-
1 кеж
1) холст в полоску из посконины2) дерюга; -
2 кежӧд
отвод (трубы, кабеля и т.п.); -
3 кежӧмӧн
деепр. свернув; -
4 кежӧ
см. кежлӧ -
5 кежӧм
1) поворот || повернувший2) отход || отошедший 3) отступление || отступивший; отклонение || отклонившийся 4) уклонение || уклонившийся -
6 кежӧдны
перех.1) повернуть кого-что-л; своротить прост.;кежӧдан (прич.) пас — знак поворотакежӧдны вӧлӧс туй бокӧ — повернуть лошадь на обочину дороги;
2) завернуть;3) занести, завести;уджйӧз кежӧдны — занести долгкежӧдны кагаӧс детсадӧ — завести ребёнка в детсад;
4) отвести;5) отвлечь; -
7 кежӧдчыны
неперех.1) поворачивать, сворачивать;кежӧдчыны вӧла туйысь — сворачивать с проезжей, просёлочной дороги
2) оставить;медым кежӧдчыны сёрнисьыс, заводитіс шмонитны — чтобы оставить разговор, начал шутить
-
8 кежӧдыштны
перех. уменьш. немного повернуть -
9 кежны
неперех.1) свернуть, повернуть; завернуть;веськыд туй вылысь кежны —бокӧ кежны — свернуть в сторону;
прям. и перен. свернуть с правильного пути;кежис веськыдвылӧ — завернула направопельӧс сайӧ кежны — завернуть за угол;
2) забрести;3) посторониться;4) отступить;батьӧ эз кеж аслас кывйысь — отец ( мой) не отступил от своих слов
5) тянуть в сторону;◊ кежны лёк туй вылӧ — стать на дурной путь -
10 пестредь
пестрядь || пестрядёвый;сукар сера пестредь — пестрядь в мелкую клетку; пестредь дӧрӧм — пестрядёвая рубашка;визя пестредь — пестрядь в полоску;
-
11 шӧрысь
сикт шӧрысь — из центра села; кеж туй шӧрсьыс! — сойди с дороги!йӧртӧд шӧрысь — из середины закрома;
См. также в других словарях:
кежім — теру көне Өрмек тоқудағы бір тәсіл (әдіс), бұхар теру. зат. көне Кестелеп, оюлап жасаған әдемі ат жабу … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
кежігу — кежік етістігінің қимыл атауы. Жапырағы жасыл жаутерек Жайқалмағы желден дүр. Шалулығы белден дүр, Төренің к е ж і г у і елден дүр (Шалкиіз жырау: Нар заман., 24) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кежірлі — сын. Кежірі бар; қырсықты, кесірлі. Кештің өзі де мен үшін к е ж і р л і болатын. Жалғыз басыма екі міндет іліп қойған (Қ. Тұрсынқұлов, Есіңде ме., 177) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кежімден — кежімде етістігінен жасалған ырықсыз етіс. Астында үкіленіп, к е ж і м д е н г е н пілдей боз азбан (М. Мағауин, Аласапыран, 100) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кежімдену — кежімден етістігінің қимыл атауы … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кежімдеулі — сын. Кежімделген, кежім жабылған. Ошыңның қара жорғасы алтын тұрманмен ерттеліп, к е ж і м д е у л і тұрғанын көрген Дариға жүгіріп әкесіне келді (М. Разданұлы, Алтай., 118). Күреңбай атбегі к е ж і м д е у л і тұрған Құлагердің тұсына келіп… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кежікелес — ет. сөйл. Кежілдес. Босқа к е ж і к е л е с к е н ш е ана шаңның алдынан шықпаспысыңдар! (К. Сәрсекеев, Қызыл жалау, 2, 155) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кеж — кисель из ржаных высевок , арханг. (Подв.), невареная овсяная похлебка , олонецк. (Кулик.), также кеш – то же. К цежь из *цѣжь; ср. Калима, FUF 20, 128 и сл.; иначе, там же, 18, 150 и сл. Ср. цедить … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
кежім — (Шымк., Мақт.; Көкш., Қ ту; Қ орда, Арал) ат жабуы. Атқа к е ж і м жабу керек (Шымк., Мақт.). Мұндайда атқа к еж і м жауып әкеледі деп жататын бұрын (Көкш., Қ ту). Салтанат, сәндік үшін әшекейленіп, өрнектеліп, тағымдар тағылып жасалатын таңдаулы … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кежір — (Алм., Жам.) ешнәрсеге мойыны жар бермейтін жалқау, тоңмойын. Енді мұны к е ж і р демей не дейміз? (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кежір түйе — Қ орда., Арал) жүрмейтін, мінезсіз, қырсық, азғын түйе буданы. Менің көршімнің ертеде бір к е ж і р т ү й е с і болды Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі