-
121 голова
-ы, αιτ. голову, πλθ. головы, -лов, -ам θ.1. κεφάλι, -ή•голова болит το κεφάλι πονά•
повернуть -у στρέφω το κεφάλι•
лысая φαλακρό κεφάλι•
отрубить преступнику -у κόβω το κεφάλι του εγκληματία.
2. μτφ. νους, διάνοια, μυαλό, πνεύμα•светлая голова φωτεινό μυαλό•
пустая голова κούφιο κεφάλι (κουφιοκέφαλος, φυρόμυαλος)•
замечательная голова μεγαλόνους, εξαιρετικός νους, αξιόλογο πνεύμα•
быть (человеком) с -ой είμαι άνθρωπος υαλωμένος•’ сумасбродная голова μισότρελλος, ημιπαράφρονας.
3. α. κ. θ. καθοδηγητής, αρχηγός, ιθύνων•он им голова αυτός είναι αρχηγός τους•
городской (παλ,) δήμαρχος.
4. κεφαλή φάλαγγας.5. κομμάτι, τεμάχιο (σαν μονάδα μέτρησης)•сто -лов скота εκατό κεφάλια ζώα•
голова сыра κεφάλι τυριού.
εκφρ.без -ы – ανόητος, κουτός•с -ой – μυαλωμένος, έξυπνος, νοητικός•в -ах – στο κεφαλάρι του κρεβατιού•обрушиться на -у чью – επιτίθεμαι κατά τίνος•с -ы – από τον καθένα, από το κάθε άτομο•через -у чью – εν αγνοία κάποιου, κρυφά από κάποιον•закружилось в -е – ζαλίστηκα•голова кружится – ζαλίζομαι μου έρχεται ζαλάδα•вешать (повесить) -у – κρεμώ, κατεβάζω το κεφάλι (από θλίψη κλπ.), αποθαρρύνομαι•вымыть (намылить) кому -у – τιμωρώ αυστηρά, τσεκουριάζω κάποιον•сложить -у – φονεύομαι, πέφτω, χάνομαι•не сносить -у – δεν φέρω το κεφάλι (πληρώνω με το κεφάλι, με τη ζωή)•выдать -ой – παραδίνω για εξόντωση,προδίνω•выдать себя с -ой – εκμυστηρεύομαι (λάθος, ενοχή)•заплатить -ой – πληρώνω με το κεφάλι (με τή ζωή)•отвечать ή ручаться -ой – εγγυώμαι με το κεφάλι, κόβω το κεφάλι μου, να μη ζήσω•вбить ή вколотить себе в -у – εμφυσώ, εμπνέω στον εαυτό μου, ριζώνω (πεποιθήσεις κ.τ.τ.)• выбрасить ή выкинуть из головы αποβάλλω, βγάζω από το μυαλό (λησμονώ)•выйти ή вылететь, выскочить из -ы – διαφεύγω του νου (δε θυμάμαι, ξεχνώ)•не выходить ή не идти из -ы – δε μου βγαίνει από το μυαλό, το νου (θυμάμαι συνεχώς)•в первую -у – στην πρώτη σειρά, πριν απ όλα•- у давать на отсечение – κόβω το κεφάλι μου ζεγγυώμαι απόλυτα)•есть голова на плечах – το ‘χω το κεφάλι μου (το νου, τα λογικά μου)•быть на -у выше кого; быть -ой выше кого – κατά πολύ υπερέχω από κάποιον•на свою -у – προς βλάβην του εαυτού μου (του κ.τ.τ.), κακό του κεφαλιού του (μου κ.τ.τ.) θα κάμει, κάμω κ.τ.τ.с -ой погрузиться ή окунуться – ρίχνομαι με τα μούτρα (αφοσιώνομαι ολοκληρωτικά)•с• больной -ы на здоровую – τα ρίχνω η τα φορτώνω στον άλλον (που είναι αθώος)•с (ή от) -ы до пят – από το κεφάλι ως τα πόδια ή ως τα νύχια•сам себе голова – είμαι (ει,ναι κλπ.) αυτεξούσιος, αυτοκέφαλος•хотя ты здесь, а голова там – αλλού έχεις το νου σου ή αν και παρών, αποδημείς•ходить на -е – ατακτώ, θορυβώ, κάνω ο,τι θέλω (συνήθως για παιδιά)•на свежую -у – με ξεκούραστο κεφάλι, με ξεσκοτουριασμένο το μυαλό•поднимать -у – σηκώνω κεφάλι (παίρνω θάρρος, απειθαρχω, αυθαδιάζω)•разбить на -у – κατασυντρίβω, κατανικώ, νικώ κατά κράτος•у меня этого даже и в -е не было – ούτε καν το σκέφτηκα ή ούτε καν μου πέρασε από το νου•мне пришла мысль в -у – μου ήρθε (κατέβηκε) η σκέψη•адамова голова – α) νεκροκεφαλή, β) είδος νυχτερινής πεταλούδας•снять -у с кого – κάνω κάποιον να κρεμάσει το κεφάλι (ταπεινώνω). -
122 гость
-я, γεν. πλθ. -ей.1. φιλοξενούμενος, επισκέπτης, μουσαφίρης•идти в -и πηγαίνω μουσαφίρης•
быть в -ях φιλοξενούμαι•
незванный гость ακάλεστος μουσαφίρης•
желанный гость ευπρόσδεκτος μουσαφίρης•
почетный гость τιμητός ξένος (φιλοξενούμενος)•
вы у нас редкий гость σπάνια μας επισκέπτεστε, σαν τα χιόνια.
|| ομοτράπεζος, συνδαιτημόνας, προσκαλεσμένος.2. προσκαλεσμένος (σε συνέλευση, συνεδρίαση κ.τ.τ.)• места для -ей θέσεις για τους προσκαλεσμένους.3. έμπορος (συνήθως αλλοδαπός).εκφρ.из -ей прийти (вернуться – κ.τ.τ.) έρχομαι από φιλοξενία•в -ях хорошо, а дома лучше – σπίτι μου σπιτάκι μου, φτωχοκαλυβάκι μου ή ιδία εστία πάντων άριστος παρμ. -
123 гроб
-а, προθτ. в -у, на -е, κ. на -у, о -е, πλθ. -ы и. -а.1. φέρετρο (νεκρού), κάσσα, κιβούρι, νεκροσέντουκο, νεκροκρέβατο.2. παλ. μνήμα, τάφος.3. (απλ.) χαμός, θάνατος, τέλος• πολύ άσχημα.εκφρ.до -а – ως τον τάφο, ως το θάνατο•верность до -а – πίστη ως το θάνατο•по гроб (жизни) – απλ. ως το θάνατο•в гроб вогнать ή вколотить, свести – κ.τ.τ. εξωθώ, χτυπώ, φέρω, βασανίζω μέχρι θάνατο•в гроб глядеть ή смотреть – βλέπω το χάρο (με τα μάτια)•быть на краю -а•, стоять одной ногой в -у – είμαι στο χείλος του τάφου• είμαι με το ένα πόδι στον τάφο•близок к -у – ετοιμοθάνατος, κοντόμερος, μελλοθάνατος•идти за -ом – πηγαίνω στην κηδεία, ακολουθώ την κηδεία•хоть в гроб ложись – (για κατάσταση) είναι αξιοθρήνητη, για χαμό, για κλάματα. -
124 да
да 1μόριο1. βεβαιωτικό• ναι, μάλιστα•все здесь? да да όλοι είναι εδώ; да ναί•
отвечайте: да или нет απαντάτε: ναι ή όχι•
хочешь чаю? да да θέλεις τσάι; да ναι.
|| πραγματικά, αλήθεια•там было хорошо, да, очень хорошо εκεί ήταν καλά, πραγματικά, πολύ καλά.
2. (ξαφνική ενθύμηση) α ναι•я, кажется, все сказал...да! вот еще νομίζω πως τα είπα ολα... α ναι! να ακόμα τι.
3. (δυσπιστία, αντίρρηση κλπ.) ναι πως, αμ πως•я хлопочу чтобы ты скорее отправиться. да да хлопочешь εγώ φροντίζω ν’ αναχωρήσεις το γρηγορότερο. Αμ πως φροντίζεις.
4. (ερωτηματικό) ναι; αλήθεια;•я изменился, да? εγώ άλλαξα, ναι;
5. (επιτακτικό) δα, ντε, και, λοιπόν•кто сказал? да да тот ποιος είπε; Εκείνος δα•
да что с вами говорить! και τι να πω με σας!•
куда идти? да да прямо κατά πού νά πάω;-Κατ’ ευθεία δα (ντε)•
да отправляйтесь вы поскорее αναχωρείτε λοιπόν το γρηγορότερο.
|| (μέσα στην πρόταση και μπροστά από το κατηγορούμενο επιτείνει τη σημασία) να• και.6. (επίμονη παράκληση, παρότρυνση) δά•да садись, садись, чего ты стоишь! κάθισε δα,κάθισε,τι στέκεσαι ορθός! || (επιτακτικό-προτρεπτικό)• άιντε, έλα•
да ну, брат, поскорее! άιντε, καημένε, πιο γρήγορα!
7. (με προστακτική και σημασία υποθετική• και αν (ακόμα)•да будь он... κι αν ακόμα αυτός...
8. (με ρήμα 3ου ενκ. προσ. ενεστώτα και μέλλοντα)• άς, είθε να• ζήτω•да здравствует мир во всем мире! ζήτω η ειρήνη σ’ όλο τόν κόσμο!•
да здравствует дружба меаду народами! ζήτω η φιλία ανάμεσα στους λαούς!
εκφρ.ну да! – (απλ.) αμπώς! (вот) это да! (απλ.) αυτό μάλιστα! (για θαυμασμό, επιδοκιμασία)•аи да – βλ. ай; ну да (απλ.) βλ. да 1 (1, 3 σημ.).да 2σύνδ.1. συμπ λκ. και•он да я αυτός κι εγώ•
день да ночь μέρα και νύχτα•
хлеб да соль ψωμί κι αλάτι.
2. επίτακτ. καί, επί•шел я ночью один, да еще лесом βάδιζα τη νύχτα μόνος κι ακόμα (επί πλέον) μέσα στο δάσος.
3. σύνδ. αντιθετικός• όμως, αλλά, μα•я согласен, да только с условием είμαι σύμφωνος, όμως μ’ ένα όρο.
εκφρ.да и... – α) και. β) ξαφνικά, απότομα•жил, жил, да помер – έζησε, έζησε και ξαφνικά πέθανε, γ) επί πλέον, και., ακόμα•да и говорить-то об этом не стоит – ακόμα και να μιλήσεις γι’ αυτό δεν αξίζει•да и только – (καί) μόνο, διαρκώς•плачет, да и только – κλαίει και μόνο (συνεχώς)•смеется, да и только – γελά ακατάπαυστα. -
125 дело
-а, πλθ. дела, дел, делам ουδ.1. δουλειά, ασχολία, υπόθεση•дело кипит η δουλειά βράζει (είναι στη φούρια)•
хозяйственные -а οικονομικές υποθέσεις•
домашние -а οι δουλειές του σπιτιού•
какие у вас с ним -а τι σχέσεις (δοσοληψίες, νταραβέρια) έχεις μ’ αυτόν•
государственные -а κρατικές υποθέσεις•
сидеть без -а κάθομαι αργός (χασομέρης)•
за -! στη δουλειά!• επί το έργον!•
странное дело! περίεργο πράγμα!•
быть занятым -ом είμαι απασχολημένος, έχω δουλειά•
приняться за -ом καταπιάνομαι με τη δουλειά (ή την υπόθεση)•
ни до кого -а нет δε μ’ ενδιαφέρει για τίποτε•
я занят важным -ом είμαι απασχολημένος μέ σοβαρή υπόθεση•
мне до ваших нужд мало -а για τις ανάγκες σας λίγο μ’ ενδιαφέρει’по -ам службы για υπηρεσιακές δουλειές (υποθέσεις)•
текущие -а καθημερινές υποθέσεις•
министерство внутренних дел υπουργείο των εσωτερικών (υποθέσεων)•
курение дело привычки το κάπνισμα ει.ναι, συνήθεια•
мое -! δική μου δου λεία!•
какое мне до этого -а? τι δουλειά έχω εγώ μ’ αυτό;•
без -а не входить χωρίς να έχεις δουλειά (υπόθεση) μη μπαίνεις ή απαγορεύεται η είσοδος•
я к вам по -у έρχομαι σε σας για μια υπόθεση•
у меня к нему по -у έχω κάποια υπόθεση σ’ αυτόν.
2. πράξη•доброе дело καλή πράξη.
3. τέχνη•военное дело στρατιωτική τέχνη, τα πολεμικά•
столярное дело η ξυλουργική•
горное дело μεταλλευτική (τέχνη) ή ορυκτολογία•
газетное дело η εφημεριδογραφία•
в совершенстве знать свое дело στην εντέλεια πρέπει να κατέχεις την τέχνη σου.
|| έργο, υποχρέωση, καθήκον.4. επιχείρηση, οίκος•он закрыл свое дело αυτός έκλεισε την επιχείρηση του•
он ворочает -ами αυτός είναι επιχειρηματίας•
5. υπόθεση διοικητική, δικαστική• δίκη, διαδικασία•дело дрейфуса υπόθεση Ντρέιφους•
уголовное дело ποινική υπόθεση.
6. φάκελλος (τα έγγραφα μιας υπόθεσης)•личное дело ατομικός φάκελλος.
7. μάχη•дело под бородиным η μάχη στο:Μποροντινό•
он участвовал в -ах против неприятеля αυτός πήρε μέρος στις μάχες κατά του εχθρού.
8. συμβάν, γεγονός•это дело случилось давно αυτό το γεγονός συνέβηκε πριν πολύ καιρό.
|| πράγμα, υπόθεση•это совсем другое (ή иное) дело αυτό είναι τελείως διαφορετικό πράγμα•
дело идет к осени το πράγμα τραβάει γιά το Φθινόπωρο•
в чем -? τι συμβαίνει;•
в том, что... η υπόθεση είναι ότι...• главное дело в том, что...το βασικό πράγμα είναι ότι...• не в том дело δεν πρόκειται γι αυτό (το πράγμα)•
дело прошлое παλιά υπόθεση•
вот какое дело να τι υπόθεση•
все дело сводится к следующему όλη η υπόθεση συνίσταται στο εξής.
9. κατάσταση πραγμάτων, τα πράγματα, οι δουλιές•-а на фронте поправляются η κατάσταση πραγμάτων στο μέτωπο διορθώνεται•
положение дел κατάσταση πραγμάτων•
как обстоит -с вашим другом? πως τα πάτε με το φίλο σας;
10. αρμοδιότητα, δικαιοδοσία•это дело милиции αυτό είναι υπόθεση της αστυνομίας•
не наше -говорить об этом δε μας πέφτει λόγος να μιλούμε εμείς γι αυτό.
11. έργο•это-всей его, жизнь αυτό είναι έργο όλης του της ζωής.
εκφρ.первым -ом – πριν απ’ όλα, πρώτα-πρώτα, πρώτιστο, στην πρώτη γραμμή ή πρώτη σειρά•за дело – δίκαια, όπως αξίζει, σωστά (για τιμωρία ή βράβευση)•к -у! ή ближе к -у! – στην ουσία! στο θέμα!•между -ом – ανάμεσα στις άλλες δουλιές•на -е – στην πράξη•на самом -е – στην πραγματικότητα•не у дел – απολυμένος α-πο την υπηρεσία•дело в шляпе – (απλ.) τελειώνω με επιτυχία, με το καλό, καπάκι η δουλειά•дело с концом ή -у конец – τέλειωσε η υπόθεση, τέλος στην υπόθεση•дело доходит (дошло) до... – η υπόθεση φτάνει (έφτασε) ως... дело идет -касается πρόκειται, γίνεται λόγος• дело; за...η υπόθεση εξαρτιέται από•дело стало за – η δουλειά σταμάτησε (καθυστέρησε, κόλλησε) λόγω, εξ αιτίας•дело не станет за... – η καθυστέρηση δέν προέρχεται από το(ν)..,за малым -ом стало η καθυστέρηση προήρθε από ένα μικροπράγ-μα•дело делать – δουλεύω, ασχολούμαι στα σοβαρά•иметь дело с... – σχετίζομαι με...• пустить в дело βάζω σε εφαρμογή, εφαρμόζω, χρησιμοποιώ στην πράξη•идти (пойти) в дело – χρησιμοποιώ, με ταχειρίζομαι•в -е быть – χρησιμοποιούμαι, εργάζομαι• μπαίνω σε κίνηση•в самом -е – στην πραγματικότητα•в чем -? – τι συμβαίνει; Τι τρέχει;•мое дело маленькое – ποιος με ρωτάει εμένα, ποιος ρωτάει το χασάνη πότε κάνουν ραμαζάνι, δε με ενδιαφέρει• δεν είμαι υποχρεωμένος•дело сторона – κάθομαι στην άκρη, είμαι αμέτοχος, τραβώ χέρι•то и дело – συνέχεια, ακατάπαυστα, κάθε στιγμή, επαναλειπτικά•то ли дело – τελείως διαφορετικά, πολύ καλύτερα, δέμπορεί κανένας να πει τίποτε (για σύγκριση)•вот какие -а! – να τι δουλειές!•дело его рук – είναι έργο του•дело случая – γεγονός τυχαίο, τυχαία σύμπτωση•дело не терять мужества – προ παντός να μη αποθαρρυνόμαστε•- а давно минувших дней – αυτό είναι παλιά ιστορία•это особое дело – αυτό είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση•наделал он мне дел – μου δημιούργησε αυτός ιστορίες•это последнее дело – αυτό είναι το χειρότερο απ’ όλα•по личному -у – για ατομική υπόθεση•что ему за дело до меня? – τι τον ενδιαφέρει για μένα;•дело идет на лад – η υπόθεση πάει καλά (ρέγουλα)•богоугодное дело – θεάρεστο έργο•порядок -а – ημερήσια διάταξη•по своим -ам – για καθαρά δικές του υποθέσεις•заведывать -ами – διαχειρίζομαι τις υποθέσεις•вера без дел дело мертва – παρμ. η πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή•поймать кого на -е – πιάνω κάποιον επ’ αυτοφόρω•приступить прямо к –у – μπαίνω κατ’ ευθεία στην ουσία (στο ψητό)•дело милосердия’ – πράξη ευσπλαχνίας•у меня много -а – έχω πολλές φροντίδες•нужны -а, а не слова, – χρειάζονται έργα κι όχι λόγια•ему ни до чего, ни до кого нет -а – αυτός είναι αναρμόδιος, δεν έχει καμιά δουλειά ν’ ανακατευτεί στην υπόθεση•не беритесь не за свое дело – μην ανακατεύεσαι σε ξένες υποθέσεις, μη φυτρώνεις εκεί που δε σε σπέρουν•говорить дело – μιλώ δίκαια, λογικά•слыханное ли это дело – ακούστηκε ποτέ τέτοιο πράγμα•виданное ли это дело – είδε ποτέ κανένας τέτοιο πράγμα•это проигранное дело – αυτό είναι χαμένη υπόθεση•он наказан, и за дело – αυτός τιμωρήθηκε και με το παραπάνω•в том то и дело – ακριβώς γι αυτό είναι, περί αυτού ακριβώς πρόκειται. -
126 докуда
επίρ. (απλ.)1. (ερωτ.) ως πότε, ως πού•докуда буду ждать? ως πότε θα περιμένω;•
нам идти? ως που πρέπει να πάμε;
2. (αναφορ.) ώσπου, ως εκεί που, όσο, οσότου•докуда хватает глаз ώσπου φτάνει (κόβει) το μάτι.
-
127 должность
-и θ.αξίωμα• υπηρεσιακή θέση, πόστο•административная должность διοικητική θέση•
должность судьи το αξίωμα του δικαστή•
получить πιάνω θέση•
быть без -и είμαι εκτός υπηρεσίας•
удвердить в -и εγκρίνω το διορισμό ως.
|| τα καθήκοντα•вступить в должность αναλαβαίνω τα καθήκοντα•
несовместимость -ей το ασυμβί-βαστον με την υπηρεσία•
временно исполняющий должность προσωρινός αναπληρωτής•
в должность идти ή ехать κ.τ.τ. πηγαίνω υπηρεσία.
-
128 задом
επίρ.με τα νώτα, με τη ράχη, με τις πλάτες•бабушка сидела задом к солнцу η γιαγιά καθόταν με τα νώτα κατά τον ήλιο•
надеть платье задом вперет ντύνω το φόρεμα ανάποδα (το πισινό -μπροστά)•
двигаться, идти задом οπισθοβατώ, καρκινοβατώ.
См. также в других словарях:
ИДТИ — (То sail, to steam, to go) передвигаться по воде. Водою или морем плавают и ходят, идут (не ездят). Идти бакштаг идти так, чтобы угол между направлением ветра и диаметральной плоскостью судна был бы более 90 и менее 180°. Идти бейдевинд идти так … Морской словарь
идти — иду, идёшь; шёл, шла, шло; шедший; идя и (разг.) идучи; нсв. 1. Двигаться, передвигаться, ступая ногами. И. пешком. И. домой. Конь шёл вслед за хозяином. Солдаты идут гуськом (один за другим в одну линию). * Спой мне песню, как девица За водой… … Энциклопедический словарь
идти — глаг., нсв., употр. наиб. часто Морфология: я иду, ты идёшь, он/она/оно идёт, мы идём, вы идёте, они идут, иди, идите, шёл, шла, шло, шли, шедший, идя 1. Если вы идете, значит, вы передвигаетесь в вертикальном положении, поочерёдно переставляя… … Толковый словарь Дмитриева
ИДТИ — Идти во сне быстрым шагом означает, что наяву столкнетесь с непредвиденными препятствиями. Идти по ковру – в будущем вас ждет слава. Идти на охоту – вам изменят друзья или любимый человек. Идти по кирпичной кладке предвещает беспокойство и… … Сонник Мельникова
идти — Двигаться, направляться, отправляться, следовать, ходить. Войско двинулось в путь, тронулось. Куда вас Бог несет? Пожалуйте в гостиную. Шел я радостно сюда, как жених грядет к невесте . Некр. .. Ср … Словарь синонимов
ИДТИ — или итти (употреб. также заодно с гл. ходить), шагать, подвигаться шагом, двигаться с места переступая; подвигаться ходом, волоком, подаваться в какую либо сторону, трогаться с места; шевелиться на месте, двигаться в частях своих, по назначенью,… … Толковый словарь Даля
идти — ИДТИ1, несов. Двигаться в пространстве в определенном направлении, ступая ногами, делая шаги (о человеке и животном); Син.: перемещаться, шагать [impf. to walk]. Мальчик осторожно идет по заросшей крапивой тропинке из бани. ИДТИ2, несов.… … Большой толковый словарь русских глаголов
идти — быстрыми шагами • действие, непрямой объект идти войной • действие, непрямой объект, продолжение идти полным ходом • действие, непрямой объект идти шагом • действие, непрямой объект минуты шли • действие, субъект, продолжение … Глагольной сочетаемости непредметных имён
ИДТИ — ИДТИ, иду, идёшь; шёл, шла; шедший; идя и (устар.) идучи; несовер. 1. Двигаться, переступая ногами. И. пешком. И. домой. Лошадь идёт шагом. 2. Двигаться, перемещаться. Поезд идёт. Лёд идёт по реке. Идёт лавина. И. под парусами. Медленно идут… … Толковый словарь Ожегова
ИДТИ — ИДТИ, ИДТИСЬ. см. итти, иттись. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
ИДТИ — ИДТИ, ИДТИСЬ. см. итти, иттись. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
