-
1 смена
ж1. (по знач. гл. сменить) ивазкунӣ, дигаркунӣ, бадалкунӣ; (по знач. гл. смениться) ивазшавӣ, дигаршавӣ, бадалшавӣ; табдил, тағьир; смена караула ивазкунии посбонон; смена настроения дигаршавии кайфият; смена впечатлений табдили таассурот2. (промежуток времени) смена; утренняя смена кончилась сменаи пагоҳй тамом шуд; работать во вторую смену дар сменаи дуюм кор кардан; школа работает в одну смену мактаб як смена кор мекунад3. (группа людей) смена; наша смена заступает в четыре часа сменаи мо дар соати чор ба кор шурӯъ мекунад4. пе-рен. ҷойнишин; готовить себе смену барои (ба) худ ҷойнишин таяёр кардан; молодёжь - наша смена ҷавонон ҷойнишини мо мебошанд5. либоси тоза; смена белья як даста либоси тоза на смену кому--чему 1) барои иваз кардан; на смену пришли школьники барои иваз кардан мактаббачагон омаданд 2) аз паи …, аз кафои …, баъди …, баъдаз, пасаз; на смену ночи идет день аз паи шаб рӯз мешавад -
2 идти
несов.1. рафтан, гаштан; идти вперед ба пеш рафтан; идти пешком пиёда рафтан; идти в гости ба меҳмонӣ рафтан; идти по дороге бо (аз) ро2. тохтан, давидан; конь идёт рысью асп чорхез (резачорпо) метозад3. шино кардан; лёд идёт ях шино мекунад; -- на вёслах бел зада рафтан; идти под парусами бодбон кушода рафтан4. ҳаракат кардан, раҳсипор шудан, равона (азим) шудан, рафтан; поезд идёт в два часа дня поезд соати дуи руз меравад5. ҳуҷум (ҳамла) овардан, юруш кардан; идти войной ҷанг сар кардан6. омадан, наздик шудан; весна идёт баҳор наздик шуда истодааст; посторонись, машина идёт! гурез, мошин омада истодааст!7. омадаи, оварда (бурда, фиристода) шудан; пушнина идёт с Севера мӯина аз Шимол меояд; посылка идёт туда пять дней посылка ба он ҷо дар панҷ рӯз рафта мерасад8. шоридан, чакидан, рафтан; вода идёт по капле об қатра-қатра мечакад; из раны идёт кровь аз ҷароҳат хун меравад9. баромадан, паҳн шудан; из самовара идёт пар аз самовор буғ мебарояд; от этих цветов идёт сильный запах бӯи ин гулҳо баланд аст; слух идёт… миш-миш ҳаст…10. даромадан; гвоздь не идёт в стёну мех ба девор намедарояд11. воқеъ будан, гузаштан; тропинка идёт лесом пайраҳа аз даруни ҷангал мегузарад12. (об осадках) боридан; идёт снег барф меборад; вчера шёл дождь дирӯз борон борида буд13. рафтан, давом кардан; дела идут успешно корҳо нағз рафта истодаанд; концерт шёл два часа концерт ду соат давом кард14. даромадан, дохил (ворид) шудан; идти в университет ба университет дохил шудан15. разг. бозоргир будан, ба фурӯш рафтан; этот товар хорошо идёт ин мол бозоргир аст (нағз ба фурӯш меравад)16. рафтан, сарф (истеъ-мол) шудан, кор фармуда шудан; на платье идёт три метра материала барои курта се метр матоъ меравад17. кому шинам будан, зебидан; эта шляпа ей идёт ин кулоҳ ба ӯ мезебад18. (о времени) гузаштан, мурур кардан, рафтан; дни идут за днями рӯзҳо паси ҳам мегузаранд; время идёт фурсат (вақт) мегузарад, вақт рафта истодааст19. (о механизмах) гаштан, ҳаракат (кор) кардан; часы идут гочно соат аниқ мегардад20. на что тайёр (ҳозир) будан, рози шудан; идти на все условия ба ҳамаи шартҳо рози будан21. охот., рыб. фирефта шудан, фанд хӯрдан; андармон шудан; окунь хорошо идёт на червяка хормоҳи ба кирм нағз андармон мешавад22. чсм, с чего (в играх) гаштан, бозидан, ропдан; идти конем ишхм. аспро гаштан23. (о спектакле и т. п.) нишоп дода шудан, намоиш дода шудан; завтра в театре идёт новый спектакль пагоҳ дар театр тамошои нав намоиш дода мешавад24. рафтан, расидан; переговоры идут к концу гуфтушунид ба охир расида истодааст; дело идёт к развязке кор анҷом ёфта истодааст 25, в сочст. с предлогом «в» и сущ.: идти в обработку кор карда шудан; идти в продажу ба фурӯш рафтан, фурӯхта шудан; идти в чистку тоза [карда] шудан26. в сочет. с предлогом «на» и сущ.: идти на подпись ба имзо расонда шудан, имзо [карда] щудан; идти на поправку рӯ ба беҳбудӣ (ба сиҳатшавӣ) овардан; идти на риск таваккал кардан; идти на скандал ҷанҷол хезондан; идти на убыль кам (паст) шудан <> идёт (ладно) мешавад, хуб, нағз, маъқул, майлаш; закусим? - Идёт! ягон чиз хӯрем? - Шудааст!, Майлаш!; идти впрок фоида бурдан (бахшидан); идти вразрез с чем мухолиф (зид) будан; идти гигантскими шагами бо кадамҳои азим пеш рафтан; идти навстречу 1) кому-чему тарафдорӣ кардан, ёрӣ расондан 2) чему тезондан, наздик овардан; идти наперекор баракс рафтор кардан; идти напролом ҳеҷ чизро ба эътибор нагирифта исроркорона амал кардан; идти насмарку бар бод (зоеъ) рафтан; идти в гору 1) ба мартабае расидан 2) рӯ ба инкишоф (ба тараққӣ) ниҳодан; идти в дело (в ход) кор омадан, истифода шудан; идти [нога] в ногу 1) с кем баробар қадам задан (партофтан) 2) скем-чем баробар (ҳампо) будан; идти в огонь и в воду за кого-что-л. ба хотири касе, чизехудро ба обу оташ задан; барои касе, чизе ҷони худро дареғ надоштам; идти в сравнение қобили муқоиса будан; [ни] в [какбе] сравнение не идёт с кем-чем ҳеҷ қобили қиёс не; идти в счёт ҳисоб шудан; не идти в счёт ҳисоб нашудан; идти за гробом аз паси тобут (ҷаноза) рафтаи; идти на дно(ко дну) (тонуть) ғарқ шудан 2) ҳалок (маҳв, нест, нобуд) шудан; идти на авось таваккал кардан; идти на ком-промисс созиш кардан, ба созиш даромадан; идти на лад соз (дуруст) шудан, пеш рафтан; идти на поводу у кого-л. дастнигари касе будан, инони ихтиёр ба касе додан; идти на поклон (с поклоном) к кому-л. 1) уст. ба пои касе афтидан, ба хизмати касе расидан (обращаться с просьбами) гардан каҷ кардан, илтиҷо (таманно) кардан; идти на пользу ба нафъ (ба фоида) будан, муфод будан; идти на попятный (на попятную) аз фикр (аз лафз) гаштан, пушаймон шудан; идти на смену 1) кому--чему ҷойгузини касе, чизе шудан, ба иваз омадан; новое идёт на смену старому чизи нав ба ивази чизи кӯҳна меояд, чизи нав ҷойгузини чизи кӯҳна мешавад 2) чему аз паи…, баъд аз, пас аз, баъди…, аз қафои…; идти на «ура» таваккалан коре кардан, «ҳар чӣ бодо бод» гӯён коре кардан; идти по миру [с сумби] гадоӣ кардан, дар ба дари мардум гаштан; идти под венец уст. [ақди] никоҳ кардан; идти под суд ба суд афтидан; идти против своей сбвести хилофи виҷдони худ амал кардан; идти своим чередом аз рӯи тартиби худ рафтан, ба навбати худ рафтан; голова у меня идёт кругом сарам гаранг (гиҷ) шуд; дёло (речь и т. п.) идёт о ком-чём-л. гап (мааъала ва ғ.) дар бораи касе чизе меравад; [ещё] куда ни шло 1) (так и быть, согласен) хуб, хайр, майлаш, маъқул 2) (ничего, сойдёт) мешавад, фарк надорад, шудан мегирад; кусок в гоидтило не идёт аз гулӯ чизе намегузарад; не идет из ума (из головы) аз майна намебарояд, фаромӯш намешавад; не идёт на ум (в голову) кому что ба майна ҳеҷ чиз намедарояд, калла кор намекунад; сон не идёт хоб намеояд (намебарад); не \идти дальше (далее) чего пеш нарафтан, дар марҳалае (дар коре) таваққуф кардан -
3 мир
Iм1. дунё, олам, ҷаҳон, гетӣ, коинот; происхождение мир -а пайдоиши олам2. ҷаҳон, олам, дунё; вовсеммире дар тамоми дунё; объехать весь мир тамоми дунёро давр зада баромадан; чемпион мира чемпиони ҷаҳон3. мардум, халоиқ, ҷамоат; мир не забудет его подвига мардум қаҳрамонии ӯро аз ёд намебароранд4. ҷамъият, дунё, олам; социалистический мир олами социалистӣ; капиталистический мир олами капиталистӣ5. перен. сохт, сохти ҷамъият; на смену старому миру пришел новый ба ҷои сохти кӯҳна сохти нав омад6. олам; животный мир олами ҳайвонот; растительный мир олами наботот; духовный мир человека олами маънавии инсон7. олам; научный мир олами илму фарҳанг8. аҳл, одамон; ученый мир аҳли илм; мир писателей аҳли қалам9. ист. ҷамоа, аҳли деҳаII(сельская сходка) ҷамъомади аҳли деҳа; созвать мир ҷамъомади аҳли деҳаро даъват кардан10. уст. (земная жизнь) ҳаёт, зиндагӣ // (светская жизнь) ҳаёти дунявӣ (ғайридинӣ); жить в миру ҳаёти дунявӣ гузарондан <> всем миром уст. ҳама якҷоя, ҳамагӣ, бо дастҷамъӣ; на миру и смерть красна посл. марги бо ёрон (бо дӯстон) тӯй аст; не от мира сего хомхаел; ношуд; отрезанный от мира аз ҷамъият кандашуда (ҷудошуда); пойти (идти, ходить) по миру [с сумой.] гадоӣ кардан, дар ба дар гашта гадоӣ кардан; пустить по миру [с сумой] кого хонавайрон кардан, ба гадой маҷбур кардан; сильные мира сего тавонгарон, баландмакомон; уйти в лучший мир чашм аз дунё пӯшидан, вафот кардан; с миру по нитке - голому рубашка посл. мир як мушти диҳанд, бой мешавӣIIм1. иттифоқ, розигӣ, тифоқӣ, соз будан(и); мир в семье тифоқӣ дар оила2. сулҳ, оштӣ; прочный мир сулҳи пойдор; дело мира кори сулҳ; оплот мирг. пуштибони сулҳ; политика мира. сиёсати сулҳ; движение сторонников мира. ҳаракати тарафдорони сулҳ; Советский комитет защиты мира Комитети Советии Муҳофизати Сулҳ; борьба за мир мубориза барои сулҳ; укрепить мир сулҳро мустаҳкам кардан3. аҳдномаи сулҳ; переговоры о мире гуфтушуниди сулҳ; заключить мир аҳдномаи сулҳ бастан4. осудагӣ, осоиш, осоиштагӣ, оромӣ <> голубь мира кабӯтари сулҳ; отпустить с \миром хушӣ ба хушӣ ҷавоб додан, сар додан
См. также в других словарях:
на смену — См. вместо... Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. под. ред. Н. Абрамова, М.: Русские словари, 1999. на смену взамен, вместо Словарь русских синонимов … Словарь синонимов
пришедший на смену старому — прил., кол во синонимов: 2 • новый (85) • пришедший на смену прежнему (2) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 … Словарь синонимов
введенный на смену старому — прил., кол во синонимов: 2 • введенный на смену прежнему (2) • новый (85) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 … Словарь синонимов
введенный на смену прежнему — прил., кол во синонимов: 2 • введенный на смену старому (2) • новый (85) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 … Словарь синонимов
пришедший на смену прежнему — прил., кол во синонимов: 2 • новый (85) • пришедший на смену старому (2) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 … Словарь синонимов
на смену — на сме/ну, нареч. и предлог с род. Наречие: Он устал, я иду на смену. Предлог: На смену дождям пришли солнечные дни … Слитно. Раздельно. Через дефис.
На смену — СМЕНА, ы, ж. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
ВОЖДЬ НА ОДНУ СМЕНУ — ВОЖДЬ НА ОДНУ СМЕНУ, СССР, Узбекфильм, 1989, цв., 129 мин. Школьная драма. По повести Ф.Камалова «Война Красного Лиса». Писатель Баярд по просьбе своего друга, директора пионерского лагеря, соглашается на какое то время поработать с детьми. Герой … Энциклопедия кино
приходивший на смену — прил., кол во синонимов: 7 • заменявший (16) • заменявший собой (2) • замещавший … Словарь синонимов
пришедший на смену — прил., кол во синонимов: 6 • заменивший (14) • заместивший (7) • занявший место (12) … Словарь синонимов
прийти на смену — подменить, заменить, заместить, сменить, занять место, заступить Словарь русских синонимов … Словарь синонимов