жар

м

1. (жара, зной) ἡ θερμότη-τα [-ης], ἡ ζέστη, ἡ κάψα:

2. (повышенная температура) ἡ θέρμη, ὁ πυρετός; больной в \жару́ ὁ ἀσθενής ἔχει πυρετό· его́ бросило в \жар от этих слов перен ἄναψε ὁλόκληρος μόλις ἀκουσε αὐτές τίς κουβέντες·

3. перен (рвение, пыл) ὁ ζήλος, ἡ ζέση [-ις], ἡ θέρμη:

4. (горячие угли) разг ἡ ἀνθρακιά, ἡ χόβολη· ◊ поддать \жару разг (возбудить энергию) ξεσηκώνω· задать кому́-л. \жару (дать нагоняй) βάζω κατσάδα· как \жар горит λαμπει σάν φωτιά· чужими руками \жар загребать погов. βάζω τόν τρελλό νά βγάλει τό φίδι ἀπό τήν τρύπα.

* * *

1) η ζέστα, η ζέστη

2) ( повышенная температура) ο πυρετός, η θερμοκρασία

-а (-у), προθτ. о -е, в -у, на -у а.

1. ζέστα, ζεστασιά, θάλπος. || καύσωνας, καύμα, κάψα, λιοπύρι•

|| αναμμένα κάρβουνα, ανθρακιά, θράκα.

2. πυρετός, θέρμη, κάψα. || έξαψη, άναμμα•

3. ένθερμος ζήλος• πάθος•

4. μτφ. φούρια, άναμμα, κορύφωμα έξαψης.

εκφρ.

с -ом – επίρ. ένθερμα•

чужими руками жар загребать – παρμ. με ξένα κόλλυβα μακαρίζει τους γονιούς του ή το ξένο βίος ο καλόγηρος για την ψυχή του δίνει.

η ζέστη

[ζάρ] ουσ α ζέστη

ж фольк. τό πουλί τής φωτιᾶς.

-ы θ.

(λαϊκή ποίηση) φλογόφτερο μαγικό πουλί, φοίνικας.

прил ψημένος, ψητός, κα-βουρδισμένος / τηγανητός (на сковороде):

несов ψήνω, καβουρδίζω / τηγανίζω (на сковороде)· ◊ солнце \жаритьит ὁ ήλιος καίει, ὁ ήλιος Ψήνει.

(на солнце, у плиты) Ψήνομαι.

* * *

несов μαζεύω, σηκώνω· ◊ чужими руками жар \загребать погов. βάζω ἄλ-λον νά βγάλει τά κάστανα ἀπ' τή φωτιά.

несов разг ρίχνω, ρίπτω, πετῶ:

ж

1. τό χέρι, ἡ χείρ / τό μπράτσο, ὁ βραχίονας [-ων] (от локтя до плеча):

2. (почерк) ὁ γραφικός χαρακτήρας, τό γράψιμο:

3. перен (протекция) разг τό μέσο[ν], ἡ προστασία· ◊ он его правая \рука εἶναι τό δεξί του χέρι· \рука не дрогнет δέν θά διστάσω· у меня \рука не поднимается δέν μοδ κάνει καρδιά· золотые руки а) ἡ χρυσοχέρα (о женщине), б) ὁ χρυσοχέρης (о мужчине)· сидеть сложа руки κάθομαι μέ σταυρωμένα τά χέρια· руки не доходят до чего-л. δέν Εχω καιρό ν' ἀσχοληθώ μέ κάτι· у него руки опускаются χάνει τό κουράγιο του· ру́кн прочь! κάτω τά χέρια!· играть в четыре \рукай παίζω κατρμαίν связать кого-л. по \рукаам δένω τά χέρια κάποιου· быть связанным по \рукаа́м и ногам εἶμαι δεμένος χεροπόδαρα· уда́рить по \рукаа́м (согласиться) δίνω χέρι, συμφωνώ· дать кому-л. по \рукаам τιμωρώ κάποιον, τσακίζω τά χέρια· ходить по \рукаам περνώ ἀπό χέρι σέ χέρι· прибрать к \рукаам что-л. βάζω κάτι στό χέρι, οἰκειοποιούμαι κάτι· \рукаам воли не давай! μή σηκώνεις χέρι!· в одни руки (продать, отпустить) στό ἀτομο, κατ' ίίτο-μο[ν]· брать что-л. в свой руки παίρνω στά χέρια μου, ἀναλαμβάνω κάτι· взять кого-л. в руки κάνω κάποιον του χεριοο μου· взять себя в руки συνέρχομαι, συγκρατούμαι· попасть кому-л. в руки πέφτω στά χέρια κάποιου· быть в \рукаах у кого-л. μ' ἐχει κάποιος στό χέρι· быть (находиться) в хороших \рукаах βρίσκομαι σέ καλά χέρια· это в наших (их, ваших, его и т. п.) \рукаах εἶναι στό χέρι μας (τους, του, σας)· носить кого-л. на \рукаах ἔχω κάποιον μή στάξει καί μή βρέξει· иметь на \рукаа́х ἔχω· умереть на \рукаах у кого-л. πεθαίνω στά χέρια κάποιου· на все ру́ки мастер πολυτεχνίτης· набить руку παίρνω τόν ἀέρα (τής δουλειάς), συνηθίζω σέ κάτι· марать руки λερώνω τά χέρια μου· умывать руки νίπτω τάς χείρας μου, πλένω τά χέρια μου· \рука руку моет погов. τό ἕνα χέρι νίβει τ' ἀλλο καί τά δυό τό πρόσωπο· \рука об руку χέρι μέ χέρι· на скорую руку разг πρόχειρα, στά πεταχτά· нечист на руку ἀπατεώνας, παλη-άνθρωιτος· под пьяную руку разг στό μεθύσι, μεθυσμένος· подать руку помощи δίνω βοήθεια· поднять ру́ку на кого-л. σηκώνω χέρι (επάνω σέ κάποιον)-наложи́ть ру́ку на что-л. βάζω χέρι σέ κάτι, βάζω στό χέρι κάτι· наложить на себя руки κάνω ἀπόπειρα αὐτοκτονίας, σηκώνω ἐπάνω μου χέρι· приложить ру́ку βάζω τό χεράκι μου, βοηθώ· нагреть себе руки на чем-л. κάνω τή μπάζα μου, βγάζω μίζα· выдать на руки δίνω στά χέρια· это дело его рук εἶναι δική του δουλειά· из рук в ру́ки, с рук на руки ἀπό χέρι σέ χέρι· из первых рук ἀπό πρώτο χέρι· из рук вон плохо κακά καί ψυχρά· все валится из рук δέν μπορώ νά κάνω δουλειά· как без рук без кого-чего-л. εἶμαι ἀνήμπορος, μοῦ κόβονται τά χέρια· не покладая рук ἀσταμάτητα, ἀκούραστα· не хватает рабочих рук δέν φτάνουν τά ἐργατικά χέρια· отбиться от рук γίνομαι ᾶτακτος, δέν πειθαρχώ· с ру́к сбыть ξεφορτώνομαι κάτι· ему́ все сходит с рук βγαίνω πάντα λάδι· это мне не с \рукай разг δέν μοῦ ἐρχεται βολικό· средней \рукай разг μέτριος, κοινός· просить чьей-л, \рукаи ζητώ τό χέρι (или τήν χείρα), ζητώ σέ γάμο· махну́ть \рукао́й на что-л. παρατάω κάτι· \рукаой подать πολύ κοντά, δίπλα· как \рукаой сняло что-либо разг πέρασε ἐντελώς· чужими \рукаами жар загребать погов. βάζω ἄλλον νά βγάλει τό φίδι ἀπό τήν τρύπα, βάζω ἄλλον νά βγάλει τά κάστανα ἀπ' τή φωτιά· ухватиться обеими \рукаами за что-л. ἀρπάζομαι (или πιάνομαι) ἀπό κάτι, δέχομαι μέ εὐχαρίστηση· сон в ру́ку τό ὀνειρο βγήκε· передать кого-л. в ру́ки правосудия παραδίδω κάποιον στά χέρια τής δικαιοσύνης· положа ру́ку на сердце μέ τό χέρι στήν καρδιά.

прил в разн. знач. ξένος:

ρ.δ.μ.

1. ρίπτω, ρίχνω, πετώ•

2. μετακινώ, στέλλω, κατευθύνω•

3. διαχέω, σκορπίζω•

4. αποβάλλω ως άχρηστο•

|| τοποθετώ άταχτα•

5. αφήνω, εγκαταλείπω, παρατώ•

|| μτφ. παύω, σταματώ•

(απρόσ.) με πιάνει, με καταλαμβάνει•

εκφρ.

бросать деньги – σπαταλώ (σκορπίζω) τα χρήματα•

бросать жребий – ρίχνω τον κύβο, το ζάρι (λύνω τι με την τύχη)•

бросать камень ή камнем ή грязью – βάζω γάνες, αμαυρώνω•

бросать оружие – πετώ το όπλο (παραδίνομαι, δειλιάζω)•

бросать перчатку – α) πετώ το γάντι (προκαλώ σε μονομαχία)• β) μπαίνω σε αγώνα εναντίον κάποιου•

бросать свет – ρίχνω φώς, φωτίζω (διευκρινίζω, διασαφηνίζω)•

бросать тень – μτφ. αμαυρώνω.

бросаться

1. αλληλορίχνω•

|| μτφ. περιφρονώ, δεν υπολογίζω•

2. σπεύδω, τρέχω•

|| ρίχνομαι, πέφτω•

3. επιτίθεμαι, επιπίπτω, ορμώ, χυμώ, χύνομαι•

|| τρώγω αχόρταγα•

4. πηδώ από ψηλά•

5. ρίχνομαι κλπ. ρ.μ. ενεργ. φ. (1, 2, 3 σημ.).

εκφρ.

бросать деньгами – σπαταλώ τα χρήματα•

бросать словами, обещаниями – πετώ λόγια, δίνω υποσχέσεις (μιλώ ανεύθυνα)•

бросать в глаза – χτυπώ στα μάτια (τραβώ την προσοχή, κάνω εντύπωση)•

вино ή хмель -ется в голову – με χτυπά το κρασί στο κεφάλι (με μεθά)•

краска ή кровь -ется в лицо – κοκκινίζω (από κάποιο αίσθημα)’ кровь -ется в голову μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι.

ρ.δ.

1. μ. μαζεύω, συγκεντρώνω, συσσωρεύω•

|| μτφ. κερδίζω, βγάζω•

2. τραβώ κουπί, κωπηλατώ•

загребаться

μαζεύομαι κλπ. ρ. ενεργ. φ.

ρ.δ. μ.

1. ρίχνω, ρίπτω, πετώ, βάλλω, εξακοντίζω•

|| μτφ. εκφέρω (βάζω) απανωτά, βροχηδόν (ερωτήματα, παρατηρήσεις κ.τ.τ.).

2. απρόσ μου προκαλεί, μου φέρνει, μου έρχεται (για ζέστη, τρόμο, ιδρώτα κ.τ.τ.)• сон меня -ет ύπνος μου έρχεται, νυστάζω•

εκφρ.

кидать грязью – βάζω γάνες, αμαυρώνω (κατηγορώ, κατακρίνω).

кидаться

1. ρίχνομαι, πετάγομαι, εξακοντίζομαι.

2. κατευθύνομαι, τρέχω γρήγορα. || ορμώ•

|| αρέσκομαι•

3. πηδώ•

4. στριφογυρίζω, περιφέρομαι, πηγαίνω πέρα-δώθε.

εκφρ.

кидать в глаза – βλ. бросаться в глазе• вино ή хмель -ется в голову μεθώ, μεπιώνει το κρασί•

кровь -ется в голову – μον ανεβαίνει•

то – αίμα. στο κεφάλι..

-блю, -бишь

ρ.δ. μ.

1. στραβώνω, σκεβρώνω•

2. απρόσ. (απλ.) σφαδάζω.

3. μτφ. πληγώνω, καταλυπώ, ραγίζω την καρδιά.

коробиться

1. σκεβρώνω, στραβώνω.

2. φουσκώνω, ανασηκώνομαι, ανορθώνομαι (για ενδυμασία).