-
1 семеро
числ. собир.ете, етәү -
2 подкрасться
1. сов.һиҙҙермәйенсә килеү (барыу), боҫоп килеү (барыу)2. сов. перен.көтмәгәндә килеп етеүберәй күренеш, ваҡиға һ.б. ҡарата -
3 семь
числ.етесемь бед – один ответ — мең бәләгә бер яуап
семь раз отмерь, один раз отрежь — ете ҡат үлсә, бер ҡат киҫ
семи пядей во лбу — бик аҡыллы, алланың ҡашҡа тәкәһе
семь потов сошло — ете ҡат тир сығарыу, йән тирҙәр сығарыу
бер тегеләй, бер былай; рәте-сираты юҡ -
4 покачать
1. сов.кого-чтобәүетеү, тирбәтеү2. сов. чемһелкеү, сайҡау3. сов. что(бер аҙ) һурҙырыу -
5 время
1. сваҡыт2. счас, сроксәғәт, ваҡытсколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?
3. сэпоха, периодваҡыт, дәүер, осор, заман4. сопределённая порамиҙгел, мәл, саҡ, ваҡытвремя покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө
5. с грам.заманво время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан
время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә
(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта
в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр
2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай
в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында
выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу
до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе
ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында
на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем
со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә
раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда
с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә
тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала
-
6 свет
I1. мяҡтылыҡ, яҡты, нурдневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы
2. м разг.рассветтаң, таң атыу3. мисточник освещенияут4. м перен.сатҡы, нурни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән
пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү
II1. мвселеннаядонъя, ер йөҙө, йыһан2. м уст.обществобарлыҡ кешеләр, халыҡ3. мвысшее обществойәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элитана край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә
ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә
явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)
2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау
сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү
-
7 кристаллизоваться
1. сов., несов.кристаллашыу, кристалланыу2. сов., несов. перен.ҡалыпланып (формалашып) етеү -
8 скоро
1. нареч.тиҙ, шәп, йәһәт, етеҙ, ҡыҙыу2. нареч.тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан3. в знач. сказ.тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан -
9 срок
-
10 чёрный
1. прил.ҡара2. прил.; перен.ҡара, ауыр, ҡайғылы, ҡараңғы3. прил.; перен.злостный, коварныйҡара, мәкерле, уҫал4. прил.как составная часть зоологических и ботанических названийҡарачёрный лес — ҡара урман (япраҡлы, ҡуйы)
чёрные металлы — ҡара металдар (тимер, ҡорос, суйын)
держать в чёрном теле — ҡағыу, ситләтеү
чёрным по белому (написано) — асыҡ, аныҡ (яҙылған)
5. прил.ҡараңғы6. в знач. сущ. м и ж чёрный и чёрнаяҡара тәнле кеше, ҡара тәнлеләр7. в знач. сущ. мн. чёрныев шахматах и шашкахҡаралар8. прил.; разг.грязныйҡара, бысраҡ, керле9. прил.арт, артҡы, ярҙамсы10. прил.физически тяжёлый, неквалифицированныйҡара11. прил.принадлежащий к низшим сословиямҡара, ябай12. прил.; перен.отрицательный, плохойҡара, насар, яман -
11 штык
1. мштык2. м спец.бер көрәк ҡалынлығы ерв штыки (идти, ходить и т.п.) — штыкка штык барыу
встретить (принять и т.п.) в штыки — ҡаршы тороу, ҡабул итмәү, килешмәү
как штык (прийти, явиться и т.п.) — теп-теүәл, һис шикһеҙ (килеп етеү)
-
12 болтать
I1. несов. чтовзболтатьболғатыу, бутау2. несов. чемһелкеү, һелкетеү3. несов.кого-что безл.; разг.покачивать из стороны в сторонусайҡау, сайҡатыу, бәүетеүII1. несов.; разг.что и без доп.юҡ-бар һөйләү, гәп (сафсата, ләстит) һатыу, лаҡылдау, ләпелдәү, таҡылдау2. несов.; разг.проговариватьсяәйтеп һалыу, яңылыш әйтеп (һөйләп) ташлау, ысҡындырып ебәреү3. несов.; разг.бегло говорить на каком-л. иностранном языкеһөйләшеү, һөйләшә алыу (белеү) -
13 быть
1. несов.существовать, иметьсябулыу, бар булыу2. несов.находиться, присутствоватьбулыу3. несов.происходить, случатьсябулыу4. несов.приходить, приезжатькилеү, килеп етеү, булыу5. несов. в знач. вспомогательного гл.в знач. связки между подлежащим и сказуемымбулыу, ине6. несов. в знач. вспомогательного гл.для образования сложных форм страдательного залогабулған, ине7. несов. в знач. вспомогательного гл.для образования глагола будущего времени изъявительного наклонения-ыр/-ер, -асаҡ/-әсәкни булһа, шул булыр; была не была — булһа – булыр, булмаһа – юҡ
бөткән баш бөткән; быть заодно с кем — бер һүҙҙә булыу
как быть? — ни эшләргә?, нисек итергә инде?
әйҙә, шулай булһын; ярар, шулай булһын (килешеүҙе белдергәндә) -
14 дальше
1. сравн. от далёкий 1, 2, 4 и далекомы от центра живём дальше, чем вы — беҙ үҙәктән һеҙгә ҡарағанда алыҫыраҡ торабыҙ
2. нареч.затемартабан, унан ары, унан (шунан) һуңдальше что было, не помню — унан ары ни булғанын иҫләмәйем
3. нареч.продолжая начатоеартабан, ары, тағы ладальше (ехать) некуда прост. — берәй нәмәнең сигенә килеп етеү (терәлеү), башҡа сара юҡ
не дальше как; не дальше чем — ҡасан ғына әле
-
15 договориться
1. сов. о чёмкилешеү, бер фекергә килеү, һүҙ (беркетеү) ҡуйышыу2. сов.до чегоһөйләй торғас, -ға/-гә барып етеү, һөйләй-һөйләй -ға/-гә төшөп китеүдоговориться до нелепостей — һөйләй торғас, кеше ышанмаҫ һүҙгә төшөп китеү
-
16 додуматься
сов.уйлап табыу (сығарыу), бер һығымтаға (фекергә) килеү, баш (аҡыл) етеү -
17 дорастить
сов. кого-чтоберәй сиккә (ваҡытҡа) тиклем үҫтереү -
18 как
1. нареч., частица и союз нареч.нисек, ҡайһылай, ҡалайя сделал, как вы сказали — һеҙ нисек әйттегеҙ, мин шулай эшләнем
не знаю, как это делается — мин бының ҡалай эшләнгәнен белмәйем
2. нареч., частица и союз нареч.ҡайһылай, бик, шул тиклем3. нареч., частица и союз частицанисек, бәй, һуң4. нареч., частица и союз частица; разг.-мы/-ме5. нареч., частица и союз союзкеүек, шикелле, һымаҡ, -дай/-дәйтвёрдый, как камень — таш һымаҡ (таштай) ҡаты
белый, как снег — ҡар һымаҡ (ҡарҙай) ап-аҡ
6. нареч., частица и союз союзитеп, күреп, булыу яғынан7. нареч., частица и союз союз-ғанда/-гәндә, менәнкак вспомнишь, приятно становится — иҫкә төшөргәндә рәхәт булып китә
как доедешь, вышли телеграмму — барып етеү менән телеграмма һуҡ
как стемнеет, он вернётся — ҡараңғы төшөү менән ул ҡайтасаҡ
как бы не — булып ҡуймаһа ғына ярар ине, булып ҡуймаһын
как бы то ни было — нисек кенә булмаһын, һәр хәлдә
как же — эйе шул, әлбиттә
как когда; когда как — ҡасан нисек, төрлө ваҡытта төрлөсә
как кому; кому как — кемгә нисек, кешеһенә ҡарап
как нельзя лучше — үтә һәйбәт, шунан да яҡшыһы юҡ
как попало — теләһә нисек, теләһә ҡалай
как раз: — 1) нәҡ, тап
2) в знач. сказ. тап-таман; эта обувь мне как раз — был аяҡ кейеме миңә тап-таман
как только — -ғас та/-гәс тә, уҡ/үк
как только он придёт, я вам сообщу — ул килгәс тә, мин һеҙгә хәбәр итермен
-
19 наверстать
Iсов. чтотултырыу, ҡаплау, ҡыуып етеү, эшләп бөтөрөүIIсов. что, чего; типогр.вёрсткалау, вёрсткалап ҡуйыу -
20 нажечь
1. сов. что, чего; разг.яндырыу, үртәү (бер ни тиклем), яндырып әҙерләү2. сов. что; разг.нагреть, накалитьяндырыу, бешереү, эҫетеү, ҡыҙҙырыу3. сов. спец.ҡыҙҙырып (яндырып) тамға һалыу
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Russian grammar — encompasses: * a highly synthetic morphology * a syntax that, for the literary language, is the conscious fusion of three elements: ** a Church Slavonic inheritance; ** a Western European style; ** a polished vernacular foundation.The Russian… … Wikipedia
снимать — глаг., нсв., употр. очень часто Морфология: я снимаю, ты снимаешь, он/она/оно снимает, мы снимаем, вы снимаете, они снимают, снимай, снимайте, снимал, снимала, снимало, снимали, снимающий, снимаемый, снимавший, снимая; св. снять; сущ … Толковый словарь Дмитриева
List of numbers in various languages — The following tables list the names and symbols for the numbers 0 through 10 in various languages and scripts of the world. Where possible, each language s native writing system is used, along with transliterations in Latin script and other… … Wikipedia
аша — 1 (Талд., Гв.; Сем.: Мақ., Аяг.; Шығ.Қаз., Тарб.; Қост., Фед.) айыр. Менің а ш а мд ы кім алды? (Талд., Гв.). Айырды тістің санына қарай үш а ш а, төрт а ш а деп атай береді. Сахнада тарелка айналдырғанша, қолыңа а ш а алып, қырман басындағы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
перебирать — глаг., нсв., употр. сравн. часто Морфология: я перебираю, ты перебираешь, он/она/оно перебирает, мы перебираем, вы перебираете, они перебирают, перебирай, перебирайте, перебирал, перебирала, перебирало, перебирали, перебирающий, перебираемый,… … Толковый словарь Дмитриева
кәккүк — 1. Йомыркаларын башка кошлар оясына сала, көзен көньякка китә торган урман кошы 2. күч. Бер урыннан икенчегә күчеп йөрүче кеше. КҮКЕ САБЫНЫ – Канәферсыманнар семь. җете кызыл чәчәкле күпьеллык үлән; рус. Барская спесь. КҮКЕ ТӨКЕРЕГЕ – Алмагачның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күке — 1. Йомыркаларын башка кошлар оясына сала, көзен көньякка китә торган урман кошы 2. күч. Бер урыннан икенчегә күчеп йөрүче кеше. КҮКЕ САБЫНЫ – Канәферсыманнар семь. җете кызыл чәчәкле күпьеллык үлән; рус. Барская спесь. КҮКЕ ТӨКЕРЕГЕ – Алмагачның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таҗ — 1. Патшалар, монархлар кия торган махсус баш киеме – тулы хокуклы хаким булу билгесе. күч. Монархия, монарх культы, монархизм 2. Чәчәкләрдән үрелгән такыя. Хатын кызларның башына уралган чәч толымы. күч. Ай яки кояш тирәсендә күренә торган нурлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
жүзгіш машиналар — (Плавающие машины) алдын ала дайындықсыз су бөгеттерінен өте алатын ұрыстық және көліктік (доңғалақты немесе шынжыр табанды) құралдар. Бірінші ұрыстық Ж.м. (автомобиль қайықтар немесе амфибиялар) ХХ ғасырдың басында пайда болды. Орыс өнертапқышы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
құмбыл — I сын. Әзір, даяр, дайын. Айда десе жер түбіне де айдап апаруға қ ұ м б ы л м ы з (С.Сматаев, Елім ай, 2, 384). Мен оның дәл осындай он рисаласын оқуға қ ұ м б ы л м ы н (Парасат, 2009, №9, 10). II үст. Жылдам, тез, шапшаң; ширақ. – Жүдә, қ ұ м б … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Россия. Русский язык и Русская литература: Русский язык — А. Русский язык термин, употребляемый в двух значениях. Он обозначает: I) совокупность наречий великорусских, белорусских и малорусских; II) современный литературный язык Р., представляющийся в своем основании одним из великорусских наречий. I)… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона