(сылгоймаг)

Нæлгоймаджы алы ныхасæн дæр дзуапп чи дæтта, ахæм сылгоймагæй дæхи хъахъхъæ. – Остерегайся женщины, которая отвечает на каждое слово мужчины. (Малиты В., Сурмейы хæдзар)

Амыдта сын, адæм сæрибар кæй систы, сылгоймагæн йæ бартæ нæлгоймаджы барты æмбæрц кæй систы. – (Она) учила их, что люди получили свободу, что у женщин и мужчин равные права. (Коцойты А.)

Нæлгоймаджы алы ныхасæн дæр дзуапп чи дæтта, ахæм сылгоймагæй дæхи хъахъхъæ. – Остерегайся женщины, которая отвечает на каждое слово мужчины. (Малиты В., Сурмейы хæдзар)

Йæ бинойнаг нырма уыдис дзæбæхгомау æрыгон сылгоймаг, уый-иу æм фыццаг бадардта йæ къух аба кæнынмæ, стæй-иу æй фæфæлдæхта иннæрдæм æмæ-иу ын аба кодта йæхи къухæн. – Супруга его, еще женщина свежая и даже ничуть не дурная, давала ему прежде поцеловать свою руку и потом, переворотивши ее на другую сторону, целовала его руку. (Н. Гоголь, Цинел)

Хъусгæ кæны ныхæстæ, уымæн æмæ сæ сылгоймаг хъæрæй дзуры, фæлæ сыл рагæй ахуыр у æмæ, цыма йæ хæринагæн æнæмæнг чи хъæуы, ахæм ахуыйæн сты, афтæ йæм кæсы. – Слушает он слова, потому как женщина громко говорит, он к ним уже привык и кажется ему будто они – необходимое съестное к его пище. (Мамсыраты Дæбе, Хъæндил)

Мæ уæлхъус лæууыд ацæргæ сылгоймаг урс халаты. – Возле меня стояла пожилая женщина в белом халате. (Малиты В., Кæйдæр тетрадæй)

Хъауыр æм бакаст. Рæстæмбис сылгоймагæй зына-нæзына бæрзонддæр. – Каур посмотрел на не нее. Чуть выше среднего роста (она). (Хуыгаты С., Урс изæртæ)

Мæ уæлхъус лæууыд ацæргæ сылгоймаг урс халаты. – Возле меня стояла пожилая женщина в белом халате. (Малиты В., Кæйдæр тетрадæй)

Сылгоймаг нуазинаг рахаста æмæ йæ лæджы раз ахуыйæнимæ æрæвæрдта. – Женщина вынесла напиток и поставила перед мужчиной, рядом со съестным. (Гæлуаты А., Хæдæг æмæ Дудæг)

Кафейы ма баззайынц цыппарæй: сылгоймаг хицау, гарсон, мæ ныхасæмбал – æз æй Платон номæй схуыдтон æмæ йыл мæ роман «Æхсæвы фæндæгтæ», зæгъгæ, уым фыстон. – И потом в кафе остаются четверо: хозяйка, гарсон, мой собеседник, которого я описал в книге «Ночные дороги» под именем Платона, и я. (Гæздæнты Г., Блокнотæй)

Бессы ныхасæмбал æрхæндæгæй лæууыд. – Собеседник Бесса стоял в унынии. («Мах дуг», 1992, №7)

Мæ уæлхъус лæууыд ацæргæ сылгоймаг урс халаты. – Возле меня стояла пожилая женщина в белом халате. (Малиты В., Кæйдæр тетрадæй)

Хъазахъхъаг, тарбын цухъхъа æмæ урс уæлдзарм худы мидæг, каурæбынты сивгъуыдта, бæрзонд сылгоймаг та урс кæлмæрзæны мидæг Оленины фæрсты æрбаселф ласта. – Казак, в темной черкеске и белом курпее на шапке <…>, прошел вдоль забора, а высокая женщина, в белом платке, прошла мимо Оленина. (Лев Толстой, Хъазахъхъ)

Max нæ хъæуы æгъдæуттæ идеализаци кæнын. – Нам не следует идеализировать обычаи. (Джыккайты Ш. «Мах дуг», 2004, №4–5)

Се ’ппæтæн дæр сæ быцæуы сæр уыди хуыцауы уавæрыл æмæ йын цыт куыд дæттын хъæуы, ууыл. – Все спорили о сущности бога и о том, как нужно почитать его. (Л. Толстой, Суратская кофейня. Тæлмацгæнæг – Æмбалты Ц.)

Чи зоны, бафæрсай: уæдæ цы хъæуы æцæг фыссæджы? Мæ дзуапп: СÆРИБАР! – Может быть, ты спросишь: что же нужно настоящему писателю? Мой ответ: СВОБОДА! (Хъодзаты Æ., «Мах дуг»)

Max нæхимæ рацыдыстæм, фæндагыл æз мæ лымæнæн загътон, зæгъгæ, æмдзæхгæр нывтыл карст сылгоймагæй хи дæрдты ласын хъæуы. – Мы пошли домой, по дороге я сказал моему другу, что от женщины прямых линий следует держаться подальше. (Гæздæнты Г., Повесть о трех неудачах)

Чызджы æвзонынц, хæрынц. Фенад ын цард. – Девушку обижают, мучают. Жизнь ей опротивела. (Токаты А., Бауарзтой, бауарзтой тынг)

Тыхст дæн, уырыд, æвзоны мæ æрхæндæг. – Я угнетен, подавлен, тоска меня терзает. (Хъодзаты Æ, Сонет-Табугæнæн II)

Мæ уд мын æвзонынц гъе ацы æлгъыстаг дзырдтæ. – Терзают душу мне эти проклятые слова. (Хаджеты Т., Ацæргæ сылгоймагæн)

Æмæ мæ карз фæсмон æвзоны. – Меня терзает тяжелое раскаяние. (Хъодзаты Æхсары æмдзæвгæйæ)

Тæфсæг мæ æвзоны. – Лихорадка мучает меня. («Мах дуг», 2007, 12)