-
1 οιωνοθέτας
οἰωνοθέτᾱς, οἰωνοθέτηςinterpreter of auguries: masc acc plοἰωνοθέτᾱς, οἰωνοθέτηςinterpreter of auguries: masc nom sg (epic doric aeolic) -
2 οἰωνοθέτας
οἰωνοθέτᾱς, οἰωνοθέτηςinterpreter of auguries: masc acc plοἰωνοθέτᾱς, οἰωνοθέτηςinterpreter of auguries: masc nom sg (epic doric aeolic) -
3 σοφός
σοφός, ursprünglich geschickt, geübt in mechanischer Kunst, in einem Handwerke, kundig; ἁρματηλάτας, Pind. P. 5, 107; τέκτονες, P. 3, 113; bes. von Dichtern u. Sängern, oft bei Pind.; σοφὸς τὴν μουσικήν, Plat. Phil. 17 c; und allgemeiner, σοφὸς ὁ πολλὰ εἰδὼς φυᾷ, Pind. Ol. 2, 86; übh. von klarer Einsicht, wie Eur. sagt σοφόν τοι τὸ σαφές, Or. 397; lebens- u. staatsklug, der sich und Andern im häuslichen und öffentlichen Leben wohl zu rathen weiß, Pind. u. Tragg.: ἦ σοφός, ὃς πρῶτος ἐν γνώμᾳ τόδ' ἐβάστασε, Aesch. Prom. 889; τὴν σοφὴν εὐβουλίαν, 1040; διδάσκαλος, Eum. 269; οὐ πρὸς ἰατροῦ σοφοῦ, Soph. Ai. 578; οἰωνοϑέτας, O. R. 484; σοφὸς σὺ μάντις, Ant. 1046; σοφὸς παλαιστὴς κεῖνος, klug, Phil. 429; αἱ σοφαὶ γνῶμαι, Ai. 1070; El. 466; βουλεύων σοφῶς, Phil. 421; τὸν ἐν οἰωνοῖς σοφόν, Eur. I. T. 662, wie ἐν κιϑάρᾳ 1237; c. inf., σοφὸς λέγειν, geschickt zu sprechen, erfahren, geübt im Reden, Med. 580; u. so in Prosa von Her. 3, 85 an überall; man vgl. noch folgende Verbindungen: σοφὸς περὶ τὰ τοιαῠτα, Plat. Conv. 203 a; περὶ τῶν τοιούτων, Apol. 19 c; σοφὸν τούτων, ὧν οἴοιτο πέρι δεινὸς εἶναι, Soph. 230 a; σοφὸν τὰ τοιαῦτα, Euthyphr. 5 a (wie Xen. οἱ σοφοὶ ἃ ἐπίστανται ταῠτα σοφοί εἰσι, Mem. 4, 6, 7); σοφοὶ λέγειν, Phaedr. 266 c. Auch von Sachen, νόμος Her. 1, 196, u. sonst; τὸ σοφόν, ein schlauer, kluger Einfall, Klugheit, Verschlagenheit, Plat. Rep. VI, 502 d u. A.
-
4 ταράσσω
ταράσσω, att. - ττω, fut. med. ταράξομαι in der Bdtg des fut. pass., Thuc. 7, 36, wie Xen. Cyr. 6, 1, 43, perf. τέτρηχα (s. unten u. vgl. ϑράσσω), rühren, auf-, durcheinanderrühren, verwirren; Hom. vom Poseidon, σύναγεν νεφέλας, ἐτάραξε δὲ πόντον, Od. 5, 291, wie ταράξω πέλαγος Αἰγαίας ὰλός Eur. Troad. 88; ταραχϑεὶς πόντος, 687, das von Stürmen aufgewühlte Meer; σὺν δ' ἴππους ἐτάραξε, Il. 8, 86, er machte die Pferde wild, scheu; οὐ χϑόνα ταράσσοντες, das Land nicht umwendend, pflügend, Pind. Ol. 2, 63; φωνὰν ταρασσέμεν, P. 11, 42, verwirren; κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω, Aesch. Prom. 996; übertr., bestürzt machen, μάταιος ἐκ νυκτῶν φόβος κινεῖ, ταράσσει, Ch. 287; δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοϑέτας, Soph. O. R. 483; pass. bestürzt werden, sein, ταράσσομαι φρένας, Ant. 1082; ὥς μοι ὑφ' ήπατι δεῖμα χλοερὸν ταράσσει, Eur. Suppl. 599; τίς σὴν ταράσσει καρδίαν; Bacch. 1320; ὅταν ταράξῃ Κύπρις ἡβῶσαν φρένα, Hipp. 969, u. öfter so von den Leidenschaften; γῆν καὶ ϑάλατταν εἰκῆ, Ar. Equ. 429; καὶ κυκᾶν, Ach. 658 Equ. 251; dah. wie κυκᾶν, mischen, φάρμακον, Luc. Lex. 4; vgl. Nic. Th. 665. 936; κύλικα φαρμάκου, Plut. an vit. ad inf. suff. 3; αἵματος τεταραγμένου μέλιτι, Erasistr. bei Ath. VII, 324 a; so auch λαγὸν ταράξας πῖϑι τὸν ϑαλάσσιον, Amips. bei Schol. Ar. Vesp. 480 u. Ath. X, 446 d. In Prosa: πολλά με ταράττει, Plat. Phaed. 103 c; Theaet. 206 a u. öfter; bes. Krieg, Aufruhr erregen, σὺ καὶ τόδε νεῖκος ἀνδρῶν σύναιμον ἔχεις ταράξας, Soph. Ant. 789; τὴν πόλιν, Ar. Equ. 864; πόλεμον, Plat. Rep. VIII, 567 a; vgl. Dem. 18, 151; ὅτι οὐδὲν δέοι ταράσσεσϑαι, ἀλλὰ νόμοις τοῖς ἀρχαίοις χρῆσϑαι, Xen. Hell. 2, 4, 42; στάσεις καὶ πολέμους, Plut. Cat. min. 22; auch ἐγκλήματα καὶ δίκας τινί, Them. 5; ein Heer in Verwirrung, Unordnung bringen, Her. 9, 50. 51; auch von Sachen, sie verwirren, τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων, 8, 12; ὁρῶν τοὺς Συρακοσίους ταρασσομένους καὶ οὐ ῥᾳδίως ξυντασσομένους, Thuc. 7, 3; πάντα ταῦτα καϑορῶν ἄνω κάτω ταραττόμενα δεινῶς, Plat. Prot. 361 c; τεταραγμένος τὴν γνώμην, Luc. Scyth. 3. – Bei den Aerzten ταράττειν τὴν κοιλίαν, den Unterleib in Unordnung bringen, d. i. Durchfall verursachen. – Das ep. perf. τέτρηχα hat die intrans. Bdtg in Verwirrung, unruhige Bewegung gerathen, τετρήχει δ' ἀγορή, die Volksversammlung gerieth in unruhige Bewegung, Il. 2, 95; ἀγορὴ τετρηχυῖα, 7, 346; so auch sp. D., wie τετρηχυῖα ϑάλασσα Leon. Tar. 96 (VII, 283). Erst spätere Dichter haben hiernach ein praes. τρήχω gemacht, das aber für jene homerische Form anzunehmen nicht nöthig ist; aus der att. Form ϑρᾱσσω, für ταράσσω, wird regelnmäßig τέτρᾶχα, ion. τέτρηχα, abgeleitet, s. Buttm. Lexil. I p. 210. Damit hängt τρηχύς zusammen.
-
5 σοφός
A skilled in any handicraft or art, clever, ἁρματηλάτας ς. Pi.P.5.115, cf. N.7.17;κυβερνήτης A.Supp. 770
; ;οἰωνοθέτας S.OT 484
(lyr.); of a sculptor, E.Fr. 372; even of hedgers and ditchers, Margites Fr.2; but in this sense mostly of poets and musicians, Pi.O.1.9, P.1.42, 3.113; ἐν κιθάρᾳ ς. E.IT 1238 (lyr.), cf. Ar.Ra. 896 (lyr.), etc.; τὴν τέχνην -ώτερος ib. 766; ; γλώσσῃ ς. S.Fr.88.10;σοφὸς ὁ πολλὰ εἰδὼς φυᾷ, μαθόντες δὲ λάβροι Pi.O.2.86
.2 clever in practical matters, wise, prudent, ὁ χρήσιμ' εἰδώς, οὐχ ὁ πόλλ' εἰδώς, ς. A.Fr. 390; esp. statesmanlike, in which sense the seven Sages were so called, Dicaearch. ap.D.L.1.40: hence, shrewd, worldly-wise, Thgn.120, Pi.I.2.12, Hdt. 3.85;σ. ἄνδρες εἰσὶ Θεσσαλοὶ Id.7.130
;σ. παλαιστὴς.., ἀλλὰ χαἱ χαἱ σοφαὶ γνῶμαι.. ἐμποδίζονται S.Ph. 431
, cf. 440, Aj. 1374; πολλὰ ς. A.Ag. 1295; ἃ δεῖ ς. E.Ba. 655 sq.;τῶν λεγομένων πονηρῶν μέν, σοφῶν δέ Pl. R. 519a
: alsoσοφαὶ πραπίδες Pi.O.11(10).10
; : even of animals, X.Cyn.3.7 ([comp] Comp.), 6.13 ([comp] Sup.);σ. πειθώ Pi.P.9.39
codd. ( σοφοῖς Bgk.); : τὸ ς. my little trick, Pl.R. 502d; your clever notion, Id.Euthd. 293d; τἀπ' ἐμοῦ σοφά, δάκρυα my tears, all the resources that I have, E.IA 1214; εἰ δίκαια, τῶν σοφῶν κρείσσω τάδε better than all craft, S.Ph. 1246; σοφόν [ἐστι] c. inf., E. Hec. 228.b more generally, learned, wise,τὸ μὲν σ. [αὐτὸν] καλεῖν ἔμοιγε μέγα εἶναι δοκεῖ καὶ θεῷ μόνῳ πρέπειν Pl.Phdr. 278d
, cf. 279c, Prt. 329e, Ap. 21a ([comp] Comp.), 22c ([comp] Sup.); opp. ἀμαθής, ib. 25d ([comp] Comp.); of sophists, ib. 20a, Prt. 309d, X.Mem.2.1.21, etc.; universally and ideally wise,ὁ σ., τουτέστιν ὁ τὴν τοῦ ἀληθοῦς ἐπιστήμην ἔχων Chrysipp.Stoic.2.42
, cf. 3.167, al.: later σοφώτατος as a title, esp. of lawyers or professors, PIand.16.4 (v/vi A.D.), POxy.126.6 (vi A.D.).3 subtle, ingenious, opp. ἀμαθής ( 1445 ) and σαφής, Ar.Ra. 1434 (Adv.);σοφόν τοι τὸ σαφές, οὐ τὸ μὴ σαφές E.Or. 397
; τὸ σοφὸν οὐ σοφία wisdom overmuch is no wisdom, Id.Ba. 395 (lyr.); τί οὖν ἦν τοῦτο; οὐδὲν ποικίλον οὐδὲ σοφόν nothing curious or recondite, D.9.37.—For the senses of ς., v. Arist.EN 1141a10.—mostly abs., but c. acc. rei, E.Ba. 655, Pl.Phlb. 17c, etc.; also ἐν οἰωνοῖς, κιθάρᾳ, E. IT 662, 1238 (lyr.); ([comp] Sup.); περί τι or τινος, Pl.Smp. 203a, Ap. 19c: rarely c. gen.,σοφὸς κακῶν A.Supp. 453
: also c. inf., πῶς δῆτ' ἔγωγ' ἂν.. Διὸς γενοίμην εὖ φρονεῖν σοφώτερος; S.Fr.524.7.II of things, cleverly devised, wise,νόμος Hdt.1.196
([comp] Sup.); νοήματα, ἔπεα, Pi.O.7.72 ([comp] Sup.), P.4.138, etc.; ; ; πάντα προσφέρων σοφά all wise sayings, Id.Fr. 763, cf. Ph. 1245; ; ;σ. φυγή Id.Supp. 151
; οὐδὲν σοφὸν εἶναι shows no great wisdom, Arist.EN 1137a10.III Adv. σοφῶς cleverly, wisely, etc., first (?) in S.(?)Fr. 1122; then in E.Alc. 699, Ba. 1271 codd., Heracl. 558, Ar.Ra. 1434, etc.: [comp] Comp. : [comp] Sup. , Ar.Nu. 522:— σοφῶς, as an exclamation of applause, Plu.2.45f, Mart.3.46.8, etc. (Not in [dialect] Ep., exc. in Margites l.c. and as ancient v.l. (Eust.1023.14 ) in Il.23.712; but v. σοφία, σοφίζομαι.)
См. также в других словарях:
οἰωνοθέτας — οἰωνοθέτᾱς , οἰωνοθέτης interpreter of auguries masc acc pl οἰωνοθέτᾱς , οἰωνοθέτης interpreter of auguries masc nom sg (epic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)