-
1 statuto
m statute* * *statuto s.m. statute; charter; articles (pl.); ( costituzione) constitution: gli articoli dello statuto, the articles of the statute; lo statuto delle Nazioni Unite, the Charter of the United Nations; gli statuti dell'Accademia Navale, the statutes of the Naval Academy; statuto dell'Università, University statutes; statuto regionale, regional constitution (o fundamental statute); statuto comunale, city (o municipal) statute; statuto dei lavoratori, workers' statute of rights; statuto di una corporazione, statute of a corporation; statuto di una società, statute of a company; lo statuto di una società per azioni, societario, sociale, articles of association (o corporate charter o amer. articles of incorporation); lo statuto di un'associazione, the memorandum of association (o partnership).* * *[sta'tuto]sostantivo maschile (legge, regolamento) statute; (di so cietà) charterregioni a statuto speciale — pol. = Italian regions which have a particular form of autonomy under special statutes
* * *statuto/sta'tuto/sostantivo m.(legge, regolamento) statute; (di so cietà) charter; regioni a statuto speciale pol. = Italian regions which have a particular form of autonomy under special statutes. -
2 statuto sm
[sta'tuto] -
3 statuto
sm [sta'tuto] -
4 statuto
by-laws, statute, regulations -
5 statuto della società
Comm articles pl of association -
6 statuto della società
Comm articles pl of association -
7 regioni a statuto speciale
regioni a statuto specialepol. = Italian regions which have a particular form of autonomy under special statutes.\→ statuto -
8 statuo
stătŭo, ui, utum, 3, v. a. [statum, sup. of sto], to cause to stand (cf.: colloco, pono).I.Corporeally.A. 1.To set up, set in the ground, erect:2.ibi arbores pedicino in lapide statuito,
Cato, R. R. 18:inter parietes arbores ubi statues,
id. ib.:stipites statuito,
id. ib.:palis statutis crebris,
Varr. R. R. 1, 14 init.:pedamenta jacentia statuenda,
are to be raised, Col. 4, 26:pedamentum inter duas vitis,
Plin. 17, 22, 21, § 194:hic statui volo primum aquilam,
the standard of the troops, Plaut. Pers. 5, 1, 7:signifer, statue signum,
plant the ensign, Liv. 5, 55, 1; Val. Max. 1, 5, 1.—To plant (rare):3. a.eodem modo vineam statuito, alligato, flexatoque uti fuerit,
Plin. 17, 22, 35, § 198:agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem),
Hor. C. 2, 13, 10.—Without specifying the place:b.ollam statuito cum aqua,
let a jar stand with water, Cato, R. R. 156 (157):crateras magnos statuunt, i. e. on the table,
Verg. A. 1, 724; so,crateras laeti statuunt,
id. ib. 7, 147: haec carina satis probe fundata et bene statuta est, well placed, i. e. so that the hull stands perpendicularly (cf.:bene lineatam carinam collocavit, v. 42),
Plaut. Mil. 3, 3, 44:nec quidquam explicare, nec statuere potuerant, nec quod statutum esset, manebat, omnia perscindente vento,
Liv. 21, 58, 7:eo die tabernacula statui passus non est,
to pitch, Caes. B. C. 1, 81; so, aciem statuere, to draw up an army:aciem quam arte statuerat, latius porrigit,
Sall. J. 52, 6.—With designation of the place by in and abl.; by adv. of place; by ante, apud, ad, circa, super, and acc.; by pro and abl.; by abl. alone (very rare), or by in and acc. (very rare): signa domi pro supellectile statuere, Cato ap. Prisc. 7, 19, 95 (p. 782 P.):4. a.statuite hic lectulos,
Plaut. Pers. 5, 1, 7:etiamsi in caelo Capitolium statueretur,
Cic. Or. 3, 46, 180:statuitur Sollius in illo gladiatorum convivio... atuitur, ut dico, eques Romanus in Apronii convivio,
is taken to the banquet, id. Verr. 2, 3, 25, § 61 sq.:tabernacula in foro statuere,
Liv. 39, 46, 3:in principiis statuit tabernaculum,
Nep. Eum. 7, 1:in nostris castris tibi tabernaculum statue,
Curt. 5, 11, 6; 8, 13, 20:statui in medium undique conspicuum tabernaculum jussit,
id. 9, 6, 1:(sagittae) longae, nisi prius in terra statuerent arcum, haud satis apte imponuntur,
id. 8, 14, 19:sedes curules sacerdotum Augustalium locis, superque eas querceae coronae statuerentur,
Tac. A. 2, 83:donum deae apud Antium statuitur,
id. ib. 3, 71:pro rigidis calamos columnis,
Ov. F. 3, 529:jamque ratem Scythicis auster statuisset in oris,
Val. Fl. 3, 653:statuere vas in loco frigido,
Pall. Oct. 22.—Of living beings:capite in terram statuerem, Ut cerebro dispergat viam,
Ter. Ad. 3, 2, 18:qui capite ipse sua in statuit vestigia sese (= qui sese ipse capite in sua vestigia statuit),
i. e. stands on his head, Lucr. 4, 472:patrem ejus a mortuis excitasses, statuisses ante oculos,
Cic. Or. 1, 57, 245:captivos vinctos in medio statuit,
Liv. 21, 42, 1:ubi primum equus Curtium in vado statuit,
id. 1, 13, 5:quattuor cohortes in fronte statuit,
id. 28, 33, 12:ante se statuit funditores,
id. 42, 58, 10:puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,
id. 7, 2, 9:procul in conspectu eum (Philopoemenem) statuerunt,
id. 39, 49, 11:media porta robora legionum, duabus circa portis milites levemque armaturam statuit,
id. 23, 16, 8:bovem ad fanum Dianae et ante aram statuit,
id. 1, 45, 6:cum Calchanta circa aram statuisset,
Val. Max. 8, 11, ext. 6:marium si qui eo loci statuisset,
id. 3, 1, 2 fin.:adulescentes ante Caesarem statuunt,
Tac. A. 4, 8:in fronte statuerat ferratos, in cornibus cohortes,
id. ib. 3, 45:puer quis Ad cyathum statuetur?
Hor. C. 1, 29, 8:tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam Ante aras,
id. S. 2, 3, 199:et statuam ante aras aurata fronte juvencum,
Verg. A. 9, 627:clara regione profundi Aetheros innumeri statuerunt agmina cygni,
Stat. Th. 3, 525.—Of statues, temples, columns, altars, trophies, etc.; constr. with acc. alone, or acc. of the structure and dat. of the person for whom or in whose honor it is erected:b.siquidem mihi aram et statuam statuis,
Plaut. As. 3, 3, 122:huic statuam statui decet ex auro,
id. Bacch. 4, 4, 1:ne ego aurea pro statua vineam tibi statuam,
id. Curc. 1, 2, 52:eique statuam equestrem in rostris statui placere,
Cic. Phil. 5, 15, 41; so id. ib. 9, 5, 10; 9, 7, 16; id. Verr. 2, 2, 62, § 151; 2, 2, 20, § 48; so,simulacrum alicui statuere,
Val. Max. 1, 1, 8:effigiem,
Verg. A. 2, 184:Mancinus eo habitu sibi statuit quo, etc. (effigiem),
Plin. 34, 5, 10, § 18:simulacrum in curia,
Tac. A. 14, 12:quanam in civitate tempium statueretur,
id. ib. 4, 55:se primos templum urbis Romae statuisse,
id. ib. 4, 56; so id. ib. 4, 15:nec tibi de Pario statuam, Germanice, templum,
Ov. P. 4, 8, 31:templa tibi statuam, tribuam tibi turis honorem,
id. M. 14, 128:super terrae tumulum noluit quid statui nisi columellam,
Cic. Leg. 2, 26, 66:victimas atque aras diis Manibus statuentes,
Tac. A. 3, 2:statuitque aras e cespite,
Ov. M. 7, 240:statuantur arae,
Sen. Med. 579:aeneum statuerunt tropaeum,
Cic. Inv. 2, 23, 69:monumentum,
id. ib. § 70; so,in alio orbe tropaea statuere,
Curt. 7, 7, 14;so,
Plin. 3, 3, 4, § 18: ut illum di perdant qui primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5:princeps Romanis solarium horologium statuisse L. Papirius Cursor proditur,
Plin. 7, 60, 60, § 213:a miliario in capite Romani fori statuto,
id. 3, 5, 9, § 66:carceres eo anno in Circo primum statuti,
Liv. 8, 20, 1:quo molem hanc immanis equi statuere?
Verg. A. 2, 150:multo altiorem statui crucem jussit,
Suet. Galb. 9:obeliscam,
Plin. 36, 9, 14, § 71:at nunc disturba quas statuisti machinas,
Plaut. Ps. 1, 5, 137:incensis operibus quae statuerat,
Nep. Milt. 7, 4:si vallum statuitur procul urbis illecebris,
Tac. A. 4, 2:castra in quinto lapide a Carthagine statuit,
Just. 22, 6, 9.—Poet. and in post-class. prose (rare):5.aliquem statuere = alicui statuam statuere: inter et Aegidas media statuaris in urbe,
Ov. H. 2, 67:statuarque tumulo hilaris et coronatus,
my statue will be erected, Tac. Dial. 13; so with two acc.: custodem medio statuit quam vilicus horto, whose statue he placed as protectress, etc., Mart. 3, 68, 9; cf.in double sense: nudam te statuet, i. e. nudam faciet (= nudabit fortunis), and statuam tibi nu dam faciet,
Mart. 4, 28, 8.—Of cities, etc., to establish, found, build (in class. prose usu. condo):B.Agamemnon tres ibi urbes statuit,
Vell. 1, 1, 2:urbem quam statuo vestra est,
Verg. A. 1, 573:urbom praeclaram,
id. ib. 4, 655:Persarum statuit Babylona Semiramis urbem,
Prop. 3, 11 (4, 10), 21:ibi civitatem statuerunt,
Just. 23, 1; so,licentia et impunitas asyla statuendi (= aperiendi),
Tac. A. 3, 60.—Hence, transf.: carmen statuere = carmen condere, to compose, devise a song:nunc volucrum... inexpertum carmen, quod tacita statuere bruma,
Stat. S. 4, 5, 12.—To cause to stand still, to stop (rare; cf.C.sisto, III. B.): navem extemplo statuimus,
Plaut. Bacch. 2, 3, 57:et statuit fessos, fessus et ipse, boves,
Prop. 4 (5), 9, 4:famuli hoc modo statuerunt aquas,
Arn. 1, p. 30: sanguinem, Oct. Hor. 4.—To cause to stand firm, strengthen, support (rare; = stabilire), only transf.: qui rem publicam certo animo adjuverit, statuerit, Att. ap. Cic. Sest. 56, 120 (Trag. Rel. v. 357 Rib.).II.Trop.A.To establish, constitute (= constituo).1.Esp.: exemplum or documentum (v. edo fin., and cf. Sen. Phoen. 320), to set forth an example or precedent for warning or imitation:2.statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,
Plaut. Rud. 3, 2, 6:exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placere studeant potius quam sibi,
Ter. Heaut. prol. 51; Auct. Her. 4, 35, 47:ut illi intellegere possint, in quo homine statueris exemplum hujus modi,
Cic. Verr. 2, 2, 45, § 111:in quos aliquid exempli populus Romanus statui putat oportere,
id. ib. 2, 3, 90, §210: statuam in te exemplum, ne quis posthac infelicibus miseriis patriae illudat,
Just. 8, 7, 14:documentum autem statui oportere, si quis resipiscat et antiquam societatem respiciat,
Liv. 24, 45, 5: statueretur immo [p. 1753] documentum, quo uxorem imperator acciperet, a precedent, Tac. A. 12, 6.—Jus statuere, to establish a principle or relation of law:3.ut (majores nostri) omnia omnium rerum jura statuerint,
Cic. Caecin. 12, 34: qui magistratum potestatemve habebit, si quid in aliquem novi juris statuerit, ipse quoque, adversario postulante, eodem jure uti debebit, if he has established any new principle of law, Edict. Praet. in Dig. 2, 2, 1, § 1:si quid injungere inferiori velis, id prius in te ac tuos si ipse juris statueris, facilius omnes oboedientes habeas,
if you first admit it against yourself, Liv. 26, 36, 3:si dicemus in omnibus aequabile jus statui convenire,
equal principles of law should be applied to all, Auct. Her. 3, 3, 4. —In gen., to establish by authority (of relations, institutions, rights, duties, etc.):4.(Numa) omnis partis religionis statuit sanctissime,
Cic. Rep. 2, 14, 26:hoc judicium sic exspectatur ut non unae rei statui, sed omnibus constitui putetur,
id. Tull. 15, 36:ad formandos animos statuendasque vitae leges, Quint. prooem. 14: sic hujus (virtutis) ut caelestium statuta magnitudo est,
Sen. Ep. 79, 10:vectigal etiam novum ex salaria annona statuerunt,
Liv. 29, 37, 2:novos statuere fines,
id. 42, 24, 8:neque eos quos statuit terminos observat,
id. 21, 44, 5:quibus rebus cum pax statuta esset,
Just. 5, 10, 8; so id. 25, 1, 1:sedesque ibi statuentibus,
id. 18, 5, 11.—With double acc., to constitute, appoint, create:B.Hirtius arbitrum me statuebat non modo hujus rei, sed totius consulatus sui,
Cic. Att. 14, 1, a, 2:telluris erum natura nec illum, nec quemquam constituit,
Hor. S. 2, 2, 130:de principatu (vinorum) se quisque judicem statuet,
Plin. 14, 6, 8, § 59:praefectus his statuitur Andragoras,
Just. 21, 4, 5.—To determine, fix, etc. (of temporal or local relations); constr. usually with acc. and dat. or acc. and gen.1.Modum statuere alicui or alicujus rei, to determine the manner, mode, or measure of, assign limits, restrictions or restraints to a thing or person, to impose restraints upon.(α).With dat.:(β).diuturnitati imperii modum statuendum putavistis,
that a limit should be assigned to the duration of his power, Cic. Imp. Pomp. 9, 26:statui mihi tum modum et orationi meae,
imposed restraints upon myself and my words, id. Verr. 2, 5, 63, § 163:non statuendo felicitati modum, nec cohibendo fortunam,
by not assigning any limits to his success, Liv. 30, 30, 23 (Pompeium) affirmabant, libertati publicae statuturum modum, Vell. 2, 40:cupidinibus statuat natura modum,
Hor. S. 1, 2, 111:quem modum sibi ipsa statuit (crudelitas)?
Val. Max. 9, 2 pr.:modum ipsae res statuunt (i. e. sibi),
Plin. 28, 15, 61, § 216:modum nuptiarum sumptibus statuerunt,
Just. 21, 4, 5:timori quem meo statuam modum?
Sen. Thyest. 483;and with finem: jam statui aerumnis modum et finem cladi,
id. Herc. Fur. 206. —With gen.:2.honestius te inimicitiarum modum statuere potuisse quam me humanitatis,
Cic. Sull. 17, 48:ipse modum statuam carminis,
Ov. Tr. 1, 11, 44:errorisque sui sic statuisse modum,
Prop. 3, 12 (4, 11), 36:modum statuunt fellis pondere denarii,
they limit the quantity of the gall to the weight of a denarius, Plin. 28, 19, 77, § 254.—Condicionem or legem alicui, to impose a condition or law upon one, to dictate, assign a condition to:3.hanc tu condicionem statuis Gaditanis,
Cic. Balb. 10, 25:providete ne duriorem vobis condicionem statuatis ordinique vestro quam ferre possit,
id. Rab. Post. 6, 15:alter eam sibi legem statuerat ut, etc.,
id. Phil. 10, 6, 12: pretio statuta lege ne modum excederet, etc., the law being assigned to the price that not, etc., i. e. the price being limited by the law, etc., Plin. 33, 7, 40, § 118:pacis legem universae Graeciae statuit,
Just. 9, 5, 2.—So with ellipsis of dat., to agree upon, stipulate:statutis condicionibus,
Just. 6, 1, 3:omnibus consentientibus Carthago conditur, statuto annuo vectigali pro solo urbis,
id. 18, 5, 14. —Finem, to assign or put an end to, make an end of:4.haud opinor commode Finem statuisse orationi militem,
Ter. Hec. 1, 2, 21:et finem statuit cuppedinis atque timoris,
Lucr. 6, 25:cum Fulvius Flaccus finem poenae eorum statuere cogeretur,
Val. Max. 3, 2, ext. 1: majores vestri omnium magnarum rerum et principia exorsi ab diis sunt, et finem statuerunt, finished, Liv. 45, 39, 10; so,terminum: nam templis numquam statuetur terminus aevi,
Stat. S. 3, 1, 180:cum consilii tui bene fortiterque suscepti eum tibi finem statueris, quem ipsa fortuna terminum nostrarum contentionum esse voluisset,
since you have assigned that end, Cic. Fam. 6, 22, 2.—Pretium alicui rei, to assign a price to something; fix, determine the price of something:5.quae probast mers, pretium ei statuit,
Plaut. Mil. 3, 1, 132:numquam avare pretium statui arti meae,
Ter. Heaut. prol. 48:statuit frumento pretium,
Tac. A. 2, 87; so with dat. understood:ut eos (obsides) pretio quantum ipsi statuissent patres redimi paterentur,
Liv. 45, 42, 7:pretium statuit (i. e. vecturae et sali),
id. 45, 29, 13; so with in and acc.: ut in singulas amphoras (vini) centeni nummi statuantur, that the price may be set down at 100 sesterces for an amphora, Plin. 14, 4, 6, § 56.—Statuere diem, horam, tempus, locum alicui rei, or alicui, or with dat. gerund., to assign or appoint a day, time, place, etc. (for the more usual diem dicere):6.statutus est comitiis dies,
Liv. 24, 27, 1:diem patrando facinori statuerat,
id. 35, 35, 15:multitudini diem statuit ante quam sine fraude liceret ab armis discedere,
Sall. C. 36, 2:dies insidiis statuitur,
id. J. 70, 3:ad tempus locumque colloquio statuendum,
Liv. 28, 35, 4:subverti leges quae sua spatia (= tempora) quaerendis aut potiundis honoribus statuerint,
Tac. A. 2, 36.—With ellipsis of dat.:observans quem statuere diem,
Mart. 4, 54, 6:noctem unam poscit: statuitur nox,
Tac. A. 13, 44.—Esp. in the part. statutus, fixed, appointed (in MSS. and edd. often confounded with status; v. sisto fin.):institum ut quotannis... libri diebus statutis (statis) recitarentur,
Suet. Claud. 42:ut die statuta omnes equos ante regiam producerent,
Just. 1, 10, 1:quaedam (genera) statutum tempus anni habent,
Plin. 17, 18, 30, § 135:fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant,
Curt. 6, 3, 7:sacrificium non esse redditum statuto tempore,
id. 8, 2, 6:statuto tempore quo urbem Mithridati traderet,
Just. 16, 4, 9:cum ad statutam horam omnes convenissent,
id. 1, 10, 8:intra tempus statutum,
fixed by the law, Dig. 4, 4, 19 and 20.—To recount, count up, state (very rare): statue sex et quinquaginta annos, quibus mox divus Augustus rempublicam rexit: adice Tiberii tres et viginti... centum et viginti anni colliguntur, count, fix the number at, Tac. Or. 17:C.Cinyphiae segetis citius numerabis aristas... quam tibi nostrorum statuatur summa laborum,
Ov. P. 2, 7, 29.—To decide, determine, with reference to a result, to settle, fix, bring about, choose, make a decision.1.Of disputes, differences, questions, etc., between others.(α).With interrog.-clause:(β).ut statuatis hoc judicio utrum posthac amicitias clarorum virorum calamitati hominibus an ornamento esse malitis,
Cic. Balb. 28, 65:eam potestatem habetis ut statuatis utrum nos... semper miseri lugeamus, an, etc.,
id. Mil. 2, 4:in hoc homine statuatis, possitne senatoribus judicantibus homo nocentissim us pecuniosissimusque damnari,
id. Verr. 1, 16, 47:vos statuite, recuperatores, utra (sententia) utilior esse videatur,
id. Caecin. 27, 77:decidis tu statuisque quid iis ad denarium solveretur,
id. Quint. 4, 17:magni esse judicis statuere quid quemque cuique praestare oporteret,
id. Off. 3, 17, 70:mihi vero Pompeius statuisse videtur quid vos in judicando spectare oporteret,
id. Mil. 6, 15:semel (senatus) statuerent quid donatum Masinissae vellent,
Liv. 42, 23:nec quid faciendum modo sit statuunt, sed, etc.,
decide, dictate, id. 44, 22:nondum statuerat conservaret eum necne,
Nep. Eum. 11, 2:statutumque (est) quantum curules, quantum plebei pignoris caperent,
Tac. A. 13, 28: semel nobis esse statuendum quod consilium in illo sequamur, August. ap. Suet. Claud. 4. —With de:(γ).ut consules de Caesaris actis cognoscerent, statuerent, judicarent,
Cic. Att. 16, 16, B, 8:et collegas suos de religione statuisse, in senatu de lege statuturos,
id. ib. 4, 2, 4:ut de absente eo C. Licinius statueret ac judicaret,
Liv. 42, 22:si de summa rerum liberum senatui permittat rex statuendi jus,
id. 42, 62: qui ab exercitu ab imperatore eove cui de ea re statuendi potestas fuerit, dimissus erit, Edict. Praet. in Dig. 3, 2, 1.—Often with reference to punishment:cum de P. Lentulo ceterisque statuetis, pro certo habetote, vos simul de exercitu Catilinae decernere,
Sall. C. 52, 17:satis visum de Vestilia statuere,
to pass sentence against, Tac. A. 2, 85:jus statuendi de procuratoribus,
id. ib. 12, 54:facta patribus potestate statuendi de Caeciliano,
id. ib. 6, 7; so id. ib. 13, 28; cf. id. ib. 15, 14; 2, 85; Suet. Tib. 61 fin. —In partic.: de se statuere, to decide on, or dispose of one's self, i. e. of one's life, = to commit suicide:eorum qui de se statuebant humabantur corpora,
Tac. A. 6, 29.—With de and abl. and interrog.-clause:(δ).si quibusdam populis permittendum esse videatur ut statuant ipsi de suis rebus quo jure uti velint,
Cic. Balb. 8, 22.—With contra:(ε).consequeris tamen ut eos ipsos quos contra statuas aequos placatosque dimittas,
Cic. Or. 10, 34. —With indef. obj., usu. a neutr. pron.:(ζ).utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?
Cic. Fl. 12, 27:dixisti quippiam: fixum (i. e. id) et statutum est,
id. Mur. 30, 62:eoque utrique quod statuit contenti sunt,
Caes. B. C. 1, 87:senatus, ne quid absente rege statueret,
Liv. 39, 24, 13:maturato opus est, quidquid statuere placet (senatui),
id. 8, 13, 17:id ubi in P. Licinio ita statutum est,
id. 41, 15, 10:interrogatus quid ipse victorem statuere debere censeret,
Curt. 8, 14, 43:quid in futurum statuerim, aperiam,
Tac. A. 4, 37:utque rata essent quae procuratores sui in judicando statuerent,
Suet. Claud. 12;qul statuit aliquid parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit,
Sen. Med. 2, 199:non ergo quod libet statuere arbiter potest,
Dig. 4, 8, 32, § 15; cf.:earum rerum quas Caesar statuisset, decrevisset, egisset,
Cic. Att. 16, 16, C, 11.—With de or super and abl.:(η).vos de crudelissimis parricidis quid statuatis cunctamini?
Sall. C. 52, 31:nihil super ea re nisi ex voluntate filii statuere,
Suet. Tib. 13:ne quid super tanta re absente principe statueretur,
Tac. H. 4, 9.—Absol., mostly pass. impers.:(θ).ita expediri posse consilium ut pro merito cujusque statueretur,
Liv. 8, 14, 1:tunc ut quaeque causa erit statuetis,
id. 3, 53, 10:non ex rumore statuendum,
decisions should not be founded on rumors, Tac. A. 3, 69.—With cognoscere, to examine ( officially) and decide:2.petit ut vel ipse de eo causa cognita statuat, vel civitatem statuere jubeat,
Caes. B. G. 1, 19:consuli ut cognosceret statueretque senatus permiserat,
Liv. 39, 3, 2:missuros qui de eorum controversiis cognoscerent statuerentque,
id. 40, 20, 1; 45, 13, 11:quod causa cognita erit statuendum,
Dig. 2, 11, 2, § 8.—With reference to the mind of the subject, to decide, to make up one's mind, conclude, determine, be convinced, usu. with interrog.clause:D. 1.numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum illi homicidae sint an vindices libertatis,
Cic. Phil. 2, 12, 30:illud mirum videri solet, tot homines... statuere non potuisse, utrum judicem an arbitrum, rem an litem dici oporteret,
id. Mur. 12, 27:neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.,
id. de Or. 3, 22, 82:ipsi statuerent, quo tempore possent suo jure arma capere,
id. Tull. 5, 12:ut statuerem quid esset faciendum,
id. Att. 7, 26, 3:statuere enim qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,
id. Ac. 2, 3, 9:si habes jam statutum quid tibi agendum putes,
id. Fam. 4, 2, 4:tu quantum tribuendum nobis putes statuas ipse, et, ut spero, statues ex nostra dignitate,
id. ib. 5, 8, 4:vix statui posse utrum quae pro se, an quae contra fratrem petiturus esset ab senatu magis impetrabilia forent,
Liv. 45, 19, 6:quam satis statuerat, utram foveret partem,
id. 42, 29, 11:posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum, an, etc.,
Tac. A. 4, 40:statue quem poenae extrahas,
Sen. Troad. 661.—So with apud animum, to make up one's mind:vix statuere apud animum meum possum atrum pejor ipsa res an pejore exemplo agatur,
Liv. 34, 2, 4:proinde ipsi primum statuerent apud animos quid vellent,
id. 6, 39, 11.—Rarely with neutr, pron. as object:quidquid nos de communi sententia statuerimus,
Cic. Fam. 4, 1, 2:sic statue, quidquid statuis, ut causam famamque tuam in arto stare scias,
Sen. Herc. Fur. 1306.—With ut or ne: statuunt ut decem milia hominum in oppidum submittantur, [p. 1754] Caes. B. G. 7, 21:2.eos (Siculos) statuisse ut hoc quod dico postularet,
Cic. Verr. 2, 2, 42, § 103:statuunt illi atque decernunt ut eae litterae... removerentur,
id. ib. 2, 2, 71, §173: statuit iste ut arator... vadimonium promitteret,
id. ib. 2, 3, 15, §38: orare patres ut statuerent ne absentium nomina reciperentur,
id. ib. 2, 2, 42, §103: statuitur ne post M. Brutum proconsulem sit Creta provincia,
id. Phil. 2, 38, 97:(Tiberius) auxit patrum honorem statuendo ut qui ad senatum provocavissent, etc.,
Tac. A. 14, 28:statuiturque (a senatu) ut... in servitute haberentur,
id. ib. 12, 53.—So of a decree, determination, or agreement by several persons or parties to be carried out by each of them:statutum esse (inter plebem et Poenos) ut... impedimenta diriperent,
Liv. 23, 16, 6:Athenienses cum statuerent, ut urbe relicta naves conscenderent,
Cic. Off. 3, 11, 48:statuunt ut fallere custodes tentent,
Ov. M. 4, 84.—With acc. (post-Aug.):3.remedium statuere,
to prescribe a remedy against public abuses, Tac. A. 3, 28; 6, 4:Caesar ducentesimam (vectigalis) in posterum statuit,
decreed that one half of one per cent. be the tax, id. ib. 2, 42.—So with sic (= hoc):sic, di, statuistis,
Ov. M. 4, 661.—With dat. and acc. (not ante-Aug.):4.eis (Vestalibus) stipendium de publico statuit,
decreed, allowed a salary, Liv. 1, 20, 3:Aurelio quoque annuam pecuniam statuit princeps,
decreed, granted, Tac. A. 13, 34:biduum criminibus obiciendis statuitur,
are allowed, id. ib. 3, 13:itaque et alimenta pueris statuta... et patribus praemia statuta,
Just. 12, 4, 8:ceu Aeolus insanis statuat certamina ventis,
Stat. Th. 6, 300:non hoc statui sub tempore rebus occasum Aeoniis,
id. ib. 7, 219:statuere alicui munera,
Val. Fl. 2, 566.—With dat. and interrog.-clause:5. (α).cur his quoque statuisti quantum ex hoc genere frumenti darent,
Cic. Verr. 2, 5, 21, § 53:ordo iis quo quisque die supplicarent, statutus,
Liv. 7, 28, 8.—With poenam, etc., with or without in and acc. pers. (mostly post-Aug.):(β).considerando... in utra (lege) major poena statuatur,
Cic. Inv. 2, 49, 145:poenam statui par fuisse,
Tac. A. 14, 49:qui non judicium, sed poenam statui videbant,
id. ib. 11, 6:eadem poena in Catum Firmium statuitur,
id. ib. 6, 31:senatu universo in socios facinoris ultimam statuente poenam,
Suet. Caes. 14;so with mercedem (= poenam): debuisse gravissimam temeritatis mercedem statui,
Liv. 39, 55, 3; cf.also: Thrasea, non quidquid nocens reus pati mereretur, id egregio sub principe statuendum disseruit,
Tac. A. 14, 48.— Absol.:non debere eripi patribus vim statuendi (sc. poenas),
Tac. A. 3, 70.—With indef. obj., generally with in and acc.: aliquid gravius in aliquem, to proceed severely against:(γ).obsecrare coepit, ne quid gravius in fratrem statueret,
Caes. B. G. 1, 20:fac aliquid gravius in Hejum statuisse Mamertinos,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 19:res monet cavere ab illis magis quam quid in illos statuamus consultare,
Sall. C. 52, 3:qui cum triste aliquid statuit, fit tristis et ipse,
Ov. P. 2, 2, 119:si quid ob eam rem de se crudelius statuerent,
Just. 2, 15, 10.—With a word expressing the kind of punishment (post-Aug.):(δ).in Pompeiam Sabinam exilium statuitur,
Tac. A. 6, 24 (18).—De capite, to pass sentence of death:E.legem illam praeclaram quae de capite civis Romani nisi comitiis centuriatis statui vetaret,
Cic. Rep. 2, 36, 61.—Referring to one's own acts, to resolve, determine, purpose, to propose, with inf. (first in Cic.;F.freq. and class.): statuit ab initio et in eo perseveravit, jus publicano non dicere,
Cic. Prov. Cons. 5, 10:P. Clodius cum statuisset omni scelere in praetura vexare rem publicam,
id. Mil. 9, 24:statuerat excusare,
to decline the office, id. Lig. 7, 21:cum statuissem scribere ad te aliquid,
id. Off. 1, 2, 4:quod iste certe statuerat et deliberaverat non adesse,
id. Verr. 2, 1, 1, § 1:se statuisse animum advertere in omnes nauarchos,
id. ib. 2, 5, 40, §105: nam statueram in perpetuum tacere,
id. Fam. 4, 4, 4:statueram... nihil de illo dicere,
id. Fragm. Clod. 1, 1:statueram recta Appia Romam (i. e. venire),
id. Att. 16, 10, 1:Pompeius statuerat bello decertare,
Caes. B. C. 3, 86: si cedere hinc statuisset, Liv. 44, 39, 7:triumphare mense Januario statuerat,
id. 39, 15:immemor sim propositi quo statui non ultra attingere externa nisi qua Romanis cohaererent rebus,
id. 39, 48:rex quamquam dissimulare statuerat,
id. 42, 21:opperiri ibi hostium adventum statuit,
id. 42, 54, 9:ut statuisse non pugnare consules cognitum est,
id. 2, 45, 9:exaugurare fana statuit,
id. 1, 55, 2:Delphos mittere statuit,
id. 1, 56, 5:eos deducere in agros statuerunt,
id. 40, 38, 2:tradere se, ait, moenia statuisse,
id. 8, 25, 10:Samnitium exercitus certamine ultimo fortunam experiri statuit,
id. 7, 37, 4:statuit sic adfectos hosti non obicere,
id. 44, 36, 2:sub idem tempus statuit senatus Carthaginem excidere,
Vell. 1, 12, 2:statui pauca disserere,
Tac. H. 4, 73:amoliri juvenem specie honoris statuit,
id. A. 2, 42:statuerat urbem novam condere,
Curt. 4, 8, 1:statuerat parcere urbi conditae a Cyro,
id. 7, 6, 20:rex statuerat inde abire,
id. 7, 11, 4:Alexander statuerat ex Syria petere Africam,
id. 10, 1, 17; 10, 5, 24; 5, 27 (9), 13; so,statutum habere cum animo ac deliberatum,
to have firmly and deliberately resolved, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 95.—With sic:caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat,
id. Phil. 3, 7, 29.—To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold (especially of legal opinions), think, consider (always implying the establishment of a principle, or a decided conviction; cf.: existimo, puto, etc.).1.With acc. and inf.a.In gen.:b.senatus consulta falsa delata ab eo judicavimus... leges statuimus per vim et contra auspicia latas,
Cic. Phil. 12, 5, 12:statuit senatus hoc ne illi quidem esse licitum cui concesserat omnia,
id. Verr. 2, 3, 35, § 81:quin is tamen (judex) statuat fieri non posse ut de isto non severissime judicetur,
id. ib. 2, 3, 62, §144: hujusce rei vos (recuperatores) statuetis nullam esse actionem qui obstiterit armatis hominibus?
id. Caecin. 13, 39, ut quisquam juris numeretur peritus, qui id statuit esse jus quod non oporteat judicari, who holds that to be the law, id. ib. 24, 68:is (Pompeius) se in publico statuit esse non posse,
id. Pis. 13, 29:tu unquam tantam plagam tacitus accipere potuisses, nisi hoc ita statuisses, quidquid dixisses te deterius esse facturum?
id. Verr. 2, 3, 58, § 133:si causa cum causa contenderet, nos nostram perfacile cuivis probaturos statuebamus,
we were sure, id. Quint. 30, 92:non statuit sibi quidquam licere quod non patrem suum facere vidisset,
id. Verr. 2, 3, 90, § 211:hi sibi nullam societatem communis utilitatis causa statuunt esse cum civibus,
assume, id. Off. 3, 6, 28:cum igitur statuisset opus esse ad eam rem constituendam pecunia,
had become convinced, id. ib. 2, 23, 82:quo cive neminem ego statuo in hac re publica esse fortiorem,
id. Planc. 21, 51:quam quidem laudem sapientiae statuo esse maximam,
id. Fam. 5, 13, 1:hoc anno statuit temporis esse satis,
Ov. F. 1, 34:nolim statuas me mente maligna id facere,
Cat. 67, 37.— So with sic:velim sic statuas tuas mihi litteras longissimas quasque gratissimas fore,
Cic. Fam. 7, 33 fin.:ego sic statuo a me in hac causa pietatis potius quam defensionis partes esse susceptas,
I hold, lay down as the principle of my defence, id. Sest. 2, 3:quod sic statuit omnino consularem legem nullam putare,
id. ib. 64, 135:sic statuo et judico, neminem tot et tanta habuisse ornamenta dicendi,
id. Or. 2, 28, 122. —Hence, statui, I have judged, i. e. I know, and statueram, I had judged, i. e. I knew:ut ego qui in te satis consilii statuerim esse, mallem Peducaeum tibi consilium dare quam me, ironically,
Cic. Att. 1, 5, 4:qui saepe audissent, nihil esse pulchrius quam Syracusarum moenia, statuerant se, si ea Verre praetore non vidissent, numquam esse visuros,
id. Verr. 2, 5, 36, § 95.—With neutr. pron.:si dicam non recte aliquid statuere eos qui consulantur,
that they hold an erroneous opinion, Cic. Caecin. 24, 68; cf.:quis hoc statuit umquam, aut cui concedi potest, ut eum jure potuerit occidere a quo, etc.,
id. Tull. 24, 56; Quint. 5, 13, 21.—Particularly of a conclusion drawn from circumstances, to judge, infer, conclude; declare (as an inference):c.cum tuto senatum haberi non posse judicavistis, tum statuiistis, etiam intra muros Antonii scelus versari,
Cic. Phil. 3, 5, 13: quod si aliter statuetis, videte ne hoc vos statuatis, qui vivus decesserit, ei vim non esse factam, id. Caecin. 16, 46:quid? si tu ipse statuisti, bona P. Quinctii ex edicto possessa non esse?
id. Quint. 24, 76:ergo ad fidem bonam statuit pertinere notum esse emptori vitium quod nosset venditor,
id. Off. 3, 16, 67:Juppiter esse pium statuit quodcumque juvaret,
Ov. H. 4, 133.—With neutr. pron.:hoc (i. e. litteris Gabinii credendum non esse) statuit senatus cum frequens supplicationem Gabinio denegavit,
Cic. Prov. Cons. 6, 14:quod si tum statuit opus esse, quid cum ille decessisset, Flacco existimatis statuendum et faciendum fuisse?
id. Fl. 12, 29; cf. id. Caecin. 16, 46, supra; so,hoc si ita statuetis,
id. ib. 16, 47.—Esp. with gerund.-clause.(α).To hold, judge, think, consider, acknowledge, that something must be done, or should have been done:(β).tu cum tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas... non statuebas tibi de illorum factis rationem esse reddendam?
did you not consider, did it not strike you? Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29: statuit, si hoc crimen extenuari vellet, nauarchos omnes vita esse privandos, he thought it necessary to deprive, etc., id. ib. 2, 5, 40, §103: ut statuas mihi non modo non cedendum, sed etiam tuo auxilio utendum fuisse,
id. Fam. 5, 2, 10:statuebam sic, boni nihil ab illis nugis expectandum,
id. Sest. 10, 24:Antigonus statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum,
Nep. Eum. 8, 4. —So with opus fuisse:ut hoc statuatis oratione longa nihil opus fuisse,
acknowledge, Cic. Verr. 1, 18, 56: causam sibi dicendam esse statuerat jam ante quam hoc usu venit, knew (cf. a. supra), id. ib. 2, 5, 39, § 101. —To think that one must do something, to resolve, propose, usu. with dat. pers.:2.manendum mihi statuebam quasi in vigilia quadam consulari ac senatoria,
Cic. Phil. 1, 1, 1: quae vobis fit injuria si statuimus, vestro nobis judicio standum esse, if we conclude, purpose, to abide, etc., id. Fl. 27, 65:ut ea quae statuisses tibi in senatu dicenda, reticeres,
id. Fam. 5, 2, 1:statuit tamen nihil sibi in tantis injuriis gravius faciendum,
id. Clu. 6, 16:Caesar statuit exspectandam classem,
Caes. B. G. 3, 14:non expectandum sibi statuit dum, etc.,
id. ib. 1, 11:quod eo tempore statuerat non esse faciendum,
id. B. C. 3, 44:statuit sibi nihil agitandum,
Sall. J. 39, 5:Metellus statuit alio more bellum gerendum,
id. ib. 54, 5:Laco statuit accuratius sibi agendum cum Pharnabazo,
Nep. Alcib. 10, 2:sororis filios tollendos statuit,
Just. 38, 1.—With ut:3.si, ut Manilius statuebat, sic est judicatum (= ut judicandum esse statuebat),
Cic. Caecin. 24, 69:ut veteres statuerunt poetae (ut = quod ita esse),
id. Arat. 267 (33): quae majora auribus accepta sunt quam oculis noscuntur, ut statuit, as he thought, i. e. that those things were greater, etc., Liv. 45, 27:cum esset, ut ego mihi statuo, talis qualem te esse video,
Cic. Mur. 14, 32.—With two acc. (= duco, existimo):omnes qui libere de re publica sensimus, statuit ille quidem non inimicos, sed hostes,
regarded not as adversaries, but as foes, Cic. Phil. 11, 1, 3:Anaximenes aera deum statuit,
id. N. D. 10, 26:voluptatem summum bonum statuens,
id. Off. 1, 2, 5:video Lentulum cujus ego parentem deum ac patronum statuo fortunae ac nominis mei,
id. Sest. 69, 144:si rectum statuerimus concedere amicis quidquid velint,
id. Lael. 11, 38:Hieronymus summum bonum statuit non dolere,
id. Fin. 2, 6, 19:noster vero Plato Titanum e genere statuit eos qui... adversentur magistratibus,
id. Leg. 3, 2, 5:decretum postulat, quo justae inter patruos fratrumque filias nuptiae statuerentur,
Tac. A. 12, 7:optimum in praesentia statuit reponere odium,
id. Agr. 39.— P. a.: stătūtus, a, um, i. e. baculo, propped, leaning on a stick (dub. v. I. C. supra):vidistis senem... statutum, ventriosum?
Plaut. Rud. 2, 2, 11.—Hence, subst.: stătūtum, i, n., a law, decision, determination, statute (late Lat.):Dei,
Lact. 2, 16, 14:Parcarum leges ac statuta,
id. 1, 11, 14:statuta Dei et placita,
id. 7, 25, 8. -
9 carta
f papergastronomy ( menù) menucarta assegni cheque (guarantee) cardcarta da bollo official stamped papercarta da gioco (playing) cardcarta da lettere note papercarta da macero waste paper (for pulping)carta da parati wallpapercarta di credito credit cardcarta d'identità identity cardcivil aviation carta d'imbarco boarding passcarta igienica toilet papercarta stagnola silver papergastronomy tinfoilcarta stradale road mapcarta telefonica phone cardcarta velina tissue papermotoring carta verde green cardcarta vetrata sandpaper* * *carta s.f.1 paper: carta da lettera, notepaper (o writing paper); carta intestata, headed notepaper; carta da disegno, drawing paper; carta rigata, lined (o ruled) paper; carta quadrettata, squared paper, (tecn.) graph paper; carta da pacchi, wrapping (o brown) paper; carta da giornali, newsprint; carta patinata, glossy paper; carta da lucido, tracing paper; carta velina, tissue paper; carta stagnola, tinfoil (o aluminium foil o silver paper); carta pergamena, parchment (o vellum); carta oleata, (da) forno, greaseproof paper; carta assorbente, blotting paper; carta carbone, carbon paper; carta da musica, music paper; carta da parati, wallpaper; carta igienica, toilet paper; carta moschicida, flypaper; (fot.) carta sensibile, sensitized paper // fabbricazione della carta, paper manufacturing; industria della carta, paper manufacture // ( Bibbia) le sacre carte, the Holy Writ (o the Scriptures) // mangiare alla carta, to dine à la carte // mettere qlco. sulla carta, to put sthg. down in writing2 ( documento) paper, document, writing: carta d'identità, identity card; fare le carte per il passaporto, to get together the necessary documentation in order to apply for a passport; carte di bordo, ship's papers; carta di sbarco, landing card; carta d'imbarco, boarding card // (banca) carta di credito, credit card // carta telefonica, phonecard // carta semplice, libera, unstamped paper; carta bollata, carta da bollo, stamped paper // (fin.): carta breve, short bill of exchange (o short paper); carta lunga, long-dated paper (o long paper): carta media, medium-term bill;carta di banca, carta finanziaria, finance bill; carta societaria, corporate paper // (aut.) carta verde, Green Card (International Motor Insurance Form) // avere le carte in regola, to have one's papers in order (o to have everything in order); (fig.) to have all the necessary requirements // far carte false, (fig.) to go to any lengths // dare a qlcu., avere carta bianca, to give (s.o.), to have carte blanche3 ( statuto) charter // Magna Carta, Magna Carta (o Magna Charta) // carta costituzionale, Constitution, Bill of Rights4 ( carta geografica) map; chart: carta automobilistica, road map; la carta d'Italia, the map of Italy; carta meteorologica, weather chart; carta nautica, (nautical) chart; carta aeronautica, aeronautical chart; carta topografica, topographic map; carta sinottica, synoptical chart; carta orografica, relief map; carta celeste, star map5 ( da gioco) playing card, card: mazzo di carte, pack of cards; alzare le carte, to cut the cards; giocare una carta sicura, to play a safe card; mescolare le carte, to shuffle the cards // fare le carte a qlcu., to read the cards for s.o. (o to tell s.o.'s fortune by reading the cards) // giocare bene le proprie carte, (fig.) to play one's cards well // giocare a carte scoperte, (fig.) to act above board (o to play fair) // mandare a carte quarantotto, to send to the devil // mettere le carte in tavola, (fig.) to lay (o to put) one's cards on the table; il mettere le carte in tavola, (fig.) a show-down.* * *['karta]1. sf1) (gen) paper, (statuto) chartersulla carta — (in teoria) on paper
2) (da gioco) cardfare le carte a qn Cartomanzia — to tell sb's fortune using cards
3)carte sfpl — papers, documentsdevo fare tutte le carte per il passaporto — I've got to sort out all the documents and forms for the passport application
avrebbe fatto carte false pur di ottenere quel posto — he would have gone to any lengths to get that job
4) (al ristorante) menu2.* * *['karta] 1.sostantivo femminile1) (materiale) paperdi carta — [bicchiere, piatto, tovagliolo, fazzoletto] paper attrib.
mettere qcs. su(lla) carta — to put sth. down on paper
2) (dichiarazione programmatica) charter3) (cartina) map, plan4) (da gioco) (playing) card2.fare o dare le -e to deal (the cards); fare le -e a qcn. — [ cartomante] to read sb.'s fortune in the cards
sostantivo femminile plurale carte1) (scritti) papers2) (documenti) papers, documentsfare le -e necessarie — to get the necessary papers, to do the necessary paperwork
•carta d'argento — ferr. senior citizen's railcard
carta assorbente — (da casa) kitchen paper; (per la scuola) blotting paper
carta bollata o da bollo bonded o stamped paper; carta carbone o copiativa carbon paper; carta costituzionale constitution, bill of rights; carta di credito credit card; carta crespata crepe paper; carta ecologica carta riciclata; carta da forno baking paper; carta geografica map; carta di o da giornale newsprint; carta d'identità identity o ID card; carta igienica toilet paper o tissue, lavatory paper; carta d'imbarco aer. mar. boarding card o pass; carta intestata letterhead, headed notepaper; carta da lettere writing paper, notepaper, stationery; carta libera plain o unstamped paper; carta da lucido transparency; carta da macero wastepaper; carta millimetrata graph paper; carta moschicida flypaper; carta da musica music paper; carta muta unmarked o blank map; carta nautica sea o marine chart; carta oleata greaseproof paper; carta da pacchi brown paper, manila; carta da parati wallpaper; carta patinata glossy paper; carta (da) regalo gift wrap(ping), wrapping paper; carta riciclata recycled paper; carta di riso rice paper; carta semplice carta libera; carta stagnola (kitchen) foil, tin foil; carta straccia scrap paper, wastepaper; carta stradale carta automobilistica; carta telefonica phone card; carta topografica topographic map; carta velina (per imballaggio) tissue (paper); (per copie) onionskin (paper); carta verde aut. green card BE; ferr. young person's railcard; carta vetrata — glass paper, sandpaper
••dare carta bianca a qcn. — to give o write sb. a blank cheque, to give sb. a free hand
mettere le -e in tavola — to lay o put one's cards on the table
fare -e false per... — to go to any lengths to...
giocare a -e scoperte — to act above board, to play fair
* * *carta/'karta/I sostantivo f.1 (materiale) paper; foglio di carta sheet of paper; di carta [bicchiere, piatto, tovagliolo, fazzoletto] paper attrib.; mettere qcs. su(lla) carta to put sth. down on paper2 (dichiarazione programmatica) charter; la carta dei diritti dell'uomo the Charter of Human Rights; la Magna Carta the Magna Carta3 (cartina) map, plan4 (da gioco) (playing) card; giocare una carta di cuori to play a heart; giocare a -e to play cards; fare o dare le -e to deal (the cards); fare le -e a qcn. [ cartomante] to read sb.'s fortune in the cardsII carte f.pl.1 (scritti) papers2 (documenti) papers, documents; fare le -e necessarie to get the necessary papers, to do the necessary paperworkdare carta bianca a qcn. to give o write sb. a blank cheque, to give sb. a free hand; sulla carta è una buona idea it's a good idea on paper; avere le -e in regola to have got what it takes; mettere le -e in tavola to lay o put one's cards on the table; cambiare le -e in tavola to shift one's ground; fare -e false per... to go to any lengths to...; giocare bene le proprie -e to play one's cards right; tentare l'ultima carta to play one's final trump; giocare a -e scoperte to act above board, to play fair; scoprire le proprie -e to show one's hand\carta d'argento ferr. senior citizen's railcard; carta assorbente (da casa) kitchen paper; (per la scuola) blotting paper; carta automobilistica road map; carta bollata o da bollo bonded o stamped paper; carta carbone o copiativa carbon paper; carta costituzionale constitution, bill of rights; carta di credito credit card; carta crespata crepe paper; carta ecologica → carta riciclata; carta da forno baking paper; carta geografica map; carta di o da giornale newsprint; carta d'identità identity o ID card; carta igienica toilet paper o tissue, lavatory paper; carta d'imbarco aer. mar. boarding card o pass; carta intestata letterhead, headed notepaper; carta da lettere writing paper, notepaper, stationery; carta libera plain o unstamped paper; carta da lucido transparency; carta da macero wastepaper; carta millimetrata graph paper; carta moschicida flypaper; carta da musica music paper; carta muta unmarked o blank map; carta nautica sea o marine chart; carta oleata greaseproof paper; carta da pacchi brown paper, manila; carta da parati wallpaper; carta patinata glossy paper; carta (da) regalo gift wrap(ping), wrapping paper; carta riciclata recycled paper; carta di riso rice paper; carta semplice → carta libera; carta stagnola (kitchen) foil, tin foil; carta straccia scrap paper, wastepaper; carta stradale → carta automobilistica; carta telefonica phone card; carta topografica topographic map; carta velina (per imballaggio) tissue (paper); (per copie) onionskin (paper); carta verde aut. green card BE; ferr. young person's railcard; carta vetrata glass paper, sandpaper. -
10 statuō
statuō uī, ūtus, ere [status], to cause to stand, set up, set, station, fix upright, erect, plant: statue signum, L.: agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem), H.: Crateras magnos statuunt (on the table), V.: tabernacula statui passus non est, to pitch, Cs.: aeiem quam arte statuerat, latius porrigit, had drawn up, S.: statuitur Lollius in convivio, is taken to the banquet: tabernacula in foro, L.: ubi primum equus Curtium in vado statuit, L.: in nostris castris tibi tabernaculum statue, Cu.: pro rigidis calamos columnis, O.: alqm capite in terram, T.: patrem eius ante oculos: bovem ad fanum Dianae et ante aram, L.: Puer quis Ad cyathum statuetur? H.— To construct and place, set up, erect, make, build: eique statuam equestrem in rostris statui placere, in his honor: Effigiem, V.: Templa tibi, O.: aras e caespite, O.: aëneum tropaeum: carceres eo anno in Circo primum statuti, L.: incensis operibus quae statuerat, N.: Inter et Aegidas mediā statuaris in urbe, i. e. a statue of you, O.: Urbem quam statuo vestra est, found, V.— To cause to stand firm, strengthen, support: rem p. certo animo, Att. ap. C.—Of rules and precedents, to establish, constitute, ordain, fix, settle, set forth: omnīs partīs religionis: vectigal etiam novum ex salariā annonā, L.: Exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placare studeant, T.: in alquo homine exemplum huius modi: si quid iniungere inferiori velis, si id prius in te ac tuos ipse iuris statueris, etc., first admit it against yourself, L.: citius Quam tibi nostrorum statuatur summa laborum, i. e. is recounted, O.— Of persons, to constitute, appoint, create: arbitrum me huius rei.—Of limits and conditions, to determine, fix, impose, set: imperi diuturnitati modum statuendum putavistis, that a limit should be assigned: statui mihi tum modum et orationi meae, imposed restraints upon: non statuendo felicitati modum, by not limiting his success, L.: modum carminis, O.: providete duriorem vobis condicionem: Finem orationi, make an end of, T.—Of a time or place, to fix, appoint, set: statutus est comitiis dies, L.: multitudini diem statuit ante quam liceret, etc., S.: fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant, Cu.— To decide, determine, settle, fix, bring about, choose, make a decision: ut pro merito cuiusque statueretur, L.: ut ipse de eo causā cognitā statuat, to try the cause and decide, Cs.: utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?: ut statuatis hoc iudicio utrum, etc.: in hoc homine statuetur, possitne homo damnari, etc.: quid faciendum sit, L.: nondum statuerat, conservaret eum necne, N.: in senatu de lege: de absente eo statuere ac iudicare, L.: de P. Lentulo, i. e. decide on the punishment of, S.: (ii), quos contra statuas: Res quoque privatas statui sine crimine iudex, sat in judgment upon, O.—In the mind, to decide, make up one's mind, conclude, determine, be convinced: numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum, etc.: neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.: vix statuere apud animum meum possum, utrum, etc., to make up my mind, L.: quidquid nos communi sententiā statuerimus. — To decree, order, ordain, enact, prescribe: statuunt ut decem milia hominum mittantur, Cs.: eos (Siculos) statuisse, ut hoc quod dico postularetur: patres ut statuerent, ne absentium nomina reciperentur: statutum esse (inter plebem et Poenos), ut... impedimenta diriperent, agreed, L.: statuunt ut Fallere custodes tentent, O.: sic, di, statuistis, O.: (Vestalibus) stipendium de publico, decreed a salary, L.: cur his quoque statuisti, quantum ex hoc genere frumenti darent.—Of punishments, to decree, measure out, inflict, pass sentence: considerando... in utrā (lege) maior poena statuatur: obsecrare, ne quid gravius in fratrem statueret, treat harshly, Cs.: quid in illos statuamus consultare, S.: cum triste aliquid statuit, O.: legem de capite civis Romani statui vetare, i. e. sentence of death to be passed.—To resolve, determine, purpose, propose: statuit ab initio ius publicano non dicere: statuerat excusare, to decline the office: proelio decertare, Cs.: non pugnare, L.: habere statutum cum animo ac deliberatum, to have firmly and deliberately resolved: caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat.— To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold, be convinced, conclude, think, consider: leges statuimus per vim et contra auspicia latas: statuit senatus hoc, ne illi quidem esse licitum, cui concesserat omnia: qui id statuat esse ius quod non oporteat iudicari, who holds that to be the law: cum igitur statuisset, opus esse, etc., had become convinced: statuistis, etiam intra muros Antoni scelus versari, inferred: Hoc anno statuit temporis esse satis, O.: si id dicunt, non recte aliquid statuere eos qui consulantur, that they hold an erroneous opinion: hoc si ita statuetis: statuit nauarchos omnīs vitā esse privandos, thought it necessary to deprive, etc.: causam sibi dicendam esse statuerat, knew: Caesar statuit exspectandam classem, Cs.: si, ut Manilius statuebat, sic est iudicatum: uti statuit, as he thought, L.: omnīs statuit ille quidem non inimicos, sed hostīs, regarded not as adversaries, but as foes: Anaximenes aëra deum statuit, regarded.* * *statuere, statui, statutus Vset up, establish, set, place, build; decide, think -
11 quattro
foural quattro per cento at four per centfare quattro passi go for a strollfarsi in quattro per fare qualcosa go to a lot of trouble to do something* * *quattro agg.num.card. e s.m. four: alle quattro, at four (o'clock); è a pagina quattro, it's on page four; l'articolo quattro dello statuto, article four of the statute; un servizio da tè per quattro, a tea service for four; mettetevi in fila per quattro, line up in fours; ho preso 4 in matematica, I got four out of ten in maths // animali a quattro zampe, four-legged animals // a quattro remi, four-oared: barca a quattro remi, four-oar; a quattro ruote, four-wheeled: carrozza a quattro ruote, four-wheeler; tiro a quattro, four-in-hand // in quattro e quattr'otto, in less than no time (o in the twinkling of an eye) // gliene dirò quattro, I'll give him a piece of my mind // fare quattro chiacchiere, to have a chat (o a natter) // fare il diavolo a quattro, ( far gran fracasso) to kick up a shindy (o to make a hullabaloo), ( sforzarsi per ottenere) to leave no stone unturned // fare quattro passi, to take a stroll (o to have a short walk): andare a fare quattro passi, to go for a stroll (o a short walk) // fare quattro salti, to dance: siamo andati a fare quattro salti per concludere la serata, we went dancing to finish off the evening // sono rimaste quattro cose da spostare, there are just a couple of things left to be moved // farsi in quattro, to do one's utmost // non dire quattro finché non l'hai nel sacco, (prov.) don't count your chickens before they're hatched.* * *['kwattro]1. agg inv1) four2)(
fig : pochi) fare quattro passi — to take a stroll, go for a little walklo pagano quattro soldi — they pay him peanuts o a pittance
a quattr'occhi — (tra 2 persone) face to face, (privatamente) in private
2. sm invfarsi in quattro per qn — to go out of one's way for sb, put o.s. out for sb
per fraseologia vedi: cinquein quattro e quattr'otto — in less than no time, in no time at all
* * *['kwattro] 1.aggettivo invariabile four2.sostantivo maschile invariabile1) (numero) four2) (giorno del mese) fourth3) sportbob a quattro — four men bob; (canottaggio)
quattro con, senza — coxed, coxless four
4) scol. (voto) = low fail3.quattro per quattro — aut. four-by-four
••dirne quattro a qcn. — to give sb. a piece of one's mind
ai quattro venti — [ spargere] to the four winds
urlare qcs. ai quattro venti — to shout sth. from the rooftops, to tell the world about sth.
a quattr'occhi — [parlare, discutere] face to face, one-to-one
in quattro e quattr'otto — in a flash, in less than no time
fare quattro passi — to go for a stroll, to go for a little o short walk
farsi in quattro per qcn. — to bend over backwards o do one's very best for sb.
* * *quattro/'kwattro/ ⇒ 26, 5, 8, 13fourII m.inv.1 (numero) four2 (giorno del mese) fourth4 scol. (voto) = low failIII f.pl.(ore) (del mattino) four am; (della sera) four pmdirne quattro a qcn. to give sb. a piece of one's mind; ai quattro venti [ spargere] to the four winds; urlare qcs. ai quattro venti to shout sth. from the rooftops, to tell the world about sth.; a quattr'occhi [parlare, discutere] face to face, one-to-one; in quattro e quattr'otto in a flash, in less than no time; fare quattro passi to go for a stroll, to go for a little o short walk; è a quattro passi da qui it's within walking distance; farsi in quattro per qcn. to bend over backwards o do one's very best for sb.; c'erano solo quattro gatti there was hardly anybody o a soul\quattro per quattro aut. four-by-four. -
12 regione
f region* * *regione s.f.1 region; area, zone; district: le regioni artiche, tropicali, the Arctic, tropical regions; la regione dei laghi, the lake district; una regione montuosa, a mountainous area (o district); una regione industriale, agricola, an industrial, agricultural area (o zone) // (astr.) regione attiva, ( della superficie solare) active region // (ecol.) regione faunistica antiboreale, antiboreal faunal region // (geol.) regione mineraria, ore district2 ( divisione amministrativa) district; region, department (anche dir.): la Toscana è una delle più belle regioni d'Italia, Tuscany is one of the most beautiful regions in Italy; regione a statuto ordinario, speciale, district (o region) with ordinary, special autonomy; il presidente della regione, the president of the region4 (fig.) province, realm: nelle regioni dell'arte, in the province (o realms) of art; le più intime regioni dell'animo, the innermost recesses of the soul.* * *[re'dʒone]sostantivo femminile1) amm. region2) geogr. region, land3) anat. region* * *regione/re'dʒone/sostantivo f.1 amm. region; le -i d'Italia the regions of Italy2 geogr. region, land; - i tropicali tropical lands; regione desertica desert region; regione industriale industrial area3 anat. region. -
13 sociale
social* * *sociale agg.1 social: l'uomo è un animale sociale, man is a social animal; ceto sociale, social rank (o class); ordine sociale, social order; contratto sociale, social contract; relazioni sociali, social relations; assistenza sociale, social (o welfare) work; assistente sociale, social worker; rivendicazioni sociali, social claims; convenzione sociale, social convention; discriminazioni sociali, social (o class) discrimination; suddivisione in fasce sociali, division into social brackets // scienze sociali, social sciences2 (comm.) ( di società) corporate, company (attr.), of a company: patrimonio sociale, corporate assets (o property); sede sociale, registered (o head) office; anno sociale, company's (o trading) year; statuto sociale, articles (o memorandum) of association3 ( di un'associazione) club (attr.), association (attr.): riunione, attività sociale, club meeting, activity; tessera sociale, membership card◆ s.m. social activity, welfare work, social work: un sacerdote impegnato nel sociale, a priest involved in social work.* * *[so'tʃale] 1.1) socialservizi -i — social o welfare sevices
parti -i — = unions and management
2) (di un'azienda) of a company, company attrib., corporateragione sociale — company o corporate name
3) (di un'associazione) social, club attrib.2.sostantivo maschile* * *sociale/so't∫ale/1 social; servizi -i social o welfare sevices; previdenza sociale social security; Stato sociale welfare state; parti -i = unions and management2 (di un'azienda) of a company, company attrib., corporate; ragione sociale company o corporate name; capitale sociale capital stock3 (di un'associazione) social, club attrib.; quota sociale duesil sociale social issues; impegnarsi nel sociale to be involved in social work. -
14 carta
['karta]1. sf1) (gen) paper, (statuto) chartersulla carta — (in teoria) on paper
2) (da gioco) cardfare le carte a qn Cartomanzia — to tell sb's fortune using cards
3)carte sfpl — papers, documentsdevo fare tutte le carte per il passaporto — I've got to sort out all the documents and forms for the passport application
avrebbe fatto carte false pur di ottenere quel posto — he would have gone to any lengths to get that job
4) (al ristorante) menu2. -
15 statu liber
stătūlīber (also separate, stătū lī-ber), bĕri, m. [prob. instead of statuto liber; v. infra], a slave to whom liberty is granted under a certain condition or from a certain time, generally by testament:statuliber est qui statutam et destinatam in tempus vel condicionem libertatem habet,
Dig. 40, 7, 1:qui sub condicione testamento liber esse jussus est, statu liber appellatur,
Ulp. Fragm. 2, 1; cf. Titin. 2 passim:statuliber est qui testamento certā condicione propositā jubetur esse liber, Fest. s. v. statuliber, p. 249 L.: statuliberi, id est ejus servi quo testamento sub aliquā condicione liber esse jussus est, quem constat interea heredis servum esse,
Gai. Inst. 2, 200: cum statuliber sub condicione legatus est, et pendente condicione legati condicio statutae libertatis deficit, legatum utile fit;nam, sicut statuta libertas tunc perimit legatum cum vires accipit, ita, etc.,
Dig. 30, 1, 81, § 9; cf. ib. 33, 5, 9; 30, 1, 44, § 8; and the whole title of the Dig. 40, 7, De statuliberis.—The word perhaps occurred in the XII. Tables:sub hac condicione liber esse jussus... ad libertatem perveniet: idque lex duodecim tabularum jubet,
Ulp. Fragm. 2, 4. -
16 statuliber
stătūlīber (also separate, stătū lī-ber), bĕri, m. [prob. instead of statuto liber; v. infra], a slave to whom liberty is granted under a certain condition or from a certain time, generally by testament:statuliber est qui statutam et destinatam in tempus vel condicionem libertatem habet,
Dig. 40, 7, 1:qui sub condicione testamento liber esse jussus est, statu liber appellatur,
Ulp. Fragm. 2, 1; cf. Titin. 2 passim:statuliber est qui testamento certā condicione propositā jubetur esse liber, Fest. s. v. statuliber, p. 249 L.: statuliberi, id est ejus servi quo testamento sub aliquā condicione liber esse jussus est, quem constat interea heredis servum esse,
Gai. Inst. 2, 200: cum statuliber sub condicione legatus est, et pendente condicione legati condicio statutae libertatis deficit, legatum utile fit;nam, sicut statuta libertas tunc perimit legatum cum vires accipit, ita, etc.,
Dig. 30, 1, 81, § 9; cf. ib. 33, 5, 9; 30, 1, 44, § 8; and the whole title of the Dig. 40, 7, De statuliberis.—The word perhaps occurred in the XII. Tables:sub hac condicione liber esse jussus... ad libertatem perveniet: idque lex duodecim tabularum jubet,
Ulp. Fragm. 2, 4.
См. также в других словарях:
Statuto — Datos generales Origen … Wikipedia Español
statuto — s.m. [dal lat. tardo statutum, forma neutra del part. pass. statutus di statuĕre stabilire ]. 1. (giur.) [complesso delle norme che disciplinano l organizzazione e l attività di una struttura giuridica: s. regionale ; s. dei lavoratori ] ▶◀ carta … Enciclopedia Italiana
statuto — 1sta·tù·to s.m. 1. OB ciò che, essendo stato deliberato, acquisisce valore di norma 2. TS stor. nel Medioevo, complesso delle leggi proprie di un Comune o di un determinato ente giuridico: statuto marittimo | ciascuna raccolta organica contenente … Dizionario italiano
Statuto — Statut albertin Pour les articles homonymes, voir Albertin. Le Statut fondamental de la Monarchie de Savoie 4 mars 1848, connu comme Statut albertin ou Statuto, du nom du roi qui le promulgua Charles Albert de Sardaigne. Il fut adopté par le… … Wikipédia en Français
statuto — {{hw}}{{statuto}}{{/hw}}s. m. 1 Atto che disciplina l organizzazione e l attività di una persona giuridica: statuto della società | Statuto albertino, carta costituzionale del Regno di Sardegna, poi d Italia, concessa nel 1848, oggi sostituita… … Enciclopedia di italiano
statuto — See ex statuto … Ballentine's law dictionary
Statuto Albertino — The Statuto Albertino or Albertine Statute was the constitution that King Charles Albert I of Sardinia conceded to the Kingdom of Sardinia (including also most parts of north western Italy, such as Piedmont) on 4 March 1848.Historically, the… … Wikipedia
Statuto Albertino — ▪ Italian constitution (March 4, 1848), constitution granted to his subjects by King Charles Albert of Piedmont Sardinia; when Italy was unified under Piedmontese leadership (1861), it became the constitution of the Kingdom of Italy.… … Universalium
Statuto Albertino (1848) — The basis of constitutional government in Italy until the foundation of the First Republic in 1948, the Statuto Albertino (named after King Charles Albert) ended the absolute power of the House of Savoy. The statute was drawn up by a committee … Historical Dictionary of modern Italy
statuto mercatori — See de statuto mercatori … Ballentine's law dictionary
statuto stapuli — See de statuto stapuli … Ballentine's law dictionary