-
1 көнбагыш
сущ.1) подсо́лнечник, подсо́лнух || подсо́лнечный ( жмых)көнбагыш мае — подсо́лнечное ма́сло
2) се́мечки, подсо́лнухикөнбагыш яру — грызть се́мечки
-
2 көнбагыш
-
3 көнбагыш
1. сущ. 1) подсолнух, подсолнечник 2) семечки 2. прил. подсолнечный -
4 авыз алдау
= авыз алдалау1) пробавля́ться (чем-л.), обма́нывать/обману́ть аппети́ткөнбагыш белән авыз алдау — пробавля́ться (обма́нывать аппети́т) се́мечками
2) немно́го (немно́жко, не́сколько, слегка́, чуть) замори́ть червячка́ (червяка́) -
5 айбагар
сущ.; диал.; см. көнбагыш -
6 кабык
сущ.1) в разн. знач. кора́, ко́ркаагач кабыгы — кора́ де́рева
усак кабыгы — кора́ оси́ны, оси́новая кора́
яра кабыгы — ко́рка на ра́не
2) луб, лубо́к, лы́ко || лубяно́й, лу́бочныйюкә агачларының кабыгын төшерү — снима́ть луб ( драть лыко) с лип
кабык җебетү — мочи́ть лы́ко
кабык арба — лубяна́я теле́га
кабык ишек — лу́бочная дверь
3) ко́рка, кожура́ ( некоторых плодов)лимон кабыгы — лимо́нная ко́рка
кавын кабыгы — ко́рка ды́ни
бәрәңге кабыгы — кожура́ карто́феля
4) скорлупа́ ( яйца)5)а) шелуха́, ко́жица, скорлупа́ (овощей, плодов, семян и т. п.)борчак кабыгы — шелуха́ горо́ха
алма кабыгы — ко́жица я́блока
көнбагыш кабыгы — шелуха́ се́мечек
чикләвек кабыгы — скорлупа́ оре́ха
б) чешу́йкатополь бөреләренең кабыгы — чешу́йка тополи́ных по́чек
6) чешуя́, ко́жа ( пресмыкающихся)кәлтә җәенә берничә мәртәбә кабыгын сала — я́щерица за ле́то не́сколько раз меня́ет ко́жу
7) геол. оболо́чка, кора́җир кабыгы — оболо́чка Земли́, земна́я кора́
8) книжн. кора́, ко́рка ( полушарий мозга) || ко́рковыйбаш миенең кабык катлавы — ко́рковый слой головно́го мо́зга
9) перен. оболо́чка, скорлупа́үз кабыгыңа бикләнү — замыка́ться (прятаться, уходить и т. п.) в свою́ скорлупу́
10) перен. оболо́чка; оде́ждакешенең тышкы кабыгына карама — не смотри́ на оболо́чку челове́ка ( не суди о человеке по одежде)
•- кабык кимерүчеләр
- кабык коңгызы
- кабык шин -
7 кушуч
сущ.1) две ки́сти рук, сло́женные и́ли сопряжённые ладо́нями вверхкушучка таяну — подпере́ть подборо́док (го́лову) двумя́ рука́ми
2) при́горшнябер кушуч көнбагыш — при́горшня семя́н подсо́лнуха
-
8 куырылган
прил.1) см. куырган2) жа́реный, прожа́ренный, поджа́ренныйкуырылган көнбагыш — поджа́ренные се́мечки
3) смо́рщенный, съёжившийся ( и потемневший)куырылган бит — смо́рщенное лицо́
-
9 кыздырган
прил.жа́реный; калёныйкыздырган бәрәңге — жа́реный карто́фель
кыздырган көнбагыш — калёные се́мечки ( подсолнуха)
-
10 май
I сущ.1) ма́сло (сливочное, растительное, эфирное, минеральное) || ма́сляныйкөнбагыш мае — подсо́лнечное ма́сло
агач мае — деревя́нное ма́сло
канәфер мае — гвозди́чное ма́сло
мылтык мае — руже́йное ма́сло
май сыгу (чыгару) — дави́ть ма́сло ( из семян)
май эшләү заводы — маслобо́йный заво́д
май атлау (язу, туку, төшерү) — сбива́ть (па́хтать) ма́сло
май сеңү — пропи́тываться/пропита́ться ма́слом; прома́сливаться/прома́слиться
май таплары — ма́сляные пя́тна
май сөртү — сма́зывать ма́слом; ма́слить
май чүлмәге тышыннан билгеле — (посл.) ви́ден со́кол по полёту (букв. снару́жи заме́тно, что э́то горшо́к из-под ма́сла)
2) са́ло; жир ( у животных и растений) || са́льный, жирово́йказ мае — гуси́ное са́ло; гуси́ный жир
дуңгыз мае — свино́е са́ло
балык мае — ры́бий жир
үсемлек майлары — расти́тельные жиры́
эч мае — нутряно́е са́ло; вну́тренний жир
май сару — обвала́киваться (покрыва́ться) са́лом (жи́ром)
май шәме — са́льная свеча́
май таплары — жировы́е (са́льные) пя́тна
май катламы — жирово́е отложе́ние
майга буялып бетү — запа́чкаться жи́ром; заса́литься
3) мед. мазь; тех. сма́зкаярага май ягу — сма́зать ра́ну ма́зью
арба (тәгәрмәч) мае — колёсная мазь, дёготь
машина мае — сма́зка для дета́лей, механи́змов маши́ны; маши́нное ма́сло
итек мае — сапо́жный крем
4) перен.; разг. кероси́н; бензи́нлампаның мае беткән — в ла́мпе ко́нчился кероси́н
машинаң майны күп бетерә — на твою́ маши́ну бензи́на не напасёшься
•- май атлагыч
- май ашы
- май әби
- май багы
- май бизләре
- май җитен
- май заводы
- май кайтаргыч
- май кислотасы
- май кугыч
- май савыты
- май тәнчәсе
- май тире
- май тоткыч
- май туртасы
- май чабу
- май чистарткыч
- май шеше
- май эретүче
- май кайнатучы
- май язгыч
- май язучы
- май атлаучы••маен имү (сыгу) — тяну́ть (вытя́гивать) жи́лы из кого-л.
маен чыгару — выжима́ть/вы́жать до конца́ (т. е. извлечь максимальную пользу от чего-л.)
маена чыдый (чыдаша, түзә) алмау; маена сыймау (сыешмау) — с жи́ру беси́ться
май ашаган — о скоти́не, мя́со кото́рого о́чень жи́рное
май ашаган (урлаган) мәче кебек (төсле) — чу́ет ко́шка чьё мя́со съе́ла
май кап! — ни гугу́! молчи́! молчо́к!
май җыю — заплы́ть жи́ром; ло́паться от (с) жи́ру
май төшерү — растряса́ть (растрясти́) жир (жиро́к)
май чыкмас — то́лку не бу́дет от чего-л.
май шикелле ягылу — подма́зываться, льстить
майга ут төртү — подлива́ть (подли́ть) ма́сло в ого́нь
майда (майда-балда; май эчендә) йөзү — ката́ться как сыр в ма́сле
майдай итү — подма́слить кого-л.
майсыз табада куыру (сикертү) — зада́ть жа́ру (пе́рцу); устро́ить (зада́ть) головомо́йку (букв. жа́рить на сковороде́ без ма́сла)
- май басу- май кебек
- май төсле
- май шикелле
- май кебек эрү II сущ.1) май || ма́йскиймай аенда — в ма́е (ме́сяце)
май яңгырлары — ма́йские дожди́
майның яме күке белән — (погов.) май кра́сен куку́шкой
май салкын - кесә тулы алтын — (погов.) май холо́дный - год хлеборо́дный
2) мн. майлар - обычно в косв. ф. приме́рно (приблизи́тельно, так) маймайларга бетәр — приме́рно (так, приблизи́тельно) к ма́ю заверши́тся
•- май чәчәге -
11 майлылык
1) масляни́стостькөнбагыш орлыкларының майлылыгы — масляни́стость семя́н подсо́лнечника
2) жи́рностьсөтнең майлылыгы — жи́рность молока́
3) спец. са́льностьсарык тиресенең майлылыгын бетерү — устране́ние жи́рности овчи́ны
-
12 könbağış
См. также в других словарях:
көнбагыш — Җимешләре зур тәлинкә сыман түгәрәккә урнашкан, орлыгыннан май алына торган, озын сабаклы, эре сары чәчәкле үсемлек. Шуның җимеше, орлыгы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айбагар — диал. Көнбагыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айбагыр — диал. Көнбагыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ач — с. 1. Ачыккан, ашау вакыты җиткәнлектән ашыйсы килгән. рәв. Ашамыйча, ач көенчә 2. Туйганчы ашарына булмаган, ачлыктан интеккән ач шәкерт. Күпмедер вакыт ач тору аркасында була торган ач үлемнең куркусыннан... . и. Ачыккан яки ачлыктан интеккән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орлыкча — Көнбагыш, күкбаш кебек үсемлекләрдә үзлегеннән ачылмый торган каты тышчалы җимеш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табак — (ТАБАКЛЫ) – I. 1. Металл, агач һ. б. дан эшләнгән, хуҗалыкта төрле максатлар өчен кулл. тор. төрле зурлыктагы тирән савыт. Төрле үлчәүләрдә, приборларда, аппаратларда зур тәлинкә сыман савыт 2. Табакка охшашлы һәм табак зурлыгындагы түгәрәк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төргеч — с. 1. Берәр нәрсәне төрә торган 2. и. Көнбагыш, тузганак һ. б. ш. оешма чәчәкле үсемлекләрнең чәчәкләрен тышкы яктан әйләндереп үсә торган яфракларның берсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үчергеч — ШОМБИЯ – Көнбагыш, киндер, тәмәке, помидор һ. б. ш. үсемлекләрнең тамырында үсә торган паразит үлән; рус. Заразиха … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәлвә — Көнбагыш яки чикләвек төшен төеп эшләнгән каты масса хәлендәге татлы ашамлык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чарт-чорт — аваз. Чикләвек, көнбагыш ярганда, табада бөртек кыздырганда һ. б. барлыкка килгән тавышны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
черт — аваз. Көнбагыш, чикләвек ярганда, шырпы сызганда, җеп өзелгәндә, берәр нәрсә ярылганда һ. б. ш. барлыкка килә торган җиңелчә өзек өзек тавышны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
