-
1 δόμημα
-
2 δόμημα
δόμημαbuilding: neut nom /voc /acc sg -
3 δόμημα
-
4 δόμημα
δόμημα, τό, das Gebäude -
5 δόμημα
το строение, постройка -
6 παρ-οικο-δόμημα
παρ-οικο-δόμημα, τό, ein Nebengebäude, Arist. partt. anim. 3, 10, übertr.
-
7 οἰκο-δόμημα
οἰκο-δόμημα, τό, das erbauete Haus, Gebäude; Her. 2, 121. 136; Thuc. 4, 8 u. öfter; Plat. Gorg. 514 b; Dem. u. Folgde, wie Pol. 5, 59, 8.
-
8 ἐπ-οικο-δόμημα
ἐπ-οικο-δόμημα, τό, dasselbe, Sp.
-
9 δομημάτων
δόμημαbuilding: neut gen pl -
10 δομήμασι
δόμημαbuilding: neut dat pl -
11 δομήματα
δόμημαbuilding: neut nom /voc /acc pl -
12 δομήματι
δόμημαbuilding: neut dat sg -
13 δομήματος
δόμημαbuilding: neut gen sg -
14 δῶμα
δῶμα, τό, das Haus, die Wohnung; entstanden aus δόμημα (?) oder aus δόμα (?); verwandt δέμω, δέμας, δόμος, δομέω, δῶ, das Latein. domus, Sanskrit. dam und damas. Von Homer an öfters bei Dichtern. Nicht selten plural. Homerisch anstatt des singular.: Odyss. 7, 102 vgl. mit vs. 93, Iliad. 1, 600 vgl. mit vs. 570, Odyss. 10, 287 vgl. mit vs. 276. Sowohl von Götterwohnungen als von Menschenwohnungen: Haus des Tydeus Iliad. 14, 121, des Odysseus Odyss. 2, 259, des Eumäus Odyss. 16, 78; vom Hause des Eumäus Odyss. 14, 381 ἤλυϑ' ἐμὸν πρὸς σταϑμόν· ἐγὼ δέ μιν ἀμφαγάπαζον, var. lect. Scholl. ἤλυϑ' ἐμὰ πρὸς δώματ'· ἐγώ. vgl. Odyss. 16, 66 ἤλυϑ' ἐμὸν πρὸς σταϑμόν, ἐγὼ δέ τοι ἐγγυαλί. ξω, vom Hause des Eumäus; Haus des Zeus Iliad. 1, 533, des Okeanos Iliad 14, 311, des Poseidon Iliad. 13, 21 Odyss 5, 381; Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες. die Götter, Odyss. 20, 79; ϑεοὶ Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες Iliad. 1, 18; οἱ δ' ἄλλοι οὔ σφιν πάρεσαν ϑεοί, ἀλλὰ ἕκηλοι σφοῖσιν ἐνὶ μεγάροισι καϑείατο, ἧχι ἑκάστῳ δώματα καλὰ τέτυκτο κατὰ πτύχας Οὐλύμποιο Iliad. 11, 77; δῶμ' 'Ἀίδαο, die Unterwelt, Iliad. 15, 251 Odyss. 12, 21. Auch Bezeichnung für das Hauptgemach des Huses, den Männersaal, wo die Gastmahle stattfinden: Iliad. 1, 600 Odyss. 17, 479. 20, 149. 21, 378. Bes. interessant Odyss. 22, 494 αὐτὰρ Ὀδυσ σεὺς εὖ διεϑείωσεν μέγαρον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν: was ist hier δῶμα und was μέγαρον? Und Iliad. 6, 316 Ἕκτωρ δὲ πρὸς δώματ' Ἀλεξάνδροιο βεβήκει καλά, τά ῥ' αὐτὸς ἔτευξε σὺν ἀνδράσιν οἳ τότ' ἄριστοι ἦσαν ἐνὶ Τροίῃ ἐριβώλακι τέκτονες ἄνδρες, οἵ οἱ ἐποίησαν ϑάλαμον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν ἐγγύϑι τε Πριάμοιο καὶ Ἕκτορος, ἐν πόλει ἄκρῃ. Katachrestisch heißt das Zelt des Achilleus δώματα Iliad. 24, 512, Scholl. Aristonic. δώματ': ἡ διπλῆ, ὅτι καταχρηστικῶς τὰς σκηνὰς οὕτως εἶπεν, vgl. Scholl. Aristonic. Iliad. 24, 572; Lehrs Aristarch. p. 152. Eben so, katachrestisch, heißt die Höhle der Kalypso δῶμα Odyss. 5. 208. 242. und δώματα Odyss. 5, 6. 1, 51, vgl. Sengebusch Aristonic. p. 32. – In Prosa Herodot. 2, 62 ἔν τινι νυκτὶ λύχνα καίουσι πάντες πολλὰ ὑπαίϑρια περὶ τὰ δώματα κύκλῳ. – Oefters Pindar und die Tragiker; ὦ δῶμ' Ἀΐδου καὶ Περσεφόνης, ὦ χϑόνι' Ἑρμῆ καὶ πότνι' Ἀρὰ. σεμναί τε ϑεῶν παῖδες Ἐρινύες, αἳ τοὺς ἀδίκως ϑνήσκοντας ὁρᾶτ', ἔλϑετ', ἀρήξατε Soph. El. 110; ὃς γᾶς ἐξέβα ϑαλάμων, Πλούτωνος δῶμα λιπὼν νέρτερον Eurip. Herc. fur. 808; von Tempeln, Soph. O. R. 71; vgl. Pind. P. 4, 95; denn die Tempel sind Wohnungen der Götter; – das Hauptzimmer, der Saal, wo sich die Männer versammeln, Callim. Cer. 64. – Uebertr., wie unser Haus, = Geschlecht, Λαβδάκεια Soph. O. R. 1226; öfter bei Tragg., z. B. Aesch. Ag. 1468; Eur. Hec. 624; dah. nennt Soph. O. R. 29 Theben Κάδμειον δῶμα. Vgl. auch δῶ u. δόμος.
-
15 οικοδομημα
-
16 ἐποικοδομή
ἐπ-οικο-δομή, ἡ, u. ἐπ-οικο-δόμημα, τό, das Daraufgebaute, Gebäude -
17 οἰκοδόμημα
οἰκο-δόμημα, τό, das erbauete Haus, Gebäude -
18 παροικοδόμημα
παρ-οικο-δόμημα, τό, ein Nebengebäude -
19 δέμω
Grammatical information: v.Meaning: `build' (Il.).Dialectal forms: Myc. demeote \/ demeontes\/ ptc. fut. tokodomo \/ toikhodomos\/, naudomo \/ naudomos\/, etedomo \/ entesdomos\/?Derivatives: δέμας (nom. and acc.) `building of the body, outward appearance' (Il.; s. Vivante Arch. glottol. it. 40, 44f.) with analogical - ας, δομή `id.' (A. R.), also = `τεῖχος, οἰκοδομή' (H., uncertain J. AJ 15, 11, 3) with δομαῖος `to building useful' (A. R.); - δόμος ( δῶμα, δῶ), s.s.v. - Deverb. aorist δωμῆσαι, - ήσασθαι (A. R.; δωμήσουσιν οἰκοδομήσουσι H.), from *δωμάω (or *δωμέω?, Schwyzer 719 n. 5), with δώμημα (Lycia), ἐνδώμησις (Smyrna Ip etc.), δώμησις, δωμητύς H., δωμήτωρ (Man.). - With short vowel late forms: δομέοντι οἰκοδομοῦντι H., δεδομημένος (J., Aristid.) with δόμησις, δόμημα (J.), δομήτωρ (Anon. Prog. in Rh.); from οἰκο-δομέω (Ion.-Att.)? - S. also μεσό-δμη. Nomen agentis οἰκοδόμος with οἰκοδομέω `build'. Adj. ναο-, πυργο- `tempel, fortif. building'.Etymology: The present δέμω has a parallel in the German. verb Goth. ga-timan, OS teman, OHG zeman ` geziemen, fit'. To this group belongs the r-stem for `building wood', e. g. ONo. timbr, OHG zimbar, NHG Zimmer with the denomin. Goth. timrjan etc. ` zimmern', PGm. * tim(b)ra-, IE * demh₁-ro- (disyllabic root with germanic loss of the - h₁-; cf. νεό-δμᾱ-τος, δέ-δμᾱ-μαι), from *-dm̥h₁-. The root had - h₁-: Beekes, Development (291 Add. to p. 202), pointing to notations with η in Pindar; thus Ruijgh, Lingua 25 (1970) 316, who points to Myc. demeote. - Here further Hier.-Luw. ta+ mi-ha `I built' (Kronasser ΜΝΗΜΗΣ ΧΑΡΙΝ 1, 201). - See further δόμος, δῶμα, δεσπότης, μεσόδμη.Page in Frisk: 1,364Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δέμω
См. также в других словарях:
δόμημα — δόμημα, το (AM) κτίσμα, οικοδόμημα … Dictionary of Greek
δόμημα — building neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δομημάτων — δόμημα building neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δομήμασι — δόμημα building neut dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δομήματα — δόμημα building neut nom/voc/acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δομήματι — δόμημα building neut dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δομήματος — δόμημα building neut gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυργοδόμημα — ήματος, τὸ, Μ οικοδόμημα όμοιο με πύργο. [ΕΤΥΜΟΛ. < πύργος + δόμημα μέσω ενός αμάρτυρου *πυργοδομῶ (πρβλ. οικοδόμημα)] … Dictionary of Greek
