-
41 правле
ние с1. (по знач. гл. правитьII1) ҳукмронӣ, идора кардан(и); образ правлея тарзи ҳукмрони2. (выборный орган) идора, правления // разг. маҷлиси (ҷамъомади) идора; разбирать вопрос на правлеи масъаларо дар маҷлиси идора муҳокима кардан3. идора; правлее железной дороги идораи роҳи охан; зайти в правлее ба идора даромадан <> бразды правлея высок. инони ҳокимият -
42 проведение
с (по знач. гл. провести 1, 3-7) гузарондан(и), кашидан(и); ба амал гузарондан(и); проведение межи марзакашӣ, кашидани марза; проведение железной дороги кашидани (сохтани) рохи оҳан; проведение решения в жизнь амалӣ кардани қарор -
43 прокладка
ж1. (по знач. гл. проложить) сохтан(и), кушодан(и), кашидан(и); прокладка труб қубуркашӣ; прокладка железной дороги сохтани роҳи оҳан2. қабат, лой, таҳ; резиновая прокладка қабати резинӣ3. мор. хатти роҳи киштӣ -
44 профиль
м1. нимрух, профиль (намуди як тарафи сару рӯи одам ё намуди чизе аз паҳлуяш)2. профиль, мақтаъ (буриши амудӣ ва ё кундалангии чизе); профиль дороги профили роҳ; профиль моста профили пул3. касб, ҳунар, ихтисос, соҳа; профиль специалиста касби мутахассис; профиль вуза соҳаи мактаби олӣ -
45 прочь
нареч. ба як тараф (сў), ба канор, дур; унести прочь что-л. ягон чизро ба як сӯ бурдан; убежать прочь ба як тараф давида рафтанIIв знач. сказ, дур шав, дафъ шав, нест шав пошёл прочь ! гум шав!; прочь с дороги! пеши роҳро нагир!, аз роҳ дур шав!, аз роҳ дафъ шав!; прочь с моих глаз! дафъ шав аз пеши чашмам!, аз назарам дур шав!; руки прочь ! дафъ шав(ед)! даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир! <> не прочь майлаш, «не» намегӯям, розӣ, зид не; я не прочь закусить ман барои андак хӯрок хӯрдан зид не -
46 разбивка
ж1. (по знач. гл. разбить 1,5-10) шикастан(и), майда-майда кардан(и); тақсим; бар бод додан(и); шинондан(и), сохтан(и); кушодатар кардану); молида мулоим кардан(и); разбивка льда яхшиканӣ; разбивка слова на слоги ба ҳиҷоҳо ҷудо кардани калимаҳо; разбивка сада шинондани дарахтҳои боғ; разбивка лагеря сохтани лагер; разбивка строк в наборе ҷудокунии сатрҳо дар ҳуруфчинӣ2. (планировка) тарҳкашӣ; разбивка железной дороги кашидани тарҳи роҳи оҳан -
47 разбирать
несов.1. см. разобрать;2. что разг. фаҳмидан, сарфаҳм рафтан; ехать в темноте, не разбирая дороги дар торикӣ ба таги пой нигоҳ накарда роҳ рафтан3. сара карда гирифтан, шинохта гирифтан; покупать не разбирая сара накарда харидан -
48 развилина
ж1. (ствол, сук) душоха, айрй2. дуроҳа; на развилине дороги дар дуроҳа -
49 разворот
м1. (по знач. гл. развернуть 1-8) кушодан(и), боз кардан(и); васеъ кардан(и); вусъат (инкишоф), додан(и); (по знач. гл. развернуться 8, 9, 10) паҳн шудан(и); тараққӣ (инкишоф) ёфтан(и), вусъат ёфтан(и); гардиш; разворот строительства вусъатёбии сохтмон; разворот танка гардиши танк2. хамгашт; крутой разворот дороги хамгашти роҳ3. (листа, переплёта и т. п.) пушт, дарун; на развороте обложки дар даруни муқова -
50 разойтись
сов.1. пароканда шуда рафтан, ба ҳар тараф (ба ҳар сӯ) рафтан; гости разошлись меҳмонҳо рафтанд; разойтись по домам хона ба хона рафтан; разойдись! разг. гурезед!, пароканда шавед!; тучи разошлись абрҳо пароканда шуданд2. об шудан, ҳал шудан; сахар разошёлся в стакане қанд дар стакан об шуд3. кушода шудан, ҳамвор шудан; морщины на лбу разошлйсь чинҳои пешона ҳамвор шуданд4. дучор наомадан, вонахӯрда гузаштан, якдигарро надида гузаштан; мы с ним случайно разошлись ману вай тасодуфан якдигарро надида гузаштем5. алоқаро кандан, ҷудо шудан, аз якдигар ҷудо шудан, талоқ кардан (додан); друзья разошлись из-за несходства характеров аз номувофиқати феълу атвор дӯстон аз ҳамдигар дилмонда шуданд6. душоха шудан, ба шохаҳо ҷудо шудан; дороги разошлись роҳ ба ду ҷудо шуд // перен. мувофиқат накардан, тафовут доштан; мнения разошлись фикрхо (мулоҳизаҳо) мувофиқат накарданд7. ба ду тараф ҷудо шудан, аз ҳамдигар ҷудо шудан; полы платья разошлись бари доманаи курта кушода шуд; швы разошлись чокҳо канда шудаанд8. фурӯхта шудан; книги быстро разошлись китобҳо зуд фурӯхта шуд9. сарф (харҷ, исроф) шудан; деньги разошлись пул сарф шуд10. паҳн (овоза) шудан; по городу разошлись слухи овоза ба шаҳр паҳн шуд11. суръат ёфтан (гирифтан); машина разошлась мошин суръат гирифт // авҷ гирифтан, тез шудан, шиддат ёфтан; дождь разошелся борон авҷ гирифт; ветер разошёлся шамол шиддат ёфт12. перен. тафсида рафтан, аз ҳад зиёд саргарм шудан; он разошёлся и наговорил лишнего манаҳаш тафсида гапи зиёдӣ зад // (развеселиться) хушнуд (хурсанд) шудан -
51 расчистка
ж (по знач. гл. расчистить) тозакунӣ, поккунӣ, рӯфтан(и); расчистка дороги тозакунии роҳ -
52 сбить
сов.1. кого-что зада ғалтондан (афтондан, баровардан); сбить с ног кого-л. касеро зада ғалтондан; сбить яблоко с ветки себро зада афтондан; сбить замок с двери қулфи дарро зада баровардан2. что кунд (фит, суда, хӯрда) кардан; сбить подковы о камни наълҳоро ба санг зада фит кардан; сбить каблуки пошнаро фит кардащ сбить дорогу роҳро дағарбуғур (вайрон) кардан // разг. (стереть кожу) озурдан; сбить пятку пошнаи поро озурдан3. кого-что бо тир зада ғалтондан, бо тир захмдор кардан, бо тир куштан; сбить утку мурғобиро тир зада куштан; сбить самолёт самолётро зада афтондан4. кого-что (оттеснить) фишор дода баровардан, танг карда баровардан5. кого-что с чего задан, баровардан; сбить с дороги аз роҳ задаи6. кого перен. разг. саросема кардан, гап гум кунондан; ученика сбили трудные вопросы саволҳои мушкил талабаро саросема карданд7. что кам (паст) кардан, фуровардан; сбить пламя алангаро паст кардан; сбить температуру ҳароратро фуровардан; сбить цену нархро фуровардан8. что сохтан; сбить ящик для посылки барои посылка қуттӣ сохтан9. кого-что разг. ҷамъ (тӯб) кардан; собаки сбили овец в кучу сагҳо гӯсфандонро ба як ҷо тӯб карданд10. что кафк кунондан, гуппӣ задан; кашидан, кофта-кофта ғафстар (қуюқтар) кардан; сбить пену кафк кунондан; сбить масло маска ҷудо кардан <> сбить с толку кого-л. 1) (запутать) майнаи касеро гиҷ кардан, касеро гаранг кардан; 2) (толкнуть на чтосбитьл. плохое) касеро аз роҳ баровардан, касеро гумроҳ (бероҳа) кардан; \сбить с пути то же, что \сбить с толку 2) -
53 сбиться
сов.1. яклаба (яктарафа, каҷ) шудан; галстук сбился на сторону галстук каҷ шудааст2. прост. кунд (фит, суда, хӯрда) шудан; каблуки сбились пошна фит шуд3. роҳро гум кардан; он сбился с дороги вай роҳро гум кард4. перен. саросема (телба, гум) кардан; сбиться со счёта ҳисобро гум кардан; ученик сбился и замолчал талаба саросема шуду хомӯш гашт5. разг. тӯб (ҷамъ, тӯда, ғун) шудан; от испуга овцы сбились в кучу гӯсфандон рамида дар як ҷо тӯб шуданд6. разг. аз кофтан қуюк шудан <> сбиться с ног ҳалок шудан, аз по мондан; сбиться с ноги баробар кадам назадан, қадаммониро гум кардан; сбиться с панталыку аз роҳ баромадан, гумроҳ шудан, бероҳа шудан; сбиться с пути, сбиться с толку то же, что сбиться с панталыку; \сбиться с такта аз усул баромадан -
54 свернуть
сов.1. что печондан, лӯла кардан;свернуть бумагу коғазро лӯла кардан; свернуть одеяло кӯрпаро печондан2. что (закрыть лепестки) бастан, маҳкам кардан3. что разг. тофтан, тофта тайёр кардан (сохтан); свернуть фитиль из ваты пахтаро тофта пилта тайёр кардан4. что перен. маҳдуд кардан; свернуть фронт фронтро маҳдуд кардан5. что перен. кам кардан, ихтисор (маҳдуд) кардан; бас кардан; свернуть штаты штатҳоро кам кардан; свернуть работы қорҳоро бас кардан6. гаштан, тоб хӯрдан; свернуть направо ба тарафи рост гардидан // кого-что гардондан; свернуть машину с дороги мошинро аз роҳ гардондан7. перен. разг. гузаштан, дигар кардан; свернуть разговор на другую тему ба мавзӯи дигар гузаштан8. что каҷ (вайрон, хароб) кардан; свернуть резьбу гайки печи гайкаро вайрон кардан свернуть голову (шёю) кому-л. прост. сари касеро хӯрдан; \свернуть [себе] голову (шею) прост. сари худро хӯрдан -
55 свести
сов.1. кого фуровардан, гирифта фуровардан2. кого-что бурдан, бурда мондан, четтар бурда мондан; свести лошадь с дороги аспро ба лаби роҳ бурда мондан3. кого-что разг: (в одно место) бурдан, гирифта бурдан, бурда мондан4. кого-что бурдан, бурда расондан, гирифта бурдан; свести кого-л. в театр касеро ба театр бурдан5. кого с кем (помочь встретиться) во хӯрондан, дучор кунондан, рӯ ба рӯ кардан6. что с кем-чем разг. пайдо кардан; свести дружбу (знакомство) дӯстӣ (ошноӣ) пайдо кардан7. что ҷафс кардан, ба ҳам расондан, ба ҳам пайванд кардан; свести доски пола тахтаҳои фаршро ба ҳамдигар ҷафс кардан; свести брови абрӯ чин кардан8. что во что як (якҷоя) кардан, муттаҳид кардан; свести отряды в полк отрядҳоро як карда полк ташкил кардан9. что ҷамъбаст кардан, муқоиса карда натиҷа баровардан10. что к чему, на что мухтасар кардан, каср карда ба ҳадде расондан; свести к минимуму ба ҳадди ақал расондан11. что нусха бардоштан (гузарондан), кӯчондан12. что нест кардан, равондан, барҳам додан; свести бородавку озахро сӯзондан; свести пятно доғро нест кардан13. безл. что разг. раг кашидан; ногу свело судорогой раги по кашида шуд <> свести в могилу кого ба лаби гӯр бурдан; свести к нулю что ба ҳеҷ баровардан; свести на нет что нест (нобуд, маҳв) кардан; свести с пьедестала (с высоты величия) кого-л. касеро аз азамат ва бузургӣ фуровардан; свести счёты с кем-л. аз касе интиқом гирифтан; \свести с ума аз акл бегона кардан -
56 скреститься
сов.1. якдигарро бурида гузаштан; дороги скрестились роҳҳо якдигарро бурида гузаштанд2. перен. ба ҳамдигар муқобил шудан, ба ҳамдигар мухолиф (зид) баромадан; их интерёсы скрестились манфиатҳои онҳо ба ҳамдигар мухолиф баромаданд3. биол., с.-х. ҷуфтӣ кардан, ҷуфт шудан, дурага шудан; пайванд шудан4. лингв. ихтилот -
57 спрямление
с1. (по знач. гл. спрямить) рост кардан(и);2. ҷои ростшуда; спрямление дороги ҷои ростшудаи роҳ -
58 сторона
ж1. (направление) тараф, сӯ, ҷониб, самт; с правой стороны дар (аз) тарафи рост; с левой стороны дар (аз) тарафи чап; со всех сторон аз ҳама тараф; с разных сторон аз ҳар тараф; на той сторонё дар он тараф; уклониться в сторону ба як сӯ рафтан; смотреть по сторонам ба атроф иигоҳ кардан; разбежаться в разные стороны тохта ба ҳар тараф пароканда шудан2. (страна, местность) мамлакат, маҳал, мавзеъ; родная сторона ватан, зодгоҳ3. (край) тараф, лаб, канор; южная сторона улицы тарафи ҷанубии кӯча; на теневой сторонё улицы дар тарафи соядори кӯча; по обеим сторонам шоссе дар ду лаби роҳ; подветренная сторона тарафи шамолпанаҳ; наветренная сторона тарафи шамолрас; ехать стороной дороги аз канори роҳ рафтан4. (поверхность) рӯй, тараф; листорон цевая сторона материи рӯи матоъ, тарафи ростаи матоъ5. перен. канор, чет; держаться в сторонё дар канор истодан, худро аз коре чет кашидан; остаться в сторонё дар канор мондан; дар коре иштирок накардан; отвлечься в сторону аз масъалаи асосӣ дур рафтан 6, перен. ҷиҳат, ҷониб, назар, тараф; обсудить вопрос со всех сторон масъаларо аз хар ҷиҳат муҳокима кардан 7, (свойство, качество) ҷиҳат, сифат; положительная (отрицательная) сторона дела ҷиҳати мусбати (манфии) кор; воспитательная сторона ҷиҳати тарбиявӣ; показная сторона ҷиҳати рӯякӣ; материальная сторона ҷиҳати моддӣ; сильные и слабые стороны книги ҷиҳатҳои мусбату сусти китоб8. (группа людей) тараф, ҷониб; Высокие договаривающиеся стороны дип. Тарафҳои олии аҳдкунанда; победа на нашей сторонё ғалаба дар ҷониби мост; нападающая -сторона тарафи ҳамлакунанда; прения сторон юр. изҳори фикри тарафайн9. с предлогом «со»; дядя со стороны матери тағо; дед со стороны отца бобо10. мат. пахлу; сторона куба паҳлуи куб; стороны треугольника паҳлуҳои секунҷа11. в знач. нареч. стороной аз чет, аз паҳлу; обойти стороной аз чет гузаштан // перен. аз атроф, аз дигарон; разузнать стороной аз дигарон донистан (фаҳмидан) <> в ^е 1) (поодаль) каме дуртар, як кадар онсӯтар, як қадар онтарафтар 2) (отдельно от других) ҷудогона, алоҳида, танҳо, мустақилона; в сторону чего-л. ба тарафи чизе; в сторону (отбросить и т. п.) берун, ба як сӯ (партофтан ва ғ.); иди на все четыре стороны! куҷо ки хоҳӣ, рав!; чор тарафат кибла!; на ^ё дар ҷои дигар, дар ҷои бегона (ғариб); на сторону ба ҷои дигар, ба берун; на сторону (сбиться и т. п.) ба як сӯ, ба як лаб; с чьёй-л. стороны аз тарафи касе; с моёй (твоей) стороны аз тарафи ман (ту), ман худам, ту худат; с одной стороны… с другой стороны аз як тараф… аз тарафи дигар; аввал… сони…; со стороны (взять, пригласить) аз берун, аз ҷое (гирифтан, даъват кардан); со стороны руководства аз тарафи роҳбарият; брать (принять) чью-л. сторону тарафи касеро гирифтан, касеро тарафгирӣ кардан; держать сторону кого, чью ҳимоя кардан, тарафдорӣ кардан; перейти на чью-л. сторону ба тарафи касе гузаштан; мое (твоё и т. п.) дело \сторонаа ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ту ва ғ.) дахл надорад; шутки в сторону бе ҳазл, бе шӯҳӣ ҷиддан -
59 стоять
несов.1. истодан, қарор истодан; стоять на крыльце дар болои зинапоя истодан; стоять на солнце (в тени) дар оф-тобрӯя (дар соя) истодан; стоять на цыпочках нӯги по истодан; стоять на коленях ба зону истодан2. кардан, истодан; стоять у станка дар дастгоҳе кор кардан; стоять в карауле каравулӣ кардан3. истодан, қарор истодаи, таваққуф кардан; поезд стоит десять минут поезд даҳ дақика меистад (тавакқуф мекунад); лошадь не стоит на месте асп дар ҷояш қарор намеистад4. истодан, будан, ҷорӣ набудан; вода в пруду стоит оби ҳавз ҷорӣ нест; время не стоит вакт мегузарад5. кор накардан, беҳаракат будаи; часы стоят соат хоб кардааст; машина стоит мошин кор намекунад6. вокеъ будан, истодан; город стоит на берегу реки шаҳр дар соҳили дарё воқеъ аст; поезд стоит на третьем пути поезд дар рохи сеюм истодааст; трактор стоит под навесом трактор дар таги шипанг аст; диван стоит в углу диван дар кунҷи хона истодааст7. перен. мавҷуд будан, будан; весна стояла у двора фасли баҳор наздик омада буд; стоят жаркие дни рӯзҳо гарманд; в воздухе стоял шум дар атроф ғалоғула хакмфармо буд; всюду стоит запах цветов ҳама ҷоро бӯи гул гирифтааст; в небе стояла луна шаб маҳтоб буд, маҳтобшаб буд; в глазах девочки стояли слёзы чашмони духтарак ашколуд буд; в комнате стоял дым хона пур аз дуд буд; стоять на уровне требований современности ба талаботи ҳозира муносиб будан; стоять у власти дар сари ҳокимият истодан; на повестке дня стоят три вопроса дар рӯзнома се масъала ҳаст; перед нами стоят серьёзные задачи дар пеши мо вазифаҳои ҷиддӣ истодаанд8. уст. воен. истодан, зиндагӣ кардан; стоять в деревне дар деҳот истодан9. мудофина кардан, тарафдор будан; стоять за Родину ватанро мудофиа кардан; стоять за дело мира тарафдори сулҳ будан; стоять друг за друга ҳамдигарро тарафдорӣ кардан <> стоять горой [за кого-л.] [ба ҳимояи касе] мисли кӯҳ истодан; балогардони кассе шудан; стоять грудью ҷонро дареғ надошта истодан; стоять за спиной у кого пушту паноҳ доштан; стоять колом (костью) в горле прост. балои ҷону тафти устухон будан; стоять над душой чьей-л., у кого-л. мехи ҷафо барин ба сари кассе истодан; стоять на задних лапках перед кем чоплусӣ (лаганбардорӣ) кардан; стоять на одной доске дар як қатор истодан, баробар будан; стоять на [одном] месте хобидан; стоять на платформе чего-л., какой-л. тарафдори чизе (ақидае) будан; стоять на чьем-л. пути (чьей-л. дороге) пеши роҳи касеро гирифтан; стоять на своём дар гапи худ истодан, гапи худро гузарондан; стоять на своем посту дар ҷои худ истодан, вазифаи худро иҷро кардан; стоять на своих [собственных] ногах мустақил будан; стоять насмерть ҷонро дареғ надошта ҷанг кардан; стоять на стороне кого-л., чьей-л. тарафи касеро гирифтан, касеро тарафдорӣ кардан; стоять на страже чего нигаҳбонӣ кардан; стоять на часах посбонӣ кардан; стоять одной ногой в могиле в гробу пой ба лаби гӯр расидан; стоять перед аналоем дар калисо никоҳ кардан;стоять перед выбором илоҷе надоштан; чӣ кор карданро надонистан; стоять перед глазами чьими, у кого пеши чашм истодан; стоять поперек горла у кого ниҳоят ба танг овардан; стоять поперёк пути (дороги) кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; не стоять за чем ҳозир будан, тайёр будан; стой(те)! 1) (остановись, остановитесь) исто!, истед!; 2) (подожди, подождите) сабр кун(ед)!, ист(ед)!; стойте, я знаю, как поступить истед, ман ҳамин хел карданӣ -
60 съехать
сов.1. фуромадан (савора); съехать с пригорка аз теппача фуромадан2. гаштан; машина съехала с дороги мошин аз роҳ баромадааст3. кӯчида рафтан; съехать с квартиры ба хавлии дигар кӯчида рафтан4. перен. яклаба шудан, кач (яктарафа) шудан; шапка съехала набок телпак яклаба шудааст <> съехать на берег мор. ба соҳил баромадан, аз киштӣ фуромадан
См. также в других словарях:
ДОРОГИ — Благими намерениями вымощен ад и многие наши дороги. Тадеуш Гицгер Дороги на самом деле не ремонтируют, а только перемещают дорожные ямы, чтобы водителю было их труднее запомнить. Херб Шрайнер В России две напасти: дураки и дороги. В России нет… … Сводная энциклопедия афоризмов
Дороги — как названия улиц. Изначально возникали в XVIII в. как собственные названия именно дорог из Петербурга в пригородные населённые пункты. С ростом городской территории Д. превращались в обычные городские улицы, но в ряде случаев сохраняли… … Санкт-Петербург (энциклопедия)
дороги — Категория нелесных земель, которые объединяют все виды дорог общего пользования и лесохозяйственного назначения, расположенные на территории лесного фонда. [http://www.wood.ru/ru/slterm.html] Тематики лесоводство … Справочник технического переводчика
ДОРОГИ — (проф.), принятое среди конников неофиц. сокращенное название отрезков д ции А и С (соответственно первые и вторые Д.) при полевых испытаниях троеборья, когда всадники продвигаются по тропинкам, проселочным дорогам и обочинам шоссе. Общая… … Справочник по коневодству
Дороги — как названия улиц. Изначально возникали в XVIII в. как собственные названия именно дорог из Петербурга в пригородные населённые пункты. С ростом городской территории дорог превращались в обычные городские улицы, но в ряде случаев сохраняли свои… … Энциклопедический справочник «Санкт-Петербург»
Дороги — Извилистая дорога на подъезде к Больцано. Грунтовая дорога Деревянная дорога. Похожие дороги строились кельтами в доримскую эпоху … Википедия
Дороги — общее наименование всех разновидностей наземных путей сообщения, предназначенных для передвижения людей, транспорта и грузов. Сеть Д. для регулярных сообщений начинает складываться в Евразии в 5 м тысячелетии до н. э. Обычно… … Большая советская энциклопедия
Дороги — (лат. stratum мостовая). Уже в государствах Др. Востока и на Крите имелись мощеные проезжие Д. с каменными столбами для указания дистанции, станциями для смены лошадей, водосточными желобами, а в некоторых случаях (при неровном рельефе)… … Словарь античности
Дороги — 1) ( даруги ) единица территориального деления XIV XVI вв., особые округа, возникшие в период владычества татарских ханств (административно территориальное деление); 2) пути сообщения (водные, грунтовые, железные). С древнейших времен через … Уральская историческая энциклопедия
Дороги инков — Дороги инков (кечуа Qhapaq Ñan Кхапак Ньан Великая Дорога) сеть многочисленных мощёных … Википедия
Дороги меняют цвет — Дороги меняют цвет … Википедия