Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

आनत

  • 1 आनत


    ā-nata
    etc. seeﾠ under ā-nam next page

    ā́-nata
    mfn. bending, stooping, bowed Ragh. Kathās. ;

    humbled, submissive, obedient MBh. etc.;
    bent orﾠ curved inwards (as a bow) ṠBr. ;
    flat, sunk (not elevated) MBh. R. ;
    pacified, conciliated;
    saluted reverently

    Sanskrit-English dictionary > आनत

  • 2 आनति


    ā́-nati
    f. bending, bowing, stooping VS. Kathās. ;

    submission, obedience, inferiority Comm. on KātyṠr. etc.. ;
    contentedness T. ;
    saluting L.

    Sanskrit-English dictionary > आनति

  • 3 आनत्य


    ā-natya
    ind. p. having bent

    Sanskrit-English dictionary > आनत्य

  • 4 आनतिः _ānatiḥ

    आनतिः f.
    1 Bending, bowing, stooping (fig. also); गुणवन्मित्रमिवानतिं प्रपेदे Ki.13.15; चरणानतिव्यतिकरे Amaru. 49; किं वक्षश्चरणानतिव्यतिकरव्याजेन गोपाय्यते 26.
    -2 A bow or salutation, obeisance; आत्मजातिसदृशीं किलानतिम् Ki. 13.36; Śi.1.11.
    -3 Homage, reverence,
    -4 Delight, satisfaction, pleasure; भृतिश्च कर्मकरेभ्य आनत्यर्थं यद्दीयते । ŚB. on MS.1.2.27.
    -Comp. -करः A present, a reward.

    Sanskrit-English dictionary > आनतिः _ānatiḥ

  • 5 आनत _ānata

    आनत p. p.
    1 Respectfully saluted or bowed to.
    -2 (Actively used) Bent down, bending, stooping, inclined; कुसुमानताः (तरवः) Ki.5.25; Rs.6.3 (v. l.); पादानतः Ku.3.8; so प्रश्रय˚, फलभार˚.
    -3 Making a low bow, saluting respectfully; (प्रतिजग्राह) आदेशं देशकालज्ञः शिष्यः शासितुरानतः R.1.92,4.69.
    -4 Humble, obedient, submissive, pacified, conciliated.

    Sanskrit-English dictionary > आनत _ānata

  • 6 अनुन्नत _anunnata

    अनुन्नत a. Not raised or elevated, not lifted up.
    -Comp. -आनत a. level (neither raised nor lowered).
    -गात्र a. having limbs not stout or prominent.

    Sanskrit-English dictionary > अनुन्नत _anunnata

  • 7 उन्नत _unnata

    उन्नत p. p.
    1 Raised, elevated, uplifted (fig. also); त्रिरुन्नतं स्थाप्य समं शरीरम् Śvet. Up.2.8; उपासितगुरुप्रज्ञा- भिमानोन्नताः Bh.3.24; Śi.9.79; नतोन्नतभूमिभागे Ś.4.15.
    -2 High (fig. also), tall, lofty; great, eminent; स्थितः सर्वोन्नतेनोर्वीं क्रान्त्वा मेरुरिवात्मना R.1.14; V.5.22; Ki.5. 15,14.23; Pt.1.29; ˚इच्छः R.6.71; Śi.7.27; ˚चेतस् a. noble-minded; Pt.1.122.
    -3 Projecting, plump, full (as breasts); निबिडोन्नतस्तनम् M.2.3; Ṛs.1.7.
    -4 Pleased, in high spirit; समाधाय समृद्धार्थाः कर्मसिद्धिभिरुन्नताः Rām.5.61.5.
    -तः A boa (अजगर).
    -तम् 1 Elevation.
    -2 Ascension, altitude.
    -Comp. -आनत a. elevated and depressed, uneven, high and low; बन्धुरं तून्नतानतम् Ak.
    -कालः A method of determining the time from the shadow.
    -कोकिला A kind of musical instrument.
    - चरण a. with uplifted paws, rampant.
    -नाभि a. having a projecting navel; i. e. corpulent, fat.
    -शिरस् a. carrying the head high, holding up the head, proud.

    Sanskrit-English dictionary > उन्नत _unnata

  • 8 पादः _pādḥ

    पादः [पद्यते गम्यते$नेन करणे कर्मणि वा घञ्]
    1 The foot (whether of men or animals); तयोर्जगृहतुः पादान् R.1.57; पादयोर्निपत्य, पादपतित &c. (The word पाद at the end of comp. is changed to पाद् after सु and numerals; i. e. सुपाद्, द्विपाद्, त्रिपाद् &c.; and also when the first member is used as a standard of comparison, but is a word other than हस्ति &c.; see P.V.4.138-14; e. g. व्याघ्रपाद्. The nom. pl. of पाद is often added to names of persons or titles of address to show great respect or veneration; मृष्यन्तु लवस्य बालिशतां तातपादाः U.6; जीवत्सु तातपादेषु 1.19; देवपादानां नास्माभिः प्रयोजनम् Pt.1; so एवमाराध्यपादा आज्ञापयन्ति Prab.1; so कुमारिलपादाः &c.
    -2 A ray of light; बालस्यापि रवेः पादाः पतन्त्युपरि भूभृताम् Pt.1.328; Śi.9.34; R.16.53 (where the word has sense 1 also).
    -3 The foot or leg of an inanimate object, as of a bed-stead; चतुष्पदी हि निःश्रेणी ब्रह्मण्येव प्रतिष्ठिता Mb.12.2.4.
    -4 The foot or root of a tree; as in पादप.
    -5 The foot of a mountain, a hill at the foot of a mountain (पादाः प्रत्यन्तपर्वताः); रेवां द्रक्ष्यस्युपलविषमे विन्ध्यपादे विशीर्णाम् Me.19; Ś.6.17.
    -6 A quarter, fourth part; as in सपादो रूपकः 'one and one fourth rupee'; Ms.8.241; Y.2.174; कार्षापणे दीयमाने पादो$पि दत्तो भवति ŚB. on MS.6.7.2.
    -7 The fourth part of a stanza, a line.
    -8 The fourth part of a chap- ter or book, as of the Adhyāyas of Pāṇini, or of the Brahma-sūtras.
    -9 A part in general.
    -1 A column, pillar; सहस्रपादं प्रासादं......अधिरोहन्मया दृष्टः Mb.5.143.3.
    -11 A foot as a measure equal to twelve Aṅgulis.
    -12 The quadrant of a circle.
    -13 The foot-hole or bottom of a water-skin; इन्द्रियाणां तु सर्वेषां यद्येकं क्षरतीन्द्रियम् । तेनास्य क्षरति प्रज्ञा दृतेः पादादिवोदकम् ॥ Ms.2.99.
    -14 A wheel; गिरिकूबरपादाक्षं शुभवेणु त्रिवेणुमत् Mb.3.175.4; Ki.12 21.
    -15 A golden coin (weighing one tola); स ह गवां सहस्रमव- रुरोध दश दश पादा एकैकस्याः शृङ्गयोराबद्धा बभुवुः Bṛi. Up.3.1.1.
    -Comp. -अग्रम् the point or extremity of the foot; पादाग्रस्थितया मुहुः स्तनभरेणानीतया नम्रताम् Ratn.1.1.
    -अङ्कः a foot-mark.
    -अङ्गदम्, -दी an ornament for the foot, an anklet.
    -अङ्गुलिः, -ली f. a toe.
    -अङ्गुष्ठः the great toe.
    -अङ्गुष्ठिका a ring worn on the great toe.
    -अन्तः the point or extremity of the feet.
    -अन्तरम् the interval of a step, distance of a foot. (
    -रे) ind.
    1 after the interval of a step.
    -2 close or near to.
    -अन्तिकम् ind. near to, towards any one.
    -अम्बु n. butter-milk containing a fourth part of water.
    -अम्भस् n. water in which the feet (of revered persons) have been washed.
    -अरविन्दम्, -कमलम्, -पङ्कजम्, -पद्मम् a lotus-like foot.
    -अर्घ्यम् a gift to a Brāhmāṇa or a venerable person.
    -अर्धम् 1 half a quarter, an eighth; पादं पशुश्च योषिच्च पादार्धं रिक्तकः पुमान् Ms.8.44.
    -2 half a line of a stanza.
    -अलिन्दी a boat.
    -अवनामः bowing to a person's feet; इति कृतवचनायाः कश्चिदभ्येत्य बिभ्यद्गलितनयनवारेर्याति पादावनामम् Śi.11.35.
    -अवनेजः washing another's feet; विभ्व्यस्तवा- मृतकथोदवहास्त्रिलोक्याः पादावनेजसरितः शमलानि हन्तुम् Bhāg. 11.6.19.
    -अवसेचनम् 1 washing the feet.
    -2 the water used for washing the feet; दूरात् पादावसेचनम् Ms. 4.151.
    -अष्ठीलः the ankle; मर्मस्वभ्यवधीत् क्रुद्धः पादाष्ठालैः सुदारुणैः Mb.1.8.24.
    -आघातः a kick.
    - आनत a. prostrate, fallen at the feet of; कयासि कामिन् सुरतापराधात् पादानतः कोपनयावधूतः Ku.3.8.
    -आवर्तः 1 a wheel worked by the feet for raising up water from a well.
    -2 a square foot.
    -आसनम् a foot-stool.
    -आस्फालनम् tram- pling or motion of the feet, floundering.
    -आहतः a. kicked.
    -आहति f.
    1 treading or trampling.
    -2 a kick.
    -उदकम्, -जलम् 1 water for washing the feet.
    -2 water in which the feet of sacred and revered persons are washed, and which is thus considered holy; विष्णु- पादोदकं तीर्थं जठरे धारयाम्यहम्.
    -उदरः a serpent; यथा पादो- दरस्त्वचा विनिर्मुच्यते Praśna. Up.5.5.
    -उद्धूतम् stamping the feet.
    -कटकः, -कम्, -कीलिका an anklet.
    -कृच्छ्रम् a vow in which taking of meals and observing a fast are done on alternate days; Y.
    -क्षेपः 1 a foot- step.
    -2 a kick with the foot.
    -गण्डीरः a morbid swel- ling of the legs and feet.
    -ग्रन्थिः the ankle.
    -ग्रहणम् seizing or clasping the feet (as a mark of respectful salutation); अकारयत् कारयितव्यदक्षा क्रमेण पादग्रहणं सतीनाम् Ku.7.27.
    -चतुरः, -चत्वरः 1 a slanderer.
    -2 a goat.
    -3 the fig-tree.
    -4 a sand-bank.
    -5 hail.
    -चापल्यम् shuffling of the feet.
    -चारः going on foot, walking; यदि च विहरेत् पादचारेण गौरी Me.62 'if Gaurī should walk on foot'; R.11.1
    -2 the daily position of the planets.
    -चारिन् a.
    1 walking or going on foot.
    -2 fighting on foot. (-m.)
    1 a pedestrian.
    -2 a foot-soldier.
    -च्छेदनम् cutting off a foot; पादेन प्रहरन् कोपात् पादच्छेदन- मर्हति Ms.8.28.
    -जः a sūdra; पादजोच्छिष्टकांस्यं यत्...... विशुद्धेद् दशभिस्तु तत् Mb.12.35.31.
    -जलम् 1 butter-milk mixed with one fourth of water.
    -2 water for the feet.
    -जाहम् the tarsus.
    -तलम् the sole of the foot.
    -त्रः, -त्रा, -त्राणम् a boot or shoe.
    -दारी, -दारिका a chap in the feet, chilblain.
    -दाहः a burning sensation in the feet.
    -धावनिका sand used for rubbing the feet.
    -नालिका an anklet.
    -निकेतः a foot-stool.
    -न्यासः move- ment of the feet; पादन्यासो लयमनुगतः M.2.9.
    -पः 1 a tree; निरस्तपादपे देशे एरण्डो$पि द्रुमायते H.1.67; अनुभवति हि मूर्ध्ना पादपस्तीव्रमुष्णम् Ś.5.7.
    -2 a foot-stool. (
    -पा) a shoe. ˚खण्डः, -ण्डम् a grove of trees. ˚रुहा a climbing plant.
    -पद्धतिः f. a track.
    -परिचारकः a humble servant.
    -पालिका an anklet.
    -पाशः 1 a foot-rope for cattle.
    -2 an anklet of small bells &c.
    (-शिकः, -शी) 1 a fetter; हस्तिपक-पादपाशिक-सैमिक-वनचर-पारिकर्मिकसखः Kau. A.
    -2 a mat.
    -3 a creeper.
    -पीठः, -ठम् a foot-stool; चूडामणिभि- रुद्घृष्टपादपीठं महीक्षिताम् R.17.28; Ku.3.11.
    -पीठिका 1 a vulgar trade (as that of a barber).
    -2 white stone.
    -पूरणम् 1 filling out a line; P.VI.1.134.
    -2 an ex- pletive; तु पादपूरणे भेदे समुच्चये$वधारणे Viśva.
    -प्रक्षालनम् washing the feet; पादप्रक्षालने वज्री Subhāṣ.
    -प्रणामः prostration (at the feet).
    -प्रतिष्ठानम् a foot-stool.
    -प्रधारणम् a shoe.
    -प्रसारणम् stretching out the feet.
    -प्रहारः a kick.
    -बद्ध a. consisting of verses (as a metre).
    -बन्धनम् 1 a chain, fetter.
    -2 a stock of cattle.
    -भटः a foot soldier.
    -भागः a quarter.
    -मुद्रा a footprint. ˚पङ्क्तिः a track, trail.
    -मूलम् 1 the tarsus.
    -2 the sole of the foot.
    -3 the heel.
    -4 the foot of a mountain.
    -5 a polite way of speaking of a person; देवपादमूलमागताहम् K.8.
    -यमकः paronomasia within the Pādas.
    -रक्षः 1 a shoe.
    -2 a foot-guard; (pl.) armed men protecting the feet of an elephant in battle; शिरांसि पादरक्षाणां बीजवत् प्रवपन् मुहुः Mb.3.271.1.
    -रक्षणम् 1 a cover for the feet.
    -2 a leather boot or shoe.
    -रजस् n. the dust of the feet.
    -रज्जुः f. a tether for the foot of an elephant.
    -रथी a shoe, boot.
    -रोहः, -रोहणः the (Indian) fig-tree.
    -लग्नः a. lying at a person's feet.
    -लेपः an unguent for the feet.
    -वन्दनम् saluting the feet.
    -वल्मीकः elephantiasis.
    -विरजस् f. a shoe, boot. (-m.) a god.
    -वेष्टनिकः, -कम् a stocking.
    -शाखा a toe.
    -शैलः a hill at the foot of a mountain.
    -शोथः swelling of the foot; अन्योन्योपद्रवकृतः शोथः पादसमुत्थितः । पुरुषं हन्ति नारीं तु मुखजो गुह्यजो ह्ययम् ॥ Mādhava.
    -शौचम् cleaning the feet by washing, washing the feet; पादशौचेन गोविन्दः (तृप्तः) Pt.1.172.
    -संहिता the junction of words in a quarter of a stanza.
    -सेवनम्, -सेवा 1 showing respect by touching the feet.
    -2 service.
    -स्तम्भः a supporting beam, pillar, post.
    -स्फोटः 'cracking of the feet', chilblain.
    -हत a. kicked.
    -हर्षः numbness of the feet after pressure upon the crural nerves; हृष्यतः चरणौ यस्य भवतश्च प्रसुप्तवत् । पादहर्षः सः विज्ञेयः कफवातप्रकोपजः ॥ Suśruta.
    -हीनजलम् Water with a portion boiled,
    -हीनात् ind.
    1 without division or transition
    -2 all at once.

    Sanskrit-English dictionary > पादः _pādḥ

  • 9 भृतिः _bhṛtiḥ

    भृतिः f. [भृ-क्तिन्]
    1 Bearing, upholding, supporting.
    -2 Cherishing, maintaining.
    -3 Bringing, leading to.
    -4 Nourishment, support, maintenance.
    -5 Food.
    -6 Wages, hire; त्रिभिः प्रकारैर्भृतिर्भवति व्यापारतः फलतो वचनत इति ŚB. on MS.1.3.45; भृतिश्च कर्मकरेभ्य आनत्यर्थं यद्दीयते ŚB. on MS.1.2.27; cf. also कालमानं त्रिधा ज्ञेयं चान्द्रं सौरं च सावनम् । भृतिदाने सदा सौरं चान्द्रं कौसीदबुद्धिषु ॥ Śukra. See also Śukra.3.266.
    -7 Service for hire.
    -8 Capital. principal.
    -9 Wages, hire.
    -Comp. -अध्यापनम् teaching (especially the Vedas) for hire.
    -अर्थम् ind. on account of the maintenance; प्रजानामेव भृत्यर्थं (v. l. for भूत्यर्थं) स ताभ्यो बलिमग्रहीत् R.1.18.
    -भृज् m. a hired servant, a hireling.
    -रूपम् a reward in place of the wages due, but not to be paid.

    Sanskrit-English dictionary > भृतिः _bhṛtiḥ

  • 10 व्रीडः _vrīḍḥ _डा _ḍā

    व्रीडः डा 1 Shame; व्रीडादिवाभ्यासगतैर्विलिल्ये Śi.3.4; व्रीडमावहति मे स (शब्दः) संप्रति R.11.73.
    -2 Modesty, bashfulness; व्रीडजाड्यमभजन्मधुपा सा Śi.1.18.
    -Comp. -आनत, अन्वित a. modest, bashful.
    -दानम् (व्रीडादानम्) a gift offered out of modesty.

    Sanskrit-English dictionary > व्रीडः _vrīḍḥ _डा _ḍā

См. также в других словарях:

  • ā-nata — आनत …   Indonesian dictionary

  • ā-natya — आनत्य …   Indonesian dictionary

  • ā́-nata — आनत …   Indonesian dictionary

  • ā́-nati — आनति …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»