-
1 щыхъун
I (щохъу) перех. гл. казаться, показаться, представиться кому-л./ КъыфIэщIын.* Назир и псалъэр ХьэпащIэ гунэс щыхъуат. Iуащхь.II (щохъу) неперех. гл. 1. произрастать, созревать где-л. ( о растениях)/ КъэкIыгъэ гуэр зыщIыпIэ щыбгъэкI хъун, къыщыкIын.Хадэм нащэ фIыуэ щыхъурт.2. становиться каким-л., кем-л. где-л./ Зыгуэрым зыщIыпIэ щытыкIэ гуэр щигъуэтын, зыгуэру къыщыщIидзын.ЩIалэр армэм лIы щыхъуащ. -
2 щыхъун
неперех. казаться, показаться кому-л.ар абы телъыджэ щыхъуащ это ему показалось странным -
3 дэхъухьын
I (дохъухь) неперех. гл. вырасти, созреть где-л. (напр. во дворе)/ Зыгуэрым и зэхуаку е и кIуэцI щыхъун.Хъарбызыр тIуащIэм дэхъухьын.II (дохъухь) неперех. гл. стать каким-л., находясь где-л./ ЗыщIыпIэ зэрыщымыта щыхъун.Къуажэм бей дэхъухьын. Шкафым Iей дэхъухьын. -
4 щыгъэхъун
I (щегъэхъу) перех. гл. пасти кого-л. где-л./ ЩIыпIэ гуэрым иту Iэщ гъэхъун.II (щегъэхъу) перех. гл. см. къыщыгъэхъун. ГъэщIэгъуэн щыгъэхъун.III каузатив к щыхъун II/ Щыхъун II псалъэм и каузатив. -
5 гуауэ
горе, скорбь/ Нэщхъеягъуэ, гущIыхьэ.* И гъунэгъум я унагъуэм къихъуа гуауэм Бэчмырзэ хуабжьу иринэщхъеящ. Т. Хь. Гуауэри гуапэри зэпылъщ. (погов.) Гуауэ зымылъэгъуам гуапэр зэхищIыкIыркъым. (погов.)Гуауэ щыхъун принимать близко к сердцу, очень переживать что-л.{И} гуауэ щIын сильно обидеть, огорчить кого-л. Псалъэ гуауэ см. псалъэ. -
6 гукъинэ
см. гукъинэж. Гагарин космосым щылъэтар гукъинэ махуэт.Гукъинэ хуэхъун (щыхъун) стать памятным для кого-л., остаться в памяти кого-л. -
7 гунэс
гунэс щыхъун 1) угодить кому-л. 2) понравиться кому-л. Тхылъыр еджэхэм гунэс ящыхъуащ. Iуащхь. -
8 гурымыхь
неприятный/ Гум иримыхь, гур зыхуэмыкIуэ.Шхын гурымыхь. ЦIыху гурымыхь.* Пщащэ гуакIуэр Хъымыщ игу ирихьащ, езы пщащэми ар гурымыхь щыхъуакъым. Ад. таур.гурымыхь щыхъун показаться неприятным кому-л. -
9 гурыхь
приятный/ Гум фIэфI.Ерыскъы гурыхь. Псалъэ гурыхь. Хъыджэбз гурыхь.Гурыхь щыхъун прийтись по душе, понравиться.* Япэ мазэм Зырамыку гурыхь щыхъуащ зыхэс унагъуэр. Т. Хь. -
10 гущIыхьэ
скорбь, горе, печаль/ Гуауэ, гухэщI, нэщхъеягъуэшхуэ.ГущIыхьэ ин.ГущIыхьэ щыхъун сильно печалиться по какому-л. поводу.* Сэ Iэнусэ къыщыщIар гущIыхьэ сщыхъуауэ си щхьэр къысхуэмыIэтыжу махуэ куэд екIуэкIащ. Хь. А. -
11 дэпIытIыхьын
а) (депIытIыхь) перех. гл. раздавить кого-что-л. между чем-л., внутри чего-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым зыгуэр щыпIытIын.Джэдум дзыгъуэр дурэшым дипIытIыхьащ.б) (допIытIыхь) неперех. гл. раздавиться/ Зыгуэрым и кIуэцIым зыгуэр пIытIа щыхъун.Помидорхэр сумкэм дэпIытIыхьащ. -
12 дэуфIеихьын
(доуфIеихь) неперех. гл. загрязниться, испачкаться, находясь между чем-л., внутри чего-л./ Зыгуэрым и зэхуакум, и кIуэцIым фIей щыхъун.Щыгъыныр шкафым дэуфIеихьын. -
13 епхъэшэкIын
(йопхъэшэкI) неперех. гл. 1. быть колбчим (напр. о шерстяной одежде)/ Зыгуэрым пхъашэ щыхъун.Цыджанэр къызопхъэшэкI.2. переносное грубо, жестко отнестись к кому-л./ Зыгуэрым егэлеяуэ ткIийуэ хущытын. -
14 епщтырэкIын
(йопщтырэкI) неперех. гл. быть слишком горячим для кого-л. (напр. о чае)/ Зыгуэрым пщтырыIуэ щыхъун.Мы шейр тIэкIу къызопщтырэкI. -
15 ехьэлъэкIын
(йохьэлъэкI) перех. гл. быть тяжелым, обременительным для кого-л./ Зыгуэрым зыгуэр хьэлъэ щыхъун.Шым тес лIышхуэр йохьэлъэкI. -
16 зэпыфыщIыкIын
а) (зэпефыщIыкI) перех. гл. перервать что-л. во многих местах/ ЩIыпIэ куэдым щызэпычын.Шы емылыджым Iэпслъэпсхэр зэпифыщIыкIащ.б) (зэпофыщIыкI) неперех. гл. перерваться во многих местах/ ЩIыпIэ куэдым щызэпычын, зэпыча щыхъун.* Жыгыжь къом къричри {Мыщэм и къуэ Батыр} гум щрилъхьэм, шэрхъхэр зэхэщэщащ. ЗэкIуэцIипхэну щыхуежьэм, кIапсэжьыр зэпыфыщIыкIащ. Анэд. -
17 икъутыхьын
а) (ирекъутыхь) перех. гл. разбить, сломать что-л. внутри чего-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым зыгуэр щыкъутэн.Абгъуэм джэдыкIэхэр иракъутыхьащ.б) (икъутыхьащ) неперех. гл. разбиться, сломаться внутри чего-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым зыгуэр къута щыхъун. Кумбымабджыр икъутыхьащ. -
18 исабырыхьын
(йосабырыхь) неперех. гл. утихнуть, умолкнуть где-л., внутри чего-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым щысабырын, сабыр щыхъун, щыудэIун.Сабийр пIэм исабырыхьащ. -
19 иущэбыхьын
а) (иреущэбыхь) перех. гл. 1. размельчить, раздробить что-л. гле-л., внутри чего-л./ Зыгуэр зэрылъым щыущэбын, иущыкъуеихьын.Шыгъур убалъэм иущэбыхьын.2. переносное избить кого-л., разбить, разгромить кого-что-л. (напр. врага)/ Зыгуэрым зэрыт щIыпIэм удын щедзын, щызэхэкъутэн.Бийр и пIэм иущэбыхьын.б) (йоущэбыхь) неперех. гл. побиться, помяться где-л., внутри чего-л./ Зыгуэрым и кIуэцIым зыгуэр ущэба щыхъун.МыIэрысэр ашыкым иущэбыхьащ. -
20 коммунизм
коммунизм ( общественно-политическая формация)/ Щхьэзакъуэ мылъку щымыIэныр зи лъабжьэ, класс -класскIэрэ мыгуэшауэ цIыхубэр псэу щыхъун щытыкIэ.
Страницы
- 1
- 2