-
1 ὄρθρος
Grammatical information: m.Meaning: `time before daybreak, the time of cock-crow, first dawn', later `the beginning day, morning' (h. Merc. 98, Hes. Op. 577; on the meaning Wackernagel Unt. 193).Compounds: Some compp., e.g. ὀρθρο-βόας m. "morning-caller", denom. of the cock (AP; cf. on ἠϊ-κανός), τὸ περί-ορθρον `dawn' (Th., Hdn.).Derivatives: 1. Adj. ὄρθρ-ιος `belonging to ὄ., happening at ὄ.' (h. Merc. 143), Όρθρία f. name of a goddess (Schwenn RhM 86, 298); - ινός `id.' (Arat., LXX, AP, cf. ἑωθ-ινός a.o.), - ίδιος `id.' (AP: ἀΐδιος a.o.); comp. forms ὀρθριαί-τερος, - τατος (Hdn.), adv. also ὀρθρί-τερον (pap.) after πρωΐ-, ὀψί-τερον (Schwyzer 534, Radermacher Festschr. Kretschmer 154ff.). 2. Verbs: a) ὀρθρ-εύω, - ομαι `to be sleepless, awake in the early morning' (E., Theoc.) with the backformation Ὄρθρος m. name of a mythical dog (Hes. Th. 309; Kretschmer Glotta 13, 270), with ἐπ- also `to be up early' (D. Chr., Luc.); b) - ίζω `id.' (LXX, Ev. Luc.) with ( ἑπ-)ορθρισμός m. (Aq, Plu.).Origin: IE [Indo-European]X [probably] [cf. 1167]Etymology: Already the meaning `time before daybreak, first light of the morning' is not favourable to the old connection to Lat. ( sol) oriens, ortus m. `rise (of a star)'; if Ϝορθ-αγορίσκος stands for *Ϝορθρ- (cf. s.v.), this explanation is definitely impossible. Then ὄρθρος can better be connected with ὀρθός a. cogn., with which esp. the Slavic cognates, e.g. OCS ranъ `ὄρθριος' Russ. ráno `early' are remarkable. The supposed suffixdiff. in ranъ from *u̯rōdh-no- and ὄρθ-ρος has been explained from an old interchange n: r [which does not seem very probable]. Thus ὄρθρος would be prop. "the growing (of the daylight)" after the dark of midnight, what would agree better with the orig. use of ὄρθρος. -- Lit. s. on ὀρθός (after J. Schmidt KZ 33. 456f., Lidén GHÅ 5 [1899] 23f.); Benveniste Origines 19.Page in Frisk: 2,416-417Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ὄρθρος
См. также в других словарях:
ορθρινός — ή, ό (Α ὀρθρινός, ή, όν) αυτός που αναφέρεται στον όρθρο, στην αυγή («τ ορθρινό του τραγούδι το πουλί με τη φωνή τού ψάλτη θα ταιριάσει», Παλαμ.) νεοελλ. το ουδ. ως ουσ. το ορθρινό το εγερτήριο σάλπισμα («μα δεν ξυπνάει στο ορθρινό κανένας… … Dictionary of Greek
πρωινός — ή, ό / πρωινός, ή, όν, ΝΜΑ αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην πρωία ή αυτός που γίνεται κατά την πρωία (α. «πρωινός περίπατος» β. «κατὰ τὴν θυσίαν τὴν πρωϊνήν», ΠΔ) νεοελλ. 1. αυτός που ανήκει, αναφέρεται ή γίνεται κατά το χρονικό διάστημα από… … Dictionary of Greek
οψινός — ὀψινός, ή, όν (ΑΜ) όψιος. [ΕΤΥΜΟΛ. < ὀψέ + κατάλ. ινός (πρβλ. εωθ ινός)] … Dictionary of Greek
