-
1 понести
совер.1. ахæссынмать понесла ребенка домой – мад йæ сывæллоны хæдзармæ ахаста
2. аскъæфынлошадь понесла – бæх аскъæфта
3. (испытать, потерпеть) бавзарынпонести тяжелую утрату – уæззау зиан бавзарын
понесешь ты в эту ночь (Жуковский) – ацы 'хсæв басывæрджын уыдзынæ
-
2 пострадать
совер. фыдæбон бавзарын, фæхъизæмар кæнын, фæтухæн кæнын; фæзиан уын, фæхъыгдард уынпострадать за идею – идейаайы тыххæй фыдæбон бавзарын
дом пострадал от пожара – хæдзар сыгъдæй фæзиан ис, хæдзар сыгъдæй фæхъыгдард ис
-
3 потерпеть
совер.1. (проявить терпение) бабыхсын, багæдзæ кæнынпотерпи немного! – багæдзæ кæ иучысыл!
2. (испытать что-л. неприятное) бавзарын, баййафын, баудæссынпотерпеть убыток – зиан бавзарын
-
4 причинить
совер. бавзарын кæнынпричинить горе – маст бавзарын кæнын
-
5 хватить
I совер. (быть достаточным)аххæссын, фаг уын, сфаг уын, сæгъгъæд уынII совер. разг.подарков хватило всем – лæвæрттæ сегасыл дæр аххæстысты
1. (ударить) ныццæвын, ныххафт кæныно камень так хватила их, что только брызги засверкали (Крылов) – дурыл сæ афтæ ныххафт кодта, æмæ ма æрмæст се 'згъæлæнтæ ферттывтой
хватить горя – маст бавзарын
его хватил паралич – паралич æй ныццавта
-
6 хлебнуть
совер. однокр.1. схуып кæнын, ахуып кæнынхлебнуть горя – маст бавзарын
-
7 вынести
совер.1. (кого-л., что-л.) ахæссын, рахæссынскакун лихой, ты господина из боя вынес, как стрела (Лермонтов) – сахъхъ дугъон, ды дæ хицауы хæстæй фатау рахастай
2. (вытерпеть) ныффæразын, ныббыхсын, бавзарынчего только я не вынес! – цы нæ бавзæрстон!
-
8 вытерпеть
совер. бавзарын, бафæразын, ныффæразын, ныббыхсын -
9 драма
жен.2. перен. фыдæвзарæн, драмæпережить драму – фыдæвзарæн бавзарын
-
10 изведать
совер. уст. базонын, басгарын, бавзарын, сфæлтæрынизведал враг в тот день немало, что значит русский бой удалый (Лермонтов) – фаг бавзæрста уыцы бон знаг, циу уырыссаг æхсарджын тох
-
11 испробовать
совер. бавзарын, бафæлварын, фенын -
12 испытать
совер.испытать действие мотора – моторы архайд бафæлварын
2. (перенести) бавзарынчего я только не испытал! – цы нæ бавзæрстон!
-
13 натерпеться
совер. ныффæразын, бавзарын -
14 огорчение
ср. маст, хъынцъым, хъыгагпережить много огорчений – бирæ мæстытæ бавзарын
-
15 пережить
совер.2. (прожить дольше других) искæмæй фылдæр фæцæрын, быныл баззайынон пережил всех сверстников – йе 'мгæрттæн сегасы быныл баззади
-
16 перенести
совер.раненого перенесли в комнату – цæфы уатмæ æрбахастой
перенести заседание на другой день – æрбадт æндæр бонмæ аргъæвын
3. (вынести) бафæразын, цыббыхсын, бавзарынчего он только не перенес в жизни! – цы нæ бавзæрста йæ цæрæнбонты!
-
17 перепробовать
совер. бавзарын, фенын -
18 перетерпеть
совер. бавзарын -
19 попробовать
совер.1. (отведать) ацаходын, фенын2. (попытаться) бафæлварын, бавзарынон попробовал возражать – ныхмæ дзурын бафæлвæрдта
-
20 попытать
совер. разг.:попытать счастья – бафæлварын, амонд бавзарын
- 1
- 2
См. также в других словарях:
бавзарын — ↑ æвзарын Хуымæтæг, аразгæ, цæугæ мивдисæг. Æххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: бавзарынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: бавзарæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: бавзарæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомон здæхæн. Нырыккон афон. æз … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
бавзарын — з.б.п., бавзæрстон, бавзæрстаин, бавзардзынæн … Орфографический словарь осетинского языка
ДУДГÆ БОН БАВЗАРЫН — см. САУ БОН БАЙЙАФЫН Зын цард фæкæнын, стыр маст баййафын. Æз цы дудгæ маст бавзæрстон, уый Хуыцау макæмæн зæгъæд. (Нига. Дыууæ рæдыды.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
æвзарын — → æвзæрын ↓ авзарын, бавзарын, æрæвзарын, æрбавзарын, равзарын, сæвзарын, февзарын … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
САУ БОН БАЙЙАФЫН — см. ДУДГÆ БОН БАВЗАРЫН тж. САУ БОН НЫККÆНЫН Стыр зындзинад бавзарын, æнамонддзинад сæмбæлын. Уыцы æвзонг лæппутæн дæр... цæстытылхæцæг мæхæдæг фæдæн. О, уас мæ сау бон баййафа, цытæ баурæдтон, цы?! (Дзугаты Г. Æнайы лæвар.) Сау боны дуг мыл… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆРВАТЫКК — Нарты, стæй ирон адæмы уарзондæр маргъ. Сатанайы фæдисон, Хуыцауы цумагæнæн. «Адæмæн уарзон маргъ фæу, зæрватыкк», – ахæм арфæ йын Сослан ракодта, Зилахары быдыры йын Балсæджы цалх йæ уæрджытæ куы ахауын кодта, уæд ын Æхсæртæггатæм фæдисхъæргæнæг … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ИДАУÆГ — Дыгуронау амоны Дуаг. Дыгурмæ Идауæг кадджын у. Сæрмагондæй йын ис бæрæгбон дæр Фацбадæн. Вæййы тъæнджы мæйы Бадæнты фæстæ хуыцаубоны æмæ ахæссы къуыри. Идауæгæн ахæм стыр кад уымæн кæнынц, æмæ сæ емынæйæ фервæзын кодта. Раджы кæддæр Стыр Дыгуры… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ФАЦБАДÆН — Дыгургомы кадджындæр бæрæгбæттæй иу. Вæййы тъæнджы мæйы Донскъæфæнтæй къуыри фæстæдæр. Фацбадæны фæкувынц Идауæгмæ (Дуагмæ). Раджы кæддæр Стыр Дыгурмæ фæзын емынæ. Адæм уый куы базыдтой, уæд хъæууынгтæм ракалдысты, фæлæ нæ зонынц, сæхи цы дзуарыл … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БИРÆ ÆНГУЗТÆ ФÆСÆТТЫН — Бирæ зындзинæдтæ бавзарын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗÆБÆХ КЪÆРЦЦ СÆМБÆЛЫН — тж. ХОРЗ КЪÆРЦЦ СÆМБÆЛЫН Зындзинад бавзарын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗЫНГÆЙ ИРВÆЗЫН — см. ЦÆХÆРÆЙ ИРВÆЗЫН Стыр зындзинæдтæ бавзарын æмæ уырдыгæй сæрæгасæй рацæуын … Фразеологический словарь иронского диалекта
