-
81 рекламное шоу
жарнамалық шоу (біреуді, бірдеңені сахналық сауық нысанында танымал ету үшін белгілі актерлердің, спортшылардың, т.б. қатысуымен олар жайында мәліметтер тарату) -
82 рыночные силы
нарық күштері (еркін нарықта белгілі бір тауардың не көрсетілетін қызметтің нақты көлемін және олар үшін сұралатын бағаны айқындайтын сұраным мен ұсыным күштері, яғни еркін нарықта әрекет ететін сұраным мен ұсыным күштері) -
83 стирка облигаций
облигацияларды "жуу" (бағалы қағаздарды дивидендтер мен олар бойынша пайыздар төленбестен бұрын сату және осындай төлемнен кейін оларды сатып алу) -
84 тейк-ор-пэй-контракт
тейк-ор-пэй-келісімшарт (сатып алушы мен сатушы арасындағы сатушыны тауар мен көрсетілетін қызмет үшін, тіпті олар жеткізілмесе де, азын-аулық төлем төлеуге міндеттейтін келісім)Русско-казахский экономический словарь > тейк-ор-пэй-контракт
-
85 товарная интервенция
тауар басқыншылығы (тұтыну тауарларының белгілі бір түрін оларға деген дүрлікпе сұранысты бәсеңдету, нарықтық бағаның көтерілуіне жол бермеу мақсатымен жаппай сату)Русско-казахский экономический словарь > товарная интервенция
-
86 товарный знак
тауар белгісі (тауарларды дараландыру үшін оларға не олардың бумасына қойылатын бейнелер не рәміздер) -
87 товары отгруженные
жөнелтілген тауарлар (сатып алушыларға жөнелтілген, бірақ олар әлі ақысын төлемеген тауарлар) -
88 трест
трест (кәсіпорындар бірлестігінің нысаны, мұнда олар өзінің шаруашылық және заңи дербестігінен айрылып, бірыңғай жоспар бойынша әрекет етеді) -
89 ущерб моральный
моральдық нұқсан, ағлақтық нұқсан (қайсыбір жекеше тұлғаның немесе фирманың сыртынан қауесет, тексерілмеген немесе көрінеу жалған ақпарат тарату не оның атына тікелей немесе жанама түрде нұқсан келтіретін әрекет жасау жолымен олардың беделіне, жақсы атағына, қоғамдағы орнына немесе олар жөніндегі қоғамдық пікірге саналы немесе бейсаналы түрде зиян келтіруі) -
90 цена исполнения
атқару бағасы (1. бағалы қағаздарды сатушы оларға бәйгелестік негізінде сатып алуға барлық өтінім түскеннен кейін белгілейтін баға, 2. опционды сатып алушы тұлға опцион "колл" жағдайында сатып алатын немесе опцион "пут" жағдайында сататын акция бағасы) -
91 чистка облигаций
облигацияларды тазарту (жаргон сөз: алтын кесінділі бағалы қағаздар "дивидендті қоспағанда" деген бағамен сатыла бастаған күннен кейін және олар "дивидендті қосқанда" деген бағамен сатыла бастағанға дейін сатып алу тәсілі) -
92 японский центр производительности
жапон өнімділік орталығы (Жапонияда 1955 ж құрылған бейүкіметтік ұйым, өнеркәсіп орындарының қызметіне үш қағидатты енгізу мақсатымен әрекет етеді, олар: өмір бойына жалдану практикасы, компаниялардың басшылығымен бірлесіп ақыл-кеңес құру, нәтижені, пайданы барлық қатысушылардың арасында бөлу)Русско-казахский экономический словарь > японский центр производительности
-
93 Порядок открытия, переоформления и закрытия счета
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібіВы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?
Сіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?
Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:
- открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;
- клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;
- организацией и проведением безналичных расчетов;
- қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
- выполнением операций с наличными деньгами.
- қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.
Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?
Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.
Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.
Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.
Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?
Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?
В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:
Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:
- проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;
- клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;
- обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;
- клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;
- проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;
- клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;
- обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;
- клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
- выдавать клиенту выписки с его счета.
- клиентке оның шотынан көшірмелер беру.
Клиент, соответственно, обязуется:
Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:
- предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;
- банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;
- соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;
- қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;
- предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;
- банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;
- предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.
- банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.
Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?
Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?
Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:
И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:
- за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;
- клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;
- за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.
- банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.
Клиент несет ответственность:
Клиентке:
- за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;
- шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;
- за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;
- алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;
- за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;
- банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;
- за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.
- банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.
В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.
Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.
Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?
Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?
Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.
Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.
Различия между этими счетами заключаются в их назначении.
Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.
Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.
Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.
Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.
Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.
Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.
Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.
Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.
Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.
Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:
Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:
- гибкость их режима работы;
- олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;
- регулирование направления и объема денежных потоков;
- ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;
- оптимальные сроки.
- оңтайлы мерзім.
Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.
Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.
Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?
В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.
Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.
Русско-казахский экономический словарь > Порядок открытия, переоформления и закрытия счета
-
94 Права Национального банка
Национальный банк наделен следующими правами:
Ұлттық банкіге мынадай құқықтар берілген:
- предоставлять кредиты банкам, юридическим лицам, открывающим банковские счета в Национальном банке;
- банкілерге, Ұлттық банкіде шоттар ашатын заңды тұлғаларға несие беру;
- производить реструктуризацию задолженностей банков и других организаций перед Национальным банком по предоставленным им кредитам;
- банкілердің және басқа ұйымдардың Ұлттық банк алдында оларға берілген несиелер бойынша берешегінің құрылымын өзгерту;
- ограничивать объемы кредитов и банковские ставки вознаграждения (интереса) по ним (в случаях невозможности контроля за инфляционными процессами в республике методами денежно-кредитного регулирования);
- несие көлемін және ол бойынша банк мөлшерлемесін (мүддесін) шектеу (республикадағы инфляциялық үдерістерді ақша-несиелік реттеу әдістерімен бақылау мүмкін болмайтын жағдайда);
- применять санкции, предусмотренные законодательными актами;
- заңнамалық актілерде көзделген санкцияларды қолдану;
- по согласованию с правительством республики принудительно выкупить акции (доли акционеров) банков, имеющих отрицательный размер капитала;
- республика үкіметімен келісе отырып, капиталының мөлшері теріс банкілердің акцияларын (акционерлердің үлестерін) мәжбүрлі түрде сатып алу;
- проводить все виды валютных операций;
- валюталық операциялардың барлық түрлерін жүргізу;
- устанавливать по согласованию с правительством очередность платежей по банковским счетам, осуществляемых банками и всеми хозяйствующими субъектами;
- үкіметпен келісе отырып, банкілер және барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер жүзеге асыратын банк шоттары бойынша төлемдердің кезектілігін белгілеу;
- участвовать в создании и деятельности организаций, способствующих осуществлению Национальным банком возложенных на него функций, и являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;
- Ұлттық банкінің өзіне жүктелген атқарымдарды жүзеге асыруына жәрдемдесетін және қаржы нарығының инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдарды құру және олардың қызметіне қатысу;
- изъятие денег с банковского счета клиента при установлении факта ошибочности их зачисления;
- клиенттің банк шотынан ақшаны оның қате есептелгені анықталғанда алу;
- дебетовать банковский счет клиента при наличии документов, подтверждающих его согласие на изъятие денег с банковского счета.
- клиенттің банк шотынан ақша алуға келісімін қуаттайтын құжат болғанда оның банк шотын дебеттеу.
Русско-казахский экономический словарь > Права Национального банка
-
95 Расчеты через внутрибанковскую расчетную сеть
Каковы правила проведения расчетных операций филиалами кредитных организаций?
Несие ұйымдары филиалдарының есеп айырысу операцияларын жүргізу ережелері қандай?
Кредитная организация вправе открыть на имя филиала следующие счета для осуществления расчетных операций с предоставлением ему права распоряжения этими счетами и отражения операций по этим счетам на его балансе:
Несие ұйымдары есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру үшін осы шоттарды билеу және осы шоттар бойынша операцияларды оның теңгерімінде көрсету құқығын бере отырып, оның атына мынадай шоттар ашуға құқылы:
- корреспондентские субсчета в подразделении расчетной сети банка по месту расположения филиала;
- филиалдың орналасқан жеріндегі банкінің есеп айырысу торабының бөлімшесінде корреспонденттік қосалқы шоттар;
- корреспондентские счета в других кредитных организациях и их филиалах;
- басқа несие ұйымдары мен олардың филиалдарында корреспонденттік шоттар;
- счета межфилиальных расчетов в головной организации, а также в любом из филиалов кредитной организаций.
- бас ұйымда, сондай-ақ несие ұйымы филиалдарының кез келгенінде филиал аралық есеп айырысу шоттары.
Кто устанавливает порядок открытия, закрытия счетов межфилиальных расчетов?
Филиал аралық есеп айырысу шоттарын ашу, жабу тәртібін кім белгілейді?
Порядок устанавливается банком самостоятельно, а их открытие и закрытие осуществляется по распоряжению руководителя кредитной организации на основании решения уполномоченного органа управления кредитной организации.
Банк тәртіпті дербес белгілейді, ал олар несие ұйымы басшысының өкімі бойынша несие ұйымы басқармасы уәкілетті органының шешімі негізінде ашылады және жабылады.
Русско-казахский экономический словарь > Расчеты через внутрибанковскую расчетную сеть
-
96 Создание банков
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- представляются необходимые документы:
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
- устав банка;
- банкінің жарғысы;
- учредительный договор;
- құрылтайшылық шарт;
- протокол общего собрания учредителей;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- список учредителей;
- құрылтайшылардың тізімі;
- заключение аудиторской организации;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- экономическое обоснование;
- экономикалық негіздеме;
- сведения о составе руководителей банка;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- генеральная лицензия.
- бас лицензия.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- филиалы банков-нерезидентов.
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Реорганизация банка происходит путем:
Банк:
- слияния;
- бірігу;
- присоединения;
- қосылу;
- разделения;
- бөліну;
- выделения;
- бөліп шығару;
- преобразования.
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
Коммерциялық банк:
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
-
97 Сущность и функции кредита
Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:
Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:
- аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;
- бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;
- передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;
- уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;
- замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.
- қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.
Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:
Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:
- формирование денежных фондов и наличных денежных средств;
- ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;
- использование денежных фондов и наличных денежных средств;
- ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;
- контрольная функция.
- бақылау атқарымы.
Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?
Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?
При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.
Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.
Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.
Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.
Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.
Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.
Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.
Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.
Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.
Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.
Наиболее распространенная классификация кредитов:
Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:
- по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);
- нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);
- по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);
- мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);
- по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).
- қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).
Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?
Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:
Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:
- сферу распространения кредита;
- несиенің таралу аясы;
- цель предоставления кредита;
- несиенің берілу мақсаты;
- обеспечение кредита.
- несиенің қамтамасыз етілуі.
По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.
Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.
По целевому признаку кредиты бывают:
Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:
- финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;
- қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;
- коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;
- коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;
- товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;
- тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;
- инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;
- инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;
- налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.
- салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;
В зависимости от обеспечения кредиты бывают:
Қамтамасыз етілуіне қарай несиелер:
- бланковые, т.е. без обеспечения;
- бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;
- обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.
- қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.
Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.
Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.
Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.
Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.
Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?
Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?
Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.
Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.
Русско-казахский экономический словарь > Сущность и функции кредита
-
98 Финансовый кредит
Кредит в основном выдают банки. Кредиты могут предоставляться и хозяйствующими субъектами, имеющими свободные денежные средства. К ним относятся:
Несиені негізінен банкілер береді. Несиені бос ақшалай қаражаты бар шаруашылық жүргізуші субъектілер де беруі мүмкін. Оларға мыналар жатады:
- инвестиционные фонды;
- инвестициялық қорлар;
- траст-компании;
- траст-компаниялар;
- финансовые компании.
- қаржы компаниялары.
Для получения кредита заемщик предоставляет кредитору следующие документы:
Несие алу үшін қарызгер несиегерге мынадай құжаттар береді:
- заявку;
- өтінім;
- заверенные нотариусом копии учредительных документов (учредительный договор, устав, свидетельство о регистрации);
- құрылтай құжаттарының нотариус растаған көшірмелері (құрылтай шарты, жарғы, тіркелу туралы куәлік);
- заверенную нотариусом карточку (оригинал) с образцами подписей, печати;
- нотариус растаған карточка (түпнұсқа) мен қойылған қолдардың, мөрдің үлгілері;
- баланс на последнюю отчетную дату, заверенный нотариусом;
- нотариус растаған соңғы есеп берілген күнгі теңгерім;
- акт аудиторской проверки;
- аудиторлық тексеру актісі;
- справка из налоговой инспекции.
- салық инспекциясынан анықтама.
Плата за кредит взимается по ставкам, сложившимся на денежном рынке по краткосрочным кредитам и на рынке капитала по долгосрочным кредитам.
Несие үшін төленетін ақы қысқа мерзімді несие бойынша ақша нарығында және ұзақ мерзімді несие бойынша капитал нарығында қалыптасқан мөлшерлемелер бойынша алынады.
Процентные ставки обычно определяются банком как договорные по соглашению с заемщиком и устанавливаются на период, обусловленный кредитным договором. Банк может применять следующие методы взимания процентов. Процент удерживается:
Пайыздық мөлшерлеме әдетте қарызгермен келісе отырып шарттық мөлшерлеме ретінде айқындалады және несие шартында белгіленген кезеңге белгіленеді. Банк пайыздарды алудың мынадай әдістерін қолдана алады. Пайыз:
- в момент предоставления кредита;
- пайыз несие берілген сәтте;
- в момент погашения кредита;
- несие өтелген сәтте;
- равномерными взносами на протяжении всего срока кредита.
- бүкіл несие мерзімінің бойына біркелкі жарна түрінде ұсталады.
Формы предоставления кредита заемщику различны. Наиболее часто встречающиеся виды кредитования следующие:
Қарызгерге несие беру нысандары алуан түрлі болуы мүмкін. Несие берудің неғұрлым жиі кездесетін түрлері мыналар:
- срочный кредит;
- мерзімді несие;
- контокоррентный кредит;
- контокорренттік несие;
- онкольный кредит;
- онколдық несие;
- ломбардный кредит;
- ломбардтық несие;
- синдицированный кредит;
- синдикатталған несие;
- ипотечный кредит.
- ипотекалық несие.
Срочный кредит – это обычная форма кредита. Банк перечисляет на расчетный счет заемщика сумму кредита. По истечении срока кредит погашается, т.е. заемщик перечисляет со своего расчетного счета банку соответствующую сумму денег.
Мерзімді несие – несиенің жай нысаны. Банк қарызгердің есеп айырысу шотына несие сомасын аударады. Мерзімі өткеннен кейін несие өтеледі, яғни қарызгер өзінің есеп айырысу шотынан банкіге тиісті ақша сомасын аударады.
Контокоррент – единый счет, на котором учитывается все операции банка с клиентом. На контокорренте отражаются, с одной стороны, кредит банка и все платежи со счета по поручению клиента, а с другой – средства, поступающие в банк от клиентов в виде выручки, вкладов, возврата кредита и др. Контокоррент представляет собой сочетание ссудного счета с текущим и может иметь дебетовое или кредитовое сальдо.
Контокоррент – банкінің өз клиентімен жасалатын барлық операциясы есепке алынатын бірыңғай шот. Контокоррентте, бір жағынан, банк несиесі және клиенттің тапсыруымен шоттан төленетін барлық төлемдер көрсетіледі, екінші жағынан, клиенттен ақшалай түсім, салым, несиені қайтару, т.б. түрінде түскен қаражат көрсетіледі. Контокоррент – несие шотының ағымдағы шотпен ұштасуы және оның дебеттік немесе кредиттік сальдосы болуы мүмкін.
Онкольный кредит – краткосрочный кредит, который погашается по первому требованию и, как правило, выдается под обеспечение ценными бумагами и товарами.
Онколдық несие – қысқа мерзімді несие, ол алғашқы талап ету бойынша өтеледі, әдетте, бағалы қағаздар және тауарлар кепілдігімен беріледі.
Это кредит под залог недвижимости. Ипотечный кредит берется для покрытия крупных капитальных затрат. Особенно эффективно используется он при кредитовании нового строительства. При этом объект строительства является предметом залога. Этот вид кредита берется и для покупки недвижимости.
Ол жылжымайтын мүлік кепілімен берілетін несие. Ипотекалық несие ірі күрделі шығындарды жабу үшін алынады. Әсіресе ол жаңа құрылысты несиелендіру кезінде тиімді пайдаланылады. Бұл орайда құрылыс объектісі кепіл заты болып табылады. Несиенің бұл түрі жылжымайтын мүлікті сатып алу үшін де алынады.
Ломбардный кредит — это вид финансового кредита, который предоставляется уполномоченным органом коммерческим банкам под залог государственных ценных бумаг.
Ломбардтық несие — уәкілетті органның коммерциялық банкілерге мемлекеттік бағалы қағаздар кепілімен беретін несие түрі.
Синдицированный кредит — это кредит, предоставляемый двумя и более кредиторами, т.е. банковским синдикатом, одному заемщику. Для предоставления такого кредита банки временно объединяют свои временно свободные денежные средства.
Синдикатталған несие — екі және одан көп несиегерлер, яғни банк синдикаты бір қарызгерге беретін несие. Мұндай несиені беру үшін банкілер өздерінің уақытша бос қаражатын уақытша біріктіреді.
-
99 Функции и полномочия Национального банка
Национальный банк:
Ұлттық банк:
- проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;
- республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;
- эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;
- айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;
- участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;
- Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
- выдает разрешение:
- мыналарға:
- на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
- банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;
- на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;
- Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);
- на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
- жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;
- на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;
- банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;
- на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
- бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;
- выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;
- банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;
- проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;
- банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;
- дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;
- банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;
- дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;
- банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;
- осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;
- банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;
- устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;
- банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;
- осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;
- республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;
- определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;
- республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;
- организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;
- банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;
- осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;
- республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;
- издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;
- банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;
- осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;
- нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;
- по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;
- устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;
- участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;
- создает резервные фонды банкнот и монет;
- банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;
- составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;
- республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;
- формирует отчетный платежный баланс страны;
- елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;
- участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;
- төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;
- осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;
- мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;
- формирует оценку валового внешнего долга страны;
- елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;
- участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;
- республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;
- обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;
- осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.
- Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.
Русско-казахский экономический словарь > Функции и полномочия Национального банка
-
100 Общие вопросы
Давайте перейдем к обсуждению порядка платежей.
Қанекей, төлем тәртібін талқылауға көшейік.
Да, конечно. Нам следует обсудить общие объемы платежей, графики по ним и другие вопросы.
Иә, әрине. Біз төлемдердің жалпы көлемін, олар бойынша кестелер мен басқа да мәселелерді талқылауымыз керек.
Нельзя забывать о льготах, валюте, месте и формах оплаты.
Төлем төлеу жеңілдіктерін, валюталарын, жері мен нысандарын ұмытуға болмайды.
При платежах первостепенное значение имеют их объемы.
Төлем төлеу кезінде оның көлемінің маңызы зор.
Полная стоимость контракта включает в себя...
Келісімшарттың толық құнында...
- себестоимость продукции.
- өнімнің өзіндік құны қамтылады.
Да, я согласен с вами.
Иә, мен сізбен келісемін.
Перейдем к нашему контракту.
Біздің келісімшартқа көшейік.
Вы поставили нам... на сумму 50 000 тенге.
Сіз бізге 50 000 теңге мөлшерінде... жеткіздіңіздер.
- жабдық
Все... составляют около 15000 тенге.
Барлық... 15000 теңге болады.
Исчисление... мы произвели соответственно представленным документам.
Біз... ұсынылған құжаттарға сәйкес есептедік.
- издержек
- прибыли
- пайданы
- убытков
- цен
- бағаны
За ваш счет мы относим также расходы за...
Сондай-ақ біз... үшін жұмсалған шығындарды да сіздің есепке жатқызамыз.
- приглашение докладчиков.
Все цены указаны в прейскурантах и отражены в других согласованных документах.
Бағаламада барлық баға көрсетілді және келісілген басқа құжаттарда ескерілді.
Мы выставляем вам счета на сумму 150 000 тенге.
Біз сізге 150 000 теңге мөлшерінде шот ұсынамыз.
Вот, например, за этот товар вам выписан счет на сумму 50 000 тенге.
Міне, мысалы, мына тауар үшін сізге 50 000 теңге мөлшерінде шот жазылды.
А вот другие счета.
Міне басқа шоттар.
Мы представили их к оплате за...
Біз оларды... үшін төлеуге ұсындық.
- доставку
- жеткізу
- товары
- тауарлар
- упаковку
- буып-түю
- хранение.
- сақтау
Но мы никогда не применяем подобных расчетов. Мы считаем, что размеры месячных платежей должны определяться только объемом выполненных работ.
Бірақ біз мұндай есептесуді ешқашан да қолданбаймыз. Біз айлық төлемдердің мөлшері тек орындалған жұмыстардың көлемімен айқындалуға тиіс деп есептейміз.
Ничего не поделаешь. За вычетом накладных расходов общая стоимость контракта составляет 150 000 тенге. А контракт подписан вами, и мы должны его соблюдать.
Еш нәрсе істей алмайсыз. Үстеме шығындарды шегеріп тастағанда, келісімшарттың жалпы сомасы 150 000 теңге болады. Ал келісімшартқа сіз қол қойғансыз, біз оларды сақтауға тиіспіз.
Будет ли производиться расчет...?
Есеп айырысу... жүргізіле ме?
Мы хотели бы...
Біз... келеді.
- уплатить наличными.
Если вы располагаете наличными, а общая сумма платежа невелика, то вы можете уплатить в кассу фирмы.
Егер қолыңызда нақты ақшаңыз болса, ал төлемнің жалпы мөлшері көп емес қой, онда фирманың кассасына төлеуіңізге болады.
В противном случае расчет производится через банк безналичным способом.
Әйтпесе есеп айырысу банк арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен жүргізіледі.
Мы предлагаем вам...
Біз сізге... ұсынамыз.
- открыть счет в банке.
Нас вполне устраивает оплата...
Бізді... қанағаттандырады.
- с кредитного счета.
Мы практикуем оплату в...
Біз... төлеуді қолданып жүрміз.
- местной валюте.
Производите ли вы расчеты со своими торговыми партнерами в... ?
Сіздер өздеріңіздің сауда серіктестеріңізбен есеп айырысуды... жүргізесіздер ме?
- долларах
- марках
- маркамен
- тенге
- теңгемен
- рублях
- рубльмен
- франках
- франкпен
- экю
- экюмен
- евро
- еуромен
- иена
- иенамен
Особого рассмотрения требуют вопросы валютных колебаний.
Валюталық ауытқулар мәселелері ерекше қарауды талап етеді.
Для предотвращения валютных потерь у нас есть различные оговорки.
Валюталық шығасының алдын алу үшін бізде түрлі ескертпелер бар.
Познакомьтесь с этими документами.
Мына құжаттармен танысыңыз.
У нас в этом отношении нет никаких ограничений.
Бізде бұл жөнінен ешқандай шектеу жоқ.
Золотое покрытие составляет...
Алтынмен өтелуі... болады.
См. также в других словарях:
Олар — (род. в 1849 г.) известный французский историк. Радикал социалист, деятель левого блока. Автор многочисленных трудов по истории Великой Французской Революции … 1000 биографий
ОЛАР — (Aulard), Франсуа Виктор Альфонс (19.VII.1849 23.Х.1928) франц. историк, специалист в области истории Вел. франц. революции. Получив филологич. образование, до сер. 80 х гг. 19 в. преподавал в лицеях Нима, Ниццы, а затем в ун тах Монпелье и… … Советская историческая энциклопедия
ОЛАР (Aulard) Альфонс — (1849 1928) французский историк, иностранный член корреспондент РАН (1924). Труды преимущественно по политической истории Великой французской революции … Большой Энциклопедический словарь
Олар Франсуа Виктор Альфонс — Олар (Aulard) Франсуа Виктор Альфонс (19.7.1849, Монброн, ≈ 23.10.1928, Париж), французский историк, специалист в области истории Великой французской революции. Получив филологическое образование, в 1871≈76 преподавал в лицеях Нима, Ниццы, в… … Большая советская энциклопедия
Олар Альфонс — (Aulard) (1849 1928), французский историк, иностранный член корреспондент РАН (1924). Труды преимущественно по политической истории Французской революции конца XVIII в. * * * ОЛАР Альфонс ОЛАР (Aulard) Альфонс (1849 1928), французский историк,… … Энциклопедический словарь
Олар — (Aulard) Франсуа Виктор Альфонс (19.7.1849, Монброн, 23.10.1928, Париж), французский историк, специалист в области истории Великой французской революции. Получив филологическое образование, в 1871 76 преподавал в лицеях Нима, Ниццы, в… … Большая советская энциклопедия
Олар — (Франсуа Виктор Альфонс Aulard) современный французский историк (род. в 1849 г.), получивший известность своей историей парламентского красноречия в эпоху французской революции: Les Orateurs de la Révolution (П., 1882 86). О. занимал кафедру… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Олар — (род. в 1849 г.) известный французский историк. Радикал социалист, деятель левого блока. Автор многочисленных трудов по истории Великой Французской Революции … Исторический справочник русского марксиста
Гох-юрд, или Алла-Олар — гора в Малом Кавказе, на вост. берегу Гокчинского озера., возвышается на 9810 фт. над ур. моря … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
ұйқыдай — … Олар енді шырғанақ басындағы ұ й қ ы д а й боп шығып тұратын сап сары түйнекке үймелейтін (Ж.Аупбаев, Жанарымда, 8) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ілу — … Оларға (күйеу және оның қасына ергендерге) і л у, өлі тірі, есікашарға деп бірнеше мал айдатады (Х.Арғынбаев, Қаз. халқы., 189) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
