Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

éxegí+monuméntum

  • 1 Exegi monumentum aere perennius

    I have erected a monument more lasting than bronze. (Horace)

    Latin Quotes (Latin to English) > Exegi monumentum aere perennius

  • 2 monumentum

    mŏnŭmentum ( mŏnĭm-), i, n. [moneo), that which preserves the remembrance of any thing, a memorial, a monument; esp. of buildings, statues, galleries, tombs erected to perpetuate the remembrance of a person or thing; cf. Paul. ex Fest. p. 139 Müll.
    I.
    Lit. (class.):

    statuam dare auream Solidam faciundam, quae siet factis monumentum suis,

    Plaut. Curc. 3, 72:

    monimenti causā,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    monumento ut esset,

    Liv. 8, 11, 16:

    vitiorum,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    Marcelli et Africani,

    id. ib. 2, 1, 4, §

    11: in Mamertino solo foederato atque pacato monumentum istius, crudelitatis constitutum est,

    id. ib. 2, 4, 11, § 26: ego, quae monumenti ratio sit, nomine ipso admoneor, ad memoriam magis spectare debet posteritatis, quam ad praesentis temporis gratiam, Cic. Fragm. ap. Non. 32, 18:

    placet mihi, legionis Martiae militibus monumentum fieri quam amplissimum,

    id. Phil. 14, 12, 41; plur. excellent:

    quod in monumentis majorum suorum sit interfectus (Clodius),

    i. e. on the Via Appia, Cic. Mil. 7, 17; Tac. A. 4, 7:

    pecunias monumentaque, quae ex fano Herculis collata erant,

    memorials, votive offerings, images, Caes. B. C. 2, 21:

    monimenta, quae in sepulcris: et ideo secundum viam, quo praetereuntes admoneant, et se fuisse, et illos esse mortales,

    Varr. L. L. 6, § 45 Müll.:

    regis,

    Hor. C. 1, 2, 15:

    Marii,

    the temple built by him, Cic. Div. 1, 28, 59;

    of the temple of Castor,

    id. Verr. 1, 50, 13:

    senatūs,

    the house of Cicero, built by order of the Senate, id. Fam. 1, 9, 15.—
    B.
    In partic.
    1.
    A sepulchral monument, a sepulchre, tomb (syn.: sepulcrum, tumulus; class.): marmoreum, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12:

    sepulcri,

    Nep. Dion. 10;

    and without sepulcri: sepultus est in monumento avunculi sui,

    family tomb, sepulchre, Nep. Att. 22, 4.—
    2.
    Of written works, monuments, or records:

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1: monumenta rerum gestarum, books of history, chronicles, Cic. de Or. 1, 46, 201:

    annalium,

    the monuments of history, id. Rab. Post. 16, 43:

    commendare aliquid monumentis,

    memoirs, id. Fam. 5, 12, 1:

    liber monumenti,

    Vulg. Mal. 3, 16.—
    C.
    Transf., a remembrancer, a mark, token, or means of recognition, Ter. Eun. 4, 6, 16:

    vos monimentis commonefaciam bubulis,

    Plaut. Stich. 1, 2, 6.—
    II.
    Trop.:

    at illa laus est, magno in genere... liberos hominem educare, generi monumentum et sibi,

    Plaut. Mil. 3, 1, 110:

    monumentum laudis,

    a memorial, Cic. Cat. 3, 11, 26:

    clementiae,

    id. Deiot. 14, 40:

    furtorum,

    id. Verr. 2, 2, 72, § 177:

    amoris,

    Verg. A. 5, 538.

    Lewis & Short latin dictionary > monumentum

  • 3 monumentum (monim-)

        monumentum (monim-) ī, n    [1 MAN-], that which brings to mind, a remembrancer, memorial, monument: monumenti causā: monumento ut esset, L.— A monument, statue: Marcelli et Africani.— A public work, memorial structure, monument: in monumentis maiorum suorum interfectus (Clodius), i. e. on the Via Appia: regis, H.: Mari, i. e. the temple built by Marius: sena. tūs, i. e. the house built for Cicero by the Senate. —A memorial offering, votive offering: pecunias monimentaque, quae ex fano Herculis conlata erant, Cs.— A sepulchral monument, sepulchre, tomb: legionis Martiae militibus monumentum fieri: sepultus est in monumento avunculi sui, family sepulchre, N.— A tradition, chronicle, story, monument, record: veterum monumenta virorum, V.: Exegi monumentum aere perennius, H.: monumenta rerum gestarum, history: commendare aliquid monumentis, black and white.—A remembrancer, mark, token, means of recognition: cistellam ecfer cum monumentis, T.—Fig., a memorial, record: vitiorum suorum monumenta et indicia, traces and proofs: furtorum: amoris, V.

    Latin-English dictionary > monumentum (monim-)

  • 4 я памятник воздвиг прочнее меди

    Универсальный русско-английский словарь > я памятник воздвиг прочнее меди

  • 5 exigo

    ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    B.
    In partic.
    1.
    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—
    2.
    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.
    (β).
    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—
    3.
    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—
    4.
    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—
    5.
    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —
    6.
    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—
    2.
    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—
    3.
    To conduct, urge forward, superintend, drive:

    opus,

    Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.—
    4.
    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—
    5.
    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —
    6.
    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—
    7.
    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—
    8.
    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 6 perennis

    pĕrennis (‡ pĕremnis, Inscr. Ann. p. Chr. 341 ap. Guattani Monum. Inedit. 1, 5, p. 39), e ( abl. sing. perenne, Ov. H. 8, 64; id. F. 3, 654), adj. [per-annus], that lasts or continues the year through (post-Aug.):

    aves perennes,

    that remain with us all the year round, Plin. 10, 25, 36, § 73.—
    II.
    Transf., everlasting, never failing, unceasing, perpetual, perennial (class.; cf.:

    jugis, perpetuus): aquae,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107; cf. Liv. 1, 21, 3:

    fons,

    Caes. B. G. 8, 43:

    amnis,

    Liv. 4, 30:

    rivi,

    Plin. Ep. 5, 6, 11:

    cursus stellarum,

    Cic. N. D. 2, 21, 56:

    vinum,

    i. e. that bears keeping, Col. 3, 2, 10:

    adamas,

    Ov. M. 15, 813:

    monumenta,

    id. F. 2, 265; of a person:

    super Astra ferar,

    id. M. 15, 875.— Comp.:

    exegi monumentum aere perennius,

    more lasting, more enduring, Hor. C. 3, 30, 1.—
    B.
    Trop., unfailing, uninterrupted, continual, perpetual, etc.:

    lucrum,

    Plaut. Am. p. 16:

    perennis et contestata majorum virtus,

    Cic. Fl. 11, 25:

    continuata motio et perennis,

    id. Tusc. 1, 10, 22:

    loquacitas,

    id. de Or. 3, 48, 185:

    animus in rem publicam,

    id. Prov. Cons. 9, 23.—Hence, adv., in two forms, pĕrenne (post-Aug.) and pĕrennĭter (post-class.).
    A. 1.
    Lit., all the year through, Col. 12, 18, 2.—
    2.
    Transf., constantly, perpetually (postclass.):

    abies perenne durabilis,

    Pall. 12, 15, 1:

    perenne vivax,

    Paul. Nol. Carm. 11, 68.—
    B.
    pĕrennĭter, constantly, continually, always, perpetually:

    arbor frondens perenniter,

    Aug. Doctr. Christ. 2, 16:

    perenniter servare amicitias,

    Sid. Ep. 7, 9; Cod. Th. 7, 20, 2; Sol. 65.

    Lewis & Short latin dictionary > perennis

  • 7 perenniter

    pĕrennis (‡ pĕremnis, Inscr. Ann. p. Chr. 341 ap. Guattani Monum. Inedit. 1, 5, p. 39), e ( abl. sing. perenne, Ov. H. 8, 64; id. F. 3, 654), adj. [per-annus], that lasts or continues the year through (post-Aug.):

    aves perennes,

    that remain with us all the year round, Plin. 10, 25, 36, § 73.—
    II.
    Transf., everlasting, never failing, unceasing, perpetual, perennial (class.; cf.:

    jugis, perpetuus): aquae,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107; cf. Liv. 1, 21, 3:

    fons,

    Caes. B. G. 8, 43:

    amnis,

    Liv. 4, 30:

    rivi,

    Plin. Ep. 5, 6, 11:

    cursus stellarum,

    Cic. N. D. 2, 21, 56:

    vinum,

    i. e. that bears keeping, Col. 3, 2, 10:

    adamas,

    Ov. M. 15, 813:

    monumenta,

    id. F. 2, 265; of a person:

    super Astra ferar,

    id. M. 15, 875.— Comp.:

    exegi monumentum aere perennius,

    more lasting, more enduring, Hor. C. 3, 30, 1.—
    B.
    Trop., unfailing, uninterrupted, continual, perpetual, etc.:

    lucrum,

    Plaut. Am. p. 16:

    perennis et contestata majorum virtus,

    Cic. Fl. 11, 25:

    continuata motio et perennis,

    id. Tusc. 1, 10, 22:

    loquacitas,

    id. de Or. 3, 48, 185:

    animus in rem publicam,

    id. Prov. Cons. 9, 23.—Hence, adv., in two forms, pĕrenne (post-Aug.) and pĕrennĭter (post-class.).
    A. 1.
    Lit., all the year through, Col. 12, 18, 2.—
    2.
    Transf., constantly, perpetually (postclass.):

    abies perenne durabilis,

    Pall. 12, 15, 1:

    perenne vivax,

    Paul. Nol. Carm. 11, 68.—
    B.
    pĕrennĭter, constantly, continually, always, perpetually:

    arbor frondens perenniter,

    Aug. Doctr. Christ. 2, 16:

    perenniter servare amicitias,

    Sid. Ep. 7, 9; Cod. Th. 7, 20, 2; Sol. 65.

    Lewis & Short latin dictionary > perenniter

  • 8 situs

    1.
    sĭtus, a, um, Part. and P. a. of sino.
    2.
    sĭtus, ūs, m. [sino].
    I.
    (Sino, 1. situs, A.; prop. a being laid or placed, a lying; hence, by meton.)
    A.
    The manner of lying, the situation, local position, site of a thing (class. in sing. and plur.; mostly of localities; syn. positus).
    (α).
    Sing.:

    terrae,

    Cic. Tusc. 1, 20, 45:

    urbem Syracusas elegerat, cujus hic situs esse dicitur,

    id. Verr. 2, 5, 10, § 26:

    loci,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    urbis,

    id. Rep. 2, 11, 22; Caes. B. G. 7, 68; 7, 36; Liv. 9, 24, 2:

    locorum,

    Curt. 3, 4, 11; 7, 6, 12:

    Messana, quae situ moenibus portuque ornata est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3; cf.:

    urbes naturali situ inexpugnabiles,

    Liv. 5, 6; Curt. 3, 4, 2:

    agri (with forma),

    Hor. Ep. 1, 16, 4:

    Africae,

    Sall. J. 17, 1:

    castrorum,

    Caes. B. G. 5, 57; id. B. C. 3, 66:

    montis,

    Curt. 8, 10, 3:

    loca naturae situ invia,

    id. 7, 4, 4;

    opp. opus: turrem et situ et opere multum editum,

    id. 3, 1, 7; 8, 10, 23; cf. Front. Strat. 3, 2, 1:

    figura situsque membrorum,

    Cic. N. D. 2, 61, 153; cf.:

    passeres a rhombis situ tantum corporum differunt,

    Plin. 9, 20, 36, § 72:

    Aquilonis,

    towards the north, id. 16, 12, 23, § 59.— Poet.: exegi monumentum aere perennius Regalique situ pyramidum altius, i. e. the structure (prop. the manner of construction), Hor. C. 3, 30, 2 (cf. the Part. situs, in Tac., = conditus, built; v. sino, P. a. A. 2. c.).—
    (β).
    Plur.:

    opportunissimi situs urbibus,

    Cic. Rep. 2, 3, 5; so,

    oppidorum,

    Caes. B. G. 3, 12:

    terrarum,

    Cic. Div. 2, 46, 97; cf. Hor. Ep. 2, 1, 252:

    locorum,

    Cic. Q. Fr. 2, 16, 4:

    castrorum,

    Caes. B. G. 7, 83: situs partium corporis, Cic. Ac. 2, 39, 122:

    revocare situs (foliorum),

    position, arrangement, Verg. A. 3, 451. —
    B.
    Transf. (= regio), a quarter of the world, region (Plinian):

    a meridiano situ ad septentriones,

    Plin. 2, 108, 112, § 245; 2, 47, 48, § 127; 3, 12, 17, § 108; cf. Sill. ad Plin. 16, § 2.— Plur.:

    (pantherae) repleturae illos situs,

    Plin. 27, 2, 2, § 7.—
    2.
    Soil (late Lat.):

    quae loca pingui situ et cultu,

    Amm. 24, 5, 3.—
    3.
    Description (late Lat.):

    cujus originem in Africae situ digessimus plene,

    Amm. 29, 5, 18.—
    II.
    Lit.
    1.
    Rust, mould, mustiness, dust, dirt, etc., that a thing acquires from lying too long in one place (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.;

    syn.: squalor, sordes): corrumpor situ,

    Plaut. Truc. 5, 23; cf.:

    quae in usu sunt et manum cottidie tactumque patiuntur, numquam periculum situs adeunt,

    Sen. Ben. 3, 2, 2:

    tristia duri Militis in tenebris occupat arma situs,

    Tib. 1, 10, 50:

    arma squalere situ ac rubigine,

    Quint. 10, 1, 30:

    immundo pallida mitra situ,

    Prop. 4 (5), 5, 70:

    ne aut supellex vestisve condita situ dilabatur,

    Col. 12, 3, 5:

    per loca senta situ,

    Verg. A. 6, 462:

    araneosus situs,

    Cat. 23, 3:

    immundus,

    Ov. Am. 1, 12, 30; cf. id. ib. 1, 8, 52; id. Tr. 3, 10, 70:

    detergere situm ferro,

    Sil. 7, 534:

    deterso situ,

    Plin. Pan. 50:

    prata situ vetustatis obducta,

    Col. 2, 18, 2. —
    2.
    Filthiness of the body: genas situ liventes, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Com. Rel. p. 225 Rib.:

    situm inter oris et barba, etc.): en ego victa situ,

    Verg. A. 7, 452; Ov. M. 7, 290; 7, 303; 8, 802; Luc. 6, 516; Plin. 21, 6, 17, § 33.—
    B.
    Trop.
    1.
    Neglect, idleness, absence of use:

    indigna est pigro forma perire situ,

    Ov. Am. 2, 3, 14:

    et segnem patiere situ durescere campum,

    Verg. G. 1, 72; Col. 2, 2, 6:

    gladius usu splendescit, situ rubiginat,

    App. Flor. 3, p. 351, 32. —
    2.
    Of the mind, a rusting, moulding, a wasting away, dulness, inactivity:

    senectus victa situ,

    Verg. A. 7, 440:

    marcescere otio situque civitatem,

    Liv. 33, 45 fin.:

    situ obsitae justitia, aequitas,

    Vell. 2, 126, 2:

    quae (mens) in hujusmodi secretis languescit et quendam velut in opaco situm ducit,

    Quint. 1, 2, 18; cf. id. 12, 5, 2:

    ne pereant turpi pectora nostra situ,

    Ov. Tr. 5, 12, 2:

    depellere situm curis,

    Stat. S. 5, 3, 34:

    flebis in aeterno surda jacere situ (carmina),

    i. e. oblivion, Prop. 1, 7, 18:

    (verba) priscis memorata Catonibus Nunc situs informis premit et deserta vetustas,

    Hor. Ep. 2, 2, 118; cf.:

    verborum situs,

    Sen. Ep. 58, 3:

    nec umquam passure situm,

    Stat. Th. 3, 100:

    passus est leges istas situ atque senio emori,

    Gell. 20, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > situs

  • 9 exigō

        exigō ēgī, āctus, ere    [ex + ago], to drive out, push forth, thrust out, take out, expel: reges ex civitate: hostem e campo, L.: post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T.: suam (uxorem), turn out of the house: exigit Hebrus aquas, pours into the sea, O.: exactum ensem Fregit, by the thrust, O.: ensem per medium iuvenem, V.: (hasta) Cervice exacta est, passed through, O.— To drive away, hiss off (the stage): (fabulae) exigendae vobis, T. — To require, enforce, exact, demand, collect: ad pecunias exigendas legatos misimus: acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua: peditum numerum a civitatibus, Cs.: viam, demand the construction of: auspiciorum adhuc fides exigitur, further confirmation, Ta.— To export: agrorum fructūs, L.— To set right: ad perpendiculum columnas, set precisely upright.—Fig., to require, demand, claim, exact, insist: magis quam rogare: a teste veritatem: ius iurandum, L.: Has exegit gloria poenas, has cost, Iu.: de volnere poenas, O.: a violatoribus piacula, L.: ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, O.: a quoquam ne peieret, Iu.: in exigendo non acerbus.—Of time, to lead, spend, pass, complete, finish, close: cum maerore graviorem vitam, S.: exactā aetate mori, after a long life: hanc saepe exactā aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H.: tribus exactis ubi quarta accesserit aestas, V.: spatiis exegit quattuor annum, O.— To conduct, superintend: aedīs privatas velut publicum opus, L.— To bring to an end, conclude, finish, complete: monumentum, H.: opus, O.: His demum exactis, V.— To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, discoveries, V.: Non prius exactā ratione saporum, before he has ascertained, H.: non tamen exactum, quid agat, O.— To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider: ad vestras leges, quae Lacedaemone fiunt, estimate by the standard of, etc., L.: cultu ad luxuriam exacto, directed, Cu.: ad caelestia ritūs humanos, O.— To consider, deliberate on, take counsel upon: tempus secum, V.: talia secum, O.: non satis exactum, quid agam.
    * * *
    exigere, exegi, exactus V
    drive out, expel; finish; examine, weigh

    Latin-English dictionary > exigō

См. также в других словарях:

  • Exegi monumentum — (лат. Я воздвиг памятник) ода Горация, заключительная в третьей книге «Од» (Carm. III, 30). Известна также под названием «К Мельпомене» (лат. Ad Melpomenem): Мельпомена традиционно считается музой трагедии, но первоначально понималась… …   Википедия

  • exegi monumentum — лат. (экзэги монумэнтум) «я памятник воздвиг» (из Горация). Толковый словарь иностранных слов Л. П. Крысина. М: Русский язык, 1998 …   Словарь иностранных слов русского языка

  • Exēgi monumentum aere perennĭus — (lat.), »ein Denkmal, dauernder als Erz, habe ich mir errichtet«; Zitat aus Horaz »Oden«, III, 30, 1 …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Exegi monuméntum aere perennius — Exēgi monuméntum aere perennĭus (lat.), Ich habe mir errichtet ein Denkmal, dauernder als Erz; Zitat aus Horaz »Oden« III, 30 …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Exegi monumentum ære perennius. — См. Я памятник себе воздвиг нерукотворный, К нему не заростет народная тропа …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Monumentum aere perennĭus — (lat.), s.Exegi monumentum etc …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • К Мельпомене — Exegi monumentum (лат. Я воздвиг памятник) ода Горация, заключительная в третьей книге «Од» (Carm. III, 30). Известна также под названием «К Мельпомене» (лат. Ad Melpomenem): Мельпомена традиционно считается музой трагедии, но первоначально… …   Википедия

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • Александрийский столп (А. С. Пушкин) — Эта статья  о художественном образе. Другие значения термина в заглавии статьи см. на Александрийский столп. Александрийский столп образ, использованный Александром Пушкиным в стихотворении «Памятник»[1] 1836 г …   Википедия

  • monument — [ mɔnymɑ̃ ] n. m. • 980; lat. monumentum 1 ♦ Ouvrage d architecture, de sculpture, destiné à perpétuer le souvenir de qqn, qqch. Monument commémoratif : arc de triomphe, colonne, trophée, etc. ⇒ mémorial. Monument funéraire, élevé sur une… …   Encyclopédie Universelle

  • Odes (Horace) — Contents 1 Book 1 2 Book 2 3 Book 3 4 Book 4 …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»