-
1 мужской
1. …и мард, мардона; мужское население аҳолии мард; мужское общество ҷамоати мардон; мужской хор дастаи ҳофизони мард; мужские манеры рафтору кирдори мардона, рафтори ба мард хос2. биол. нарина; мужские половые клетки ҳуҷайраҳои нарина; мужские цветки гулҳои нарина <> мужской пол 1) анат., физиол. ҷинси мардона 2) собир. прост. мардон; мужская рифма лит. қофияи мардона (қофияе, ки дар он зада ба ҳщои охирин меафтад); \мужскойой род грам. ҷинси мардона -
2 гомосексуализм
м гомосексуализм (майли шаҳвонии ғайритабии мард ба мард, зан ба зан) -
3 мужик
м1. уст. мужик, деҳқон, деҳотӣ2. уст. пренебр. марди ҷоҳил (нодон, дағал)3. разг. мард (бештар марди зандор); дельный мужик марди пухта (кордон); в семье было пятеро мужиков дар оила панҷ нафар мард буд4. прост. и обл. шавҳар, шӯй -
4 мужчина
м мард; высокий мужчина марди қадбаланд; будьте мужчиной! мард бошед! -
5 джентльменство
ҷентлменӣ, боадабӣ, ҷавонмардӣ, мардӣ -
6 мужественность
мардӣ, мардонагӣ, ҷасорат, далерӣ, диловарӣ, -
7 мужественный
мард, ҷасур, далер, диловар -
8 мужество
мардӣ, мардонагӣ, ҷасорат, далерӣ, диловарӣ -
9 мужской
\мужскойи мард, мардона -
10 мужчина
мард -
11 баритон
м баритон (1. овози мард наи байни бамузер2. ҳофизи овозаш баритон3. асбоби мусиқии наймонанд) -
12 гражданин
м1. гражданин; гражданин Советского Союза гражданини Иттифоқи Советӣ2. мард, марди калонсол; незнакомый гражданин марди ношинос3. уст. высок. ватанпараст4. уст. (горожанин) шаҳрӣ, шаҳрнишин -
13 джентльменство
с ҷентлменӣ, боадабӣ, ҷавонмардӣ, мардӣ -
14 и
т.д.. (и так далее) ва ғ. (ва ғайра) т. п. (и тому подобное) ва м. ин (ва монанди ин)IIс нескл. и (номи харфи нӯхуми алифбои русӣ) <> «и» краткое «и» -и кӯтоҳ, ҳарфи «й»; ставитьточки (точку) над (на) «и» буду шуди гапро гуфтанIIсоюз1. соед. ва, »у, =ю; догнать и перегнать расидан ва пеш гузаштан; стыд и срам шармандагию расвоӣ; старые и малые хурду калон, пиру барно; муж и жена зану шавҳар; отец и мать падару модар2. присоед. ҳам, ҳатто. ҳам; и я хотел пойти вместе с ними ман ҳам мехостам ҳамроҳи онҳо равам3. перечисл. ҳам; и тот, и другой ҳам ину ҳам он4. усил. охнр; и чего ты ко мне привязался? охир ту чаро ин кадар ба ман часпидӣ?; и куда ты смотрел? охир чашмат дар куҷо буд?; и как ты не слышал об этом? охир чӣ хел шуд, ки ту инро нашунида мондӣ?5. повеств., ана; и взошло солнце офтоб ҳам баромад6. выдел. (поэтому, так что) ана, ҳам, ҳамон тавр ҳам, ҳамин хел; а я ему и говорю ман ҳам ҳамон тавр ба ӯ мегӯям…// в сочет. суказ. мест., нареч., частицами: вот… и ана… ҳам; так... и ҳамин (ҳамон) тавр ҳам; это… и ҳамин…, ҳаминро…; вот об этом я вам и не сказал ана ҳаминашро ман ба шумо нагуфтам; так оно и случилось ана ҳамон тавр ҳам шуд7. против. боз, у, ҳам; мужчина - и плачет! мард шуда истода боз гирья мекунад!8. взнач. усил. частицы ҳам, хуб, хеле; и как же ты вырос! ту хуб калон шуда мондаӣ-ку! // (тоже, также) ҳам, ҳамин тавр; будет и на нашей улице праздник погов. дар кӯчаи мо ҳам тӯй мешавад; и ба ҷӯи мо ҳам об меояд; он и у нас побывал в гостях ӯ ба хонаи мо ҳам меҳмон шуда омада буд // (даже) ҳам, ҳатто, ҳеҷ; он не хбчет и слышать об этом ӯ дар ин хусус шунидан ҳам намехоҳад <> и так [уж] бе ин ҳам; и то прост. дуруст, дар ҳақиқат, ҳамин тавр, набошад чй, ҳа-дия; и так далее (и т. д.) ва ғайра, ва ҳоказо, ва ғайруҳу (ва ғ.); и томӯ подобное (и т. п.) ва монанди ин (ва м. ин); одно и то же айни як чиз, айнан як, биайниҳймежд. хайр, хайр; и, полно! хайр, хайр, бас аст! -
15 кавалер
Iм доранда; кавалер ордена «Красной Звезды» дорандаи ордени «Ситораи Сурх»IIм1. кавалер (марде, ки Гю зан рақс мекунад)2. прост, ҷавон-мард, йнгит, бӯзбала; посмотрите, какой кавалер вырос! бинед, чй тавр йигит шудааст!3. прост. (поклонник) хушдор, ошик -
16 кума
ж1. женск. к кум 1;2. прост. и обл. обращ. дугона (дар муроциат)3. уст. прост. кума (зани миёнасоле, ки бо ягон мард ошноӣ дорад ё худ бе ақди никоҳ зиндагӣ мекунад) -
17 малый
II, -ая, -ое (мал, мала, мало)1. (по величине, размерам) хурд, майда; сеть малых рек шабакаи дареҳои хурд2. (по количеству) кам, …и миқдораш кам; малая сумма денег маблағи кам3. (слабый)суст, чандон сахт не4. (несущественный) камаҳамият, хурд, майда5. (занимающий невысокое положение) хурд, пастмартаба6. (малолетний) хурдсол, хурдтарак; малые дети бачаҳои хурдсол7. в знач. сущ. малый м хурд, хурдсол, хурдтарак; бача, кӯдак; старые да малые пиру ҷавон, хурду калон8. в знач. сущ. малое с чизи кам (андак); довольствоваться малым бо чизи кам қаноат кардан9. тк. кр. ф. хурд, майда, танг; сапоги малы мӯза танг аст (тангӣ мекунад)10. тк. полн. ф. дар таркиби баъзе номҳо ва исмҳои хос: Малый театр Театри хурд; Малая Советская Энциклопедия Энсиклопедияи хурди советӣ; Малая Медведица астр. Дубби Асғар <> малая калория физ. калорияи хурд; малая скорость ж.-д. суръати паст; мал -ая толика андакак, камакак, каме; малые формы театр. асарҳои хурд; малый ход мор. 1) гашти суст (оид ба киштӣ) 2) (команда) суръати паст!, суръат паст шавад!; малый вперед! мор. (команда) андак ба пеш!; малый назад! мор. (команда) андак ба ақиб!; мал мала меньше яке аз дигаре хурдтар (дар бораи бачагон) самое малое камаш; стар и мал пиру ҷавон, хурду калон; без малого (мала) андак кам, саҳл кам, қариб; без малого сто рублей андак кам сад сӯм; от мала до велика аз хурд то калон, сағиру кабир; с малых лет аз бачагӣ, аз хурдсодӣ; за малым дело стало кор бо сабаби ночизе пеш намеравад (нарафт); и заботь! мало кому ҳеҷ парво (ғам) надорад; мал да удал погов. хурдтараки калбнкор; мал золотник, да дорог погов. тилло гарчи хурд аст, қиматаш бузург астIIм1. разг. ҷавон, ҷавони наврас, йигит; бача2. разг. одам, мард; славный малый марди хуб3. уст. (слуга) пешхизмат, навкар, хизматгор -
18 многоженство
с чандзанӣ, серзанӣ, полигамия (шакли никоҳе, ки як мард якбора якчанд зан дошта метавонад) -
19 муж
м1. (мн. мужья) шавҳар, шӯй; потерять мужа бе шавҳар мондан, бева мондан2. (мн. мужи) уст. и высок. мард, марди баркамол3. (ми. мужи) арбоб; государственные мужи арбобони давлат; ученый муж олим -
20 мужеподобный
(мужеподоб|ен, -на, -но) мардмонанд, мард барин; мужеподобная девица духтари мардмонанд; мужеподобный вид намуди мардмонанд
- 1
- 2
См. также в других словарях:
мардӣ — [مردي] 1. мард будан; мардонагӣ, далерӣ, шуҷоат 2. маҷ. ҷавонмардӣ, олиҳимматӣ, одамгарӣ; инсофу мурувват 3. маҷ. росткорӣ, устуворию матонат дар қавли худ 4. маҷ. қувваи шаҳвонӣ, қувваи боҳ; мардӣ кардан а) мардонагӣ нишон додан, далерӣ кардан;… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
мард — [مرد] 1. ҷинси наринаи инсон; муқоб. зан; одам, инсон; мард бояд, ки ҳаросон нашавад, мушкиле нест, ки осон нашавад (зарб.) 2. шавҳар, шӯй 3. маҷ. росткор, ба қавли худ устувор, содиқ, вафодор; марди майдон марди шоистаи майдони корзор; марди… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Мардæхсæвæр — – зиан цы бон æрцæуы, уымæн йе ’зæр мæрдджыны хæдзары цы æхсæвæр сцæттæ кæнынц, уый. Зианы ном ссарынæй уæлдай ма иу Мардæхсæвæр уæвджытæ сбæрæг кодтой зиан бавæрыны æмæ хистмæ бацæттæ кæныны хъуыддаджы сæ кæуыл цы хæсæвæрд ис æмæ сæ чи цы хъуамæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МАРД КУЫДЗЫ МАРДАУ ФЕСАФЫН — Кæйдæр мард агурæг нæ уын. Лæппу йе намонд базыдта... йæ мард куыдзы мардау кæй фесæфдзæн, иу рæстмæ зæрдæрисгæ йыл кæй нæ фæуыдзæн. (МД. 1992. 3.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
МАРД ДЗУАР НАЛ НЫУУАДЗЫН — Тынг фелгъитын. Мард, дзуар нал ныууагъта, æлгъыста Иликъо лигъдæтты. (Плиты И. Сырх тырыса.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
МАРД ÆМÆ ДЗУАР НАЛ ЗОНЫН — Тынг æгъатыр уæвын, хатыр нал зонын. Æркой кодтой, адæм кæй схивæнд сты, ууыл, кæй нал зонынц мард æмæ дзуар. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
МАРД ÆРЦЫДЫ ХУЫЗÆН ФÆУЫН — Тынг нынкъард уын. Сосланмæ йæ ныхæстæ фæсмон фæкастысты æмæ мард æрцыды хуызæн фæцис. (Цоциты Р. Амонд.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
Мард Б. — ружейный мастер. Швеция.Начало XVIII в … Энциклопедия вооружений
мард — з.б.п., мæрдтæ … Орфографический словарь осетинского языка
мардæвæрæн — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
мардæнхъæл — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка