόεντα, Il. 15, 371. 19, 257. 24, 307; u. zu ihm steigt der Opferdampf empor, 8, 549. – c) übh. wie bei uns der gesammte Luftraum oberhalb der Erde, der Himmel. – Wie vom Feuer, Dampf, auch vom Geschrei gesagt wird, daß es zum Himmel aufsteigt, Il. 8, 509. 14, 174 u. öfter, so auch übertr. τῆς κλέος οὐρανὸν εὐρὺν ἵκανεν, Od. 8, 74. 9, 20 u. öfter, ihr Ruhm erreichte den Himmel, erreichte den höchsten Grad, drang bis zu den Göttern, τῶν ὕβρις τε βίη τε σιδήρεον οὐρανὸν ἵκει, 15, 329. 17, 565, ihr Frevel u. ihre Gewaltthat reichen zum Himmel, erreichen den höchsten Grad, wie wir wohl sagen »schreien zum Himmel«. – In allen diesen Bdign bei Pind. u. Tragg.; ὁ χάλκεος οὐρανός, Pind. P. 10, 27; N. 6, 4; οὐρανοῦ πολυνεφέλα κρέοντι, 3, 10; οἰκεῖν οὐρανῷ, 10, 85; οὐρανοῦ ἐν δόμοισιν, 10, 88; οὐρανῷ χεῖρας ἀνατείνας, 5, 38; ἐς οὐρανὸν πέμπει ἔπη, Aesch. Spt. 424; Ἀπόλλω φυγάδ' ἀπ' οὐρανοῦ ϑεόν, Suppl. 214; ἔστι μέγας ἐν οὐρανᾦ Ζεύς, Soph. El. 169; αἰπύς, Ai. 832; u. übertr., πρὸς οὐρανὸν βιβῶν, O. C. 382; vgl. ὑπὲρ αὐτὸν τὸν οὐρανὸν ἀναβιβάζεις τὴν γυναῖκα, Luc. pro imag. 8; τὴν ἐν ἄστροις οὐρανοῦ τέμνων ὁδόν, Eur. Phoen. 1; Ar.; u. in Prosa, Her. 4, 158 u. Folgde, wo es sich der Bedeutung, die wir gewöhnlich mit »Himmel« verbinden, annähert; Plat., der auch ὁ μέγας ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ Ζεύς sagt, Phaedr. 246 e, wie τῶν ἐν οὐρανῷ ϑεῶν, Rep. VI, 508 a; ὃν οὐρανὸν καὶ κόσμον ἐπωνομάκαμεν, Polit. 269 d, vgl. Tim. 28 b Epin. 977 b; πρὶν οὐρανὸν καὶ γῆν γενέσϑαι, ehe Himmel u. Erde geworden, Euthyd. 296 d; ὕδωρ πολὺ ἦν ἐξ οὐρανοῦ, Xen. An. 4, 2, 1 Mem. 4, 3, 8 u. sonst, es regnete stark; Folgde; Arist. de mund. erkl. τοῦ κόσμου τὸ ἄνω, ϑεοῦ οἰκητήριον, u. leitet es von ὅρος τῶν ἄνω ab; andere Alte von ὁράω, Beides falsch, vielleicht mit Ο Ρ od. ἀείρω zusammenhangend. – Uebertr. – a) ein Zeltdach, ein runder Zelthimmel, Baldachin, wie οὐρανίσκος, Hesych. – b) der Gaumen, Arist. part. anim. 2, 17, nach der Gestalt benannt; vgl. Casaub. zu Ath. 48; Schäf. zu D. Hal. de C. V. p. 164. – Matro bei Ath. IV, 134 f sagt von den Köchen οἷς ἐπιτετράφαται μέγας οὐρανὸς ὀπτανιάων, von der Küche.
-
120 οὐρανο-μήκης
οὐρανο-μήκης, ες, himmelhoch, bis in den Himmel ragend; ἐλάτη, Od. 5, 239; δένδρεα, Her. 2, 138; φοῖνιξ Mel. 1 (VI, 1); οὐρ. λαμπὰς ἀνίσχει, Aesch. Ag. 92; Ar. Nubb. 356; κλέος, 458; auch übertr., οὐρανόμηκές τι ποιεῖν, Isocr. 15, 134; κακόν, Arist. rhet. 3, 11; κλέος, Ep. ad. 211. 505 ( App. 308. VII, 84); σημεῖα, Plut. non posse 15.
См. также в других словарях:
458 av. J.-C. — 458 Années : 461 460 459 458 457 456 455 Décennies : 480 470 460 450 440 430 420 Siècles : VIe siècle … Wikipédia en Français
.458 WM — La .458 WM, ou 458 Winchester Magnum est une munition de grande chasse d origine américaine introduite en 1956 par Winchester. Il fut à ses débuts proposé avec la Winchester modèle 70 african . La douille du 458 WM est basée sur celle du… … Wikipédia en Français
458 — Années : 455 456 457 458 459 460 461 Décennies : 420 430 440 450 460 470 480 Siècles : IVe siècle Ve siècle … Wikipédia en Français
458 — Portal Geschichte | Portal Biografien | Aktuelle Ereignisse | Jahreskalender ◄ | 4. Jahrhundert | 5. Jahrhundert | 6. Jahrhundert | ► ◄ | 420er | 430er | 440er | 450er | 460er | 470er | 480er | ► ◄◄ | ◄ | 454 | 455 | 456 | … Deutsch Wikipedia
-458 — Années : 461 460 459 458 457 456 455 Décennies : 480 470 460 450 440 430 420 Siècles : VIe siècle av. J.‑C. … Wikipédia en Français
458 a. C. — Años: 461 a. C. 460 a. C. 459 a. C. – 458 a. C. – 457 a. C. 456 a. C. 455 a. C. Décadas: Años 480 a. C. Años 470 a. C. Años 460 a. C. – Años 450 a. C. – Años 440 a. C. Años 430 a. C. Años 420 a. C. Siglos … Wikipedia Español
458-88-8 — Conine Conine Général Nom IUPAC 2(S) Propylpipéridine Synonymes … Wikipédia en Français
458 — yearbox in?= cp=4th century c=5th century cf=6th century yp1=455 yp2=456 yp3=457 year=458 ya1=459 ya2=460 ya3=461 dp3=420s dp2=430s dp1=440s d=450s dn1=460s dn2=470s dn3=480s NOTOC EventsBy PlaceEurope*Childeric I succeeds Merovech as king of the … Wikipedia
458-24-2 — Fenfluramine Fenfluramine Structure chimique de la (S) fenfluramine (à droite) et de la (R) fenfluramine (à gauche) … Wikipédia en Français
458-35-5 — Alcool coniférylique Alcool coniférylique Général … Wikipédia en Français
458-37-7 — Curcumine Curcumine forme keto de la curcumine Général Nom IUPAC (1E,6E) 1,7 … Wikipédia en Français