भावरहस्यसामान्य

devá-rahasya

bhāvá-rahasya-sāmānya

vishaya-laukika-pratyaksha-kārya-kāraṇa-bhāva-rahasya

devá

heavenly, divine ( alsoﾠ said of terrestrial things of high excellence)
RV. AV. VS. ṠBr. ;
(superl. m. devá-tama RV. IV, 22, 3 etc.. ;
f. devi-tamā, II, 41, 16);
m. (according to Pāṇ. 3-3, 120 déva)
a deity, god RV. etc.etc.;
(rarely applied to) evil demons AV. III, 15, 5 TS. III, 5, 4, 1 ;
(pl. the gods as the heavenly orﾠ shining ones;
víṡvedevā́s, all the gods RV. II, 3, 4 etc..,
orﾠ a partic. class of deities < seeﾠ under víṡva>, often reckoned as 33, either 11 for each of the 3 worlds RV. I, 139, 11 etc.. ;
<cf. tri-daṡa>, orﾠ 8 Vasus, 11 Rudras, andﾠ 12 Ādityas <to which the 2 Aṡvins must be added> Br. ;
cf. alsoﾠ Divyâ̱v. 68 ;
with Jainas 4 classes, viz. bhavanâ̱dhî ̱ṡa, vyantara, jyotishka, andﾠ vaimānika;
devā́nāmpátnyas, the wives of the gods RV. VS. Br. ;
<cf. deva-patnī below >);
N. of the number 33 ( seeﾠ above) Gaṇit. ;
N. of Indra as the god of the sky andﾠ giver of rain MBh. R. etc.;
a cloud L. ;
(with Jainas) the 22nd Arhat of the future Ut-sarpiṇī;
the image of a god, an idol Vishṇ. ;
a god on earth orﾠ among men, either Brāhman, priest RV. AV. (cf. bhū-d-), orﾠ king, prince (as a title of honour, esp. in the voc. « your majesty» orﾠ « your honour» ;
alsoﾠ ifc. e.g.. ṡrī-harsha-d-, vikramâ̱ṅka-d-, king Ṡrī-harsha orﾠ VikrñVikramâṇka, andﾠ in names as purushôttama-d- <lit. having Vishṇu as one's deity;
cf. atithi-d-, ācārya-d-, pitṛi-d-, mātṛi-d->;
rarely preceding the name e.g.. deva-caṇḍamahāsena Kathās. XIII, 48)
Kāv. Pañc. etc. (cf. kshiti-, nara-, etc.);
a husband's brother (cf. devṛi andﾠ devara) W. ;
a fool, dolt L. ;
a child L. ;
a man following any partic. line orﾠ business L. ;
a spearman, lancer L. ;
emulation, wish to excel orﾠ overcome L. ;
sport, play L. ;
a sword Gal.;
N. of men VP. ;
of a disciple of Nāgârjuna MWB. 192 ;
dimin. for devadatta Pāṇ. 5-3, 83 Vārtt. 4 Sch. ;
(n. L.) an organ of sense MuṇḍUp. III, 1, 8; 2, 7 ;
(ā) f. Hibiscus Mutabilis orﾠ Marsilia Quadrifolia;
(ī́), f. seeﾠ s.v.
+ cf. Lat. dīvus, deus;
Lit. dē4vas;
Old Pruss. deiwas
- देवऋषभ
- देवऋषि
- देवकड
- देवकन्यका
- देवकन्या
- देवकमलपुर
- देवकर्दम
- देवकर्म
- देवकर्मन्
- देवकलश
- देवकल्प
- देवकवच
- देवकाञ्चन
- देवकान्त
- देवकाम
- देवकार्य
- देवकाष्ठ
- देवकिरी
- देवकिल्बिष
- देवकीर्ति
- देवकुण्ड
- देवकुरु
- देवकुरुम्बा
- देवकुल
- देवकुल्या
- देवकुसुम
- देवकूट
- देवकृत
- देवकृत्य
- देवकोश
- देवक्री
- देवक्षत्र
- देवक्षेत्र
- देवक्षेम
- देवखात
- देवगण
- देवगन्धर्व
- देवगन्धा
- देवगर्जन
- देवगर्भ
- देवगव
- देवगान्धार
- देवगायन
- देवगिरि
- देवगिरी
- देवगुप्त
- देवगुरु
- देवगुही
- देवगुह्य
- देवगृह
- देवगोपा
- देवग्रन्थ
- देवग्रन्थि
- देवग्रह
- देवघोष
- देवंगम
- देवचक्र
- देवचन्द्र
- देवचरित
- देवचर्या
- देवचिकित्सक
- देवचित्त
- देवच्छन्द
- देवच्छन्दस्
- देवच्छन्दस
- देवज
- देवजग्ध
- देवजग्धक
- देवजन
- देवजननी
- देवजप
- देवजय
- देवजा
- देवजात
- देवजामि
- देवजुष्ट
- देवजूत
- देवजूति
- देवतर
- देवतरथ
- देवतरस्
- देवतरु
- देवतर्पण
- देवतल्प
- देवता
- देवताड
- देवतात्
- देवताति
- देवतालक
- देवतिर्थ
- देवतुमुल
- देवत्त
- देवत्रा
- देवत्रात
- देवत्व
- देवदत्त
- देवदन्तिन्
- देवदमनिका
- देवदमनी
- देवदर्श
- देवदर्शन
- देवदर्शनिन्
- देवदर्शिन्
- देवदानी
- देवदारु
- देवदालिका
- देवदाली
- देवदास
- देवदिण्ण
- देवदिन्न
- देवदीप
- देवदुन्दुभि
- देवदुर्ग
- देवदुत
- देवदूति
- देवदेव
- देवदैवत्य
- देवद्युम्न
- देवद्रोणी
- देवद्र्याच्
- देवधर
- देवधर्म
- देवधर्मन्
- देवधानी
- देवधान्य
- देवधामन्
- देवधिष्ण्य
- देवनक्षत्र
- देवनदी
- देवनन्दा
- देवनल
- देवनागरी
- देवनाथ
- देवनाभ
- देवनाम
- देवनामन्
- देवनायक
- देवनाल
- देवनिकाय
- देवनिद्
- देवनिन्दक
- देवनिन्दा
- देवनिबन्ध
- देवनिर्माल्य
- देवनिर्मित
- देवनिश्रयणी
- देवनिश्रेणी
- देवनीथ
- देवपञ्चरात्र
- देवपण्डित
- देवपति
- देवपत्तन
- देवपत्नी
- देवपथ
- देवपद
- देवपरिषद्
- देवपर्ण
- देवपल्लीपट्टन
- देवपशु
- देवपाणि
- देवपात्र
- देवपात्रिन्
- देवपाद
- देवपान
- देवपाल
- देवपालित
- देवपीयु
- देवपुत्र
- देवपुर्
- देवपुर
- देवपुरीमाहात्म्य
- देवपुरोहित
- देवपुष्प
- देवपूजक
- देवपूजा
- देवपूजित
- देवपूज्य
- देवपूर्व
- देवपूर्वकम्
- देवप्रकाशिनी
- देवप्रतिकृति
- देवप्रतिमा
- देवप्रतिष्ठा
- देवप्रभ
- देवप्रयाग
- देवप्रश्न
- देवप्रसाद
- देवप्रसूत
- देवप्रस्थ
- देवप्रिय
- देवप्सरस्
- देवबन्धु
- देवबल
- देवबलि
- देवबाहु
- देवबोध
- देवबोधि
- देवबोधिसत्त्व
- देवब्रह्मन्
- देवभक्त
- देवभक्ति
- देवभट्ट
- देवभद्र
- देवभवन
- देवभाग
- देवभाष्यस्नानविधिपद्धति
- देवभिषज्
- देवभीति
- देवभू
- देवभूत
- देवभूति
- देवभूमि
- देवभूय
- देवभूरि
- देवभोग
- देवभोज्य
- देवभ्राज्
- देवमञ्जर
- देवमणि
- देवमण्डल
- देवमत
- देवमति
- देवमधु
- देवमनुष्य
- देवमय
- देवमलिम्लुच्
- देवमात
- देवमातृ
- देवमातृक
- देवमादन
- देवमान
- देवमानक
- देवमाय
- देवमार्ग
- देवमाला
- देवमास
- देवमित्र
- देवमिथुन
- देवमिश्र
- देवमीढ
- देवमीढुष
- देवमुनि
- देवयज्
- देवयजन
- देवयजि
- देवयज्ञ
- देवयज्य
- देवयज्या
- देवयशस्
- देवया
- देवयाजिन्
- देवयाज्ञिक
- देवयातु
- देवयात्रा
- देवयात्रिन्
- देवयान
- देवयानीय
- देवयावन्
- देवयुक्त
- देवयुग
- देवयोनि
- देवयोषा
- देवरक्तदंशी
- देवरक्षित
- देवरत
- देवरति
- देवरथ
- देवरहस्य
- देवराज्
- देवराज
- देवराजन्
- देवराज्य
- देवरात
- देवराम
- देवराष्ट्र
- देवरूपा
- देवरेतस
- देवर्षि
- देवलक्ष्म
- देवलता
- देवलाङ्गुलिका
- देवलाति
- देवलिङ्ग
- देवलेखा
- देवलोक
- देववक्त्र
- देववचना
- देववत्
- देववध
- देववेधू
- देववन्द
- देववर
- देववर्णिनि
- देववर्त्मन्
- देववर्धकि
- देववर्धन
- देववर्मन्
- देववर्य
- देववर्ष
- देववल्लभ
- देववाणी
- देववात
- देववायु
- देववाहन
- देवविजयगणि
- देवविद्
- देवविद्या
- देवविभाग
- देवविमलगणि
- देवविश्
- देवविशा
- देववी
- देववीति
- देववृक्ष
- देववृत्ति
- देववेश्मन्
- देवव्यचस्
- देवव्रत
- देवव्रतिन्
- देवशक्ति
- देवशतभाष्य
- देवशत्रु
- देवशब्द
- देवशर्मन्
- देवशस्
- देवशाबरतन्त्र
- देवशिल्प
- देवशिल्पिन्
- देवशिशु
- देवशिष्ट
- देवशुनी
- देवशूर
- देवशेखर
- देवशेष
- देवश्रवस्
- देवश्री
- देवश्रुत्
- देवश्रुत
- देवश्रू
- देवश्रेणी
- देवश्रेष्ठ
- देवसंसद्
- देवसंहिता
- देवसख
- देवसखि
- देवसंगीतयोनिन्
- देवसत्त्र
- देवसत्त्व
- देवसत्य
- देवसद्
- देवसदन
- देवसद्मन्
- देवसंध
- देवसंनिधि
- देवसभ
- देवसभ्य
- देवसरस
- देवसर्षप
- देवसव
- देवसह
- देवसाक्ष्य
- देवसागरगणि
- देवसात्कृ
- देवसायुज्य
- देवसावर्णि
- देवसिंह
- देवसिद्धि
- देवसुन्द
- देवसुमति
- देवसुमनस्
- देवसुषि
- देवसू
- देवसूकक्षेत्र
- देवसूद
- देवसूरि
- देवसृष्ट
- देवसेन
- देवसोम
- देवसोमक
- देवस्तव
- देवस्तुत्
- देवस्त्री
- देवस्थलि
- देवस्थान
- देवस्मिता
- देवस्व
- देवस्वपहरण
- देवस्वामिन्
- देवहविस्
- देवहव्य
- देवहिंसक
- देवहित
- देवहिति
- देवहू
- देवहूति
- देवहूय
- देवहेडन
- देवहेळअन
- देवहेति
- देवहोत्र
- देवह्रद

bhāvá

turning orﾠ transition into (loc. orﾠ comp.) MBh. RPrāt. ;
continuance (opp. to cessation;
ekôti-bhāva, continuity of the thread of existence through successive births Buddh., wrongly translated under ekôti-bh-) MBh. ;
state, condition, rank (with sthāvira, old age;
anyambhāvamāpadyate, euphem. = he dies;
state of being anything, esp. ifc. e.g.. bālabhāva, the state of being a child, childhood = bālatā, orﾠ tva;
sometimes added pleonastically to an abstract noun e.g.. tanutā-bhāva, the state of thinness) Up. ṠrS. MBh. etc.;
true condition orﾠ state, truth, reality (ibc. andﾠ bhāvena ind. really, truly) MBh. Hariv. ;
manner of being, nature, temperament, character ( ekobhāvaḥ orﾠ eka-bh-, a simple orﾠ artless nature;
bhāvobhāvaṉnigacchati = birds of a feather flock together) MBh. Kāv. etc.;
manner of acting, conduct, behaviour Kāv. Sāh. ;
any state of mind orﾠ body, way of thinking orﾠ feeling, sentiment, opinion, disposition, intention ( yādṛiṡenabhāvena, with whatever disposition of mind;
bhāvamamaṅgalaṉ-kṛi, with loc., to be ill disposed against;
bhāvaṉdṛiḍhaṉ-kṛi, to make a firm resolution) Mn. MBh. etc.;
(in rhet.) passion, emotion (2 kinds of Bhāvas are enumerated, the sthāyin orﾠ primary, andﾠ vyabhicārin orﾠ subordinate;
the former are 8 orﾠ 9 according as the Rasas orﾠ sentiments are taken to be 8 orﾠ 9;
the latter 33 orﾠ 34) Kāv. Sāh. Pratāp. etc.;
conjecture, supposition Mn. Pañcat. ;
purport, meaning, sense ( itibhāvaḥ, « such is the sense» = ityarthaḥ orﾠ ityabhiprâ̱yaḥ, constantly used by commentators at the end of their explanations);
love, affection, attachment ( bhāvaṉ-kṛi, with loc., to feel an affection for) MBh. Kāv. etc.;
the seat of the feelings orﾠ affections, heart, soul, mind ( paritushṭenabhāvena, with a pleased mind) ṠvetUp. Mn. MBh. etc.;
that which is orﾠ exists, thing orﾠ substance, being orﾠ living creature ( sarva-bhāvāḥ, all earthly objects;
bhāvāḥsthāvara-jaṅgamāḥ, plants andﾠ animals) MuṇḍUp. MBh. etc.;
(in dram.) a discreet orﾠ learned man (as a term of address = respected sir) Mṛicch. Mālav. Mālatīm. ;
(in astron.) the state orﾠ condition of a planet L. ;
an astrological house orﾠ lunar mansion ib. ;
N. of the 27th Kalpa (s.v.) ib. ;
of the 8th (42nd) year in Jupiter's cycle of 60 years VarBṛS. ;
(in gram.) the fundamental notion of the verb, the sense conveyed by the abstract noun (esp. as a term for an impersonal passive orﾠ neuter verb having neither agent nor object expressed e.g.. pacyate, « there is cooking» orﾠ « cooking is going on») Pāṇ. 3-1, 66; 107 etc.. ;
N. of the author of the Bhāvaprākaṡa (= miṡra-bhāva) Cat. ;
wanton sport, dalliance L. ;
birth L. ;
place of birth, the womb L. ;
the world, universe L. ;
an organ of sense L. ;
superhuman power L. ;
the Supreme Being L. ;
advice, instruction L. ;
contemplation, meditation L. (cf. - samanvita)
- भावकर्तृक
- भावकर्मन्
- भावकल्प
- भावकल्पलता
- भावकेरलीय
- भावकौमुदी
- भावगम्भीरम्
- भावगम्य
- भावगर्हा
- भावगुप्तिशतक
- भावग्रन्थ
- भावग्राहिन्
- भावग्राह्य
- भावंगम
- भावचन्द्रिका
- भावचिन्ता
- भावचिन्तामणि
- भावचूडामणि
- भावचेष्टित
- भावज
- भावज्ञ
- भावतरंगिणी
- भावतस्
- भावत्रिभङ्गी
- भावत्व
- भावदर्शिन्
- भावदास
- भावदीप
- भावदिपिका
- भावदेवी
- भावद्योतनिका
- भावधर्मगणि
- भावनाथ
- भावनारायणमाहात्म्य
- भावनेरि
- भावपदार्थ
- भावपाद
- भावपुष्प
- भावप्रकाश
- भावप्रकाशक
- भावप्रकाशिका
- भावप्रत्ययवादार्थ
- भावप्रत्ययशक्तिविचार
- भावप्रदीप
- भावप्रदीपिका
- भावप्रबोधिनी
- भावफल
- भावबन्धन
- भावबल
- भावबोध
- भावबोधका
- भावभट्ट
- भावमधुर
- भावमिश्र
- भावयतिन्
- भावरत्न
- भावरहस्यसामान्य
- भावरामकृष्ण
- भावरूप
- भावलवव्याख्या
- भावलेशप्रकाशिका
- भाववचन
- भाववत्
- भाववाचक
- भावविकार
- भावविद्येश्वर
- भावविभाविनी
- भावविलास
- भावविवेक
- भावविशोधिनी
- भाववृत्त
- भावशतक
- भावशबलता
- भावशबलत्व
- भावशबला
- भावशब्द
- भावशर्मन्
- भावशान्ति
- भावशुद्धि
- भावशून्य
- भावसंशुद्धि
- भावसंधि
- भावसमन्वित
- भावसमाहित
- भावसर्ग
- भावसार
- भावसारविवेक
- भावसिंह
- भावसेन
- भावस्खलित
- भावस्थ
- भावस्थिर
- भावस्निग्ध
- भावस्वभाव

vishaya

prob. either fr. 1. vish, « to act», orﾠ fr. vi + si, « to extend» cf. Pāṇ. 8-3, 70 Sch.)
sphere (of influence orﾠ activity), dominion, kingdom, territory, region, district, country, abode (pl. = lands, possessions) Mn. MBh. etc.;
scope, compass, horizon, range, reach (of eyes, ears, mind etc.) ṠāṇkhṠr. MBh. etc.;
period orﾠ duration (of life) Pañcat. ;
special sphere orﾠ department, peculiar province orﾠ tield of action, peculiar element, concern (ifc. = « concerned with, belonging to, intently engaged on» ;
vishaye, with gen. orﾠ ifc. = « in the sphere of, with regard orﾠ reference to» ;
atravishaye, « with regard to this object») MBh. Kāv. etc.;
space orﾠ room (sometimes = fitness) for (gen.) Kāv. Pañcat. ;
an object of sense (these are five in number, the five indriya, orﾠ organs of sense having each their proper vishaya orﾠ object, viz.
1. ṡabda, « sound», for the ear cf. ṡruti-vishaya;
2. sparṡa, « tangibility», for the skin;
3. rūpa, « form» orﾠ « colour», for the eye;
4. rasa, « savour», for the tongue;
5. gandha, « odour» for the nose:
andﾠ these five Vishayas are sometimes called the Guṇas orﾠ « properties» of the five elements, ether, air, fire, water, earth, respectively;
cf. ṡruti-vishaya-guṇa) Yājñ. Ṡaṃk. Sarvad. IW. 83 ;
a symbolical N. of the number « five» VarBṛS. ;
anything perceptible by the senses, any object of affection orﾠ concern orﾠ attention, any special worldly object orﾠ aim orﾠ matter orﾠ business, (pl.) sensual enjoyments, sensuality KaṭhUp. Mn. MBh. etc.;
any subject orﾠ topic, subject-matter MBh. Kāv. etc.;
an object (as opp. to « a subject») Sarvad. ;
a fit orﾠ suitable object (« for» dat. gen., orﾠ comp.) MBh. Kāv. etc.;
(in phil.) the subject of an argument, category, general head (one of the 5 members of an Adhikaraṇa <q.v.>, the other 4 being viṡaya orﾠ saṉṡaya, pūrva-paksha, uttara-paksha orﾠ siddhâ̱nta, andﾠ saṉgati orﾠ nirṇaya) Sarvad. ;
un-organic matter IW. 73 ;
(in gram.) limited orﾠ restricted sphere (e.g.. chandasivishaye, « only in the Veda») Kāṡ. (ifc. = restricted orﾠ exclusively belonging to);
(in rhet.) the subject of a comparison (e.g.. in the comp. « lotus-eye» the second member is the vishaya, andﾠ the first the vishayin) Kuval. Pratāp. ;
a country with more than 100 villages L. ;
a refuge, asylum W. ;
a religious obligation orﾠ observance ib. ;
a lover, husband ib. ;
semen virile ib. ;
- विषयकर्मन्
- विषयकाम
- विषयग्राम
- विषयचन्द्रिका
- विषयज्ञ
- विषयज्ञान
- विषयता
- विषयत्व
- विषयनिरति
- विषयनिह्नुति
- विषयपति
- विषयपथक
- विषयपराङ्मुख
- विषयप्रत्यभिज्ञान
- विषयप्रवण
- विषयप्रसङ्ग
- विषयलोलुप
- विषयलौकिकप्रत्यक्षकार्यकारणभावरहस्य
- विषयवत्
- विषयवर्तिन्
- विषयवाक्यदीपिका
- विषयवाक्यसंग्रह
- विषयवाद
- विषयवासिन्
- विषयविचार
- विषयविषयिन्
- विषयसङ्ग
- विषयसप्तमी
- विषयसुख
- विषयस्नेह
- विषयस्पृहा