-
101 проводимость
1. ж спец.үткәреүсәнлекэлектр тогын, йылылыҡты, тауышты һ.б. үткәреү сифаты2. ж биол.үткәреүсәнлекниндәй ҙә булһа ярһыуҙы, импульсты үткәреү һәләте -
102 производить
1. несов. см. произвести2. несов. чтокилтереп сығарыупроизводить фамилию от слова какого-л. — ниндәйҙер һүҙҙән фамилияны килтереп сығарыу
-
103 радиолокатор
мрадиолокаторрадиотулҡындар ярҙамында ниндәй ҙә булһа берәй объекттың торған урынын билдәләй торған аппарат -
104 расчёт
1. м см. расчесть, рассчитать – рассчитывать, расчесться, рассчитаться – рассчитываться2. муплата денег за работуиҫәпләшеү, түләү, расчёт, иҫәп-хисап3. мувольнение с выплатой заработанногорасчёт, эштән сығыу (сығарыу)дать расчёт- расчёт биреү; получить расчёт — расчёт алыу
4. мвозмездиеиҫәп, иҫәпләшеү, үс алыу (ҡайтарыу)5. мпредположениеиҫәп, уй, ниәт, сама6. мвыгодафайҙа, мәғәнә, иҫәп (буйынса)7. мбережливостьиҫәпләп (самалап) тотоноу, сама менән, һаҡсыллыҡ8. м воен.расчёттуп һәм пулемётты хеҙмәтләндереүселәр төркөмөв расчёте кто, с кем — иҫәпләштек, иҫәп-хисапты өҙҙөк
из расчёта — иҫәбенән, иҫәбенән сығып
-
105 регистратор
1. мрегистратортеркәү үткәргән, яҙып алған кеше2. мрегистраторниндәйҙер күренештәрҙе теркәп барған прибор3. мрегистраторҡағыҙҙарҙы һаҡлау, теркәү өсөн тәғәйенләнгән беркетмәле папка -
106 резервация
1. жрезервациязапасҡа ҡалдырыу2. жрезервацияниндәйҙер мәсьәлә хаҡында яңынан һөйләп, хоҡуғын үҙеңдә ҡалдырыу3. жрезервацияТөньяҡ Америкала, Көньяҡ Африкала һәм Австралияла төп ерле халыҡты көсләп урынлаштырыу өсөн билдәләнгән территория -
107 рельс
мрельсстать (перейти, перевести и т.п.) на рельсы чего — ниндәйҙер эшкә йүнәлтеү, юл алыу
на рельсы поставить что — йүнәлеш биреү, юлға баҫтырыу
-
108 рента
1. ж экон.рентакапитал, мөлкәт йәки ерҙән, бер ниндәй көс түкмәй, даими рәүештә алына торған килем2. ж фин.рентадәүләт займы облигацияларына түләнгән процент -
109 род
1. мырыу, түбә, иләү2. мзат, иләү, енес, тоҡом, нәҫел, зат-ырыу, нәҫел-нәсәп, орпаҡ, тамыр3. м в знач. нареч.родомсығышы (тыумышы) яғынан (менән)4. м биол.төркөм, ырыу, төр5. мтөр, сорт6. мобраз, характер деятельностишөғөл7. м лингв.енесрод людской (человеческий) — әҙәм заты, кешелек
в некотором роде — бер ни тиклем, бер ни ҡәҙәр
в своём роде — үҙенсә, үҙенә күрә (башҡа)
в этом роде — шундайыраҡ, шулайыраҡ, шуға яҡын
от роду — тыуғандан бирле, тыумыштан
такого рода — шундай, уның кеүек
без роду и племени — зат-ырыуһыҙ, нәҫел-нәсәпһеҙ
-
110 санкция
1. ж юр.санкцияюғары инстанцияның ниндәйҙер эште башҡарырға юридик көс биреүе2. ж юр.санкциятәртип боҙған, енәйәт эшләгән кешегә ҡарата дәүләт органдарының иҫкәртеүе3. жсанкцияхалыҡ-ара хоҡуҡта үҙенең халыҡ-ара йөкләмәһен үтәмәгән өсөн, йәки халыҡ-ара хоҡуҡ ҡағиҙәһен боҙған дәүләткә ҡарата ҡулланылған йоғонто сараһы -
111 сброд
м; собир.; разг., пренебр.йыйын әтрәгәләм, юҡ-бар (теләһә ниндәй) кешеләр -
112 секвестр
мсеквестрхөкүмәттең дәүләт мәнфәғәтендә ниндәйҙер милектән файҙаланыуҙы тыйыуы йәки сикләүе -
113 сенсация
1. жсенсацияниндәйҙер хәл-ваҡиға йәки хәбәрҙең шаҡ ҡатырғыс көслө тәьҫире2. жсенсацияшундай тәьҫир уятҡан хәл-ваҡиға йәки хәбәр -
114 сила
1. жкөс, ғәйрәт, ҡөҙрәт, хәл, ҡеүәт, дарман2. жһәләт, көсрухи мөмкинлек3. жэнергия, мощностьҡеүәт, көс4. жкөс, асыл, ҡеүәнимәнеңдер булмышы5. жҡеүәт, көснимәнеңдер ғәмәлләшеү, сағылыу кимәле6. жправомочностькөс, ғәмәл7. жобычно мн. силыкөстәр8. жобычно мн. силыкөстәр, хәрби ҡеүәт(быть) в силах - көс етерлек, хәлдән килерлек; в силе - көсөндә, үҙ көсөндә, ғәмәлдә; в силу - арҡаһында, сәбәпле; от силы - күп тигәндә, иң күбе; по мере сил - ҡулдан (хәлдән) килгәнсә; по силе возможности - хәлдән килгән саҡлы, ҡулдан килгән хәтле, хәл ҡәҙәренсә; сил нет, как - бик, үтә, сыҙап (түҙеп) торорлоҡ түгел; силою обстоятельств - ниндәйҙер сәбәптәр арҡаһында; силою в (до, от... до) - миҡдарҙа, иҫәбендә, һан менән; через силу - көстән тыш; что есть силы - бөтә көскә -
115 симптоматика
ж; мед.симптоматиканиндәйҙер ауырыуға хас билдәләр йыйылмаһы -
116 смотреть
1. несов.ҡарау, ҡарап сығыу2. несов.за кем-чемнаблюдать, заботитьсякүҙәтеү, һаҡлау, ҡарау, күҙ-ҡолаҡ булыу3. несов.на кого-что; разг.брать пример с кого-л., считаться с кем-л.ҡарау, өлгө алыу4. несов. перен.ҡарау, баһа биреү5. несов.кого-чтоосматриватьҡарау, тикшереү, тикшереп ҡарау6. несов. чтознакомитьсяҡарау, танышыу, ҡарап тикшереү7. несов.повел. смотри(те)ҡара(ғыҙ) әлесмотрите, какая красивая девушка — ҡарағыҙ әле, ниндәй сибәр ҡыҙ
куда смотрит? — ҡайҙа ҡарай икән?, ни эшләп бер ҙә иғтибар итмәй?
смотреть молодцом — шәп (дәртле, йәш) күренеү
-
117 смысл
1. ммәғәнә, эстәлек, йөкмәтке2. мцель, разумное основаниемаҡсат, мәғәнә3. мразумная причинафайҙа, рәт, мәғәнәздравый смысл — айыҡ фекер, практик аң
в смысле чего — нимә яғынан алғанда, йәһәтенән (яҡтан) ҡарағанда, мәғәнәһендә
-
118 снисхождение
1. стерпимое отношениейомшаҡ мөғәмәлә, мәрхәмәт2. спокровительственно-высокомерное отношениеүтә һауалылыҡ (тәкәбберлек) -
119 собрание
1. сйыйылыш2. св названии некоторых учреждениййыйынйәмғиәттең ниндәйҙер мәсьәләне ҡарау өсөн йыйылған йыйылышы3. сколлекцияйыйылма, тупланма4. сйыйынтыҡ -
120 соломинка
ж см. соломинахвататься за соломинку — һаламға йәбешеү (тотоноу) (ышанысһыҙ нәмә ярҙамында ниндәйҙер бәлә-ҡазанан ҡотолорға маташыу)
См. также в других словарях:
НАЧАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ — первая ступень общего шк образования имеет целью освоение учащимся элементарных общеобразоват.знаний, обеспечивающих развитие у него познават. способностей и социального общения, а также формирование осн. навыков уч. деятельности. Усвоение мл.… … Российская педагогическая энциклопедия