-
1 шляпа
-
2 поделывать
-
3 что
I мест.1) вопр. нәрсә, ни2) вопр.; в знач. сказ. ( в каком положении) нихәл, ничек, ни хәлдә3) вопр.; в знач. нареч. ( почему) ник, нигә, нәрсәгәя не поеду. - Что так? — мин бармыйм. - Ник алай?
4) вопр. ( сколько) күпме, ни хак, ни5) ( при выражении сомнения) ни6) неопр.; разг. ( что-нибудь) берәр нәрсә булса, нәрсә дә булса7) ( всё без исключения) бөтен, ниләртут есть всё, что угодно — анда ниләр кирәк - бөтенесе бар
8) относ. ( который) кайсы ки;...гандом, что стоит на углу — почмакта торган йорт
•- а что?- ни к чему
- ни за что
- ни за что, ни про что
- ни с чем
- при чём?
- с чего?
- что до меня
- что касается меня
- что и говорить
- что ли
- что ты!
- что было сил
- что есть духу II союз1) изъясн. дип,...ки;...га,...ганын,...ган, икәнен;...гадосадно, что ты опоздал — синең соңга калуың үкенечле
такой тяжёлый, что не поднять — шул кадәр авыр ки, күтәрерлек тә түгел
я надеюсь, что вы не откажете — сез баш тартмассыз дип ышанам
он счастлив, что видит тебя — сине күрүгә ул шат
2) (с частицей "ни" и без неё) һәр... саен, саенчто ни день, растёт движение за мир — тынычлык өчен көрәш көн саен көчәя бара
что ни взмах, то готова копна — җилпенгән саен чүмәлә әзер
3) разд....мы, әллә...мы; ни,...ничто ты пойдешь, что я - все равно — син барасыңмы, минме - барыбер
-
4 без
предлог; с род. п.; = безо1) (при указании на недостаток, отсутствие кого-чего-л.)...сыз;...дан башка2) ( в отсутствие) югында ( эшләнде), юк чакта3) ( за вычетом)...дан ким•- без малого
- без оглядки
- без пяти шесть
- без устали
- без умолку -
5 ходить
несов.1) йөрү, йөреп тору2) йөрү, бару, барып йөрү3) ( о средствах транспорта) йөрү4) йөрү; таралу5) разг. (шататься, дрожать) селкенү, селкенеп тору6) ( о часах) йөрү7) за кем-чем (заботиться, ухаживать) карау, күзәтү8) киеп йөрү9) ( в игре) йөрү, чыгу10) (пребывать в каком-л. состоянии) йөрү11) (быть кем-л.)... булып эшләү12) разг. ( испражняться) тышка чыгу, тәрәт итү•- ходить на задних лапках
- ходить по струнке -
6 барщина
ж; ист.барщина (крепостной право вакытында крестьяннарны алпавыт файдасына көчләп, түләүсез эшләтү) -
7 вольный
-ая; -ое1) ирекле, азат; бәйсез2) иркен3) уст. ( свободолюбивый) хөр..., азатлык...ы4) ( нескромный) тәкәллефсез, тыйнаксыз, тәртипсез5) ( не ограниченный нормами) ирекле, ирекле рәвештә, чикләнүсез6) уст. ( частный) ирекле, хосусый7) ихтыярлы, үз ихтыяры белән эшләнгән•- вольные упражнения
- вольный город
- вольный перевод
- вольный стих
- на вольном воздухе -
8 здорово
I зд`оровонареч.; прост.1) ( очень сильно) бик нык, бик каты2) ( искусно) бик оста, бик шәп, бик яхшыII здор`овомежд.; прост.исәнме, саумы, нихәл- за здорово живёшьздорово живёшь (живёте)! — исәнме[сез]!, сәлам сезгә!
-
9 ухитриться
сов.; с неопр.; разг.җаен табу; хәйләсен (әмәлен) табу, акыл (баш) җитү
См. также в других словарях:
тегеләй-болай — 1. Төрлечә һәм нәтиҗәсез, мәгънәсез; теләсә ничек 2. ТЕГЕЛӘЙМЕ БОЛАЙМЫ – Ничек булса да, ничек тә. ТЕГЕЛӘЙ БОЛАЙ ИТҮ (КИЛҮ, КЫЛАНУ) – 1) Төрле ысуллар кулланып карау 2) Тәүфыйксыз кылану, тәүфыйксызлык эшләү. ТЕГЕЛӘЙ БОЛАЙ КИТЕРҮ – Нык болгату.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тимер — 1. Саф хәлендә ялтыравык ак төстәге каты металл (көнкүрештә шуның углерод катнаш эретмәсен – чуен яки корычны да тимер дип атыйлар) 2. Шул металлдан эшләнгән деталь. Коралның, җайланманың шуннан эшләнгән өлеше чана тимере 3. с. күч. Бик көчле,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бушка — рәв. 1. Нәтиҗәсез, файдасызга (эшләү, тырышу һ. б. ш. тур.). Кулланмыйча, файдалы эшсез 2. Сәбәпсезгә 3. күч. Бушлай, түләүсез. Бик арзан бәягә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килде-китте — Мәгънәсез, ятышсыз, акылсыз, эзлексез 2. Начар, сыйфатсыз, әһәмиятсез, аннан моннан эшләнгән 3. Гади, дәрәҗәсез, ихтирамга лаексыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килделе-киттеле — Мәгънәсез, ятышсыз, акылсыз, эзлексез 2. Начар, сыйфатсыз, әһәмиятсез, аннан моннан эшләнгән 3. Гади, дәрәҗәсез, ихтирамга лаексыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гади — с. 1. Башкалардан өстенлеге булмаган. Һәрвакыт очрый, игътибарны тартмый торган. Нормаль, гадәттәге 2. Төзелеше, составы буенча катлаулы булмаган, элементар. Примитив эшләнгән. Бер составлы, элементар; киресе: кушма 3. Эшләнеше, сыйфаты ягыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
китү — I. 1. Нин. б. урынны калдыру, кая да булса юнәлү, бару 2. Таралу (дан, сүз һ. б. тур.) 3. Каян да булса башлану авыл артында яланнар китә 4. Дәвам итү, сузылу озакка китү 5. Билгеле бер вакыт үтеп, алдагысы башлану тур. сәгать икенче китте 6. Агу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
котырыну — 1. Кемнең дә булса киңәшенә яки коткысына, котыртуына бирелү. Тилерү, берәр тиешсез, мәгънәсез эш белән мавыгу, акылсызлык, юләрлек эшләү 2. Ярсу, үз үзеңне белештермәү дәрәҗ. тузыну, шашыну 3. Ярсып, көчәеп китү (табигать күренешләре һәм җансыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чи — I. с. Пешмәгән, кыздырылмаган яки кайнамаган (пешереп, кыздырып яки кайнатып әзерләнә торган азык тур. әйтелә) 2. Пешереп җиткерелмәгән 3. Коры булмаган, дымлы; кипмәгән. күч. Тиешле дәрәҗәгә җиткереп эшләнмәгән, эшләнеп җитмәгән (әдәби әсәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шеф — 1. Аерым оешмага, коллективка даими ярдәм итүне үз өстенә алган кеше яки оешма. Мал, кош һ. б. ларны карарга, тәрбияләргә алган кеше 2. Дәүләт күләмендә дәрәҗәле зур начальник, нин. эш белән җитәкчелек итүче кеше. Начальник, башлык, җитәкче (үз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беркатлы — с. 1. Тормыш тәҗрибәсе булмаган, хәйләсез, гади, эчкерсез, тиз ышанучан 2. Җиренә җиткереп эшләнмәгән, үтә гади … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
